Khóa luận Đánh giá hiện trạng môi trường nước mặt một số sông, hồ khu vực tỉnh Hưng Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ------------------------------- ISO 9001:2008 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH: KỸ THUẬT MÔI TRƢỜNG Sinh viên : Bùi Thị Ngọc Giảng viên hƣớng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Cẩm Thu ThS. Nguyễn Thị Tƣơi HẢI PHÒNG - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ----------------------------------- ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG NƢỚC MẶT MỘT SỐ SÔNG, HỒ KHU VỰC TỈNH HƢNG YÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY NGÀNH: KỸ THUẬT MÔI TRƢỜNG Sinh viên : Bùi Thị Ngọc Giảng viên hƣớng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Cẩm Thu ThS. Nguyễn Thị Tƣơi HẢI PHÒNG - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG -------------------------------------- NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Sinh viên: Bùi Thị Ngọc Mã SV: 1312301020 Lớp: MT1701 Ngành: Kỹ thuật Môi Trường Tên đề tài: Đánh giá hiện trạng môi trường nước mặt một số sông, hồ khu vực tỉnh Hưng Yên NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI 1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp (về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán và các bản vẽ) 2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán 3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp. CÁN BỘ HƢỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Ngƣời hƣớng dẫn thứ nhất: Họ và tên: Nguyễn Thị Cẩm Thu Học hàm, học vị: Thạc sĩ Cơ quan công tác: Trường đại học dân lập Hải Phòng Nội dung hướng dẫn: ............................................................................ Ngƣời hƣớng dẫn thứ hai: Họ và tên: Nguyễn Thị Tươi Học hàm, học vị: Thạc sĩ Cơ quan công tác: Trường đại học dân lập Hải Phòng Nội dung hướng dẫn: ............................................................................ Đề tài tốt nghiệp được giao ngày tháng năm 2017 Yêu cầu phải hoàn thành xong trước ngày tháng năm 2017 Đã nhận nhiệm vụ ĐTTN Đã giao nhiệm vụĐTTN Sinh viên Người hướng dẫn Hải Phòng, ngày ...... tháng ......năm 2017 Hiệu trưởng GS.TS.NGƢT Trần Hữu Nghị PHẦN NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN 1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp: ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. 2. Đánh giá chất lƣợng của khóa luận (so với nội dung yêu cầu đã đề ra trong nhiệm vụ Đ.T. T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính toán số liệu) ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. ........... .. 3. Cho điểm của cán bộ hƣớng dẫn (ghi bằng cả số và chữ): ........... .. ........... .. ........... .. Hải Phòng, ngày tháng năm 2017 Cán bộ hƣớng dẫn (Ký và ghi rõ họ tên) LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian vừa học qua, em đã được các thầy cô trong khoa Môi Trường tận tình chỉ dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu, khóa luận tốt nghiệp này là dịp để em tổng hợp lại những kiến thức đã học, đồng thời rút ra những kinh nghiệm cho bản thân cũng như trong các phần học tiếp theo. Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, em xin chân thành cảm ơn giảng viên ThS. Nguyễn Thị Cẩm Thu và ThS. Nguyễn Thị Tươi đã tận tình hướng dẫn, cung cấp cho em những kiến thức quý báu, những kinh nghiệm trong quá trình hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô khoa Môi Trường đã giảng dạy, chỉ dẫn và tạo điều kiện thuận lợi cho chúng em trong suốt thời gian vừa qua. Với kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn hạn chế nên trong bài khóa luận này vẫn còn nhiều thiếu sót, em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô và bạn bè nhằm rút ra những kinh nghiệm cho công việc sắp tới. Hải Phòng, Ngày tháng năm 2017 Sinh viên thực hiện Bùi Thị Ngọc MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ............................................................................... 