Khóa luận Tác động của việc thu hồi đất nông nghiệp đến sinh kế của người dân huyện Nghi Xuân Tỉnh Hà Tĩnh

Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 1 ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ & PHÁT TRIỂN -------------------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP ĐẾN SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN HUYỆN NGHI XUÂN TỈNH HÀ TĨNH PHAN THỊ DUNG Khóa học 2007 – 2010 Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 2 ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ & PHÁT TRIỂN -------------------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP ĐẾN SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN HUYỆN NGHI XUÂN TỈNH HÀ TĨNH Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: Phan Thị Dung Th.S Nguyễn Quang Phục Lớp: K41 BKTNN Niên khóa: 2007-2011 Huế, tháng 05/2011 Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 3 Lời Cảm Ơn Khóa luận tốt nghiệp là kết quả của sự cố gắng, nỗ lực của bản thân trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu trên giảng đường Đại học. Từ tấm lòng mình tôi xin chân thành cảm ơn các quý thầy giáo, cô giáo trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế đã tận tình dạy bảo tôi trong suốt những năm qua. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo, Th.s Nguyễn Quang Phục, người đã trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo tôi trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các cô chú, các anh chị đang công tác tại phòng Tài Nguyên và Môi Trường, các phòng, ban chức năng của UBND huyện Nghi Xuân, cùng toàn thể các hộ gia đình đã tạo điều kiện tốt nhất và nhiệt tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực tập và điều tra thực tế. Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến toàn thể gia đình, người thân và bạn bè, những người luôn bên tôi, giúp đỡ và động viên tôi hoàn thành đề tài này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song do năng lực của bản thân còn hạn chế, kinh nghiệm thực tiễn chưa nhiều, thời gian thực hiện đề tài còn hạn hẹp nên khóa luận này khó tránh khỏi những sai sót, rất mong nhận được sự quan tâm, góp ý của quý thầy cô giáo và các bạn sinh viên để khóa luận được hoàn thiện hơn nữa. Một lần nữa xin chân thành cảm ơn. Sinh viên thực hiện Phan Thị Dung Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 4 MỤC LỤC PHẦN I ..................................................................................Error! Bookmark not defined. ĐẶT VẤN ĐỀ........................................................................Error! Bookmark not defined. PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.....Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............Error! Bookmark not defined. 1.1 Cơ sở lý luận ............................................................ Error! Bookmark not defined. 1.1.1 Khái niệm về đất đai và đất nông nghiệp .............. Error! Bookmark not defined. 1.1.2 Vai trò của đất đai ................................................. Error! Bookmark not defined. 1.1.3 Đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và sự cần thiết phải thu hồi đất.Error! Bookmark not defined. 1.2 Cơ sở thực tiễn ......................................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.1 Quá trình đô thị hóa trên Thế giới và Việt Nam ... Error! Bookmark not defined. 1.2.1.1 Đô thị hóa ở một số nước trên thế giới .............. Error! Bookmark not defined. 1.2.2 Quá trình đô thị hoá ở Việt Nam hiện nay ............ Error! Bookmark not defined. 1.2.3 Tác động của ĐTH ................................................ Error! Bookmark not defined. 1.2.3.1 Tác động tích cực ............................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.3.2 Tác động tiêu cực ............................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.4 Phương pháp và các chỉ tiêu nghiên cứu.............. Error! Bookmark not defined. 