Luận văn Đánh giá mức độ thỏa mãn của cán bộ công nhân viên với tổ chức tại bưu điện tỉnh Lâm Đồng

1 MỤC LỤC Trang Mở đầu.................................................................................................................... 01 Chương 1: GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................................. 02 1.1. Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu ................................................................. 02 1.1.1. Cơ cấu tổ chức ....................................................................................... 02 1.1.2. Cơ cấu lao động ..................................................................................... 02 1.1.3. Những tồn tại, thách thức về vấn đề con người ..................................... 04 1.2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................ 06 1.3. Giới hạn nghiên cứu ........................................................................................ 07 1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................. 07 1.5. Kết cấu luận văn .............................................................................................. 08 Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ THỎA MÃN CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI TỔ CHỨC ................................................................................. 08 2.1. Giới thiệu......................................................................................................... 08 2.2. Cơ sở lý thuyết................................................................................................. 08 2.2.1. Lý thuyết về sự thỏa mãn của con người................................................ 08 2.2.2. Một số kết quả nghiên cứu về nhu cầu của con người ........................... 12 2.2.3. Động cơ thúc đẩy làm việc của nhân viên ............................................. 18 Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................... 25 3.1. Giới thiệu:........................................................................................................ 25 3.2. Thiết kế nghiên cứu:........................................................................................ 26 3.2.1. Quy trình nghiên cứu.............................................................................. 26 3.2.2. Nghiên cứu định tính ............................................................................. 27 3.2.3. Nghiên cứu định lượng .......................................................................... 28 3.3. Xây dựng thang đo .......................................................................................... 29 Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................. 35 4.1. Giới thiệu:........................................................................................................ 35 4.2. Kết quả nghiên cứu.......................................................................................... 35 4.2.1. Mô tả mẫu............................................................................................... 35 4.2.2. Xây dựng dữ liệu, làm sạch và xử lý dữ liệu .......................................... 37 2 4.2.3. Kết quả ................................................................................................... 37 4.2.3.1. Kết quả kiểm định thang đo ................................................................ 37 4.2.3.2. Kết quả kiểm định mô hình.................................................................. 41 4.2.3.3. Kết quả đo lường về sự thỏa mãn của người lao động đối với Bưu điện tỉnh Lâm Đồng.................................................................... 44 4.2.3.3.1. Kết quả đánh giá về công tác đào tạo ........................................... 44 4.2.3.3.2. Kết quả đánh giá về mối quan hệ giữa cấp trên với cấp dưới ...... 