Luận án Phát triển năng lực huấn luyện cho học viên ở các trường sĩ quan quân đội đáp ứng chuẩn đầu ra

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của nghiên cứu sinh. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có xuất xứ rõ ràng. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Vũ Quang Hà MỤC LỤC Trang TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ MỞ ĐẦU 7 Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 14 1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến năng lực dạy học, năng lực huấn luyện 14 1.2. Những công trình nghiên cứu liên quan đến phát triển năng lực dạy học, phát triển năng lực huấn luyện 21 1.3. Giá trị của các công trình khoa học đã tổng quan và những vấn đề luận án tập trung nghiên cứu 33 Chương 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC HUẤN LUYỆN VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HUẤN LUYỆN CHO HỌC VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN ĐỘI ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU RA 37 2.1. Những vấn đề lý luận về năng lực huấn luyện của học viên ở các trường sĩ quan quân đội 37 2.2. Những vấn đề lý luận về phát triển năng lực huấn luyện cho học viên ở các trường sĩ quan quân đội đáp ứng chuẩn đầu ra 48 2.3. Các yếu tố tác động đến phát triển năng lực huấn luyện cho học viên ở các trường sĩ quan quân đội đáp ứng chuẩn đầu ra 64 Chương 3. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC HUẤN LUYỆN CỦA HỌC VIÊN VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HUẤN LUYỆN CHO HỌC VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN ĐỘI ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU RA 73 3.1. Khái quát về các trường sĩ quan quân đội hiện nay 73 3.2. Tổ chức khảo sát thực trạng 75 3.3. Thực trạng năng lực huấn luyện của học viên ở các trường sĩ quan quân đội hiện nay 79 3.4. Thực trạng phát triển năng lực huấn luyện cho học viên ở các trường sĩ quan quân đội đáp ứng chuẩn đầu ra 87 3.5. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố tác động đến phát triển năng lực huấn luyện cho học viên ở các trường sĩ quan quân đội đáp ứng chuẩn đầu ra 101 3.6. Đánh giá chung về thực trạng và nguyên nhân 104 Chương 4. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HUẤN LUYỆN CHO HỌC VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN ĐỘI ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU RA 114 4.1. Giáo dục nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên ở các trường sĩ quan quân đội về tầm quan trọng của hoạt động phát triển năng lực huấn luyện cho học viên 114 4.2. Tổ chức các hình thức dạy học ở trường sĩ quan quân đội theo hướng phát triển năng lực huấn luyện cho học viên 121 4.3. Tổ chức hoạt động ngoại khóa với các chủ đề về năng lực huấn luyện để học viên tham gia 129 4.4. Phát huy tính tích cực, tự giác của học viên trong tự phát triển năng lực huấn luyện đáp ứng chuẩn đầu ra 134 4.5. Xây dựng môi trường giáo dục ở các trường sĩ quan quân đội trong sạch lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển năng lực huấn luyện cho học viên 139 4.6. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên ở các trường sĩ quan quân đội theo hướng phát triển năng lực 144 Chương 5. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 153 5.1. Khái quát chung về thực nghiệm sư phạm 153 5.2. Tiến hành thực nghiệm sư phạm 160 5.3. Phân tích kết quả thực nghiệm sư phạm 163 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 173 DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 177 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 178 PHỤ LỤC 189 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ CHỮ VIẾT TẮT 1. Cán bộ quản lý CBQL 2. Chuẩn đầu ra CĐR 3. Điểm trung bình ĐTB 4. Độ lệch chuẩn ĐLC 5. Lớp đối chứng LĐC 6. Lớp thực nghiệm LTN 7. Năng lực dạy học NLDH 8. Năng lực huấn luyện NLHL 9. Trường sĩ quan quân đội TSQQĐ DANH MỤC CÁC BẢNG Tên bảng Tên nội dung bảng Trang Bảng 2.1 Khung năng lực huấn luyện của học viên ở các TSQQĐ 46 Bảng 3.1 Bảng giá trị Hopkins 78 Bảng 3.2 Bảng thang đo các mức độ đánh giá 79 Bảng 3.3 Tổng hợp ý kiến khảo sát