Đồ án Nghiên cứu mô hình phục vụ tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho Công ty cổ phần in lụa Bình Định

CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU ĐẶT VẤN ĐỀ Việt Nam là một nước đang phát triển. Công nghiệp hóa - hiện đại hóa được xem như chìa khóa để phát triển đất nước. Hiện nay, với hơn 800.000 cơ sở sản xuất công nghiệp và gần 70 khu chế xuất - khu công nghiệp tập trung đã đóng góp một phần rất lớn vào GDP của đất nước. Tuy nhiên, vấn đề bảo vệ môi trường chưa được quan tâm đúng mức. Thực tế khoảng 90% cơ sở công nghiệp và các khu công nghiệp chưa có hệ thống xử lý nước thải. Cùng với sự phát triển của các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ khác, nhu cầu về các sản phẩm giấy đặc biệt là bao bì giấy để đóng gói sản phẩm… ngày càng gia tăng. Tuy nhiên trong quá trình sản xuất giấy, sản xuất bao bì và in ấn đã thải ra môi trường một lượng nước thải có tải lượng ô nhiễm nặng. Nước thải ngành công nghiệp sản xuất giấy và bao bì cùng với in lụa có hàm lượng các chất hữu cơ khó phân hủy sinh học khá cao với độ kiềm cao, độ màu lớn, nhiều chất độc hại đối với các loài thủy sinh. Do đó, vấn đề được đặt ra là làm thế nào để giảm bớt nồng độ ô nhiễm đến mức độ cho phép theo tiêu chuẩn Việt Nam trước khi thải ra môi trường. Vì vậy mà việc xử lý nước thải là một việc làm hết sức cần thiết và cấp bách hiện nay. Từ những vấn đề thực tế trên và để góp phần cải thiện môi trường, ngăn ngừa ô nhiễm nước thải, em đã tiến hành luận văn tốt nghiệp với đề tài: “Nghiên cứu mô hình phục vụ tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho Công ty cổ phần in lụa Bình Định”. Với đề tài này em hy vọng đóng góp một phần vào việc giảm thiểu sự ô nhiễm do nước thải sản xuất giấy và bao bì gây ra. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Nghiên cứu tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho Công ty cổ phần in lụa Bình Định nhằm giảm thiểu ô nhiễm do nước thải của công ty gây ra cho môi trường. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Thời gian nghiên cứu: Từ 1.10.2007 – 25.12.2007. Tìm hiểu về thành phần và tính chất nước thải của Công ty cổ phần in lụa Bình Định từ đó đưa ra biện pháp xử lý thích hợp để nước thải ra đạt tiêu chuẩn môi trường. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp luận Nước thải từ Công ty cổ phần in lụa Bình Định có hàm lượng SS, COD, độ màu rất cao, do đó khi thâm nhập vào môi trường nước mặt sẽ phá vỡ cân bằng sinh thái, gây ra mùi khó chịu, gây ảnh hưởng đến đời sống của cộng đồng dân cư xung quanh. Do đó, nước thải từ nhà máy trước khi vào môi trường cần phải được xử lý nhằm giảm các tác hại đến môi trường đất, nước và cộng đồng. Như vậy, với mục tiêu đã đề ra, trong luận văn này em sẽ tập trung nghiên cứu, phân tích thành phần nước thải, đề xuất biện pháp xử lý phù hợp nhằm giảm thiểu ô nhiễm đến mức có thể chấp nhận được. Phương pháp thực tế Trong quá trình làm luận văn có sử dụng các phương pháp sau: Phương pháp thực tế: Thu thập, xử lý và tổng hợp các tài liệu cần thiết có liên quan đến đề tài. Phương pháp kế thừa: Trong quá trình thực hiện đã tham khảo các đề tài có liên quan đã thực hiện. Phương pháp phân tích các chỉ tiêu chất lượng nước thải. Phương pháp thực nghiệm trên mô hình: Mô hình Jartet và lắng. Phương pháp tham khảo ý kiến. