Mai Quốc Dũng, “Phát huy nguồn lực trí thức người Việt Nam ở nước
ngoài trong quá trình xây dựng chính phủ kiến tạo” [49]. Tác giả đã khẳng
định, với tư cách là một bộ phận không tách rời, là nguồn lực của dân tộc,
người Việt Nam ở nước ngoài nói chung và trí thức người Việt Nam ở nước
ngoài nói riêng sẽ có những đóng góp quan trọng trong quá trình xây dựng
Chính phủ kiến tạo tại Việt Nam. Từ đó tác giả tập trung đề xuất các giải pháp
phát huy nguồn lực trí thức người Việt Nam ở nước ngoài góp phần xây dựng
chính phủ kiến tạo hiện nay.
Đoàn Thanh Thủy, “Phát huy vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở
nước ngoài trong thời kỳ đổi mới” [153]. Tác giả khẳng định, cộng đồng
NVNONN ngày càng trở thành nguồn lực quan trọng, đóng góp cho sự phát
triển của đất nước. Với quan điểm nhất quán, Đảng và Nhà nước đã khẳng
định người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời, một nguồn lực
của cộng đồng dân tộc Việt Nam, đồng thời từng bước hoàn thiện chủ trương,
chính sách nâng cao hiệu quả công tác vận động người Việt Nam ở nước
ngoài trong thời gian qua. Bài viết nêu bật quan điểm bao điểm bao trùm của
Đảng và Nhà nước Việt Nam về người Việt Nam ở nước ngoài, khẳng định
những kết quả đạt được trong thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và
Nhà nước đối với người Việt Nam ở nước ngoài thông qua những đóng góp
của cộng đồng đối với đất nước trong thời kỳ đổi mới.
Trần Thị Vui, “Phát huy vai trò của người Việt Nam ở nước ngoài, tạo
sức mạnh tổng hợp bảo vệ an ninh quốc gia trong bối cảnh hiện nay” [179].
Bài viết tập trung nhấn mạnh ba nội dung chính: Một là, chủ trương và chính
sách của Đảng và Nhà nước ta đối với NVNONN trong bối cảnh hiện nay.
Hai là, tình hình NVNONN và những yêu cầu mới của công tác bảo vệ an
ninh quốc gia. Ba là, vai trò và những đóng góp của NVNONN trong bảo vệ
an ninh quốc gia hiện nay. Nhờ bộ phận NVNONN, Đảng đã tập hợp và phát
huy được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sức mạnh tổng
hợp, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, giúp Việt Nam có được cơ đồ, tiềm
lực, vị thế và uy tín trên trường quốc tế như ngày nay.
199 trang |
Chia sẻ: Đào Thiềm | Ngày: 07/01/2025 | Lượt xem: 86 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ THU TRANG
CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG
NGƯỜI VIỆT NAM Ở NƯỚC NGOÀI HIỆN NAY
THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÀNH HỒ CHÍ MINH HỌC
HÀ NỘI - 2023
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ THU TRANG
CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG
NGƯỜI VIỆT NAM Ở NƯỚC NGOÀI HIỆN NAY
THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÀNH HỒ CHÍ MINH HỌC
Mã số: 931.02.04
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS NGUYỄN VĂN THẾ
2. TS. LÊ THỊ THU HỒNG
HÀ NỘI - 2023
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được
trích dẫn đầy đủ theo quy định.
