Giải pháp mở rộng xuất khẩu rau quả vào thị trường Mỹ

Tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ngKhoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng
Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ò tµi: Gi¶i ph¸p më réng xuÊt khÈu rau qu¶ vµo thÞ tr­êng Mü Sinh viªn thùc hiÖn: §Æng ThÞ Lan Ph­¬ng Líp: Ph¸p 1-K38E. Gi¸o viªn h­íng dÉn: PGS,TS NguyÔn Trung V·n Hµ néi - 12/ 2003 Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng I Kh¸i qu¸t chung vÒ thÞ tr­êng rau qu¶ Mü 1 I. T×nh h×nh tiªu thô 2 1. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng rau qu¶ Mü 2 2. NÐt chung vÒ t×nh h×nh tiªu thô rau qu¶ cña thÞ tr­êng Mü 3 2.1. Møc tiªu thô rau 4 2.2. Møc tiªu thô qu¶ cô thÓ 5 3. T©m lý, thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng 7 II. S¶n xuÊt vµ cung cÊp trong n­íc 9 1. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ c«ng nghÖ canh t¸c 9 2. S¶n l­îng rau qu¶ qua c¸c n¨m 10 2.1. S¶n l­îng rau 11 2.2. S¶n l­îng qu¶ 12 III. NhËp khÈu 15 1. Mét sè ®iÒu luËt vµ møc thuÕ liªn quan ®Õn nhËp khÈu rau qu¶ 15 1.1. CÊm nhËp khÈu mét sè lo¹i n«ng s¶n 15 1.2. §iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n mèi nguy h¹i ®èi víi hµng thùc phÈm (HACCP) 16 1.3. Quy ®Þnh cña FDA ®èi víi nhËp khÈu tr¸i c©y 17 1.3. ThuÕ nhËp khÈu mét sè lo¹i qu¶ cña Mü 19 2. Kim ng¹ch nhËp khÈu cña Mü vÒ rau qu¶ 19 3. C¬ cÊu nhËp khÈu 21 3.1. NhËp khÈu rau 21 3.2. NhËp khÈu qu¶ 23 3.2.1.Qu¶ nhiÖt ®íi 23 3.2.2. Qu¶ cã mói ë Mü 25 3. C¬ cÊu thÞ tr­êng nhËp khÈu cña Mü 26 Ch­¬ng II Thùc tr¹ng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 28 I. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt trong n­íc 28 1. DiÖn tÝch 28 1.1. DiÖn tÝch rau ®Ëu 29 1.2. DiÖn tÝch c©y ¨n qu¶ 29 2. S¶n l­îng vµ n¨ng suÊt 31 3. Thùc tr¹ng chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n rau qu¶ 34 3.1. HÖ thèng b¶o qu¶n 34 3.2. HÖ thèng chÕ biÕn 34 II. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü 37 1.Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam 37 1.1.§Æc ®iÓm vµ xu h­íng biÕn ®éng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü 37 1.1.1. §Æc ®iÓm vµ xu h­íng biÕn ®éng chung cña kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam 37 1.1.2. Xu h­íng biÕn ®éng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü 39 1.2. Kim ng¹ch xuÊt khÈu theo c¬ cÊu mÆt hµng 41 2. C¬ cÊu thÞ tr­êng xuÊt khÈu 43 2.1. Nh÷ng thÞ tr­êng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam 43 2.1.1. ThÞ tr­êng Liªn x« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u 44 2.1.2. ThÞ tr­êng Trung Quèc 45 2.1.3. C¸c thÞ tr­êng NhËt B¶n, §µi Loan, Hång K«ng vµ Hµn Quèc 46 2.1.3.C¸c n­íc ASEAN 46 2.1.4. C¸c thÞ tr­êng kh¸c 47 2.2. TÇm quan träng cña viÖc më réng thÞ tr­êng ®èi víi xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam 48 3. ChÊt l­îng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam vµo Mü 49 3.1. ChÊt l­îng cña rau qu¶ ViÖt nam 49 3.2. