Luận văn Hoàn thiện hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị thành phố Nam Định do ngân hàng thế giới tài trợ

1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm qua, thông qua công cuộc ‘‘Đổi mới’’ và chính sách mở cửa hợp tác và giao lưu kinh tế với các nước, chúng ta đã thu hút rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, trong tổng vốn đầu tư phát triển, vốn ODA đã trở thành nguồn bổ sung quan trọng cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 22 % [ 35 ] trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Nguồn vốn ODA đã hỗ trợ đắc lực cho phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội ở Việt Nam, góp phần tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển xã hội, xoá đói-giảm nghèo. Hàng loạt các dự án, công trình cơ sở hạ tầng được đầu tư từ nguồn vốn này như các đường giao thông, nâng cấp đô thị, mạng lưới điện, thuỷ lợi, trường học, bệnh viện đã và đang được đưa vào sử dụng phát huy tác dụng tích cực. Để quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn trên là điều rất cần thiết và đấu thầu xuất hiện là một tất yếu. Đấu thầu là hoạt động lựa chọn nhà thầu trên cơ sở cạnh tranh giữa các nhà thầu. Nó là hoạt động rất phổ biến trong nền kinh tế thị trường, và là hoạt động tương đối mới ở Việt Nam, xuất hiện cùng với quá trình đổi mới cơ chế quản lý phát triển kinh tế - xã hội của nước ta hơn 10 năm qua, nhưng đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều nước khác trên thế giới. Luật đấu thầu đã có hiệu lực từ ngày 1 tháng 4 năm 2007 và Chính phủ đã có Nghị định 111/NG-CP hướng dẫn thi hành Luật đấu thầu. Qua thời gian thực hiện đấu thầu đã đi vào nề nếp, bảo đảm được sự cạnh tranh, công bằng và hiệu quả kinh tế. Chất lượng công trình xây dựng cũng như hàng hoá mua sắm ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu phục vụ phát triển kinh tế xã hội, qua đấu thầu công tác quản lý nhà nước được tăng cường. Tuy nhiên, bên cạnh đó, thực trạng công tác đấu thầu còn bộc lộ nhiều khiếm khuyết, vướng mắc, hiệu quả vốn đầu tư mang lại chưa đáp ứng được yêu cầu. Điều này có nhiều lý do thuộc về Luật đấu thầu của Việt Nam chưa được hoàn thiện, có lý do thực hiện của chủ đầu tư và của nhà thầu chưa đúng, đồng thời các yêu cầu và qui định của nhà tài trợ khác biệt so với Luật của Chính phủ Việt Nam. Tình hình trên đòi hỏi cần nghiên cứu một cách khoa học thực trạng và phân tích rõ nguyên nhân, từ đó đề ra các giải pháp hoàn thiện, nâng cao hiệu qủa của công tác đấu thầu phù hợp với điều kiện của Việt Nam, không bị hạn chế bởi thông lệ quốc tế và hơn nữa phù hợp với đặc điểm riêng của các dự án Nâng cấp cơ sở hạ tầng đô thị ở nước ta. Qua thời gian nghiên cứu, kết hợp với kinh nghiện công tác thực tế của bản thân, tác giả đã quyết định chọn vấn đề nghiên cứu là: ‘‘Hoµn thiÖn ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i dù ¸n n©ng cÊp ®« thÞ thµnh phè Nam ĐÞnh do Ng©n hµng thế giíi tµi trî.’’ Làm đề tài nghiên cứu của mình. 2. Mục đích nghiên cứu của luận văn: Đề tài đặt ra mục đích nghiên cứu tổng quát là: Phân tích thực trạng hoạt động đấu thầu tại Dự án nâng cấp đô thị Nam Định nhằm chỉ ra những mặt đã đạt được và những mặt còn tồn tại cần nghiên cứu hoàn thiện, phân tích nguyên nhân của những tồn tại; nghiên cứu tìm hiểu kinh nghiệm đấu thầu của Ngân hàng thế giới và đặc biệt là Trung Quốc là nước có nhiều điểm tương đồng với nước ta. Các mục tiêu nghiên cứu cụ thể bao gồm : - Đấu thầu và một số vấn đề lý luận trong hoạt động. - Đánh giá thực trạng hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định giai đoạn I. - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định trong giai đoạn II năm 2008-2012. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của Luận văn: Đối tượng nghiên cứu: Đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau như đấu thầu mua sắm hàng hoá, đấu thầu tuyển chọn tư vấn, đấu thầu xây lắp để thực hiện dự án. Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động đấu thầu ở ba lĩnh vực quan trọng: đấu thầu xây lắp, đấu thầu tuyển chọn tư vấn và mua sắm hàng hoá tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định thuộc nguồn vốn tín dụng IDA do Ngân hàng thế giới tài trợ. Phạm vi nghiên cứu: Luận án sẽ tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định trong giai đoạn I (2004-2007), bao gồm: - Các gói thầu xây lắp nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp 3 các khu dân cư thu nhập thấp và các gói thầu nâng cấp cơ sở hạ tầng chính cấp 1; 2 có liên quan. - Các gói thầu tư vấn và thiết kế cho giai đoạn II ( 2008-2012 ) dự án. - Các gói thầu mua sắm hàng hoá trang thiết bị dự án. Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động đấu thầu như là một quá trình từ khi chuẩn bị lập kế hoạch đấu thầu, mở thầu cho đến khi công bố kết quả trúng thầu, thương thảo với nhà thầu để ký kết hợp đồng chính thức thực hiện gói thầu, và các tình huống xử lý trong đấu thầu. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để tiếp cận vấn đề, luận văn sử dụng kết hợp phương pháp phân tích hệ thống để nghiên cứu lý luận và thực tiễn liên quan chất lượng hoạt động đấu thầu, đồng thời với phương pháp phân tích tổng hợp nhằm chỉ ra những bất cập giữa thực tế đấu thầu và những qui định pháp qui có liên quan, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp kiến nghị nhằm hoàn chỉnh Luật đấu thầu, phát huy hết các mặt mạnh, hạn chế các mặt tiêu cực trong quá trình lựa chọn tư vấn và nhà thầu xây lắp tại dự án nâng cấp đô thị Việt Nam. 5. Dự kiến đóng góp của luận văn: Về mặt khoa học, Luận văn hệ thống lý luận về đấu thầu và làm rõ về quá trình đấu thầu. Đánh giá thực trạng về hoạt động đấu thầu tại Dự án nâng cấp đô thị Nam định, phân tích đưa ra một số nguyên nhân tồn tại trong hoạt động đấu thầu. Kiến nghị một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác đấu thầu trong thời gian tới. 6. Kết cấu luận văn: CHƯƠNG I: ĐẤU THẦU VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN TRONG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU TẠI DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THị NAM ĐỊNH GIAI ĐOẠN I CHƯƠNG III: HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU TẠI DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ NAM ĐỊNH TRONG GIAI ĐOẠN II NĂM 2008-2012.

