Luận văn Biên soạn tài liệu hướng dẫn học sinh tự học môn Hóa học lớp 11 trung học phổ thông
Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Ngày nay, chúng ta nhận thức được rằng, để đáp ứng nhu cầu xã hội thì phải trang bị cho bản thân rất nhiều kiến thức, kĩ năng Do đó giáo dục cần phải phát triển hơn nữa để góp phần đào tạo những thế hệ con người Việt Nam mới năng động, sáng tạo, tự lập, có khả năng hội nhập toàn cầu, ứng phó được với các tình huống và giải quyết các vấn đề để tiếp tục tồn tại và phát triển Nhưng, biển học thì vô bờ mà bất cứ trường học nào cũng chỉ có thể cung cấp cho con người khối lượng tri thức giới hạn. Vậy nên học như thế nào trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin như hiện nay, khi mà lượng kiến thức nhân loại tăng lên vùn vụt mỗi ngày? Nếu ta học thụ động thì rất kém hiệu quả, kiến thức là vô hạn ta có cố nhồi nhét bao nhiêu đi nữa thì cái ta có được cũng chỉ là “giọt nước trong đại dương”! Vậy tại sao ta không chọn học cái hữu hạn là phương pháp học? Có phương pháp học ta sẽ dễ dàng tiếp cận và nắm bắt cả kho tàng tri thức
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Biên soạn tài liệu hướng dẫn học sinh tự học môn Hóa học lớp 11 trung học phổ thông, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
Trần Thị Hiền
BIÊN SOẠN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN
HỌC SINH TỰ HỌC MÔN HÓA HỌC
LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
Thành phố Hồ Chí Minh – 2011
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
Trần Thị Hiền
BIÊN SOẠN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN
HỌC SINH TỰ HỌC MÔN HÓA HỌC
LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp giảng dạy hoá học
Mã số: 60 14 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. TRỊNH VĂN BIỀU
Thành phố Hồ Chí Minh – 2011
0BLỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Trịnh Văn Biều, người đã tận tình
chỉ dẫn tôi trong suốt quá trình xây dựng đề cương và hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Chủ nhiệm Khoa Hóa, cùng các thầy cô của trường Đại học
Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức và thực hiện thành công khóa đào tạo thạc sĩ chuyên
ngành Lí luận và phương pháp dạy học hóa học, tạo cơ hội học tập nâng cao về trình độ chuyên
môn về lĩnh vực mà tôi tâm huyết.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu cùng các thầy cô giáo, anh chị em đồng nghiệp
cũng như học sinh trường Trung học Thực hành đã động viên, hỗ trợ về tinh thần, tạo mọi điều kiện
về thời gian và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu cùng các thầy cô giáo và các em học sinh các
trường THPT Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến, Trần Phú, Gia Định Thành phố Hồ Chí Minh
và nhiều anh chị em đồng nghiệp đã giúp đỡ trong suốt quá trình thực nghiệm sư phạm.
Xin gửi lời cảm ơn Phòng Sau Đại học, trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, đã
tạo điều kiện thuận lợi để luận văn được hoàn thành đúng thời gian.
Và điều quan trọng nữa là luận văn được hoàn thành với sự nỗ lực của bản thân và sự cảm
thông, giúp đỡ của những người thân trong gia đình.
Trần Thị Hiền
1BMỤC LỤC
5TLời cảm ơn5T ....................................................................................................................................... 3
5TMục lục5T ............................................................................................................................................ 4
5TDanh mục các ký hiệu, chữ viết tắt5T ................................................................................................... 9
5TMở đầu5T ........................................................................................................................................... 10
5T1. Lí do chọn đề tài5T..................................................................................................................... 10
5T2. Mục đích nghiên cứu5T .............................................................................................................. 11
5T3. Nhiệm vụ của đề tài5T ................................................................................................................ 11
5T4. Khách thể nghiên cứu5T ............................................................................................................. 11
5T . Đối tượng nghiên cứu 5T ............................................................................................................. 11
5T6. Phạm vi nghiên cứu 5T ................................................................................................................ 11
5T7. Giả thuyết khoa học5T ............................................................................................................... 12
5T8. Phương pháp nghiên cứu 5T ........................................................................................................ 12
5T9. Đóng góp mới của đề tài5T ........................................................................................................ 12
5TChương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI5T ...................................................... 13
5T1.1.Lịch sử vấn đề nghiên cứu 5T .................................................................................................... 13
5T1.1.1.Các công trình nghiên cứu về thiết kế tài liệu tự học có hướng dẫn theo mođun5T ............ 13
5T1.1.2.Các công trình nghiên cứu về thiết kế website E-book tự học hóa học cho HS phổ thông 5T
.............................................................................................................................................. 13
5T1.2.Xu hướng đổi mới phương pháp dạy học5T .............................................................................. 15
5T1.2.1.Xu hướng đổi mới5T ......................................................................................................... 15
5T1.2.2.Phương pháp dạy học tích cực [32]5T ............................................................................... 16
5T1.2.2.1.Tính tích cực5T .......................................................................................................... 16
5T1.2.2.2.Phương pháp học tập tích cực5T ................................................................................ 16
5T1.3.Cơ sở lý luận về tự học5T ......................................................................................................... 17
5T1.3.1.Khái niệm về tự học5T ...................................................................................................... 17
5T1.3.2.Các hình thức tự học5T ..................................................................................................... 17
5T1.3.2.1.Tự học hoàn toàn (không có GV)5T ........................................................................... 17
5T1.3.2.2.Tự học qua phương tiện truyền thông (học từ xa)5T ................................................... 18
