Giáo án môn lịch sử lớp 12

PHẦN MỘT LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI (1945 – 2000) Chương I SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1945 – 1949) Bài 1 SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1945 – 1949) Tiết 1 - Tuần 1 Ngày soạn Ngày dạy I. MỤC TIÊU BÀI HỌC. 1. Kiến thức: - Giúp học sinh nhận thức một cách khái quát tình hình thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai, một trật tự thế giới mới được hình thành, hai siêu cường Xô – Mỹ đối đầu nhau (CNXH >< và CNTB) -Trật tự hai cực Ianta trở thành nhân tố chủ yếu chi phối các mối quan hệ quốc tế và nền chính trị của thế giới nửa sau thế kỷ XX. 2. Về thái độ ,tình cảm ,tư tưởng: - Hai hệ thống xã hội đối lập nhau, chuyển sang đối đầu quyết liệt, gây căng thẳng trong quan hệ quốc tế. -Nước ta cách mạng tháng tám thành công năm 1945, nhân dân ta tiến hành 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, cách mạng VN gắn liền với cách mạng thế giới, chịu tác động của cuộc “chiến tranh lạnh”. 3. Kỹ năng: Rèn luyện phương pháp tư duy , khái quát để đi đến nhận định , đánh giá về những sự kiện lớn của thế giới II. THIẾT BỊ ,TÀI LIỆU DẠY HỌC. -Bản đồ thế giới và bản đồ châu Á trong và sau chiến tranh thế giới thứ hai. -Tranh ảnh tư liệu về Hội nghị Ianta và sự thành lập tổ chức LHQ… III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC. 1. Củng cố cho học sinh kiến thức cũ. 2. Bài mới: GV nhắc khái quát về giai đoạn cuối của chiến tranh thế giới thứ hai , ảnh hưởng của các cường quốc chi phối chính của cuộc chiến đến trật tự thế giới mới sau chiến tranh. 3.Tiến trình tổ chức dạy-học. Các hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản cần nắm Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân. - Giáo viên đặt câu hỏi: Hội nghị Ianta được triệu tập trong bối cảnh lịch sử như thế nào? Nội dung chủ yếu? -Học sinh theo dõi SGK để trả lời câu hỏi. -Giáo viên dùng bản đồ và hình ảnh của ba nhân vật chính tại Hội nghị và bổ sung: -Đầu năm 1945 chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn cuối , 3 cường quốc : Liên Xô , Anh ,Mỹ tổ chức Hội nghị Ianta (LX) từ ngày 4 – 11/2/1945 nhằm giải quyết vấn đề thế giới sau chiến tranh ,trong đó có các vấn đề quan trọng nhất là: 1. Quyết tâm tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít , Liên xô tham chiến chống Nhật sau khi chiến tranh ở châu Au kết thúc. 2. Thành lập tổ chức LHQ nhằm gìn giữ hoà bình và an ninh thế giới . 3. Thỏa thuận khu vực đóng quân ở các nước phát xít, phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Au, châu Á… Hội nghị này còn gọi là hội nghị Tam cường , vì cả Liên Xô, Mỹ , Anh điều là lực lượng quan trọng , nòng cốt trong chiến tranh. Cũng vì vậy Hội nghị Ianta cũng là hội nghị thực hiện mục tiêu chiến lược riêng của mỗi nước, nhằm phân chia thành quả trong cuộc chiến tranh chống phát xít , tương xứng với công lao của họ , vì vậy Hội nghị diễn ra trong tình trạng gay go và quyết liệt. Hoạt động2: Cả lớp và cá nhân. GV hướng dẫn học sinh quan sát hình 2 ( Lễ ký Hiến chương Liên Hợp Quốc tại San Phransico ) và giới thiệu bối cảnh của hội nghị: -Tại hội nghị Ianta 2/1945 ba nguyên thủ đứng đầu nhà nước :LX, A, M thống nhất thành lập tổ chức LHQ. -Từ ngày 25/4 – 26/6/1945 hội nghị quốc tế họp ở Xan Phranxico ,gồm đại diện hơn 50 nước, thông qua Hiến chương thành lập tổ chức LHQ. -Ngày 24/10/1945 Hiến chương có hiệu lực (hàng năm 24/10 là ngày LHQ). Tiếp đó GV hỏi : Mục