Luận án Tổ chức kiểm toán nội bộ trong các tập đoàn kinh tế của Việt Nam
ðể bước vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, cácdoanh nghiệp của Việt Nam ñã có sự phát triển lớn về quy mô và ña dạng hoá phương thức hoạt ñộng. Quy mô của các doanh nghiệp càng lớn, phương thức kinh doanh càng phức tạp thì hoạt ñộng kiểm tra kiểm soát càng trở nên cấp thiết. Một trong những cách thức tăng cường hệ thống kiểm tra kiểm soát trong các doanh nghiệp hiệu quả nhất chính là hoàn thiện tổ chức KTNB. ðiều này ñòi hỏi nhà quản lý càng cần một bộ máy hỗ trợ cho các hoạt ñộng nhằm tăng cường hiệu quả và hiệu năng của hoạt ñộng quản lý. KTNB hình thành mang tính khách quan ñáp ứng nhu cầu quản lý trong môi trường kinh doanh ngày càng thay ñổi. ðáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, tăng cường khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu, Nhà nước ñã thực hiện chủ trương tiếp tục ñổi mới, sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước và thành lập các doanh nghiệp nhà nước có qui mô lớn, kinh doanh trong lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Theo chủ trương ñó, Thủ tướng Chính phủ ñã ban hành Quyết ñịnh 91/TTg ngày 7/3/1994 về "Thí ñiểm thành lập các tập ñoàn kinh doanh". Việc thành lập các tập ñoàn kinh tế sẽ tạo tiền ñề cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Quyết ñịnh thành lập Tập ñoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam là bước khởi ñầu cho việc hình thành các tập ñoàn kinh tế ở ViệtNam. ðồng thời, việc thành lập các tập ñoàn kinh tế trong một số ngành sản xuất vật chất then chốt là một yêu cầu tất yếu khách quan. Mô hình kinh doanh tập ñoàn là một mô hình mới xuất hiện ở Việt Nam do ñó trong quá trình hoạt ñộng của các tập ñoàn kinh tế, công việc kiểm tra kiểm soát gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay, KTNB ñã ñược tổ chức ở một số tập ñoàn kinh tế và bước ñầu ñã có ñược những ñóng góp ñáng kể vào sự phát triển của các tập ñoàn này. Tuy nhiên, KTNB vẫn chưa ñược thiết lập ñầy ñủ và vận hành hữu hiệu. Các nhà quản lý trong các tập ñoàn kinh tế còn chưa nhận thức rõ ràng vai trò và tầm quan trọng của KTNB. Hơn nữa, bản thân những người thực hiện KTNB cũng chưa hiểu ñúng về chức năng, nhiệm vụ và vai trò của KTNB. ðiều này dẫn ñến hoạt ñộng KTNB hiện nay trong các tập ñoàn kinhtế còn chưa thể hiện ñúng bản chất của KTNB. Hoạt ñộng của KTNB mới dừng ở mức kiểm tra và khảo sát việc 2 ghi chép sổ sách kế toán, lập bảng bảng khai tài chính và tuân thủ các quy ñịnh trong chế ñộ, thể lệ luật pháp mà chưa chú trọng ñến việcñánh giá hiệu quả của các hoạt ñộng trong ñơn vị. Hơn nữa, hệ thống các văn bản pháp lý hướng dẫn về kinh doanh theo hình thức tập ñoàn kinh tế và về KTNB còn chưa ñầy ñủ, thiếu tính thống nhất dẫn tới những khó khăn trong tổ chức KTNB tại các tập ñoàn kinh tế. Từ ñó việc xây dựng và hoàn thiện KTNB trở thành vấn ñề mang tính cấp bách trong quản lý tài chính tại các tập ñoàn kinh tế, vừa có ý nghĩa về lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn trong giai ñoạn hiện nay ở Việt Nam. Nhận thức ñược tầm quan trọng của vấn ñề này, Tác giả ñã lựa chọn ðề tài: " Tổ chức kiểm toán nội bộ trong các tập ñoàn kinh tếcủa Việt Nam "
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Tổ chức kiểm toán nội bộ trong các tập đoàn kinh tế của Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
