Khóa luận Thực trạng và giải pháp phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội

Nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động kinh doanh đối ngoại, từ Hội nghị Trung ƣơng lần thứ 6 (khoá IV), Đảng ta đã khởi xƣớng công cuộc đổi m ới, mở cửa nền kinh tế. Kể từ đó đến nay, mỗi diễn biến của hoạt động kinh tế đối ngoại đều thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà hoạch định chính sách cũng nhƣ giới nghiên cứu kinh tế. Phát triển hoạt động kinh tế đối ngoại, trong đó đặc biệt là hoạt động xuất nhập khẩu đƣợc coi là một trong những nhiệ m vụ then chốt, là cơ sở để Việt Nam tham gia vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Nhiệm vụ trọng tâ m trong chiến lƣợc phát triển kinh tế của nƣớc ta hiệ n nay là phải mở rộng kinh tế đối ngoại hƣớng về xuất khẩu đồng thời nhập khẩu thay thế những mặt hàng sản xuất trong nƣớc không có lợi. Tuy nhiên, do mới mở cửa nền kinh tế, hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu còn nhỏ bé, nguồn vốn còn hạn hẹp. Trong khi đó, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế càng diễn ra mạnh mẽ thì hoạt động xuất nhập khẩu càng phức tạp và tiề m ẩn nguy cơ rủi ro cao. Vì vậy, để đạt đƣợc mục tiêu đề ra trong chiến lƣợc phát triển xuất nhập khẩu từ nay đến năm 2010, góp phầ n đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc, đƣa nƣớc ta hội nhập mạnh mẽ với nền kinh tế thế giới thì các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần đƣợc hỗ trợ từ bên ngoài. Trong khi Chính phủ và các cơ quan chức năng hỗ trợ xuất nhập khẩu bằng các chính sách vĩ mô và các định hƣớng lớn thì các ngân hàng thƣơng mại là đơn vị trực tiếp tài trợ về vốn và uy tín cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Và thực tế đã cho thấy để tổ chức tài trợ xuất nhập khẩu thì không một tổ chức nào làm tốt hơn, hiệu quả hơn là chính các ngân hàng thƣơng mại, đây cũng là nguyên tắc và thông lệ quốc tế. Nhận thức đƣợc vai trò quan trọng của xuất nhập khẩu và theo đó là sự cần thiết của hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Việt Nam, trong quá trình thực tập tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội, em đã tập trung tìm hiểu 2 và chọn mảng hoạt động này tại Chi nhánh làm đối tƣợng nghiên cứu cho khoá luận tốt nghiệp của mình với đề tài: "Thực trạng và giải pháp phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội".

pdf109 trang | Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1861 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Thực trạng và giải pháp phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
i TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG KHOA KINH TẾ NGOẠI THƢƠNG ........................ KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: “THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á - CHI NHÁNH HÀ NỘI" Giáo viên hướng dẫn: PGS. TS. NGUYỄN THỊ QUY Người thực hiện: SV. HÀN HỒNG HẠNH Lớp: Anh 6 - K41 - KTNT Hà Nội - 2006 ii MỤC LỤC Lêi më ®Çu .................................................................................................. Ch-¬ng I: Tæng quan vÒ ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i .................................. I. XuÊt nhËp khÈu vµ ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ............................................................................ 1. XuÊt nhËp khÈu vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng............... 1.1. Vai trß cña xuÊt khÈu ................................................................................... 1.2. Vai trß cña nhËp khÈu .................................................................................. 2. Ng©n hµng th-¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu .................. 2.1. Vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng cña ng©n hµng th-¬ng m¹i ....................................... 2.2. Ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th-¬ng m¹i ................... 3. Vai trß cña ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu……………………. 3.1. §èi víi ng©n hµng…………………………………………... 3.2. §èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu………………………. 3.3. §èi víi nÒn kinh tÕ………………………………………….. II. C¸c lo¹i h×nh tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th-¬ng m¹i ........................................................................................................... 