Trong nền sản xuất xã hội của bất kỳ quốc gia nào, nhân sự tiền lương
luôn là vấn ñề thu hút sự quan tâm sâu sắc của người lao ñộng và người sử
dụng lao ñộng. Tổ chức tốt công tác nhân sự tiền lương giúp cho việc quản lý
lao ñộng ñi vào nề nếp, thúc ñẩy người lao ñộng hăng say làm việc, chấp hành
tốt kỷ luật lao ñộng nhằm tăng năng suất và hiệu quả công việc. Tuy nhiên
một thực trạng khá phổ biến ở nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay là
công tác quản lý nhân sự tiền lương còn lỏng lẻo, các công ty nhỏ quản lý
theo kiểu gia ñình, các công ty lớn lại phân quyền ñiều hành cho cấp dưới mà
thiếu sự kiểm tra ñầy ñủ. Cả hai mô hình này ñều dựa trên sự tin tưởng cá
nhân mà thiếu những quy chế thông tin, kiểm tra kiểm soát giữa các bộ phận.
ðể hạn chế những gian lận và ñạt thành công trong quản trị nhân sự tiền
lương, việc kiểm tra – kiểm soát cần phải ñược hết sức coi trọng. Chính vì
vậy, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống kiểm soátnội bộ (HTKSNB) chu
trình nhân sự tiền lương trở thành một yêu cầu cấp thiết ñối với tất cả các
doanh nghiệp nhất là ñối với doanh nghiệp có số lượng công nhân viên lớn.
Hiện nay nghề may mặc ở Thái Bình ñang phát triển, thu hút nhiều lao
ñộng. Các doanh nghiệp may tại Thái Bình ñang cạnh tranh gay gắt về mọi
mặt nhất là về lao ñộng. Công ty TNHH PoongshinVinalà công ty 100% vốn
ñầu tư nước ngoài, chuyên may gia công xuất khẩu, Công ty có lượng lao
ñộng lớn và thường xuyên biến ñộng. Vì vậy, công tác nhân sự tiền lương
ñang là vấn ñề mà nhà quản trị của Công ty TNHH PoongshinVina ñặt lên
hàng ñầu. Vậy làm thế nào ñể quản lý công tác nhân sự tiền lương ñạt hiệu
quả? Làm thế nào ñể xác lập một cơ chế kiểm soát chu trình nhân sự tiền
lương tối ưu cho Công ty TNHH PoongshinVina?
101 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 3694 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hệ thống kiểm soát nội bộ chu trình nhân sự tiền lương tại công ty TNHH poongshinvina, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
-------------***-------------
TRẦN THỊ THANH TÂM
HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CHU TRÌNH
NHÂN SỰ TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY
TNHH POONGSHINVINA
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Chuyên ngành Quản trị kinh doanh
Mã số 60.34.05
Người hướng dẫn khoa học GS.TS. PHẠM THỊ MỸ DUNG
HÀ NỘI – 2011
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. i
LỜI CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.
Các số liệu và kết quả trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa từng
ñược ai công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác.
Thái Bình, ngày 20 tháng 10 năm 2011
Học viên
Trần Thị Thanh Tâm
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. ii
LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian học tập và nghiên cứu tại trường ðại học Nông
nghiệp Hà Nội. Tôi ñã hoàn thành luận văn thạc sỹ khoa học quản trị kinh
doanh với ñề tài “ Hệ thống kiểm soát nội bộ chu trình nhân sự tiền lương
tại Công ty TNHH PoongshinVina ”.
Tôi xin bày tỏ sự kính trọng và biết ơn sâu sắc tới GS.TS. Phạm Thị
Mỹ Dung ñã dành nhiều tâm huyết, tận tình hướng dẫn và giúp ñỡ tôi trong
suốt quá trình nghiên cứu ñề tài này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Viện ðào tạo Sau ñại học, các thầy cô giáo
trong Khoa Kế toán và Quản trị kinh doanh, bộ môn Kế toán trường ðại học
Nông nghiệp Hà Nội ñã tạo ñiều kiện, giúp ñỡ tôi thực hiện ñề tài này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các phòng, ban và cán bộ công nhân viên
Công ty TNHH PoongshinVina ñã hợp tác và tạo ñiều kiện giúp ñỡ tôi thu
thập tài liệu cho ñề tài này.
