Khóa luận Tài nguyên du lịch Hải Dương - Vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững

Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 1 MỞ ĐÂU 1. Lý do chọn đề tài. Du lịch từ lâu đã được mọi người quan tâm,ngày nay với sự phát triển cao của nền kinh tế và khoa học kỹ thuật đời sống của con người ngày càng được nâng cao, nhu cầu đi du lịch cũng được nâng cao hơn. Do đó việc nghiên cứu, bảo tồn , khai thác các tài nguyên du lịch trên thế giới và ở Việt Nam là một tất yếu góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân, đưa kinh tế phát triển. Hải Dương là tỉnh có vị trí thuận lợi cho giao lưu kinh tế văn hoá và phát triển du lịch do nằm trong tam giác động lực tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và nằm trong vùng du lịch Bắc Bộ. Hoạt động du lịch được đáp ứng tốt về cơ sở vật chất và cơ sở hạ tầng. Hải Dương là tỉnh có nhiều tài nguyên du lịch đa dạng và giàu bản sắc bao gồm tài nguyên du lịch tự nhiên như các hang động, các khu sinh thái chim nước hay mỏ nước khoáng Thạch Khôi; tài nguyên du lịch nhân văn có các di tích lịch sử văn hoá, các lễ hội, làng nghề, văn hoá nghệ thuật, các món đặc sản hấp dẫn. Do đó có thể phát triển được nhiều loại hình du lịch. Tuy nhiên các tài nguyên du lịch Hải Dương vẫn còn ở dạng tiềm năng chưa được khai thác bảo tồn có hiệu quả. Vì vậy khi nhắc đến du lịch Hải Dương người ta mới chỉ biết đến một vài điểm du lịch : Côn Sơn, Kiếp Bạc, Đảo Cò, sân gôn Chí Linh,... Hầu hết các điểm du lịch này đều mới chỉ phát triển nhằm vào mục tiêu kinh tế chứ không mấy chú trọng tới việc bảo tồn, tôn tạo tài nguyên, khai thác tài nguyên chưa khoa học, kém hiệu quả... Xuất phát tự thực tế đó tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu cho khoá luận tốt nghiệp là : “Tài nguyên du lịch Hải Dương – vấn đề khai thác nhằm phát triển bền vững” Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 2 2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài 2.1 Mục đích Nhìn nhận đánh giá đúng tài nguyên du lịch của Hải Dương, giúp cho những ai quan tâm đến du lịch Hải Dương sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về nguồn tài nguyên du lịch phong phú và đa dạng của tỉnh. Vận dụng kiến thức đã học vào hoàn cảnh cụ thể của Hải Dương để đưa ra một số giải pháp góp phần bảo tồn và khai thác hợp lý các tài nguyên. 2.2 Nhiệm vụ của đề tài ─Tìm hiểu về các loại tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn ở Hải Dương trong việc khai thác vào phát triển du lịch. ─ Đưa ra một số giả pháp cho việc bảo tồn, tôn tạo, khai thác tài nguyên hợp lý. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ─Đối tượng của đề tài : tập trung nghiên cứu hoạt động khai thác tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn của tỉnh Hải Dương. ─Phạm vi nghiên cứu : Đề tài nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi tỉnh Hải Dương. Song vì kiến thức còn hạn chế nên chỉ đánh giá những mặt hạn chế trong hoạt động khai thác tài nguyên trong giai đoạn hiện nay để nhằm đưa ra các giải pháp phù hợp. 4. Khó khăn và thuận lợi khi lựa chọn đề tài Để hoàn thành khoá luận này tác giả cũng gặp phải một số khó khăn trong quá trình thực hiện: nguồn tài liệu mang tính cập nhật chưa phong phú và còn tản mạn. Bên cạnh đó tác giả cũng có những thuận lợi: được sự giúp đỡ và chỉ bảo nhiệt tình của thầy hướng dẫn, sự giúp đỡ về tư liệu của các cô, chú Sở Văn hoá - thể thao – Du lịch Hải Dương. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu sau: ─ Phương pháp thu thập và xử lý số liệu. Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 3 ─ Phương pháp kiểm kê, đánh giá. ─ Phương pháp điền dã. 6. Kết cấu của khoá luận Khoá luận ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục, và phần tài liệu tham khảo, phần nội dung được chia làm 3 chương: Chương 1: Tài nguyên du lịch và vấn đề bảo tồn tài nguyên du lịch. Chương 2: Thực trạng khai thác tài nguyên du lịch và phát triển du lịch bền vững ở Hải Dương. Chương 3: Một số kiến nghị cho việc bảo tồn, tôn tạo, khai thác tài nguyên nhằm phát triển du lịch bền vững của tỉnh Hải Dương. Do thời gian tìm hiểu, kiến thức lý luận và thực tế của người viết còn nhiều hạn chế nên nội dung của khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo để tác giả có thể bổ sung kiến thức cho bài viết của mình được hoàn chỉnh hơn. Nhân đây tác giả bày tỏ lòng cảm ơn đến các cô các chú Sở Văn hoá – Thể thao – Du lịch Hải Dương, Bảo Tàng Hải Dương, các thầy có giáo trong bộ môn Văn hoá – Du lịch trường ĐHDL Hải Phòng, đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Văn Bính - người đã tận tâm hướng dẫn tác giả hoàn thành khoá luận này. Hải Phòng, ngày 15 tháng 06 năm 2009 Sinh viên thực hiện Lê Thị Hà Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 4 CHƢƠNG 1 TÀI NGUYÊN DU LỊCH VÀ VẤN ĐỀ BẢO TỒN TÀI NGUYÊN DU LỊCH 1.1 Tài nguyên du lịch 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ tµi nguyªn - du lÞch. Tµi nguyªn du lÞch lµ mét d¹ng ®Æc s¾c cña tµi nguyªn nãi chung, ®Õn nay cã nhiÒu quan niÖm cã néi hµm gièng nhau song tõ ng÷ l¹i kh¸c nhau vÒ tµi nguyªn du lÞch. “ Tµi nguyªn du lÞch lµ tæng thÓ tµi nguyªn vµ v¨n ho¸ lÞch sö cïng c¸c thµnh phÇn cña chóng gãp phÇn kh«i phôc vµ ph¸t triÓn thÓ lùc vµ trÝ lùc cña con ng-êi, kh¶ n¨ng lao ®éng vµ søc khoÎ cña hä, nh÷ng tµi nguyªn nµy ®-îc sö dông cho nhu cÇu trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt dÞch vô du lÞch”. T¹i tµi kho¶n 4 ®iÒu 4 ch-¬ng I – LuËt du lÞch ViÖt Nam n¨m 2005 quy ®Þnh: “ Tµi nguyªn du lÞch lµ c¶nh quan thiªn nhiªn, yÕu tè tù nhiªn, di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, c«ng tr×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng-êi vµ c¸c gi¸ trÞ nh©n v¨n kh¸c cã thÓ ®-îc sö dông nh»m ®¸p øng nhu cÇu du lÞch, lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh c¸c khu du lÞch, tuyÕn du lÞch ®« thÞ du lÞch” Tµi nguyªn