2 1.1. Giới thiệu chung ............................................................................................. 2 1.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Hưng Yên. ......................... 2 1.1.2. Tổng quan sông, hồ thuộc thỉnh Hưng Yên ............................................. 4 1.2. Các nguồn gây ô nhiễm môi trường nước mặt. .............................................. 6 1.3. Các thông số đặc trưng ô nhiễm nước mặt và các tiêu chuẩn Việt Nam áp dụng ....................................................................................................................... 8 CHƢƠNG 2. ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG NƢỚC MẶT SÔNG ĐIỆN BIÊN, LUỘC, CỬU AN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HƢNG YÊN ............................................................................................................................. 14 2.1. Hiện trạng chất lượng môi trường nước mặt ba sông Điện Biên, Luộc và Cửu An ................................................................................................................ 14 2.1.1. Hiện trạng chất lượng nước mặt sông Điện Biên. ................................. 15 2.1.2. Hiện trạng chất lượng nước mặt sông Luộc. .......................................... 22 2.1.3. Hiện trạng chất lượng nước mặt sông Cửu An. ..................................... 28 2.2. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước mặt sông qua các đợt quan trắc. ....... 34 2.2.1. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước mặt sông Điện Biên. ................... 34 2.2.2. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước mặt sông Luộc. ........................... 36 2.2.3. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước mặt sông Cửu An. ...................... 37 2.3. Nguyên nhân dẫn đến sự ô nhiễm nguồn nước sông Điện Biên, Luộc, Cửu An ................................................................................................................ 39 CHƢƠNG 3. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP BẢO VỆ NGUỒN NƢỚC. ..... 41 3.1. Các biện pháp giảm thiểu nguồn ô nhiễm nước. .......................................... 41 3.2. Các giải pháp bảo vệ nguồn nước mặt. ........................................................ 43 3.2.1. Xây dựng, bổ sung và sửa đổi hoàn chỉnh các cơ chế chính sách. ......... 43 3.2.2. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường nói chung và bảo vệ nguồn nước nói riêng. .............................................................................. 44 3.2.3. Tăng cường giáo dục, tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường nguồn nước mặt. ........................................................... 44 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 46 1. Kết luận. .......................................................................................................... 46 2. Kiến nghị. .......47 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 48 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Thông số đặc trưng ......6 Bảng 1.2: Giá trị giới hạn các thông số chất lượng nước mặt ............................ 10 Bảng 2.1. Vị trí đánh giá. ................................................................................... 14 Bảng 2.2: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại trạm bơm cửa Gàn và điểm tiếp nhận nước thải từ bãi rác thành phố Hưng Yên tháng 6 năm 2016 .................... 15 Bảng 2.3: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại trạm bơm cửa Gàn và điểm tiếp nhận nước thải từ bãi rác thành phố Hưng Yên tháng 9 năm 2016 .................. 177 Bảng 2.4: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại trạm bơm cửa Gàn và điểm tiếp nhận nước thải từ bãi rác thành phố Hưng Yên tháng 12 năm 2016 .................. 18 Bảng 2.5: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại trạm bơm cửa Gàn và điểm tiếp nhận nước thải từ bãi rác thành phố Hưng Yên tháng 3 năm 2017 .................... 