Trong suốt quá trình học tập và thực hiện ñề tài, tôi ñã nhận ñược nhiều
sự giúp ñỡ, ñộng viên, khích lệ rất nhiều từ phía gia ñình và bạn bè ñồng
nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp ñỡ và ghi nhận những tình cảm
quý báu ñó.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Bình, ngày 20 tháng 10 năm 2011
Học viên
Trần Thị Thanh Tâm
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
HTKSNB Hệ thống kiểm soát nội bộ
CNV Công nhân viên
LðTL Lao ñộng tiền lương
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. iv
MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Danh mục các từ viết tắt iii
Danh mục bảng vi
Danh mục sơ ñồ viii
1 MỞ ðẦU 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 2
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu của ñề tài 2
2 CƠ SỞ LÝ LUẬN 4
2.1 Những vấn ñề chung về hệ thống kiểm soát nội bộ 4
2.2 Cơ cấu của hệ thống kiểm soát nội bộ 11
2.3 Những hạn chế của hệ thống kiểm soát nội bộ 19
2.4 Kiểm soát nội bộ trong chu trình nhân sự tiền lương 20
3 ðẶC ðIỂM CÔNG TY TNHH POONGSHINVINA VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 33
3.2 Phương pháp nghiên cứu 39
3.3 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 41
4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 42
4.1 Thực trạng của hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty TNHH
PoongshinVina 42
4.1.1. Môi trường kiểm soát 42
4.1.2 Hệ thống kế toán 44
4.1.3 Thủ tục kiểm soát 44
4.2 Kiểm soát nội bộ trong chu trình nhân sự tiền lương tại Công ty
TNHH PoongshinVina 45
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. v
4.2.1 Kiểm soát nội bộ quy trình tuyển dụng 45
4.2.2 Kiểm soát nội bộ quy trình sử dụng lao ñộng của Công ty TNHH
PoongshinVina 51
4.2.3 Kiểm soát nội bộ quy trình tính lương tại Công ty TNHH
PoongshinVina 63
4.2.4 Kiểm soát nội bộ quy trình thanh toán lương của Công ty TNHH
PoongshinVina 67
4.3 ðánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ Công ty TNHH
PoongshinVina 72
4.3.1 Những mặt tích cực của hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty
TNHH PoongshinVina 72
4.3.2 Những mặt hạn chế của hệ thống kiểm soát nội bộ chu trình nhân
sự tiền lương tại Công ty TNHH PoongshinVina 73
4.4 Biện pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ chu trình nhân
sự tiền lương tại Công ty TNHH PoongshinVina 75
4.4.1 Biện pháp hoàn thiện môi trường kiểm soát 75
4.4.2 Biện pháp hoàn thiện HTKSNB quy trình tuyển dụng 75
4.4.3 Biện pháp hoàn thiện HTKSNB quy trình sử dụng lao ñộng 80
4.4.4 Biện pháp hoàn thiện HTKSNB quy trình tính lương 84
4.4.5 Biện pháp hoàn thiện HTKSNB quy trình trả lương 85
5 KẾT LUẬN VÀ Ý KIẾN ðỀ XUẤT 87
5.1 KẾT LUẬN 87
5.2 Ý KIẾN ðỀ XUẤT 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO 90
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. vi
DANH MỤC BẢNG
STT Tên bảng Trang
4. 1 Quy trình tuyển dụng nhân viên văn phòng 46
4. 2 Quy trình tuyển dụng công nhân may 47
4. 3 Dự ñoán khả năng rủi ro trong quy trình tuyển dụng 50
4. 4 Quy trình chấm công 51
4. 5 Bảng chấm công I tại Công ty TNHH PoongshinVina (trích) 52