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Để đạt được mục tiêu của đề tài, thực hiện các nội dung sau: Thu thập các tài liệu liên quan đến đề tài. Tìm hiểu dây chuyền sản xuất của công ty Lấy mẫu, chạy mô hình, phân tích 1 số chỉ tiêu: pH, SS, độ màu, COD. Dựa vào các thông số đã chạy mô hình, tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải phù hợp với công ty. Ý NGHĨA Đề tài tập trung phân tích, tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước cho Công ty cổ phần in lụa Bình Định từ đó góp phần vào công tác bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng môi trường. Đề tài sẽ đóng góp thêm tư liệu về xử lý nước thải ngành công nghiệp sản xuất giấy và bao bì. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHIỆP GIẤY VÀ CÔNG TY CỔ PHẦN IN LỤA BÌNH ĐỊNH TỔNG QUAN VỀ NGÀNH CÔNG NGHIỆP GIẤY Giới thiệu chung Ngaønh coâng nghieäp giaáy Vieät Nam hôn 20 naêm qua ñaõ phaùt trieån vôùi toác ñoä taêng tröôûng trung bình 17%. Chaát löôïng ngaøy caøng cao ñaùp öùng cho nhu caàu xuaát khaåu. Baûng 2.1: Saûn löïông giaáy saûn xuaát vaø nhaäp khaåu qua moät soá naêm Giaáy Ñôn vò Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005 Saûn xuaát Ngaøn taán 642 753,791 980 Xuaát khaåu Ngaøn taán 96,426 117,1 135,5 Nhaäp khaåu Ngaøn taán 425 484 523,85 Nguoàn: Boä Coâng Nghieäp Ñoái vôùi ngaønh coâng nghieäp giaáy Vieät Nam, nhìn chung, coâng ngheä vaø thieát bò ôû trình ñoä thaáp vaø chaäm phaùt trieån so vôùi theá giôùi, tröø Baõi Baèng vaø Taân Mai, taát caû caùc doanh nghieäp coøn laïi ñeàu saûn xuaát theo phöông phaùp kieàm khoâng thu hoài hoùa chaát neân khoù kieåm soaùt chaát löôïng, giaù thaønh cao vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, saûn xuaát keùm hieäu quaû, tieâu toán nhieàu nguyeân nhieân vaät lieäu vaø naêng löôïng. Vieäc xöû lyù nöôùc thaûi trong caùc cô sôû saûn xuaát giaáy vaãn chöa ñöôïc caûi thieän, thaäm chí coù khu vöïc moâi tröôøng bò oâ nhieãm naëng neà hôn, nhaát laø ôû caùc laøng ngheà saûn xuaát giaáy truyeàn thoáng. Maùy moùc thieát bò vaø coâng ngheä cuûa caùc nhaø maùy giaáy Vieät Nam hieän nay khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc tieâu chuaån moâi tröôøng. Công nghệ sản xuất giấy và bột giấy Nguyên liệu Saûn xuaát giaáy söû duïng ba nguoàn sôïi chính: Nguyeân lieäu goã, caùc loaïi thöïc vaät phi goã vaø giaáy taùi sinh. Ngoaøi ra caùc thaønh phaàn khoâng phaûi sôïi giaáy cuõng ñöôïc duøng trong saûn xuaát giaáy ñeå taïo theâm moät soá ñaët tính cho giaáy. Caùc chaát phuï