v 1
M C L C
Trang
Trang ph bìa ii
L i cam ñoan iii
L i c m ơn iv
M c l c v
Danh m c t vi t t t vi
Danh m c các b ng, sơ ñ , bi u ñ vii
M ð U 1
Chương 1 CƠ S LÝ LU N V T CH C KI M TOÁN N I B
TRONG T P ðOÀN KINH T 7
1.1. Ki m toán n i b trong t p ñoàn kinh t 7
1.1.1. Khái quát chung v t p ñoàn kinh t 7
1.1.2. B n ch t và ý nghĩa c a ki m toán n i b trong t p ñoàn
kinh t 19
1.1.3. N i dung ki m toán c a ki m toán n i b trong t p ñoàn 27
kinh t
1.2. T ch c ki m toán n i b trong t p ñoàn kinh t 33
1.2.1. N i dung t ch c ki m toán n i b trong t p ñoàn kinh t 33
1.2.2. Quy trình t ch c công tác ki m toán n i b
trong t p ñoàn kinh t 36
1.2.3. T ch c b máy ki m toán n i b trong t p ñoàn kinh t 54
1.2.4. Các m i quan h ki m toán n i b 63
1.3 . Kinh nghi m t ch c ki m toán n i b trong t p ñoàn kinh t
m t s nư c trên th gi i 66
1.3.1. T ch c công tác ki m toán 66
1.3.2. T ch c b máy ki m toán 69
Chương 2 TH C TR NG T CH C KI M TOÁN N I B
TRONG CÁC T P ðOÀN KINH T C A VI T NAM 73
2.1. T ng quan v t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam 73
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n các t p ñoàn kinh t c a
Vi t Nam 73
2.1.2. ð c ñi m c a các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam
v i ki m toán n i b 78
2.2. T ch c ki m toán n i b t i các t p ñoàn kinh t c a
Vi t Nam 99
v 2
2.2.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a ki m toán n i b 99
2.2.2. T ch c công tác ki m toán n i b trong các t p ñoàn kinh t
c a Vi t Nam 102
2.2.3. T ch c b máy ki m toán n i b trong các t p ñoàn kinh t
c a Vi t nam 124
2.3. ðánh giá chung v t ch c ki m toán n i b trong các t p
ñoàn kinh t c a Vi t Nam 134
2.3.1. Nh ng thành t u ñ t ñư c v t ch c ki m toán n i b
trong các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam 134
2.3.2. Nh ng t n t i và h n ch 137
2.3.3. Nguyên nhân c a nh ng t n t i trong t ch c ki m toán
n i b c a các T p ñoàn kinh t c a Vi t Nam 143
Chương 3 PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N
T CH C KI M TOÁN N I B TRONG
CÁC T P ðOÀN KINH T C A VI T NAM 148
3.1. S c n thi t ph i hoàn thi n t ch c ki m toán n i b
trong các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam 148
3.1 .1. S c n thi t khách quan ph i hoàn thi n t ch c ki m toán
n i b 148
3.1 .2. Hoàn thi n t ch c ki m toán n i b yêu c u t thân
c a các t p ñoàn kinh t 150
3.2. ð nh hư ng phát tri n t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam
nh hư ng t i t ch c ki m toán n i b 152
3.3. Quan ñi m và nguyên t c hoàn thi n t ch c ki m toán
n i b trong các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam 155
3.4. Gi i pháp hoàn thi n t ch c ki m toán n i b trong
các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam 160
3.4.1. Hoàn thi n công tác ki m toán n i b trong các t p ñoàn
kinh t 160
3.4.2. Hoàn thi n t ch c b máy ki m toán n i b 180
3.5. Ki n ngh th c hi nhi n gi i pháp hoàn thi n t ch c
ki m toán n i b trong các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam 193
3.5.1. ð i v i cơ quan nhà nư c 193
3.5.2. ð i v i các t p ñoàn kinh t 195
3.5.3. ð i v i các t ch c ngh nghi p 196
K T LU N 198
DANH M C CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U C A TÁC GI viii
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ix
PH L C x
vi
DANH M C T VI T T T
Ch vi t t t Vi t ñ y ñ (Ti ng Vi t) Vi t ñ y ñ (Ti ng Anh)