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh 50 III. §¸nh gi¸ chung vÒ xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü 51 1. Nh÷ng kÕt qu¶ vµ thµnh c«ng b­íc ®Çu 51 2. Nh÷ng tån t¹i vµ th¸ch thøc chñ yÕu 53 Ch­¬ng 3 Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ më réng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü 56 I. §Þnh h­íng xuÊt khÈu rau qu¶ vµo thÞ tr­êng Mü 56 1. Dù b¸o thÞ tr­êng rau qu¶ cña Mü trong nh÷ng n¨m tíi 56 1.1. VÒ c¬ cÊu nhËp khÈu rau qu¶ 56 1.2. Dù b¸o vÒ gi¸ 57 2. Môc tiªu xuÊt khÈu rau qu¶ 58 3. Nh÷ng ®Þnh h­íng lín trong xuÊt khÈu 59 3.1. §Þnh h­íng vÒ chiÕn l­îc s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng 59 3.1.1. §Þnh h­íng vÒ thÞ tr­êng 60 3.1.2. §Þnh h­íng vÒ s¶n phÈm 61 3.2. Quy ho¹ch vïng s¶n xuÊt rau qu¶ tËp trung 62 II. Gi¶i ph¸p më réng xuÊt khÈu rau qu¶ vµo thÞ tr­êng Mü 65 1. Nh÷ng gi¶i ph¸p vi m« 65 1.1 §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng Marketing vµ nghiªn cøu thÞ tr­êng 65 1.2. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña xuÊt khÈu rau qu¶ 69 1.3. Gi¶i ph¸p vÒ vèn vµ tµi chÝnh 72 1.4. Chó träng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé 74 1.5. Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ vµ th«ng tin 74 2. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÜ m« 76 2.1. ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai 76 2.2. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu rau qu¶ 78 2.3. ChÝnh s¸ch ®Çu t­ 79 2.4. ChÝnh s¸ch vèn, tÝn dông 80 2.5. ChÝnh s¸ch b¶o hiÓm kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶ 81 2.6. ChÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu rau qu¶ 81 KÕt luËn 86 Tµi liÖu tham kh¶o: 1 Lêi më ®Çu Sau h¬n 15 n¨m ®æi míi, ®Êt n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng rÊt ®¸ng kÓ. Tõ mét n­íc n«ng nghiÖp ph¶i nhËp khÈu lín l­¬ng thùc triÒn miªn, giê ®©y chóng ta ®· trë thµnh mét n­íc xuÊt khÈu g¹o vµ nhiÒu n«ng s¶n kh¸c cã vÞ thÕ trªn thÕ giíi. Tõ khi NghÞ QuyÕt §¹i Héi §¶ng lÇn thø VIII h­íng dÉn thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c©y trång, h­íng vÒ xuÊt khÈu, ngµnh rau qu¶ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn, vµ thÝch øng kÞp tr­íc nh÷ng biÕn ®éng ®ét ngét cña thÞ tr­êng n­íc ngoµi, tr­íc hÕt lµ thÞ tr­êng Mü. Qu¸ tr×nh b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ViÖt Mü, ®Æc biÖt lµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng ®­îc ký kÕt vµ cã hiÖu lùc th¸ng 12/2001 lµ ®éng lùc më c¸nh cöa thÞ tr­êng Mü, mét thÞ tr­êng hÊp dÉn vµ lín nhÊt thÕ giíi, ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµo cuéc vµ c¹nh tranh mét c¸ch b×nh ®¼ng víi c¸c n­íc kh¸c. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc c¬ héi lín ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ ®a ph­¬ng ho¸ thÞ tr­êng. Trong bèi c¶nh ®ã, em ®· chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p më réng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt nam vµo thÞ tr­êng Mü” cho kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. Víi sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Trung V·n cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n, em mong muèn ®­îc nghiªn cøu s©u h¬n vÒ c¸c gi¶i ph¸p nh»m më réng xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam. Néi dung ®Ò tµi gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Kh¸i qu¸t thÞ tr­êng rau qu¶ Mü Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Ch­¬ng 3: §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p më réng xuÊt khÈu cña rau qu¶ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü. Tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ nç lùc, nh­ng do nh÷ng h¹n chÕ vÒ thêi gian, kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng cña ng­êi viÕt, nªn ®Ò tµi nµy khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. V× vËy em mong ®­îc sù chØ dÉn tËn t×nh cña c¸c thÇy c« trong Tr­êng vµ ý kiÕn cña ®«ng ®¶o ®éc gi¶. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Sinh viªn thùc hiÖn: §Æng ThÞ Lan Ph­¬ng Ch­¬ng IKh¸i qu¸t chung vÒ thÞ tr­êng rau qu¶ Mü I. T×nh h×nh tiªu thô 1. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng rau qu¶ Mü Hîp chñng quèc Hoa kú lµ mét trong nh÷ng n­íc cã diÖn tÝch lín nhÊt thÕ giíi (9,4 triÖu km2), d©n sè ®«ng víi thµnh phÇn sè rÊt phøc t¹p. §©y lµ mét quèc gia trÎ víi nhiÒu ng­êi nhËp c­ tõ kh¾p c¸c ch©u lôc trªn thÕ giíi, thùc sù lµ mét thÞ tr­êng khæng lå vµ rÊt lý t­ëng ®èi víi nh÷ng n­íc muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. ThÞ tr­êng rau qu¶ Hoa Kú lµ mét thÞ tr­êng víi møc tiªu dïng cao, nhu cÇu rau vµ tr¸i c©y c¸c lo¹i vµ lu«n cã xu h­íng t¨ng. Do l­îng d©n nhËp c­ ngµy cµng ®«ng vµ mang ®Õn nh÷ng së thÝch thÞ hiÕu tiªu dïng kh¸c nhau, l­îng giao dÞch rau qu¶ trªn thÞ tr­êng ngµy cµng ®a d¹ng víi ®ñ c¸c chñng lo¹i qu¶ vµ rau ®Õn tõ kh¾p c¸c miÒn khÝ hËu cña mäi khu vùc trªn thÕ giíi. Kh«ng chØ lo¹i qu¶ cã mói nh­ cam, b­ëi, quýt trªn thÞ tr­êng Mü mµ nhiÒu chñng lo¹i kh¸c, ®Æc biÖt lµ qu¶ nhiÖt ®íi vµ chuèi còng tham gia kh«ng kÐm phÇn s«i ®éng trªn thÞ tr­êng rau