Tác giả
Nguyễn Thị Thu Trang
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1
Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ................................. 7
1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án............................... 7
1.2. Khái quát về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án và
những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu ................................................. 31
Chương 2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG
NGƯỜI VIỆT NAM Ở NƯỚC NGOÀI......................................................... 35
2.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài .................................... 35
2.2. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác vận động người Việt
Nam ở nước ngoài...................................................................................... 41
2.3. Giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác vận động người Việt
Nam ở nước ngoài...................................................................................... 74
Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG NGƯỜI VIỆT NAM
Ở NƯỚC NGOÀI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA..................................... 83
3.1. Tình hình cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hiện nay ........... 83
3.2. Thực trạng công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài (2004 -
2022) dưới góc nhìn tư tưởng Hồ Chí Minh.............................................. 85
3.3. Những vấn đề đặt ra từ thực trạng công tác vận động người Việt Nam
ở nước ngoài............................................................................................. 127
Chương 4. NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG, PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP
TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG NGƯỜI VIỆT NAM Ở NƯỚC
NGOÀI THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH.............................................. 133
4.1. Những nhân tố tác động đến công tác vận động người Việt Nam ở
nước ngoài................................................................................................ 133
4.2. Phương hướng và giải pháp tăng cường công tác vận động người Việt
Nam ở nước ngoài trong thời gian tới theo tư tưởng Hồ Chí Minh ........ 150
KẾT LUẬN................................................................................................... 175
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ
CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN.................................................. 178
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................... 179
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCT :
BBT :
CNXH :
Bộ Chính trị
Ban Bí thư
Chủ nghĩa xã hội
ĐCS : Đảng Cộng sản
KHCN :
NVNONN :
Nxb :
Khoa học công nghệ
Người Việt Nam ở nước ngoài
Nhà xuất bản
XHCN : Xã hội chủ nghĩa
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) là một bộ phận gắn bó máu
thịt, không thể tách rời và là nguồn lực to lớn của dân tộc Việt Nam trong mọi
thời kỳ cách mạng. Công tác vận động NVNONN là nội dung quan trọng của
công tác vận động quần chúng của Đảng để xây dựng khối đại đoàn kết toàn
dân tộc, tạo sức mạnh tổng hợp đem lại thắng lợi trong sự nghiệp cách mạng
Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Sinh thời, Hồ Chí Minh đã sớm khẳng
định vai trò của cộng đồng NVNONN và coi trọng công tác vận động kiều
bào với những nội dung, phương pháp khoa học, phù hợp với tình hình thực
tế. Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác vận động NVNONN được thể hiện sâu
sắc trong các bài nói, bài viết, thư, lời kêu gọi đồng bào, đồng thời còn được
thể hiện sinh động, phong phú qua thực tiễn vận động NVNONN của Người,
nhất là ở các nước Pháp, Trung Quốc, Thái Lan, Lào. Tư tưởng Hồ Chí Minh
về công tác vận động NVNONN mang bản chất cách mạng, khoa học và nhân
văn sâu sắc. Ngày nay hoàn cảnh lịch sử đã có nhiều thay đổi nhưng tư tưởng
này của Người vẫn có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn, là cơ sở để Đảng, Nhà
nước ta vận dụng trong xây dựng, hoàn thiện đường lối, chính sách vận động
NVNONN, nhằm tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần vào sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh.
Nhận thức sâu sắc về giá trị to lớn, bền vững của tư tưởng Hồ Chí Minh
về công tác vận động NVNONN, trong nhiều năm qua, cùng với việc đẩy
mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Đảng
đã ban hành nhiều nghị quyết cụ thể nhằm đổi mới nội dung, phương pháp
vận động NVNONN. Nhất là từ khi thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW (26-3-
2004) của Bộ Chính trị, khoá IX về “Công tác đối với người Việt Nam ở nước
ngoài” đã tạo điều kiện cơ sở chính trị thuận lợi cho NVNONN sinh sống, lao
2
động, học tập, công tác; đồng thời, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân
tộc; thu hút tiềm năng kinh tế, tri thức khoa học, công nghệ của NVNONN
đóng góp cho công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, làm cho mối quan hệ
giữa kiều bào với đất nước ngày càng gắn bó hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những
mặt tích cực, công tác vận động NVNONN cũng còn những hạn chế cần khắc
phục cả về nội dung, hình thức, sử dụng lực lượng, phương tiện vận động.