ACCA Hi p h i K toán viên công Association of Chartered Certified
ch ng Anh Accountants
COCO Tiêu chí ki m soát Criteria of Control
COSO y ban các t ch c tài tr Committee of Sponsoring
Organizations
IFAC Liên ñoàn K toán qu c t International Federation of
Accountants
IIA Vi n Ki m toán n i b Institute of Internal Auditors
KTNB Ki m toán n i b
KTV Ki m toán viên
KTVNB Ki m toán viên n i b
HTKSNB H th ng Ki m soát n i b
VCCI Phòng Thương m i và Công Vietnam Chamber of Commerce and
nghi p Vi t Nam Industry
WTO T ch c Thương m i th gi i World Trace Organization
ISO T ch c tiêu chu n qu c t International Organization for
Standardization
vii 1
DANH M C B NG, SƠ ð , BI U ð
Danh m c b ng
B ng s Tên b ng Trang
B ng s 1.1 Quy mô 10 t p ñoàn hàng ñ u c a M năm 2006 16
B ng s 1.2 Các t p ñoàn có doanh thu cao nh t c a M năm 2006 17
B ng s 1.3 B ng ñánh giá b ng ch ng ki m toán 45
B ng s 1.4 Xu hư ng báo cáo k t qu ki m toán 62
B ng s 2.1 S lư ng các t ng công ty nhà nư c ñư c b trí l i năm
2001 77
B ng s 2.2 T ng ngu n v n c a m t s t p ñoàn giai ño n 2002 2006 83
B ng s 2.3 T tr ng v n nhà nư c/t ng ngu n v n
m t s t p ñoàn năm 2006 83
B ng s 2.4 Quy mô doanh thu c a m t s t p ñoàn
giai ño n 2001 2005 84
B ng s 2.5 Quy mô lao ñ ng trong m t s t p ñoàn
giai ño n 2001 2005 85
B ng s 2.6 L i nhu n trư c thu c a m t s t p ñoàn giai ño n 2002
2006 86
B ng s 2.7 T p ñoàn kinh t và các ñơn v thành viên 90
B ng s 2.8 K t qu kh o sát v KTNB t i các t p ñoàn 101
B ng s 2.9 K ho ch ki m toán năm 2007 c a T p ñoàn D u khí 109
Qu c gia Vi t Nam
B ng s 2.10 T ng h p k t qu ki m toán 117
B ng s 2.11 K t qu ki m toán ho t ñ ng qu Bưu ñi n Tuyên Quang,
T p ñoàn Bưu chính Vi n thông Vi t Nam 121
B ng s 2.12 Phát tri n nhân s c a Ban KTNB, T ng công ty BCVT
Vi t Nam qua t ng năm 137
B ng s 3.1 Yêu c u v ki m toán viên 187
vii 2
Danh m c sơ ñ
Sơ ñ s Tên sơ ñ Trang
Sơ ñ s 1.1 M i quan h gi a các y u t c a ki m toán ho t ñ ng 29
Sơ ñ s 1.2 Quy trình KTNB 37
Sơ ñ s 1.3 M t s ký hi u trong mô t HTKSNB 47
Sơ ñ s 1.4 Mô t HTKSNB trong quy trình c a nghi p v thu ti n 47
Sơ ñ s 1.5 T ch c b máy KTNB theo lo i hình ki m toán 58
Sơ ñ s 1.6 T ch c b ph n KTNB theo ch c năng song song
v i c u trúc doanh nghi p 59
Sơ ñ s 1.7 T ch c b ph n KTNB theo khu v c 60
Sơ ñ s 1.8 Cơ c u t ch c KTNB ñi n hình 63
Sơ ñ s 2.1 Cơ c u t ch c và quan h liên k t trong t p ñoàn 81
Sơ ñ s 2.2 Mô hình chung trong t ch c qu n lý các t p ñoàn c a
Vi t Nam 90
Sơ ñ s 2.3 Quy trình KTNB 107
Sơ ñ s 2.4 T ch c t KTNB n m trong b ph n k toán có liên h
báo cáo v i Ban ki m soát 126
Sơ ñ s 2.5 T ch c phòng (ban) KTNB tr c thu c Ban giám ñ c 128
Sơ ñ s 2.6 T ch c KTNB theo mô hình t p trung 132
Sơ ñ s 3.1 T ch c KTNB ch u s ch ñ o tr c ti p
c a T ng giám ñ c 183
Sơ ñ s 3.2 C u trúc b ph n KTNB theo kh i ch c năng và kh i h
tr 189
1
M ð U
1. Tính c p thi t c a ð tài:
ð bư c vào quá trình h i nh p kinh t qu c t , các doanh nghi p c a Vi t
Nam ñã có s phát tri n l n v quy mô và ña d ng hoá phương th c ho t ñ ng. Quy
mô c a các doanh nghi p càng l n, phương th c kinh doanh càng ph c t p thì ho t
ñ ng ki m tra ki m soát càng tr nên c p thi t. M t trong nh ng cách th c tăng
cư ng h th ng ki m tra ki m soát trong các doanh nghi p hi u qu nh t chính là
hoàn thi n t ch c KTNB. ði u này ñòi h i nhà qu n lý càng c n m t b máy h tr
cho các ho t ñ ng nh m tăng cư ng hi u qu và hi u năng c a ho t ñ ng qu n lý.
