Khóa luận So sánh hiệu quả kinh tế nuôi gà thịt theo hình thức công nghiệp và bán công nghiệp trên địa bàn thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP SO SÁNH HIỆU QUẢ KINH TẾ NUÔI GÀ THỊT THEO HÌNH THỨC CÔNG NGHIỆP VÀ BÁN CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HƯƠNG THỦY, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ NGUYỄN THÙY DUNG KHÓA HỌC 2008 - 2012 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ------ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP SO SÁNH HIỆU QUẢ KINH TẾ NUÔI GÀ THỊT THEO HÌNH THỨC CÔNG NGHIỆP VÀ BÁN CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HƯƠNG THỦY, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ Sinh viên thực hiện Nguyễn Thùy Dung Lớp: K42A-KTNN Giảng viên hướng dẫn Th.S Nguyễn Lê Hiệp Huế, 05/2012 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Ñeå hoaøn thaønh khoaù luaän toát nghieäp naøy ngoaøi söï coá gaéng, noã löïc cuûa baûn thaân toâi coøn nhaän ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn: - Quyù thaày coâ giaùo khoa Kinh teá & Phaùt trieån ñaõ giaûng daïy, cung caáp cho toâi nhöõng kieán thöùc trong suoát 4 naêm hoïc qua, taïo ñieàu kieän cho toâi hoïc taäp vaø nghieân cöùu. Ñaëc bieät toâi xin ñöôïc göûi lôøi caûm ôn saâu saéc ñeán thaày giaùo-Th.S Nguyeãn Leâ Hieäp ñaõ ñònh höôùng vaø tröïc tieáp höôùng daãn toâi hoaøn thaønh khoaù luaän toát nghieäp naøy. - UBND thò xaõ Höông Thuûy, phoøng kinh teá UBND thò xaõ Höông Thuûy ñaõ taïo ñieàu kieän cho toâi thu thaäp moät soá thoâng tin thöù caáp vaø sô caáp phuïc vuï cho khoùa luaän toát nghieäp. - Gia ñình anh Traàn Vieät Quang ñaõ taïo ñieàu kieän cho toâi giuùp ñôõ, höôùng daãn toâi ñi laïi trong thôøi gian thöïc taäp taïi ñòa phöông. - Gia ñình, baïn beø toâi ñaõ ñoäng vieân toâi trong suoát quaù trình hoïc taäp, nghieân cöùu ñeå toâi hoaøn thaønh khoùa luaän toát nghieäp naøy. Do kieán thöùc vaø kinh nghieäm cuûa baûn thaân coøn nhieàu haïn cheá neân ñeà taøi khoâng traùnh khoûi nhöõng sai soùt, kính mong quyù thaày coâ giaùo ñoùng goùp yù kieán ñeå khoaù luaän ñöôïc hoaøn chænh hôn. Xin chaân thaønh caûm ôn! Hueá, thaùng 05/2012 Sinh vieân thöïc hieän Nguyeãn Thuøy Dung Trư ờng Đại học Kin h tế Hu ế MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 3 3. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................5 PHẦN II. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................. 6 CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................... 6 1.1. Cơ sở lý luận đánh giá hiệu quả kinh tế nuôi gà thịt ........................................ 6 1.1.1. Tổng quan về các vấn đề chăn nuôi gà thịt .................................................. 6 1.1.1.1. Vị trí của ngành chăn nuôi gà trong nền kinh tế quốc dân ............................6 1.1.1.2. Các hình thức chăn nuôi gà thịt......................................................................7 1.1.1.3. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của một số giống gà thịt ....................................9 1.1.1.4. Xu hướng phát triển chăn nuôi gà hiện nay .................................................13 1.1.2. Hiệu quả kinh tế và các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế ................ 14 1.1.2.1. Khái niệm và bản chất của hiệu quả kinh tế ................................................14 1.2.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng cơ bản đến hiệu quả kinh tế chăn nuôi gà thịt..................16 1.1.2.3. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế hộ gia đình..............................19 1.2. Cơ sở thực tiễn............................................................................................ 21 1.2.1. Khái quát tình hình chăn nuôi và tiêu thụ các sản phẩm gà thịt trên thế giới ........... 