1. Tµi trî xuÊt khÈu ................................................................................... 1.1. Tµi trî xuÊt khÈu b»ng h×nh thøc chiÕt khÊu hèi phiÕu. ............................. 1.2 Tµi trî xuÊt khÈu theo ph-¬ng thøc thanh to¸n nhê thu. ............................ 1.3 Tµi trî xuÊt khÈu theo ph-¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. .................. 1.4. C¸c lo¹i h×nh tµi trî xuÊt khÈu kh¸c ............................................................ 2. Tµi trî nhËp khÈu .................................................................................. 2.1. Më th- tÝn dông (L/C) thanh to¸n hµng nhËp khÈu .................................... 2.2. Cho vay ký quü L/C ..................................................................................... 2.3. Cho vay thanh to¸n hµng nhËp khÈu ........................................................... 2.4. Cho vay thÊu chi ........................................................................................... 2.5. TÝn dông thuª mua ....................................................................................... 2.6. Tµi trî nhËp khÈu d-íi h×nh thøc chÊp nhËn hèi phiÕu .............................. 2.7. Tµi trî nhËp khÈu d-íi h×nh thøc chiÕt khÊu hèi phiÕu tù nhËn nî ........................ 2.8. Tµi trî nhËp khÈu b»ng nghiÖp vô b¶o l·nh, t¸i b¶o l·nh .......................... III. Tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi ....................... 1. Tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu Mü .................... 1 4 4 4 4 6 7 7 7 8 8 10 11 11 11 11 13 15 17 23 23 24 24 25 25 27 27 28 29 29 iii 1.1. Tµi trî xuÊt khÈu........................................................................................... 1.2. Tµi trî nhËp khÈu .......................................................................................... 2. Tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu Hµn Quèc (KEXIM) .............................................................................................. 2.1. Tµi trî xuÊt khÈu ............................................................................ 2.2. Tµi trî nhËp khÈu .......................................................................................... Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Ng©n hµng §«ng ¸ - chi nh¸nh Hµ Néi ............... I. Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu vµ tµi trî xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam trong thêi gian qua.............................................................. 1. T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n 2001- 2005 ..................................................................................................... 1.1. XuÊt khÈu ...................................................................................................... 1.2. NhËp khÈu ..................................................................................................... 2. Ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua ........................................................................................................ 2.1. Tµi trî xuÊt khÈu………………………………………….. 2.2. Tµi trî nhËp khÈu…………………………………………. 2.3. §¸nh gi¸ chung ..…………………………………………. II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Ng©n hµng §«ng ¸ - chi nh¸nh Hµ Néi ................................................................... 1. Vµi nÐt vÒ Ng©n hµng §«ng ¸ - Chi nh¸nh Hµ Néi ............................... 1.1. Giíi thiÖu chung ........................................................................................... 1.2. Ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng §«ng Á - chi nh¸nh Hµ Néi .............. 2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Ng©n hµng §«ng ¸ - chi nh¸nh Hµ Néi ........................................................................... 2.1. C¸c h×nh thøc tµi trî ..................................................................................... 2.2. Quy m« vµ c¬ cÊu tµi trî .............................................................................. 2.3. §¸nh gi ¸chung ........................................................................................... Ch-¬ng III: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Ng©n hµng §«ng ¸ - Chi nh¸nh Hµ Néi .............................................. I. §Þnh h-íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi .................................................................. 