4. 7 Mẫu phiếu báo ăn hàng ngày 54
4. 8 Bảng phân loịa công chuyên cần tại Công ty TNHH
PoongshinVina 56
4. 9 Bảng dự ñoán rủi ro quy trình chấm công tại Công ty TNHH
PoongshinVina 57
4. 10 Bảng quy trình ñánh giá công việc tạ Công ty TNHH
PoongshinVina 59
4. 11 Bảng dự ñoán rủi rô trong quy trình ñánh giá công việc tại Công
ty TNHH PoongshinVina 59
4. 12 Bảng dự ñoán rủi ro trong quy trình ñiều chỉnh nhân sự tại Công
ty TNHH PoongshinVina 61
4. 13 Bảng quy trình ñiều chỉnh lương tại Công ty TNHH
PoongshinVina 61
4. 14 Mẫu danh sách ñiều chỉnh lương tại Công ty TNHH
PoongshinVina 62
4. 15 Bảng dự ñoán rủi ro quy trình ñiều chỉnh lương tại Công ty
TNHH PoongshinVina 63
4. 16 bảng quy trình tính lương tại Công ty TNHH PoongshinVina 63
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. vii
4. 18 bảng dự doán rủi ro trong quy trình tính lương tại Công ty TNHH
PoongshinVina 66
4. 19 Bảng dự ñoán rủi ro trong quy trình thanh toán lương tại Công ty
TNHH PoongshinVina 70
4. 20 Bảng tổng hợp kết quả từ 100 phiếu kiểm soát 71
4. 21 Bảng sử dụng thủ tục kiểm soát trong chu trình nhân sự tiền
lương tại Công ty TNHH PoongshinVina 74
4. 22 Bảng ñề xuất bổ sung các bước trong quy trình tuyển dụng tại
Công ty TNHH PoongshinVina 77
4. 23 Bảng mẫu phiếu ñề xuất nhân sự 78
4. 24 bảng mẫu sổ theo dõi người xin việc 79
4. 25 Bảng ñề xuất bước kiểm tra tay nghề trong quy trình tuyển dụng
nhân sự tại Công ty TNHH PoongshinVina 79
4. 26 Bảng ñề xuất quy trình chấm công tại Công ty TNHH
PoongshinVina 82
4. 27 Bảng ñề xuất biện pháp kiểm soát rủi ro trong quy trình thanh
toán lương tại Công ty TNHH PoongshinVina 86
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. viii
DANH MỤC SƠ ðỒ
STT Tên sơ ñồ Trang
2. 1 Quá trình và chức năng quản lý 4
2. 2 Quá trình kiểm soát 5
2. 3 Cơ cấu của hệ thống KSNB 11
2. 4 Môi trường kiểm soát 11
2. 5 Quy trình kế toán 16
2. 6 Quá trình vận ñộng của chứng từ 16
2. 7 Các thủ tục kiểm soát 17
2. 8 Sơ ñồ chu trình nhân sự tiền lương 21
2. 9 Sơ ñồ quy trình sử dụng lao ñộng 25
3. 1 Sơ ñồ bộ máy hoạt ñộng của Công ty TNHH Poongshin Vina 34
4. 1 Quy trình thanh toán lương tại Công ty TNHH PoongshinVina 67
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 1
1. MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của ñề tài
Trong nền sản xuất xã hội của bất kỳ quốc gia nào, nhân sự tiền lương
luôn là vấn ñề thu hút sự quan tâm sâu sắc của người lao ñộng và người sử
dụng lao ñộng. Tổ chức tốt công tác nhân sự tiền lương giúp cho việc quản lý
lao ñộng ñi vào nề nếp, thúc ñẩy người lao ñộng hăng say làm việc, chấp hành
tốt kỷ luật lao ñộng nhằm tăng năng suất và hiệu quả công việc. Tuy nhiên
một thực trạng khá phổ biến ở nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay là
công tác quản lý nhân sự tiền lương còn lỏng lẻo, các công ty nhỏ quản lý
theo kiểu gia ñình, các công ty lớn lại phân quyền ñiều hành cho cấp dưới mà
thiếu sự kiểm tra ñầy ñủ. Cả hai mô hình này ñều dựa trên sự tin tưởng cá
nhân mà thiếu những quy chế thông tin, kiểm tra kiểm soát giữa các bộ phận.