KTNB hình thành mang tính khách quan ñáp ng nhu c u qu n lý trong môi trư ng
kinh doanh ngày càng thay ñ i.
ðáp ng yêu c u h i nh p kinh t qu c t , tăng cư ng kh năng c nh tranh
trong n n kinh t toàn c u, Nhà nư c ñã th c hi n ch trương ti p t c ñ i m i, s p
x p l i các doanh nghi p nhà nư c và thành l p các doanh nghi p nhà nư c có qui
mô l n, kinh doanh trong lĩnh v c quan tr ng c a n n kinh t qu c dân. Theo ch
trương ñó, Th tư ng Chính ph ñã ban hành Quy t ñ nh 91/TTg ngày 7/3/1994 v
"Thí ñi m thành l p các t p ñoàn kinh doanh". Vi c thành l p các t p ñoàn kinh t s
t o ti n ñ cho s phát tri n kinh t c a Vi t Nam.
Quy t ñ nh thành l p T p ñoàn Bưu chính Vi n thông Vi t Nam là bư c kh i
ñ u cho vi c hình thành các t p ñoàn kinh t Vi t Nam. ð ng th i, vi c thành l p
các t p ñoàn kinh t trong m t s ngành s n xu t v t ch t then ch t là m t yêu c u
t t y u khách quan. Mô hình kinh doanh t p ñoàn là m t mô hình m i xu t hi n
Vi t Nam do ñó trong quá trình ho t ñ ng c a các t p ñoàn kinh t , công vi c ki m
tra ki m soát g p r t nhi u khó khăn. Hi n nay, KTNB ñã ñư c t ch c m t s t p
ñoàn kinh t và bư c ñ u ñã có ñư c nh ng ñóng góp ñáng k vào s phát tri n c a
các t p ñoàn này. Tuy nhiên, KTNB v n chưa ñư c thi t l p ñ y ñ và v n hành h u
hi u. Các nhà qu n lý trong các t p ñoàn kinh t còn chưa nh n th c rõ ràng vai trò
và t m quan tr ng c a KTNB. Hơn n a, b n thân nh ng ngư i th c hi n KTNB
cũng chưa hi u ñúng v ch c năng, nhi m v và vai trò c a KTNB. ði u này d n
ñ n ho t ñ ng KTNB hi n nay trong các t p ñoàn kinh t còn chưa th hi n ñúng b n
ch t c a KTNB. Ho t ñ ng c a KTNB m i d ng m c ki m tra và kh o sát vi c
2
ghi chép s sách k toán, l p b ng b ng khai tài chính và tuân th các quy ñ nh trong
ch ñ , th l lu t pháp mà chưa chú tr ng ñ n vi c ñánh giá hi u qu c a các ho t
ñ ng trong ñơn v .
Hơn n a, h th ng các văn b n pháp lý hư ng d n v kinh doanh theo hình
th c t p ñoàn kinh t và v KTNB còn chưa ñ y ñ , thi u tính th ng nh t d n t i
nh ng khó khăn trong t ch c KTNB t i các t p ñoàn kinh t .
T ñó vi c xây d ng và hoàn thi n KTNB tr thành v n ñ mang tính c p
bách trong qu n lý tài chính t i các t p ñoàn kinh t , v a có ý nghĩa v lý lu n, v a
có ý nghĩa th c ti n trong giai ño n hi n nay Vi t Nam.
Nh n th c ñư c t m quan tr ng c a v n ñ này, Tác gi ñã l a ch n ð tài:
" T ch c ki m toán n i b trong các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam "
2. T ng quan nh ng nghiên c u v ki m toán n i b
ðã có r t nhi u nghiên c u trên nhi u khía c nh và lĩnh v c khác nhau v
KTNB. M t s nghiên c u v KTNB có th k ñ n như: Các nghiên c u c a Tác gi
Victor Z. Brink và Herbert Witt (1941) v "Ki m toán n i b hi n ñ i"; Tác gi A.P.