1. §Þnh h-íng vÒ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 ................ 29 30 31 31 33 35 35 35 35 38 40 40 41 42 43 43 43 46 50 50 59 62 73 73 73 iv 1.1. VÒ xuÊt khÈu ................................................................................................. 1.2. VÒ nhËp khÈu ................................................................................................ 2. §Þnh h-íng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi .......................................................................................... 3. §Þnh h-íng ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña Ng©n hµng §«ng ¸ - Chi nh¸nh Hµ Néi ................................. 3.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh ………………………… 3.2. §Þnh h-íng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu ……………... II. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Ng©n hµng §«ng ¸ - Chi nh¸nh Hµ Néi ............... 1. Nhãm gi¶i ph¸p vÜ m«........................................................................... 1.1. T¹o m«i tr-êng ph¸p lý thuËn lîi thóc ®Èy ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu ...................................................................................................... 1.2. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp khai th¸c vµ cËp nhËt nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ..................................... 1.3. Hç trî cho c¸c ng©n hµng tham gia ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu ............................................................................................................... 1.4. Huy ®éng vèn quèc tÕ phôc vô cho tµi trî xuÊt nhËp khÈu ....................... 2. Nhãm gi¶i ph¸p vi m«........................................................................... 2.1. Gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ................................. 2.2. Gi¶i ph¸p ®èi víi Ng©n hµng §«ng ¸ - Chi nh¸nh Hµ Néi ...................... III. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Ng©n hµng §«ng ¸ - Chi nh¸nh Hµ Néi ................................. 1. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi ChÝnh phñ ...................................................... 2. Mét sè kiÕn nghÞ víi Ng©n hµng nhµ n-íc ............................................ 3. Mét sè kiÕn nghÞ víi Héi së Ng©n hµng §«ng ¸ .................................. KÕt luËn chung ....................................................................................... Tµi liÖu tham kh¶o ......................................................................... 73 74 74 75 75 76 76 76 77 78 79 79 80 80 81 96 96 98 99 100 101 v DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT tt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Ký hiệu NHTM TMCP EAB TNHH TGTK TGTT TGKQ L/C D/P D/A VND USD EUR CAD AUD NZD WTO ASEAN AFTA CEPT Giải thích Ngân hàng thƣơng mại Thƣơng mại cổ phần Ngân hàng TMCP Đông á Trách nhiệm hữu hạn Tiền gửi tiết kiệm Tiền gửi thanh toán Tiền gửi ký quỹ Thƣ tín dụng Trả tiền trao chứng từ (documents against payment) Chấp nhận thanh toán trao chứng từ (documents against acceptance) Đồng Việt Nam Đô la Mỹ Đồng euro Đô la Canada Đô la úc Đô la New Zealand Tổ chức thƣơng mại thế giới Hiệp hội các quốc gia Đông Nam á Khu vực thƣơng mại mậu dịch tự do ASEAN Chƣơng trình cắt giảm thuế quan ƣu đãi chung vi DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TÊN BẢNG TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG TIỀN GỬI TIẾT KIỆM PHÂN THEO LOẠI TIỀN BÌNH QUÂN CÁC LOẠI TIỀN GỬI TÌNH HÌNH ĐẦU TƢ VỐN BIỂU PHÍ DỊCH VỤ THANH TOÁN HÀNG NHẬP KHẨU BẰNG THƢ TÍN DỤNG BIỂU PHÍ DỊCH VỤ BẢO LÃNH - TÁI BẢO LÃNH TÌNH HÌNH CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TRONG 2 NĂM 2004-2005 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU THEO THỜI HẠN TÌNH HÌNH TÀI TRỢ NHẬP KHẨU THEO NGÀNH HÀNG TÌNH HÌNH CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ TÌNH HÌNH MỞ L/C THANH TOÁN HÀNG NHẬP KHẨU TRAN G 46 47 48 55 58 59 60 61 62 63 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động kinh doanh đối ngoại, từ Hội nghị Trung ƣơng lần thứ 6 (khoá IV), Đảng ta đã khởi xƣớng công cuộc đổi mới, mở cửa nền kinh tế. Kể từ đó đến nay, mỗi diễn biến của hoạt động kinh tế đối ngoại đều thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà hoạch định chính sách cũng nhƣ giới nghiên cứu kinh tế. Phát