đích và nguyên tắc hoạt động của LHQ như thế nào? -Học sinh dùng hiểu biết và theo dõi SGK trả lời câu hỏi. GV nhật xét rồi chốt ý. + Duy trì hoà bình và an ninh thế giới, thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa các nước, trên cơ sở tôn trọng quyền bình đẳng giữa các quốc gia và nguyên tắc dân tộc tự quyết. +Nguyên tắc hoạt động: -Tôn trọng quyền bình đẳng giữa các quốc gia và quyền dân tộc tự quyết. - Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước. - Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng hòa bình với sự nhất trí của 5 nước ( A, P, Mỹ, Liên xô, Trung Quốc). GV hỏi nguyên tắc hoạt động, đảm bảo nhất trí giữa 5 cường quốc có tác dụng như thế nào? HS suy nghĩ và trả lời , giáo viên nhận xét và chốt ý. Hoạt động: Cả lớp . GV dùng sơ đồ về cơ cấu của tổ chức của Liên Hợp Quốc rồi nêu câu hỏi: Các cơ quan chủ yếu ? dùng hiểu biết của mình em đánh giá vai trò của LHQ như thế nào? HS suy nghĩ trả lời câu hỏi, học sinh khác bổ sung ý kiến , cuối cùng GV chốt ý: -Đại hội đồng: Hội nghị của tất cả các nước hội viên, mỗi năm họp một lần. -Hội đồng bảo an: Cơ quan chính trị quan trọng nhất, chịu trách nhiệm chính về hoà bình và an ninh thế giới, thông qua 5 nước lớn (Anh, Pháp, Mỹ, Liên Xô, Trung Quốc). -Ban thư ký: là cơ quan hành chính, đứng đầu là tổng thư ký do hội đồng bảo an giới thiệu. -Vai trò: -Giữ gìn hoà bình , an ninh quốc tế. -Thúc đẩy giải quyết tranh chấp quốc tế bằng hoà bình. -Phát triển mối quan hệ hợp tác hữu nghị về kinh tế , văn hoá … với các nước thành viên. Hoạt động nhóm . GV chia lớp thành 2 nhóm +Nhóm 1: Chủ nghĩa xã hội trở thành hệ thống thế giới như thế nào? Vì sao nước Đức bị chia làm hai miền? +Nhóm 2: Các nước tây Âu bị Mỹ khống chế pt đất nước theo hướng tư bản như thế nào? HS đọc SGK thảo luận và trả lời câu hỏi. GV nhận xét và chốt ý. HS nghe và ghi chép. 1. Hội nghị Ianta (2/1945) và những thỏa thuận của 3 cường quốc Từ ngày 4 đến 11-2-1945, Hội nghị quốc tế họp ở Ianta (Liên Xô cũ) với sự tham dự của nguyên thủ ba cường quốc là I.Xtalin (Liên Xô), Ph.Rudơven (Mĩ), U.sớsin (Anh), hội nghị đã đưa ra những quyết định quan trọng: - Nhanh chóng tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và quân phiệt Nhật, kết thúc chiến tranh. - Phân chia phạm vi ảnh hưởng giữa ba cường quốc thắng trận ở châu Âu và châu Á. - Thành lập tổ chức Liên hợp quốc để duy trì hòa bình, an ninh thế giới. => Những quyết định của hội nghị Ianta và những thỏa thuận sau đó của 3 cường quốc đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới - Trật tự hai cực Ianta. 2. Sự thành lập Liên Hợp Quốc Hội nghị quốc tế với sự tham gia của đại diện 50 nước họp tại Xan Phranxicô (Mĩ) họp từ ngày 25/4 - 26/6/1945 để thông qua Hiến chương và tuyên bố thành lập tổ chức LHQ; 24/10/1945 bản Hiến chương chính thức có hiệu lực. Hiến chương nêu rõ: + Mục đích: Nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, phát triển các mối quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới. + Nguyên tắc hoạt động: - Bình đẳng chủ quyền giữa các nước và quyền tự quyết của các dân tộc. - Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước. - Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kì nước nào. - Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa 5 nước lớn: Liên Xô (Nga), Mĩ, Anh, Pháp và Trung Quốc. +Hiến chương còn còn quy định bộ máy của LHQ gồm có 6 cơ quan chính: Đại hội đồng, Hội đồng bảo an, Ban thư ký… Liên hợp quốc có hàng