Đề xuất nội dung và qui trình thực hiện một số giải pháp quản lý kỹ thuật mạng lưới cấp nước (lấy khu vực phía nam TP Nam Định làm ví dụ)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC KHOA ĐÔ THỊ BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN TÊN ĐỀ TÀI: ĐỀ XUẤT NỘI DUNG VÀ QUI TRÌNH THỰC HIỆN MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ KỸ THUẬT MẠNG LƯỚI CẤP NƯỚC (Lấy khu vực phía Nam TP Nam Định làm ví dụ) NHÓM SINH VIÊN: Hoàng Huệ Quân Bùi Thanh Hùng HÀ NỘI 2014 A. PHẦN MỞ ĐẦU: 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI: Để đảm bảo cấp nước cho các nhu cầu dân sinh và công nghiệp thì mạng lưới cấp nước là một trong những bộ phân hết sức quan trọng của hệ thống cấp nước, nó đảm bảo vận chuyển và phân phối nước tới các hộ tiêu dung. Các đô thị và thành phố Việt Nam nói chung và Thành phố Nam Định nói riêng được thiết kế mạng lưới theo hình thức khép kín (mạng lưới vòng), đó là 1 điều kiện tốt đảm bảo cấp nước liên tục, tuy nhiên do nhiều nguyên nhân khác nhau mà việc cấp nước hiện tại còn nhiều bất cập, thường xuyên thiếu áp lực, mất nước hoặc nước đục, chất lượng sút kém. Thường trong thời gian không cấp nước, lòng ống với vật liệu sắt thép tiếp xúc với không khí sẽ gây han gỉ, do đó khi cấp nước trở lại những han rỉ này hòa tan vào nước gây ô nhiễm. Để đảm bảo chất lượng nước thì phải thường xuyên tiến hành thau rửa, khử trùng hệ thống đường ống. Những thiết bị như van xả cặn thường đặt ở vị trí thấp của mạng lưới, giữ vai trò quan trong trong trường hợp thau rửa mạng lưới, cũng tương tự các van xả khí đặt ở vị trí cao của mạng lưới để thoát hơi khí đảm bảo cho hệ thống hoạt động bình thường. Ngoài ra, để điều chỉnh lưu lượng và áp lực cũng như đảm bảo công tác sửa chữa trong những trường hợp hư hỏng, sự cố người ta còn đặt các thiết bị van khóa và nhiều các thiết bị khác phục vụ cho công tác vận hành khai thác hệ thống mạng lưới. Từ đó ta thấy việc nghiên cứu thiết kế và chi tiết hóa mạng lưới và các thiết bị trên mạng lưới là rất cần thiết đối với một đồ án mạng lưới cấp nước đô thị. Chính vì lẽ đó, đề tài “Nghiên cứu nội dung và qui trình cho các giải pháp quản lý kỹ thuật với sự tham gia của các thiết bị trên mạng lưới cấp nước, lấy hệ thống mạng lưới khu vực phía Nam sông Đào, TP Nam Định làm ví dụ” là cần thiết. 2. MỤC TIÊU: Đưa ra các nội dung và qui trình thực hiện các giải pháp vận hành quản lý kỹ thuật hệ thống mạng lưới đường ống cấp nước với sự tham gia của các thiết bị, phụ tùng nhằm đảm bảo dịch vụ cấp nước an toàn và bền vững cho khu vực phía Nam TP Nam Định cũng như các đô thị khác. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là một số giải pháp quản lý, bao gồm: Kiểm tra chế độ dòng chảy thủy lực trong các ống chính. Thau rửa mạng lưới đường ống. Giảm thiểu nước va và chống dòng nước ngược trong mạng lưới. Đánh giá độ tin cậy của hệ thống mạng lưới. Phạm vi nghiên cứu: Hệ thống mạng lưới cấp nước phía Nam sông Đào, TP Nam Định 4. Phương pháp nghiên cứu : - Nghiên cứu lý thuyết về thiết kế qui hoạch và quản lý kỹ thuật mạng lưới cấp nước; - Điều tra khảo sát thực trạng quản lý vận hành mạng lưới cấp nước; - Thiết kế hệ thống mạng lưới cấp nước phía Nam sông Đào TP Nam Định; - Đề xuất nội dung thực hiện một số giải pháp quản lý kỹ thuật mạng lưới cấp nước khu vực phía Nam sông Đào, TP Nam Định; - Tham vấn ý kiến của nhóm sinh viên, các chuyên gia và thầy giáo hướng dẫn về nội dung nghiên cứu đề tài khoa học sinh viên nhằm phục vụ cho công tác học tập chuyên ngành tốt hơn. B. PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG MẠNG LƯỚI CẤP NƯỚC PHÍA NAM SÔNG ĐÀO TP NAM ĐỊNH Điều kiện tự nhiên – Kinh tế xã hội của thành phố Nam Định 1.1.1 Điều kiện tự nhiên a) Địa chất công trình: Về đặc điểm địa chất công trình: nói chung, khu vực quy hoạch thuộc thềm đất bồi tương đối yếu, mức nước ngầm cao, đặc biệt là khu vực phía Tây của vùng nghiên cứu nằm trong vùng trầm tích đầm lầy gốc sông. Căn cứ vào 125 lỗ khoan phân bố không đều trong thành phố cho thấy cột địa tầng phân bố từ trên xuống dưới là: Lớp đất sét – Lớp sét pha – Lớp bùn sét pha – Lớp cát và lớp bùn sét pha. Cường độ chịu lực của đất yếu ≤1kg/cm2. b) Địa hình: Nhìn chung, khu vực quy họach là vùng phù sa sông, địa hình tương đối bằng phẳng, cao độ từ 0,3 ÷ 5,7m. Thành phố Nam Định có hướng dốc địa hình từ Tây sang Đông. Tuy cùng là gốc phù sa, nhưng đất đai khu vực phía Nam màu mỡ, thuận lợi cho việc canh tác hơn hẳn khu vực phía Bắc. Đất ở đây thuộc loại phù sa ít chua, tốt nhất của tỉnh Nam Định. Trong khi đó phía Bắc, ở những khu vực không làm nhà cửa thì chỉ trồng lúa. Vùng này có năng suất lúa thấp nhất tỉnh Nam định c) Thủy văn: 1. Theo tài liệu của trạm khí tượng thủy văn Nam Định, chế độ thủy văn sông Đào tại Nam Định như sau: Chế độ mực nước: + Mực nước trung bình năm: 1,52m + Mực nước cao nhất: 5,77m + Mực nước thấp nhất: -0.4m Lưu lượng: + Trung bình: 896m3/s + Lớn nhất: 6.650m3/s + Nhỏ nhất: 0m3/s (nước ngừng chảy). Độ dốc trung bình sông: 0,0012. Cao độ đáy sông: -0,6m đến -0,8m. 2. Kênh hồ ngoại