21 1.2.2. Tình hình chăn nuôi và tiêu thụ các sản phẩm gà ở Việt Nam..................... 24 1.2.2.1. Tình hình chăn nuôi gà ở Việt Nam.............................................................24 1.2.2.2. Tình hình chế biến và tiêu thụ sản phẩm gà ở Việt Nam.............................25 1.2.3. Những chủ trương, chính sách đã áp dụng để phát triển chăn nuôi gà thịt............ 27 1.2.4. Bài học kinh nghiệm từ thực tiễn chăn nuôi và tiêu thụ sản phẩm gà thịt của thế giới và Việt Nam ................................................................................................ 29 Trư ờng Đạ i ọ c K inh tế H uế CHƯƠNG II. SO SÁNH HIỆU QUẢ KINH TẾ CHĂN NUÔI GÀ THỊT THEO HÌNH THỨC CÔNG NGHIỆP VÀ BÁN CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HƯƠNG THỦY ......................................................................................................... 31 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của thị xã Hương Thủy ............................. 31 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .................................................................................... 31 2.1.1.1. Vị trí địa lý và địa hình ................................................................................31 2.1.1.2. Khí hậu, thủy văn 32 2.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội ............................................................................ 33 2.1.2.1. Tình hình phát triển kinh tế..........................................................................33 2.1.2.2. Đặc điểm dân số và lao động .......................................................................34 2.1.2.3. Tình hình sử dụng đất đai.............................................................................36 2.1.2.4. Đặc điểm cơ sở hạ tầng ................................................................................37 2.1.3. Đánh giá về tác động của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đối với việc chăn nuôi gà thịt ........................................................................................................ 37 2.2. Tình hình chăn nuôi gà ở thị xã Hương Thủy ............................................... 40 2.3. Đặc điểm cơ bản của các hộ điều tra ............................................................ 43 2.3.1. Năng lực của các hộ nuôi gà thịt ............................................................... 43 2.3.2. Tình hình sử dụng đất đai và nguồn vốn của hộ điều tra ............................. 47 2.3.3. Đề xuất để phát triển chăn nuôi gà thịt của các hộ điều tra ......................... 48 2.4. Tình hình đầu tư chăn nuôi gà thịt theo hai hình thức CN và BCN của các hộ điều tra.............................................................................................................. 51 2.4.1. Tình hình đầu tư chăn nuôi gà thịt của hai nhóm hộ điều tra vào vụ 1 ............... 51 2.4.2. Tình hình đầu tư chăn nuôi gà thịt của hai nhóm hộ điều tra vào vụ 2 ........Error! Bookmark not defined. 2.5. So sánh kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt theo hai hình thức CN và BCN của các hộ điều tra trên địa bàn thị xã Hương Thủy ......................................................... 59 2.5.1. So sánh kết quả nuôi gà thịt theo hai hình thức nuôi CN và BCN của các hộ điều tra trên địa bàn thị xã Hương Thủy.............................................................. 59 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Lê Hiệp SVTH: Nguyễn Thùy Dung 5 2.5.2. So sánh hiệu quả nuôi gà thịt theo hai hình thức CN và BCN của các hộ điều tra trên địa bàn thị xã Hương Thủy ..................................................................... 62 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế 2.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt theo hình thức CN và BCN của các hộ điều tra ................................................................................ 64 2.6.1. Ảnh hưởng của quy mô chăn nuôi đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt ............. 64 2.6.2. Ảnh hưởng của chi phí sản xuất trực tiếp đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt ... 