trăm tổ chức chuyên môn khác, trụ sở đặt tại New York (Mỹ). - Các tổ chức Liên hợp quốc có ở VN: WHO (y tế) FAO (lương thực) IMF (tiền tệ) ILO (lao động) ICAO (hàng không) UNESCO (vh…) - 2006 LHQ có 192 quốc gia thành viên; 9/1977 VN là thành viên thứ 149 của LHQ; 16/10/2007 Đại hội đồng LHQ đã bầu VN làm ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an nhiệm kì 2008 – 2009. + Vai trò: Giữ gìn hoà bình, an ninh quốc tế; thúc đẩy giải quyết tranh chấp quốc tế bằng hoà bình; phát triển mối quan hệ hợp tác hữu nghị về kinh tế, văn hoá… giữa các nước thành viên. 3. Sự hình thành hai hệ thống xã hội đối lập Sau chiến tranh thế giới hai đã hình thành 2 hệ thống đối lập nhau - Tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa: - Nước Đức bại trận bị các nước Đồng minh chiếm đóng. - Do sự bất đồng giữa các nước Đồng minh, trên lãnh thổ nước Đức ra đời hai nhà nước: Cộng hoà liên bang Đức (9/1949), Cộng hoà dân chủ Đức (10/1949) với hai chế độ khác nhau. - Thời kỳ 1945 – 1947 các nước Đông Âu ra đời, tháng 1/1949 thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV). Tháng 10 năm 1949 thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Đức…hình thành hệ thống XHCN. - Năm 1947 Mĩ đề ra kế hoạch “phục hưng châu âu” (kế hoạch Macsan) tăng cường ảnh hưởng và sự khống chế của Mĩ đối với Tây Âu. Hệ thống TBCN hình thành, gồm Mỹ và các nước Tây Âu. 4. Củng cố -Nội dung cơ bản của hội nghị Ianta , ảnh hưởng của nó đối với thế giới. -Sự ra đời và phát triển của tổ chức LHQ. 5. Dặn dò: Hoàn thiện sơ đồ về tổ chức LHQ, và chuẩn bị bài mới. Chương II LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU (1945 – 1991). LIÊN BANG NGA (1991 – 2000) Bài 2 LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU (1945 – 1991). LIÊN BANG NGA (1991 – 2000) Tiết 2 - Tuần 1& tiết 3 tuần 2 Ngày soạn Ngày dạy I. MỤC TIÊU BÀI HỌC. 1.Kiến thức - Nắm những vấn đề cơ bản về công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở LX từ 1945 đến 1991, và khái quát những nét lớn về Liên Bang Nga từ năm 1991 đến nay. - Sự ra đời các nước dân chủ nhân dân ở Đông Âu và quá trình xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở đây từ 1950 -1991. -Mối quan hệ hợp tác giữa Liên Xô, Đông Âu và các nước Chủ nghĩa xã hội khác. 2. Về thái độ ,tình cảm ,tư tưởng -Thấy được những thành quả trong lao động sáng tạo của nhân dân Liên Xô và các nước Đông Âu trong xây dựng CNXH. -Phê phán những sai lầm của một bộ phận lãnh đạo Đảng, chính phủ ở LX&ĐA, từ đó rút kinh nghiệm trong công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay. 3. Kỹ năng -Rèn luyện tư duy phân tích, đánh giá cho học sinh trong nhận thức đúng về Chủ nghĩa xã hội. -Hình thành một số khái niệm mới: Cải cách, đổi mới, đa nguyên, quan liêu, bao cấp… II. THIẾT BỊ ,TÀI LIỆU DẠY HỌC. -Lược đồ châu Âu và Liên Xô sau chiến tranh thế giới thứ hai. -Phim ảnh tư liệu về công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở LX&ĐA (1945-1991) Liên Bang Nga (1991-2000) III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC. 1.Kiểm tra bài cũ. Câu hỏi : - Hãy nêu hoàn cảnh, nội dung, ý nghĩa của Hội nghị Ianta 2/1945? 