thành: + Hồ Truyền Thống: Hmax = +1,8m Hđáy = +0,8m Hbờ = +2,2m F = 15,32ha. + Hồ Vị Xuyên: Hmax = +2,0m Hđáy = +0,8m Hbờ = +2,5m F = 6,95ha. + Hồ Năng Tĩnh: Hmax = +2,0m Hđáy = +0,78m Hbờ = +2,2m F = 4,96ha. e. Khí hậu: + Nhiệt độ Nhiệt độ trung bình năm: 23,50C Nhiệt độ cao nhất tuyệt đối: 39,50C (tháng 5/1994) Nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối : 5,10C (tháng 12/1975). + Nắng: Số giờ nắng trung bình năm: 1586 giờ Số giờ nắng cao nhất năm: 1984 giờ (năm 1987) Số giờ nắng nhỏ nhất năm: 1234 giờ (năm 1995). + Mưa: Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11 chiếm 70 – 75% lượng mưa cả năm Lượng mưa trung bình năm: 1.717mm Lượng mưa cao nhất/năm : 2.989mm (năm 1994) Lượng mưa thấp nhất/năm: 985mm (năm 1988). + Độ ẩm không khí: Độ ẩm trung bình: 86% Độ ẩm thấp nhất tuyệt đối: 28%. + Gió: Tốc độ gió lớn nhất: 48m/s Tốc độ gió trung bình: 2,4m/s Hướng gió chủ đạo: Mùa hè: gió Đông Nam; Mùa Đông: gió Bắc. 1.1.2 Điều kiện kinh tế xã hội Hiện trạng dân số: Bảng: Hiện trạng dân số và đô thị hoá Hạng mục Dân số (1000 người) Tỷ lệ (%) 1999 2009 1999 2009 Tổng dân số 230 244 100 100 Dân số thành thị 169 195 73 80 Dân số nông thôn 61 49 27 20 Tỷ lệ đô thị hóa 73 80 Tốc độ tăng trưởng dân số đô thị TB (%/năm) 1,46 Mật độ dân cư: Mật độ dân cư nội thành đạt được mức độ rất tốt là trung bình khỏang 200-300 người/ha. Mật độ dân cư này là tối ưu để có thể đạt được sự sầm uất đô thị mà chưa bị quá tải về giao thông và hạ tầng, trên cơ sở đó đạt được hiệu quả tích hợp giữa các hoạt động đô thị. Hiện trạng phát triển kinh tế và lao động: Cơ cấu ngành nghề của thành phố Nam định hiện nay cho thấy vai trò của công nghiệp đã không còn chiếm vị trí độc tôn như trước đây. Thay vào đó là xu hướng chuyển dần sang dịch vụ. Hiện trạng và định hướng cấp nước Hiện trạng cấp nước a/ Khu vực nội thành: - Hiện nay thành phố Nam Định đã có nhà máy nước công suất 75.000 m3/nđ, dùng nguồn nước sông Đào. - Mạng lưới đường ống có tổng chiều dài 98.570m với đường kính từ 50mm đến Æ600mm trong đó: Æ<100mm : 20.340m ; Æ100mm : 7.890m ; Æ125mm: 9.030m; Æ150mm : 7.980m ; Æ200mm : 14.140m ; Æ250mm : 12.350m ; Æ300mm : 6.820m ; Æ400mm : 8.820m ; Æ500mm : 2.270m ; Æ600mm : 8.930m. - Tỷ lệ thất thoát nước khoảng 25% Nhìn chung hệ thống cấp nước thành phố Nam Định tương đối tốt. b/ Khu vực ngoại thành: - Xã Nam Vân: Đã có nhà máy nước công suất 1.000 m3/ngđ, dùng nguồn nước sông Đào, phục vụ khoảng 7.600 người. - Xã Nam Phong: Đã có nhà máy nước công suất 1.400 m3/ngđ, dùng nguồn nước