Alvarez (1970) v " Vai trò c a ki m toán n i b trong ban hành chính sách và quy t
ñ nh"; Tác gi J.C. Shaw (1980) v "Ki m toán n i b M t y u t c n thi t cho
ho t ñ ng qu n lý hi u qu ";Tác gi John A. Edds (1980) v "Ki m toán qu n tr :
Khái ni m và th c hi n"; Tác gi Richard A. Roy (1989) v "Qu n lý ñ i v i b
ph n ki m toán n i b "; Tác gi Ann Neale (1991) v "H th ng ki m toán: Lý
thuy t và th c hành"; Tác gi Lawrence B. Sawyer, Mortimer Dittenhofe, James H.
Scheiner (2003) v "Th c hành ki m toán n i b hi n ñ i"; Tác gi Robert Moeller
(2004) v "ð o lu t Sabanes Oxley và nh ng nguyên t c m i v ki m toán n i b ";
Tác gi Robert Moeller (2005) v "Ki m toán n i b hi n ñ i theo quan ñi m c a
Brink"; Tác gi Michael Elliot, Ray Dawson, Janet Edwards (2007) v "C i thi n mô
hình ho t ñ ng cho ki m toán n i b ". Các tác gi này ñã xem xét nh ng v n ñ
mang tính khái quát chung v KTNB. Ngoài ra, còn m t s nghiên c u v i nh ng
lĩnh v c ñ c thù như Tác gi Victor Z. Brink, Bradford Cadmus (1950) v "Ki m
toán n i b trong ngành công nghi p"; Tác gi Reisner, Franz, Drsocoec (1990) v
"Ki m toán n i b trong các công ty b o hi m: Cơ s th c hi n"; Tác gi D.P Gupta,
R.K Gupta (2004) v "Ki m toán n i b ngân hàng d a trên cơ s ti p c n r i ro".
Vi t Nam, năm 1997, KTNB chính th c ñư c công nh n. Theo ñó nhi u
nghiên c u v KTNB cũng b t ñ u phát tri n. Tác gi Nguy n Quang Quynh (1998)
3
v "Xây d ng h th ng ki m tra ki m soát trong qu n lý vĩ mô và vi mô Vi t Nam"
ñã ñ c p t i KTNB như là m t y u t c u thành c a HTKSNB, KTNB ñóng vai trò
quan tr ng ñ c bi t trong qu n lý vi mô. Tác gi Ngô Trí Tu và c ng s (2004) v i
ñ tài "Xây d ng h th ng ki m soát n i b v i vi c tăng cư ng qu n lý tài chính t i
T ng công ty Bưu chính Vi n thông Vi t Nam" ñã ñ c p t i m t y u t c u thành
c a h th ng ki m soát n i b là KTNB trong ho t ñ ng c a m t ñơn v c th là
T ng công ty Bưu chính Vi n thông Vi t Nam. Tác gi Vương ðình Hu và c ng s
v i ñ tài c p nhà nư c: "ð nh hư ng chi n lư c và gi i pháp phát tri n ki m toán
Vi t Nam" cũng ñ c p t i ñ nh hư ng và gi i pháp phát tri n KTNB nhưng góc ñ
qu n lý vĩ mô v i các v n ñ mang tính chi n lư c t ng th . Các công trình nghiên
c u trên m i ch ñ c p ñ n các v n ñ mang tính t ng th c a KTNB ho c g n v i
m t doanh nghi p nh t ñ nh. Lu n án ti n sĩ kinh t c a Tác gi Phan Trung Kiên
(2008) v i ñ tài "Hoàn thi n t ch c ki m toán n i b trong các doanh nghi p xây
d ng Vi t Nam" ñã ñ c p ñ n t ch c ki m toán n i b trong m t ngành nh t ñ nh
là ngành xây d ng. Ngoài ra, m t s ñ tài Lu n văn Th c s ñã nghiên c u v t
ch c KTNB trong m t s doanh nghi p c th .