về năng lực chuẩn bị huấn luyện của học viên ở các TSQQĐ 80 Bảng 3.4 Tổng hợp ý kiến khảo sát về thực trạng năng lực tổ chức huấn luyện của học viên ở các TSQQĐ 82 Bảng 3.5 Tổng hợp ý kiến khảo sát về năng lực kiểm tra, đánh giá kết quả huấn luyện của học viên ở các TSQQĐ 84 Bảng 3.6 Tổng hợp ý kiến khảo sát về năng lực huấn luyện của học viên ở các TSQQĐ theo các năng lực cụ thể 85 Bảng 3.7 Tổng hợp ý kiến khảo sát về mức độ đạt được mục tiêu phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR 90 Bảng 3.8 Tổng hợp ý kiến khảo sát về mức độ đạt được những nội dung phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR 91 Bảng 3.9 Tổng hợp ý kiến khảo sát về hoạt động phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR của giảng viên, CBQL 96 Bảng 3.10 Tổng hợp ý kiến khảo sát về hoạt động tự phát triển NLHL đáp ứng CĐR của học viên 98 Bảng 3.11 Tổng hợp ý kiến khảo sát về mức độ sử dụng các phương pháp, hình thức đánh giá kết quả phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR 100 Bảng 5.1 Đối tượng thực nghiệm 154 Bảng 5.2 Thang đo đánh giá mức độ NLHL đạt được của học viên 159 Bảng 5.3 Phân phối tần suất điểm kiểm tra đầu vào của các LTN, LĐC 160 Bảng 5.4 Phân phối tần suất (%) học viên đạt điểm của các LTN, LĐC 160 Bảng 5.5 Bảng thống kê kết quả các tham số LTN, LĐC trước thực nghiệm 161 Bảng 5.6 Kết quả kiểm định T-Test trước thực nghiệm 162 Bảng 5.7 Phân phối tần suất điểm của LTN1, LĐC1 sau thực nghiệm 163 Bảng 5.8 Phân phối tần suất lũy tích kết quả về sự tiến bộ ở LTN1 và LĐC1 163 Bảng 5.9 Bảng thống kê kết quả các tham số sau thực nghiệm 163 Bảng 5.10 Bảng kết quả kiểm định Independent Samples Test thực nghiệm sau tác động sư phạm của LTN1, LĐC1 164 Bảng 5.11 Kết quả kiểm định T-Test của LTN1 và LĐC1 sau thực nghiệm 165 Bảng 5.12 Phân phối tần suất điểm của LTN2, LĐC2 sau thực nghiệm 166 Bảng 5.13 Phân phối tần suất lũy tích kết quả về sự tiến bộ ở LTN2 và LĐC2 166 Bảng 5.14 Bảng thống kê kết quả các tham số sau tác động sư phạm 166 Bảng 5.15 Kết quả kiểm định Independent Samples Test sau thực nghiệm của LTN2, LĐC2 167 Bảng 5.16 Kết quả kiểm định T-Test của LTN2 và LĐC2 sau thực nghiệm 168 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ Biểu đồ Tên nội dung biểu đồ, đồ thị Trang Biểu đồ 3.1 Tổng hợp ý kiến khảo sát về sự cần thiết phải phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR 87 Biểu đồ 3.2 Tổng hợp ý kiến khảo sát về mức độ sử dụng các con đường phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR 94 Biểu đồ 3.3 Tổng hợp ý kiến khảo sát về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR 101 Biểu đồ 5.1 So sánh kết quả trước thực nghiệm giữa LTN1 và LĐC1 161 Biểu đồ 5.2 So sánh kết quả trước thực nghiệm giữa LTN2 và LĐC2 161 Biểu đồ 5.3 So sánh kết quả sau thực nghiệm giữa LTN1 và LĐC1 163 Biểu đồ 5.4 So sánh kết quả sau thực nghiệm giữa LTN2 và LĐC2 166 Đồ thị Tên nội dung đồ thị Đồ thị 5.1 Biểu diễn tần suất lũy tích về sự tiến bộ ở LTN1 và LĐC1 165 Đồ thị 5.2 Biểu diễn tần suất lũy tích về sự tiến bộ ở LTN2 và LĐC2 167 Sơ đồ Tên nội dung sơ đồ Sơ đồ 2.1 Cấu trúc năng lực huấn luyện của học viên 43 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài luận án Sự nghiệp xây dựng Quân đội và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đặt ra yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội phải được đào tạo cơ bản, toàn diện cả về phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu chiến tranh công nghệ cao trong tương lai. Trong đó, NLHL là một trong những năng lực không thể thiếu trong cấu trúc năng lực của người sĩ quan cấp phân đội, có vai trò rất quan trọng, quyết định chất lượng huấn luyện, giáo dục và sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị. Các TSQQĐ với vai trò là nơi đào tạo đội ngũ cán bộ cấp phân đội cho quân đội, trong những năm qua đã quán triệt tốt phương châm “chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, chủ động xây dựng và hoàn thiện CĐR cho các đối tượng đào tạo; tích cực đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo bảo đảm: “Gắn lý luận với thực tiễn, nhà trường với đơn