Khóa luận Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ------------------------------- ISO 9001 : 2008 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH: KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN Sinh viên : Tô Bích Ngọc Giảng viên hướng dẫn: T.s Văn Bá Thanh HẢI PHÒNG - 2011 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 2 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ----------------------------------- HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THAN HÀ LẦM - VINACOMIN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY NGÀNH: KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN Sinh viên : Tô Bích Ngọc Giảng viên hƣớng dẫn: T.s Văn Bá Thanh HẢI PHÒNG - 2011 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 3 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG -------------------------------------- NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc Mã SV: 110079 Lớp: QT1103K Ngành: Kế toán – Kiểm toán Tên đề tài: Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 4 NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI 1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp ( về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán và các bản vẽ). - Khái quát hoá được những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp. - Phản ánh được thực trạng công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin. - Đánh giá được những ưu, nhược điểm của công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin. 2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán. Số liệu năm 2010. 3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp. Công ty Cổ phần than Hà Lầm – Vinacomin. KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 5 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 6 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 7 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 8 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP ................................................................................................................. 14 1.1. Sự cần thiết phải tổ chức công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp. .......................................................................... 14 1.1.1. Ý nghĩa và vai trò của hạch toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh. ...................................................................................................................... 14 1.1.1.1. Ý nghĩa và vai trò của hạch toán doanh thu,thu nhập. .............................. 14 1.1.1.2. Ý nghĩa vai trò của việc hạch toán xác định kết quả kinh doanh .............. 16 1.2. Các loại doanh thu. ........................................................................................ 16 1.3. Những nội dung cơ bản của phƣơng thức bán hàng. ................................. 17 1.4. Những nội dung cơ bản của kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh. ..................................................................................................................... 19 1.4.1. Kế toán doanh thu và các khoản giảm trừ doanh thu ................................ 19 1.4.2. Kế toán giá vốn hàng bán. ........................................................................... 27 1.4.3. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. ..................... 29 1.4.3.1. Kế toán chi phí bán hàng ........................................................................... 29 1.4.3.2. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp. ...................................................... 29 1.4.4. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính và chi phí hoạt động tài chính. ... 32 1.4.4.1.Kế toán doanh thu hoạt động tài chính ....................................................... 32 1.4.4.2. Hạch toán chi phí hoạt động tài chính. ...................................................... 33 1.4.5. Hạch toán thu nhập hoạt động khác, chi phí hoạt động khác .................. 33 1.4.5.1. Hạch toán thu nhập hoạt động khác. ......................................................... 33 1.4.5.2. Hạch toán chi phí khác phát sinh. .............................................................. 33 1.4.6. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp. ............................................ 36 1.4.7. Hạch toán xác định kết quả kinh doanh ..................................................... 37 1.5. Hệ thống sổ sách để hạch toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh 39 1.5.1.Hình thức Nhật ký chung ............................................................................. 40 1.5.2.Hình thức Chứng từ ghi sổ. .......................................................................... 40 1.5.3. Hình thức Nhật ký - Chứng từ. ................................................................... 41 1.5.4.Hình thức Nhật ký - sổ cái ............................................................................ 43 1.5.5. Hình thức kế toán trên máy vi tính ............................................................. 46 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 9 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THAN HÀ LẦM - VINACOMIN ............................................................................................ 48 2.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin. ..................... 48 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty. ............................................ 49 2.1.2. Các văn bản pháp lý thành lập doanh nghiệp. ........................................... 55 2.1.3. Đặc điểm sản xuất kinh doanh và quy trình công nghệ .......................... 55 2.1.3.1. Đặc điểm sản xuất kinh doanh ................................................................. 56 2.1.3.2. Quy trình công nghệ ................................................................................. 57 2.1.3.3. Các số liệu nổi bật ..................................................................................... 58 2.1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Công ty cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin .............................................................................................................. 58 2.1.4.1. Đặc điểm bộ máy quản lý của công ty ...................................................... 