Luận án Vấn đề gia nhập WTO

Trong bài phát biểu chiều 18/11/2006 tại lễ ñón cáctrưởng ñoàn tham dự hội nghị lãnh ñạo kinh tế APEC-14 tại Hà Nội, chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ñã khẳng ñịnh lập trường của Việt Nam trong thực hiện ñầy ñủ các cam kết quốc tế, ñổi mới hơn nữa, hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu. Toàn cầu hóa ñã là một xu thế tất yếu của thế giới và các quốc gia ngày càng trở nên phụ thuộc lẫn nhau nhiều hơn, hình thành những khu vực thương mạiquốc tế liên kết các nền kinh tế trên thế giới và ñề ra luật chơi chung qui ñịnh những hành vi ứng xử trong các hoạt ñộng thương mại quốc tế. Mục tiêu cơ bản của các tổ chức thương mại là phát triển một môi trường thương mại thông thoáng trên cơ sở xúc tiến quá trình tự do hóa thương mại và giảm thiểu một cách tối ña các cản trở thương mại. Cho dù có những cách thức tiếp cận và mục tiêu với mức ñộ khác nhau nhưng các tổ chức thương mại quốc tế ñều hoạt ñộng trên những nguyên tắc chung ñó là thương mại cần diễn ra một cách bình ñẳng và công bằng. Thực tế ñã minh chứng vai trò ngày càng tăng của các tổ chức thương mại quốc tế góp phần làm nền kinh tế toàn cầu tăng trưởng một cách vững chắc. Quan trọng nhất là các tổ chức ñó ñã dung hòalợi ích kinh tế của các thành viên dựa trên những qui ñịnh chung về nghĩa vụ của các nước. ðiều này ñã giúp cho các quốc gia tránh khỏi những mâu thuẫn về lợi ích là nguyên nhân của mọi nguyên nhân gây ra các cuộc tranh chấp và xung ñột trên thế giới. Do ñó, sự hình thành của các tổ chức thương mại quốc tế góp phần tạo nên mộtchỉnh thể của trật tự thế giới mới. Xu thế hội nhập trở thành một lực hút khách quan cuốn theo nó tất cả các quốc gia trên thế giới, không ai có thể ñứng ra ngoài hoặc ñi ngược lại dòng chảy này nếu muốn ñạt ñược mục tiêu tiến bộ và tăng trưởng bền vững. Sự ra ñời của Tổ chức thương mại thế giới WTO, với tư cách là một ñịnh chế ña biên thay cho Hiệp ñịnh chung về thuế quan và mậu dịch GATT, một mặt ñáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế, mặt khác cho phép tổ chức lại thị trường thế giới nhằm thúc ñẩy thương 8 mại quốc tế phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Có thể nói,WTO là ñịnh chế mang tính toàn cầu, là cơ sở cho các tổ chức khu vực xây dựngtiến trình tự do hoá thương mại, dịch vụ và ñầu tư

pdf209 trang | Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 2046 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Vấn đề gia nhập WTO, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