1.2.4.1 Phương pháp nghiên cứu.................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.4.2 Hệ thống chỉ tiêu đánh giá việc làm và thu nhập của lao độngError! Bookmark not defined. 1.2.4.2.1 Tỷ lệ thất nghiệp của lao động ....................... Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NÓ ĐẾN SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN HUYỆN NGHI XUÂNError! Bookmark not defined. 2.1 Tình hình cơ bản của huyện Nghi Xuân. ................. Error! Bookmark not defined. 2.1.1 Điều kiện tự nhiên:................................................ Error! Bookmark not defined. 2.1.2 Điều kiện kinh tế xã hội ........................................ Error! Bookmark not defined. 2.1.2.2 Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp .................. Error! Bookmark not defined. 2.1.2.3 Giao thông – xây dựng cơ bản – bưu điện ......... Error! Bookmark not defined. 2.1.2.4 Thương mại – dịch vụ và du lịch. ...................... Error! Bookmark not defined. 2.1.2.5 Tài chính – Ngân hàng: ...................................... Error! Bookmark not defined. 2.1.2.6 Văn hóa – thể thao – thông tin tuyên truyền ...... Error! Bookmark not defined. Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 5 2.1.2.7 Giáo dục – y tế - dân số:..................................... Error! Bookmark not defined. 2.1.2.8 Công tác chính sách xã hội, đào tạo nghề, công tác dân tộcError! Bookmark not defined. 2.1.3 Tình hình chung về sử dụng đất của huyện Nghi XuânError! Bookmark not defined. 2.1.4 Tình hình dân cư và nguồn lao động của huyện Nghi XuânError! Bookmark not defined. 2.2. Thực trạng thu hồi đất nông nghiệp và tác động của nó đến sinh kế của người nông dân huyện Nghi Xuân............................................ Error! Bookmark not defined. 2.2.1 Thực trạng thu hồi đất của huyện Nghi Xuân ....... Error! Bookmark not defined. 2.2.2 Tác động của việc thu hồi đất đến sinh kế của các hộ điều traError! Bookmark not defined. 2.2.2.1 Đặc trưng chung của các hộ điều tra. ................ Error! Bookmark not defined. 2.2.2.2 Tình hình đất đai của các hộ điều tra trước và sau khi thu hồiError! Bookmark not defined. 2.2.2.3 Việc làm và lao động sau thu hồi đất của các hộ điều traError! Bookmark not defined. 2.2.2.4 Tình hình nguồn vốn tài chính của các hộ điều traError! Bookmark not defined. 2.2.2.5 Tình hình thu nhập của các hộ điều tra sau khi thu hồi đấtError! Bookmark not defined. 2.2.2.6 Thu hồi đất và vấn đề an ninh lương thực của hộ điều traError! Bookmark not defined. 2.2.2.7 Những khó khăn của các hộ điều tra sau khi thu hồi đấtError! Bookmark not defined. 2.2.3 Đánh giá chung về tác động của việc thu hồi đất đến sinh kế của người dân huyện Nghi Xuân. .......................................................... Error! Bookmark not defined. 2.2.3.1 Tích cực .............................................................. Error! Bookmark not defined. 2.2.3.2 Tiêu cực .............................................................. Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG III: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ..............Error! Bookmark not defined. 3.1 Định hướng.............................................................. Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Kinh tế .................................................................. Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Quản lý đô thị và đầu tư phát triển....................... Error! Bookmark not defined. 3.2 Các giải pháp cụ thể nhằm hạn chế tác động tiêu cực của việc thu hồi đất nông nghiệp tới sinh kế của người dân huyện Nghi XuânError! Bookmark not defined. 3.2.1. Các giải pháp liên quan đến công tác thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai .................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Giải pháp liên quan đến công tác đền bù và bồi thường thiệt hạiError! Bookmark not defined. 