20 Bảng 2.6: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại bến Mới và bến La Tiến tháng 6 năm 2016 ............................................................................................................. 22 Bảng 2.7: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại bến Mới và bến La Tiến tháng 9 năm 2016 ............................................................................................................. 24 Bảng 2.8: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại bến Mới và bến La Tiến tháng 12 năm 2016 ............................................................................................................. 25 Bảng 2.9: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại bến Mới và bến La Tiến tháng 3 năm 2017 ............................................................................................................. 26 Bảng 2.10: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại cầu Trương Xá và công Tranh tháng 6 năm 2016 ................................................................................................ 28 Bảng 2.11: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại cầu Trương Xá và cống Tranh tháng 9 năm 2016 ................................................................................................ 29 Bảng 2.12: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại cầu Trương Xá và cống Tranh tháng 12 năm 2016 .............................................................................................. 31 Bảng 2.13: Kết quả phân tích mẫu nước mặt tại cầu Trương Xá và công Tranh tháng 3 năm 2017 ................................................................................................ 32 DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình 2.1. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Điện Biên tháng 6 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015..............16 Hình 2.2. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Điện Biên tháng 9 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ...................................................................................... 18 Hình 2.3. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Điện Biên tháng 12 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ...................................................................................... 19 Hình 2.4. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Điện Biên tháng 3 năm 2017 với QCVN 08-MT:2015 ...................................................................................... 21 Hình 2.5. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Luộc tháng 6 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 23 Hình 2.6. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Luộc tháng 9 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 24 Hình 2.7. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Luộc tháng 12 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 26 Hình 2.8. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Luộc tháng 3 năm 2017 với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 27 Hình 2.9. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Cửu An tháng 6 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 29 Hình 2.10. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Cửu An tháng 9 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 30 Hình 2.11. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Cửu An tháng 12 năm 2016 với QCVN 08-MT:2015 ...................................................................................... 32 Hình 2.12. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Cửu An tháng 3 năm 2017 với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 33 Hình 2.13. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Điện Biên tại trạm bơn cửa Gàn với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................. 34 Hình 2.14. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Điện Biên tại Điểm tiếp nhận nước thải từ bãi rác thành phố với QCVN 08-MT:2015 ..................................... 