2 LICAMðOAN Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiêncukhoahcñclpcatôi.Cáctư liunêutronglunánlàtrungthc.Nusai, tôixinchumitráchnhim. Kýtên LêQuangTrung 3 MCLC Trang TRANGPHBÌA ..................................................................................................1 LICAMðOAN ...................................................................................................2 MCLC ..............................................................................................................3 DANHMCCÁCCHVITTT ......................................................................4 DANHMCCÁCBNG,BIU,SƠðVÀHP ...............................................6 LINÓIðU ........................................................................................................7 CHƯƠNG1: TNGQUANVTCHCTHƯƠNGMITHGII ............13 1.1.Shìnhthànhvàpháttrincatchcthươngmithgii .................13 1.2.ðnhchcơbncatchcthươngmithgii(WTO)vàktqu cácvòngñàmphán.................................................................................26 1.3.WTOvànhngtiêuchunñtrañivicácnưcgianhp..................36 1.4.KinhnghimthamgiaWTOcamtsqucgia..................................49 CHƯƠNG 2: THC TRNG CHÍNH SÁCH VÀ MT S VN ð CA THƯƠNGMIVITNAMSAUGIANHPWTO .................68 2.1.Hintrngthươngmivitnamtrưcgianhp......................................68 2.2.Thctrngchínhsáchthươngmihànghoá .........................................78 2.3.Thctrngchínhsáchthươngmidchv ............................................99 2.4.ðánhgiáchungvnhngbtcptrongchínhsáchnhhưngñn thươngmiVitNamkhithamgiaWTO ............................................113 CHƯƠNG3: NHNGBINPHÁPCHYUðVITNAMTHAMGIA HIUQUVÀOTCHCTHƯƠNGMITHGII ..........124 3.1.Chtrương,chínhsáchcaðngvàChínhphvthamgiaWTO.....124 3.2.LiíchvàtháchthckhithamgiaWTO..............................................128 3.3.Mtskinnghtiptcñiuchnhchínhsáchthươngmi...............145 3.4.Mtskinnghtiptcñiuchnhñimidoanhnghip.................166 3.5. Mt s kin ngh m rng v môi trưng ñu tưci cách th ch, hànhchính.............................................................................................173 KTLUN ........................................................................................................185 DANHMCCÔNGTRÌNHCATÁCGI ....................................................187 TÀILIUTHAMKHO ..................................................................................188 PHNPHLC 4 DANHMCCÁCCHVITTT 1.Cácchvittt S Vittt Tênñyñtinganh Tênñyñtingvit 1 ADP AntiDumpingPolicy HipñnhchngphágiácaWTO 2 ASEAN AssosiationofSoutheastAsiaNations HiphicácqucgiaðôngNamÁ 3 ASEM AsiaEuropeMeeting DinñànhptáckinhtÁ–Âu 4 AFAS AseanFrameworkAgreementonservices HipñnhkhungASEANvdchv 5 AFTA AseanFreeTradeArea KhuvcthươngmitdoASEAN 6 AHTN AseanHarmonizedTarrifNomenclature H thng phân loi thu quan hài hòaASEAN 7 AIA AseanInvestmentagreement HipñnhvkhuvcñutưASEAN 8 APEC AsiaPacificEconomicCoorperation DinñànhptáckinhtChâuá TháiBìnhDương 9 BTA