Thực hiện chiến lƣợc phát triển kinh tế theo mô hình công nghiệp hóa, hiện
đại hóa hƣớng về xuất khẩu là con đƣờng đúng đắn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc lựa chọn.
Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới đến nay, Nhà nƣớc ta luôn nỗ lực hoàn thiện hệ
thống cơ chế, chính sách, phát triển kinh tế xã hội. Do kinh tế dựa vào nông nghiệp là
chủ yếu nên xuất khẩu những sản phẩm thủ công nghiệp đã trở thành mục tiêu quan
trọng, vừa có ý nghĩa thúc đẩy xuất khẩu, tăng trƣởng kinh tế, vừa giải quyết nhiều
việc làm trong xã hội và khai thác đƣợc tài nguyên cũng nhƣ nguồn lao động của đất
nƣớc. Việt Nam đã vận dụng tối đa lợi thế của mình trong quá trình giao thƣơng với
nƣớc ngoài. Cùng với các mặt hàng thế mạnh nhƣ nông sản, thủy sản, dệt may, giày
dép các mặt hàng truyền thống đang đƣợc sự quan tâm của Nhà nƣớc và Chính phủ,
đặc biệt là mặt hàng thủ công mỹ nghệ.
Việt Nam đƣợc xem là “mỏ vàng” của ngành thủ công mỹ nghệ thế giới. Tuy
nhiên, lƣợng hàng xuất khẩu còn rất hạn chế so với nhu cầu thế giới và chƣa xứng với
tiềm năng của ngành. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do các cơ sở,
doanh nghiệp sản xuất hầu nhƣ không tham gia xuất khẩu trực tiếp nên không nắm bắt
đƣợc nhu cầu của khách hàng. Việc xuất khẩu chủ yếu thông qua các doanh nghiệp
xuất khẩu trong nƣớc. Đôi khi các doanh nghiệp này do qui mô nhỏ và trình độ chuyên
môn còn hạn chế nên việc xuất khẩu phải tiến hành thông qua các trung gian thƣơng
mại.
Hoa Kỳ là một trong ba thị trƣờng mục tiêu chính của ngành thủ công mỹ nghệ.
Nhu cầu nhập khẩu mặt hàng thủ công mỹ nghệ của thị trƣờng này là rất lớn. Dự báo
trong những năm sắp tới, kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam
vào Hoa Kỳ sẽ còn tăng mạnh. Các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng thủ công
mỹ nghệ nói chung và vào Hoa Kỳ nói riêng đã từng sử dụng các dịch vụ của ngƣời
trung gian thƣơng mại nhƣng không ít các nhà kinh doanh, các doanh nghiệp còn chƣa
hiểu đúng và chƣa biết sử dụng, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
2
Trên cơ sở nhận định chung về tình hình thực tiễn xuất khẩu hàng thủ công mỹ
nghệ, em lựa chọn vấn đề: “Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng
thủ công mỹ nghệ vào Hoa Kỳ” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình với mong
muốn có cái nhìn sâu sắc hơn về một loại hình xuất nhập khẩu chủ đạo, từ đó đóng góp
một phần nhỏ vào chiến lƣợc nâng cao hiệu quả xuất khẩu của ngành thủ công mỹ
nghệ, đƣa xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ trở thành một trong những ngành hàng
xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam trong thời gian tới.
109 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1901 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào Hoa Kỳ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ
CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ NGOẠI THƯƠNG
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TÊN ĐỀ TÀI
TRUNG GIAN THƯƠNG MẠI TRONG HOẠT ĐỘNG
XUẤT KHẨU HÀNG THỦ CÔNG MỸ NGHỆ VÀO HOA KỲ
Sinh viên: Nguyễn Thị Luyện
Lớp: Anh 5
Khóa: K42B
Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS. Ph¹m Duy Liªn
HÀ NỘI 2007
LỜI CẢM ƠN
Em xin trân trọng cảm ơn PGS. TS. Phạm Duy
Liên đã giao đề tài và tận tình hướng dẫn em hoàn thành
tốt bản Khóa luận tốt nghiệp. Em cũng xin cảm ơn các
thầy cô khoa Kinh tế và Kinh doanh quốc tế, chuyên
ngành Kinh tế Ngoại thương đã giúo đỡ, tạo điều kiện
cho em hoàn thành tốt đề tài.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các anh chị, các bạn
đang công tác tại Tổng cục Hải quan,Tổng cục Thống kê,
các anh chị, các bạn đang công tác tại Công ty TNHH
Nhật Thắng đã giúp đỡ, động viên tôi trong quá trình làm
nghiên cứu, thực hiện đề tài.
Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn lớn nhất tới gia đình,
tới mẹ, tới các anh chị, các em. Cảm ơn mẹ vì tất cả cho
hôm nay!
Hà nội, ngày 02 tháng 10 năm 2007
Nguyễn Thị Luyện
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
MỤC LỤC
Danh mục bảng biểu và hình vẽ
Danh mục thuật ngữ viết tắt
Lời mở đầu 1
Chương 1. Khái quát về trung gian thương mại 3
I. Sự ra đời và phát triển của trung gian thương mại 3
II. Vai trò của trung gian trong thương mại quốc tế 6
1. Vai trò của trung gian thương mại trong nền kinh tế 6
2. Trung gian thương mại đối với người xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa 7
2.1. Đối với người xuất khẩu hàng hóa 7
2.2. Đối với người nhập khẩu hàng hóa 7
2.3. Trung gian thương mại với các ngành dịch vụ 7
III. Trung gian thương mại theo Luật Thương mại Việt Nam và Hoa Kỳ 8
1. Các loại hình trung gian thương mại 8
1.1. Theo Luật Thương mại Việt Nam 8
1.1.1. Đại diện cho thương nhân (Represent the Deales) 8
1.1.2. Môi giới thương mại (Broker) 9
1.1.3. Uỷ thác mua bán hàng hoá 11
1.1.4. Đại lý (Agent) 12
1.2. Theo Bộ Luật Thương mại Hoa Kỳ 19
2. Điều kiện để trở thành trung gian thương mại 20
IV. Các hình thức trung gian thương mại trên thế giới 22
1. Môi giới (Broker) 22
2. Đại lý (Agent) 22
2.1. Phân theo quyền của người đại lý 22
2.2. Phân theo nghiệp vụ 23
2.3. Phân theo tính chất của mối quan hệ 23
2.4. Nhà phân phối (Distributor) 24
2.5. Nhượng quyền thương mại (Franchising) 24
V. Các loại hợp đồng trung gian thương mại chính 27
1. Hợp đồng môi giới 27
2. Hợp đồng đại lý 29
3. Hợp đồng ủy thác xuất khẩu 31
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
i
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
4. Hợp đồng với nhà phân phối 34
5. Hợp đồng nhượng quyền thương mại 36
Chương 2. Thực trạng sử dụng trung gian thương mại trong xuất khẩu
hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào Hoa Kỳ 37
I. Đánh giá hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào
Hoa Kỳ trong thời gian qua 37
1. Khái quát về tình hình xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ 37
1.1. Đặc điểm của ngành thủ công mỹ nghệ trong nền kinh tế thị
trường 37
1.2. Kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ những năm vừa qua 39
1.3. Thị trường truyền thống và thị trường mục tiêu cho xuất khẩu
hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam 42
1.4. Những vấn đề còn tồn tại trong xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ
của Việt Nam 44
1.4.1. Vấn đề giá cả và mẫu mã sản phẩm 44
1.4.2. Vấn đề thương hiệu và vấn đề bản quyền 46
1.4.3. Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ chưa được đầu tư xứng
đáng 48
2. Thực trạng xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam vào Hoa Kỳ 50
2.1. Lịch sử quan hệ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ 50
2.2. Những thông tin về thị trường Hoa Kỳ 51
2.2.1. Hệ thống thị trường Hoa Kỳ 51
2.2.2. Bán hàng cho các nguồn trung gian đặt hàng (Sourcing
Person) 53
2.3. Thực trạng xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam vào Hoa 54
Kỳ trong thời gian qua
2.3.1. Kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam 54
vào Hoa Kỳ trong những năm vừa qua
2.3.2. Đánh giá thực trạng xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt 57
Nam vào Hoa Kỳ
II. Thực trạng sử dụng trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu 60
hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ thời gian qua
1. Tình hình sử dụng trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu 60
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
ii
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào Hoa Kỳ
1.1. Đánh giá chung 60
1.2. Sử dụng môi giới trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu hàng thủ