gia naøy ñoùng vai troø quan troïng trong heä thoáng saûn xuaát giaáy. Moät soá phuï gia bò thaûi ra vôùi soá löôïng lôùn theo doøng thaûi cuûa nhaø maùy giaáy vaø moät soá khaùc ñöôïc giöõ laïi trong giaáy thaønh phaåm. Caùc chaát phuï gia goàm coù: Caùc chaát trôï baûo löu (pheøn nhoâm Al2(SO4)3, nhöïa thoâng, tinh boät, caùc polyme tan trong nöôùc hay duøng laø polyacrylamid …) coù taùc duïng laøm taêng lieân keát cho sôïi giaáy. Chaát ñoän (kao lanh (khoaùng trong ñaát seùt), boät hoaït thaïch (talc), ñaù phaán (CaCO3), ñaù voâi( limestone), ñaù hoa…) laáp vaøo choã troáng giöõa nhöõng xô sôïi laøm trôn mòn beà maët, caûi thieän ñoä traéng, ñoä boùng cuûa giaáy. Goã laø nguyeân lieäu phoå bieán nhaát ñöôïc söû duïng ñeå laøm giaáy, ñöôïc chia thaønh hai loaïi laø goã meàm vaø goã cöùng. Vieäc söû duïng goã laøm giaáy giöõa caùc vuøng treân theá giôùi cuõng coù söï khaùc bieät lôùn. Trong toång haøm löôïng röøng treân theá giôùi thì nöôùc Nga chieám hôn moät nöõa löôïng röøng goã meàm, phaàn lôùn röøng laù roäng thì toàn taïi ôû vuøng nhieät ñôùi, ñaët bieät ôû chaâu Phi vaø chaâu Myõ la tinh. Baûng 2.2: Saûn löôïng sôïi giaáy naêm 1991 vaø caùc con soá öôùc ñoaùn cho naêm 2010 (trieäu taán) Loaïi sôïi giaáy Caùc nöôùc phaùt trieån Caùc nöôùc ñang phaùt trieån 1991 2010 1991 2010 Sôïi goã 140 226 14 32 Sôïi phi goã 1 3 14 23 Sôïi taùi sinh 69 133 20 40 Toång löôïng sôïi 210 362 48 95 Saûn löôïng giaáy 200 349 43 94 Nguoàn: Ngaønh giaáy tieán tôùi naêm 2010, FAO, Rome 1994 Nguyeân lieäu sôïi phi goã laø nguoàn sôïi thoâ quan troïng ñoái vôùi nhieàu cô sôû saûn xuaát boät giaáy ñaët bieät laø ôû chaâu AÙ. Nhö tre nöùa laø loaïi caây sinh tröôûng töï nhieân taïi caùc vuøng nhieät ñôùi, laø nguyeân lieäu coù sôïi daøi ñöôïc söû duïng nhieàu ôû caùc nöôùc Aán Ñoä, Bangladesh vaø Vieät Nam. Baûng 2.3: Caùc loaïi sôïi giaáy phi goã ñöôïc quan taâm nhaát trong saûn xuaát giaáy Nhoùm Caùc loaøi caây ñöôïc söû duïng Rôm raï vaø coû Luùa mì, gaïo, caây löông thöïc, coû Mía vaø lau saäy Mía, lau saäy, thaân caây ngoâ Caây caønh goã Caây ñay, caây lanh, caây gai daàu, boâng, ñaäu naønh Sôïi töø laù caây Laù chuoái, caây sizan, henequen, caây döùa Tre nöùa Nhieàu loaøi khaùc nhau Nguoàn: Kyõ thuaät xenluloâ vaø giaáy, Nguyeãn Thò Ngoïc Bích 2003 Caùc loaïi sôïi taùi sinh hieän nay laø nguoàn nguyeân lieäu quan troïng nhaát cho ngaønh giaáy ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Giaáy loaïi (giaáy pheá thaûi) ñöôïc thu gom, mua baùn ñeå söû duïng cho caùc muïc ñích nhö laøm nhieân lieäu, vaät lieäu laøm bao bì ñoùng goùi… Ngoaøi ra vieäc thu hoài taùi söû duïng giaáy loaïi mang laïi nhöõng lợi ích tích cöïc veà maët moâi tröôøng. Baûng 2.4: Söû duïng sôïi giaáy taùi sinh vaø thu hoài giaáy ôû moät soá quoác gia 1994 Quoác gia Saøn löôïng giaáy Söû duïng sôïi taùi sinh Tieâu thuï giaáy Thu gom giaáy Tæ leä thu hoài coù ñieàu chænh Chi-leâ 0.553 0.163 0.586 