BilateralTradeAgreement HipñnhthươngmiVitNam HoaKỳ 10 CEPT CommonEffectivePreferentialTaffir Chươngtrìnhthuquanưuñãicó /AFTA hiulcchungcaASEAN 11 DSU DisputeSettlementUnit Cơquanxlýtranhchp(ThucWTO) 12 ERP EffectiveRatioofProtection Hsbohhiuqu 13 FTA FreeTradeArea Khuvcmudchtdo 14 GATT GeneralAgreementonTradeandTarrif Hip ñnh chung v thu quan và thươngmi 15 GATS GeneralAgreementofTradeinServices Hip ñnh chung v thương mi dchv 16 GEL Generalexclusivelist DanhmcloitrhoàntoàntheoCEPT 17 GDP GrossDomesticProduction Tngsnphmqucni 5 18 GSP GeneralTarrifPrefentialSystem Hthngthuquanưuñãiphcp 19 IL InclusionList DanhmcctgimtheoCEPT 20 IMF InternationalMonetaryFund Qutintquct 21 KTQT Kinhtquct 22 LDC LeastDevelopedCountries Cácqucgiakémpháttrin 23 MFN MostFavouredNations ðãingtihuquc 24 NT NationalTreatment ðãingqucgia 25 NTBs NonTarrifBarriers Cáchàngràophithuquan 26 NTMs NonTarrifMeasures Cácbinphápphithuquan 27 PTA PreferentialTradeArea Khuvcưuñãithuquan 28 RCA RevealedComparativeAdvantage Lithsosánhhinhu 29 RTA RegionalTradeAgreement Hipñnhthươngmikhuvc 30 SEL SensitiveList DanhmchàngnhycmtheoCEPT 31 SCM SafeguardandCountervailingMesures Hip ñnh v tr cp và các bin Agreement phápñikháng 32 SG SafeguardMeasures Binpháptv 33 SSA SouthernShrimpAssociation LiênminhTômminNamHoaKỳ 34 TEL TemporaryExclusionList DanhmcloitrtmthitheoCEPT 35 TNC TransNationsCorporation Côngtyxuyênqucgia 36 USDA U.S.DepartmentofAgriculture BNôngnghipHoakỳ, 37 WCO WorlCustomsOrganization Tchchiquanquct 38 WTO WorldTradeOrganization TchcthươngmiThgii. 39 WB WorldBank NgânhàngThgii. 2.Kýhiu ():Chúgiiñưcñánhstheotht; []:Tríchdnhocthamkhotheothttàiliutrongdanhmctàiliuthamkho. 6 DANHMCCÁCBNG,BIU,SƠðVÀHP 1.Cácbng Bng2.1 :Camktthuca11nưcmigianhpWTO ...................................84 Bng3.1: TìnhhìnhthchinCEPT/AFTAcaVitNam ..............................149 Bng3.2: Hscnhtranhhinhu(RCA)trongmtsngành .....................154 Bng3.3: ðánhgiátómtttimnăngxutkhucacácngànhtiVitNam......159 Bng3.4: Sosánhcáchthcbohhintivàmôhìnhñiuchnhtheoñxut..... 161 2.Cácbiu Biuñ1.1: Miquanhgialithsosánhvàthusut................................50 Biuñ2.1: TăngtrưngXK(Khôngkdukhí)..............................................70 Biuñ2.2: CácmthàngcógiátrXKhơn1tUSD .....................................74 Biuñ2.3: Miquanhgiabohhiuquvàxutkhu ............................83 Biud2.4: Thtrưngngânhàng....................................................................103 Biuñ2.5: Thphnvntibin.....................................................................111 Biuñ3.1: TìnhhìnhpháttrincácRTAtnăm1948ñnnay.....................174 3.Cácsơñ Sơñ1.1: Tácñngtíchcccatdohóathươngmiñivimtngành snxut............................................................................................20 Sơñ3.1: CácltrìnhcamkttdohóathươngmihànghóacaVitNam......150 Sơñ3.2: ðxutñiuchnhcơchqunlývthươngmidchv..............164 4.Cáchp Hp1.1: Cácbinpháphtrtrongnưc ..........................................................42 Hp1.2: MtscamkttronggianhpWTOcaTrungQuc........................62 Hp2.1: Cácquyñnhhintivñnhgiáhiquan ..........................................90 7 LINÓIðU 1.Tínhttyucalunán Trongbàiphátbiuchiu18/11/2006tilñóncáctrưngñoànthamdhi nghlãnhñokinhtAPEC14tiHàNi,chtchnưcNguynMinhTritñã khngñnhlptrưngcaVitNamtrongthchinñyñcáccamktquct, ñimihơnna,hinhpsâuhơnvàonnkinhttoàncu.Toàncuhóañãlà mtxuthttyucathgiivàcácqucgiangàycàngtrnênphthucln nhaunhiuhơn,hìnhthànhnhngkhuvcthươngmiquctliênktcácnnkinh ttrênthgiivàñralutchơichungquiñnhnhnghànhvingxtrongcác hotñngthươngmiquct. Mc tiêu cơ bn ca các t chc thương mi là phát trin mt môi trưng thương mi thông thoáng trên cơ s xúc tin quá trình t do hóa thương mi và gimthiumtcáchtiñacáccntrthươngmi.Chodùcónhngcáchthctip cnvàmctiêuvimcñkhácnhaunhưngcáctchcthươngmiquctñu hotñngtrênnhngnguyêntcchungñólàthươngmicndinramtcáchbình ñngvàcôngbng.Thctñãminhchngvaitròngàycàngtăngcacáctchc thươngmiquctgópphnlàmnnkinhttoàncutăngtrưngmtcáchvng chc.Quantrngnhtlàcáctchcñóñãdunghòaliíchkinhtcacácthành viêndatrênnhngquiñnhchungvnghĩavcacácnưc.ðiunàyñãgiúpcho cácqucgiatránhkhinhngmâuthunvliíchlànguyênnhâncaminguyên nhângâyracáccuctranhchpvàxungñttrênthgii.Doñó,shìnhthànhca cáctchcthươngmiquctgópphntonênmtchnhthcatrttthgii mi.Xuthhinhptrthànhmtlchútkháchquancuntheonóttccácquc giatrênthgii,khôngaicóthñngrangoàihocñingưclidòngchynàynu munñtñưcmctiêutinbvàtăngtrưngbnvng.SrañicaTchc thươngmithgiiWTO,vitưcáchlàmtñnhchñabiênthaychoHipñnh chungvthuquanvàmudchGATT,mtmtñápng yêucucahinhp quct,mtkhácchophéptchclithtrưngthgiinhmthúcñythương 8 miquctpháttrinmnhmhơnna.Cóthnói,WTOlàñnhchmangtính toàncu,làcơschocáctchckhuvcxâydngtintrìnhtdohoáthương mi,dchvvàñutư. ðiviVitNam,quátrìnhñimiñãdinrañưctròn20nămvinhiu thành tu ln lao. Tham gia các t chc thương mi quc t là mt ni dung quantrngcaquátrìnhhinhpquct.BáocáochínhtrcaBanchphành trungươngðngtrìnhñihiðngtoànquclnthIXnăm2001,ðngvà nhànưctañãkhngñnhtmquantrngcahinhpñiviñisngkinht, chínhtrcañtnưc[12,tr43].TiñihiðngtoànquclnthX,ðngta mtlnnakhngñnhñưnglichñngvàtíchcchinhpkinhtquct. Thamgiacáctchcthươngmiquctbaohàmhaiýnghĩacơbn:Thnht, tăngcưngvthcañtnưctrêntrưngquct,tránhñưcnguycơvcôlp vàtthu.Thhai,thamgiacáctchcthươngmiqucttclàvicVit Namkhngñnhnlcñimivàpháttrintoàndinnnkinht.Vmtñi ngoi,ñâylàquátrìnhñutranhvànhưngblnnhauvquynlivànghĩav cacácnưcthànhviên.Vmtñini,ñâylàquátrìnhtñimivàhoàn thintrongcơchchínhsáchkinhtcaVitNamphùhpvinhngyêucu cacáctchcthươngminhmpháthuyttnhtkhnăngcañtnưctrong chuyênmônhoáquct.VitNamñãlàthànhviêncaASEANvàbtñuthi hànhnghĩavkhuvcmudchtdoAFTAtnăm1996.Chúngtañãthamgia