ðể hạn chế những gian lận và ñạt thành công trong quản trị nhân sự tiền
lương, việc kiểm tra – kiểm soát cần phải ñược hết sức coi trọng. Chính vì
vậy, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ (HTKSNB) chu
trình nhân sự tiền lương trở thành một yêu cầu cấp thiết ñối với tất cả các
doanh nghiệp nhất là ñối với doanh nghiệp có số lượng công nhân viên lớn.
Hiện nay nghề may mặc ở Thái Bình ñang phát triển, thu hút nhiều lao
ñộng. Các doanh nghiệp may tại Thái Bình ñang cạnh tranh gay gắt về mọi
mặt nhất là về lao ñộng. Công ty TNHH PoongshinVina là công ty 100% vốn
ñầu tư nước ngoài, chuyên may gia công xuất khẩu, Công ty có lượng lao
ñộng lớn và thường xuyên biến ñộng. Vì vậy, công tác nhân sự tiền lương
ñang là vấn ñề mà nhà quản trị của Công ty TNHH PoongshinVina ñặt lên
hàng ñầu. Vậy làm thế nào ñể quản lý công tác nhân sự tiền lương ñạt hiệu
quả? Làm thế nào ñể xác lập một cơ chế kiểm soát chu trình nhân sự tiền
lương tối ưu cho Công ty TNHH PoongshinVina?
Là học viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, tôi ñặc biệt quan tâm
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 2
ñến các vấn ñề xây dựng và hoàn thiện HTKSNB nói chung và HTKSNB chu
trình nhân sự tiền lương nói riêng. Thực tế khảo sát tại một số công ty may ở
Thái Bình và chủ yếu là ở Công ty TNHH PoongshinVina, tôi có cơ hội tìm
hiểu sâu hơn về thực trạng HTKSNB nhân sự tiền lương tại các công ty may ở
Thái Bình, bên cạnh những mặt ñạt ñược còn một số mặt hạn chế mà theo tôi
cần phải cải thiện. Từ những lý do trên chúng tôi ñã chọn ñề tài “ Hệ thống
kiểm soát nội bộ chu trình nhân sự tiền lương tại Công ty TNHH
PoongshinVina” làm ñề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ ñể có cơ hội bày tỏ
quan ñiểm của bản thân và góp phần ñưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện
hơn HTKSNB chu trình nhân sự tiền lương tại các công ty may.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu chung
ðánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ chu trình nhân sự tiền luơng trong
Công ty TNHH PoongshinVina. Từ ñó ñưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện
hệ thống kiểm soát nội bộ chu trình nhân sự tiền lương cho Công ty TNHH
PoongshinVina.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hoá các vấn ñề lý luận về hệ thống kiểm soát nội bộ trong
chu trình nhân sự tiền lương
- Trên cơ sở lý luận trên, ñánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ
trong chu trình nhân sự tiền lương của Công ty TNHH PoongshinVina.
- ðề xuất một số biện pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ
trong chu trình nhân sự tiền lương của Công ty TNHH PoongshinVina.
1.3. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu của ñề tài
1.3.1. ðối tượng nghiên cứu
ðề tài tập trung nghiên cứu về hệ thống KSNB chu trình nhân sự tiền
lương tại Công ty TNHH PoongshinVina.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 3
1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi thời gian Từ tháng 5/2010 ñến 12/2010.
- Phạm vi không gian Công ty TNHH PoongshinVina
- Phạm vi nội dung Thực trạng KSNB chu trình nhân sự tiền lương tại
Công ty TNHH PoongshinVina
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 4
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1. Những vấn ñề chung về hệ thống kiểm soát nội bộ
2.1.1. Lý luận chung về kiểm soát trong quản lý
Thế nào là quản lý? Quản lý nhân sự?