0.208 41.0 Ñöùc 14.457 8.160 16.335 9.690 84.7 Hung-ga-ri 0.33 0.277 0.537 0.202 37.6 Thaùi Lan 1.643 1.180 2.036 0.721 35.4 Myõ 82.135 27.204 86.506 35.053 45.0 Nguoàn: Baùo caùc kyõ thuaät – Quản lyù moâi tröôøng trong coâng nghieäp boät giaáy vaø giaáy (Vieän Khoa hoïc vaø Moâi tröôøng) Công nghệ sản xuất giấy và bột giấy Công nghệ sản xuất bột giấy Hình 2.1: Coâng ngheä saûn xuaát boät giaáy Công nghệ sản xuất giấy Xử lý sợi nguyên liệu Nghiền bột Rửa Sàng lọc Tẩy Phơi sấy Xeo giấy Sợi nguyên liệu Hóa chất, năng lượng Nước Năng lượng Hóa chất, năng lượng Năng lượng Hóa chất, nước, năng lượng Chất thải rắn Chất khí và hơi nước Chất hòa tan, hóa chất dư Chất thải rắn Chất hòa tan Năng lượng Chất thải rắn, chất hòa tan, hóa chất dư thừa Hình 2.2: Coâng ngheä saûn xuaát giaáy Công nghệ sản xuất giấy dùng làm bao bì Quaán cuoän Xeo Nöôùc thaûi Caét Haàm quaäy Chaát thaûi raén Saøng rung Nöôùc thaûi Hình 2.3: Qui trình saûn xuaát giaáy duøng laøm bao bì Hoà chöùa Phaân loaïi Chaát thaûi raén Nöôùc Nghieàn Nöôùc Thuøng carton laøm töø bìa löôïn soùng cuõ Thaønh phaåm Caùc coâng ñoaïn trong quy trình saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy Coâng ñoaïn saûn xuaát boät giaáy Coâng ñoaïn saûn xuaát boät giaáy laø giai ñoaïn cheá bieán ñeå taùch thaønh phaàn xô sôïi töø nguyeân lieäu goã hay moät soá thöïc vaät baèng phöông phaùp hoaù hoïc hay cô hoïc. Tröôùc khi ñi vaøo quy trình cheá bieán boät, goã ñöôïc boùc voû vì thaønh phaàn naøy chöùa nhieàu taïp chaát laøm aûnh höôûng ñeán tính chaát saûn phaåm vaø laøm tieâu toán nhieàu naêng löôïng, hoaù chaát. Nöôùc röõa goã sau khi laéng seõ ñöôïc ñöa trôû laïi söû duïng cho thieát bò boùc voû. Tieáp theo laø giai ñoaïn caét goã thaønh daêm vaø saøng choïn ñeå coù daêm ñoàng ñeàu. Sau ñoù ñeán quy trình xöû lyù nhaèm muïc ñích laøm meàm hoaëc laøm hoaø tan phaàn lignin, töø ñoù caùc boù sôïi seõ ñöôïc giaûi phoùng döôùi taùc duïng hoaù hoïc hoaëc cô hoïc, caùc sôïi xenluloâ seõ ñöôïc taùch rôøi ra vaø taïo neân huyeàn phuø ñoàng nhaát trong nöôùc. Sau khi taùch sôïi, boät ñöôïc röõa ñeå loaïi boû caùc chaát hoaø tan. Keát thuùc coâng ñoaïn taïo boät, boät giaáy thöôøng coù maøu naâu saãm neân caàn tieán haønh quaù trình taåy traéng boät ñeå loaïi boû maøu cuûa boät. Caùc chaát ñöôïc söû duïng trong taåy traéng boät giaáy thöôøng laø Clo vaø chaát chieát (C + E), Hypoclorit (dung dòch NaOCl), dung dòch Dioxit Clo, khí Oâxy keát hôïp dung dòch NaOH… Tuyø theo yeâu caàu cuï theå boät ñöôïc taåy traéng ôû möùc ñoä khaùc nhau. Baûng 2.5: Baûng phaân loaïi caùc quy trình saûn xuaát boät giaáy vôùi moät soá tính chaát quan troïng (döïa theo Haskoning, 1993) Hoaù chaát Cô hoïc/ CMP Baùn hoaù chaát Cheá bieán giaáy taùi sinh Phöông phaùp taïo boät Caùc hoaù chaát vaø nhieät (ít hoaëc khoâng coù naêng löôïng cô hoïc) Naêng löôïng cô hoïc (hoaù chaát vaø nhieät) Keát hôïp xöû lyù hoaù hoïc vaø cô hoïc Naêng