din ñàn hp tác ÁÂu (ASEM) và ñã tr thành thành viên chính thc ca APEC.Ttháng12/1994,VitNamñãnpñơnxingianhpGATT(tinthân caWTO).VitNamchúngtañãchínhthctrthànhthànhviênth150ca WTO vào ngày 7/11/2006. Nhưng s nhưng b ca chính ph M vi hai thưngnghsDolevàGrahamvtheodõivicnhpkhuhàngdtmaytVit Namcũngnhưdànhquynthchincácbinpháptrñũakhicóduhiuphá giá,nhmñilisnghcahtrongvicthôngquaquichthươngmibình thưngvĩnhvin(PNTR)choVitNam,ñãnóilêntínhchtphctptrongvn ñgianhpcaVitNam. 9 2.Mcñíchnghiêncu ThamgiavàoWTOsmrachoVitNamnhiucơhimrngthtrưng vàkhnănghuyñngngunlcchopháttrin,ñngthicũngñtVitNamtrưc nhiutháchthcmitrongvictndngcáccơhivàkhnăngnày. 1. Làmrõshìnhthànhvàpháttrincatchcthươngmithgii. 2. ScnthitgianhpWTOcaVitNamcùngvinhngcơhivàthách thckhigianhp. 3. Trêncơsthamkhokinhnghimcanưclángging,làmrõnhngvn ñchyuñtrañivinnkinhtVitNamkhithamgiavàoWTO. 4. Nghiêncumtsnidungchyutrongcácvòngñàmphán ñaphương, quañórútranhngvnñthchintronggiaiñonñuchoVitNam,khiñãlà thànhviênchínhthccaWTO 5. ðxutkinngh,binphápñiuchnhchínhsáchthươngmicaVit Nam ñ tham gia có hiu qu vào t chc thương mi th gii, khai thác ti ña nhngliíchvàhnchnhngtácñngtiêucccahinhp. 3.ðitưngvàphmvinghiêncucaLunán 3.1.ðitưng ðitưngnghiêncucaLunánlànhngvnñchungvWTOvàquá trìnhthamgiavàthchincaVitNamgiaiñontrưcvàsaukhilàthànhviên caWTO,tchcmàVitNamñangxingianhpmtcáchtíchccvàcónhiu tácñngñnthươngmiVitNam. 3.2.Phmvinghiêncu Trong khuôn kh ca lun án tin s kinh t, do dung lưng có hn và ñ hưngvàovicphântíchnhngvnñchyutrongquátrìnhhinhpcañt nưc,phmvinghiêncucalunánñưchưngvàocácvnñsau: •Thươngmihànghóavàthươngmidchv •TintrìnhgianhpWTOcaVitNamvànhngvnñcnphigiiquyt tsaukhigianhpWTO(tclàkhiñãtrthànhthànhviênchínhthccaWTO). Trongñó,lunánchyuñivàonghiêncuvàñxutnhngñiuchnhtrong 10 chínhsáchthươngmihànghóavàthươngmidchvcaVitNamñVitNam thamgiavàoWTOcóhiuqu. 4.Phươngphápnghiêncu Lunánsdngcácphươngphápnghiêncunhưphântíchvàtnghp,so sánhvàñichiu,thamvnchuyêngia...TrêncơsnhngvnñchungvWTO, lunánnghiêncuthctrngchínhsáchthươngmihànghóa,thươngmidchv caVitNamvàtìnhhìnhñàmphánvànhngvnññtratrongthchincác camktgianhpWTOcaVitNam.Rútranhngñánhgiávàñxutkinngh giiphápñiuchnhchínhsáchthương mi hànghóa,dch vcaVitNamñ thamgiavàoWTOcóhiuqu.ðxâydnglunánvàgiiquytcácvnññt ra,lunánsdngphươngphápluncachnghĩaMácLêNinvduyvtbin chng,duyvtlchs,vndngcácquanñim,chínhsáchcaðngvànhànưc vñimi,mcavàhinhpkinhtñthchincácnhimvcalunán. 5.Tngquannghiêncuñtàilunántrongvàngoàinưc Tchcthươngmithgii(WTO),khuônmucahthngthươngmit doñabiên,cónhiunghiêncuquantrngphântíchcthvaitrò,xuthvàkinh nghimca thương mitdotrênth gii, nhưnghiêncu“Các tháchthckhi thamgiaWTO45nghiêncutìnhhung”BanthưkýWTO(2006);haycun "Kinhtchínhtrhccahthngthươngmiðabiên:TGATTñnWTO"ca Bernard Hoekman và Michel M. Kostecki [46], "Chính sách thương mi và h thngthươngmitoàncu"caCerdiJ.MelovàMacBachetta[48],vàrtnhiu tàiliukhácnghiêncu,tnghpkinhnghimchínhsáchthươngmicacácnưc thànhviên.Mcduvy,chưacócôngtrìnhnghiêncunàoñcpñnñiukin cthcakinhtVitNamsaukhigianhpWTO. nưcta,vnñgianhpWTOlàmtñtài“nóng”virtnhiunghiên cu,tranhlun.