3.3.3. Giải quyết việc làm, tạo sinh kế bền vững .......... Error! Bookmark not defined. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................Error! Bookmark not defined.7 1. Kết Luận ................................................................... Error! Bookmark not defined.7 2. Kiến Nghị ................................................................. Error! Bookmark not defined.8 Đại ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 6 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1 : Biến động sử dụng đất của huyện Nghi Xuân giai đoạn 2008 - 2010Error! Bookmark not defined. Bảng 2 : Quy mô và cơ cấu lao động của Huyện Nghi Xuân giai đoạn 2008-2010...................................................Error! Bookmark not defined. Bảng 3 : Số tổ chức, hộ gia đình bị ảnh hưởng do thu hồi đất ở huyện Nghi Xuân giai đoạn 2008 - 2009...............................................Error! Bookmark not defined. Bảng 4 : Tình hình thu hồi đất để phát triển của Huyện Nghi Xuân giai đoạn 2006 – 2010................................................Error! Bookmark not defined. Bảng 5 : Tình hình nhân khẩu và lao động của các hộ điều tra .... Error! Bookmark not defined. Bảng 6 : Phân tổ các hộ điều tra theo diện tích đất bị thu hồi Error! Bookmark not defined. Bảng 7 : Quy mô và cơ cấu đất đai của các hộ điều tra .........Error! Bookmark not defined. Bảng 8 : Tình hình lao động của các hộ điều tra năm 2010....Error! Bookmark not defined. Bảng 9 : Trình độ văn hóa, chuyên môn của người lao động trước khi thu hồi đất............................................Error! Bookmark not defined. Bảng 10 : Trình độ văn hóa, chuyên môn của người lao động sau khi thu hồi đất.................................................Error! Bookmark not defined. Bảng 11 : Cơ cấu ngành nghề của lao động ở các hộ điều tra trước và sau thu hồi đất ..........................................Error! Bookmark not defined. Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 7 Bảng 12 : Cách thức sử dụng tiền đền bù ở các hộ bị thu hồi đất Error! Bookmark not defined. Bảng 13 : Cơ cấu thu nhập các hộ điều tra trước và sau khi thu hồi đất ..........Error! Bookmark not defined. Bảng 14 : Tình hình lương thực của các hộ điều tra trước và sau khi thu hồi..Error! Bookmark not defined. Bảng 15 : Những khó khăn của các hộ sau khi thu hồi đất.....Error! Bookmark not defined. Danh mục các thuật ngữ viết tắt CNH – HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CN – TTCN : Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp TM – DV : Thương mại, dịch vụ SL : Số lượng BQC : Bình quân chung LĐ : Lao động XDCB : Xây dựng cơ bản ĐVT : Đơn vị tính TNBQ : Thu nhập bình quân CC : Cơ Cấu Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 8 Tr.đ : Triệu đồng XKLĐ : Xuất khẩu lao động TN – DV – NH : Thương nghiệp, dịch vụ, nhà hàng PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Hòa mình vào hơi thở của thời đại, đảng và nhà nước ta đang thực hiện quá trình CNH-HĐH đất nước, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn theo hướng giảm dần tỷ trọng nông nghiệp, tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ. Thực hiện mục tiêu “sớm đưa nước ta thoát khỏi tình trạng kém phát triển, tạo nền tảng để đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại” như Nghị quyết Đại hội IX đề ra, hàng vạn ha đất nông nghiệp được thu hồi để sử dụng vào xây dựng các khu công nghiệp, đô thị và cơ sở hạ tầng. Việc phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị, xây dựng kết cấu kinh tế hạ tầng, các công trình công cộng phục vụ lợi ích quốc gia là đồng thời với việc thu hồi một phần đất nông nghiệp của một bộ phận dân cư. Thực tế trong những năm trở lại đây, tốc độ phát triển CNH-HĐH diễn ra ở các địa phương khá nhanh và mạnh mẽ, do vậy bộ phận dân cư bị thu hồi đất và diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi ngày càng tăng. Điều này dẫn đến tình hình sinh kế của người nông dân bị