công mỹ nghệ 61
1.3. Tình hình sử dụng đại lý trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ
công mỹ nghệ vào Hoa Kỳ 64
1.3.1. Trong lĩnh vực giao nhận, vận tải 64
1.3.2. Khai thuê hải quan 66
1.4. Sử dụng hình thức uỷ thác 68
2. Những khó khăn, tồn tại trong việc lựa chọn và sử dụng trung gian
thương mại 70
2.1. Khó khăn trong việc lựa chọn, sử dụng trung gian thương mại 70
2.2. Khó khăn trong khi làm trung gian thương mại cho nước ngoài 70
2.3. Quản lý hoạt động của trung gian thương mại 71
III. Những bất cập trong việc tổ chức và quản lý hoạt động của trung gian
thương mại trong xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào 72
Hoa Kỳ
1. Mô hình tổ chức kinh doanh của các doanh nghiệp làm trung gian
thương mại 72
1.1. Khả năng thích ứng về nguồn vốn 72
1.2. Khả năng thích ứng về lao động 72
1.3. Khả năng thích ứng về kỹ thuật 73
1.4. Các khó khăn của các doanh nghiệp trung gian thương mại 73
1.4.1. Những tồn tại về mặt chủ quan của doanh nghiệp 74
1.4.2. Những tồn tại về mặt khách quan 77
2. Đăng ký thành lập doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh 78
2.1. Các văn bản hướng dẫn còn chưa đồng bộ 78
2.2. Chưa hình thành hệ thống đăng ký kinh doanh thống nhất từ
Trung ương đến địa phương 79
2.3. Quản lý hoạt động của trung gian thương mại ở Việt Nam 79
Chương 3. Các giải pháp nhằm sử dụng một cách hiệu quả trung gian
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
iii
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam
vào Hoa Kỳ 80
I. Nhu cầu sử dụng trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ 80
công mỹ nghệ Việt Nam vào Hoa Kỳ trong thời gian tới
1. Phương hướng phát triển xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ và những 80
lĩnh vực có liên quan đến năm 2010
2. Dự báo xu hướng sử dụng trung gian thương mại trong hoạt động xuất
khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam vào Hoa Kỳ 81
2.1. Sự phân công lao động xã hội ngày một diễn ra sâu rộng hơn 82
2.2. Do tự do hóa thương mại nên ngày càng có nhiều công ty tham
gia vào lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu hàng thủ công mỹ 82
nghệ
2.3. Chính sách đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ kinh tế đối
ngoại của Đảng và Nhà nước đã, đang và sẽ làm cho thị trường
xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam ngày càng mở
rộng hơn 82
II. Các giải pháp nhằm sử dụng một cách hiệu quả trung gian thương mại trong
hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào Hoa Kỳ trong thời gian tới 84
1. Giải pháp về phía Nhà nước 84
1.1. Hoàn thiện các qui định về trung gian thương mại trong luật Việt 84
Nam
1.2. Tổ chức mạng lưới cung cấp thông tin về trung gian thương mại 85
ở Việt Nam
2. Các giải pháp về phía doanh nghiệp 90
2.1. Nâng cao hiểu biết về pháp luật liên quan đến trung gian thương 90
mại và thị trường Hoa Kỳ
2.2. Đẩy mạnh công tác Marketing 90
2.3. Lựa chọn trung gian thương mại trong hoạt động kinh doanh 91
2.4. Thiết lập hợp đồng chặt chẽ với các tổ chức trung gian 93
2.5. Đào tạo cán bộ có nghiệp vụ chuyên môn về các lĩnh vực kinh 94
doanh có liên quan
Kết luận 95
Tài liệu tham khảo 96
DANH MỤC BẢNG BIỂU VÀ HÌNH VẼ
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
iv
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
HÌNH VẼ
Mô hình 1. Mua bán qua đại lý 14
Mô hình 2. Sơ đồ mua bán qua đại lý bao tiêu 14
Mô hình 3. Sơ đồ mua bán qua tổng đại lý 15
Mô hình 4. Sơ đồ quan hệ giữa các bên trong giao nhận 17
B¶ng biÓu
Bảng 1. Kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ và tỷ trọng trong tổng 40
kim ngạch xuất khẩu cả nước những năm vừa qua
Bảng 2. Tỷ trọng và tình hình thực hiện kế hoạch xuất khẩu của 41
hàng thủ công mỹ nghệ chín tháng đầu năm 2007
Bảng 3. Kim ngạch xuất khẩu hàng TCMN Việt Nam vào Hoa Kỳ 55
