Hoàn thiện cơ chế quản lý vốn của tập đoàn Bưu chính - Viễn thông Việt Nam

Môc lôc lêi më ®Çu 1 B¶n tãm t¾t luËn v¨n th¹c sü 3 Ch­¬ng 1: C¬ chÕ qu¶n lý vèn trong tËp ®oµn kinh tÕ 16 1.1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ TËp ®oµn kinh tÕ 16 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ TËp ®oµn kinh tÕ 16 1.1.2. C¸c h×nh thøc tæ chøc chñ yÕu cña TËp ®oµn kinh tÕ 18 1.1.3. §Æc tr­ng cña TËp ®oµn kinh tÕ 22 1.1.4. Vai trß cña tËp ®oµn kinh tÕ ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam 26 1.2. C¬ chÕ qu¶n lý vèn trong TËp ®oµn kinh tÕ 27 1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ vèn trong tËp ®oµn 27 1.2.2. §Æc tr­ng cña vèn 28 1.2.3. Ph©n lo¹i vèn trong tËp ®oµn 31 1.2.3.1. C¨n cø theo c¬ cÊu vèn 32 1.2.3.2. C¨n cø vµo ph­¬ng thøc chu chuyÓn cña vèn 32 1.2.3.3. C¨n cø vµo tÝnh chÊt së h÷u 34 1.2.3.4. C¨n cø vµo ph¹m vi huy ®éng vèn 36 1.2.3.5. C¨n cø vµo thêi gian huy ®éng vµ sö dông vèn 37 1.2.4. C¬ chÕ qu¶n lý vèn theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ 38 1.2.4.1. Kh¸i niÖm c¬ chÕ qu¶n lý vèn 38 1.2.4.2. Néi dung c¬ chÕ qu¶n lý vèn 39 1.3. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¬ chÕ qu¶n lý vèn 50 1.3.1. Nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp 50 1.3.2. Nh©n tè bªn ngoµi 52 Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam 54 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ TËp ®oµn B­u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam 54 2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña TËp ®oµn B­u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam. 57 2.1.3. M« h×nh tæ chøc cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam 58 2.2 Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam 62 2.2.1. Vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam 62 2.2.2. Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña VNPT. 63 2.2.2.1. C¸c quy ®Þnh vÒ c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña VNPT 63 2.2.2.2 Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng. 64 2.2.3 §¸nh gi¸ c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña VNPT. 76 2.2.3 1. MÆt tÝch cùc trong c¬ chÕ qu¶n lý vèn 76 2.2.3.2. Mét sè h¹n chÕ 78 2.2.3.3. Mét sè nguyªn nh©n h¹n chÕ 83 Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam 85 3.1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam 85 3.1.1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña tËp ®oµn ®Õn n¨m 2010. 85 3.1.2. Quan ®iÓm vÒ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn t¹i TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam 86 3.2 Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam 87 3.2.1 Gi¶i ph¸p vÒ c¬ chÕ huy ®éng vèn 88 3.2.2. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ ®Çu t­ vèn 90 3.2.3. Gi¶i ph¸p vÒ hoµn thiÖn c¬ chÕ tiÕp nhËn, sö dông, b¶o toµn vèn vµ tµi s¶n 92 3.2.4. Gi¶i ph¸p x©y dùng vµ ®­a vµo ¸p dông quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cho c¸c tËp ®oµn kinh tÕ nãi chung vµ cña TËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng nãi riªng. 94 3.2.4.1. X©y dùng vµ ®­a vµo ¸p dông quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cho c¸c tËp ®oµn kinh tÕ. 94 3.2.4.2. X©y dùng quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnhnéi bé. 95 3.2.5. Gi¶i ph¸p ph©n cÊp vµ lµm râ mèi quan hÖ gi÷a c«ng ty mÑ víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. 