triển hoạt động kinh tế đối ngoại, trong đó đặc biệt là hoạt động xuất nhập khẩu đƣợc coi là một trong những nhiệm vụ then chốt, là cơ sở để Việt Nam tham gia vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lƣợc phát triển kinh tế của nƣớc ta hiện nay là phải mở rộng kinh tế đối ngoại hƣớng về xuất khẩu đồng thời nhập khẩu thay thế những mặt hàng sản xuất trong nƣớc không có lợi. Tuy nhiên, do mới mở cửa nền kinh tế, hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu còn nhỏ bé, nguồn vốn còn hạn hẹp. Trong khi đó, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế càng diễn ra mạnh mẽ thì hoạt động xuất nhập khẩu càng phức tạp và tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cao. Vì vậy, để đạt đƣợc mục tiêu đề ra trong chiến lƣợc phát triển xuất nhập khẩu từ nay đến năm 2010, góp phần đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc, đƣa nƣớc ta hội nhập mạnh mẽ với nền kinh tế thế giới thì các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần đƣợc hỗ trợ từ bên ngoài. Trong khi Chính phủ và các cơ quan chức năng hỗ trợ xuất nhập khẩu bằng các chính sách vĩ mô và các định hƣớng lớn thì các ngân hàng thƣơng mại là đơn vị trực tiếp tài trợ về vốn và uy tín cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Và thực tế đã cho thấy để tổ chức tài trợ xuất nhập khẩu thì không một tổ chức nào làm tốt hơn, hiệu quả hơn là chính các ngân hàng thƣơng mại, đây cũng là nguyên tắc và thông lệ quốc tế. Nhận thức đƣợc vai trò quan trọng của xuất nhập khẩu và theo đó là sự cần thiết của hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Việt Nam, trong quá trình thực tập tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội, em đã tập trung tìm hiểu 2 và chọn mảng hoạt động này tại Chi nhánh làm đối tƣợng nghiên cứu cho khoá luận tốt nghiệp của mình với đề tài: "Thực trạng và giải pháp phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội". 2. Mục đích nghiên cứu: Với đề tài này, khoá luận sẽ sử dụng cơ sở lý luận về tài trợ xuất nhập khẩu để soi vào thực trạng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội, luận giải nguyên nhân những tồn tại, yếu kém và từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Chi nhánh. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: Khoá luận tập trung nghiên cứu về nghiệp vụ tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội (chủ yếu là trong giai đoạn 2003- 2005), cùng với một số vấn đề có liên quan và đề xuất giải pháp cho thời gian tới. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu: Khoá luận đã vận dụng các phƣơng pháp nghiên cứu nhƣ phƣơng pháp duy vật biện chứng, phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh trên cơ sở tham khảo và tìm hiểu thực tế, các sách và tạp chí có liên quan. 5. Kết cấu của khoá luận: Khoá luận đƣợc bố cục theo các phần chính nhƣ sau: Chƣơng I: Tổng quan về hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của các ngân hàng thƣơng mại. Chƣơng II: Thực trạng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội. Chƣơng III: Giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội. Để hoàn thành đƣợc khoá luận này, em xin chân thành cảm ơn cô giáo PGS.TS. Nguyễn Thị Quy- ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tận tình em, cùng các thầy, cô giáo trong khoa đã cung cấp cho em những kiến thức quý báu, 3 tạo điều kiện để em đi sâu nghiên cứu tìm hiểu đề tài. Đồng thời em cũng xin cảm ơn các cán bộ phòng tín dụng và kinh doanh của Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh Hà Nội đã tận tình giúp đỡ em về kiến thức thực tiễn cũng nhƣ các tài liệu tham khảo cần thiết. Do thời gian học tập cũng nhƣ kiến thức thực tế còn hạn chế nên khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đƣợc sự chỉ bảo, góp ý từ phía thầy cô, các bạn và những ai quan tâm tới vấn đề này. 4 Chƣơng I TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI I. XUẤT NHẬP KHẨU VÀ HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1. Xuất nhập khẩu và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trƣờng Hoạt động ngoại thƣơng đã xuất hiện từ rất lâu. Cùng với sự ra đời của Nhà nƣớc, các quan hệ nhiều mặt giữa các quốc gia theo đó cũng hình thành, trong đó các quan hệ kinh tế mà trƣớc hết là các quan hệ thƣơng mại quốc tế thƣờng đi trƣớc và giữ vai trò quan trọng. Theo David Ricardo (1772-1823), nhà duy vật, nhà kinh tế học ngƣời Anh, trong tác phẩm nổi tiếng của mình: "Những nguyên lý kinh tế chính trị