những năm vừa qua
Bảng 4. Kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng TCMN chủ yếu của Việt 55
Nam sang Hoa Kỳ qua các năm
B¶ng 5. So s¸nh kim ng¹ch xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng TCMN ViÖt Nam 56
xuÊt khÈu sang Hoa Kú vµ NhËt B¶n qua c¸c n¨m
B¶ng 6. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ vµo Hoa Kú 63
qua c¸c ph•¬ng thøc ë C«ng ty TNHH NhËt Th¾ng
B¶ng 7. Tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu ñy th¸c hµng TCMN trong tæng kim 68
ng¹ch xuÊt khÈu TCMN vµo Hoa Kú nh÷ng n¨m võa qua
B¶ng 8. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng TCMN vµo Hoa Kú qua c¸c ph•¬ng thøc 69
ë Artexport Hµ Néi
B¶ng 9. Dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr•êng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ 81
ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010
DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
v
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
FIATA International Federation of Freight Liên đoàn các Hiệp hội giao nhận
Forwarder quốc tế
UNESCO United Nations Educational, Uỷ ban Liên hợp quốc về Xã hội và
Scientific and Cultural Kinh tế
Organization
UNCTAD United Nations Conference on Uỷ ban Liên hợp quốc về thương
Trade and Development mại và phát triển
ESCAP Economic and Social Commission Uỷ ban xã hội và kinh tế Châu Á -
for the Asia - Pacific Thái Bình Dương
NCBFA National Customs Brokers and Hiệp hội dịch vụ thủ tục hải quan
Forwarders Association và giao nhận Hoa Kỳ
IFCBA International Federation of Liên đoàn quốc tế các hiệp hội
Customs Brokers Associations những người kinh doanh dịch vụ
thủ tục hải quan
WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại quốc tế
EU Europian Union Liên minh Châu Âu
VIFFAS Vietnam Freight Forwarders Hiệp hội giao nhận kho vận Việt
Association Nam
MTO Multimodal Transport Operator Tổ chức vận tải đa phương thức
GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội
SME Small and Medium Enterprises Doanh nghiệp vừa và nhỏ
XNK Xuất nhập khẩu
XK Xuất khẩu
KN Kim ngạch
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
vi
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thực hiện chiến lƣợc phát triển kinh tế theo mô hình công nghiệp hóa, hiện
đại hóa hƣớng về xuất khẩu là con đƣờng đúng đắn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc lựa chọn.
Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới đến nay, Nhà nƣớc ta luôn nỗ lực hoàn thiện hệ
thống cơ chế, chính sách, phát triển kinh tế xã hội. Do kinh tế dựa vào nông nghiệp là
chủ yếu nên xuất khẩu những sản phẩm thủ công nghiệp đã trở thành mục tiêu quan
trọng, vừa có ý nghĩa thúc đẩy xuất khẩu, tăng trƣởng kinh tế, vừa giải quyết nhiều
việc làm trong xã hội và khai thác đƣợc tài nguyên cũng nhƣ nguồn lao động của đất
nƣớc. Việt Nam đã vận dụng tối đa lợi thế của mình trong quá trình giao thƣơng với
nƣớc ngoài. Cùng với các mặt hàng thế mạnh nhƣ nông sản, thủy sản, dệt may, giày
dép… các mặt hàng truyền thống đang đƣợc sự quan tâm của Nhà nƣớc và Chính phủ,
đặc biệt là mặt hàng thủ công mỹ nghệ.
Việt Nam đƣợc xem là “mỏ vàng” của ngành thủ công mỹ nghệ thế giới. Tuy
nhiên, lƣợng hàng xuất khẩu còn rất hạn chế so với nhu cầu thế giới và chƣa xứng với
tiềm năng của ngành. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do các cơ sở,
doanh nghiệp sản xuất hầu nhƣ không tham gia xuất khẩu trực tiếp nên không nắm bắt
đƣợc nhu cầu của khách hàng. Việc xuất khẩu chủ yếu thông qua các doanh nghiệp
xuất khẩu trong nƣớc. Đôi khi các doanh nghiệp này do qui mô nhỏ và trình độ chuyên
môn còn hạn chế nên việc xuất khẩu phải tiến hành thông qua các trung gian thƣơng
mại.
Hoa Kỳ là một trong ba thị trƣờng mục tiêu chính của ngành thủ công mỹ nghệ.