5T1.3.2.3.Tự học qua tài liệu hướng dẫn (E-Book)5T ................................................................ 18
5T1.3.2.4.Tự thực hiện một số hoạt động học ở lớp dưới sự hướng dẫn của GV5T .................... 18
5T1.3.3.Tự học có hướng dẫn5T ..................................................................................................... 18
5T1.3.4.Chu trình tự học của học sinh [24]5T................................................................................. 20
5T1.3.5.Vai trò tự học [23] [24]5T ................................................................................................. 20
5T1.3.6. Năng lực tự học5T ............................................................................................................ 21
5T1.3.6.1.Khái niệm năng lực tự học [16]5T .............................................................................. 21
5T1.3.6.2.Các năng lực tự học cần bồi dưỡng và phát triển cho HS [24]5T ................................ 22
5T1.3.7.Hệ thống kỹ năng tự học [24] 5T ........................................................................................ 24
5T1.4.Tài liệu hướng dẫn tự học5T ..................................................................................................... 24
5T1.4.1.Khái niệm tài liệu, tài liệu hướng dẫn tự học5T ................................................................. 24
5T1.4.1.1.Khái niệm tài liệu5T ................................................................................................... 24
5T1.4.1.2.Tài liệu hướng dẫn tự học5T ...................................................................................... 25
5T1.4.2.Hướng dẫn học sinh tự học [39]5T .................................................................................... 26
5T1.4.2.1.Một số quan niệm về “dạy cách học”5T ..................................................................... 26
5T1.4.2.2.Dạy học sinh tự học5T ............................................................................................... 27
5T1.4.3.Bài tập hóa học [1], [14], [33], [34]5T ............................................................................... 31
5T1.4.3.1.Khái niệm bài tập hóa học5T ...................................................................................... 31
5T1.4.3.2.Vai trò, vị trí của bài tập hóa học trong dạy học5T ..................................................... 31
5T1.4.4.Ý nghĩa của tài liệu hướng dẫn tự học đối với việc học tập của học sinh 5T ....................... 33
5T1.5.Điều tra thực trạng về việc tự học của HS THPT5T .................................................................. 33
5TChương 2. BIÊN SOẠN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC MÔN HÓA HỌC LỚP
11 BAN CƠ BẢN 5T .......................................................................................................................... 38
5T2.1.Những định hướng khi biên soạn tài liệu hướng dẫn tự học 5T .................................................. 38
5T2.2.Quy trình biên soạn tài liệu hướng dẫn tự học5T ...................................................................... 39
5T2.2.1.Xác định mục đích của việc biên soạn tài liệu5T ............................................................... 40
5T2.2.2.Xác định yêu cầu của tài liệu5T ......................................................................................... 40
5T2.2.3.Xác định nội dung của tài liệu5T ....................................................................................... 40
5T2.2.4.Xác định loại bài tập, các kiểu bài tập sẽ đưa vào tài liệu 5T .............................................. 40
5T2.2.5.Thu thập thông tin để biên soạn tài liệu5T ......................................................................... 41
5T2.2.6.Tiến hành biên soạn tài liệu5T ........................................................................................... 42
5T2.2.7.Tham khảo, trao đổi ý kiến với đồng nghiệp5T .................................................................. 42
5T2.2.8.Thực nghiệm, chỉnh sửa và bổ sung5T .............................................................................. 42
5T2.3.Cấu trúc tài liệu hướng dẫn tự học5T ........................................................................................ 42
5T2.4.Nội dung tài liệu5T ................................................................................................................... 46
5T2.4.1.Hướng dẫn sử dụng tài liệu tự học5T ................................................................................. 46
5T2.4.2.Các phương pháp giải bài tập hóa học lớp 115T ................................................................ 47
5T2.4.2.1.Bài tập tự luận định tính5T ......................................................................................... 47
5T2.4.2.2.Một số phương pháp giải bài tập định lượng5T .......................................................... 55
5T2.4.3.Tài liệu hướng dẫn tự học từng bài cụ thể5T ...................................................................... 61
5TChương. NITƠ - PHOTPHO5T .......................................................................................................... 62
5T§1. Nitơ (NR2R)5T ............................................................................................................................. 62
5T§1.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng, trọng tâm5T ............................................................................... 62
5T§1.2. Lý thuyết trọng tâm bài Nitơ5T ......................................................................................... 62
5T§1.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................... 63
5T§2. Amoniac (NHR3R) và Muối Amoni (NH R4RP+P)5T ............................................................................. 64
5T§2.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng, trọng tâm5T ............................................................................... 64
5T§2.2. Lý thuyết trọng tâm5T ....................................................................................................... 65
5T§2.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................... 67
5T§3. Axit Nitric – Muối Nitrat5T ...................................................................................................... 68
5T§3.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng- trọng tâm5T............................................................................... 68
5T§3.2. Lý thuyết trọng tâm5T ....................................................................................................... 69
5T§3.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................... 70
5T§4. Luyện Tập – Kiểm Tra 5T ......................................................................................................... 76