Quản lý trong kinh doanh hay quản lý trong các tổ chức nhân sự nói
chung là hành ñộng ñưa các cá nhân trong tổ chức làm việc cùng nhau ñể thực
hiện, hoàn thành mục tiêu chung của tổ chức [4].
Quá trình quản lý có thể chia thành các giai ñoạn khác nhau và ñược cụ
thể hóa qua các giai ñoạn hoạch ñịnh, tổ chức thực hiện, ghi chép và phân tích
ñánh giá.
Sơ ñồ 2. 1 Quá trình và chức năng quản lý
Nguồn Phạm Thị Mỹ Dung, Bùi Bằng ðoàn, 2001
Môi trường quản lý
Quá trình quản lý
Hoạch ñịnh (Planning)
Tổ chức thực hiện (Implimenting)
Ghi chép (Record)
Phân tích (Analysis)
Môi trường quản lý
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 5
Thế nào là kiểm soát?
ðể ñảm bảo hiệu quả hoạt ñộng, mỗi ñơn vị thường xuyên phải rà soát
tất cả các khâu của quá trình quản lý và tất cả các hoạt ñộng ñể kịp thời ñiều
chỉnh nhằm ñạt mục tiêu cuối cùng, việc rà soát này ñược gọi là kiểm soát. [2]
Kiểm soát không phải là một khâu hay một giai ñoạn trong quá trình
quản lý mà là một chức năng của quản lý vì nó có trong mọi giai ñoạn quản lý
và mọi hoạt ñộng của tổ chức. Kiểm soát cũng không phải là một việc mà là
một quá trình bao gồm ñề ra mục tiêu, ño lường kết quả, so sánh thực hiện
với mục tiêu, phân tích nguyên nhân chênh lệch, xác ñịnh hành ñộng quản lý
thích hợp, hành ñộng cụ thể ñể có kết quả tốt hơn, tiếp tục ñánh giá lại.
Sơ ñồ 2. 2 Quá trình kiểm soát
Nguồn Phạm Thị Mỹ Dung (2010) Bài giảng hệ thống KSNB cho CH.
QTKD
Kiểm soát có thể ñược phân thành kiểm soát trực tiếp và kiểm soát
tổng quát.
ðề ra các mục tiêu
ðo lường kết quả
Tiếp tục ñánh giá lại
Hành ñộng cụ thể ñể có kết quả tốt hơn
Xác ñịnh hành ñộng quản lý thích hợp
Phân tích nguyên nhân chênh lệch
So sánh thực hiện với mục tiêu
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 6
+ Kiểm soát trực tiếp Là các thủ tục, các quy chế kiểm soát ñược xây
dựng trên cơ sở ñánh giá các yếu tố, các bộ phận cấu thành hệ thống quản lý.
Kiểm soát trực tiếp bao gồm 3 loại hình cơ bản là kiểm soát hành vi, kiểm
soát xử lý và kiểm soát bảo vệ.
Kiểm soát hành vi là việc kiểm soát các hoạt ñộng riêng lẻ do những
nhân viên ñộc lập với người thực hiện hoạt ñộng tiến hành. ðây là biện pháp
tương ñối hiệu quả nhằm phát hiện và ngăn chặn các gian lận, sai sót. Một hệ
thống kiểm soát hành vi hữu hiệu sẽ giúp cho toàn bộ công việc kiểm soát
ñược giảm nhẹ một cách ñáng kể.
Kiểm soát xử lý là kiểm soát việc nắm bắt, giải quyết các giao dịch hay
những công việc mà nhờ chúng các giao dịch ñược công nhận, cho phép, phân
loại, tính toán, ghi chép, tổng hợp và báo cáo. Trong trường hợp thông tin
ñược xử lý bằng hệ thống máy tính thì kiểm soát xử lý ñược thực hiện thông
qua chức năng xử lý bằng ñiện toán.