Công tác vận động NVNONN chưa theo kịp những chuyển biến mới của bối
cảnh quốc tế và trong nước. Một bộ phận NVNONN còn thiếu địa vị pháp lí,
sự hội nhập quốc tế còn chậm. Vì vậy, chưa phát huy tối đa nguồn lực
NVNONN trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những hạn chế trong công tác
vận động NVNONN rất cần phải được khắc phục theo những nguyên nhân cả
về khách quan và chủ quan.
Trong hơn hai thập niên đầu của thế kỷ XXI, bối cảnh tình hình trong
nước và quốc tế có những biến đổi nhanh chóng, phức tạp, khó lường, tác
động cả thuận lợi và khó khăn đến công tác vận động NVNONN và đặt ra
những yêu cầu mới đối với công tác này. Trong khi đó, công cuộc đổi mới đất
nước nhằm đưa nước ta trở thành nước phát triển, hùng cường, phồn vinh, hạnh
phúc đang đòi hỏi phải tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân
tộc và phát huy các nguồn lực, trong đó có nguồn lực của cộng đồng
NVNONN. Vì thế, cần nghiên cứu một cách có hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh
về công tác vận động NVNONN và xuất phát từ thực tiễn hiện nay để vận
dụng sáng tạo trong xây dựng và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của
Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác vận động NVNONN,
góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Việc
nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác vận động NVNONN và sự vận
dụng của Đảng trong công tác vận động NVNONN là một yêu cầu cần thiết, là
vấn đề có ý nghĩa khoa học và thực tiễn thiết thực.
3
Với những lý do chủ yếu nêu trên, nghiên cứu sinh chọn đề tài: “Công
tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí
Minh” làm Luận án Tiến sĩ ngành Hồ Chí Minh học.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu một cách hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh về
công tác vận động NVNONN và đánh giá thực trạng vận dụng, luận án đề
xuất giải pháp tăng cường công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài
hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài, khái quát
những kết quả đạt được và những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu.
- Phân tích làm rõ những quan điểm cơ bản và giá trị của tư tưởng Hồ
Chí Minh về công tác vận động NVNONN.
- Đánh giá thực trạng công tác vận động NVNONN trong giai đoạn từ
2004 - 2022 và xác định những vấn đề đặt ra từ thực trạng dưới góc nhìn từ tư
tưởng Hồ Chí Minh.
- Phân tích những nhân tố tác động, đưa ra phương hướng và giải pháp
tăng cường công tác vận động NVNONN hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác vận động NVNONN và sự vận dụng.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Nghiên cứu những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh
về công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài và sự vận dụng những
quan điểm đó trong công tác vận động NVNONN.
- Về không gian:
Luận án tập trung nghiên cứu tư tưởng của Hồ Chí Minh về công tác
vận động NVNONN thể hiện trên các địa bàn chủ yếu như: Pháp, Trung
Quốc, Thái Lan, Lào
4
- Về thời gian:
Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác vận động NVNONN
theo thời gian các bài nói, bài viết, thư gửi kiều bào của Hồ Chí Minh gắn với
hoạt động thực tiễn của Người.
Nghiên cứu khảo sát thực tiễn công tác vận động NVNONN của Đảng,
Nhà nước từ năm 2004 đến năm 2022 (Mốc năm 2004 tính từ khi có Nghị
quyết 36- NQ/TW của Bộ Chính trị khoá IX về Công tác đối với người Việt
Nam ở nước ngoài).
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án dựa trên lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh và quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng
khối đại đoàn kết dân tộc và về công tác vận động quần chúng.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
4.2.1. Phương pháp chung
Đề tài luận án thuộc ngành Khoa học chính trị, chuyên ngành Hồ Chí
Minh học, nên ngoài các phương pháp chung của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử, tác giả sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên
cứu như kết hợp logic và lịch sử, phân tích và tổng hợp, thống kê, so sánh,
nghiên cứu văn bản học, điều tra xã hội học, phỏng vấn chuyên gia.