Nhu cầu nhập khẩu mặt hàng thủ công mỹ nghệ của thị trƣờng này là rất lớn. Dự báo
trong những năm sắp tới, kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam
vào Hoa Kỳ sẽ còn tăng mạnh. Các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng thủ công
mỹ nghệ nói chung và vào Hoa Kỳ nói riêng đã từng sử dụng các dịch vụ của ngƣời
trung gian thƣơng mại nhƣng không ít các nhà kinh doanh, các doanh nghiệp còn chƣa
hiểu đúng và chƣa biết sử dụng, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
1
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
Trên cơ sở nhận định chung về tình hình thực tiễn xuất khẩu hàng thủ công mỹ
nghệ, em lựa chọn vấn đề: “Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng
thủ công mỹ nghệ vào Hoa Kỳ” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình với mong
muốn có cái nhìn sâu sắc hơn về một loại hình xuất nhập khẩu chủ đạo, từ đó đóng góp
một phần nhỏ vào chiến lƣợc nâng cao hiệu quả xuất khẩu của ngành thủ công mỹ
nghệ, đƣa xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ trở thành một trong những ngành hàng
xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam trong thời gian tới.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung vào việc nghiên cứu hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ
nghệ nói chung và xuất khẩu vào thị trƣờng Hoa Kỳ nói riêng và thực tiễn sử dụng
trung gian thƣơng mại trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam
trong lĩnh vực nói trên.
3. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu dựa trên phƣơng pháp duy vật lịch sử, duy vật biện chứng kết
hợp các phƣơng pháp tổng hợp, phân tích, so sánh, diễn giải, phƣơng pháp tiếp cận
thực tiễn và một số phƣơng pháp khác.
4. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài sẽ tập trung nghiên cứu các vấn đề sau:
- Hệ thống hoá các khái niệm, đặc điểm, loại hình, các qui định về trung gian
thƣơng mại.
- Đánh giá thực trạng sử dụng trung gian thƣơng mại trong hoạt động xuất khẩu
hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào thị trƣờng Hoa Kỳ trong thời gian qua.
- Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp nhằm sử dụng có hiệu
quả trung gian thƣơng mại trong xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào
thị trƣờng Hoa Kỳ trong thời gian tới.
5. Bố cục của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài đƣợc chia thành 3 chƣơng.
Chương 1: Khái quát về trung gian thương mại
Chương 2: Thực trạng sử dụng trung gian thương mại trong xuất khẩu hàng
thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào Hoa Kỳ.
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
2
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
Chương 3: Các giải pháp nhằm sử dụng một cách có hiệu quả trung gian
thương mại trong xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam vào Hoa Kỳ.
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
3
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
Chƣơng 1.
KHÁI QUÁT VỀ TRUNG GIAN THƢƠNG MẠI
I. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TRUNG GIAN THƢƠNG MẠI
Từ rất lâu, trong hoạt động sản xuất kinh doanh của con ngƣời đã có sự tham gia
của các trung gian thƣơng mại. Từ thời kỳ chiếm hữu nô lệ, chúng ta đã thấy sự hiện
diện của trung gian trong các buổi bán đấu giá nô lệ. Trong thời kỳ phong kiến, ngƣời
môi giới đã xuất hiện trong cả mối quan hệ giữa vua chúa và các thƣơng gia, nhƣ đƣợc
mô tả trong truyện “Ngàn lẻ một đêm”. Đến giai đoạn tƣ bản chủ nghĩa phát triển, đội
ngũ các nhà trung gian thƣơng mại đã phát triển ở một tầm cao mới. Họ thành lập công
ty, hiệp hội, tập đoàn… với hình thức tổ chức chặt chẽ hơn. Ngày nay chúng ta có thể
thấy họ xuất hiện ở mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội loài ngƣời từ môi giới nhà đất,
môi giới việc làm đến môi giới các loại hàng hoá, cả hữu hình và vô hình.
Giao nhận vận tải và bảo hiểm là hai lĩnh vực, hai cột mốc quan trọng trong sự
ra đời và phát triển của trung gian thƣơng mại.
Trong lĩnh vực giao nhận vận tải, những ngƣời trung gian hoạt động rất mạnh.
Họ thành lập nên các Hãng, các Hiệp hội. Ngay từ những năm 1522, hãng giao nhận
đầu tiên trên thế giới đã xuất hiện ở Badiley (Thụy Sĩ) với tên gọi là E.Vasnai. Hãng
này kinh doanh cả vận tải lẫn giao nhận với phí thu rất cao, khoảng 1/3 giá trị của hàng
hoá.