58 2.1.5. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin .............................................................................................................. 62 2.1.5.1. Đặc điểm, nhiệm vụ tổ chức bộ máy kế toán của công ty ....................... 62 2.1.5.2. Chế độ kế toán áp dụng............................................................................. 64 2.1.5.3. Hình thức sổ kế toán ................................................................................. 66 2.1.5.4. Hệ thống tài khoản kế toán....................................................................... 68 2.1.5.5. Chứng từ kế toán ....................................................................................... 68 2.2. Thực trạng công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin. ......................................................... 70 2.2.1. Hạch toán giá vốn hàng bán. ...................................................................... 70 2.2.1.1. Tài khoản sử dụng: ..................................................................................... 70 2.2.1.2. Chứng từ, sổ sách kế toán sử dụng: ........................................................... 70 2.2.1.3. Quy trình hạch toán: .................................................................................. 70 2.2.2.Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. ..................................... 79 2.2.2.1. Đặc điểm. ................................................................................................... 79 2.2.2.2.Các tài khoản sử dụng: ............................................................................... 79 2.2.2.3. Chứng từ kế toán sử dụng: ......................................................................... 79 2.2.2.4. Sổ sách kế toán sử dụng: ............................................................................ 80 2.2.2.5.Quy trình ghi sổ kế toán doanh thu tại công ty như sau: ............................ 80 2.2.3.Hạch toán chi phí bán hàng. ........................................................................ 95 2.2.3.1. Nội dung: .................................................................................................... 95 2.2.3.2. Tài khoản sử dụng: ..................................................................................... 95 2.2.3.3. Sổ sách chứng từ kế toán sử dụng: ............................................................ 95 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 10 2.2.4.Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp. .................................................. 102 2.2.4.1. Nội dung: .................................................................................................. 102 2.2.4.2. Tài khoản sử dụng: ................................................................................... 102 2.2.4.3. Sổ sách chứng từ kế toán sử dụng: .......................................................... 102 2.2.5. Hạch toán doanh thu hoạt động tài chính. ............................................... 107 2.2.6.Hạch toán chi phí tài chính. ...................................................................... 112 2.2.9. Xác định kết quả kinh doanh tại công ty Cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin. ........................................................................................................... 120 2.2.9.1. Nội dung xác định kết quả kinh doanh: ................................................... 120 2.2.9.2. Tài khoản. sổ sách kế toán sử dụng: ........................................................ 120 2.2.9.3. Trình tự hạch toán: .................................................................................. 121 Chƣơng 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THAN HÀ LẦM - VINACOMIN ............................................ 134 3.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Than Hà Lầm – Vinacomin. ................ 134 3.2. Yêu cầu và các nguyên tắc hoàn thiện kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh. ................................................................................................... 134 3.2.1. Yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh: ................................................................................................................... 135 3.2.2 Nguyên tắc của việc hoàn thiện: ................................................................ 135 3.2.3. Ý nghĩa của việc hoàn thiện kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh. .................................................................................................................... 136 3.3. Đánh giá chung về tình hình kinh doanh, tổ chức quản lý, công tác kế toán và tổ chức kế toán doanh thu, xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Than Hà Lầm – Vinacomin. ..................................................................... 136 3.3.1. Nhận xét chung .......................................................................................... 137 3.3.2. Những ưu điểm đạt được ........................................................................... 137 3.3.3. Những hạn chế ........................................................................................... 138 3.4. Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin .... 139 3.4.1. Hoàn thiện hệ thống sổ kế toán tại Công ty cổ phần than Hà Lầm - Vinacomin. ............................................................................................................ 