sông Đào, phục vụ khoảng 12.000 người. Định hướng cấp nước - Lựa chọn nguồn nước : Nguồn nước ngầm tại khu vực rất nghèo và bị nhiễm mặn, vì thế sông Đào và sông Hồng với trữ lượng lớn dự kiến sẽ là nguồn cung cấp nước cho thành phố. - Công trình đầu mối: + Giai đoạn đầu sử dụng nhà máy nước Thành phố hiện có công suất 75.000m3/ngđ, nguồn nước sông Đào. Đồng thời xây dựng trạm bơm nước thô, nhà máy nước phía Bắc sông Đào thuộc xã Mỹ Trung công suất dự kiến 25.000 m3/ngđ, nguồn nước sông Hồng bổ sung phục vụ cho khu vực phía Bắc và xây dựng trạm bơm nước thô, nhà máy nước Nam sông Đào thuộc xã Nam Phong công suất dự kiến 20.000 m3/ngđ, nguồn nước sông Đào phục vụ cho khu vực phía Nam. + Giai đoạn dài hạn: tiếp tục sử dụng nhà máy nước thành phố công suất 75.000 m3/ngđ, nguồn nước sông Đào; nâng công suất trạm bơm, nhà máy nước phía Bắc từ 25.000m3/ngđ lên 55.000m3/ngđ, nguồn nước sông Hồng và nâng công suất trạm bơm, nhà máy nước phía Nam từ 20.000 m3/ngđ lên 50.000m3/ngđ, nguồn nước sông Đào. - Công nghệ xử lý nước dự kiến: nước từ trạm bơm I à bể trộn à phản ứng kết hợp sơ lắng à lắng trong à lọc nhanh à khử trùng à bể chứa à mạng lưới tiêu thụ. - Mạng lưới đường ống: Mạng lưới đường ống cấp nước thành phố Nam Định tương đối hoàn chỉnh, thiết kế thêm các đường ống cấp nước có đường kính Æ100mm- Æ600mm để đảm bảo cấp nước bao phủ toàn bộ khu vực thiết kế. Bảng : Thống kê đường ống cấp nước: TT Đường kính ống Số lượng (m) 1 Æ600 630 2 Æ500 700 3 Æ400 1470 4 Æ300 5860 5 Æ200 15750 6 Æ150 69710 7 Æ100 55265 8 Cộng 149385 Nhu cầu và nguồn cấp nước 1.3.1 Nhu cầu dùng nước: Bảng 1: Dự báo nhu cầu dùng nước: TT Thành phần dùng nước Đợt đầu Dài hạn Quy mô TC Nhu cầu (m3/ngđ) Quy mô TC Nhu cầu (m3/ngđ) 1 Nước sinh hoạt cho dân cư nội thành 260.000 (người) 150 (l/ng.ngđ) 33150 337.000 (Người) 180 (l/ng.ngđ) 57627 2 Nước sinh hoạt của dân cư ngoại thành 155.000 (người) 120 (l/ng.ngđ) 15810 154.000 (người) 150 (l/ng.ngđ) 21945 3 Nước cho khách vãng lai 30.000 (người) 120 3060 33.000 (m3/ngđ) 150 (l/ng.ngđ) 4702 4 Nước công trình và dịch vụ công cộng 15% Qsh 7803 15% Qsh 12641 5 Nước tưới cây rửa đường 10% Qsh 5202 10% Qsh 8427 6 Nước công nghiệp tập trung 551 ha 25m3/ha-ngđ (tính cho 80% diện tích) 10138 624 ha 25m3/ha-ngđ (tính cho 80% diện tích) 12480 7 Nước giáo dục chuyên nghiệp,chuyển giao công nghệ và đô thị đại học 199 ha 10m3/ha-ngđ 1990 199 ha 10m3/ha-ngđ 1990 10 Nước dự phòng rò rỉ 25%∑Q1-8 19288 20%∑Q1-8 23962 11 Nước bản thân nhà máy 5%∑Q1-9 4822 5%∑Q1-9 7189 12 Tổng