67 2.7. Sử dụng hàm Cobb - Douglas phân tích mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến lợi nhuận của hoạt động chăn nuôi gà thịt ........................................................... 70 2.8. Thị trường đầu vào và đầu ra của hoạt động chăn nuôi gà thịt ở thị xã Hương Thủy ......................................................................................................................... 73 2.8.1. Thị trường đầu vào ................................................................................... 73 2.8.2. Thị trường đầu ra ..................................................................................... 75 CHƯƠNG III. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ..................................................... 78 3.1. Phương hướng, mục tiêu phát triển chăn nuôi gà thịt ở Thị xã Hương Thủy ........... 78 3.1.1. Phương hướng phát triển chăn nuôi gà ở Thị xã Hương Thủy..................... 78 3.1.2. Mục tiêu phát triển chăn nuôi gà ở Thị xã Hương Thủy ............................. 78 3.1.2.1. Mục tiêu tổng quát .....................................................................................78 3.1.2.2. Mục tiêu cụ thể ...........................................................................................79 3.2. Những giái pháp chủ yếu phát triển chăn nuôi gà ở Thị xã Hương Thủy ............ 79 3.2.1. Giải pháp về kỹ thuật ............................................................................... 79 3.2.2. Giải pháp về chính sách............................................................................ 81 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................. 83 1. Kết luận......................................................................................................... 83 2. Kiến nghị ...................................................................................................... 84 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU 1. BCN Bán công nghiệp 2. BQ Bình quân 3. BQC Bình quân chung 4. C Chi phí sản xuất 5. CN Công nghiệp 6. ĐVT Đơn vị tính 7. GO Giá trị sản xuất 8. LĐ Công lao động 9. MI Thu nhập hỗn hợp 10. NB Lợi nhuận kinh tế ròng 11. SXKD Sản xuất kinh doanh 12. TC Chi phí tự có 13. TSCĐ Tài sản cố định 14. TTCN Tiểu thủ công nghiệp Trư ờng Đạ i họ c K i h tế H uế DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Biểu đồ: Cơ cấu sản phẩm thịt gia súc, gia cầm của thế giới năm 2009................... 23 Sơ đồ: Kênh tiêu thụ sản phẩm gà thịt ............................................................ 76 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1: Cơ cấu sản xuất thịt gia súc, gia cầm trên thế giới giai đoạn 2007-2011... 22 Bảng 2: Cơ cấu tiêu thụ sản phẩm thịt gia súc, gia cầm trên thế giới giai đoạn 2007 - 2011 .............................................................................................................. 23 Bảng 3: Tình hình dân số, lao động trên địa bàn thị xã Hương Thủy năm 2011...... 35 Bảng 4: Tình hình sử dụng đất đai trên địa bàn thị xã Hương Thủy ........................ 36 Bảng 5: Cơ cấu chăn nuôi gà của tỉnh Thừa Thiên Huế ........................................... 40 Bảng 6: Số lượng gà trong tổng đàn gia cầm qua các năm của thị xã Hương Thủy....... 41 Bảng 7: Một số đặc điểm của hộ nuôi gà thịt............................................................ 44 Bảng 8: Một số chỉ tiêu về tình hình nuôi gà thịt của hộ điều tra ............................. 46 Bảng 9: Tình hình sử dụng đất đai của các hộ điều tra ............................................. 47 Bảng 10: Tình hình sử dụng nguồn vốn của các hộ điều tra..................................... 48 Bảng 11: Thống kê các nhu cầu về chăn nuôi gà thịt của hộ điều tra....................... 49 Bảng 12: Chi phí sản xuất và cơ cấu chi phí sản xuất của hộ điều tra trong vụ 1..............53 Bảng 13: Chi phí sản xuất và cơ cấu chi phí sản xuất của hộ điều tra trong vụ 2........... 57 Bảng 14: Kết quả nuôi gà thịt của các hộ được điều tra ........................................... 