löôïng cô hoïc ( hoaù chaát, nhieät) Naêng suaát boät Thaáp (40 – 55%) Cao (90– 95%) Trung gian (55 – 90%) Cao (80 – 95%) Caùc quy trình thoâng duïng Sunfat Soda Sunfit SGW Boät tinh cheá cô hoïc (RMP) Boät cô nhieät (TMP) Boät hoaù nhieät cô (CMP) Baùn hoaù hoïc Sunfit trung tính (NSSC) Nguyeân Lieäu Goã cöùng vaø goã meàm Caây haøng naêm, tre nöùa Goã cöùng vaø goã meàm Caây haøng naêm, tre nöùa Goã cöùng Caây haøng naêm, tre nöùa Taát caû caùc loaïi giaáy taùi sinh Nguoàn: Theo baùo caùc kyõ thuaät – Quaûn lyù moâi tröôøng trong coâng nghieäp boät giaáy vaø giaáy (Vieän Khoa hoïc vaø Moâi tröôøng) Coâng ñoaïn saûn xuaát giaáy Coâng ñoaïn saûn xuaát giaáy laø giai ñoaïn taïo hình tôø giaáy töø caùc loaïi boät giaáy (hay coøn goïi laø coâng ñoaïn xeo). ÔÛ coâng ñoaïn naøy seõ dieãn ra quaù trình xöû lyù cô hoïc (nhö quaù trình nghieàn), hay hoaù hoïc (nhö söû duïng moät soá phuï gia). Boät sau khi taåy traéng ñöôïc nghieàn, ñaây laø quaù trình thuyû hoaù vaø choåi hoaù sôïi, nhaèm laøm taêng ñoä lieân keát sôïi, caûi thieän moät vaøi tính naêng cô lyù cho tôø giaáy. Sau cuøng laø giai ñoaïn taïo hình tôø giaáy – huyeàn phuø boät seõ ñöôïc pha loaõng, saøng loïc, phoái troän vôùi moät soá phuï gia caàn thieát, roài ñöa qua maùy xeo giaáy. Treân maùy xeo, hình thaønh baêng giaáy öôùt, keá ñoù noù seõ ñöôïc eùp, saáy vaø cuoái cuøng qua moät soá xöû lyù beà maët ñeå cho ra caùc saûn phaåm giaáy khaùc nhau theo yeâu caàu saûn xuaát. Caùc taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng do saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy Söû duïng taøi nguyeân Taùc ñoäng moâi tröôøng chính phaùt sinh töø saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy baét nguoàn töø vieäc söû duïng taøi nguyeân taïi caùc nhaø maùy. Coâng nghieäp giaáy vaø boät giaáy duøng nguoàn nguyeân lieäu thoâ chuû yeáu laø goã, tre nöùa, loà oâ….Maø vieäc troàng troït, chaêm soùc, thu hoaïch vaø vaän chuyeån nguoàn nguyeân lieäu naøy coù theå daãn ñeán nhöõng roái loaïn nghieâm troïng trong heä sinh thaùi vaø neàn sinh vaät ôû ñòa phöông. Caùc nhaø maùy saûn xuaát giaáy ñaõ söû duïng raát nhieàu nöôùc, thaûi ra khoái löôïng nöôùc thaûi lôùn. Ñieän naêng ñöôïc söû duïng ñeå chaïy bôm, caùc thieát bò tinh luyeän, baêng taûi..., trong khi ñoù nhieät naêng ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra nhieät ñoä caàn thieát cho caùc phaûn öùng hoaù hoïc saûy ra. Vieäc söû duïng nguoàn nguyeân lieäu hoaù thaïch (than ñaù ñeå ñoát loø hôi) daãn tôùi nhöõng aûnh höôûng coù tính khu vöïc hay toaøn caàu. Maët khaùc ñaàu ra chính cuûa quaù trình saûn xuaát ngoaøi boät giaáy vaø giaáy coøn coù moät löôïng caùc vaät lieäu, hoaù chaát coøn laïi vaø naêng löôïng cuõng ñöôïc thaûi vaøo nöôùc vaø khoâng khí gaây ra caùc taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng. Khí thaûi Chaát thaûi khí chuû yeáu phaùt sinh töø quaù trình ñoát nhieân lieäu, thaønh