và thuế" xuất bản năm 1817 cho rằng: "Các quốc gia có thể hoặc là rất có lợi khi tham gia vào quá trình phân công lao động quốc tế bởi vì phát triển thƣơng mại quốc tế tạo điều kiện để mở rộng thị trƣờng tiêu thụ những sản phẩm hoặc dịch vụ mà nƣớc mình có lợi thế tốt hơn các nƣớc khác, mà thị trƣờng bao giờ cũng là vấn đề sống còn của nền sản xuất hàng hoá dịch vụ". Ngày nay trong xu thế khu vực hoá, toàn cầu hoá thì hoạt động ngoại thƣơng càng giữ vai trò quan trọng. Hoạt động ngoại thƣơng đƣợc hiểu là quá trình trao đổi hàng hoá, dịch vụ giữa các nƣớc. Hoạt động này đƣợc cấu thành bởi hai bộ phận cơ bản: xuất khẩu và nhập khẩu. Xuất khẩu là việc bán hàng hoá và dịch vụ ra nƣớc ngoài, còn việc mua hàng hoá và dịch vụ từ nƣớc ngoài chính là nhập khẩu. Vai trò to lớn của xuất nhập khẩu đối với quá trình phát triển kinh tế đã đƣợc các nhà kinh tế nghiên cứu và tổng hợp trên một số khía cạnh sau: 1.1. Vai trò của xuất khẩu 1.1.1. Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ công nghiệp hóa đất nước 5 Công nghiệp hoá đất nƣớc theo những bƣớc đi thích hợp là con đƣờng tất yếu để khắc phục tình trạng nghèo và chậm phát triển của nƣớc ta. Để công nghiệp hoá đất nƣớc trong một thời gian ngắn, đòi hỏi phải có số vốn lớn để nhập khẩu máy móc, thiết bị, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến. Nguồn vốn để nhập khẩu có thể đƣợc hình thành từ các nguồn nhƣ đầu tƣ nƣớc ngoài, vay nợ, viện trợ, thu từ hoạt động du lịch, dịch vụ thu ngoại tệ, xuất khẩu sức lao động… Các nguồn vốn nhƣ đầu tƣ nƣớc ngoài, vay nợ và viện trợ tuy quan trọng nhƣng rồi cũng phải trả bằng cách này hay cách khác ở thời kỳ sau này. Nguồn vốn quan trọng nhất để nhập khẩu, công nghiệp hoá đất nƣớc là xuất khẩu. Xuất khẩu quyết định quy mô và tốc độ tăng của nhập khẩu. 1.1.2. Xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển Xuất khẩu sẽ tác động trực tiếp đến quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng khai thác có hiệu quả lợi thế tuyệt đối và tƣơng đối của đất nƣớc. Sự phát triển của các ngành hƣớng về xuất khẩu tác động tới các ngành cung cấp đầu vào, thúc đẩy các ngành này phát triển. Đồng thời, sự cạnh tranh gay gắt trên thị trƣờng quốc tế sẽ tạo cho các nhà sản xuất sự năng động, sáng tạo trong kinh doanh, sự quan tâm đúng đắn đến việc nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý, đổi mới công nghệ cũng nhƣ nâng cao chất lƣợng sản phẩm, thúc đẩy sản xuất, mở rộng thị trƣờng. 1.1.3. Xuất khẩu có tác động tích cực đến việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống nhân dân Tác động của xuất khẩu đến đời sống bao gồm nhiều mặt. Trƣớc hết, sản xuất hàng xuất khẩu là nơi thu hút hàng triệu lao động vào làm việc và có thu nhập tƣơng đối cao. Xuất khẩu còn tạo ra nguồn vốn để nhập khẩu vật phẩm tiêu dùng thiết yếu phục vụ đời sống và đáp ứng ngày một phong phú thêm nhu cầu tiêu dùng của nhân dân. 1.1.4. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại phát triển 6 Xuất khẩu và các quan hệ kinh tế đối ngoại có tác động qua lại phụ thuộc lẫn nhau. Có thể hoạt động xuất khẩu có sớm hơn các hoạt động kinh tế đối ngoại khác và tạo điều kiện thúc đẩy các quan hệ này phát triển. Chẳng hạn, xuất khẩu và công nghệ sản xuất hàng xuất khẩu thúc đẩy quan hệ tín dụng, đầu tƣ, mở rộng vận tải quốc tế… Mặt khác, chính các quan hệ kinh tế đối ngoại trên lại tạo tiền đề cho mở rộng xuất khẩu. 1.2. Vai trò của nhập khẩu 1.2.1. Nhập khẩu có vai trò tích cực đến thúc đấy xuất khẩu, tạo điều kiện thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá đất nước Sự tác động này thể hiện ở chỗ nhập khẩu tạo đầu vào cho sản xuất hàng xuất khẩu nhƣ máy móc thiết bị, công nghệ, nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu, tạo môi trƣờng thuận lợi cho việc xuất khẩu hàng Việt Nam ra nƣớc ngoài, đặc biệt là nƣớc nhập khẩu. Đối với một nƣớc đang phát triển nhƣ nƣớc ta thì sản xuất hàng xuất khẩu phát triển sẽ kéo theo các ngành khác cùng phát triển, nhập khẩu tác động giúp đổi mới công nghệ lạc hậu trong nƣớc, tạo điều kiện thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp hoá đất nƣớc. 1.2.2. Bổ sung kịp thời những mặt cân đối của nền kinh tế, đảm bảo phát triển kinh tế cân đối và ổn định Nhập khẩu có tác động bổ sung những hàng hoá chƣa sản xuất đƣợc trong nƣớc hoặc sản xuất trong nƣớc không đáp ứng đủ nhu cầu của ngƣời tiêu dùng. Nhờ vậy mà bổ sung kịp thời những mặt cân đối của nền kinh tế, đảm bảo cho
Luận văn liên quan