61 Bảng 15: Hiệu quả nuôi gà thịt của các hộ điều tra .................................................. 63 Bảng 16: Ảnh hưởng của quy mô nuôi đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt ........... 66 Bảng 17: Ảnh hưởng của chi phí sản xuất trực tiếp đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt ........................................................................................................................ 69 Bảng 18: Kết quả ước lượng các nhân tố ảnh hưởng đến ......................................... 71 Bảng 19: Đánh giá của hộ nuôi gà thịt về khả năng tiếp cận các đầu vào................ 74 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế TÓM TẮT NGHIÊN CỨU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thị xã Hương Thủy là một trong những vùng điển hình về chăn nuôi gà của tỉnh Thừa Thiên Huế. Hiện nay trên địa bàn ngoài hình thức nuôi gà công nghiệp, nhốt hoàn toàn tồn tại từ bấy lâu nay thì hình thức nuôi bán công nghiệp (bán chăn thả) đã xuất hiện ở một số xã, phường của thị xã. Hai hình thức trên đều mang lại những hiệu quả kinh tế nhất định cho các hộ chăn nuôi. Tuy nhiên giữa hai hình thức nuôi đang có sự khác biệt rõ rệt kết quả và hiệu quả kinh tế. Bên cạnh đó, giữa hai nhóm hộ đang nuôi bằng hai hình thức này cũng có những đặc điểm khác nhau về năng lực hộ, quy mô, mức đầu tư... Đồng thời trong cả hai hình thức vẫn mang những tồn tại và khó khăn nhất định như tình trạng chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún, hiệu quả thấp vẫn còn phỗ biến. Thêm vào đó, người chăn nuôi lại đang thiếu vốn sản xuất, thiếu kinh nghiệm nuôi và thiếu đất đai để mở rộng quy mô nuôi. Khó khăn không chỉ dừng lại ở đó, thị trường đầu vào và đầu ra cho hoạt động chăn nuôi gà thịt của cả hai hình thức này ở thị xã Hương Thủy vẫn còn gặp nhiều vương mắc. Vì vậy, việc nghiên cứu để khuyến khích lựa chọn hình thức nuôi phù hợp cho mỗi hộ nuôi ở địa phương cũng như các tìm ra các giải pháp cho mỗi hình thức trên đây có ý nghĩa rất quan trọng, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế và phát triển các mô hình nuôi gà thịt. Đây chính là lý do mà tôi chọn đề tài “So sánh hiệu quả kinh tế nuôi gà thịt theo hình thức nuôi công nghiệp và bán công nghiệp trên địa bàn thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế” làm đề tài nghiên cứu của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu + Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về hiệu quả kinh tế và biện pháp nâng cao hiệu quả kinh tế nói chung và ngành nuôi gà thịt nói riêng. + Phân tích kết quả, hiệu quả kinh tế nuôi gà thịt của các hộ chăn nuôi theo hai hình thức CN và BCN ở thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. + So sánh mức độ đạt được về kết quả và hiệu quả kinh tế mà hai nhóm hộ nuôi đạt được theo hai hình thức nuôi. + Cung cấp thêm thông tin cho việc ra các quyết định hợp lý trong lựa chọn hình thức nuôi và đưa ra một số định hướng cũng như đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả nuôi gà thịt ở thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. 3. Dữ liệu phân tích và phương pháp nghiên cứu - Dữ liệu phân tích Tr ờng Đạ i họ c K inh tế H uế + Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội của UBND thị xã Hương thủy 2010, 2011. + Thông tin thu thập từ UBND thị xã Hương Thủy, phòng kinh tế thị xã Hương Thủy, Phòng Tài nguyên và môi trường thị xã Hương Thủy, phòng thống kê thị xã Hương Thủy, và số liệu từ các xã được chọn để nghiên cứu. + Số liệu thu thập được từ các hộ chăn nuôi gà thịt thông qua hình thức phỏng vấn trực tiếp. + Sách báo, tạp chí, luận văn, báo cáo có liên quan đến đề tài nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu + Phương pháp thu thập số liệu + Phương pháp thống kê + Phương pháp chuyên gia + Phương pháp so sánh + Phương pháp phân tổ thống kê + Phương pháp phân tích hồi quy 4. Các kết quả nghiên cứu đạt được + Phân tích được kết quả và hiệu quả kinh tế của hai hình thức nuôi, từ đó thấy rõ được hình thức nuôi gà thịt BCN đang vượt trội hơn, hiệu quả kinh tế