2. Bài mới: GV khái quát tình hình Liên Xô trong chiến tranh thế giới thứ hai và nhấn mạnh trong chiến tranh chống phát xít họ bị thiệt hại nặng nề cả người và của, sau chiến tranh nhân dân Liên Xô tiến hành khôi phục đất nước, tiếp tục công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội, đến những năm 70 trở thành nước có nền kinh tế thứ hai thế giới … thầy trò cùng tìm hiểu bài học. 3.Tiến trình tổ chức dạy-học. Các hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản cần nắm Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân GV khái quát về cuộc chiến tranh thế giới thứ hai , đặc biệt là cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân Xô viết sau đó nêu câu hỏi: -Tại sao sau chiến tranh Liên xô phải tiến hành khôi phục kinh tế? Kết quả đạt được có ý nghĩa như thế nào? HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi, GV nhật xét và chốt ý. - Sau thế chiến thứ hai , LX bị chiến tranh tàn phá nặng nề( 27 tr người chết , 1710 thành phố, 70.000 làng mạc ,32000 nhà máy xí nghiệp…), vì vậy phải tiến hành khôi phục kinh tế (1946-1950). - Kết quả: kinh tế công,nông nghiệp được khôi phục, KH-KT pt nhanh chóng , 1949 thử thành công bom nguyên tử… Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân GV yêu cầu HS theo dõi SGK để trả lời câu hỏi: Sau khi khôi phục kinh tế , Liên Xô xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật và đạt được những thành như thế nào? HS trả lời câu hỏi, GV nhận xét rồi chốt ý. - Công nghiệp : LX trở thành nước công nghiệp đứng thứ hai thế giới, đi đầu trong các nghành công nghiệp mới( vũ trụ , điện hạt nhân). - Nông nghiệp: Tuy còn khó khăn nhưng sản lượng hàng năm tăng 16%. - KHKT: năm1957 là nước đầu tiên phóng thành công vệ tinh nhân tạo; năm 1961 phóng tàu vũ trụ có người lái bay quanh trái đất. - Văn hoá: có ¾ dân số có trình độ trung học và đại học , xã hội ổn định. Ý nghĩa của những thành tựu đó như thế nào? Sau khi học sinh trả lời câu hỏi GV chốt ý rồi cho HS chép bài. Những thành tựu đạt được đã cũng cố và tăng cường sức mạnh của nhà nước Xô Viết; nâng cao uy tín và vị thế của LX trên trường quốc tế , làm chỗ dựa cho phong trào cách mạng thế giới. Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân GV dùng bản đồ: Các nước dân chủ nhân dân Đông Âu sau chiến tranh thế giới thứ hai (hình 4 sgk), yêu cầu HS quan sát rồi nêu câu hỏi: Các nước Dân chủ nhân dân Đông Âu thành lập trong hoàn cảnh nào? Ý nghĩa của nó? HS quan sát bản đồ ,kết hợp SGK suy nghĩ rồi trả lời câu hỏi , HS khác bổ sung ý kiến. GV nhận xét và chốt ý. - Trong những năm 1944-1945 -Thời kỳ 1945-1949 - Ý nghĩa: Sự ra đời các nước nước dân chủ nhân dân ở ĐA đánh dấu sự lớn mạnh của CNXH , bước đầu trở thành hệ thống thế giới. Hoạt động 2: Cả lớp GV yêu cầu HS theo dõi SGK sau đó nêu câu hỏi: Các nước Dân chủ nhân dân Đông Âu xây dựng CNXH trong hoàn cảnh nào? Thành tựu chủ yếu? HS suy nghĩ trả lời , GV chốt ý. Xây dựng CNXH trong hoàn cảnh khó khăn , cơ sở vật chất kỹ thuật lạc hậu , các thế lực phản động trong và ngoài nước ra sức chống phá. +Thành tựu: Nhận được sự giúp đỡ của LX, và sự nỗ lực của nd , công cuộc xây dựng CNXH đã đạt được nhiều thành tựu về kinh tế ,KH-KT trở thành các quốc gia công –nông nghiệp. Hoạt động theo nhóm. - GV chia lớp thành 2 nhóm rồi tiến hành thảo luận theo câu hỏi sau đây: +Nhóm 1: Sự ra đời, mục tiêu, vai trò của Hội đồng tương trợ kinh tế? +Nhóm 2: Sự ra đời, mục tiêu, vai trò của Hiệp ước phòng thủ Vácsava? Đại diện nhóm trả lời câu hỏi , nhóm khác bổ sung , cuối cùng GV chốt ý. + Hội đồng tương trợ kinh tế. - 8/1/1949 Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) thành lập với sự tham gia của LX và các nước XHCN ở Đông Âu. + Mục tiêu: Tăng cường các mối quan hệ hợp tác về kinh tế, văn hoá, khoa học – kỹ thuật giữa các nước XHCN. + vai trò : có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy pt kinh tế , khoa học kỹ thuật , nâng cao đời sống các nước thành viên + Hiệp ước phòng thủ Vácsava. - 15/5/1955 tổ chức Hiệp ước Vácsava được thành lập. + Mục tiêu : Thiết lập liên minh phòng thủ về CT, QS của các nước XHCN ở Châu Âu. + Vai trò: Giữ gìn hoà bình ở Châu Âu và thế giới; tạo thế cân bằng về quân sự giữa CNXH&TBCN. Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân GV yêu cầu HS theo dõi SGK sau đó nêu câu hỏi: Tại sao tới sau những năm 70 của thế kỷ XX, Liên xô mới lâm vào tình trạng khủng hoảng? HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi, GV nhận xét và chốt ý? ? Nội dung và kết quả của cuộc cải cách của M.Goocbachop . HS theo dõi SGK trả lời câu hỏi, GV nhận xét và chốt ý. + Nội dung: Tập trung vào cải cách kinh tế (chuyển kt bao cấp sang kt thị trường); sau chuyển trọng tâm sang cải cách hệ thống chính trị và đổi mới tư tưởng. + Kết quả : - Về kinh tế: Chuyển qua kinh tế thị trường vội vã , thiếu sự điều tiết của nhà nước , gây rối loạn nền kinh tế . - Về chính trị: Thực hiện chế độ Tổng thống, đa nguyên chính trị làm suy yếu vai trò lãnh đạo của ĐCS ,gây cục diện hỗn loạn. --> Đưa đất nước vào tình trạng khủng hoảng toàn diện. - 19/8/1991 một số vị lãnh đạo cũ tiến hành cuộc đảo chính lật đổ M.Goocbachop đến 21/8/1991 thất bại gây hậu quả nghiêm trọng: * ĐCS Xô Viết bị đình chỉ hoạt động, chính phủ bị giải tán, làn sóng chống CNXH lên cao. * 21/12/1991 có 11 nước cộng hoà tách khỏi Liên bang, Thành lập CĐCQGĐL (SNG) * 25/12/1991 M.Goocbachop từ chức Liên bang Xô Viết sụp đổ. Hoạt động : Cả lớp và cá nhân GV nêu câu hỏi: Sự khủng hoảng CNXH ở các nước Đông Âu như thế nào? Thất bại trong cuộc cải cách ở Liên Xô tác động như thế nào đến các nước Đông Âu? HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi , GV nhận xét và kết luận. Hoạt động : Cả lớp Về nguyên nhân sụp đổ của CNXH ở LX và các nước ĐA , GV yêu cầu học sinh đọc SGK , kết hợp với gợi ý của GV để nắm được những nguyên nhân chủ yếu. GV nhấn mạnh nguyên nhân chủ quan. Hoạt động : Cả lớp và cá nhân GV dùng lược đồ và khái quát tình hình LB Nga sau khi LX tan dã (diện tích gấp 1,6 châu Âu, 1,8 Hoa Kỳ…), sau đó nêu câu hỏi: Em hãy nêu những nét chính về tình hình Liên Bang Nga từ 1991 đến nay? HS trả lời ,GV nhận xét và chốt ý. HS nghe và ghi chép. I. Liên Xô và các nước Đông Âu 1945 – giữa những năm 70 1. Liên xô a. Liên Xô từ 1945 đến 1950. - Hậu quả của chiến tranh rất nặng nề (khoảng 27 triệu người chết, gần 2000 thành phố bị phá huỷ…). - Với tinh thần tự lực tự cường nhân dân Liên Xô đã hoàn thành kế hoạch 5 năm khôi phục kinh tế (1946 -1950) trước thời hạn 9 tháng. - Đến năm 1950, sản lượng công nghiệp tăng 73% và sản lượng nông nghiệp đạt mức trước chiến tranh. - Năm 1949, chế tạo thành công bom nguyên tử, phá thế độc quyền vũ khí hạt nhân của Mĩ. b. Liên Xô từ 1950 đến đầu những năm 70. + Kinh tế: Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ 2 thế giới sau Mĩ, đi đầu trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng và đã chiếm lĩnh các đỉnh cao trong nhiều lĩnh vực khoa học – kỹ thuật. + Khoa học – kỹ thuật: Năm 1957 Liên Xô là nước đầu tiên phóng thành công vệ tinh nhân tạo của trái đất. Năm 1961 phóng con tàu đưa nhà vũ trụ Gagarin bay vòng quanh trái đất, mở đầu kỷ nguyên chinh phục vũ trụ. + Đối ngoại: Liên Xô chủ trương duy trì hòa bình và an ninh thế