du lÞch lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch, tµi nguyªn cµng phong phó, ®Æc s¾c th× cµng cã søc hÊp dÉn du kh¸ch vµ ho¹t ®éng du lÞch cµng cao. Tµi nguyªn du lÞch bao gåm c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn lÞch sö, kinh tÕ, v¨n ho¸ - x· héi vèn cã trong tù nhiªn hoÆc do con ng-êi t¹o dùng lªn. C¸c yÕu tè nµy lu«n tån t¹i vµ g¾n liÒn víi m«i tr-êng tù nhiªn vµ m«i tr-êng x· héi ®Æc thï cña mçi ®Þa ph-¬ng, mçi quèc gia t¹o nªn nh÷ng gi¸ trÞ tµi nguyªn ®Æc s¾c cña mçi ®Þa ph-¬ng, quèc gia ®ã. Khi c¸c yÕu tè nµy ®-îc ph¸t hiÖn sö dông vµo môc ®Ých ph¸t triÓn du lÞch th× chóng trë thµnh tµi nguyªn. 1.1.2. §Æc ®iÓm cña tµi nguyªn du lÞch. §Ó cã thÓ khai th¸c, b¶o vÖ, t«n t¹o c¸c tµi nguyªn du lÞch the ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng cÇc ph¶i nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm cña tµi nguyªn du lÞch. Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 5 1.1.2.1. Tµi nguyªn du lÞch cã tÝnh phong phó ®a d¹ng trong ®ã cã nhiÒu tµi nguyªn ®Æc s¾c vµ ®éc ®¸o c¸ søc hÊp dÉn lín ®èi víi du kh¸ch. §©y lµ ®Æc ®iÓm t¹o nªn sù phaong phó cña c¸c s¶n phÈm du lÞch nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®a d¹ng cña du kh¸ch. VÝ dô cã sù kÕt hîp nhiÒu lo¹i tµi nguyªn c¶ tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn vµ tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n ®Æc s¾c hÊp dÉn du kh¸ch. 1.1.2.2 Tµi nguyªn du lÞch bao gåm c¶ nh÷ng gi¸ trÞ h÷u thÓ vµ v« thÓ. C¸c gi¸ trÞ nµy cña tµi nguyªn du lÞch nhiÒu khi kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau, bæ sung cho nhau t¨ng thªm gi¸ trÞ cña c¸c ®iÓm tµi nguyªn. VÝ dô, tµi nguyªn du lÞch ë Héi An bao gåm nh÷ng gi¸ trÞ h÷u h×nh cña hÖ thèng c¸c khu phè cæ, chïa, cÇu, c¸c di chØ kh¶o cæ, di tÝch lÞch sö v¨n ho¸.... Cïng c¸c gi¸ trÞ v« thÓ nh-: lÞch sö ph¸t triÓn, gi¸ trÞ v¨n ho¸, gi¸ trÞ lÞch sö.... 1.1.2.3. Tµi nguyªn du lÞch th-êng dÔ khai th¸c. HÇu hÕt c¸c tµi nguyªn du lÞch ®-îc khai th¸c phôc vô du lÞch lµ c¸c tµi nguyªn vèn ®· s½n cã trong tù nhiªn do t¹o ho¸ sinh ra hoÆc do con ng-êi t¹o dùng lªn vµ th-êng dÔ khai th¸c. VÝ dô, mét th¸c n-íc, mét b·i biÓn, mét hå n-íc tù nhiªn hay nh©n t¹o ®Òu cã thÓ trë thµnh ®iÓm du lÞch. §©y lµ nguån tµi nguyªn v« gi¸. 1.1.2.4. Tµi nguyªn du lÞch cã thêi gian khai th¸c kh¸c nhau. Trong c¸c tµi nguyªn du lÞch cã tµi nguyªn cã kh¶ n¨ng khai th¸c quanh n¨m nh- c¸c di tÝch lÞch sö, mét sè tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n kh¸c. còng cã nh÷ng tµi nguyªn khai th¸c Ýt nhiÒu phô thuéc vµo thêi vô, vÝ dô du lÞch biÓn, leo nói..... sù phô thuéc nµy chñ yÒu dô¨ theo quy luËt diÔn biÕn cña thêi tiÕt khÝ hËu. V× thÕ c¸c ®Þa ph-¬ng, nh÷ng nhµ qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch dÞch vô còng nh- du kh¸ch, ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn tÝnh chÊt nµy ®Ó cã biÖn ph¸p chñ ®éng ®iÒu tiÕt tæ chøc nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch. 1.1.2.5.Tµi nguyªn du lÞch ®-îc khai th¸c t¹i chç ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch. C¸c s¶n phÈm du lÞch ®-îc kh¸ch ®Õn tËn n¬i th-ëng thøc. §©y lµ mµ tµi nguyªn du lÞch kh¸c víi tµi nguyªn kh¸c vµ lµ lîi thÕ cña tµi nguyªn du lÞch. Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 6 V× thÕ muèn khai th¸c c¸c tµi nguyªn nµy cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i chuÈn bÞ tèt c¸c c¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt ch©t kü thuËt du lÞch vµ c¸c ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch chÊt l-îng tèt, sè l-îng vµ quy m« phï hîp. 1.1.2.6. Tµi nguyªn du lÞch nÕu ®-îc b¶o vÖ t«n t¹o khai th¸c hîp lý ®¶m b¶o sù t¸i t¹o cña tµi nguyªn th× tµi nguyªn du lÞch cã thÓ sö dông nhiÒu lÇn. Tµi nguyªn du lÞch ®-îc xÕp vµo lo¹i tµi nguyªn cã kh¶ n¨ng phôc håi vµ sö dông l©u dµi. §ã lµ mét -u thÕ cña tµi nguyªn du lÞch, c¬ së quan träng ®Ó ho¹t ®éng du lÞch cã thÓ ho¹t ®éng theo h-íng bÒn v÷ng. VÊn ®Ò chÝnh lµ ph¶i n¾m v÷ng ®-îc quy luËt tù nhiªn, l-êng tr-íc ®-îc sù thö th¸ch kh¾c nghiÖt cña thêi gian vµ nh÷ng biÕn ®éng ®æi thay do con ng-êi t¹o nªn. Tï ®ã cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó khai th¸c hîp lý c¸c nguån tµi nguyªn du lÞch kh«ng ngõng b¶o vÖ t«n t¹o vµ hoµn thiÖn tµi nguyªn nh»m ®¸p øng nhu cÇu du lÞch. 1.1.3. Ý nghÜa cña tµi nguyªn du lÞch. 1.1.3.1. Ý nghĩa kinh tế. Tµi nguyªn du lÞch cã vai trß ®èi víi ho¹t ®éng du lÞch ®-îc thÓ hiÖn cô thÓ: Tµi nguyªn du lÞch lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh c¸c s¶n phÈm du lÞch S¶n phÈm du lÞch ®-îc t¹o nªn bëi nhiÒu nh©n tè song ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn tµi nguyªn du lÞch. Sù phong phó ®a d¹ng cña tµi nguyªn du lÞch ®· t¹o nªn sù ®a d¹ng phong phó hÊp dÉn cña s¶n phÈm du lÞch. Sè l-îng vµ chÊt l-îng cña tµi nguyªn du lÞch lµ yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn chÊt l-îng cña s¶n phÈm du lÞch, quy m« vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng du lÞch. Tµi nguyªn du lÞch lµ c¬ së quan träng ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh du lÞch. C¸c lo¹i h×nh du lÞch phÇn lín dùa trªn c¬ së cña c¸c lo¹i tµi nguyªn du lÞch. VÝ dô , lo¹i h×nh du lÞch nghØ nói ë Lµo Cai dùa trªn tµi nguyªn du lÞch nói cña tØnh, hay lo¹i h×nh du lÞch sinh th¸i chñ yÕu dùa vµo tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn, nhÊt lµ c¸c v-ên quèc gia.... ViÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, kÕt cÊu h¹ tÇng, tæ chøc c¸c dÞch vô du lÞch cña hÖ thèng l·nh thæ du lÞch ph¶i dùa trªn c¬ së cña tµi nguyªn du lÞch. Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 7 Tµi nguyªn du lÞch lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña tæ chøc l·nh thæ du lÞch. HÖ thèng l·nh thæ du lÞch thÓ hiÖn mèi quan hÖ vÒ mÆt kh«ng gian cña c¸c yÕu tè, cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau cÊu t¹o nªn nã bao gåm: kh¸ch du lÞch, tµi nguyªn du lÞch, c¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®éi ngò nh©n viªn vµ tæ chøc ®iÒu hµnh qu¶n lý du lÞch. Tµi nguyªn du lÞch lu«n ®ãng vai trß quan träng trong viÖc tæ chøc l·nh thæ du lÞch vµ lµ yÕu tè c¬ b¶n h×nh thµnh c¸c ®iÓm du lÞch, trung t©m du lÞch, tuyÕn du lÞch, khu du lÞch vµ t¹o sù hÊp dÉn du kh¸ch. Tæ chøc l·nh thæ du lÞch hîp lý sÏ gãp phÇn t¹o nªn hiÖu qu¶ cao trong viÖc khai th¸c c¸c tµi nguyªn du lÞch nãi riªng còng nh- trong mäi ho¹t ®éng du lÞch nãi chung. 1.1.3.2. Ý nghĩa nhân văn Tµi nguyªn du lÞch bao gồm cả tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn đều là những yếu tố có ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội. Tài nguyên du lịch tự nhiên tạo nên môi trường cảnh quan phong phú góp phần làm đẹp môi trường. Tài nguyên du lịch nhân văn là sự phản ánh phong phú lịch sử, văn hoá vật chất và tinh thần của con người trong mỗi giai đoạn, thời kỳ nhất định. 1.1.4. C¸c lo¹i tµi nguyªn du lÞch. 1.1.4.1. Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn. Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn lµ c¸c thµnh phÇn vµ c¸c thÓ tæng hîp tù nhiªn trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®-îc khai th¸c sö dông ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch phôc vô cho môc ®Ých ph¸t triÓn du lÞch. C¸c tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn lu«n lu«n g¾n liÒn víi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn còng nh- c¸c ®iÒu kiÖn lÞch sö, kinh tÕ – x· héi vµ chóng th-êng ®-îc khai th¸c ®ång thêi víi c¸c tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n. C¸c lo¹i tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn bao gåm: ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, khÝ hËu, n-íc, sinh vËt... 1.1.4.2. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n. Kh¸c víi kh¸i niÖm tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn, tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n lµ nhãm tµi nguyªn du lÞch cã nguån gèc nh©n t¹o nghÜa lµ do con ng-êi s¸ng Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 8 t¹o ra. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n còng ®-îc hiÓu lµ tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸, chØ nh÷ng s¶n phÈm v¨n ho¸ cã gi¸ trÞ phôc vô du lÞch míi ®-îc coi lµ tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n mang tÝnh phæ biÓn, cã tÝnh truyÒn ®¹t, nhËn thøc nhiÒu h¬n th-ëng thøc, gi¶i trÝ, nã mang tÝnh tËp trung dÔ tiÕp cËn, vµ phÇn lín kh«ng chÞu t¸c ®éng do mïa vô. C¸c lo¹i h×nh du lÞch nh©n v¨n gåm: tµi nguyªn nh©n v¨n h÷u thÓ( c¸c di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, c¸c di s¶n thÕ giíi, c¸c di tÝch lÞch sö cÊp quèc gia, ®Þa ph-¬ng....) vµ tµi nguyªn nh©n v¨n v« thÓ ( c¸c lÔ héi, lµng nghÒ, c¸c ®èi t-îng v¨n ho¸, v¨n ho¸ nghÖ thuËt Èm thùc...). Trong thùc tÕ c¸c d¹ng tµi nguyªn kh«ng tån t¹i ®éc lËp mµ lu«n g¾n bã chÆt chÏ, bæ sung cho nhau cung ®-îc khai th¸c ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm du lÞch cã tÝnh tæng hîp cao. V× vËy c¸c nguån tµi nguyªn cÇn ®-îc nghiªn cøu, cã c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ khai th¸c toµn diÖn trong mèi quan hÖ biÖn chøng , d-íi gãc ®é tæng hîp c¸c d¹ng tµi nguyªn víi nhau trong mét ®¬n vÞ l·nh thæ cã kh«ng gian vµ thêi gian ®-îc x¸c ®Þnh. §Ó ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng viÖc b¶o vÖ t«n t¹o c¸c tµi nguyªn du lÞch ph¶i lu«n ®-îc quan t©m ®óng møc, viÖc khai th¸c tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn vµ nh©n v¨n ph¶i lu«n lu«n ®i cïng víi viÖc b¶o vÖ , t«n t¹o, ®ång thêi ph¶i thùc hiÖn c¸c quan ®iÓm, nguyªn t¾c ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng. 1.2 Vấn đề bảo vệ tài nguyên du lịch. 1.2.1 Khái niệm Bảo tồn thiên nhiên là hoạt động nhằm bảo vệ, duy trì môi trường sống một cách nguyên vẹn của các loài động thực vật hoang dã tại các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên. Sử dụng các tài nguyên một cách tích cực cùng với việc kết hợp các hoạt động kinh tế xã hội ở các khu vực xung quanh nhằm vừa bảo vệ môi trường vừa đem lại lợi ích kinh tế xã hội vừa giữ gìn tài nguyên thiên nhiên cho thế hệ mai sau. Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 9 Bảo tồn có ý nghĩa quan trọng đối với các hoạt động kinh tế xã hội nói chung cũng như ngành du lịch nói riêng, nó chính là điều kiện để ngành du lịch phát triển theo hướng bền vững. Nó tạo ra sức hút đối với du khách tham quan và tạo ra nhiều sản phẩm du lịch độc đáo, đồng thời nó đem lại lợi ích kinh tế cho đất nước, khu vực, cộng đồng địa phương và đem lại nguồn tài chính phục vụ bảo tồn. Nó sẽ giữ lại những giá trị của tài nguyên du lịch để ngành du lịch được khai thác lâu dài, vì thế có thể khẳng định rằng bảo vệ cũng như bảo tồn các nguồn tài nguyên du lịch có ý nghĩa sống còn để hoạt động du lịch phát triển không ngừng và luôn bền vững. Bảo tồn mang tính hai mặt nó vừa tạo điều kiện để ngành du lịch phát triển xong ngược lại chính sự phát triển đó cũng góp phần bảo tồn các nguồn tài nguyên du lịch. 1.2.2 Kh¸i niÖm vÒ du lÞch bÒn v÷ng. Theo luËt du lÞch n¨m 2005 ®-îc Quèc häi n-íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI th«ng qua: Du lÞch bÒn v÷ng lµ “ sù ph¸t triÓn du lÞch ®¸p øng ®-îc c¸c nhu cÇu hiÖn t¹i mµ kh«ng lµm tæn h¹i tíi c¸c kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ du lÞch cña t­¬ng lai”. Du lÞch bÒn v÷ng ®ßi hái b»ng c¸ch nµo ®ã cÇn qu¶n lý tèt tµi nguyªn ®Ó cã thÓ ®¸p øng tèt c¸c nhu cÇu kinh tÕ, x· héi, trong khi vÉn duy tr× b¶n s¾c v¨n ho¸, ®a d¹ng sinh häc, c¸c hÖ sinh th¸i.... V× vËy trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn du lÞch ph¶i ®¶m b¶o ®-îc sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ,tµi nguyªn m«i tr-êng du lÞch vµ v¨n ho¸ x· héi. BÒn v÷ng vÒ kinh tÕ ®ã lµ sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ l©u dµi cña du lÞch t¹o nguån thu ®¸ng kÓ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña x· héi, ®em l¹i lîi Ých céng ®ång vµ cña ng-êi ®an ®Þa ph-¬ng. Cã nh- vËy, hä míi c¶i thiÖn ®-îc møc sèng vµ sÏ t×m c¸ch ®Ó b¶o vÖ nguån tµi nguyªn vµ m«i tr-êng du lÞch, c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch. BÒn v÷ng vÒ tµi nguyªn m«i tr-êng lµ viÖc sö dông c¸c tµi nguyªn kh«ng v-ît qu¸ kh¶ n¨ng tù phôc håi cña nã. Sao cho ®¸p øng viÖc ph¸t triÓn du lÞch hiÖn t¹i nh-ng vÉn ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn cña thÕ hÖ t-¬ng lai. NÕu v-ît qu¸ Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 10 ng-ìng chÞu ®ùng cña tµi nguyªn th× chóng sÏ cßn kh¶ n¨ng phôc håi nhÊt lµ c¸c tµi nguyªn tù nhiªn, cßn c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ sÏ bÞ huû ho¹i, m«i tr-êng bÞ suy tho¸i th× ch¾c ch¾n ho¹t ®éng du lÞch kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®-îc. VÝ dô H¶i Phßng tõ l©u næi tiÕng víi b·i t¾m biÓn §å S¬n, nh÷ng n¨m tr-íc phÇn lín kh¸ch du lÞch ë B¾c Bé th-êng ®i t¾m vµ nghØ d-ìng t¹i §å S¬n, nh-ng hiÖn nay do m«i tr-êng bÞ « nhiÔm nªn l-îng kh¸ch du lÞch ®Õn ®©y suy gi¶m. 1.2.3 các nguyên tắc cơ bản của phát triển du lịch bền vững. Là ngành kinh tế tổng hợp và có sự định hướng tài nguyên rõ rệt, một trong những đặc thù cơ bản của du lịch là sự phát triển của nó phụ thuộc vào chất lượng môi trường và tài nguyên du lịch tự nhiên cũng như nhân văn. Nó đòi hỏi sự nỗ lực chung của toàn xã hội phải có trách nhiệm với tài nguyên và môi trường. Để thực hiện đúng mục tiêu đó hoạt động phát triển du lịch phải đặt trong mối quan hệ với tài nguyên môi trừơng. 1.2.3.1 Khai thác sử dụng các nguồn tài nguyên một cách hợp lý. Các hoạt động du lịch đều liên quan đến việc sử dụng nguồn tài nguyên cả tài nguyên du lịch nhân văn và tài nguyen du lịch tự nhiên.Trong đó có những nguôn tài nguyên không thể tái tạo hay thay thế được và nếu muốn cũng phải trải qua thời gian lâu dài.ví dụ các hang động ở vịnh Hạ Long với kiến tạo địa chất hàng triệu năm thì việ bẻ nhũ đá dã đang phá hoại nghiêm trọng tại các hang động ở dây. Đây là nguyên tắ quan trọng hàng đầu.Nếu các tài nguyên du lịch được khai thác một cách hợp lí, đươc bảo tồn và sử dụng bền vững đảm cho quá trình tự duy trì hoặc tự bổ sung diễn ra theo nhũng quy luật tự nhiên hoặc thuận lợi hơn bở sự tác động của con người thông qua việc đầu tư tôn tạo thì sự tồn tại của các tài nguyên đó sẽ lâu dài, đáp ứng đươc nhu cầu phát triển của du lịch qua nhiều thế hệ. Nghĩa là việc khai thác sử dụng các nguồn tài nguyên du lịch của thế hệ hiện tại vẫn đảm bảo việc lưu lại cho thế hệ tương lai,sao cho số lượng,chất lượng các nguồn tài nguyên không bị suy giảm quá mức. Điều đó đòi hỏi trong Tài nguyên du lịch Hải Dương - vấn đề khai thác nhằm phát triển du lịch bền vững Sinh viên: Lê Thị Hà - Lớp: VH903 11 quá trình khai thác sử dụng cần dề ra các giải pháp nhằm ngăn chặn sự mất đ