mang lại cao hơn so với hình thức nuôi CN. + Xác định được sự ảnh hưởng của quy mô nuôi và chi phí sản xuất trực tiếp đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt của hai hình thức nuôi. + Thông qua hàm sản xuất Cobb - Douglas đã phân tích được một số nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến lợi nhuận nuôi gà thịt theo hai hình thức CN và BCN trên địa bàn. Trong đó các nhân tố chi phí thức ăn, công lao động, quy mô nuôi, kinh nghiệm có mối tương quan thuận với lợi nhuận, nhân tố chi phí giống có mối tương quan nghịch với lợi nhuận. Hình thức nuôi BCN có mức lợi nhuận cao hơn hình thức nuôi BCN và vụ 2 mang lại lợi nhuận cao hơn vụ 1. + Đề ra một số giải pháp về kỹ thuật như giải pháp thay đổ phương thức nuôi, lựa chọn quy mô nuôi, vụ nuôi phù hợpvà các gải pháp về chính sách như quy hoạch, đầu tư, tín dụng góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế nuôi gà thịt theo hai hình thức trên địa bàn thị xã Hương Thủy. Đồng thời đưa ra những thông tin giúp cho hộ chăn nuôi lựa chọn hình thức nuôi phù hợp với năng lực của hộ. Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Lê Hiệp SVTH: Nguyễn Thùy Dung 1 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết của đề tài Nông nghiệp là một ngành sản xuất đóng vai trò hết sức quan trọng trong sự phát triển của xã hội loài người. Sản xuất nông nghiệp cung cấp những sản phẩm thiết yếu cho đời sống con người như: lương thực, thực phẩm và các sản phẩm khác có nguồn gốc từ lâm sản, thủy sản, đảm bảo cho sự phát triển xã hội, cung cấp nguồn nguyên liệu chính cho ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, góp phần tăng kim ngạch xuất khẩu đem lại nguồn thu ngoại tệ cao, đảm bảo phát triển bền vững cho đất nước. Ở nước ta, dân số sống bằng nghề nông chiếm 70% dân số cả nước, 57% lực lượng lao động xã hội làm việc trong ngành nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp trong nhiều năm, đặc biệt là trong những năm gần đây đã đóng góp một phần rất lớn trong tổng sản phẩm xã hội và tổng thu nhập quốc dân. Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của nước ta giai đoạn 2000 - 2010 và đến năm 2020, ngành nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá tập trung, trong đó chăn nuôi là một trong những lĩnh vực được khuyến khích phát triển. Cơ cấu ngành chăn nuôi có xu hướng ngày càng tăng cả về tỷ trọng lẫn số lượng vật nuôi. Vai trò quan trọng của ngành chăn nuôi thể hiện rõ trong việc cung cấp thực phẩm đáp ứng nhu cầu của con người góp phần tạo việc làm tăng thu nhập, khai thác các nguồn lực ở khu vực nông thôn. Tuy nhiên, hiện nay chăn nuôi còn chiếm tỷ trọng thấp trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp. Nhưng trong những năm gần đây giá trị sản xuất ngành chăn nuôi có xu hướng gia tăng từ chỗ đạt 26,1 nghìn tỷ đồng năm 2005 lên 36,5 nghìn tỷ đồng năm 2010. Trong các loại vật nuôi truyền thống, gà là được xem là con vật dễ nuôi, được nuôi để lấy trứng và thịt, có giá trị dinh dưỡng cao, được người tiêu dùng ưa chuộng. Trong khi đó, chi phí chăn nuôi không lớn lắm, kỹ thuật chăn nuôi ít phức tạp phù hợp với hình thức chăn nuôi ở quy mô nhỏ, nhất là đối với các nông hộ, các gia trại hiện nay. Sau ngành chăn nuôi lợn, ngành chăn nuôi gà chiếm vị trí thứ hai (gần 19%) trong tổng giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi. Chính vì lẽ đó có thể nói chăn nuôi gà là ngành kinh tế không thể thiếu trong nền sản xuất nông nghiệp của Việt Nam. Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Lê Hiệp SVTH: Nguyễn Thùy Dung 2 Thừa Thiên Huế là một tỉnh có lợi thế về phát triển du lịch, dịch vụ. Bên cạnh đó, Thừa Thiên Huế cũng rất chú trọng đến việc nâng cao năng suất, sản lượng nông nghiệp để góp phần vào việc tăng trưởng kinh tế xã hội chung của toàn tỉnh. Trong những năm gần đây, ở tỉnh Thừa thiên Huế chăn nuôi gia cầm nói chung và chăn nuôi gà nói riêng đã có sự phát triển đáng kể, ngày càng có nhiều mô hình chăn nuôi có hiệu quả đặc biệt là chăn nuôi gà thịt với sự đa dạng về hình thức, quy m