Tháng 1/2007, Việt Nam chính thức trở thành viên của WTO, một sân chơi kinh tế- thương mại lớn nhất hành tinh. Việc gia nhập tổ chức Thương mại thế giới đã đánh dấu thành công của Việt Nam trong tiến trình hội nhập quốc tế. WTO tạo ra cho các doanh nghiệp Việt Nam những cơ hội to lớn, nhưng bên cạnh đó là những thách thức không dễ gì vượt qua. Ngành nông nghiệp Việt Nam là một lĩnh vực được đánh giá là sẽ chịu nhiều tác động của sự kiện này.
Tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam là một doanh nghiệp nhà nước chuyên về sản xuất, chế biến và kinh doanh xuất nhập khẩu rau quả, nông sản với kim ngạch xuất khẩu hàng năm chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Cũng như các doanh nghiệp khác, việc Việt Nam gia nhập WTO cũng tác động không nhỏ tới hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty nói chung và hoạt động xuất khẩu rau quả nói riêng. Tổng công ty có nhiều cơ hội để đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu do thị trường được mở rộng, hàng rào thuế quan được cắt giảm, nhu cầu rau quả của thị trường thế giới tiếp tục tăng. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng phải đối mặt với những thách thức lớn khi hội nhập đó là những biến động và cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường, đồng thời phải chấp nhận những quy định quốc tế khắt khe, những rào cản kỹ thuật, phải mở cửa thị trường, và những khó khăn về nguyên liệu, thời tiết khí hậu, giá vật tư, lao động.
Sau một thời gian thực tập tại Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam, tôi đã có cơ hội tìm hiểu về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp này. Với mong muốn có sự hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực kinh doanh xuất khẩu rau quả của Tổng công ty, cũng như mong muốn góp phần vào việc tìm ra giải pháp để đẩy mạnh hoạt động này trong thời gian tới, tôi chọn đề tài “Xuất khẩu rau quả của Tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”. Bài nghiên cứu được chia làm 3 phần:
Chương 1. Những vấn đề cơ bản về hoạt động xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam
Chương 2. Thực trạng hoạt động xuất khẩu rau quả của Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam
Chương 3. Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu sản phẩm rau quả của TCT rau quả nông sản Việt Nam
76 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 3207 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Xuất khẩu rau của tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam: Thực trạng và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 2
CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ CỦA VIỆT NAM 4
1.1.Xuất khẩu rau quả và vai trò của xuất khẩu rau quả đối với Việt Nam 4
1.1.1.Đôi nét về xuất khẩu hàng rau quả 4
1.1.2.Các loại hình xuất khẩu hàng rau quả 6
1.1.3.Vai trò của xuất khẩu rau quả đối với Việt Nam 10
1.2.Nội dung hoạt động xuất khẩu hàng rau quả ở Việt Nam 12
1.2.1.Nghiên cứu, tiếp cận thị trường 13
1.2.2.Chọn đối tác kinh doanh 13
1.2.3.Lập phương án kinh doanh xuất khẩu 14
1.2.4.Giao dịch, đàm phán và ký hợp đồng 14
1.2.5.Tổ chức thu mua, tạo nguồn cho xuất khẩu 14
1.2.6.Thực hiện hợp đồng xuất khẩu 15
1.2.7.Đánh giá kết quả kinh doanh xuất khẩu và tiếp tục quá trình kinh doanh 15
1.3.Các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam 15
1.3.1.Nhu cầu về sản phẩm rau quả 15
1.3.2.Tập quán tiêu dùng và xu hướng nhập khẩu rau quả 16
1.3.3.Các rào cản đối với sản phẩm rau quả xuất khẩu 17
1.3.4.Tiềm lực sản xuất và xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam 19