Cùng với sự phát triển của vận tải và buôn bán quốc tế, giao nhận đƣợc tách ra
khỏi vận tải và buôn bán, dần dần trở thành một ngành kinh doanh độc lập.
Sự cạnh tranh gay gắt giữa các công ty giao nhận dẫn đến sự ra đời các Hiệp hội
giao nhận trong phạm vi một cảng, một khu vực hay một nƣớc. Trên phạm vi quốc tế
hình thành các Liên đoàn giao nhận nhƣ: Liên đoàn những ngƣời giao nhận Bỉ, Hà
Lan, Mỹ… Đặc biệt, vào ngày 31/5/1926 tại Viên - thủ đô của nƣớc Áo, “Liên đoàn
các Hiệp hội giao nhận quốc tế” - FIATA (International Federation of Freight
Forwarder Association) ra đời, có sự tham gia của 19 Hiệp hội quốc gia của những
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
4
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
ngƣời giao nhận. FIATA là một tổ chức giao nhận vận tải lớn nhất trên thế giới. Cái tên
đó vẫn đƣợc giữ cho tới nay. Hiện nay trụ sở của FIATA đƣợc chuyển về Zurich, Thụy
Sĩ.
FIATA là một tổ chức phi chính phủ đang đại diện cho hơn 35000 nhà giao
nhận ở hơn 130 quốc gia. Vị trí toàn cầu của tổ chức này đã đƣợc các cơ quan của Liên
hợp quốc công nhận nhƣ Uỷ ban Liên hợp quốc về Xã hội và Kinh tế (UNESCO); Uỷ
ban Liên hợp quốc về thƣơng mại và phát triển (UNCTAD); Uỷ ban xã hội và kinh tế
Châu Á - Thái Bình Dƣơng (ESCAP)… Cùng với các tổ chức này, FIATA đã tham gia
các vấn đề tƣ vấn cho Liên hợp quốc. FIATA cũng đƣợc các tổ chức quốc tế khác liên
quan đến buôn bán và vận tải công nhận nhƣ Hội đồng thƣơng mại quốc tế (ICC).
FIATA là một tổ chức giao nhận lớn nhất trên thế giới hiện nay, đƣợc thành lập không
nhằm mục đích kinh doanh và lợi nhuận.
Mục tiêu chính của FIATA là bảo vệ và tăng cƣờng lợi ích của ngƣời giao nhận
trên phạm vi quốc tế, nâng cao chất lƣợng dịch vụ giao nhận, liên kết nghề nghiệp,
tuyên truyền dịch vụ giao nhận vận tải, xúc tiến quá trình đơn giản hoá và thống nhất
chứng từ và các điều kiện kinh doanh tiêu chuẩn nhằm cải tiến chất lƣợng dịch vụ của
các hội viên, đào tạo nghiệp vụ ở trình độ quốc tế, tăng cƣờng mối quan hệ phối hợp
với các tổ chức giao nhận, với các chủ hàng và ngƣời chuyên chở.
Hiện nay, nhiều công ty giao nhận của Việt Nam đã trở thành thành viên chính
thức của FIATA.
Trong lĩnh vực bảo hiểm, những ngƣời môi giới cũng hoạt động rất mạnh mẽ.
Bảo hiểm hàng hoá xuất hiện đầu tiên ở Anh vào đầu thế kỷ 17. Các điều kiện bảo
hiểm của Viện những người bảo hiểm London đã trở thành quen thuộc và đƣợc áp dụng
rộng rãi trên thị trƣờng bảo hiểm thế giới.
Trong nền kinh tế thị trƣờng, nhu cầu bảo hiểm của các tổ chức và cá nhân hết
sức phong phú, đồng thời cũng có nhiều doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp đa dạng các
sản phẩm bảo hiểm tới khách hàng. Ngƣời có nhu cầu bảo hiểm đặc biệt là các tổ chức
kinh tế lớn, mặc dù luôn nhận đƣợc các thông tin về các doanh nghiệp bảo hiểm, nhƣng
họ không thể đánh giá khả năng của nhiều doanh nghiệp có chung một loại bảo hiểm
NguyÔn ThÞ LuyÖn - Anh5 K42B Khãa luËn tèt nghiÖp
5
Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào
Hoa Kỳ
để lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm tốt hơn hoặc những sản phẩm có điều kiện bảo
hiểm rộng hơn và mức phí rẻ hơn, phù hợp hơn. Chính vì vậy đã xuất hiện các nhà môi
gi