98 3.2.6. Gi¶i ph¸p vÒ c¬ chÕ kiÓm tra, kiÓm so¸t 100 3.2.7. T¨ng c­êng quyÒn vµ nhiÖm vô cña Tæng Gi¸m ®èc 103 3.2.8. N©ng cao vai trß cña Nhµ n­íc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña tËp ®oµn 104 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc vÒ c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn 105 KÕt luËn 109 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Chiến lược phát triển Bưu chính - Viễn thông – Công nghệ thông tin giai đoạn 2001-2010 và định hướng đến 2020 TS. Nguyễn Hữu Tài (2002) Giáo trình lý thuyết tài chính tiền tệ, NXB Thống kê Hà Nội TS Nguyễn Văn Công (2002) Lập, đọc và phân tích báo cáo tài chính, NXB tài chính Vũ Duy Hào, Đàm Văn Huệ (1998), Quản trị tài chính doanh nghiệp, NXB Thống kê Hà Nội Lưu Thị Hương (2002) Giáo trình tài chính doanh nghiệp, NXB Giáo dục PGS Nguyễn Thế Khải (1997) Phân tích hoạt động kinh tế của doanh nghiệp, NXB Tài chính Hà Nội. PGS. TS Nguyễn Đình Kiệm, TS Nguyễn Đăng Nam (2001) Quản trị tài chính doanh nghiệp, NXB Tài chính. Luật doanh nghiệp nhà nước 2003 (Luật số 14/2003/QH 11) Nghị đinh số 153/2004/NĐ-CP ngày 09/08/2004 về tổ chức, quản lý TCTNN, Công ty nhà nước theo mô hình công ty mẹ con Nghị định số 199/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 ban hành quy chế tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác. Quyết định số 58/2005/QĐ-TTg ngày 23/03/2005 về việc phê duyệt Đề án thí điểm hình thành Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam Quyết đinh số 06/2006/QĐ-TTg ngày 09/01/2006 về việc thành lập công ty mẹ - Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam Điều lệ hoạt động của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông được Thủ tướng chính phủ phê duyệt tại QĐ số 265/2006/QĐ-TTg ngày 17/11/2006 Thông tư số 72/2005/TT-BTC ngày 01/09/2005 Hướng dẫn xây dựng Quy chế quản lý tài chính của công ty Nhà nước hoạt động theo mô hình “Công ty mẹ- Công ty con” THS Phan Thảo Nguyên, Nguyễn Thị Minh Thu – Liên kết kinh tế trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam – Tài liệu tham khảo phục vụ lãnh đạo và cán bộ nghiên cứu. Số 02/2006. THS TrÇn Duy H¶i – Mét sè vÊn ®Ò vÒ c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cho nghiªn cøu ph¸t triÓn cña c¸c TËp ®oµn ViÔn th«ng ViÖt Nam- T¹p chÝ B­u chÝnh ViÔn th«ng vµ C«ng nghÖ th«ng tin . Sè 12/2007. THS Phan Th¶o Nguyªn – Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ TËp ®oµn kinh tÕ th­¬ng m¹i- T¹p chÝ B­u chÝnh ViÔn th«ng vµ C«ng nghÖ th«ng tin . Sè 05/2007. Vâ TÊn Phong – M« h×nh C«ng ty mÑ- C«ng ty con, ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc vµ c¬ chÕ qu¶n lý DNNN – T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ th¸ng 08/2003. TS Hå SÜ Hïng – Ph¸t triÓn TËp ®oµn kinh tÕ ViÖt Nam nh­ thÕ nµo-B¸o ®Çu t­ sè 11/2003 Ph¹m Quèc LuyÕn – Mét sè khÝa c¹nh tµi chÝnh khi chuyÓn ®æi DNNN sang m« h×nh c«ng ty mÑ – c«ng ty con – T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ 09/2003 Ch©u T« Long- Mét sè suy nghÜ vÒ m« h×nh tËp ®oµn B­u chÝnh ViÔn th«ng- B¸o B­u ®iÖn ViÖt Nam sè 05/2004 Ph¹m Quang