vị; kết hợp bồi dưỡng kiến thức, năng lực tư duy với rèn luyện năng lực thực hành, tác phong công tác; chú trọng truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu, huấn luyện chiến đấu và giáo dục truyền thống cho người học” [10, tr.2] nhằm phát triển năng lực toàn diện cho người học. Quá trình đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, ngoài những phẩm chất, năng lực chung, các TSQQĐ đã quan tâm bồi dưỡng, phát triển NLHL cho học viên, nhờ đó, đại bộ phận học viên sau khi tốt nghiệp đều đáp ứng tốt các yêu cầu CĐR của nhà trường, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận học viên sau khi tốt nghiệp còn lúng túng trong công tác giáo dục, huấn luyện bộ đội ở đơn vị. Trong Báo cáo Tổng kết thực hiện chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020 đã chỉ rõ “kỹ năng quản lý, chỉ huy, phương pháp huấn luyện, rèn luyện bộ đội, kinh nghiệm xử trí tình huống phức tạp của học viên, nhất là học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội tốt nghiệp ra trường, tuy đã được nâng lên, nhưng so với mục tiêu, yêu cầu đào tạo vẫn còn hạn chế” [11, tr.13]. Điều này là do có nội dung đào tạo ở các TSQQĐ chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị; một bộ phận cán bộ, giảng viên chưa nhận thức đầy đủ về sự cần thiết phải phát triển NLHL cho học viên, dẫn đến chưa phát huy tốt vai trò định hướng, giúp đỡ học viên trong quá trình học tập, phát triển phẩm chất, năng lực; bên cạnh đó, còn có học viên thiếu tính tích cực trong học tập, rèn luyện. Hiện nay, trước tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ Tư và những yêu cầu mới trong quá trình xây dựng quân đội theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, tiến lên hiện đại, đã đặt ra những đòi hỏi ngày càng cao về NLHL của đội ngũ sĩ quan quân đội để có thể huấn luyện cho bộ đội làm chủ các loại vũ khí trang bị hiện đại, tinh thông kỹ thuật, chiến thuật đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao. Từ thực tiễn đó, đòi hỏi các TSQQĐ phải đặc biệt quan tâm đến phát triển NLHL cho học viên ngay từ khi còn học tập tại trường nhằm đào tạo học viên trở thành những sĩ quan có đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ do Đảng, Nhà nước và Quân đội giao cho. Trong thời gian qua, vấn đề phát triển năng lực nói chung đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, đề cập tới ở các góc độ khác nhau, với các đối tượng cụ thể khác nhau. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu, giải quyết một cách toàn diện, có hệ thống về vấn đề phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ hoặc nếu có đề cập tới thì mới chỉ dừng lại nghiên cứu ở góc độ năng lực sư phạm nói chung. Trong khi đó, đây lại là vấn đề rất quan trọng, cần thiết cả về lý luận và thực tiễn nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của các TSQQĐ hiện nay. Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn vấn đề: “Phát triển năng lực huấn luyện cho học viên ở các trường sĩ quan quân đội đáp ứng chuẩn đầu ra” làm đề tài nghiên cứu, vừa có ý nghĩa lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận, thực tiễn về NLHL của học viên và phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ; từ đó, đề xuất các biện pháp phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở các TSQQĐ, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Nhiệm vụ nghiên cứu: Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án. Làm rõ những vấn đề lý luận về NLHL và phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng NLHL của học viên, thực trạng phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR. Đề xuất các biện pháp phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR. Tiến hành thực nghiệm sư phạm. 3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu Khách thể nghiên cứu Quá trình đào tạo học viên ở các TSQQĐ theo hướng phát triển năng lực. Đối tượng nghiên cứu Quá trình phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi về nội dung: Luận án tiếp cận nghiên cứu NLHL với cấu trúc gồm: kiến thức, kỹ năng, thái độ và các năng lực biểu hiện cụ thể là năng lực chuẩn bị