139 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 153 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 154 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 11 LỜI CẢM ƠN Là một sinh viên, được làm khóa luận tốt nghiệp thực sự là một vinh dự đối với em. Để hoàn thành khóa luận này đòi hỏi sự cố gắng rất lớn của bản thân cũng như sự giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn cùng sự cổ vũ động viên to lớn của gia đình và bạn bè. Trong quá trình làm khóa luận em đã nhận được sự hướng dẫn chỉ bảo tận tình của thầy giáo - Tiến sỹ Văn Bá Thanh. Em xin được tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy. Đồng thời em cũng xin được cảm ơn các thầy cô giáo, gia đình và bạn bè đã giúp đỡ, ủng hộ em trong suốt quá trình để em có thể hoàn thành tốt khóa luận này. Tuy nhiên, do kiến thức, kinh nghiệm thực tế còn nhiều hạn chế và thời gian nghiên cứu ngắn nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của thầy cô giáo và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Tô Bích Ngọc KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 12 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nghĩa 1 CT Chứng từ 2 NT Ngày tháng 3 TK Tài khoản 4 TSCĐ Tài sản cố định 5 GTGT Giá trị gia tăng 6 CPBH Chi phí bán hàng 7 CHQLDN Chi phí quản lý doanh nghiệp 8 NVL Nguyên vật liệu 9 TNDN Thu nhập doanh nghiệp 10 TTĐB Tiêu thụ đặc biệt 11 CKTM Chiết khấu thương mại KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 13 LỜI MỞ ĐẦU Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp luôn quan tâm đến doanh thu và tối đa hóa lợi nhuận thu được. Bằng hệ thống các phương pháp khoa học, kế toán đã thể hiện được tính ưu việt của mình trong việc bao quát toàn bộ tình hình tài chính và quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp một cách đầy đủ và chính xác. Đặc biệt, công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh là mối quan tâm hàng đầu của mỗi doanh nghiệp trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Xuất phát từ tầm quan trọng của kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh, trong thời gian thực tập tại Công ty cổ phần Than Hà Lầm – Vinacomin, em đã đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu kế toán doanh thu, xác định kết quả kinh doanh và đã chọn đề tài cho khoá luận tốt nghiệp là: "Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công Ty Cổ Phần Than Hà Lầm - Vinacomin". Nội dung khóa luận ngoài phần mở đầu và kết luận gồm 3 chương: Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận về công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp. Chƣơng 2: Thực trạng công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ Phần Than Hà Lầm – Vinacomin. Chƣơng 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ Phần Than Hà Lầm - Vinacomin. Mặc dù đã cố gắng nghiên cứu, tìm hiểu và nhận sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cô chú, anh chị kế toán và sự hướng dẫn của thầy giáo - Tiến sỹ Văn Bá Thanh song do kiến thức và kinh nghiệm có hạn nên bài viết không thể tránh khỏi những thiếu sót, nhược điểm. Em rất mong nhận được sự tham gia góp ý của thầy cô giáo, của thầy giáo hướng dẫn để em hoàn thiện bài viết này. Em xin chân thành cảm ơn! KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 14 Hải Phòng, ngày … tháng 06 năm 2011 Sinh viên Tô Bích Ngọc Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP 1.1. Sự cần thiết phải tổ chức công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp. Doanh thu và xác định kết quả kinh doanh có ý nghĩa hết sức quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, vì vậy các doanh nghiệp cần tiến hành chặt chẽ, nghiêm túc và có hiệu quả công tác quản lý, tiết kiệm chi phí, nâng cao doanh thu và lợi nhuận. Kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh là cơ sở để đánh giá hiệu quả cuối cùng của quá trình kinh doanh trong một thời kỳ nhất định của doanh nghiệp, xác định nghĩa vụ của doanh nghiệp với nhà nước. Chính vì vậy, tổ chức công tác kế toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh với doanh nghiệp là việc hết sức cần thiết giúp cho người quản lý nắm bắt được tình hình hoạt động và đẩy mạnh việc kinh doanh có hiệu quả của doanh nghiệp. 1.1.1. Ý nghĩa và vai trò của hạch toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh. 1.1.1.1. Ý nghĩa và vai trò của hạch toán doanh thu,thu nhập. Doanh thu của doanh nghiệp có ý nghĩa rất lớn đối với toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Trước hết, doanh thu là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo trang trải các khoản chi phí hoạt động kinh doanh, đảm bảo cho doanh nghiệp có thể tái sản xuất giản đơn cũng như tái sản xuất mở rộng. Doanh thu còn là nguồn để các doanh nghiệp có thể thực hiện nghĩa vụ với nhà nước như nộp các khoản KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 15 thuế theo qui định, là nguồn có thể tham gia vốn góp cổ phần, tham gia liên doanh, liên kết với các đơn vị khác. Trường hợp doanh thu không đảm bảo các khoản chi phí đã bỏ ra doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn về tài chính. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ làm cho doanh nghiệp không đủ sức cạnh tranh trên thị trường và tất yếu dẫn đến phá sản. Ý nghĩa quan trọng nhất của doanh thu được thể hiện thông qua quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ….Nó có vai trò quan trọng không chỉ đối với mỗi đơn vị kinh tế mà còn đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Tiêu thụ hàng hoá mang lại doanh thu cho doanh nghiệp đồng thời thoả mãn nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Thông qua tiêu thụ giá trị hàng hoá được thực hiện, các vấn đề liên quan đến hàng hoá được xác định như: số lượng, chất lượng, chủng loại, thời gian phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Tiêu thụ xét trên toàn bộ nền kinh tế quốc dân là điều kiện cần thiết để tái sản xuất xã hội. Đảm bảo tiêu thụ là đảm bảo duy trì sự liên tục của hoạt động kinh tế, đảm bảo mối liên hệ mật thiết giữa các khâu trong quá trình tái sản xuất. Kết quả tiêu thụ hàng hoá có tỉ trọng không nhỏ trong kết quả kinh doanh. Nó là một phần cấu thành của kết quả kinh doanh và ngược lại kết quả kinh doanh là căn cứ quan trọng để đưa ra quyết định về tiêu thụ hàng hoá. Nói cách khác, kết quả kinh doanh là mục tiêu cuối cùng của doanh nghiệp còn tiêu thụ hàng hoá là phương thức để hoàn thành mục tiêu đó. Việc xác định kết quả tiêu thụ giúp cho việc xác định đúng kết quả kinh doanh thể hiện chính xác năng lực kinh doanh của doanh nghiệp. Như vậy, tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ hàng hoá có vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh thương mại. Vì vậy, để đẩy mạnh hoạt động tiêu thụ hàng hoá cũng như hoàn thiện hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ hàng hoá là điều cần thiết. KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Sinh viên: Tô Bích Ngọc – Lớp QT1103K 16 1.1.1.2. Ý nghĩa vai trò của việc hạch toán xác định kết quả kinh doanh Kết quả kinh doanh là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh và hoạt động khác của doanh nghiệp sau