4.2.2. Phương pháp cụ thể
Các phương pháp được sử dụng để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể như sau:
Chương 1, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp,
nghiên cứu văn bản, để đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài:
“Công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài hiện nay theo tư tưởng Hồ
Chí Minh”.
Chương 2, tác giả sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để làm sáng tỏ
vấn đề cần nghiên cứu. Cụ thể, tác giả sử dụng phương pháp hệ thống hoá,
khái quát hoá, trừu tượng hóa để xây dựng các khái niệm công cụ. Trong phần
5
trình bày tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác vận động người Việt Nam ở
nước ngoài, tác giả sử dụng phương pháp logic, kết hợp phương pháp logic
với phương pháp lịch sử nhằm làm rõ những nội dung và giá trị của tư tưởng
Hồ Chí Minh về công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài.
Chương 3, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp phân tích văn bản, phân
tích, tổng hợp, tổng kết thực tiễn để làm rõ thực trạng công tác vận động
người Việt Nam ở nước ngoài theo tư tưởng Hồ Chí Minh; những vấn đề đặt
ra đối với công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài theo tư tưởng Hồ
Chí Minh giai đoạn 2004 - 2022.
Chương 4, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp dự báo, thống kê, phân tích
văn bản, quy nạp, diễn dịch để đề xuất phương hướng và giải pháp tăng cường
công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
5. Đóng góp mới của luận án
- Luận án góp phần làm rõ nội dung cơ bản, giá trị tư tưởng Hồ Chí
Minh về công tác vận động NVNONN.
- Đánh giá khái quát và xác định những vấn đề đặt ra từ thực trạng
công tác vận động NVNONN.
- Đề xuất các giải pháp mang tính khả thi để tăng cường công tác vận
động NVNONN hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
6.1. Về lý luận
Thành công của luận án góp phần phát triển khoa học chuyên ngành Hồ
Chí Minh học. Đồng thời cung cấp luận cứ, cơ sở khoa học cho việc đề xuất,
thực thi chính sách liên quan đến công tác vận động NVNONN hiện nay.
6.2. Về thực tiễn
- Kết quả nghiên cứu của luận án có thể làm tài liệu tham khảo cho các
bộ, ban, ngành, các tổ chức có liên quan tiếp tục đổi mới nội dung, phương
pháp vận động, phát huy vai trò của người Việt Nam ở nước ngoài trong công
cuộc đổi mới đất nước hiện nay.
6
- Luận án có thể làm tài liệu tham khảo cho công tác nghiên cứu và
giảng dạy tại các cơ sở đào tạo về ngành Hồ Chí Minh học cũng như các
chuyên ngành khoa học xã hội khác.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục và
danh mục các công trình nghiên cứu của tác giả, nội dung luận án gồm 4 chương
(10 tiết).
7
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1.1. Những nghiên cứu liên quan đến tư tưởng Hồ Chí Minh về
công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài
Cho đến nay có một số ít những nghiên cứu chuyên sâu tư tưởng Hồ
Chí Minh về vận động người Việt Nam ở nước ngoài. Qua khảo cứu tác giả
nhận thấy đáng chú ý là các nghiên cứu tiêu biểu sau:
Thu Trang trong sách Nguyễn Ái Quốc tại Pari (1917-1923) [158]. Tác
giả đã phản ánh tương đối đầy đủ, sâu sắc về một thời kỳ lịch sử trong quãng
thời gian 6 năm từ khi Nguyễn Ái Quốc từ Anh trở lại Pháp, đến khi Người
rời Pháp sang Nga hoạt động cách mạng. Với hơn 400 trang sách, tác giả đem
đến cho người đọc những tư liệu quý hiếm ghi lại những sự kiện tiêu biểu
trong giai đoạn hoạt động tại Pháp của Nguyễn Ái Quốc. Tại Pháp, Nguyễn
Ái Quốc luôn khẳng định tầm quan trọng của cộng đồng người Việt Nam yêu
nước, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ, đồng tình của họ cho sự nghiệp cao cả
của cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới.
