Hiện trạng và giải pháp phát triển du lịch tại khu dự trữ sinh quyển thế giới Cát Bà

Con người chúng ta đã tồn tại và tiến hoá không ngừng trên Trái đất hơn 2 triệu năm. Với trí tuệ và lao động, loài người đã sáng tạo ra một nền văn minh độc nhất vô nhị trong vũ trụ. Thiên nhiên và con người đã tồn tại cùng nhau, cùng đấu tranh lẫn nhau trong cuộc chiến sinh tồn qua chiều dài lịch sử tiến hoá. Hai triệu năm qua thiên nhiên đã bao dung che chở cho loài người chúng ta sinh sôi, phát triển và trở thành bá chủ muôn loài. Con người với trí tuệ phát triển vượt bậc so với các loài khác trong sinh giới đã và đang thay đổi Trái đất với tốc độ vũ bão. Hai triệu năm tuổi loài người đã biến đổi hoàn toàn hệ sinh thái của hành tinh. Đêm đêm nhìn từ vũ trụ, trái đất vẫn lung linh ánh điện của sự sống văn minh. Khi mà cuộc sống hối hả của nền công nghiệp đang phát triển như vũ bão, đô thị hoá ngày càng tăng, môi trường đất, không khí, nước.bị ô nhiễm nghiêm trọng trong khi đó cuộc sống trong xã hội ngày càng được cải thiện văn minh hơn. Các nhu cầu của con người về vật chất, tinh thần ngày càng cao khi bước vào ngưỡng cửa của thế kỷ 21. Con người ngày càng phải ý thức rõ ràng hơn về vai trò, chức năng và tầm quan trọng của thiên nhiên trong cuộc sống hiện đại, sống thân thiện, tôn trọng thiên nhiên. Đó cũng là lý do để tổ chức UNESCO luôn luôn theo dõi, tìm hiểu, lựa chọn tôn vinh các giá trị văn hoá, giáo dục cả về giá trị kinh tế của các cảnh quan thiên nhiên để thừa nhận xây dựng thành những khu di sản thiên nhiên thế giới, KDTSQTG và đây là tài sản quý giá của từng vùng, từng địa phương từng quốc gia và của thế giới. Tại Việt Nam, tháng 5/2009 KDTSQ Cù lao Chàm và Mũi Cà Mau đã chính thức nằm trong hệ thống KDTSQTG của Việt Nam và thế giới với quyết định công nhận của tổ chức Văn hoá và Giáo dục Liên Hợp Quốc (UNESCO). Như vậy, cho đến nay nước ta đã có 8 KDTSQ từ Nam ra Bắc. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong thời kỳ hội nhập hướng tới tương lai. Từ đó góp phần xây dựng, phát triển một nền kinh tế và bảo vệ môi trường một cách bền vững cho một đất nước Việt Nam mở rộng giao lưu với bạn bè, hoà bình và ổn định. Thực vậy, khi đến với Việt Nam là đến với một đất nước đã được thiên nhiên ban tặng cả một màu xanh biêng biếc của rừng và biển, một đất nước đã được các nhà bảo tồn thiên nhiên thế giới ca tụng và công nhận là một trong 16 quốc gia trên thế giới có tính đa dạng sinh học cao[11,8]. Đây là niềm tự hào không riêng ai mà là niềm vinh dự chung cho bất cứ ai là người Việt. Đến với KDTSQTG Cát Bà là đến với một vùng rừng nhiệt đới trải rộng trên dãy núi đá vôi được bao bọc bởi vùng biển rộng lớn, cùng với các dạng rừng ngập mặn sình lầy ẩm ướt, với hàng trăm hòn đảo lớn nhỏ bao quanh. Đến với Cát Bà không chỉ có các cảnh quan hang động hấp dẫn du khách mà ở đây còn có sự phong phú về đa dạng sinh học cao. Mỗi KDTSQ tồn tại dưới hệ thống quy định của quốc gia nơi có KDTSQ. KDTSQ được thành lập ngoài ý nghĩa bảo tồn nguồn gen, đảm bảo sự cân bằng hệ sinh thái còn mang chức năng du lịch, tạo ra công ăn việc làm cho cộng đồng địa phương góp phần xoá đói giảm nghèo, tăng cường tiềm năng kinh tế cho khu vực. Chủ tịch huyện Cát Hải Ông Phạm Xuân Hoè khẳng định “du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của huyện, các mô hình bền vững sẽ được huyện tập trung ưu tiên đầu tư phát triển song song với khai thác bảo tồn khu sinh quyển”[12,14]. Vậy thực trạng khai thác và phát triển du lịch tại KDTSQTG Cát Bà ra sao, những gì đã đạt được những gì còn tồn tại, giải giáp giải quyết những tồn tại đó?.Xuất phát từ mong muốn làm rõ hơn kiến thức lý thuyết đã học, tìm hiểu về KDTSQ Cát Bà, tác giả đã lựa chọn đề tài “Hiện trạng và giải pháp phát triển du lịch tại khu dự trữ sinh quyển thế giới Cát Bà” Tìm hiểu về du lịch Cát Bà không phải là đề tài mới, đã được nhiều nhà nghiên cứu cùng các nhà chuyên môn tìm hiểu và đánh giá. Song với tiếp cận riêng của mình, tác giả hy vọng thông qua quá trình nghiên cứu này sẽ đem lại một cách nhìn nhận mới về những giá trị của KDTSQTG Cát Bà, đồng thời có thể đề xuất 1 số ý tưởng nhằm thúc đẩy hoạt động du lịch và hoạt động có hiệu quả hơn trong tương lai.