qu¶ khæng lå nµy. Mü lµ mét trong nh÷ng n­íc võa xuÊt khÈu võa nhËp khÈu tr¸i c©y vµ rau lín nhÊt thÕ giíi. PhÇn lín rau qu¶ ®­îc ph©n phèi qua hÖ thèng kªnh ph©n phèi lµ c¸c siªu thÞ b¸n lÎ vµ c¸c cöa hµng thùc phÈm, cung cÊp hµng ho¸ cho ng­êi tiªu dïng cuèi cïng kh¾p n­íc Mü. Vai trß cña c¸c nhµ trung gian ph©n phèi nh­ ng­êi chuyªn nhËp khÈu, ng­êi b¸n bu«n ngµy cµng gi¶m, cßn vai trß cña c¸c nhµ s¶n xuÊt, nh÷ng nhµ b¸n lÎ ngµy cµng t¨ng. Hä ®Æt trùc tiÕp c¸c ®¬n ®Æt hµng tõ nh÷ng nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi võa gi¶m ®­îc phÝ trung gian, võa ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng ho¸. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, xu h­íng s¸t nhËp c¸c tËp ®oµn ph©n phèi thùc phÈm cña Mü diÔn ra m¹nh mÏ. Qu¸ tr×nh nµy dÉn ®Õn mét sè tËp ®oµn lín thao tóng vµ chi phèi thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi muèn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü trë nªn khã kh¨n h¬n vµ ph¶i th«ng qua c¸c tËp ®oµn trªn. Mét ®Æc tr­ng n÷a rÊt riªng cña thÞ tr­êng Mü, ®ã lµ mét phÇn lín khèi l­îng rau qu¶ tiªu thÞ trªn thÞ tr­êng lµ nh÷ng rau qu¶ nhËp khÈu. Nh­ng dï lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu rau qu¶ lín cña thÕ giíi nh­ng ®©y l¹i lµ thÞ tr­êng kh¾t khe, kh«ng ph¶i rau qu¶ nµo còng “chen ch©n” ®­îc vµo thÞ tr­êng nµy mµ ®ã ph¶i lµ nh÷ng lo¹i ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh kiÓm dÞch thùc phÈm phøc t¹p cña Hoa Kú. VÊn ®Ò nh·n hiÖu còng rÊt ®­îc chó ý, hÇu hÕt c¸c rau qu¶ tham gia trªn thÞ tr­êng ®Òu cã nh·n hiÖu cña c¸c c«ng ty hay t­ nh©n ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng tiªu dïng. HiÖn nay, xu h­íng cña thÞ tr­êng Hoa Kú lµ t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p b¶o hé vµ t¨ng l­îng giao dÞch rau qu¶ t­¬i trong tæng l­îng giao dÞch c¸c s¶n phÈm rau qu¶. 2. NÐt chung vÒ t×nh h×nh tiªu thô rau qu¶ cña thÞ tr­êng Mü ThÞ tr­êng Mü ®­îc coi lµ thÞ tr­êng tiªu dïng lín nhÊt thÕ giíi, x· héi Mü ®­îc coi lµ x· héi tiªu thô. Ng­êi ta ­íc tÝnh r»ng hµng n¨m n­íc Mü tiªu gÊp nhiÒu lÇn c¸c n­íc kh¸c. Ngµy nay nhËn thøc ®­îc vÒ vai trß cña rau vµ qu¶ ®èi víi søc khoÎ ®­îc n©ng lªn, nªn rÊt nhiÒu ng­êi tiªu dïng Mü t¨ng cÇu ®èi víi mÆt hµng nµy. Nh×n chung møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ng­êi vÒ rau qu¶ cña Mü lu«n cao h¬n so víi møc trung b×nh cña thÕ giíi. Møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ng­êi vÒ rau trªn thÕ giíi lµ 90 kg/n¨m, ViÖt Nam lµ 60kg/n¨m. Trong khi ®ã møc b×nh qu©n cña Mü rÊt cao, lªn tíi 187 kg mét ng­êi/n¨m, tøc lµ gÊp ®«i møc b×nh qu©n cña thÕ giíi. Cßn møc tiªu thô tr¸i c©y b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña Mü còng ®¹t møc gÇn 130kg/n¨m. CÇu lín kÐo theo cung cao, l­îng rau qu¶ tham gia trªn thÞ tr­êng nµy hÕt søc s«i ®éng, ®a d¹ng c¸c chñng lo¹i, trong ®ã mét phÇn lín lµ rau qu¶ ®­îc nhËp khÈu tõ c¸c n­íc kh¸c. Nh­ng nguån cung trong n­íc vÉn ch­a thÓ ®¸p øng nhu cÇu khæng lå ®ã, nªn hµng n¨m Mü ph¶i nhËp khÈu mét khèi l­îng ®¸ng kÓ ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng ®a d¹ng cña ng­êi d©n. Rau qu¶ t­¬i chiÕm tû träng h¬n mét nöa trong c¬ cÊu tiªu dïng s¶n phÈm rau qu¶ nãi chung. C¸c lo¹i qu¶ t­¬i phæ biÕn trªn thÞ tr­êng n­íc nµy lµ chuèi, t¸o, cam, xoµi, lª, quýt, ®u ®ñ, d©u t©y… N­íc qu¶ còng lµ lo¹i s¶n phÈm chÕ biÕn ®­îc yªu thÝch vµ tiªu dïng nhiÒu thø hai sau hoa qu¶ t­¬i. §Æc biÖt ng­êi Mü thÝch sö dông c¸c lo¹i n­íc Ðp thay cho n­íc uèng vµ th­êng xuyªn trong b÷a ¨n hµng ngµy, chiÕm tû träng h¬n 1/3 c¬ cÊu tiªu dïng hoa qu¶. Ngoµi ra cßn cã c¸c d¹ng chÕ biÕn kh¸c nh­: ®ãng hép, ®«ng l¹nh, sÊy kh«… 2.1. Møc tiªu thô rau Møc tiªu dïng b×nh qu©n mçi ng­êi n¨m 2001 lµ 200,4 kg rau (kÓ c¶ khoai t©y, nÊm ®Ëu ®ç, khoai lang), gi¶m 2% so víi n¨m 2000, trong ®ã l­îng rau t­¬i ®­îc tiªu thô kh«ng thay ®æi, vÉn gi÷ ë møc 78kg; nh­ng cÇu ®èi víi rau hép vµ rau b¶o qu¶n l¹nh l¹i gi¶m, ®¹t 52 kg/ng­êi so víi 55,2kg cña n¨m 2000. N¨m 2002, tæng l­îng rau ®­îc tiªu thô gi¶m nhÑ so víi n¨m tr­íc, chñ yÕu lµ do rau t­¬i gi¶m, cßn rau l¹nh vµ ®ãng hép t¨ng víi sè l­îng nhá. Khoai t©y lµ lo¹i rau ®­îc tiªu dïng nhiÒu nhÊt ë Mü, khèi l­îng tiªu thô hµng n¨m lu«n ë møc cao, gÊp nhiÒu lÇn c¸c lo¹i rau kh¸c. Møc tiªu thô b×nh qu©n lµ 62,3 kg mçi ng­êi tõ n¨m 1998 ®Õn nay. DÊu hiÖu gi¶m b¾t ®Çu tõ n¨m 2001, nguyªn nh©n do ¶nh h­ëng cña gi¸ cao v× nguån cung trªn thÞ tr­êng gi¶m. B¶ng 1: Tiªu thô rau b×nh qu©n ®Çu ng­êi ë Mü ( §¬n vÞ: kg) N¨m  1998  1999  2000  2001  2002   C¶i xanh  3.3  3.9  3.8  3.5  3.2   C¶i b¾p  4.5  4.0  4.7  4.7  4.4   Cµ rèt  7.7  6.7  6.5  6.3  5.7   CÇn t©y  3.0  3.0  2.9  3.0  3.0   D­a chuét  4.8  5.0  5.1  4.6  5.2   Rau diÕp  12.8  14.3  14.5  14.4  13.9   Hµnh  8.8  9.3  9.1  8.6  9.0   Cµ chua  41.5  40.4  39.8  37.6  39.6   Khoai t©y  62.7  62.0  63.0  62.6  61.2   NÊm  1.8  1.9  1.9  1.8  1.9   Rau kh¸c  49.2  51.1  54.0  53.3  52.2   Tæng  200.0  201.5  205.3  200.4  199.4   Nguån :USDA- 2002/ Vegetables and melon yearbook 2002. Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy râ t×nh h×nh tiªu thô rau ë Mü trong nh÷ng n¨m qua vÉn ®­îc duy tr× kh¸ æn ®Þnh vµ ë møc cao (trªn 200kg/ng­êi/n¨m), trong ®ã cao nhÊt lµ n¨m 2000 víi møc 205,3kg/ng­êi. 2.2. Møc tiªu thô qu¶ cô thÓ Møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2000 ë Mü lµ 139 kg, t¨ng 3% so víi n¨m 1999 vµ c¸c n¨m vÒ tr­íc, ®¹t møc cao thø hai trong lÞch sö tõ tr­íc ®Õn nay ( møc cao nhÊt lµ n¨m 1998). Trong ®ã, tiªu thô qu¶ cã mói t¨ng 8%, b»ng 59kg/ng­êi, chñ yÕu lµ do cung trong n­íc t¨ng v× ®©y lµ mét n¨m ®­îc mïa cña Mü. Tuy vËy tiªu dïng c¸c lo¹i qu¶ kh¸c l¹i gi¶m 1% so víi n¨m tr­íc, ë møc 80kg/ng­êi. Trong 3% t¨ng so víi n¨m tr­íc ®ã, chñ yÕu lµ do l­îng tiªu dïng qu¶ t­¬i t¨ng, ®Æc biÖt lµ qu¶ cã mói t­¬i. Cam t­¬i, quýt t­¬i, b­ëi lai quýt ®­îc tiªu thô nhanh víi khèi l­îng lín, nh­ng chanh vµ b­ëi l¹i gi¶m nhÑ so víi n¨m tr­íc. ViÖc tiªu dïng cam t­¬i t¨ng, lo¹i qu¶ t­¬i chiÕm tû träng 1/2 trong toµn bé tiªu dïng qu¶ cã mói t­¬i, t¸c ®éng m¹nh ®Õn møc t¨ng tiªu dïng chñng lo¹i qu¶ nµy nãi chung. Tuy nhiªn møc tiªu thô c¸c lo¹i qu¶ kh¸c ngoµi qu¶ cã mói l¹i gi¶m, chñ yÕu vÉn lµ gi¶m tiªu dïng chuèi t­¬i, t¸o t­¬i, nho, lª, mËn. Trong khi ®ã c¸c lo¹i qu¶ nhiÖt ®íi kh¸c ®­îc nhËp khÈu l¹i t¨ng tiªu dïng, ®¹t møc tiªu dïng kû lôc. Qu¶ ®ãng hép n¨m 2000 ®¹t b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 7kg, chñ yÕu lµ t¨ng l­îng cung néi ®Þa, cïng víi xuÊt khÈu gi¶m kÐo theo ®Çu vµo ®Ó s¶n xuÊt qu¶ ®ãng hép t¨ng. Møc t¨ng l­îng ®µo ®ãng hép tiªu thô b×nh qu©n mçi ng­êi trong n¨m, vµ c¸c lo¹i qu¶ ®ãng hép nh­: t¸o, ®µo ngät, mËn kh«ng thay ®æi. S¶n phÈm qu¶ ®«ng l¹nh còng t¨ng trong n¨m nµy, b×nh qu©n mçi ng­êi lµ 1,5kg. Bªn c¹nh ®ã tiªu thô qu¶ sÊy kh« vµ n­íc qu¶ l¹i gi¶m, b×nh qu©n mçi ng­êi dïng h¬n 1 kg s¶n phÈm qu¶ kh« vµ 4 kg s¶n phÈm n­íc qu¶. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµm tiªu dïng n­íc qu¶ gi¶m lµ do nguyªn liÖu lµm n­íc Ðp Ýt, thÊt thu s¶n l­îng céng víi nhËp khÈu Ýt. N¨m 2002, ng­êi Mü tiªu dïng nhiÒu hoa qu¶ t­¬i, sÊy kh«, ®«ng l¹nh vµ n­íc Ðp nhiÒu h¬n so víi n¨m 2001, trung b×nh mçi ng­êi lµ 129 kg, trong ®ã cã 45 kg hoa qu¶ t­¬i, 84 kg hoa qu¶ chÕ biÕn d­íi c¸c d¹ng kh¸c nhau. Tiªu thô c¸c lo¹i qu¶ kh«ng cã mói t­¬i vµ chÕ biÕn ®Òu t¨ng so víi n¨m 2001, nh­ng tiªu thô c¸c qu¶ cã mói l¹i gi¶m. Mïa cam cho møc s¶n l­îng thÊp h¬n ë Florida ®· lµm gi¶m ®¸ng kÓ møc cung cÊp c¸c lo¹i cam t­¬i cho thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ nguyªn liÖu lµm n­íc tr¸i c©y. B¶ng 2- Tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ng­êi mét sè lo¹i rau qu¶ chÝnh ë Mü (§¬n vÞ: kg) N¨m  1998  1999  2000  2001   T¸o  45.9  48.4  48.3  47.0   Nho  53.1  45.4  46.9  51.0   Chuèi t­¬i  27.6  28.6  31.4  29.2   Cam  85.8  97.5  86.9  91.5   Bëi  16.5  15.2  15.6  15.4   §µo  10.2  8.9  9.7  10.0   Lª  7.0  6.7  6.9  6.2   Døa  12.4  11.2  13.3  12.9   Xoµi t­¬i  1.8  1.6  2.0  2.2   Nguån: USDA-2002/Fruit and Tree Nuts yearbook Qua b¶ng trªn ta thÊy cam, chuèi, t¸o, nho, lµ nh÷ng