5T§4.1. Bài tập trắc nghiệm khách quan5T ..................................................................................... 76
5T§4.2. Đề tự kiểm tra5T ............................................................................................................... 82
5TChương HIDROCACBON NO5T ...................................................................................................... 84
5T§1. ANKAN5T ............................................................................................................................... 84
5T§1.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng - trọng tâm5T.............................................................................. 84
5T§1.2. Lý thuyết trọng tâm5T ....................................................................................................... 84
5T§1.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................... 87
5T§2. Luyện Tập – Kiểm Tra 5T ........................................................................................................ 88
5T§2.1. Bài tập trắc nghiệm khách quan5T ..................................................................................... 88
5T§2.2. Đề tự kiểm tra5T ............................................................................................................... 91
5TChương HIDROCACBON KHÔNG NO5T ....................................................................................... 95
5T§1. ANKEN5T ............................................................................................................................... 95
5T§1.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng - trọng tâm5T.............................................................................. 95
5T§1.2. Lý thuyết trọng tâm5T ....................................................................................................... 95
5T§1.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................... 97
5T§1.4. Bài tập trắc nghiệm khách quan5T ..................................................................................... 98
5T§2. ANKIN5T .............................................................................................................................. 103
5T§2.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng - trọng tâm5T............................................................................ 103
5T§2.2. Lý thuyết trọng tâm5T ..................................................................................................... 104
5T§2.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................. 106
5T§3. Luyện Tập – Kiểm Tra 5T ...................................................................................................... 108
5T§3.1. Bài tập trắc nghiệm khách quan5T ................................................................................... 108
5T§3.2. Đề tự kiểm tra5T ............................................................................................................. 111
5TChương ANCOL- PHENOL5T ........................................................................................................ 116
5T§1. ANCOL5T............................................................................................................................. 116
5T§1.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng - trọng tâm5T............................................................................ 116
5T§1.2. Lý thuyết trọng tâm5T ..................................................................................................... 116
5T§1.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................. 120
5T§2. Phenol5T ............................................................................................................................... 122
5T§2.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng - trọng tâm5T............................................................................ 122
5T§2.2. Lý thuyết trọng tâm5T .................................................................................................... 122
5T§2.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................ 124
5T§3. Luyện Tập – Kiểm Tra 5T ...................................................................................................... 125
5T§3.1. Bài tập trắc nghiệm khách quan5T .................................................................................. 125
5T§3.2. Đề tự kiểm tra5T ............................................................................................................. 129
5TChương ANĐEHIT- CACBOXYLIC5T ........................................................................................... 134
5T§1. ANĐEHIT5T .......................................................................................................................... 134
5T§1.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng, trọng tâm5T ............................................................................. 134
5T§1.2. Lý thuyết trọng tâm5T .................................................................................................... 134
5T§1.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................. 136
5T§2. Axit Cacboxylic5T ................................................................................................................ 137
5T§2.1. Chuẩn kiến thức kĩ năng, trọng tâm5T ........................................................................... 137
5T§2.2. Lý thuyết trọng tâm5T ..................................................................................................... 138
5T§2.3. Bài tập tự luận5T ............................................................................................................. 140
5T§3 Luyện Tập – Kiểm Tra 5T ....................................................................................................... 142
5T§3.1. Bài tập trắc nghiệm khách quan5T ................................................................................... 142
5T§3.2. Đề tự kiểm tra5T ............................................................................................................ 146
5T ÓM TẮT CHƯƠNG 2 5T ........................................................................................................... 151
5TChương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM5T ...................................................................................... 154
5T3.1.Mục đích thực nghiệm5T ........................................................................................................ 154
5T3.2.Nhiệm vụ thực nghiệm5T ....................................................................................................... 154
5T3.3.Đối tượng thực nghiệm5T ....................................................................................................... 154
5T3.4.Tiến hành thực nghiệm5T ...