phaàn khí thaûi bao goàm : SO2 , NO2, buïi, SO3… ÔÛ caùc nhaø maùy saûn xuaát boät hoaù hoïc, nhö boät sulfat vaø sulfit caùc chaát thaûi khí coù theå laø caùc phaàn khí xaû töø phaân xöôûng taåy traéng boät nhö Clo, ñioxyt Clo, ozoân. Ñaëc tröng hôn laø khí xaû vaø khoùi buïi töø quaù trình xaû khí khi naáu boät, ñoát dòch ñen trong loø thu hoài taùc chaát, phaùt thaûi ra moät löôïng caùc hôïp chaát höõu cô bay hôi chöùa nhieàu chaát khaùc nhau coù theå goùp phaàn hình thaønh ozoân ôû taàng ñoái löu hoaëc ôû taàng thaáp seõ tröïc tieáp gaây ra taùc ñoäng moâi tröôøng, tôùi caây coái vaø muøa maøng. Caùc haït buïi cuõng nhö caùc hôïp chaát muøi vaãn laø nhöõng chaát oâ nhieãm gaây ra taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng vuøng laân caän cuûa caùc nhaø maùy saûn xuaát giaáy. Baûng 2.6: Nguoàn goác cuûa moät soá chaát thaûi daïng khí vaø buïi Loaïi chaát thaûi Nguoàn goác Haït buïi mòn Buïi natri töø loø thu hoài dòch ñen (boät sulfat) SO2 Chuû yeáu töø nhaø maùy saûn xuaát boät sulfit NO2, NO Töø taát caû caùc loaïi quaù trình thieâu ñoát Caùc chaát khí coù chöùa löu huyønh ( H2S, CH3SH, CH3SCH3, CH3SSCH3) Töø quaù trình naáu boät sulfat vaø töø loø thu hoài Caùc chaát höõu cô bay hôi (VOC) Phaàn khoâng ngöng töø khí xaû cuûa thaùp naáu boät vaø töø quaù trình bay hôi dòch ñen Nguoàn: Kyõ thuaät xenluloâ vaø giaáy, Nguyeãn Thò Ngoïc Bích 2003 Ngoaøi ra khí thaûi töø caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi cuõng laø nguoàn gaây oâ nhieãm tôùi moâi tröôøng khoâng theå khoáng cheá moät caùch chaët cheõ ñöôïc. Khi hoaït ñoäng nhö vaäy, caùc phöông tieän vaän taûi vôùi nhieân lieäu chuû yeáu laø xaêng vaø daàu diezel seõ thaûi ra moâi tröôøng moät löôïng khoùi thaûi chöùa caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí. Thaønh phaàn khí thaûi chuû yeáu laø buïi, COx, NOx, SOx, cacbuahydro, aldehyde vaø quan troïng laø chì. Chất thải rắn Chaát thaûi raén ñöôïc hình thaønh ôû taát caû caùc coâng ñoaïn trong voøng ñôøi cuûa giaáy vaø boät giaáy. Löôïng chaát thaûi raén lôùn nhaát thaûi ra töø moät nhaø maùy boät giaáy thöôøng laø caùc loaïi voû caây vaø caùc pheá lieäu cuûa nguyeân lieäu ban ñaàu. Buøn voâi töø heä thoáng thu hoài, caùc loaïi sôïi giaáy, hoaù chaát vaø buøn sinh hoïc cuûa coâng trình xöû lyù cuoái ñöôøng oáng cuõng goùp moät phaàn vaøo löôïng chaát thaûi raén. Ñoàng thôøi phaûi keå ñeán moät löôïng buøn chöùa sôïi giaáy vaø möïc in töø coâng ñoaïn taùi sinh sôïi giaáy. Caùc chaát thaûi raén saûn sinh töø caùc nhaø maùy giaáy seõ gaây ra caùc taùc ñoäng xaáu tôùi moâi tröôøng. Ví duï nhö tro, xæ vaø caùc chaát thaûi quaù trình voâ cô khaùc thöôøng ñi vaøo ñaát. Buøn töø xuû lyù ngoaïi vi coù theå gaây ra caùc taùc ñoäng moâi tröôøng taïi ñieåm thaûi… Baûng 2.7: Caùc daïng chaát thaûi quan troïng nhaát sinh ra trong ngaønh coâng nghieäp giaáy Caùc daïng chaát thaûi Nguoàn Buøn Coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi (coù söï khaùc nhau giöõa caùc loaïi buøn cô hoïc, hoaù hoïc vaø sinh hoïc) Buïi vaø xæ Quaù trình ñoát nhieân lieäu Voû caây Quaù trình taùch voû Caùc chaát coøn laïi töø heä thoáng thu hoài hoaù chaát Heä thoáng thu hoài ( taïo boät hoaù hoïc) Buøn voâi Heä thoáng thu hoài ( taïo boät Kraft) Nguoàn: Theo baùo caùc kyõ thuaät – Quaûn lyù moâi tröôøng trong coâng nghieäp boät giaáy vaø giaáy (Vieän Khoa hoïc vaø Moâi tröôøng). Ñoái vôùi quaù trình saûn xuaát boät töø xô sôïi taùi sinh, caùc loaïi chaát thaûi raén phaùt sinh phuï thuoäc chuû îeùu vaøo möùc ñoä laøm traéng cuûa daây chuyeàn coâng ngheä. Buøn sinh ra töø saûn xuaát boät giaáy loaïi thay ñoåi raát lôùn theo loaïi giaáy ñöôïc söû duïng. Caùc chaát trong buøn thöôøng gaëp laø ñaát seùt, caùt, caùc maûnh vuïn plastic vaø caùc chaát höõu cô cuûa möïc in. Buøn thaûi ra caùc baõi raùc thöôøng chöùa treân 50% nöôùc laø ñieàu kieän thích hôïp cho caùc vi sinh vaät hoaït ñoäng maïnh taïo ra caùc khí ñoäc haïi, laøm phaùt sinh nhieàu vaán ñeà lôùn veà oâ nhieãm muøi hoâi. Baûng 2.8: Chaát thaûi raén sinh ra töø cheá bieán giaáy loaïi Daïng giaáy loaïi Yeâu caàu taïo boät Phaàn traêm chaát thaûi raén Hoãn hôïp giaáy thaûi sinh hoaït Loaïi giaáy bao bì 10 – 15% Hoãn hôïp giaáy thaûi sinh hoaït Loaïi giaáy in 15 – 25% Giaáy loaïi töø hoaït ñoäng thöông maïi Loaïi giaáy in 5 – 7% Baùo cuõ Giaáy in baùo môùi 10 – 15% Baùo cuõ Loaïi boät ít tro 10 – 20% Thuøng laøm töø bìa löôïng soùng cuõ Bìa loùt löôïn soùng 10 – 15% Thuøng laøm töø bìa löôïng soùng cuõ Bìa phaúng mòn 15 – 25% Giaáy loaïi khoâng ñi töø nguyeân lieäu goã ñöôïc löïa choïn Caùc loaïi giaáy in khoâng ñi töø nguyeân lieäu goã 3 – 5% Nguoàn: Theo baùo caùc kyõ thuaät – Quaûn lyù moâi tröôøng trong coâng nghieäp boät giaáy vaø giaáy (Vieän Khoa hoïc vaø Moâi tröôøng). Ñaëc tính nöôùc thaûi ngaønh coâng nghieäp giaáy Ñaëc tính cuûa nöôùc thaûi raát khaùc nhau veà thaønh phaàn vaø haøm löôïng ôû töøng nhaø maùy. Nhöng ñaëc ñieåm chung laø caùc chaát gaây oâ nhieãm xuaát phaùt töø goã vaø caùc taùc chaát söû duïng trong quy trình cheá bieán goã thaønh boät giaáy vaø giaáy. Tuyø theo töøng phöông phaùp saûn xuaát boät, tuyø theo töøng coâng ñoaïn trong quy trình maø nöôùc thaûi seõ coù ñaëc ñieåm khaùc nhau. 2.1.5.1. Thaønh phaàn, tính chaát nöôùc thaûi coâng nghieäp giaáy Thaønh phaàn dòch chieát töø goã Toång quaùt, goã chöùa 60-80% hydrat cacbon goàm xenluloâ vaø heâmixenluloâ, 20-40% hôïp chaát goàm lignin vaø caùc chaát nhöïa vaø chaát mang maøu. Thoâng thöôøng goã cöùng chöùa khoaûng 20%, goã meàm chöùa 25-30% lignin, ñaây laø thaønh phaàn chuû yeáu gaây ra khoù khaên cho quaù trình saûn xuaát boät giaáy. Trong quaù trình saûn xuaát boät hoaù, caùc chaát trích ly coù trong goã seõ tan trong dòch ñen. Caùc taùc chaát ñoäc haïi hieän dieän trong nöôùc thaûi sau giai ñoaïn saûn xuaát boät giaáy laø: Lignin laø chaát co