1.3.5.Tình hình chung về kinh tế, chính trị, luật pháp thế giới và Việt Nam 20
1.3.6.Quan hệ kinh tế- thương mại của Việt Nam với các nước trên thế giới 21
1.3.7.Tình hình xuất khẩu hàng rau quả của các nước trên thế giới 22
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ NÔNG SẢN VIỆT NAM 24
2.1. Lịch sử hình thành và phát triển của tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam 24
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam 24
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản trị của Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam 26
2.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh và ảnh hưởng của nó tới hoạt động xuất khẩu rau quả của Tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam 30
2.2.1. Mặt hàng kinh doanh 30
2.2.2. Đặc điểm thị trường 30
2.2.3. Đặc điểm đối thủ cạnh tranh 31
2.2.4. Đặc điểm về vốn kinh doanh 32
2.2.5. Đặc điểm về nguồn nhân lực 33
2.2.6. Đặc điểm về nguyên liệu 35
2.2.7. Đặc điểm về hệ thống quản lý chất lượng 35
2.3. Phân tích thực trạng hoạt động xuất khẩu rau quả của TCT rau quả, nông sản Việt Nam 37
2.3.1. Nội dung hoạt động xuất khẩu sản phẩm rau quả 37
2.3.2. Kết quả hoạt động xuất khẩu rau quả 38
2.3.3. Thực trạng hoạt động xuất khẩu rau quả 45
2.4.Đánh giá tình hình hoạt động xuất khẩu rau quả của TCT rau quả nông sản Việt Nam 51
2.4.1. Những thành tựu đã đạt được 51
2.4.2. Những tồn tại cần khắc phục 52
2.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại 53
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU SẢN PHẨM RAU QUẢ CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ NÔNG SẢN VIỆT NAM 54
3.1. Chiến lược phát triển ngành hàng rau quả của Việt Nam đến 2010 54
3.2. Định hướng phát triển xuất khẩu sản phẩm rau quả của Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam 55
3.2.1. Định hướng về thị trường 55
3.2.2. Định hướng về mặt hàng 57
3.3.Một số giải pháp và kiến nghị nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu rau quả của Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam 59
3.3.1. Một số giải pháp 59
3.3.2. Một số kiến nghị 69
LỜI KẾT 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO 73
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1. Tình hình tài sản và nguồn vốn của Tổng công ty 31
Bảng 2.2. Tình hình lao động của Tổng công ty 33
Sơ đồ 2.3. Phạm vi điều chỉnh của tiêu chuẩn ISO 9001:2000 35
Bảng 2.4.a. Tình hình kim ngạch xuất khẩu của Tổng công ty 37
Biểu đồ 2.4.b. Tình hình xuất khẩu theo giá trị của Tổng công ty 37
Bảng 2.5.a. Cơ cấu nhóm hàng rau quả của Tổng công ty 38
Biểu đồ 2.5.b. Tỷ trọng xuất khẩu theo nhóm hàng năm 2006 39
Biểu đồ 2.5.c. Tỷ trọng xuất khẩu theo nhóm hàng năm 2007 39
Bảng 2.6.a. Xuất khẩu rau quả theo thị trường của Tổng công ty 41
Biều đổ 2.6.b. Xuất khẩu theo thị trường của Tổng công ty 2005-2007 42
Bảng 2.7. a. Kết quả xuất khẩu theo hình thức xuất khẩu của Tổng công ty giai đoạn 2005- 2007 43
Biểu đồ 2.7.b. Xuất khẩu theo hình thức xuất khẩu của Tổng công ty 2005-2007 43
Bảng 2.8.a. Diện tích trồng rau quả của Tổng công ty 2005-2007 48
Bảng 2.8.b. Sản lượng một số loại rau quả chủ yếu 2005-2007 49
LỜI MỞ ĐẦU
Tháng 1/2007, Việt Nam chính thức trở thành viên của WTO, một sân chơi kinh tế- thương mại lớn nhất hành tinh. Việc gia nhập tổ chức Thương mại thế giới đã đánh dấu thành công của Việt Nam trong tiến trình hội nhập quốc tế. WTO tạo ra cho các doanh nghiệp Việt Nam những cơ hội to lớn, nhưng bên cạnh đó là những thách thức không dễ gì vượt qua. Ngành nông nghiệp Việt Nam là một lĩnh vực được đánh giá là sẽ chịu nhiều tác động của sự kiện này.
Tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam là một doanh nghiệp nhà nước chuyên về sản xuất, chế biến và kinh doanh xuất nhập khẩu rau quả, nông sản với kim ngạch xuất khẩu hàng năm chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Cũng như các doanh nghiệp khác, việc Việt Nam gia nhập WTO cũng tác động không nhỏ tới hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty nói chung và hoạt động xuất khẩu rau quả nói riêng. Tổng công ty có nhiều cơ hội để đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu do thị trường được mở rộng, hàng rào thuế quan được cắt giảm, nhu cầu rau quả của thị trường thế giới tiếp tục tăng. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng phải đối mặt với những thách thức lớn khi hội nhập đó là những biến động và cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường, đồng thời phải chấp nhận những quy định quốc tế khắt khe, những rào cản kỹ thuật, phải mở cửa thị trường, và những khó khăn về nguyên liệu, thời tiết khí hậu, giá vật tư, lao động.
Sau một thời gian thực tập tại Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam, tôi đã có cơ hội tìm hiểu về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp này. Với mong muốn có sự hiểu biết sâu sắc hơn về lĩnh vực kinh doanh xuất khẩu rau quả của Tổng công ty, cũng như mong muốn góp phần vào việc tìm ra giải pháp để đẩy mạnh hoạt động này trong thời gian tới, tôi chọn đề tài “Xuất khẩu rau quả của Tổng công ty rau quả, nông sản Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”. Bài nghiên cứu được chia làm 3 phần:
Chương 1. Những vấn đề cơ bản về hoạt động xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam
Chương 2. Thực trạng hoạt động xuất khẩu rau quả của Tổng công ty rau quả nông sản Việt Nam
Chương 3. Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu sản phẩm rau quả của TCT rau quả nông sản Việt Nam
Bản báo cáo của tôi được hoàn thành trong khoảng thời gian ngắn nên không tránh khỏi thiếu sót, hi vọng sẽ nhận được sự ủng hộ và góp ý chân thành từ phía thầy cô và các bạn!
CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ CỦA VIỆT NAM
Xuất khẩu rau quả và vai trò của xuất khẩu rau quả đối với Việt Nam
Đôi nét về xuất khẩu hàng rau quả
1.1.1.1. Đặc điểm về mặt hàng rau quả
Hàng rau quả gắn liền với cuộc sống của nhân dân. Nó phong phú về chủng loại và hương vị; sản phẩm rau quả có các loại như rau quả tươi, rau quả chế biến, nước rau quả ép.
Kinh doanh hàng rau quả có những đặc điểm sau:
Tính thời vụ: Sản xuất nông nghiệp có tính thời vụ rõ ràng, do vậy, doanh nghiệp cần phải biết quy luật sản xuất các mặt hàng nông nghiệp, làm tốt công tác chuẩn bị trước mùa thu hoạch, đến kỳ gặt hái tập trung lao động nhanh chóng triển khai công tác thu mua và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp
Tính phân tán: Hàng rau quả phân tán ở vùng nông thôn và trong tay hàng triệu nông dân, tuy nhiên, sức tiêu thụ thì tập trung ở thành phố và khu công nghiệp tập trung. Phương thức lưu thông hàng rau quả là phân tán- tập trung, nông thôn- thành thị. Vì vậy, doanh nghiệp phải lưu ý việc bố trí địa điểm thu mua, phương thức thu mua, chế biến và vận chuyển đều phải phù hợp với đặc điểm nói trên