huấn luyện; năng lực tổ chức huấn luyện; năng lực kiểm tra, đánh giá kết quả huấn luyện. Nghiên cứu quá trình phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR tập trung ở đánh giá ở mức độ đạt được về mục tiêu, nội dung, con đường phát triển; kết quả các hoạt động phát triển NLHL của các chủ thể trực tiếp tham gia là giảng viên, CBQL học viên và hoạt động tự phát triển của học viên. Phạm vi về không gian: Luận án tiến hành khảo sát tại 05 trường sĩ quan, gồm: Trường Sĩ quan Chính trị, Trường Sĩ quan Lục quân 1, Trường Sĩ quan Lục quân 2, Trường Sĩ quan Pháo binh, Trường Sĩ quan Công binh. Phạm vi về thời gian: Các số liệu phục vụ nghiên cứu luận án từ năm 2019 đến nay. 4. Giả thuyết khoa học Phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ là phù hợp với quan điểm đổi mới giáo dục của Đảng và thực tiễn đào tạo ở các TSQQĐ hiện nay. Do đó, nếu các lực lượng giáo dục xác định được các biện pháp phù hợp và quán triệt tốt quan điểm dạy học theo hướng phát triển năng lực thì sẽ góp phần phát triển NLHL của học viên ở các TSQQĐ đáp ứng với CĐR đã xác định. 5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu Cơ sở lý luận Luận án dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về đổi mới giáo dục, đào tạo trong các nhà trường hiện nay; đặc biệt dựa trên cơ sở lý luận của Khoa học giáo dục về dạy học theo hướng phát triển năng lực. Cơ sở thực tiễn Luận án dựa trên cơ sở nghiên cứu, khảo sát thực tiễn quá trình đào tạo ở các TSQQĐ; thực tiễn phẩm chất, năng lực của sĩ quan cấp phân đội. Đồng thời, nghiên cứu, tham khảo các văn bản, báo cáo tổng kết, đánh giá của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; kế thừa có chọn lọc kết quả nghiên cứu ở một số công trình khoa học đã công bố có liên quan đến đề tài luận án để luận giải, luận chứng cơ sở thực tiễn. Phương pháp luận nghiên cứu: Quá trình nghiên cứu, luận án dựa trên các phương pháp tiếp cận sau: Tiếp cận hệ thống - cấu trúc: Quá trình đào tạo ở các TSQQĐ là một hệ thống toàn vẹn gồm nhiều thành tố có quan hệ biện chứng, tác động qua lại với nhau. Do đó, nghiên cứu phát triển NLHL cho học viên phải đặt trong quá trình đào tạo ở các TSQQĐ, tính tới tác động của các yếu tố và mối quan hệ giữa các yếu đố để góp phần phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR. Tiếp cận lịch sử - lôgíc: Nghiên cứu xem xét, phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ phải phù hợp với thực tiễn giáo dục, đào tạo ở các TSQQĐ; kế thừa và phát triển những kết quả nghiên cứu đã có để đưa ra các biện pháp phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR theo tuần tự lôgic chặt chẽ. Tiếp cận hoạt động: Trong luận án này, việc phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR được nghiên cứu với tư cách là một lĩnh vực của hoạt động, được hình thành, biểu hiện và phát triển trong hoạt động, bằng hoạt động, thông qua hoạt động. Theo đó, NLHL của học viên được trau dồi, được bồi đắp và phát triển trong suốt thời gian đào tạo tại trường và đi thực hành, thực tập tại đơn vị. Vì vậy, bản thân học viên cần được bồi dưỡng, rèn luyện phát triển năng lực thường xuyên. Do đó, với cách tiếp cận hoạt động là cơ sở để luận án xác định các con đường để phát triển NLHL cho học viên đạt được kết quả tốt nhất đáp ứng với CĐR của nhà trường. Tiếp cận năng lực: Phát triển năng lực cho người học là yêu cầu của xã hội đối với tất cả các quá trình giáo dục, đào tạo. Do đó, phát triển NLHL cho học viên là hướng vào phát triển ở học viên những năng lực đáp ứng yêu cầu thực tiễn hoạt động huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của quân đội, bằng cách chỉ rõ những NLHL cụ thể cần hình thành và đề xuất được biện pháp nhằm phát triển NLHL cho học viên đáp ứng CĐR. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu, bao gồm: - Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa để làm rõ những vấn đề lý luận về phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR. - Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động của giảng viên, CBQL trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, trong phát triển NLHL cho học viên và hoạt động của học viên trong tự phát triển NLHL, qua đó có thêm thông tin đánh giá thực trạng NLHL của học viên và thực trạng phát triển NLHL cho học viên một cách khách quan, chính xác. Phương pháp điều tra: Tiến hành trưng cầu ý kiến của 250 giảng viên, CBQL và 510 học viên tại Trường Sĩ quan Lục quân 1, Trường Sĩ quan Lục quân 2, Trường Sĩ quan Chính trị, Trường Sĩ quan Công binh, Trường Sĩ quan Pháo binh về các vấn đề cần nghiên cứu của luận án. Phương pháp tọa đàm, phỏng vấn: Tiến hành tọa đàm, phỏng vấn với giảng viên, CBQL và học viên ở các TSQQĐ về các nội dung liên quan đến vấn đề nghiên cứu của đề tài luận án. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm giáo dục: Nghiên cứu các văn bản, báo cáo tổng kết, các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị và của các TSQQĐ liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Đồng thời, nghiên cứu các bài tập thực hành, giáo án giảng tập của học viên và kết quả khi thực nghiệm để có thể phân tích, đánh giá được mức độ phát triển NLHL của học viên so với yêu cầu cần đạt được của CĐR. Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến một số chuyên gia, nhà khoa học về những vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan đến đề tài. Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tổ chức thực nghiệm tại Trường Sĩ quan Chính trị và Trường Sĩ quan Lục quân 1 nhằm kiểm chứng tính khoa học, khả thi của các biện pháp đã đề xuất - Các phương pháp hỗ trợ: Luận án sử dụng phương pháp thống kê toán học và phần mềm SPSS 20.0 để tổng hợp, xử lý số liệu nhằm đánh giá chính xác kết quả thu được và rút ra những kết luận cần thiết của đề tài. 6. Những đóng góp mới của luận án Luận án đã khái quát, phát triển những vấn đề lý luận về NLHL và phát triển NLHL ở trong và ngoài nước, trên cơ sở đó bổ sung, phát triển lý luận về phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ, góp phần phát triển lý luận về phát triển năng lực cho người học. Xây dựng được khái niệm, cấu trúc, khung NLHL của học viên; đồng thời luận án cũng làm rõ được khái niệm, mục tiêu, nội dung, con đường, các yếu tố ảnh hưởng và tiêu chí đánh giá kết quả phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR. Làm rõ được thực trạng và đề xuất được hệ thống biện pháp phát triển NLHL cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR. 7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án Ý nghĩa lý luận Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần bổ sung lý luận về NLHL và phát triển năng lực cho học viên ở các TSQQĐ đáp ứng CĐR, cung cấp cơ sở khoa học giúp cho các lực lượng sư phạm ở các TSQQĐ vận dụng vào phát triển NLHL cho học viên tại các nhà trường; qua đó, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở các học viện, TSQQĐ hiện nay. Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu của luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho đội ngũ CBQL, giảng viên, học viên trong quá trình giảng dạy và nghiên cứu khoa học; đồng thời, cung cấp những luận cứ khoa học cho các lực lượng sư phạm vận dụng vào thực tiễn phát triển NLHL cho học viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở các học viện, TSQQĐ hiện nay. 8. Kết cấu của luận án Luận án kết cấu gồm: Mở đầu, 5 chương (21 tiết), kết luận và kiến nghị, danh mục công trình khoa học của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài luận án, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục. Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến năng lực dạy học, năng lực huấn luyện Tác giả Доломанюк, Л. В. (2010) với bài viết “Формирование военно профессиональной компетенции курсантов в процессе обучения в военно-учебных заведениях” (Hình thành năng lực chuyên môn quân sự của học viên trong quá trình huấn luyện tại các cơ sở giáo dục quân sự) [104], đã chỉ ra việc hình thành năng lực chuyên môn của một sĩ quan dựa trên các đặc điểm bao gồm hình thành một loạt các kỹ năng huấn luyện quân sự, nắm vững các phương pháp sử dụng và vận hành hệ thống vũ khí trang bị, tính toán, phát triển và chính thức hóa các tài liệu huấn luyện và phát triển cá