ảnh hưởng và thậm chí nhiều hộ buộc phải chuyển đổi sang các ngành nghề khác do không còn hoặc thiếu đất canh tác và khi sinh kế của người dân thay đổi thì đã tác động đến mọi Đại học Ki h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 9 mặt về đời sống cũng như tinh thần của họ. Trong những năm tới, tốc độ đô thị hóa sẽ còn diễn ra nhanh và mạnh hơn nữa, do đó diện tích đất nông nghiệp sẽ ngày càng bị thu hẹp hơn, và vấn đề về giải quyết việc làm tạo thu nhập cho những người nông dân có đất bị thu hồi ngày càng trở nên căng thẳng hơn. Bên cạnh đó một phần diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi để phục vụ các công trình, dự án cũng không có hiệu quả cao, một phần diện tích đất nông nghiệp thì đang trong tình trạng “treo”, hay “bỏ ngỏ” trong khi đó một bộ phận hộ nông dân không có đất sản xuất. Cùng theo xu hướng phát triển chung của đất nước, huyện Nghi Xuân cũng chịu ảnh hưởng rất lớn từ quá trình CNH-HĐH. Là huyện nằm gần Thành Phố Vinh, có trục giao thông đường bộ - quốc lộ 1A chạy qua nên có nhiều xí nghiệp ,cơ sở hạ tầng và sân golf được xây dựng lên, bộ mặt của huyện nhà đã có phần được đổi mới, mặt khác nhằm thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của huyện nhà, thì phải tập trung đầu tư phát triển vào các lĩnh vực như du lịch, thủy lợi, giao thông, cơ sở hạ tầng. Quá trình diễn ra tất yếu một lượng lớn diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi. Điều đó tác động không nhỏ đến lao động, việc làm, thu nhập của người dân huyện Nghi Xuân. Xuất phát từ những vấn đề trên, chúng tôi chọn đề tài “Tác động của việc thu hồi đất nông nghiệp đến sinh kế của người dân Huyện Nghi Xuân” để nghiên cứu làm khóa luận tốt nghiệp. 2. Mục đích nghiên cứu: - Góp phần làm sáng tỏ vấn đề lý luận và thực tiễn về ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa, thu hồi đất đến sinh kế của người dân. - Đánh giá tác động của việc thu hồi đất nông nghiệp đến sinh kế của người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi tại huyện Nghi Xuân. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hạn chế tác động tiêu cực và phát huy những tác động tích cực của việc thu hồi đất nông nghiệp tới sinh kế của người dân trên địa nghiên cứu. 3. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp, thứ cấp. - Phương pháp điều tra chọn mẫu. Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 10 - Phương pháp thống kê mô tả. - Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo - Phương pháp so sánh. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng: Người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi ở huyện Nghi Xuân - Giới hạn về không gian: Nghiên cứu tình hình thu hồi đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Nghi Xuân. - Giới hạn về thời gian: Từ năm 2008 – 2010, điều tra 2010. PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1 Khái niệm về đất đai và đất nông nghiệp  Khái niệm về đất đai Ðất theo nghĩa thổ nhưỡng là vật thể thiên nhiên có cấu tạo độc lập lâu đời, hình thành do kết quả của nhiều yếu tố: đá gốc, động thực vật, khí hậu, địa hình và thời gian. Thành phần cấu tạo của đất gồm các hạt khoáng chiếm 40%, hợp chất humic 5%, không khí 20% và nước 35%. Giá trị tài nguyên đất được đo bằng số lượng diện tích (ha, km2) và độ phì (độ mầu mỡ thích hợp cho trồng cây công nghiệp và lương thực). Trong nông nghiệp, đất đai được định nghĩa rất đặc biệt: Đất đai vừa là đối tượng lao động, vừa là tư liệu sản xuất. Là đối tượng lao động khi con người sử dụng các công cụ sản xuất, cùng với sức lao động của mình tác động lên đất làm thay đổi hình dạng, thành phần, cấu trúc như cày bừa, lên luống, bón phân...Quá trình này nếu được thực hiện hợp lý sẽ làm tăng chất lượng đất, tạo tiền đề tăng năng suất cây trồng. Ruộng đất là tư liệu sản xuất khi con người sử dụng công cụ sản xuất tác động lên đất thông qua các thuộc tính lý học, hóa học, sinh học của đất để tác động lên cây trồng. Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 11  Khái niệm về đất nông nghiệp Theo mục 2 - Điều 6 của Nghị định số 181/2004/NĐ-CP của Chính phủ thì Đất nông nghiệp là toàn bộ đất đai được sử dụng chủ yếu vào sản xuất của các ngành như trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản hoặc sử dụng để nghiên cứu thí nghiệm về nông nghiệp. Chỉ khi có đất đai, các hoạt động sản xuất nông nghiệp mới có thể được tiến hành. Trong đất nông nghiệp thì đất canh tác chiếm một tỷ lệ lớn, được sử dụng để trồng cây hằng năm. Đất canh tác là bộ phận của đất nông nghiệp được sử dụng trồng cây hằng năm hay còn gọi là đất trồng cây hằng năm. Có thể nói đây là bộ phận quan trọng nhất trong quỹ đất nông nghiệp. Đây là loại đất có những đặc tính, tiêu chuẩn về chất lượng nhất định được con người cày, bừa, cuốc, xới để trồng cây lương thực, thực phẩm nói riêng và cây ngắn ngày nói chung. Sản xuất nông nghiệp là quá trình con người bằng sức lao động của mình tác động lên ruộng đất cho ra sản phẩm, thể hiện sự gắn kết lao động giữa con người với ruộng đất. Mức độ gắn kết càng cao thì hiệu quả đạt được càng lớn. Nói cách khác, nếu con người tác động tốt vào ruộng đất thì ruộng đất sẽ tác động tốt đến cây trồng trong khi vẫn tiết kiệm được sức lao động và TLSX khác vì chất lượng ruộng đất đã được nâng cao. Việc nâng cao chất lượng ruộng đất có nghĩa là nâng cao độ phì nhiêu của đất. 1.1.2 Vai trò của đất đai Đất đai có nguồn gốc từ tự nhiên, cùng với vòng quay của bánh xe thời gian thì con người xuất hiện và tác động vào đất đai, cải tạo đất đai và biến đất đai từ sản phẩm của tự nhiên lại mang trong mình sức lao động của con người, tức cũng là sản phẩm của xã hội Đất đai là một tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá của mỗi quốc gia và nó cũng là yếu tố mang tính quyết định sự tồn tại và phát triển của con người và các sinh vật khác trên trái đất. Các Mác đã viết “ Đất đai là tài sản mãi mãi với loài người, là điều kiện sinh tồn, là điều kiện không thể thiếu được để sản xuất, là tư liệu sản xuất cơ bản trong nông lâm nghiệp “. Bởi vậy nếu không có đất đai thì không có bất kì một ngành sản xuất nào, con người không thể tiến hành ra của cải vật chất để duy trì cuộc sống và duy trì nòi giống đến ngày nay. Theo luật đất đai năm 1993 của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp đại học SVTH: Phan Thị Dung – Lớp K41B KTNN 12 Nam có ghi “ Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng . Trải qua nhiều thế hệ nhân dân ta đã tốn bao nhiêu công sức, xương máu mới tạo lập, bảo vệ vốn đất đai như ngày nay “.. Đất đai còn là nguồn của cải, là tư liệu sản xuất vô cùng quý giá của con người. Vai trò đặc biệt của đất đai trong sản xuất nông nghiệp. Đất đai là cơ sở tự nhiên, là tiền đề đầu tiên của mọi quá trình sản xuất. Đất đai tham gia hầu hết vào quá trình sản xuất của xã hội, nhưng tùy thuộc vào từng ngành củ thể mà vai trò của đất đai có sự khác nhau. Nếu trong công nghiệp, thương mại, giao thông đất đai là cơ sở, nền móng để trên đó xây dựng nhà xưởng, cửa hàng, mạng lưới đường giao thông, thì ngược lại trong nông nghiệp đất đai tham gia với tư cách yếu tố tích cực của sản xuất là tư liệu sản xuất chủ yếu không thể thay thế được Hiện nay cho dù trình độ khoa học công nghệ cao đến đâu, nhiều phát minh sáng chế vĩ đại đến mấy thì quá trình sản xuất nông nghiệp vẫn cần phải có đất, đặc biệt là sản xuất trên quy mô rộng lớn. Bởi vì quá trình sản xuất nông nghiệp có liên quan chặt chẽ với đất, phụ thuộc nhiều vào độ phì nhiêu của đất và phụ thuộc vào các quá trình sinh học tự nhiên. Nó ảnh hưởng đến năng suất cây trồng. Ngoài vai trò là cơ sở không gian nói trên thì đất còn có hai chức năng đặc biệt quan trọng sau: - Đất là đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của con người trong quá trình sản xuất. - Đất tham gia tích cực vào quá trình sản xuất, cung cấp nước, không khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng để cây trồng sinh trưởng và phát triển