Hơn n a, các nghiên c u v KTNB trong cơ c u t ch c c a các t p ñoàn còn
chưa ñư c ñ c p. Tác gi Nguy n ðình Phan (1996) v i ñ tài "Thành l p và qu n lý
các t p ñoàn kinh doanh Vi t Nam" ñ c p ñ n mô hình các t p ñoàn kinh t và gi i
thi u mô hình t p ñoàn kinh t trên th gi i và bài h c v n d ng Vi t Nam. Tác gi
Vũ Huy T (2002) v i ñ tài "Mô hình t p ñoàn kinh t trong công nghi p hóa hi n
ñ i hóa" ñ c p ñ n các mô hình t p ñoàn trên th gi i và các gi i pháp vĩ mô nh m
hình thành t p ñoàn kinh t t i Vi t Nam. Tác gi Tr n Ti n Cư ng và c ng s (2005)
v i ñ tài "T p ñoàn kinh t Lý lu n và kinh nghi m qu c t ng d ng vào Vi t
Nam" ñã ñ c p ñ n nh ng lý lu n chung v t p ñoàn kinh t , phân tích các mô hình
t p ñoàn trên th gi i và kh năng áp d ng nh ng mô hình này Vi t Nam, trên cơ s
ñó ñưa ra các chính sách vĩ mô ñ i v i các T ng công ty nhà nư c khi phát tri n theo
hư ng t p ñoàn kinh t . Các công trình trên ch y u hư ng ñ n nghiên c u các mô
hình t p ñoàn kinh t và các chính sách vĩ mô nh m phát tri n t p ñoàn kinh t . Tuy
nhiên, các nghiên c u này chưa ñ c p m t cách c th ñ n ki m tra ki m soát ñ i v i
các t p ñoàn và t ch c KTNB t i các t p ñoàn kinh t .
Như v y, chưa có m t nghiên c u mang tính khái quát bao g m c lý lu n và
th c ti n v t ch c KTNB ñ i v i m t lo i hình m i b t ñ u hình thành Vi t Nam
là các t p ñoàn kinh t .
4
Vì lý do nêu trên, Lu n án t p trung nghiên c u ñ n mô hình t p ñoàn, t ch c
qu n lý t p ñoàn, kinh nghi m qu c t ; nghiên c u KTNB thích ng v i mô hình t p
ñoàn. Các nghiên c u c a Lu n án s bao g m c lý lu n v KTNB và th c tr ng
KTNB trong t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam.
3. M c ñích và ý nghĩa nghiên c u c a lu n án
a. M c ñích
M c ñích c a Lu n án là h th ng hóa các lý lu n cơ b n v t p ñoàn kinh t ,
các lý lu n cho t ch c KTNB trong các t p ñoàn kinh t và nghiên c u th c tr ng t
ch c KTNB trong các t p ñoàn kinh t Vi t Nam. Trên cơ s ñó, Lu n án nghiên c u
các gi i pháp và ñ xu t các mô hình hi u qu c a t ch c KTNB trong các t p ñoàn
kinh t Vi t Nam.
b. Ý nghĩa
V i m c ñích trên, Lu n án có ý nghĩa c trong lý lu n và th c ti n t ch c
KTNB. C th :
Th nh t, V lý lu n: Lu n án trình bày h th ng và toàn di n v t p ñoàn
kinh t , các mô hình t p ñoàn. ð ng th i Lu n án phát tri n lý lu n v t ch c
KTNB trong các t p ñoàn kinh t , kh ng ñ nh t m quan tr ng c a KTNB trong t p
ñoàn kinh t .
Th hai, V th c ti n: Lu n án mô t và phân tích th c tr ng t ch c KTNB
trong các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam trên hai m t là t ch c công tác KTNB và t
ch c b máy KTNB, ñánh giá nh ng thành t u và h n ch và lu n gi i các nguyên
nhân theo các n i dung c a t ch c KTNB. Trên cơ s ñó, Lu n án ñ xu t ñư c
nh ng quan ñi m và gi i pháp kh thi trong t ch c KTNB trong các t p ñoàn kinh
t , ñóng góp vào vi c hoàn thi n h th ng công c qu n lý kinh t và qu n tr kinh
doanh trong n n kinh t th trư ng.
4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án
a. ð i tư ng nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u c a Lu n án là t ch c KTNB trong các t p ñoàn kinh
t ñư c thành l p theo pháp lu t c a Vi t Nam. ð i tư ng nghiên c u ñư c c th
hoá trên các khía c nh sau:
M t là, Nh ng v n ñ lý lu n v t ch c KTNB trong các t p ñoàn kinh t .