cộng 101263 150963 13 Lấy tròn với K=1,2 120.000 180.000 1.3.1 Nguồn cung cấp nước 1- Nước ngầm: Cho tới nay chưa có tài liệu đánh giá về trữ lượng cũng như khả năng khai thác nước ngầm ở khu vực Nam Định và vùng phụ cận 2- Nước mặt : Khu vực nghiên cứu có nguồn nước mặt phong phú với 2 con sông lớn có khả năng cung cấp nước cho mục đích sinh hoạt là sông Đào và sông Hồng, các thông số kỹ thuật cụ thể như sau: + Sông Đào: Là con sông lớn cấp nước sinh hoạt cho thành phố Nam Định bắt nguồn từ sông Hồng ở phía Nam cầu Tân Đệ chảy qua thành phố Nam Định gặp sông Đáy ở xã Hoàng Nam huyện Nghĩa Hưng có chiều dài khoảng 34 km, chiều rộng trung bình từ 500 ¸ 600m. Các thông số chính của dòng chảy: STT Thông số Gía trị Max Min T.bình 1 Q(m3/s) 6500 129 896 2 V(m/s) 3,34 0,42 3 Mực nước(m) 5,7 -0,38 1,52 4 B(m) 180 180 Kết quả phân tích chất lượng nước thô sông Đào: STT Các chỉ tiêu Đơn vị Gía trị 1 Ph 8,05 2 BOD5 mg/l 24,12 3 COD mg/l 117 4 Độ màu Pt/Co 25 5 Hàm lượng cặn lơ lửng mg/l 860 6 Hàm lượng cặn không tan mg/l 180 7 Hàm lượng cặn toàn phần mg/l 1040 8 Độ đục NTU 625 9 CO2 tự do mg/l 4,85 10 Ca2+ mg/l 27,2 11 Fe2+ mg/l 5,35 12 Mn2+ mg/l 1,81 13 NH4+ mg/l 1,36 14 Cl- mg/l 13,49 15 SO42- mg/l 28,96 16 NO2- mg/l 0,046 17 NO3- mg/l 1,004 18 PO43- mg/l 0,0038 19 Tổng coliform con/l 930 + Sông Hồng: Bắt nguồn từ Vân Nam, Trung Quốc, chảy theo hướng Tây-Tây Nam ra hướng Đông Nam, gặp sông Lô và sông Đà tại Việt Trì, rồi chảy xuôi về đồng bằng Bắc Bộ, chiều rộng lòng sông từ 1000m ¸3000m, hai bên sông có đê ngăn lũ là đê cấp Quốc gia, bảo vệ các khu vực dân cư và vùng đồng bằng Bắc Bộ. Sông Hồng với lưu vực khoảng 169.000 km2, trong đó có 82.400km2 nằm trên địa phận Trung Quốc. Sông Hồng là hợp lưu của 3 con sông lớn: sông Thao, sông Đà, sông Lô. Lưu lượng dòng chảy trung bình ước tính khoảng 4.100m3/giây. Lưu lượng tối thiểu được báo cáo vào ngày 16/3/1995 là 385m3/giây. Các kết quả đo tại trạm Hà Nội từ năm 1990 đến năm 2001 cho thấy mực nước lớn nhất là 10,63m (1990), trung bình là 5,09m, thấp nhất là 2,78m. - Nước mưa : Lượng nước mưa trên địa bàn toàn tỉnh có trữ lượng tương đối lớn với tổng lượng mưa khoảng 1750 mm - 1800 mm góp phần bổ sung nguồn tài nguyên nước cho thành phố. 1.4. Thực trạng hệ thống cấp nước và quản lý kỹ thuật mạng lưới cấp nước khu vực phía Nam sông Đào, TP Nam Định 1.4.1 Hiện trạng hệ thống cấp nước của khu vực phí Nam sông Đào 1.4.2 Hiện trạng quản lý kỹ thuật mạng lưới phía Nam sông đào CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ HỆ THỐNG MẠNG LƯỚI CẤP NƯỚC VÀ BỐ TRÍ CÁC THIẾT BỊ TRÊN MẠNG LƯỚI CẤP NƯỚC KHU VỰC PHÍ NAM SÔNG ĐÀO, TP NAM ĐỊNH 2.1 Lý thuyết về hệ thống mạng lưới cấp nước HÖ thèng cÊp n­íc lµ tËp hîp c¸c c«ng tr×nh, thiÕt bÞ cã chøc n¨ng thu n­íc, xö lý n­íc, vËn chuyÓn, ®iÒu hoµ vµ ph©n phèi n­íc tíi c¸c n¬i tiªu thô. S¬ ®å mét hÖ thèng cÊp n­íc cho ®« thÞ xem h×nh 2.1. 