44 4.2.3.3.3. Kết quả đánh giá về tiền lương và chế độ chính sách................... 45 4.2.3.3.4. Kết quả đánh giá về môi trường, điều kiện làm việc..................... 45 4.2.3.3.5. Kết quả đánh giá chung về mức độ thỏa mãn của nhân ............... 45 4.2.3.3.6. Kết quả thống kê mức độ ảnh huởng của các biến kiểm soát đến các biến tiềm ẩn .......................................................................... 46 4.3. Tóm tắt....................................................................................................... 47 Chương 5: ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ....................................................................... 49 5.1. Giới thiệu......................................................................................................... 49 5.2. Một số đề xuất ................................................................................................. 49 Thứ nhất: Thực hiện tốt công tác đào tạo. ............................................................. 49 Thứ hai: Giải quyết tốt mối quan hệ nội bộ ........................................................... 55 Thứ ba: Thực hiện sự công bằng trong Tiền lương và chế độ chính sách............. 60 Thứ tư: Tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để CVCNV hoàn thành tốt nhiệm vụ ................................................................................................... 63 Thứ năm: Các nội dung khác ................................................................................. 67 5.3. Kiến nghị ......................................................................................................... 72 Kết luận .................................................................................................................. 75 Tài liệu tham khảo .................................................................................................. 77 Phụ lục. 3 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Trang Bảng 1: Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của CBCNV.......................................... 03 Bảng 2: Liệt kê các nhân tố động viên ................................................................... 16 Bảng 3: Kết quả khảo sát về thứ tự quan trọng của các động cơ thúc đẩy............. 18 Bảng 4: Biểu diễn sự thay đổi trong nhân cách con người .................................... 22 Bảng 5: Hệ động cơ – vệ sinh ................................................................................ 23 Bảng 6: Thang đo về môi trường, điều kiện làm việc ............................................ 29 Bảng 7: Thang đo về cảm giác làm chủ sự vật của nhân viên ............................... 30 Bảng 8: Thang đo về sự tự thể hiện bản thân của nhân viên.................................. 30 Bảng 9: Thang đo về tiền lương và chế độ chính sách........................................... 30 Bảng 10: Thang đo về cơ hội thăng tiến................................................................. 31 Bảng 11: Thang đo về sự đánh giá đầy đủ các công việc đã làm........................... 31 Bảng 12: Thang đo về triển vọng và sự phát triển của Bưu điện tỉnh.................... 32 Bảng 13: Thang đo về sự đồng cảm với những vấn đề cá nhân............................. 32 Bảng 14: Thang đo về mối quan hệ cấp trên với cấp dưới..................................... 33 Bảng 15: Thang đo về sự công bằng trong đối xử ................................................. 33 Bảng 16: Thang đo về công tác đào tạo ................................................................. 34 Bảng 17: Thang đo về sự thỏa mãn của người lao động đối với tổ chức............... 34 Bảng 18: Bảng phân bố mẫu theo giới tính............................................................ 35 Bảng 19: Bảng phân bố mẫu theo Trình độ chuyên môn....................................... 35 Bảng 20: Bảng phân bố mẫu theo chức danh nghề nghiệp .................................... 36 Bảng 21: Bảng phân bố mẫu theo thâm niên công tác ........................................... 