Trung(2000) Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh trong c¸c tËp ®oµn kinh doanh ë ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sü kinh tÕ 20200 §ai häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ Néi VNPT B¸o c¸o tæng kÕt 2003,2004,2005,2006 H×nh thµnh TËp ®oµn kinh tÕ: B­íc ®ét ph¸ trong ®æi míi c¸c Tæng C«ng ty Nhµ n­íc- DiÔn ®µn doanh nghiÖp 04/2005 TËp ®oµn kinh tÕ ë ViÖt Nam CÇn nh÷ng sù ®æi míi m¹nh mÏ h¬n- T¹p chÝ vµ Dù b¸o sè 12/2007 danh môc b¶ng biÓu H×nh 01: CÊu tróc së h÷u ®¬n gi¶n trong mét sè tËp ®oµn kinh doanh 48 H×nh 02: C«ng ty mÑ cã thÓ ®Çu t­ vèn trùc tiÕp vµo c«ng ty chi nh¸nh cÊp 3 49 H×nh 03: CÊu tróc hçn hîp cña tËp ®oµn kinh tÕ 50 BiÓu 2.2: Vèn vµ sö dông vèn cña VNPT, VNPTG giai ®o¹n 2002-2006 66 BiÓu 2.3: T×nh h×nh tµi s¶n cã vµ nî cña TËp ®oµn hai n¨m 2005-2006 72 BiÓu 2.4 : Mét sè chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn 73 lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam, tiÒn th©n lµ Tæng c«ng ty B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam víi chøc n¨ng chÝnh lµ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc b­u chÝnh, viÔn th«ng ®· ®­îc Thñ T­íng chÝnh phñ phª duyÖt t¹i QuyÕt ®Þnh sè 58/2005/Q§ - TTg ngµy 23 th¸ng 3 n¨m 2005. Sù ra ®êi cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay lµ n»m trong chiÕn l­îc h×nh thµnh mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh ®Ó ®¶m b¶o c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ héi nhËp. Lµ mét tËp ®oµn kinh tÕ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc b­u chÝnh- viÔn th«ng cßn non trÎ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t, viÖc nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng nãi chung vµ c¬ chÕ qu¶n lý vèn nãi riªng cña TËp ®oµn cã ý nghÜa thiÕt thùc, qua ®ã ®Ò xuÊt hoµn thiÖn viÖc qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn ®­îc ®Æt ra kh«ng chØ ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý mµ c¶ ®èi víi nh÷ng ai quan t©m, víi môc ®Ých cÇn ph¶i ph¸t triÓn nhanh ®Ó tËp ®oµn cã thÓ tiÕp tôc gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o trong viÖc ph¸t triÓn nhanh lÜnh vùc b­u chÝnh, viÔn th«ng vµ c«ng nghÖ th«ng tin cña ViÖt Nam, ®¸p øng cho viÖc ph¸t triÓn nhanh chãng nÒn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ thÝch øng nhanh chãng víi héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. Lùa chän nghiªn cøu luËn v¨n th¹c sü vÒ vÊn ®Ò “Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng ViÖt Nam” nh»m phôc vô cho môc tiªu nªu trªn. 2. Môc tiªu nghiªn cøu: - Nghiªn cøu lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ c¬ chÕ qu¶n lý vèn trong tËp ®oµn kinh tÕ. - Nghiªn cøu rót ra kÕt luËn vÒ thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng ViÖt Nam, tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn nã 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - Nghiªn cøu vÊn ®Ò vèn vµ c¬ chÕ qu¶n lý vèn trong tËp ®oµn kinh tÕ - Nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng ViÖt Nam. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Trªn c¬ së ph­¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö, c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu ®­îc sö dông: ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh, t­ duy l«gic ®Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nghiªn cøu. 5. Nh÷ng ®ãng gãp cña ®Ò tµi - Lµm râ tæng quan lý luËn vÒ C¬ chÕ qu¶n lý vèn trong tËp ®oµn kinh tÕ - Th«ng qua viÖc nghiªn cøu thùc tr¹ng, kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi ®· ®Ò xuÊt mét hÖ thèng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng ViÖt Nam 6. KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, ®Ò tµi ®­îc kÕt cÊu lµm 3 ch­¬ng chÝnh: Ch­¬ng 1 – C¬ chÕ qu¶n lý vèn trong tËp ®oµn kinh tÕ Ch­¬ng 2 - Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng ViÖt Nam. Ch­¬ng 3 - Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn B­u chÝnh- ViÔn th«ng ViÖt Nam. B¶n tãm t¾t luËn v¨n th¹c sü B¶n tãm t¾t luËn v¨n th¹c sü Ch­¬ng 1 C¬ chÕ qu¶n lý vèn trong tËp ®oµn kinh tÕ TËp ®oµn kinh tÕ lµ m« h×nh doanh nghiÖp lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn ë n­íc ta. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cña luËn v¨n , t¸c gi¶ ®· tiÕp cËn víi m« h×nh kinh tÕ míi nµy vÒ c¸c khÝa c¹nh sau: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ TËp ®oµn kinh tÕ: Trong phÇn nµy, luËn v¨n ®· ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò sau: Kh¸i niÖm TËp ®oµn kinh tÕ: Cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau vÒ TËp ®oµn kinh tÕ nh­ng cã thÓ tæng hîp nh­ sau “ TËp ®oµn kinh tÕ lµ tæ hîp c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong mét ngµnh hay nh÷ng ngµnh kh¸c nhau, ë ph¹m vi mét n­íc hay nhiÒu n­íc, trong ®ã cã mét c«ng ty mÑ n¾m quyÒn l·nh ®¹o, chi phèi ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty con vÒ mÆt tµi chÝnh vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn”. C¸c h×nh thøc tæ chøc chñ yÕu cña TËp ®oµn kinh tÕ: Trªn thÕ giíi hiÖn nay ®· vµ ®ang cã nhiÒu lo¹i h×nh tËp ®oµn. Cô thÓ: Carter, Syndicate, Trust, Consortium, Concern, Conglomerate. Ngoµi ra nÕu c¨n cø vÒ mÆt cÊu tróc cã thÓ cã ba d¹ng kh¸c nhau cña m« h×nh tËp ®oµn: Liªn kÕt theo chiÒu däc, liªn kÕt theo chiÒu ngang, liªn kÕt kiÓu h¹t nh©n. §Æc tr­ng cña TËp ®oµn kinh tÕ: Nh×n chung kh«ng cã m« h×nh hoÆc h×nh mÉu chung nµo vÒ tËp ®oµn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn cã thÓ thÊy nh÷ng ®Æc tr­ng chung nhÊt cña tËp ®oµn nh­ sau: §Æc tr­ng vÒ liªn kÕt. §Æc tr­ng vÒ cÊu tróc tæ chøc. §Æc tr­ng vÒ tÝnh chÊt ph¸p lý. §Æc tr­ng vÒ së h÷u. §Æc tr­ng vÒ ph¹m vi qu¶n lý. §Æc tr­ng vÒ quy m«. §Æc tr­ng vÒ ngµnh vµ lÜnh vùc kinh doanh. Vai trß cña tËp ®oµn kinh tÕ ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam: TËp ®oµn kinh tÕ ra ®êi cã nh÷ng ®Æc tr­ng ­u viÖt nh­ cã tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng thu hót vèn lín, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ cao, tÇm ¶nh h­ëng cña nã v­¬n ra ngoµi ph¹m vi quèc tÕ, ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh»m t¸i cÊu tróc l¹i c¬ së cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. TËp ®oµn kinh tÕ ra ®êi trªn c¬ së c¸c Tæng c«ng ty, sù ra ®êi cña nã gãp phÇn kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ hiÖn nay cña c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc ( kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu chñ ®éng trong ®iÒu hµnh ho¹t ®éng, t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh…) C¬ chÕ qu¶n lý vèn trong TËp ®oµn kinh tÕ Víi phÇn lý thuyÕt nµy, luËn v¨n ®· lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò sau: 1.2.1 Kh¸i niÖm vÒ vèn: Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ vèn, tùu trung l¹i vèn cã thÓ hiÓu nh­ sau: C¸c doanh nghiÖp ®Òu cã ®Æc ®iÓm chung lµ b¾t ®Çu b»ng yÕu tè ®Çu vµo vµ kÕt thóc lµ c¸c yÕu tè ®Çu ra. §Çu vµo gåm nguyªn vËt liÖu, s¶n phÈm dÞch vô… ®­îc mua s¾m b»ng tiÒn. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, tiÒn ®­îc lu©n chuyÓn d­íi nh÷ng h×nh th¸i tµi s¶n kh¸c nhau. Khi kÕt thóc mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Çu ra lµ s¶n phÇm thu vÒ b»ng tiÒn. Trong qu¸ tr×nh ®ã tiÒn ®­îc gäi lµ vèn. 1.2.2 §Æc tr­ng cña vèn: - Vèn lµ tiÒn cã qu¸ tr×nh vËn ®éng ®Ó sinh lêi. - Vèn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian. - Vãn cµng lín th× søc m¹nh cµng lín. - Vèn lµ mét lo¹i hµng ho¸. - Vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn gi¸ trÞ cña tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh. 1.2.3 Ph©n lo¹i vèn trong tËp ®oµn: Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vèn bao, trªn ®©y lµ nh÷ng ph©n lo¹i chñ yÕu: - C¨n cø theo c¬ cÊu vèn cã c¸c lo¹i vèn: Vèn s¶n xuÊt, vèn ®Çu t­. - C¨n cø vµo ph­¬ng thøc chu chuyÓn cña vèn: Vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng. - C¨n cø vµo tÝnh chÊt së h÷u: Vèn chñ së h÷u, nî ph¶i tr¶. - C¨n cø vµo ph¹m vi huy ®éng vèn: Nguån vèn bªn trong cña doanh nghiÖp, nguån vèn bªn ngoµi doanh nghiÖp. - C¨n cø vµo thêi gian huy ®éng vèn vµ sö dông vèn: Nguån vèn dµi h¹n, nguån vèn ng¾n h¹n 1.2.4 C¬ chÕ qu¶n lý vèn theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ: C¬ chÕ qu¶n lý vèn ®­îc hiÓu lµ mét tæng thÓ c¸c ph­¬ng ph¸p h×nh thøc vµ c«ng cô ®­îc vËn dông ®Ó qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn kinh tÕ. C¬ chÕ qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn kinh tÕ cña tËp ®oµn kinh tÕ bao gåm: - C¬ chÕ huy ®éng vèn: Cã rÊt nhiÒu ph­¬ng thøc huy ®éng vèn trong tËp ®oµn kinh tÕ. Cô thÓ: c¬ chÕ vay nî, c¬ chÕ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cæ phiÕu. - C¬ chÕ qu¶n lý sö dông vµ ®iÒu hoµ vèn: §©y lµ mét trong nh÷ng c¬ chÕ rÊt quan träng trong viÖc qu¶n lý vèn cña tËp ®oµn. ViÖc sö dông nguån vèn cã hîp lý hay kh«ng ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn chu kú kinh doanh cña tËp ®oµn. Trong c¬ chÕ nµy bao gåm c¬ chÐ qu¶n lý vèn chñ së h÷u, c¬ chÕ qu¶n lý sö dông nguån vay, c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hoµ vèn. 1.3. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¬ chÕ qu¶n lý vèn: Trong phÇn nµy luËn v¨n nªu ra 2 nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¬ chÕ qu¶n lý vèn, bao gåm: 1.3.1 Nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp: - §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: Cã rÊt nhiÒu m« h×nh qu¶n lý vèn kh¸c nhau, viÖc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo cho phï hîp víi hoµn c¶nh cña tõng doanh nghiÖp lµ ®iÓm mÊu chèt ®¬n vÞ ph¶i tù ho¹ch ®Þnh ra. - HÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh cña doanh nghiÖp: C¬ chÕ qu¶n lý vèn lµ mét bé phËn cña c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp (bao gåm c¬ chÕ qu¶n lý tµi s¶n, c¬ chÕ ph©n chia lîi nhuËn…). §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh cÇn ph¶i kÕt hîp hµi hoµ nh÷ng c¬ chÕ nµy. Mét doanh nghiÖp cã hÖ thèng th«ng tin hoµn chØnh sÏ lµ mét ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi trong viÖc cËp nhËt d÷ liÖu tµi chÝnh mét c¸ch nhanh nhÊt, ®é chÝnh x¸c cao nhÊt, ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 1.3.2 Nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp: - C¸c quy ®Þnh chung vÒ qu¶n lý tµi chÝnh cña Nhµ n­íc: Mét doanh nghiÖp muèn cã mét c¬ chÕ qu¶n lý vèn râ rµng vµ chi tiÕt ®ßi hái hÖ thèng c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, kÕ to¸n ph¶i ®Çy ®ñ, cô thÓ. - M«i tr­êng kinh doanh: bao gåm kinh doanh ®éc quyÒn vµ c¹nh tranh gay g¾t. C¬ chÕ qu¶n lý vèn sÏ cã sù ®iÒu chØnh cho phï h¬p ®èi víi mçi mét m«i tr­êng kinh doanh kh¸c nhau. - Khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ: Ho¹t ®éng tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i theo dâi, ghi chÐp, tÝnh to¸n xö lý c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh ph¸t sinh. ViÖc cã mét hÖ thèng trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i sÏ hç trî rÊt nhiÒu cho doanh nghiÖp trong c«ng viÖc nµy. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ TËp ®oµn B­u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam Trong ch­¬ng 2, luËn v¨n ®· nªu lªn mét sè vÊn ®Ò tæng quan vÒ TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam nh­: LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam M« h×nh tæ chøc cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam Träng t©m cña phÇn nµy lµ lµm s¸ng tá nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña TËp ®oµn B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam ¶nh h­ëng ®Õn c¬ chÕ qu¶n lý vèn 2.2 Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam 2.2.1. Vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam Cã thÓ x¸c ®Þnh nguån vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam nh­ sau: Vèn cña CTM bao gåm vèn Nhµ n­íc ®Çu t­ t¹i CTM, vèn do CTM tù huy ®éng vµ c¸c nguån vèn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Vèn cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn: vèn chñ së h÷u (chñ yÕu lµ vèn do CTM ®Çu t­), vèn tù huy ®éng vµ c¸c nguån vèn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 2.2.2. Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña VNPT. TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam ra ®êi trªn c¬ së tæ chøc s¾p xÕp l¹i c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cò cña Tæng C«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam (VNPT). Bªn c¹nh ®ã, TËp ®oµn míi cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp chÝnh thøc ®Çu t­ n¨m 2006 vµ hiÖn vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi ho¹t ®éng. Trªn thùc tÕ, giai ®o¹n 2001 – 2005 lµ giai ®o¹n mµ VNTP ho¹t ®éng theo ®Þnh h­íng chuyÓn ®æi sang m« h×nh tËp ®oµn. Nãi c¸ch kh¸c, giai ®o¹n 2001 – 2005 còng lµ giai ®o¹n qu¸ ®é cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam. Do ®ã, trong phÇn ph©n tÝch thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam, luËn v¨n ®· sö dông sè liÖu tõ n¨m 2002 tíi n¨m 2006 cña VNPT nay lµ VNPTG. §iÒu nµy lµ xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh TËp ®oµn B­u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam vµ ®Ó ®¶m b¶o cã mét chuçi sè liÖu ®ñ dµi phôc vô cho viÖc ph©n tÝch, bao gåm 2 phÇn: 2.2.2.1 C¸c quy ®Þnh vÒ c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña VNPT: Trong phÇn nµy luËn v¨n nªu ra c¸c v¨n b¶n kÕ thõa Tæng C«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam mµ TËp ®oµn b­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam ®ang ¸p dông. 2.2.2.2 Thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña VNPTG: C¬ chÕ qu¶n lý nguån vèn: Huy ®éng vèn lµ mét trong nh÷ng c¬ chÕ quan träng nhÊt trong viÖc qu¶n lý nguån vèn cã hiÖu qu¶ bao gåm c¸c h×nh thøc: Bæ sung vèn chñ së h÷u, h×nh thøc vay vµ thu hót ®Çu t­. Qua sè liÖu Vèn vµ sö dông vèn cña VNPT giai ®o¹n 2002-2006 (biÓu 2.2), Vèn chñ së h÷u vµ c¸c nguån vèn kh¸c cña VNPT t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, do ®ã VNPT ®· phÇn nµo gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖn nay,TËp ®oµn ®· kÕ thõa kinh nghiÖm cña VNPT m¹nh d¹n sö dông nguån vèn huy ®éng ®Ó ®Çu t­ theo h­íng ®i th¼ng vµo c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¨ng n¨ng lùc cung øng dÞch vô th«ng tin víi chÊt l­îng cao. C¬ chÕ qu¶n lý, sö dông vèn vµ tµi s¶n: Trong phÇn nµy, luËn v¨n sö dông 2 b¶ng biÓu: t×nh h×nh tµi s¶n cã vµ nî cña TËp ®oµn hai n¨m 2005-2006 (biÓu 2.3) vµ Mét sè chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn (biÓu 2.4) ®Ó ph©n tÝch viÖc qu¶n lý sö dông vèn vµ tµi s¶n cña VNPT. Cô thÓ: -Tèc ®é t¨ng doanh thu cao h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ trong c¸c n¨m qua, ®iÒu ®ã lµ do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ nhu cÇu th«ng tin liªn l¹c, mét tÝn hiÖu l¹c quan vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh t¹o lßng tin cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. - Lîi nhuËn cña VNPTG lu«n t¨ng tr­ëng qua c¸c n¨m phï hîp víi tèc ®é t¨ng doanh thu vµ chi phÝ. §©y lµ mét thµnh c«ng cña VNPTG v× trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t viÖc duy tr× tèc ®é t¨ng lîi nhuËn chÝnh tá VNPTG ®· kÕ thõa t­¬ng ®èi hîp lý nguån vèn - KÕt qu¶ nép ng©n s¸ch nhµ n­íc cña VNPT vÒ c¬ b¶n còng t¨ng ®Òu ®Æn qua c¸c n¨m. §iÒu ®ã còng phï hîp víi sù biÕn ®éng t¨ng doanh thu, chi phÝ lîi nhuËn. C¬ chÕ b¶o toµn vèn vµ tµi s¶n: Tæng C«ng ty thùc hiÖn viÖc b¶o toµn vèn vµ tµi s¶n theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc nh­: Mua b¶o hiÓm tµi s¶n, h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh vµ chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c c¸c kho¶n dù phßng rñi ro. Ngoµi ra Ban kiÓm so¸t vµ Ban kiÓm to¸n néi bé th­êng xuyªn kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh, c«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n t¹i ®¬n vÞ….. §¸nh gi¸ c¬ chÕ qu¶n lý vèn cña VNPT. 2.2.3 1. MÆt tÝch cùc trong c¬ chÕ qu¶n lý vèn - C¬ chÕ huy ®éng vèn nh÷ng n¨m qua ®· t¹o ra sù ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn - C¬ chÕ qu¶n lý vµ sö dông vèn ®· gãp phÇn thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn, gãp phÇn t¹o ra quy m« vèn t­¬ng ®èi lín cho TËp ®oµn. - MÆc dï ch­a cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña Nhµ n­íc, nh­ng víi quy ®Þnh qu¶n lý tµi chÝnh t¹m