Tính khu vực: Tuỳ theo địa hình mà hình thành những khu vực sản xuất khác nhau và giống cây trồng khác nhau, chính vì thế có những cơ sở sản xuất sản phẩm hàng rau quả rất khác nhau với tỷ lệ hàng hoá khá cao
Tính tươi sống: Hàng rau quả dễ bị hỏng ôi, kém phẩm chất. Hơn nữa, chủng loại, số lượng, chất lượng cũng rất khác biệt nhau. Bởi vậy, khi thu mua cần đặc biệt lưu ý phân loại, chế biến, bảo quản, vận chuyển nhằm làm cho phương thức kinh doanh phù hợp với đặc điểm hàng hoá từng loại. Ngoài ra, việc thu mua, vận chuyển, bày bán đều phải khẩn trương, kịp thời và tránh hao tổn
Tính không ổn định: thể hiện ở sản lượng lên xuống thất thường, khi được mùa, khi mất mùa
Do vậy, kinh doanh hàng rau quả cần nắm được những điều cơ bản sau:
Nắm chắc khu vực sản xuất, phân tán và tập trung chủ yếu cũng như khu vực trung chuyển để vạch hướng kinh doanh cho người buôn bán và người tiêu dùng
Nắm được hướng và khu vực tiêu thụ hàng rau quả truyền thống, điều này là cần thiết để tìm người mua cho người bán
Nắm chắc đặc điểm, chất lượng và thời vụ hàng rau quả cùng loại được đưa ra thị trường của các khu vực khác nhau, để có thể tìm ra nguồn hàng kinh doanh chắc chắn và kịp thời
1.1.1.2. Tổng quan về hoạt động xuất khẩu
Xuất khẩu là hoạt động thương mại liên quan đến việc bán hàng hoá và dịch vụ với thị trường nước ngoài, bao gồm cả hình thức tái xuất.
Xuất khẩu thực chất là hoạt động thương mại mở rộng ra phạm vi quốc tế, là một hình thức của mối quan hệ xã hội và phản ánh sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa những người sản xuất hàng hoá riêng biệt của các quốc gia khác nhau trên thế giới. Mỗi một quốc gia, một lãnh thổ đều có lợi thế tuyệt đối hay tương đối trong việc sản xuất một mặt hàng nào đó, nên tất yếu xảy ra sự chuyên hoá trong sản xuất để có thể lợi dụng được các lợi thế, mở rộng khả năng sản xuất của các nước. Nhưng như vậy, mỗi nước đều không đủ các mặt hàng khác nhau để thoả mãn nhu cầu đa dạng của mình. Điều này đòi hỏi các nước phải tiến hành hoạt động trao đổi hàng hoá và dịch vụ với nhau, hay chính là xuất nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ. Như vậy, xuất khẩu là một hoạt động tất yếu diễn ra, cho phép một nước tiêu dùng tất cả các mặt hàng với số lượng nhiều hơn mức có thể tiêu dùng vượt ra khỏi ranh giới của khả năng sản xuất của nước đó nếu thực hiện chế độ tự cung tự cấp, không có quan hệ buôn bán với nước ngoài.
Trong kinh doanh xuất nhập khẩu thì người mua chính là là người nhập khẩu, còn người bán là người xuất khẩu, các quy trình và thủ tục mua bán về cơ bản cũng bao gồm các bước của buôn bán trong nước, tuy nhiên buôn bán xuất nhập khẩu cần tuân thủ các điều kiện khắt khe hơn do các bên thoả thuận hoặc theo thông lệ quốc tế.
Xuất khẩu hàng rau quả là các hoạt động liên quan đến việc bán các sản phẩm rau quả với thị trường nước ngoài.