36 Bảng 22: Hệ số xác định R-Square và ANOVA .................................................... 41 Bảng 23: Hệ số hồi quy chuẩn hóa của phương trình ............................................ 42 Bảng 24: Hệ số xác định R-Square và ANOVA (lần 2)......................................... 43 Bảng 25: Hệ số hồi quy chuẩn hóa của phương trình (lần 2)................................. 43 Hình 01: Quy trình các bước nghiên cứu ............................................................... 26 Hình 02: Mô hình lý thuyết được điều chỉnh theo EFA......................................... 40 4 MỞ ĐẦU Ngành Bưu chính Viễn thông với xu thế hội nhập, nhân lực là nguồn tài nguyên quý giá nhất, là yếu tố đặc biệt quan trọng để giành được thắng lợi trong cạnh tranh. Nhận thức rõ vai trò, vị trí của mình trong nền kinh tế quốc dân, cán bộ công nhân viên (CBCNV) ngành Bưu Điện nói chung và Bưu điện tỉnh Lâm Đồng nói riêng đã có sự chuyển biến cơ bản trong việc đổi mới nhận thức và tư duy; trên cơ sở đó, với trình độ năng lực hiện có, đội ngũ công nhân viên chức của Bưu điện tỉnh đã nắm bắt các ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, ra sức sáng tạo trên tinh thần quyết tâm xây dựng Ngành, xây dựng Bưu điện tỉnh ngày càng phát triển bền vững. Trong những năm qua, hoạt động sản xuất và cung cấp dịch vụ Bưu chính, Viễn thông đã có nhiều tiến bộ nhanh chóng và đem lại những thành tựu đáng kể. Tuy nhiên, bên cạnh đó môi trường cạnh tranh đã đem đến rất nhiều thách thức, đòi hỏi Bưu điện tỉnh Lâm Đồng phải tìm mọi biện pháp khắc phục. Để tồn tại, buộc Bưu điện tỉnh Lâm Đồng phải xây dựng cho mình một chiến lược kinh doanh đúng đắn, đặc biệt là chiến lược “con người”. Làm được điều này, Bưu điện tỉnh mới có thể hạn chế được những điểm yếu, những mặt tồn tại; biến thách thức thành cơ hội để nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh các sản phẩm dịch vụ Bưu chính Viễn thông trong thời gian tới. Với những kiến thức được trang bị qua khóa học và tích lũy qua nghiên cứu tìm hiểu, chúng tôi mạnh dạn thực hiện việc đánh giá mức độ thỏa mãn của CBCNV đang công tác tại Bưu điện tỉnh Lâm Đồng; trên cơ sở đó, giúp Bưu điện tỉnh có kế hoạch xây dựng thành công chính sách về nhân sự, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người lao động, đồng thời xây dựng được một môi trường làm việc đoàn kết, thân thiện, cùng phát triển trong xu thế cạnh tranh, hội nhập. 5 Chương 1 GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu: Bưu điện Tỉnh Lâm Đồng là tổ chức kinh tế - Đơn vị thành viên, hạch toán phụ thuộc Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông Việt Nam. Bưu điện tỉnh Lâm Đồng được thành lập theo quyết định số 440/QĐ ngày 12/8/1976 của Tổng cục Bưu điện; có trụ sở chính tại 16 Trần Phú Đà Lạt Lâm Đồng. Bưu điện tỉnh Lâm Đồng có nhiệm vụ: tổ chức, xây dựng, quản lý, vận hành và khai thác mạng lưới Bưu chính - Viễn thông để kinh doanh và phục vụ theo quy hoạch, kế hoạch và phương hướng phát triển do Tập đoàn trực tiếp giao; đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ sự chỉ đạo của cơ quan Đảng, chính quyền các cấp, phục vụ các yêu cầu thông tin trong đời sống kinh tế, xã hội của các ngành, nhân dân trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng và các nơi khác theo quy định của Tập đoàn. Qua hơn 30 năm hình thành và phát triển, từ cơ sở vật chất nghèo nàn lạc hậu ban đầu và số lượng CBCNV chỉ trên 100 người, đến nay Bưu điện tỉnh đã có được mạng lưới bưu chính viễn thông hiện đại, đồng bộ, rộng khắp, đa dịch vụ và số lượng CBCNV lên tới trên 1061 người bố trí ở 15 đơn vị cơ sở xuyên suốt từ tỉnh đến các huyện, thị xã trên phạm vi toàn tỉnh. 1.1.1. Cơ cấu tổ chức: (phụ lục số 01) Bưu điện tỉnh Lâm Đồng có Ban Giám đốc gồm 4 người, 1 Giám đốc và 3 Phó Giám đốc giúp việc cho Giám đốc. Khối quản lý có 9 bộ phận làm công tác tham mưu, gồm 8 phòng và 1 tổ chuyên viên. Các đơn vị sản xuất gồm 14 thành viên hoạt động theo điều lệ của Bưu điện tỉnh Lâm Đồng đã được Tổng Công ty (nay là Tập đoàn) phê