lo¹i qu¶ ®­îc tiªu dïng phæ biÕn ë Mü. Chuèi t­¬i vÉn lµ tr¸i c©y ®­îc ­a thÝch nhÊt víi con sè b×nh qu©n ®Çu ng­êi trong nh÷ng n¨m qua lµ 13kg, trong ®ã møc cao nhÊt lµ 14,3kg n¨m 1999. HiÖn nay, l­îng chuèi tiªu thô cã gi¶m nhÑ, nh­ng ®©y vÉn lµ lo¹i qu¶ t­¬i xÕp thø nhÊt trong s¶n l­îng tiªu dïng hµng n¨m ë Mü. TiÕp theo lµ t¸o t­¬i víi khèi l­îng trung b×nh lµ h¬n 8kg/ng­êi. Cam t­¬i ®¹t møc tiªu thô lín nhÊt vµo nh÷ng n¨m 50-60 (b×nh qu©n 8,5 kg mçi ng­êi, bëi lÏ l­îng xuÊt khÈu Ýt, l¹i ®­îc mïa liªn tiÕp nªn cung cÊp trong n­íc dåi dµo; nh÷ng n¨m sau ®ã møc tiªu thô gi¶m dÇn, ®¹t thÊp nhÊt lµ 5,4kg. Tuy vËy gÇn ®©y cã xu h­íng tiªu dïng d­íi d¹ng t­¬i t¨ng trë l¹i do gièng cam ®­îc c¶i thiÖn vµ gi¸ l¹i rÎ h¬n. N­íc cam lu«n lµ lo¹i n­íc qu¶ ®­îc ­a thÝch nhÊt ë Mü, dÉn ®Çu trong c¸c lo¹i n­íc hoa qu¶ cã mÆt trªn thÞ tr­êng, ng­êi tiªu dïng Mü thÝch sö dông n­íc cam thay cho c¸c lo¹i n­íc uèng hµng ngµy vµ thay cho cam t­¬i. NhËn thøc ®­îc vai trß cña cam ®èi víi søc khoÎ, cung cÊp nhiÒu Vitamin C vµ c¸c loai axit tèt, v× vËy tiªu dïng n­íc cam vÉn gi÷ ®­îc møc æn ®Þnh trong suèt hµng chôc n¨m. Xoµi, ®u ®ñ lµ nh÷ng lo¹i qu¶ nhiÖt ®íi chñ yÕu ®­îc nhËp khÈu ®Ó ®¶m b¶o cho cÇu trong n­íc, tuy b×nh qu©n tiªu dïng lo¹i qu¶ nµy cßn ch­a cao nh­ng cã xu h­íng t¨ng tiªu dïng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ s¾p tíi. Xoµi nhËp khÈu chiÕm tû träng 75% trong c¬ cÊu tiªu dïng, so víi møc 3,4% thêi kú nh÷ng n¨m 80. Tèc ®é t¨ng tiªu dïng cña ®u ®ñ nhËp khÈu ë Mü lµ 10%/n¨m. 3. T©m lý, thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng Quan ®iÓm tiªu dïng cña ng­êi Mü: NÕu ng­êi §øc coi th­êng hµnh vi tiªu dïng hoang phÝ, ng­êi NhËt xem th¸i ®é tiÕt kiÖm lµ hµnh vi quý téc th× ng­êi Mü ng­îc l¹i: v¨n ho¸ ng­êi Mü t«n sïng tiªu dïng ®Õn møc cho r»ng: gi¸ trÞ cña mét c¸ nh©n trong x· héi kh«ng x¸c ®Þnh b»ng viÖc c¸ nh©n Êy ®· lµm g× vµ tiÕt kiÖm ®­îc bao nhiªu mµ lµ x¸c ®Þnh bëi tiªu chuÈn c¸ nh©n Êy tiªu dïng nh­ thÕ nµo. V× vËy ng­êi ta vÉn th­êng nãi ®ã lµ thÕ giíi cña tiªu dïng. ChÞu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè x· héi, v¨n ho¸, lèi sèng, møc sèng, thÞ hiÕu tiªu dïng nãi chung cña ng­êi Mü rÊt ®a d¹ng. Ngay c¶ khi b¸n hµng cho mçi bang, mçi vïng cña Mü, ng­êi ta cã thÓ ph¶i sö dông nh÷ng chiÕn l­îc Marketing kh¸c nhau. Yªu cÇu cña ng­êi tiªu dïng ®èi víi phÈm cÊp hµng ho¸ còng cã nhiÒu lo¹i: tõ phÈm cÊp thÊp, phÈm cÊp trung b×nh ®Õn phÈm cÊp cao. §Æc biÖt ng­êi Mü kh¸c ng­êi Ch©u ¢u ë ®iÓm kh«ng qu¸ cÇu kú, mµ chuéng nh÷ng hµng ho¸ ®¬n gi¶n vµ tiÖn dông, nh÷ng s¶n phÈm míi l¹, ®éc ®¸o, kÝch thÝch sù tß mß. Riªng ®èi víi thùc phÈm, t©m lý tiªu dïng cña ng­êi Mü rÊt thËn träng, hä s½n