Các loại hình xuất khẩu hàng rau quả
Hình thức xuất khẩu trực tiếp
Xuất khẩu trực tiếp là hình thức mà bên bán và bên mua trực tiếp giao dịch với nhau, không qua trung gian
Các bước giao dịch chủ yếu thường diễn ra theo trình tự 5 bước sau:
Hỏi giá
Chào hàng
Đặt hàng hay đặt hàng
Hoàn giá
Chấp nhận
Xác nhận
Sử dụng hình thức này sẽ tận dụng được những ưu điểm như:
Dễ đạt được thoả thuận và ít xảy ra những hiểu lầm hơn
Giảm được chi phí trung gian
Tuy vậy, một vài điểm cần lưu ý khi sử dụng hình thức xuất khẩu này:
Đòi hỏi sự hiểu biết cũng như kinh nghiệm của nhà kinh doanh về ngoại thương và nghiệp vụ về hàng rau quả
Dễ xảy ra những sai lầm hay bị ép giá khi giao dịch với đối tác ở thị trường mới
Thường áp dụng hình thức này trong những thương vụ lớn để có thể bù đắp chi phí trong giao dịch như giấy tờ, đi lại
Hình thức xuất khẩu qua trung gian
Đây là hình thức mà bên bán và bên mua không trực tiếp thoả thuận các điều kiện mua bán mà thông qua một bên thứ ba, gọi là trung gian buôn bán.
Phổ biến của hình thức này hiện nay là môi giới và đại lý.
Môi giới
Môi giới là thương nhân trung gian giữa bên bán và bên mua, được uỷ thác để thực hiện việc bán hàng rau quả.
Quan hệ giữa người uỷ thác và người môi giới dựa trên sự uỷ thác từng lần, mà không dựa vào hợp đồng dài hạn.
Đại lý
Đại lý trong xuất khẩu hàng rau quả sẽ tiến hành một hay nhiều hành vi theo sự uỷ thác của người uỷ thác.
Quan hệ giữa người uỷ thác và đại lý dựa trên hợp đồng đại lý.
Sử dụng hình thức xuất khẩu qua trung gian có những ưu điểm sau:
Tận dụng được hiểu biết của người trung gian về thị trường, cũng như tập quán, luật pháp địa phương
Tận dụng được vốn và cơ sở vật chất của người trung gian
Tạo điều kiện chiếm lĩnh thị trường hàng rau quả, nhất là thị trường mới thông qua một mạng lưới buôn bán tiêu thụ rộng khắp
Bên cạnh đó, cũng cần lưu ý những điểm sau:
Không có sự liên hệ trực tiếp với đối tác, thông tin về thị trường và đối tác phải thông qua bên trung gian nên độ chính xác không cao
Hoạt động kinh doanh xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi năng lực, phẩm chất của bên trung gian
Nếu sử dụng nhiều đại lý thì quá trình xuất khẩu kéo dài, mất thời gian và chi phí, đồng thời giảm tính cạnh tranh trên thị trường hàng rau quả với đặc điểm tính thời vụ và yêu cầu giá thành rẻ
Về cơ bản, hình thức xuất khẩu qua trung gian đối lập với hình thức xuất khẩu trực tiếp.
Buôn bán đối lưu
Buôn bán đối lưu là phương thức mà trong đó xuất khẩu kết hợp chặt chẽ với nhập khẩu, bên bán đồng thời là bên mua, và có đặc điểm là lượng hàng giao đi có giá trị tương xứng với lượng hàng nhận về.
Trong buôn bán đối lưu phải đảm bảo yêu cầu cân bằng về mặt hàng, giá cả, tổng giá trị hàng giao cho nhau, về điều kiện giao hàng.
Buôn bán đối lưu có các loại hình sau:
Nghiệp vụ hàng đổi hàng
Nghiệp vụ bù trừ
Nghiệp vụ buôn bán có thanh toán bình hành
Nghiệp vụ mua đối lưu
Nghiệp vụ chuyển nợ
Giao dịch bồi hoàn
Nghiệp vụ mua lại sản phẩm
Hình thức buôn bán đối lưu hàng rau quả đã có từ rất lâu, và đến nay vẫn còn tồn tại do nó có những ưu điểm sau:
Có được hàng hoá phục vụ cho nền kinh tế đất nước khi thiếu ngoại tệ để nhập khẩu
Giảm được các thủ tục phức tạp trong thanh toán hàng hoá, đặc biệt là đối với chế độ quản lý ngoại hối quá chặt chẽ của chính phủ
Tuy nhiên, thực hiện hình thức buôn bán này cần đảm bảo các yêu cầu về cân bằng trong mua bán như đã nói ở trên, và nó không linh hoạt áp dụng cho mọi trường hợp. Mặt khác, việc sử dụng hình thức này bị hạn chế trong trường hợp nước xuất khẩu đang cần nhiều ngoại tệ.