Kiểm soát bảo vệ là các biện pháp, quy chế kiểm soát nhằm ñảm bảo sự
an toàn của tài sản và thông tin trong ñơn vị. Các trọng ñiểm nhằm vào mục
ñích này bao gồm:
Một là, Phân ñịnh trách nhiệm bảo vệ tài sản, ñặc biệt là phân ñịnh
trách nhiệm bảo quản với trách nhiệm ghi chép về tài sản, hạn chế sự tiếp cận
trực tiếp của người không có trách nhiệm với tài sản và sổ sách của ñơn vị khi
chưa ñược phép của người quản lý. Chẳng hạn Ban hành và thực hiện quy
chế kiểm soát việc ra vào kho hàng, quy chế bảo trì và sửa chữa tài sản, kiểm
soát việc tham khảo các tài liệu kế toán, các dữ liệu lưu trữ trong máy vi tính.
Hai là, Hệ thống an toàn. Ví dụ nhà kho, két sắt chịu lửa, hệ thống báo
ñộng, báo cháy, cài ñặt mã truy cập thông tin…
Ba là, Kiểm kê hiện vật và xác nhận của bên thứ ba
+ Kiểm soát tổng quát Là sự kiểm soát tổng thể ñối với nhiều hệ thống,
nhiều công việc khác nhau. Trong môi trường tin học hóa quản lý ở mức ñộ
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 7
cao thì kiểm soát tổng quát thuộc chức năng của phòng kinh doanh. Muốn
ñánh giá kiểm soát trong trường hợp này phải sử dụng các chuyên gia am hiểu
về máy tính.
Kiểm soát tổng quát chủ yếu dựa trên các thủ tục phân công, uỷ quyền
và bất kiêm nhiệm.
Như vậy, có thể nói kiểm soát là tổng hợp các phương sách ñể nắm lấy
và ñiều hành ñối tượng hoặc khách thể quản lý. Một hệ thống kiểm soát hữu
hiệu bảo ñảm rằng mọi hoạt ñộng ñược hoàn tất theo những cách thức ñưa
ñến việc ñạt ñược mục tiêu của tổ chức. Qua nghiên cứu lý luận về kiểm soát
trong quản lý, có thể thấy kiểm soát gắn liền với quản lý, ở ñâu có quản lý ở
ñó có kiểm soát.
2.1.2. Khái niệm hệ thống kiểm soát nội bộ
Quan ñiểm của Liên ñoàn kế toán quốc tế (IFAC)
Theo quan niệm của IFAC thì “Hệ thống KSNB là một hệ thống những
chính sách và thủ tục nhằm 4 mục tiêu sau bảo vệ tài sản của ñơn vị, bảo
ñảm ñộ tin cậy của các thông tin, bảo ñảm việc thực hiện các chế ñộ pháp lý,
bảo ñảm hiệu quả của các hoạt ñộng”. [19]
Theo ñó, KSNB là một chức năng thường xuyên của ñơn vị, tổ chức và
trên cơ sở xác ñịnh rủi ro có thể xảy ra trong từng khâu công việc ñể tìm ra
biện pháp ngăn chặn nhằm thực hiện có hiệu quả tất cả các mục tiêu ñề ra
của ñơn vị.
• Bảo vệ tài sản của ñơn vị
Tài sản của ñơn vị ñược bảo vệ bao gồm tài sản hữu hình, tài sản vô
hình và các tài sản phi vật chất khác như sổ sách kế toán, các tài liệu quan
trọng… của doanh nghiệp.
• Bảo ñảm ñộ tin cậy của các thông tin
Thông tin muốn nói ở ñây chính là thông tin kinh tế tài chính do bộ máy
kế toán xử lý và tổng hợp. Thông tin này cần ñược bảo ñảm ñộ tin cậy bởi ñó
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 8
là căn cứ quan trọng cho việc hình thành các quyết ñịnh của nhà quản lý. Các
thông tin cung cấp phải ñảm bảo tính kịp thời về thời gian, tính chính xác, tin
cậy về thực trạng hoạt ñộng và phản ánh ñầy ñủ, khách quan các nội dung
chủ yếu của mọi hoạt ñộng kinh tế tài chính.