sµng tr¶ gi¸ cao cho nh÷ng s¶n phÈm ®¹t yªu cÇu an toµn thùc phÈm, ®Æc biÖt ®èi víi s¶n phÈm thuéc lo¹i cao cÊp. Rau vµ qu¶ lµ nh÷ng mÆt hµng rÊt nh¹y c¶m víi ng­êi tiªu dïng, v× vËy nh÷ng yªu cÇu vÒ vÖ sinh kiÓm dÞch thùc phÈm cña n­íc nµy rÊt kh¾t khe. C¸c s¶n phÈm rau qu¶ ®­îc coi lµ ®ñ tiªu chuÈn an toµn thùc phÈm sÏ ph¶i héi tô nh÷ng tiªu chuÈn c¬ b¶n sau ®©y: Tr­íc hÕt, ®ã ph¶i lµ rau qu¶ s¹ch, tøc lµ kh«ng cßn tån d­ c¸c chÊt ®éc h¹i cã nguån gèc tõ thuèc trõ s©u, thuèc diÖt c«n trïng, thuèc b¶o qu¶n s¶n phÈm. HoÆc khi cã mét sè ho¸ chÊt ®éc ®­îc sö dông th× ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt vÒ thêi gian, liÒu l­îng, c¸ch thøc sö dông sao cho l­îng tån d­ chÊt ®éc h¹i trong s¶n phÈm kh«ng qu¸ giíi h¹n cho phÐp. S¶n phÈm rau s¹ch cßn lµ s¶n phÈm kh«ng tån t¹i qu¸ møc cho phÐp vÒ c¸c lo¹i vi khuÈn g©y bÖnh cho con ng­êi. Thø hai, s¶n phÈm rau qu¶ ph¶i ®­îc bao gãi, vµ bao b× ®ã ph¶i tho¶ m·n ®­îc c¸c yªu cÇu c¬ b¶n lµ: b¶o qu¶n s¶n phÈm bªn trong, ®Ñp vÒ h×nh thøc; tiÖn lîi cho ng­êi sö dông; trªn bao b× ph¶i ghi râ c¸c néi dung, ®Þa chØ s¶n xuÊt, thêi gian s¶n xuÊt, thêi h¹n sö dông, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, c¸ch sö dông… Thø ba, lµ rau qu¶ b¸n trªn thÞ tr­êng ph¶i ®­îc c¬ quan kiÓm dÞch cã uy tÝn vÒ tiªu chuÈn an toµn thùc phÈm. Møc sèng cµng t¨ng lªn do kinh tÕ ph¸t triÓn vµ thu nhËp cao, xu h­íng tiªu dïng còng Ýt nhiÒu thay ®æi. Ngµy nay, ng­êi tiªu dïng cã xu h­íng gia t¨ng tiªu thô c¸c s¶n phÈm rau qu¶ t­¬i h¬n rau qu¶ ®· qua chÕ biÕn d­íi d¹ng ®ãng hép, sÊy kh«, muèi. Thùc chÊt, c¸c lo¹i qu¶ vµ rau giµu gi¸ trÞ dinh d­ìng h¬n khi ®­îc sö dông ë d¹ng t­¬i víi ®iÒu kiÖn vÖ sinh an toµn. Trõ c©y døa vµ mét sè c©y ®Æc biÖt kh¸c nh­ l¹c liªn (vèn dÜ trång ®Ó chÕ biÕn), hÇu hÕt c¸c lo¹i qu¶ vµ rau ph¶i ¨n t­¬i míi ®óng gi¸ trÞ cña nã. V× vËy, thÞ tr­êng c¸c lo¹i rau qu¶ chÕ biÕn ®ang ë trong giai ®o¹n b·o hoµ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, vµ rau qu¶ t­¬i cã ®¬n gi¸ cao h¬n trªn thÞ tr­êng quèc tÕ thËm chÝ cßn cao h¬n c¶ nh÷ng s¶n phÈm rau qu¶ ®· qua chÕ biÕn. Theo tµi liÖu cña FAO, c¸c nhµ nghiªn cøu rót ra xu h­íng tiªu dïng nãi chung ë c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ ë Mü nãi riªng lµ: - Ng­êi tiªu dïng muèn sö dông qu¶ "s¹ch", s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ míi chØ dïng ph©n h÷u c¬, gi¶m thiÓu tèi ®a dïng ph©n ho¸ häc vµ thuèc trõ s©u. - Qu¶ ph¶i s¹ch sÏ, t­¬i ngon, ®­îc tr×nh bµy ®Ñp, ®­îc bao gãi cÈn thËn, cã ghi ®Æc ®iÓm, hµm l­îng dinh d­ìng, cã h­íng dÉn c¸ch dïng. - Qu¶ cã mµu s¾c, h×nh thøc ®Ñp, hÊp dÉn, ng­êi mua, dÔ tiªu dïng vµ cßn dïng ®Ó trang trÝ. - Ng­êi tiªu dïng ngµy cµng ­a thÝch n­íc