Hình thức tái xuất
Tái xuất hàng rau quả là hình thức kinh doanh mà doanh nghiệp tái xuất xuất khẩu hàng rau quả đã nhập khẩu sang nước thứ ba mà không qua chế biến tại nước tái xuất.
Có 2 hình thức tái xuất sau:
Tái xuất theo đúng nghĩa: hàng rau quả đi từ nước xuất khẩu đến nước tái xuất, rồi lại được xuất khẩu từ nước tái xuất sang nước nhập khẩu
Chuyển khẩu: hàng rau quả từ nước xuất khẩu trực tiếp sang nước nhập khẩu. Nước tái xuất sẽ trả tiền cho nước xuất khẩu và thu tiền của nước nhập khẩu
Thanh toán trong kinh doanh tái xuất thường sử dụng phương thức thư tín dụng giáp lưng. Người tái xuất nếu dàn xếp được để trả chậm tiền hàng nhập và nhanh chóng thu tiền hàng xuất thì sẽ thu được cả lợi tức về tiền hàng trong khoảng thời gian chênh lệch.
Đấu giá quốc tế
Đấu giá quốc tế là phương thức kinh doanh, được tổ chức ở một nơi nhất định tại đó người bán hàng tự mình hoặc thuê người tổ chức đấu giá thực hiện việc bán hàng hoá công khai để chọn được người mua trả giá cao nhất.
Mặt hàng thường được đem ra đấu giá quốc tế thường là những hàng khó tiêu chuẩn hoá. Có 2 trung tâm đấu giá quốc tế nổi tiếng về rau quả là Amsterdam và Autuerp.
Vai trò của xuất khẩu rau quả đối với Việt Nam
Xuất khẩu được xem là vấn đề có ý nghĩa chiến lược để phát triển kinh tế và thực hiện quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Trong các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam thì hàng nông sản nói chung, hay rau quả nói riêng là mặt hàng chủ yếu và mang tính chiến lược. Trong năm 2007 vừa qua, trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước là 48,38 tỷ USD thì kim ngạch nông sản đạt 6,2 tỷ USD, trong đó xuất khẩu rau quả đạt kim ngạch 300 triệu USD, chiếm một tỷ trọng không nhỏ. Do vậy, xuất khẩu hàng rau quả có vai trò quan trọng được thể hiện qua các điểm sau:
Tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu và xây dựng cơ sở hạ tầng góp phần phát triển kinh tế đất nước
Hiện nay, nước ta đang trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nên cần thiết phải nhập máy móc thiết bị hiện đại, công nghệ tiên tiến, bên cạnh đó, phải xây dựng được hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế đất nước. Để thực hiện điều đó, chúng ta phải có nguồn vốn ngoại tệ. Nguồn vốn ngoại tệ có thể được huy động bằng nhiều cách như đi vay, nhận viện trợ, liên doanh liên kết hay xuất khẩu. Tuy nhiên, nguồn vốn an toàn và vững chắc nhất là nguồn ngoại tệ từ xuất khẩu.
Tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành liên quan phát triển
Xuất khẩu hàng rau quả phát triển sẽ tạo cơ hội đầy đủ cho việc phát triển các ngành sản xuất nguyên liệu đầu vào cho hàng rau quả như cây giống,… hoặc loại hình dịch vụ liên quan như dịch vụ bảo quản, vận chuyển, chế biến, tiêu thụ sản phẩm… Nhất là trong môi trường cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp phải tìm cách giảm giá thành, nâng cao chất lượng.