1 5 4 2 3 6 7 H×nh 2.1. S¬ ®å hÖ thèng cÊp n­íc ®« thÞ 1. C«ng tr×nh thu; 2. Tr¹m b¬m n­íc cÊp I; 3. Tr¹m xö lý; 4. bÓ chøa n­íc s¹ch; 5.Tr¹m b¬m n­íc cÊp II; 6. §µi n­íc; 7. M¹ng l­íi ®­êng èng vËn chuyÓn vµ ph©n phèi n­íc trong ®« thÞ Tõ h×nh 2.1 cho thÊy c¸c bộ phận chÝnh cña hÖ thèng cÊp n­íc bao gåm: c«ng tr×nh thu n­íc, c«ng tr×nh vËn chuyÓn n­íc, c«ng tr×nh ®iÒu hoµ n­íc, tr¹m xö lý n­íc, m¹ng l­íi cÊp n­íc. 2.1.1 Ph©n lo¹i hÖ thèng cÊp n­íc HÖ thèng cÊp n­íc ®­îc ph©n lo¹i theo: ®èi t­îng phôc vô, ph­¬ng ph¸p sö dông, nguån n­íc, ph­¬ng ph¸p vËn chuyÓn vµ ph­¬ng ph¸p ch÷a ch¸y. Theo ®èi t­îng phôc vô Theo ®èi t­îng phôc vô hÖ thèng cÊp n­íc ph©n thµnh: HÖ thèng cÊp n­íc sinh ho¹t, phôc vô c¸c nhu cÇu sinh ho¹t cña ng­êi d©n trong c¸c ®« thÞ nh­ cÊp n­íc cho ¨n uèng, t¾m röa, giÆt dũ vµ cÊp n­íc cho khu vÖ sinhChÊt l­îng n­íc ®ßi hái cao. HÖ thèng cÊp n­íc s¶n xuÊt, phôc vô cho s¶n xuÊt trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. N­íc cÊp cho s¶n xuÊt yªu cÇu vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ ¸p lùc rÊt kh¸c nhau tuú thuéc vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp, d©y chuyÒn c«ng nghÖ, nguyªn liÖu ®Çu vµo vµ s¶n phÈm ®Çu ra. HÖ thèng cÊp n­íc ch÷a ch¸y, phôc vô dËp t¾t c¸c ®¸m ch¸y có thể xẩy ra trong c¸c khu d©n c­ vµ c«ng nghiÖp. Hª thèng cÊp n­íc kÕt hîp, kÕt hîp c¸c lo¹i hÖ thèng kÓ trªn. Tuú theo yªu cÇu cô thÓ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng mµ cã thÓ kÕt hîp hÖ thèng cÊp n­íc sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt lµm mét víi chÊt l­îng n­íc ®¹t yªu cÇu sinh ho¹t khi chÊt l­îng n­íc s¶n xuÊt t­¬ng tù nh­ chÊt l­îng n­íc sinh ho¹t hoÆc chÊt l­îng n­íc s¶n xuÊt yªu cÇu thÊp h¬n chÊt l­îng cña n­íc sinh ho¹t, nh­ng với khối l­îng Ýt. Còng cã thÓ ¸p dông hÖ thèng kÕt hîp khi yªu cÇu chÊt l­îng n­íc s¶n xuÊt cao h¬n n­íc sinh ho¹t, khi ®ã cÇn thªm c¸c c«ng tr×nh xö lý côc bé n­íc sinh ho¹t ®Ó ®¹t yªu cÇu chÊt l­îng n­íc s¶n xuÊt. HÖ thèng cÊp n­íc ch÷a ch¸y còng th­êng ®­îc thiÕt kÕ kÕt hîp víi hÖ thèng cÊp n­íc sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt v× ch¸y kh«ng x¶y ra th­êng xuyªn. Theo ph­¬ng ph¸p sö dông Theo ph­¬ng ph¸p sö dông, hÖ thèng cÊp n­íc ph©n thµnh: HÖ thèng cÊp trùc tiÕp, chØ cÊp n­íc mét lÇn, n­íc sau khi ®· sö dông ®­îc xö lý vµ x¶ vµo nguån tiếp nhận, vÝ dô nh­ hÖ thèng cÊp n­íc cho sinh ho¹t ¨n uèng (xem h×nh 2.2). 