docx116 trang | Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 2598 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hoàn thiện hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị thành phố Nam Định do ngân hàng thế giới tài trợ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC Danh mục bảng biểu Tóm tắt luận văn LỜI MỞ ĐẦU 1 CHƯƠNG 1: ĐẤU THẦU VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN TRONG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU 4 1.1. Các khái niệm chung liên quan đến đấu thầu. 4 1.1.1. Khái niệm về đấu thầu. 4 1.1.2. Mục tiêu của đấu thầu 6 1.1.3. Vai trò của đấu thầu. 7 1.2. Nội dung cơ bản của đấu thầu. 7 1.2.1. Các nguyên tắc đấu thầu: 7 1.2.2. Phân loại đấu thầu. 8 1.2.2.1. Căn cứ vào lĩnh vực đấu thầu. 8 1.2.2.2. Căn cứ vào hình thức đấu thầu. 8 1.2.3. Phương thức đấu thầu 9 1.2.3.1. Đấu thầu một túi hồ sơ (một phong bì) 9 1.2.3.2. Đấu thầu hai túi hồ sơ (hai phong bì) 9 1.2.3.3. Đấu thầu hai giai đoạn 9 1.3. Trình tự thực hiện đấu thầu. 10 1.3.1. Chuẩn bị đấu thầu. 10 1.3.1.1. Lập kế hoạch đấu thầu: 10 1.3.1.2. Tổ chuyên gia xét thầu 10 1.3.1.3. Chuẩn bị hồ sơ mời thầu 10 1.3.1.4. Xác định tiêu chuẩn đánh giá 11 1.3.2. Mời thầu 12 1.3.2.1. Thông báo quảng cáo mời thầu: 12 1.3.2.2. Phát hành hồ sơ mời thầu: 12 1.3.3. Nộp và nhận hồ sơ dự thầu 13 1.3.4. Mở thầu. 13 1.3.5. Đánh giá Hồ sơ dự thầu 13 1.3.5.1. Đánh giá hồ sơ dự thầu lựa chọn tư vấn 13 1.3.5.2. Đánh giá hồ sơ dự thầu về mua sắm hàng hoá và xây lắp 14 1.3.6. Trình duyệt kết quả trúng thầu 14 1.3.7. Thương thảo ký hợp đồng 15 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động đấu thầu, khả năng cạnh tranh trong đấu thầu. 15 1.4.1. Môi trường pháp lý về đấu thầu. 15 1.4.2. Nhóm nhân tố liên quan đến thực hiện của chủ đầu tư. 18 1.4.3. Nhóm nhân tố của nhà thầu đấu thầu ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động đấu thầu, khả năng cạnh tranh trong đấu thầu. 19 1.5. Đấu thầu theo quy định của Ngân hàng thế giới và kinh nghiệm của Trung Quốc trong hoạt động đấu thầu. 20 1.5.1. Các yêu cầu và qui định của Ngân hàng Thế giới (WB) 20 1.5.1.1. Những nguyên tắc về đấu thầu mua sắm của Ngân hàng thế giới 20 1.5.1.2. Tính hợp lệ 21 1.5.1.3. Những phương pháp đấu thầu mua sắm. 21 1.5.1.4. Đấu thầu mua sắm hàng hoá hoặc công việc (xây lắp ) 22 1.5.1.5. Đấu thầu tư vấn 24 1.5.1.6. Thẩm định và phê duyệt từ phía Ngân hàng thế giới 26 1.5.2. Kinh nghiệm đấu thầu của Trung Quốc 26 CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU TẠI DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ NAM ĐỊNH GIAI ĐOẠN I 30 2.1. Tổng quan về dự án nâng cấp đô thị Việt Nam và dự án nâng cấp đô thị Nam Định. 30 2.1.1. Tổng quan về dự án nâng cấp đô thị Việt Nam. 30 2.1.2. Dự án nâng cấp đô thị Nam Định. 31 2.2. Tình hình thực hiện công tác đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định giai đoạn I năm 2004-2007 34 2.2.1.Thực trạng hoạt động đấu thầu một số gói thầu xây lắp thuộc các hạng mục của Dự án Nâng cấp đô thị Nam Định. 34 2.2.1.1. Khái quát công tác đấu thầu các gói xây lắp Giai đoạn I. 34 2.2.1.2. Quá trình đấu thầu gói