• Bảo ñảm việc thực hiện các chế ñộ pháp lý
Hệ thống KSNB ñược thiết kế trong doanh nghiệp phải ñảm bảo các
quyết ñịnh và chế ñộ pháp lý liên quan ñến hoạt ñộng sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp ñược tuân thủ ñúng mức.
• Bảo ñảm hiệu quả của các hoạt ñộng và năng lực quản lý
Các quá trình kiểm soát trong một ñơn vị ñược thiết kế nhằm ngăn
ngừa sự lặp lại không cần thiết các tác nghiệp – nguyên nhân gây ra sự lãng
phí trong hoạt ñộng và sử dụng kém hiệu quả các nguồn lực trong doanh
nghiệp.
Bên cạnh ñó, ñịnh kỳ các nhà quản lý thường ñánh giá kết quả hoạt
ñộng trong doanh nghiệp ñược thực hiện với cơ chế giám sát của Hệ thống
KSNB doanh nghiệp nhằm nâng cao khả năng quản lý, ñiều hành của bộ máy
quản lý doanh nghiệp.
Quan ñiểm của các kế toán viên công chứng Mỹ (AICPA)
Theo Viện kế toán viên công chứng (IACPA) (Mỹ), KSNB ñược ñịnh
nghĩa như sau:
“KSNB gồm kế hoạch tổ chức và tất cả những phương pháp, biện pháp
phối hợp ñược thừa nhận dùng trong kinh doanh ñể bảo vệ tài sản của tổ chức,
kiểm tra ñộ chính xác và ñộ tin cậy của các thông tin kế toán, thúc ñẩy hiệu
quả hoạt ñộng và khích lệ bám sát những chủ trương quản lý ñã ñề ra”. [19]
Theo quan niệm này thì hệ thống KSNB cũng có xu hướng thiên về
phục vụ các mục tiêu của doanh nghiệp gần với quan niệm của liên ñoàn kế
toán quốc tế.
Quan ñiểm của chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VSA)
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………….. 9
Theo VSA 400 Hệ thống KSNB ñược ñịnh nghĩa như sau “Hệ thống
KSNB là các qui ñịnh và các thủ tục kiểm soát do ñơn vị ñược kiểm toán xây
dựng và áp dụng nhằm ñảm bảo cho ñơn vị tuân thủ pháp luật và các qui ñịnh
ñể kiểm tra, kiểm soát, ngăn ngừa và phát hiện gian lận, sai sót; ñể lập báo
cáo tài chính trung thực và hợp lý; nhằm bảo vệ, quản lý và có hiệu quả tài
sản của ñơn vị. Hệ thống KSNB bao gồm môi trường kiểm soát, hệ thống kế
toán và các thủ tục kiểm soát”. [04]
HTKSNB thực chất là các hoạt ñộng, biện pháp, kế hoạch, quan ñiểm,
nội quy chính sách và nỗ lực của mọi thành viên trong tổ chức ñể ñảm bảo
cho tổ chức ñó hoạt ñộng hiệu quả và ñạt ñược mục tiêu ñặt ra một cách hợp
lý. Nói cách khác ñây là tập hợp những việc mà công ty cần làm ñể có ñược
những ñiều muốn có và tránh ñược những ñiều muốn tránh. Hệ thống này
không ño ñếm kết quả dựa trên các con số tăng trưởng, mà chỉ giám sát nhân
viên, chính sách, hệ thống, phòng ban của công ty ñang vận hành ra sao và
nếu vẫn giữ nguyên cách làm ñó thì có khả năng hoàn thành kế hoạch không.
Thiết lập một HTKSNB hữu hiệu sẽ hạn chế ñến mức thấp nhất việc thất thoát
tài sản của công ty. [14]
Qua các ñịnh nghĩa