Bảo tàng Cách mạng Việt Nam với Hồ Chí Minh ở Pháp năm 1946
[22]. Cuốn sách tập trung phân tích những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí
Minh trong chuyến công du nước Pháp năm 1946 theo lời mời chính thức của
Chính phủ Pháp; thấy rõ hơn tình cảm của kiều bào, của nhân dân Pháp đối với
Người. Mặt khác, qua đó Hồ Chí Minh cũng đã sớm nhận thấy vai trò quan
trọng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và đã tích cực tạo lập cơ sở,
xây dựng tổ chức ở nước ngoài để phục vụ cho cách mạng trong nước.
Nguyễn Văn Khoan - Nguyễn Tiến (đồng chủ biên) cuốn sách Bác Hồ
ở Xiêm (1928-1929) [96]. Cuốn sách tập hợp một số văn kiện, bài viết, tư liệu
về thời gian Chủ tịch Hồ Chí Minh hoạt động trên đất Xiêm cùng với những
tình cảm mà bà con kiều bào tại đây dành cho Người. Sự quan tâm của Hồ
8
Chí Minh với kiều bào không chỉ thể hiện ở những định hướng lớn của Người
về việc tổ chức, xây dựng phong trào yêu nước của kiều bào tại Xiêm những
ngày đầu cách mạng mà còn ở cả trong những công việc cụ thể, thường xuyên và
liên tục trong suốt quá trình phát triển của cách mạng. Mặt khác, bằng lời nói,
bằng hành động và bằng chính cuộc sống gần gũi, gương mẫu của mình, Hồ Chí
Minh luôn giáo dục kiều bào thương yêu đùm bọc lẫn nhau, luôn hướng về Tổ
quốc thông qua cách làm việc và biện pháp cụ thể, đồng thời tôn trọng luật pháp,
phong tục, tập quán ở Xiêm, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của nhân dân
Xiêm cho sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam.
Nguyễn Văn Khoan (chủ biên), Người Việt ở Thái Lan (1910-1960)
[97]. Công trình đã tập hợp nhiều bài viết nghiên cứu một cách toàn diện hoạt
động của kiều bào ở Thái Lan - cầu nối văn hóa trong quan hệ Thái - Việt;
Hội viên Việt kiều trên đất Thái Lan và những đóng góp to lớn của họ đối với
sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam Cuốn sách cũng đề
cập những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian ở Thái Lan và
tình cảm to lớn mà Người dành cho kiều bào yêu nước tại đây.
Trần Trọng Đăng Đàn với cuốn sách Hồ Chí Minh về kiều dân và kiều
bào [55]. Cuốn sách là tập tài liệu được sưu tầm, biên soạn công phu, tập hợp
130 bài viết, bài nói, đoạn trích của Chủ tịch Hồ Chí Minh có liên quan đến
kiều dân và kiều bào. Qua đó đã thể hiện rõ những quan điểm, tư tưởng, tình
cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng đối với kiều
dân, kiều bào trong các thời kỳ lịch sử của cách mạng Việt Nam. Đồng thời,
góp phần xây dựng và mở rộng khối đại đoàn kết dân tộc, giúp kiều dân, kiều
bào thêm tin tưởng vào con đường phát triển của dân tộc dưới sự lãnh đạo của
Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, vào sự thắng lợi của sự nghiệp cách mạng.