thầu CP4 35 2.2.1.3. Nhận xét quá rình thực hiện đấu thầu gói thầu xây lắp hạng mục I. 37 2.2.2. Thực trạng hoạt động đấu thầu một số gói thầu tư vấn thuộc các hạng mục của Dự án Nâng cấp đô thị Nam Định. 46 2.2.2.1.Khái quát về các gói thầu tư vấn Dự án Nâng cấp đô thị Nam Định. 46 2.2.2.2. Quá trình đấu thầu gói thầu CP7-2: 46 2.2.2.3. Nhận xét quá trình đấu thầu các gói thầu tư vấn giai đoạn I 49 2.2.3. Thực trạng hoạt động đấu thầu các gói thầu mua sắm hàng hoá thiết bị Dự án Nâng cấp đô thị Nam Định. 55 2.2.3.1. Khái quát gói thầu mua sắm hàng hoá giai đoạn I dự án: 55 2.2.3.2. Qúa trình đấu thầu gói thầu CP8 55 2.2.3.3. Nhận xét chung về hoạt động đấu thầu các gói thầu mua sắm hàng hoá 57 2.3. Đánh giá chung về thực trạng hoạt động đấu thầu dự án nâng cấp đô thị Nam Định giai đoạn I. 61 2.3.1. Những kết quả đạt được. 61 2.3.2. Những tồn tại trong việc thực hiện công tác đấu thầu tại Dự án nâng cấp đô thị Nam Định 64 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế. 67 CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU TẠI DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ NAM ĐỊNH TRONG GIAI ĐOẠN II NĂM 2008-2012. 69 3.1. Nội dung, kế hoạch thực hiện Dự án nâng cấp đô thị Nam Định giai đoạn II năm 2008-2012. 69 3.2. Hoàn thiện một số điều kiện cho phù hợp với thông lệ quốc tế. 70 3.2.1. Hoàn thiện một số nội dung và sửa đổi, bổ sung Nghị định 111/CP của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật đấu. 70 3.2.2. Hoàn thiện đấu thầu tuyển chọn tư vấn cần bổ sung thêm nội dung tuyển chọn tư vấn cá nhân: 72 3.2.3. Cần có sự điều chỉnh theo hướng chú ý hơn đến chất lượng kỹ thuật, không phải là cạnh tranh bằng giá trong đấu thầu tư vấn 73 3.2.4. Hoàn thiện cách đánh giá năng lực của nhà thầu cho phù hợp hơn. 76 3.2.5. Về xác định giá trị gói thầu và giá trúng thầu của Nhà thầu: 77 3.2.6. Nâng cao năng lực của cán bộ quản lý, tổ chuyên gia xét thầu, chuyên nghiệp hoá hoạt động đấu thầu của chủ đầu tư. 79 3.2.6.1. Nâng cao năng lực của cán bộ quản lý nhà nước: 79 3.2.6.2. Nâng cao năng lực của chuyên gia xét thầu: 80 3.2.6.3. Ban quản lý dự án phải thực sự chuyên nghiệp trong hoạt động đấu thầu 82 3.3. Tăng cường quản lý hoạt động đấu thầu và quản lý hợp đồng sau đấu thầu. 85 3.3.1. Quản lý đấu thầu: 85 3.3.2. Quản lý hợp đồng sau đấu thầu 86 3.4. Nâng cao chất lượng đấu thầu của các nhà thầu 88 3.4.1. Nhà thầu thắng thầu phải đảm bảo tính khả thi thực hiện hợp đồng: 88 3.4.2. Đảm bảo tính hiệu quả kinh tế của lựa chọn nhà thầu đối với chủ đầu tư 89 3.4.3. Các nhà thầu cạnh tranh công bằng, bình đẳng 90 KẾT LUẬN 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 94 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Tổng hợp nguồn vốn phân bổ theo từng giai đoạn các hạng mục Dự án nâng cấp đô thị Nam Định 33 Bảng 2.2 Xác định giá đánh giá và xếp hạng các nhà thầu 37 Bảng 2.3 Tình hình thực hiện các gói thầu xây lắp Giai đoạnI 44 Bảng 2.4 Điểm đánh giá đề xuất kỹ thuật gói thầu CP7-2 47 Bảng 2.5 Đánh giá tổng hợp xếp hạng nhà thầu gói thầu CP7-2 48 Bảng 2.6 Tình hìnhthực hiện hợp đồng các gói thầu tư vấn quốc tế 54 Bảng 2.7 Xác định giá