5
Hai là, Phân tích ñánh giá th c tr ng t ch c KTNB trong các t p ñoàn kinh t
c a Vi t Nam có g n v i t ch c KTNB c a các t p ñoàn kinh t c a các nư c trên
th gi i.
b. Ph m vi nghiên c u
Lu n án t p trung nghiên c u các t p ñoàn kinh t nhà nư c trong ð án Thí
ñi m thành l p t p ñoàn b ng hình th c chuy n ñ i hình th c s h u và tái c u trúc
ho t ñ ng c a các t ng công ty 91.
Ph m vi kh o sát th c t c a ð tài là các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam ho t
ñ ng trong lĩnh v c s n xu t, các t ng công ty ñang trong ð án Thí ñi m xây d ng
t p ñoàn kinh doanh c a Chính ph . S li u c a ð tài d a trên các niên giám th ng
kê, các báo cáo t ng k t, các và kh o sát th c t c a tác gi t i công ty m và công ty
thành viên c a m t s t p ñoàn, các doanh nghi p nhà nư c trong ð án Thí ñi m
hình thành t p ñoàn Vi t Nam.
5. Phương pháp nghiên c u c a lu n án
Lu n án s d ng ch y u các phương pháp duy v t bi n ch ng và duy v t l ch
s , s d ng k t h p các phư ng pháp nghiên c u ñ nh tính và nghiên c u ñ nh
lư ng. Các phương pháp k thu t ch y u mà Tác gi s d ng trong lu n án bao
g m: Phương pháp ñi u tra, kh o sát, phương pháp th ng kê, phương pháp phân tích
h th ng, phương pháp th c ch ng, các phương pháp b tr khác.
D li u ñư c s d ng trong Lu n án bao g m c d li u sơ c p và th c p.
Các d li u sơ c p ñư c thu th p ch y u thông qua phi u ñi u tra ñ i v i thành viên
c a các t p ñoàn kinh t bao g m c công ty m , các công ty con và công ty liên k t.
D li u này còn ñư c b sung b ng ph ng v n tr c ti p ñ i v i nhà qu n lý và ki m
toán viên n i b trong các doanh nghi p này. Ngoài ra, Tác gi còn ti n hành ph ng
v n các chuyên gia trong b máy qu n lý nhà nư c v tài chính k toán ki m toán
như B Tài chính, Ki m toán nhà nư c, Văn phòng Chính ph . D li u th c p ñư c
thu th p qua các tài li u, báo cáo khoa h c v t p ñoàn kinh t và v ki m toán n i
b , báo cáo t ng k t ho t ñ ng c a các t p ñoàn kinh t c a Vi t Nam.
6. Nh ng ñóng góp c a Lu n án
Vi c hình thành và phát tri n các t p ñoàn kinh t là m t ñ nh hư ng nh m
tăng cư ng s c m nh, nâng cao năng l c c nh tranh qu c t , phát tri n b n v ng và
ñ t hi u qu cho các doanh nghi p c a Vi t Nam. KTNB s góp ph n không nh
6
nh m giúp các t p ñoàn ñ t ñư c các m c tiêu trên. Chính vì v y, Lu n án có nh ng
ñóng góp c v lý lu n và gi i quy t th c ti n.
M t là, V Lý lu n: Lu n án ñã h th ng hóa lý lu n chung v các t p ñoàn
kinh t , ñ , trên cơ s ñó ñã làm rõ lý lu n chung v KTNB trong t p ñoàn kinh t .
Trong ñó, Lu n án ñã ñưa ra các mô hình c a KTNB phù h p v i ñ c ñi m chung
c a t p ñoàn kinh t . Ngoài ra, Lu n án cũng ñ c p ñ n kinh nghi m t ch c KTNB
c a t p ñoàn m t s nư c trên th gi i.
Hai là, V th c ti n: Lu n án ñã xem xét các ñ c ñi m chung c a t p ñoàn
kinh t trong ph m vi nghiên c u, trên cơ s ñó nh n di n mô hình t p ñoàn kinh t
c a Vi t Nam. Lu n án ñã ñánh giá th c tr ng t ch c KTNB các t p ñoàn kinh t
c a Vi t Nam trên hai m t là t ch c công tác KTNB và t ch c b máy KTNB.
Trên cơ s ñó Lu n án ñã phân tích rõ nh ng nh ng k t qu ñ t ñư c và nh ng h n
ch c a KTNB trong các t p ñoàn, làm rõ các nguyên nhân ch quan và khách quan
c a các n i dung trên.
Trên cơ s các nghiên c u v t