duyệt. Trong đó, 01 đơn vị kinh doanh về lĩnh vực Viễn thông, 01 đơn vị kinh doanh về lĩnh vực Bưu chính phát hành báo chí, 01 đơn vị chuyên lắp đặt, kinh doanh về lĩnh vực tin học và có 11 đơn vị Bưu điện huyện, thị xã kinh doanh dịch vụ về Bưu chính Viễn thông trên địa bàn của mình. 6 1.1.2. Cơ cấu lao động: Với tổng số 1061 lao động, (nữ 363 người - chiếm tỷ lệ 34.5%) chưa kể lực lượng lao động thuê phát bưu phẩm ở xã và lao động tại các điểm bưu điện văn hóa xã. Trong đó: Lao động hợp đồng có thời hạn 12 tháng là: 35 người Lao động hợp đồng có thời hạn 24 tháng là: 68 người Lao động hợp đồng không xác định thời hạn là: 958 người - Cơ cấu lao động theo trình độ: Đại học trở lên : 221 người Cao đẳng, Trung cấp : 290 người Số lao động còn lại có trình độ sơ cấp, bồi dưỡng, bổ túc và chưa qua đào tạo. Bảng 1: Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của CBCNV Trình độ chuyên môn nghiệp vụ Số TT Tên đơn vị Tổng số Lao động Trên đại học Đại học Cao đẳng Trung cấp Sơ cấp Chưa đào tạo 01 Khối quản lý 90 5 42 6 11 10 10 02 Công ty Viễn thông 463 2 97 51 52 160 2 03 Trung tâm Tin học 23 16 4 2 1 04 Bưu điện Thành phố Đà Lạt 146 21 10 31 50 1 05 Bưu điện Thị xã Bảo Lộc 74 1 13 1 19 29 3 06 Bưu điện huyện Lạc Dương 13 2 4 4 5 2 07 Bưu điện huyện Đơn Dương 30 3 1 8 16 1 08 Bưu điện huyện Đức Trọng 57 9 2 22 21 2 09 Bưu điện huyện Lâm Hà 36 3 2 11 18 1 10 Bưu điện huyện Đam Rông 11 4 7 11 Bưu điện huyện Di Linh 34 5 2 10 15 2 12 Bưu điện huyện Bảo Lâm 31 1 2 9 15 2 13 Bưu điện huyện Đạ Huoai 18 1 7 8 1 14 Bưu điện huyện Đạ Tẻh 17 1 1 5 11 15 Bưu điện huyện Cát Tiên 18 1 7 10 Tổng cộng: 1061 8 213 88 202 376 27 Nhìn chung, đội ngũ CBCNV của Bưu điện tỉnh đã được đào tạo cơ bản và có mặt bằng chung về trình độ tương đối cao; đáp ứng được yêu cầu công việc trong các giai đoạn phát triển của Ngành và của Bưu điện tỉnh. Tuy nhiên, hiện tại Bưu điện tỉnh vẫn gặp phải tình trạng thiếu lao động có trình độ lành nghề cao nhưng lại thừa lao động không có trình độ lành nghề hoặc có những kỹ năng đã được đào tạo không còn phù hợp với yêu cầu hiện tại, do đó nhiều công việc không có người thực hiện trong 7 khi nhiều nhân viên không biết làm việc gì, năng suất lao động thấp. Nguyên nhân của tình trạng trên là do có một số người đã được đào tạo quá lâu, chưa được đào tạo lại; việc cân nhắc, xem xét cử người đi đào tạo ở từng lúc, từng nơi chưa đúng đối tượng dẫn đến tình trạng sau khi được đào tạo không phát huy hiệu hiệu quả cần thiết. Trình độ của đội ngũ CBCNV tuy khá cao nhưng phần lớn là được đào tạo theo hình thức tại chức, làm việc theo kinh nghiệm nhiều hơn là vận dụng những kiến thức đã học, vì vậy dẫn đến năng suất lao động, hiệu quả công việc và thái độ phục vụ khách hàng chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra. - Cơ cấu lao động theo nhóm chức danh và độ tuổi: Độ tuổi bình quân của CBCNV trong toàn Bưu điện tỉnh là 37,6 tuổi; trong đó: + Nhóm chức danh quản lý: 263 người; độ tuổi trung bình là: 41 tuổi, + Nhóm chức danh trực tiếp sản xuất: 656 người; độ tuổi trung bình là: 35.7 tuổi, + Nhóm chức danh phụ trợ: 142 người; độ tuổi trung bình là: 38.4 tuổi. Nhìn chung độ tuổi trung bình của từng trình độ và nhóm chức danh của CBCNV đang làm việc tại Bưu điện tỉnh là khá tốt. Số lượng người lao động đang ở độ tuổi 30 đến 45, có nhiều khả năng làm việc và cống hiến tốt nhất cho Bưu điện tỉnh hiện tại là 574 người. - Cơ cấu lao động theo thâm niên công tác: + Số lao động có thâm niên công tác trong ngành dưới 5 năm: 97 người, + Số lao động có thâm niên công tác trong ngành từ 5 đến dưới 15 năm: 620 người, + Số lao động có thâm niên công tác trong ngành 15 đến dưới 25 năm: 194 người, + Số lao động có thâm niên công tác trong ngành từ 25 năm trở lên: 150 người. Như vậy số lao động trẻ có thâm niên công tác từ 5 đến dưới 15 năm chiếm tỷ trọng khá cao (58.4%) trên tổng số lao động của toàn Bưu điện tỉnh, đây là một thuận lợi lớn cho Bưu điện tỉnh trong việc thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của