ðnnay,ñãcórtnhiunghiêncuchuyênsâuñánhgiánhng khíacnhkhácnhautrongvnñgianhpWTOcaVitNam.Chnghn,ñánh giávhthngthuquancaVitNam,TngCcthngkêcótácphm"Môhình InputOutputvànhngngdngcthtrongphântíchvàdbáokinhtvàmôi 11 trưng[23];ðánhgiáhiuqucachínhsáchthuvàphithucaVitNam,B Ngoigiaocótácphm“VitNamhinhpkinhttrongxuthtoàncuhoá,vn ñvàgiipháp”[1];NghiêncunhhưngcagianhpWTOñnthươngmiVit Nam, B k hoch và ñu tư có "Báo cáo phương hưng và các bin pháp ñiu chnhcơcusnxutvàñutưtrongquátrìnhthchincáccamktWTO"[4]. Ngoàira,cáccơquannghiêncuvàcácnhàkinhttrongnưcvàngoàinưccũng ñãcónhiucácbàivitkhocucógiátrvcơhivàtháchthcchoVitNam khigianhpWTO. Tuynhiên,cácñtàivànghiêncuphnlnvnthiênvñánhgiáthctrng, phântíchcácsctháihìnhthccavnñmàchưañisâunghiêncubnchtca hintưnghocchtptrungvàonidungkhcphcnhngvnñmangtínhk thutcachínhsách,xlýtìnhhungmàchưathcsxemxétmtcáchñyñvà cóhthngtrongchínhsáchthươngmiñivivnñgianhpWTOcaVit Namctrêngócñvĩmôcpnhànưcvàvimôñivicácdoanhnghip 6.ðónggópcaLunánñimmicalunán Vixutphátñimlàmtqucgiañangpháttrinvàñangtrongquátrình chuynñi,VitNamcónhngkhókhănhơnsovicácqucgiakhác.Trưc ht,VitNamcncóthigianchuyntipñthíchnghivàpháttrintrongmt cơchkinhtñimiCơchthtrưngcósqunlýcanhànưctheoñnh hưng xã hi ch nghĩa. Chúng ta ñng trưc hai vn ñ ln ñó là không th chmtrtrongquátrìnhhinhpñtránhnguycơtthuvàbcôlpvàthhai làvnññimicơchkinhttotinñpháttrinkinhtqucgiamtcách vngchc. Trêncơsthamkhocácnghiêncukinhtcagiikhoahctrongvàngoài nưc,Lunántptrungphântích,xlýcácvnñhinhpcaVitNamtrongso sánhvitiêuchuncaWTOnhmtndngttnhtmôitrưngpháttrinthương micaWTO.ðóslàmttàiliucơskhoahcchocáccơquanqunlýnhà nưcVitNamvndngtrongcácquytñnhkhithchincôngtáchinhpvà ñàmphánthươngmiquct. 12 Thctchothy,trongbicnhhinhpKTQT,chínhsáchthươngminưc tacònbclnhiubtcp.Mctiêucachínhsáchthươngmikhôngthngnht, mcbohcòncao,phmvidàntri,tiêuchíxácñnhbohvàtdohoákhôngrõ ràng.Schuynbincachínhsáchthươngmitrachmchp.Trongkhiñó,cơ chqunlý,môitrưngkinhdoanhchưaboñmpháthuycácñnglcbêntrong catngdoanhnghipvàcácngànhkinht.Tìnhhìnhnàynchanhiunguycơ timtàngñivithươngmiVitNamtrongtươnglai. ðkhcphcnhnghnchnêutrên,lunánñxutmththngcácgii phápmangtínhtoàndinxutpháttyêucuthayñivquanñim,nhnthc ñnvicxâydngcácgiiphápchungvàcuicùnglànhngkinnghcth. LunánscgnghthnghoácácvnñliênquanñnWTOvàsthamgia caVitNam,quañóñxutgiiphápñivichínhsáchvàdoanhnghipñ VitNamthamgiamtcáchcóhiuqu,ñónggópmttingnóitisnghip chungcañtnưc,snghipñimivàpháttrinkinhtthôngquavicgii quyt các vn ñ tim tàng khi tham gia vào t chc thương mi th gii. Bên cnhñó,kinnghcũngxinph
Luận văn liên quan