Nâng cao năng lực kinh doanh của các doanh nghiệp xuất khẩu
Kinh doanh với các đối tác nước ngoài đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải năng động, sáng tạo, có năng lực quản lý tốt, có uy tín, thì mới có thể tồn tại và phát triển được trên thị trường quốc tế. Nhất là đối với mặt hàng rau quả là mặt hàng rất nhạy cảm và có sức cạnh tranh gay gắt trên thị trường thế giới do ngày càng có nhiều các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả, càng đòi hỏi tài năng và kinh nghiệm của các doanh nghiệp. Bởi vậy, các doanh nghiệp phải luôn học hỏi, tự đổi mới và hoàn thiện mình trong sản xuất cũng như trong kinh doanh.
Xuất khẩu hàng rau quả góp phần giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống nhân dân
Lĩnh vực sản xuất cũng như chế biến sản phẩm rau quả đòi hỏi nhiều lao động. Việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng rau quả không những tạo công ăn việc làm cho lao động trong ngành mà còn dẫn đến sự phát triển của các ngành khác, tạo việc làm trong các ngành đó. Đây được coi là ngành xuất khẩu chiến lược của nước ta do chúng ta có nhiều lợi thế để phát triển, trong đó phải kể đến lợi thế về nhân công. Và khi có việc làm ổn định, có thu nhập, thì đời sống của người lao động sẽ được cải thiện, góp phần thực hiện chiến lược về an ninh, xã hội của đất nước.
Xuất khẩu hàng rau quả là cơ sở để đẩy mạnh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế
Trong quá trình xuất khẩu hàng rau quả, các doanh nghiệp Việt Nam giao dịch với các đối tác nước ngoài, tìm hiểu luật pháp, chính trị, văn hoá… của các thị trường xuất khẩu. Từ đó, có thể mở rộng kinh nghiệm và các mối quan hệ kinh doanh. Đồng thời, nhà nước và các bộ ngành liên quan cũng có những hỗ trợ cho doanh nghiệp như cung cấp thông tin, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho xuất khẩu… Điều này đòi hỏi lãnh đạo các quốc qua mở rộng hơn quan hệ kinh tế đối ngoại, xúc tiến thương mại nghiên cứu thị trường…
Nội dung hoạt động xuất khẩu hàng rau quả ở Việt Nam
Hoạt động xuất khẩu hàng rau quả có thể có các cách thức và quy trình thực hiện khác nhau tuỳ thuộc vào từng mặt hàng cụ thể, tuỳ từng doanh nghiệp, nhưng nhìn chung, hoạt động này thường được tiến hành theo trình tự sau:
Nghiên cứu, tiếp cận thị trường
Trong giai đoạn này, doanh nghiệp phải thu thập thông tin về thị trường hàng rau quả và phân tích những thông tin đó.
Doanh nghiệp cần thu thập thông tin về tình hình nhập khẩu hàng rau quả trên thị trường thế giới và các thị trường mục tiêu, tình hình sản xuất hàng rau quả, nghiên cứu tình hình xuất khẩu hàng rau quả trên thế giới của các đối thủ cạnh tranh, nghiên cứu về xu hướng tiêu dùng và biến động giá cả hàng rau quả. Đặc biệt, doanh nghiệp cần phải nghiên cứu kỹ về các thị trường mục tiêu và các đối thủ cạnh tranh. Đồng thời, doanh nghiệp phải tìm hiểu về các nhân tố có ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu như chính trị, văn hoá, luật pháp, và các điều kiện có liên quan như điều kiện về vận tải của các nước nhập khẩu hàng rau quả.
Thông tin thường được các doanh nghiệp thu thập thông qua các tài liệu có sẵn từ các phương tiện thông tin đại chúng, từ các tham tán thương mại của Việt Nam ở nước ngoài hay từ việc khảo sát trực tiếp thị trường, qua hội thả