đánh giá gói thầu CP8 58 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm qua, thông qua công cuộc ‘‘Đổi mới’’ và chính sách mở cửa hợp tác và giao lưu kinh tế với các nước, chúng ta đã thu hút rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, trong tổng vốn đầu tư phát triển, vốn ODA đã trở thành nguồn bổ sung quan trọng cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 22 % [ 35 ] trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Nguồn vốn ODA đã hỗ trợ đắc lực cho phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội ở Việt Nam, góp phần tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển xã hội, xoá đói-giảm nghèo. Hàng loạt các dự án, công trình cơ sở hạ tầng được đầu tư từ nguồn vốn này như các đường giao thông, nâng cấp đô thị, mạng lưới điện, thuỷ lợi, trường học, bệnh viện đã và đang được đưa vào sử dụng phát huy tác dụng tích cực. Để quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn trên là điều rất cần thiết và đấu thầu xuất hiện là một tất yếu. Đấu thầu là hoạt động lựa chọn nhà thầu trên cơ sở cạnh tranh giữa các nhà thầu. Nó là hoạt động rất phổ biến trong nền kinh tế thị trường, và là hoạt động tương đối mới ở Việt Nam, xuất hiện cùng với quá trình đổi mới cơ chế quản lý phát triển kinh tế - xã hội của nước ta hơn 10 năm qua, nhưng đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều nước khác trên thế giới. Luật đấu thầu đã có hiệu lực từ ngày 1 tháng 4 năm 2007 và Chính phủ đã có Nghị định 111/NG-CP hướng dẫn thi hành Luật đấu thầu. Qua thời gian thực hiện đấu thầu đã đi vào nề nếp, bảo đảm được sự cạnh tranh, công bằng và hiệu quả kinh tế. Chất lượng công trình xây dựng cũng như hàng hoá mua sắm ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu phục vụ phát triển kinh tế xã hội, qua đấu thầu công tác quản lý nhà nước được tăng cường. Tuy nhiên, bên cạnh đó, thực trạng công tác đấu thầu còn bộc lộ nhiều khiếm khuyết, vướng mắc, hiệu quả vốn đầu tư mang lại chưa đáp ứng được yêu cầu. Điều này có nhiều lý do thuộc về Luật đấu thầu của Việt Nam chưa được hoàn thiện, có lý do thực hiện của chủ đầu tư và của nhà thầu chưa đúng, đồng thời các yêu cầu và qui định của nhà tài trợ khác biệt so với Luật của Chính phủ Việt Nam. Tình hình trên đòi hỏi cần nghiên cứu một cách khoa học thực trạng và phân tích rõ nguyên nhân, từ đó đề ra các giải pháp hoàn thiện, nâng cao hiệu qủa của công tác đấu thầu phù hợp với điều kiện của Việt Nam, không bị hạn chế bởi thông lệ quốc tế và hơn nữa phù hợp với đặc điểm riêng của các dự án Nâng cấp cơ sở hạ tầng đô thị ở nước ta. Qua thời gian nghiên cứu, kết hợp với kinh nghiện công tác thực tế của bản thân, tác giả đã quyết định chọn vấn đề nghiên cứu là: ‘‘Hoµn thiÖn ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i dù ¸n n©ng cÊp ®« thÞ thµnh phè Nam ĐÞnh do Ng©n hµng thế giíi tµi trî.’’ Làm đề tài nghiên cứu của mình. 2. Mục đích nghiên cứu của luận văn: Đề tài đặt ra mục đích nghiên cứu tổng quát là: Phân tích thực trạng hoạt động đấu thầu tại Dự án nâng cấp đô thị Nam Định nhằm chỉ ra những mặt đã đạt được và những mặt còn tồn tại cần nghiên cứu hoàn thiện, phân tích nguyên nhân của những tồn tại; nghiên cứu tìm hiểu kinh nghiệm đấu thầu của Ngân hàng thế giới và đặc biệt là Trung Quốc là nước có nhiều điểm tương đồng với nước ta. Các mục tiêu nghiên cứu cụ thể bao gồm : - Đấu thầu và một số vấn đề lý luận trong hoạt động. - Đánh giá thực trạng hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định giai đoạn I. - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định trong giai đoạn II năm 2008-2012. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của Luận văn: Đối tượng nghiên cứu: Đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau như đấu thầu mua sắm hàng hoá, đấu thầu tuyển chọn tư vấn, đấu thầu xây lắp để thực hiện dự án... Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động đấu thầu ở ba lĩnh vực quan trọng: đấu thầu xây lắp, đấu thầu tuyển chọn tư vấn và mua sắm hàng hoá tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định thuộc nguồn vốn tín dụng IDA do Ngân hàng thế giới tài trợ. Phạm vi nghiên cứu: Luận án sẽ tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động đấu thầu tại dự án nâng cấp đô thị Nam Định trong giai đoạn I (2004-2007), bao gồm: - Các gói thầu xây lắp nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp 3 các khu dân cư thu nhập thấp và các gói thầu nâng cấp cơ sở hạ tầng chính cấp 1; 2 có liên quan. - Các gói thầu tư vấn và thiết kế cho giai đoạn II ( 2008-2012 ) dự án. - Các gói thầu mua sắm hàng hoá trang thiết bị dự án. Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động đấu thầu như là một quá trình từ khi chuẩn bị lập kế hoạch đấu thầu, mở thầu cho đến khi công bố kết quả trúng thầu, thương thảo với nhà thầu để ký kết hợp đồng chính thức thực hiện gói thầu, và các tình huống xử lý trong đấu thầu. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để tiếp cận vấn đề, luận văn sử dụng kết hợp phương pháp phân tích hệ thống để nghiên cứu lý luận và thực tiễn liên quan chất lượng hoạt động đấu thầu, đồng thời với phương pháp phân tích tổng hợp nhằm chỉ ra những bất cập giữa thực tế đấu thầu và những qui định pháp qui có liên quan, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp kiến nghị nhằm hoàn chỉnh Luật đấu thầu, phát huy hết các mặt mạnh, hạn chế các mặt tiêu cực trong quá trình lựa chọn tư vấn và nhà thầu xây lắp tại dự án nâng cấp đô thị Việt Nam. 5. Dự kiến đóng góp của luận văn: Về mặt khoa học, Luận văn hệ thống lý luận về đấu thầu và làm rõ về quá trình đấu thầu. Đánh giá thực trạng về hoạt động đấu thầu tại Dự án nâng cấp đô thị Nam định, phân tích đưa ra một số nguyên nhân tồn tại trong hoạt động đấu thầu. Kiến nghị một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác đấu thầu trong thời gian tới. 6. Kết cấu luận văn: CHƯƠNG I: ĐẤU THẦU VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN TRONG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU TẠI DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THị NAM ĐỊNH GIAI ĐOẠN I CHƯƠNG III: HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU TẠI DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ NAM ĐỊNH TRONG GIAI ĐOẠN II NĂM 2008-2012. CHƯƠNG 1: ĐẤU THẦU VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN TRONG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU 1.1. Các khái niệm chung liên quan đến đấu thầu. 1.1.1. Khái niệm về đấu thầu. “Đấu thầu” đã xuất hiện trong thực tế đời sống xã hội từ lâu, đã được vận dụng ở nhiều nước trên thế giới. Ở Việt Nam theo cơ chế cũ, chủ yếu quản lý bằng phương pháp giao nhận thầu theo kế hoạch nên khó tránh khỏi việc thất thoát tiền bạc của nhà nước và chất lượng công trình cũng không được đảm bảo. Chỉ từ những năm 1986 trở lại đây chủ trương đổi mới phát triển kinh tế của nhà nước được khai thông, “Đấu thầu” mới được sử dụng rộng rãi, tuy vẫn còn là một khái niệm khá mới mẻ. Nhận thức được vai trò của đấu thầu, cùng với quá trình đổi mới phát triển kinh tế, Nhà nước ta chủ trương chuyển từ phương thức giao nhiệm vụ sang phương thức đấu thầu nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh trong các công trình xây dựng cũng như trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ và hàng hoá. Vì thế năm 1994, lần đầu tiên ở nước ta quy chế đấu thầu chính thức được ban hành và đưa vào áp dụng. Theo từ điển tiếng Việt (xuất bản năm 1998 do Viện ngôn ngữ học biên soạn) giải thích đấu thầu là việc “đọ công khai, ai nhận làm, nhận bán với điều kiện tốt nhất thì được giao cho làm hoặc cho bán hàng (một phương thức giao làm công trình hoặc mua hàng)” [28]. Quy chế Đấu thầu ra đời đánh dấu một bước tiến mới trong công tác quản lý của nước ta, nó tạo ra một hành lang pháp lý cho việc lựa chọn được các nhà thầu để thực hiện các dự án đầu tư, đồng thời góp phần nâng cao vai trò của chủ đầu tư và tăng cường trách nhiệm của nhà thầu. Các quy định về đấu thầu được xây dựng trên cơ sở tham khảo các quy định theo thông lệ chung của quốc tế và thực tiễn quản lý của Việt Nam, nên ngay từ ban đầu khi mới ban hành, Quy chế Đấu thầu đã đi vào cuộc sống. Tuy nhiên, đấu thầu là công việc mới trong khi chúng ta mới chuyển sang cơ chế thị trường, cho nên vừa thực hiện vừa phải nghiên cứu, chỉnh sửa các quy định về đấu thầu sao cho sát với thực tế hơn. Thực tiễn trong những năm qua cho thấy, cứ bình quân khoảng 2 đến 3 năm, Chính phủ lại ban hành Quy chế sửa đổi. Đó là Nghị định 88/1999/NĐ-CP ngày 01 tháng 9 năm 1999 của chính phủ, đấu thầu được cho là “quá trình lựa chọn nhà thầu nhằm đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu” [22], Những năm tiếp theo nhằm cụ thể hoá và bổ sung thêm một số điểm cho phù hợp hơn, Chính phủ ban hành các Nghị định 14/2000/NĐCP ngày 5/5/2000 sửa đổi bổ sung Nghị định 88/1999/NĐCP và Nghị định 66/CP ngày 12/6/2003, thay cho Quy chế Đấu thầu được ban hành lần đầu tiên vào năm 1996 (Nghị định 43/CP). Đến Ngày 29/11/2005, tại kỳ họp thứ 8, khoá XI Quốc hội đã thông qua Luật Đấu thầu (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2006) được xây dựng dựa trên Quy chế Đấu thầu hiện hành và dự thảo Pháp lệnh đấu thầu gồm 6 chương, 77 điều đều nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch, tăng cường phân cấp, đơn giản hoá thủ tục; từng bước khắc phục các tồn tại trong thực tiễn. Luật Đấu thầu là văn bản pháp lý cao nhất, đầy đủ cho hoạt động đấu thầu trong