giới, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc và giúp đỡ các nước XHCN. 2. Các nước Đông Âu - Do những thắng lợi to lớn của Hồng quân Liên Xô, vào giai đoạn cuối của chiến tranh thế giới thứ hai (1944 - 1945), một loạt các nhà nước dân chủ nhân dân ra đời ở nhiều nước Đông Âu. - Các nhà nước dân chủ nhân dân Đông Âu đã hoàn thành các nhiệm vụ quan trọng: Xây dưng bộ máy nhà nước mới, tiến hành cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa các xí nghiệp của tư bản nước ngoài, ban hành các quyền tự do dân chủ… vào những năm 1945 – 1949. - Trong những năm 1950 – 1975, các nước Đông Âu đã thực hiện nhiều kế hoạch 5 năm, nhằm xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật của Chủ nghĩa xã hội và đạt nhiều thành tựu to lớn.Từ những nước nghèo nàn lạc hậu, các quốc gia Đông Âu đã trở thành những quốc gia công – nông nghiệp. II. Liên xô và các nước Đông Âu từ giữa những năm 70 đến 1991 1. Sự khủng hoảng của chế độ XHCN ở Liên Xô - Từ sau cuộc khủng hoảng năng lượng 1973, nền kinh tế của Liên Xô chậm ngày càng lâm vào tình trạng trì trệ và suy thoái. -Tháng 3/1985 M. Goocbachốp lên nắm quyền và tiến hành công cuộc cải tổ, nhưng tình hình đất nước không được cải thiện, ngày càng mất ổn định, giảm sút về kinh tế, rối ren về chính trị và xã hội. - Ban lãnh đạo Liên Xô đã phạm phải nhiều sai lầm, thiếu sót…, cuối cùng, ngày 25/12/1991 M. Goocbachốp từ chức, Liên bang Xô Viết sụp đổ. 2. Sự khủng hoảng của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu. - Từ sau cuộc khủng hoảng năng lượng 1973, nền kinh tế ở các nước Đông Âu lâm vào tình trạng trì trệ và suy thoái. Khủng hoảng bao trùm các nước, ban lãnh đạo các nước này lần lượt bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng cộng Sản, chấp nhận chế độ đa nguyên, tiến hành tổng tuyển cử tự do, chấm dứt chế độ XHCN. - Sau khi bức từng Beclin sụp đổ, 3/10/1990 nước Đức đã thống nhất với tên gọi chung Cộng hòa Liên bang Đức. Từ cuối năm 1989, các nước XHCN ở Đông Âu tan rã. 3. Nguyên nhân tan rã của chế độ XHCN ở Liên Xô và các nước Đông Âu - Đường lối lãnh đạo mang tính chủ quan, duy ý chí, cơ chế tập trung quan liêu bao cấp kéo dài, sự thiếu dân chủ và công bằng. - Không bắt kịp bước phát triển của khoa học – kĩ thuật tiên tiến. - Sai lầm trong quá trình cải tổ. - Sự chống phá của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước. III. Liên Bang Nga 1991 – 2000 - Từ sau 1991 Liên bang Nga là quốc gia kế thừa địa vị pháp lý của Liên Xô trong quan hệ quốc tế. Trong thập niên 90, dưới chính quyền Tổng thống Enxin, tình hình Liên bang Nga khó khăn và khủng hoảng, kinh tế tăng trưởng âm, tranh chấp giữa các đảng phái và xung đột sắc tộc, nổi bật là phong trào ly khai ở Trécxnia.… - Về đối ngoại, một mặt ngã về phương Tây nhưng không đạt kết quả như mong muốn, về sau Nga khôi phục và phát triển các mối quan hệ với châu Á (Trung Quốc, Ấn Độ, các nước ASEAN…) - Từ năm 2000, chính quyền của Tổng thống V. Putin, đưa nước Nga thoát dần khỏi khó khăn khủng hoảng, có nhiều chuyển biến khả quan, kinh tế hồi phục và phát triển, chính trị dần ổn định, vị thế quốc tế được nâng cao để trở lại vị thế cường quốc Á – Âu … 4. Củng cố : -Những thành tựu xd CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu từ 1945 – nửa đầu những năm 70 . -Sự khủng hoảng CNXH ở CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu từ sau những năm 70 và nguyên nhân sụp đổ . Duyệt: 5. Dặn dò: trả lời câu hỏi trong SGK và đọc trước bài m