đơn vị trong giai đoạn cạnh tranh hội nhập sắp đến. 8 1.1.3. Những tồn tại, thách thức về vấn đề con người: Cùng với sự phát triển vượt bậc của công nghệ, trong những năm gần đây, nguồn nhân lực của Bưu điện tỉnh đã có bước phát triển mới cả về cơ cấu, số lượng và chất lượng. Bưu điện tỉnh đã thực thi nhiều chính sách quản lý, sử dụng lao động và các chính sách khuyến khích nhằm phát huy tối đa năng lực của CBCNV, thu hút nhân tài về làm việc cho Bưu điện tỉnh. Tuy nhiên, trong thực tế, trước xu thế cạnh tranh và hội nhập, cơ cấu tổ chức; trình độ, nhận thức và tác phong của đội ngũ CBCNV vẫn chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ sản xuất trong giai đoạn mới. Thể hiện: Thứ nhất, còn không ít CBCNV có tư tưởng ỷ lại, ý thức kinh doanh chưa cao, yên bề trước những thách thức của cạnh tranh trong sản xuất kinh doanh; phong cách phục vụ chưa thực sự hướng về khách hàng; tổ chức quản lý chậm đổi mới so với sự phát triển tất yếu về công nghệ và đòi hỏi của thị trường. Thứ hai, sự thay đổi lớn về công nghệ, về yêu cầu của sản xuất kinh doanh đòi hỏi đối tượng phục vụ là người lao động của Bưu điện tỉnh tăng nhanh. Trong khi đó một bộ phận lao động không nhỏ còn tồn tại trong thời kỳ cũ trên thực tế chưa thực sự đáp ứng được với công việc có tính chất phức tạp hơn nhưng vẫn phải duy trì bằng cách bố trí công việc khác. Chính điều này đã làm cản trở cho việc tổ chức, sắp xếp, tinh giảm bộ máy; số lượng lao động của Bưu điện tỉnh không những không giảm đi mà còn tăng lên, trong khi đó hoạt động sản xuất kinh doanh lại đạt hiệu quả chưa cao. Đây cũng là gánh nặng mang tính xã hội mà Bưu điện tỉnh cần phải giải quyết. Thứ ba, việc trả lương, thưởng và các chế độ đãi ngộ đã có tác dụng rất lớn trong việc khuyến khích, thu hút nguồn lực lao động chất xám về làm việc cho Bưu điện tỉnh. Tuy vậy đôi khi vẫn chưa sát và đúng với kết quả lao động. Quy chế trả lương cho người lao động đã có cải tiến, bổ sung căn cứ vào kết quả lao động mà họ cống hiến. Tuy nhiên, việc theo dõi để đánh giá hiệu quả, chất lượng lao động cụ thể của từng CBCNV vẫn chưa thực sự minh bạch, rõ ràng. Một số người lao động có trình độ, năng lực chuyên môn khá giỏi, làm việc có hiệu quả cao, có cống hiến nhiều hơn vào kết quả sản xuất kinh doanh, song đôi khi chưa được hưởng các chế độ phù hợp. Bên cạnh đó, một số lao động làm việc đối phó, không nỗ lực vẫn được trả lương, thưởng theo kiểu "bình quân". Vì vậy chưa động viên được lòng nhiệt tình, hăng say lao động của những người thực sự có tâm huyết và năng lực lao động giỏi; ngược lại, 9 nhóm lao động vốn không mấy cố gắng lại càng không tự quyết tâm, không có ý thức để đổi mới bản thân, nâng cao năng lực. Tình trạng người lao động có trình độ, kinh nghiệm xin thôi việc, xin chuyển công tác sang đơn vị khác đã và đang xảy ra theo xu hướng ngày càng tăng. Thứ tư, về phía chủ quan của các cấp quản lý nguồn nhân lực: - Chưa có biện pháp để nhìn nhận thấu suốt và đánh giá một cách chính xác, công bằng với tất CB.CNV về sự nỗ lực, cố gắng của họ; - Chưa đưa ra những đòi hỏi cao hơn để tạo môi trường, động lực cho những nhân viên có chí hướng phấn đấu, hăng say làm việc hơn nữa; - Chưa nắm bắt kịp thời những tâm tư, nguyện vọng của nhân viên để đặt ra cho họ những xu hướng, mục tiêu cụ thể trong công việc cũng như trong đời sống sinh hoạt. Thực trạng trên đòi hỏi Bưu điện tỉnh Lâm Đồng phải có những biện pháp cụ thể trong công tác quản lý nguồn nhân lực; bố trí sắp xếp lại cơ cấu tổ chức để đạt được hiệu quả cao nhất; xây dựng được đội ngũ người lao động thực sự có tác phong mới trong phục vụ, có sự hiểu biết về xu hướng phát triển của xã hội, có trình độ và nhận thức vững vàng để dễ dàng thích nghi với hoàn cảnh, đáp ứng yêu cầu sản xuất; đồng thời có kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ để họ có đủ kỹ năng, kiến thức làm chủ công nghệ hiện đại, không ngừng nâng cao năng suất, chất lượng và trong tương lai họ phải ngang tầm với lự