Nguyễn Văn Khoan (chủ biên), Bước đầu tìm hiểu cộng đồng Việt kiều
trên đất Pháp (1914-1946) [98]. Bốn chương đầu cuốn sách giới thiệu ngắn
gọn những nét lớn của quá trình hình thành và phát triển cộng đồng người
Việt trên đất Pháp từ đầu cho đến khi Cách mạng Tháng Tám thành công,
9
Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời đến năm 1946. Từ đó, nhóm
tác giả nêu bật tình cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với những kiều bào
trên đất Pháp. Người khẳng định, kiều bào tại Pháp đã sớm đoàn kết, giúp đỡ
nhau trong cuộc sống, trong đấu tranh cho tự do, bình đẳng, bác ái, là một bộ
phận máu thịt không thể tách rời khỏi cơ thể của dân tộc Việt Nam trên mọi
mặt của cuộc sống.
Phạm Hoàng Điệp, Chủ tịch Hồ Chí Minh với nước Pháp [71]. Cuốn
sách tái hiện những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Pháp từ năm
1911 đến 9/1946 - một giai đoạn hoạt động đầy khó khăn, nguy hiểm trong
cuộc đời cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với những suy nghĩ,
trăn trở của Người vì nền độc lập tự do của đất nước. Đặc biệt, cuốn sách
phản ánh, nêu bật những cống hiến quan trọng của Người trong việc vận động
kiều bào yêu nước tại Pháp ủng hộ cuộc chiến tranh chính nghĩa của nhân dân
Việt Nam và kêu gọi kiều bào hướng về Tổ quốc.
Trần Thị Vui, “Hồ Chí Minh với công tác vận động người Việt Nam ở
nước ngoài” [175]. Bài viết đã phân tích quá trình hoạt động cách mạng của
Chủ tịch Hồ Chí Minh qua các giai đoạn lịch sử, trong đó gắn liền với những
quan điểm của Người về đại đoàn kết, vận động người Việt Nam ở nước
ngoài. Bài viết cũng phản ánh tình cảm sâu sắc mà Người dành cho kiều bào
trong những bối cảnh, thời điểm khác nhau, có tác động tích cực tới tư tưởng,
tình cảm của kiều bào, hướng kiều bào về quê hương, đất nước trong sự
nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng xã hội mới.
Bảo tàng Hồ Chí Minh, Hành trình theo chân Bác (1911-1941) [23].
Cuốn sách đã hệ thống lại theo thời gian những địa danh ở mỗi nước Nguyễn
Ái Quốc đã từng qua, hoạt động và tóm tắt một số sự kiện lịch sử gắn với hoạt
động của Nguyễn Ái Quốc tại những địa điểm đó. Trong đó, từ trang 177 đến
trang 194 của cuốn sách đã khái quát những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
với kiều bào yêu nước tại Xiêm giai đoạn 1928-1930. Tại đây Nguyễn Ái
10
Quốc đã tổ chức và vận động kiều bào đấu tranh cách mạng, đồng thời hòa
nhập vào cuộc sống ở nước sở tại.
Nguyễn Thị Kim Dung với cuốn Nguyễn Ái Quốc ở Thái Lan [46].
Cuốn sách đã phản ánh những hoạt động phong phú và cống hiến nhiều mặt
của Nguyễn Ái Quốc đối với cách mạng Việt Nam, đặc biệt là đối với phong
trào cách mạng của Việt kiều ở Thái Lan: tuyên truyền, vận động, gây dựng
cơ sở cách mạng và gây ảnh hưởng về trong nước; mở các lớp huấn luyện; chỉ
đạo xuất bản báo chí để tuyên truyền, giáo dục, cổ vũ tinh thần yêu nước của
Việt kiều Qua đó làm cho phong trào yêu nước của Việt kiều ở Thái Lan có
nhiều chuyển biến mới tích cực.
Song Thành, Nguyễn Ái Quốc ở Quảng Châu (1924-1927) [143]. Tác
giả đã khái quát những hoạt động yêu nước của Nguyễn Ái Quốc tại Quảng
Châu: chuẩn bị về chính trị, tư tưởng, tổ chức tuyên truyền và bồi dưỡng cán
bộ, tạo cơ sở cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và điều kiện cho
việc trở về nước để lãnh đạo phong trào cách mạng. Bên cạnh đó, Nguyễn Ái
Quốc còn