5 3 2 4 H×nh 2.2. HÖ thèng cÊp n­íc trùc tiÕp C«ng tr×nh thu n­íc; 2. Tr¹n xö lý n­íc cÊp; 3. §èi t­îng sö dông n­íc; 4. Tr¹m xö lý n­íc th¶i; 5. Cöa x¶ n­íc th¶i vµo nguån tiÕp nhËn - HÖ thèng cÊp n­íc tuÇn hoµn, trong ®ã n­íc ®­îc sö dông theo chu kú kÝn (h×nh 2.3.). HÖ thèng nµy th­êng dïng trong cÊp n­íc c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng n¬i nguån n­íc khan hiÕm. S¬ ®å hÖ thèng nµy cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc n­íc nguån (bæ sung n­íc nguån b»ng l­îng tiªu hao do tæn thÊt vµ x¶ n­íc bÈn sau xö lý kho¶ng 5 – 10% tæng c«ng suÊt cÊp n­íc) vµ gi¶m chi phÝ ®iÖn n¨ng b¬m n­íc gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhÊt lµ khi n­íc nguån khan hiÕm hoÆc nguån n­íc ë xa xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp, viÖc vËn chuyÓn khã kh¨n, kh«ng kinh tÕ... H×nh2.3. HÖ thèng cÊp n­íc tuÇn hoµn 1. C«ng tr×nh thu n­íc; 2. Tr¹m xö lý n­íc cÊp; 3. XÝ nghiÖp c«ng nghiÖp; 4. Tr¹m xö lý n­íc th¶i; 5. Tr¹m xö lý bæ sung n­íc cÊp; 6. Cöa x¶ n­íc th¶i ®· xö lý vµo nguån tiÕp nhËn; 7. N­íc th¶i ®i xö lý thªm; 8. CÊp tuÇn hoµn l¹i cho xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. HÖ thèng cÊp n­íc dïng l¹i nèi tiÕp - tuần hoàn (xem h×nh 2.4) sö dông khi chÊt l­îng n­íc th¶i cña ®èi t­îng dïng n­íc tr­íc ®¸p øng hoÆc gÇn ®¸p øng yªu cÇu chÊt l­îng cña ®èi t­îng dông n­¬c sau. Khi ®ã n­íc th¶i cña ®èi t­îng tr­íc lµ n­íc nguån cung cÊp trùc tiÕp cho ®èi t­îng sau cÇn hoÆc kh«ng cÇn qua xö lý s¬ bé. HÖ thèng nµy th­êng ¸p dông trong c¸c khu c«ng nghiÖp mµ c¸c nhµ m¸y ®­îc thiÕt kÕ thµnh khu liªn hîp. Theo nguån n­íc Theo nguån cung cÊp n­íc, hÖ thèng cÊp n­íc ph©n biÖt thµnh: HÖ thèng cÊp n­íc ngÇm; HÖ thèng cÊp n­íc mÆt; - Hệ thống cấp nước mưa. H×nh 2.4. S¬ ®å hÖ thèng cÊp n­íc dïng l¹i nối tiếp – tuần hoàn 1. C«ng tr×nh thu n­íc; 2. Tr¹m xö lý n­íc cÊp; 3. XNCN I; 4. XNCN II; 5. Tr¹m xö lý n­íc ®Ó dïng l¹i; 6. Tr¹m xö lý n­íc th¶i; 7. Cöa x¶ n­íc th¶i vµo nguån tiÕp nhËn; 8. N­íc tuÇn hoµn cho XNCN II; 9- N­íc tuÇn hoµn cho XNCN I; 10. N­íc cÊp cho XNCN II (sau khi ®· ®­îc sö dông cho XNCN I Theo ph­¬ng ph¸p vËn chuyÓn Theo ph­¬ng ph¸p vËn chuyÓn, hÖ thèng cÊp n­íc ph©n biÖt thµnh: HÖ thèng cÊp n­íc cã ¸p, n­íc ®­îc vËn chuyÓn trong èng nhê ¸p lùc cña m¸y b¬m hoÆc bÓ chøa n­íc ®Æt ë vÞ trÝ cao t¹o ra. HÖ thèng cÊp n­íc kh«ng ¸p (tù ch¶y), n­íc tù ch¶y theo èng hoÆc m­¬ng hë do chªnh lÖch cao ®é ®Þa h×nh t¹o ra, th­êng ¸p dông ®èi víi qui m« nhá có địa hình thuận lợi (khu dân cư nông thôn vùng đồi nói). Theo ph­¬ng ph¸p ch÷a ch¸y Theo ph­¬ng ph¸p ch÷a ch¸y, hÖ thèng cÊp n­íc ph©n chia thµnh: HÖ thèng cÊp n­íc ch÷a ch¸y ¸p lùc thÊp, ®­îc thiÕt kÕ víi ¸p lùc n­íc ë m¹ng l­íi ®­êng èng cÊp n­¬c ®« thÞ chØ ®ñ ®Ó ®­a n­íc lªn xe ch÷a ch¸y. M¸y b¬m ®Æt trªn xe ch÷a ch¸y cã nhiÖm vô t¹o ¸p lùc cÇn thiÕt ®Ó dËp t¾t ®¸m ch¸y. ¸p lùc yªu cÇu t¹i ®iÓm bÊt lîi nhÊt cña m¹ng l­íi cÊp n­íc ch÷a ch¸y ¸p lùc thÊp cña ®« thÞ lµ 10 m cét n­íc. HÖ thèng cÊp n­íc ch÷a ch¸y ¸p lùc cao, ®­îc thiÕt kÕ víi ¸p lùc t¹i mäi ®iÓm dïng n­íc cña m¹ng l­íi lu©n ®¶m b¶o ®Ó dËp t¾t c¸c ®¸m ch¸y xẩy ra. HÖ thèng nµy ¸p dông ®èi víi tõng c«ng tr×nh hoÆc cho xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. Phận loại mạng lưới S¬ ®å m¹ng l­íi cÊp n­íc cã thÓ ph©n biÖt thµnh 3 lo¹i sau: S¬ ®å m¹ng l­íi côt (h×nh 2.5) – lµ s¬ ®å m¹ng l­íi ®­êng èng mµ t¹i mét ®iÓm bÊt kú trªn nã n­íc chØ ®­îc cÊp tíi tõ mét h­íng (trừ trường hợp có nhiều nguồn cấp nước vào mạng lưới, khi đó tại các điểm ranh giới phân chia vùng cấp nước ở trên dường ống chính, nước có thể được cấp từ hai hướng). Theo nguyªn t¾c nµy th× s¬ ®å m¹ng l­íi cụt là sơ đồ ph©n nhanh. S¬ ®å m¹ng l­íi vßng (h×nh 2.6) – lµ s¬ ®å m¹ng l­íi ®­êng èng khÐp kÝn mµ t¹i mét ®iÓm bÊt kú trªn nã n­íc ®­îc cÊp tíi Ýt nhÊt lµ tõ hai h­íng. S¬ ®å m¹ng l­íi hçn hîp – lµ s¬ ®å kÕt hîp gi÷a s¬ ®å m¹ng l­íi vßng vµ m¹ng l­íi côt. H×nh 2.5. S¬ ®å m¹ng l­íi côt H×nh 2.6. S¬ ®å m¹ng l­íi vßng Nguyªn t¾c lµm viÖc cña m¹ng l­íi côt lµ chØ cho n­íc ch¶y ®Õn mét ®iÓm bÊt kú nµo ®ã theo mét chiÒu nhÊt ®Þnh vµ kÕt thóc t¹i c¸c ®Çu mót cña c¸c tuyÕn èng. V× vËy, t¹i mét chç bÊt kú trªn m¹ng l­íi bÞ h­ háng th× toµn bé khu vùc phÝa sau (theo h­íng n­íc ch¶y) sÏ bÞ mÊt n­íc. Râ rµng møc ®é an toµn cÊp n­íc lµ thÊp, song m¹ng l­íi côt l¹i cã ­u ®iÓm lµ tæng chiÒu dµi ®­êng èng ng¾n, c«ng viÖc thiÕt kÕ, x©y dùng, qu¶n lý ®¬n gi¶n vµ kinh tÕ. S¬ ®å m¹ng l­íi côt th­êng ®­îc ¸p dông cho c¸c thÞ trÊn, thÞ tø, c¸c khu d©n c­, nh÷ng ®èi t­îng dïng n­íc t¹m thêi (c«ng tr­êng x©y dùng), nãi chung lµ nh÷ng ®èi t­îng cã thÓ cho phÐp ngõng cấp n­íc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®ñ ®Ó söa ch÷a nh÷ng h­ háng trªn m¹ng l­íi. Nguyªn t¾c lµm viÖc cña m¹ng l­íi vßng lµ cho n­íc cÊp tíi mét ®iÓm bÊt kú nµo ®ã trªn m¹ng l­íi Ýt nhÊt lµ tõ hai