35 Hình 2.15. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Luộc tại bến Mới với QCVN 08-MT:2015......................................................................................................... 36 Hình 2.16. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Luộc tại bến La Tiến với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 37 Hình 2.17. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Cửu An tại cầu Trương Xá với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 38 Hình 2.18. Biểu đồ so sánh chất lượng nước sông Cửu An tại cống Tranh với QCVN 08-MT:2015 ............................................................................................ 38 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT GTVT : Giao thông vận tải QCVN : Quy chuẩn Việt Nam BTNMT : Bộ tài Nguyên Môi Trường GHCP : Giới hạn cho phép TCV : Tiêu chuẩn Việt Nam TS : Tổng chất rắn TDS : Chất rắn hòa tan TSS : Tổng chất rắn lơ lửng BOD5 : Nhu cầu Oxy sinh hóa COD : Nhu cầu Oxy hóa học DO : Lượng Oxy hòa tan SS : Chất rắn lơ lửng (không thể lọc được) KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÒNG SV: Bùi Thị Ngọc – MT1701 1 MỞ ĐẦU Nằm trong vùng kinh tế trọng điểm của miền bắc, Hưng Yên đang là một tỉnh có quá trình đô thị hóa - công nghiệp hóa phát triển khá nhanh của Việt Nam. Tuy nhiên trong quá trình đô thị hóa - công nghiệp hóa luôn đồng nghĩa với việc làm biến đổi môi trường tự nhiên, ở cả khuynh hướng tích cực và tiêu cực. Môi trường không những bị ô nhiễm do quá trình đô thị hóa, hoạt động sinh hoạt, GTVT mà còn do các hoạt động phát triển kinh tế của các khu công nghiệp. Với những thành tựu đã đạt được, trong những năm qua tỉnh Hưng Yên đang phải đối mặt với những vấn đề bức xúc về sự suy giảm chất lượng môi trường, đặc biệt là môi trường nước. Nguyên nhân khác gây nên sự ô nhiễm các nguồn nước mặt chính là do các hộ gia đình, xem kẽ các khu dân cư sinh hoạt, khó xây dựng hệ thống xử lý môi trường. Ngoài ra công tác quản lý và các giải pháp bảo vệ môi trường chưa được quan tâm đúng mức. Chính quyền địa phương phải có chương trình quản lý giáo dục môi trường và tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân hiểu biết về những tác động ô nhiễm môi trường cũng như các biện pháp phòng tránh. Chính vì những lý do trên nên tôi lựa chọn đề tài “Đánh giá hiện trạng môi trường nước mặt một số sông hồ khu vực tỉnh Hưng Yên”. KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÒNG SV: Bùi Thị Ngọc – MT1701 2 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN 1.1. Giới thiệu chung 1.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Hưng Yên Hưng Yên là một tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng sông Hồng Việt Nam. Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Hưng Yên nằm cách thủ đô Hà Nội 64 km về phía đông nam, cách thành phố Hải Dương 50 km về phía tây nam. Phía bắc giáp tỉnh Bắc Ninh, phía đông giáp tỉnh Hải Dương, phía tây và tây bắc giáp thủ đô Hà Nội, phía nam giáp tỉnh Thái Bình và phía tây nam giáp tỉnh Hà Nam. Trong quy hoạch xây dựng, tỉnh này thuộc vùng thủ đô Hà Nội. Hưng Yên nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc Bộ giữa ba thành phố lớn: Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía bắc, là một trong hai tỉnh Bắc bộ có địa hình hoàn toàn đồng bằng, không có rừng, núi. Hưng Yên không giáp biển. Độ cao đất đai gần như đồng đều, địa hình rất thuận lợi. Điểm trung tâm của đồng bằng Bắc Bộ nằm ở thôn Dung (Thiên Xuân), xã Hưng Đạo, huyện Tiên Lữ. Hưng Yên nằm trong vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm, chia làm 4 mùa rõ rệt (xuân, hạ, thu, đông). Mùa mưa kéo dài từ cuối tháng 4 đến tháng 10 hàng năm. Lượng mưa trong mùa mưa chiếm tới 70% tổng lượng mưa cả năm. Diện tích: 923,09 km² (rộng hơn Hà Nam, Bắc Ninh). Lượng mưa trung bình hàng năm: 1.450 – 1.650 mm, nhiệt độ trung bình: 23,2 °C, số giờ nắng trong năm: 1.519 giờ, độ ẩm tương đối trung bình: 85 – 87%. Tọa độ: Vĩ độ: 20°36′- 21°01′ Bắc, Kinh độ: 105°53′-106°17′ Đông. Theo điều tra dân số 01/04/2013 Hưng Yên có 1.200.000 người với mật độ dân số 1.296 người/km².Thành phần dân số: Tỷ lệ dân số làm nông nghiệp rất cao, ước tính 50-55%. Tuy nhiên, gần đây tỷ lệ này thay đổi một cách nhanh chóng do tốc độ phát triển của công nghiệp, dịch vụ có xu hướng tăng nhanh hơn. Tỷ lệ dân số làm nông nghiệp năm 2008 ước tính còn 40-45%, công nghiệp 45%, dịch vụ 13%. [8] Vì có điều kiện địa lý thuận lợi có quốc lộ số 5 chạy qua, nối Hà Nội - Hải Phòng, nằm trong khu vực trọng điểm tam giác kinh tế Bắc bộ nên Hưng Yên có nhiều ưu thế để phát triển kinh tế công nghiệp và dịch vụ. Năm 2009, mặc dù KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÒNG SV: Bùi Thị Ngọc – MT1701 3 khủng hoảng kinh tế thế giới nhưng GDP của Hưng Yên tăng 7,01%. Hưng Yên là một tỉnh công nghiệp phát triển nhanh và mạnh của miền Bắc. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có rất nhiều các khu công nghiệp lớn như Phố Nối A, Phố Nối B (khu công nghiệp dệt may), khu công nghiệp Thăng Long II (Mitsutomo Nhật Bản), khu công nghiệp Như Quỳnh, khu công nghiệp Minh Đức, khu công nghiệp nhỏ Kim Động, khu công nghiệp Quán Đỏ..... Sản phẩm công nghiệp của tỉnh là dệt may, giày da, ô tô, xe máy, công nghiệp thực phẩm... Cơ cấu theo hướng phát triển kinh tế công nghiệp và dịch vụ đang là chủ đạo. Nhưng phân hoá kinh tế không đồng đều giữa các khu vực trong tỉnh đang gây khó khăn cho việc thu hút đầu tư và phát triển kinh tế của tỉnh cũng như cho những vùng, khu vực kinh tế còn chậm phát triển trong tỉnh. Tình hình đó sẽ được cải thiện khi quốc lộ 5B (Con đường rộng 8 làn hiện đại bậc nhất Việt Nam, xuất phát từ cầu Thanh Trì đến thành phố cảng Hải Phòng. Nó chạy qua các huyện Văn Giang, Yên Mỹ, Ân Thi với tổng chiều dài 29 km); tỉnh lộ 200 (chạy song song với quốc lộ 39A chạy qua Tiên Lữ, Ân Thi, Yên Mỹ); quốc lộ 38B (nối từ chợ Gạo đi qua Tiên Lữ, Phù Cừ sang Hải Dương); đường chạy theo đê sông Hồng bắt đầu từ thành phố Hưng Yên tới Văn Giang và đường nối cao tốc Hà Nội Hải Phòng với cao tốc Cầu Giẽ-Ninh Bình sẽ làm cân bằng kinh tế giữa các vùng trong tỉnh. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có rất nhiều các khu đô thị mới xây dựng với quy hoạch rất hiện đại và văn minh như: khu đô thị Ecopark (Văn Giang), khu đô thị Phố Nối B, khu Việt kiều, khu đô thị đại học Phố Hiến (thành phố Hưng Yên và huyện Tiên Lữ).... Khu Phố Nối (Thị trấn Bần Yên Nhân) huyện Mỹ Hào là một khu vực kinh tế phát triển, là trung tâm thương mại tài chính ngân hàng, công nghiệp của tỉnh Hưng Yên. Tại đây các trung tâm thương mại, mua sắm, khu giải trí đang được xây dựng nhiều đang dần biến nơi đây thành trung tâm giải trí chính của vùng. Đây cũng là nơi tập trung một số cơ sở giáo dục lớn như trường đại học như trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên (cơ sở II). KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÒNG SV: Bùi Thị Ngọc – MT1701 4 1.1.2. Tổng quan sông, hồ thuộc tỉnh Hưng Yên - Sông Hồng: Phát nguyên từ Trung Quốc, có tổng chiều dài 1.183 km. Phần thuộc lãnh thổ Việt Nam là 493 km. Chỗ rộng nhất là 1300 m, chỗ hẹp nhất là 400 m. Sông Hồng chảy qua Hưng Yên khoảng 57 km, tạo thành giới hạn tự nhiên về phía tây của tỉnh. Sông Hồng chảy đến phía bắc của tỉnh gọi là sông Thiên Mạc, đến Kim Động và thị xã Hưng Yên gọi là Đằng Giang. Từ khi Pháp xâm lược nước ta thì gọi chung là sông Hồng Hà, sông Hồng. Sông chảy xuống đồng bằng có tác dụng bồi tụ phù sa là chủ yếu, song có đặc điểm là luôn lăn mình lật đi lật lại, uốn khúc quanh co, tạo nên hiện tượng sói lở hai bờ, gây lũ lụt. [7] - Sông Luộc: Sông Luộc còn được gọi là sông Phổ Đà, Đà Lỗ. Vốn là phân lưu của sông Hồng ở huyện Hưng Nhân (Thái Bình) và đổ vào sông Thái Bình ở Quý Cao (Tứ Kỳ - Hải Dương). Sông rộng trung bình 150-250 m, sâu 4– 6 m. Toàn bộ sông dài 70 km, đoạn chảy qua Hưng Yên có chiều dài 26 km, tạo thành giới hạn địa giới phía nam của tỉnh. - Sông Cửu