cả nước. Trong đấu thầu, “Bên mời thầu là chủ đầu tư hoặc tổ chức chuyên môn có đủ năng lực và kinh nghiệm được chủ đầu tư sử dụng để tổ chức đấu thầu theo các quy định của pháp luật về đấu thầu” [ 11 ]. Chủ đầu tư chủ động tổ chức hoạt động đấu thầu nhằm mua được hàng hoá, dịch vụ có chất lượng tốt nhất, với giá cả thấp nhất, đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật, chất lượng, và tiến độ đề ra. Xét trên giác độ giá cả, đấu thầu cần thiết phải có giá khống chế, được gọi là giá trần hoặc giá gói thầu. Bên mời thầu (bên mua) mua hàng hoá, dịch vụ của người bán (nhà thầu) đảm bảo yêu cầu nhưng trong giới hạn hạn chế về tài chính của họ. Nhà thầu đưa ra giá cao hơn khả năng tài chính của chủ thể, thì dù có tốt đến mấy cũng không thể trúng thầu vì vượt khả năng thanh toán của bên mời thầu. Nhà thầu nào đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu, mà có giá bán càng thấp thì sẽ càng có cơ hội chiến thắng. Trong đời sống kinh tế xã hội của nước ta nhiều năm trước đây, nói đến đấu thầu người ta chỉ nghĩ đến việc đó là đấu thầu trong lĩnh vực xây dựng. Chính vì lý do đó, những quy định về đấu thầu ở nước ta, trước tiên cũng được đưa ra cho lĩnh vực xây dựng sau này hoàn thiện hơn, đi sâu vào các lĩnh vực kinh doanh khác của đời sống xã hội. Thực chất, đấu thầu có phạm vi rộng hơn, bao trùm hơn. Để hoàn chỉnh khái niệm về đấu thầu, người ta đã đưa ra các khái niệm theo các lĩnh vực mua sắm: khi mua sắm hàng hoá ta có khái niệm “đấu thầu hàng hoá”, khi mua sắm công trình xây lắp ta có khái niệm “đấu thầu xây dựng” và khi mua kiến thức lời khuyên của nhà thầu ta có khái niệm “đấu thầu tuyển chọn tư vấn”. Trong luật thương mại của nước ta, người ta đã đưa ra định nghĩa về “Đấu thầu hàng hoá”: “Đấu thầu hàng hoá là việc mua hàng hoá thông qua mời thầu nhằm lựa chọn thương nhân dự thầu đáp ứng được các yêu cầu về giá cả, điều kiện kinh tế-kỹ thuật do bên mời thầu đặt ra.” [23]. Khái niệm “đấu thầu hàng hoá” tuy đã khái quát hoá hoạt động đấu thầu, nhưng lại dừng lại ở giác độ đấu thầu mua sắm hàng hoá. Do vậy khái niệm này mới chỉ phù hợp với trong lĩnh vực kinh doanh thương mại. Theo khái niệm trên, nhà thầu được đề cập đến mới chỉ là các thương nhân. Họ chưa thực sự đại diện cho đông đảo những người cung cấp hàng hoá trên thị trường có thể tham gia vào hoạt động đấu thầu. Có thể nhận thấy rằng khái niệm trên có một phần đúng khi nói về đấu thầu mua sắm hàng hoá, nhưng chưa thể được coi là khái niệm chung cho đấu thầu, và lại càng không thể đại diện cho khái niệm đấu thầu xây lắp. Đấu thầu tư vấn: các nhà thầu cạnh tranh nhau thông qua việc thể hiện có năng lực kinh nghiệm tốt nhất; phương pháp luận, kế hoạch triển khai thực hiện và kế hoạch bố trí nhân sự hợp lý; cùng đội ngũ chuyên gia nhiều kinh nghiệm và giá bỏ thầu trong đề xuất tài chính hợp lý và uy tín của mình để thắng thầu. Dựa trên những phân tích trên, luận văn này mạnh dạn đưa ra một khái niệm chung nhất về đấu thầu như sau: Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu cơ bản của bên mời thầu để thực hiện gói thầu, có giá đặt thầu thấp nhất trong các nhà thầu tham dự thầu và thấp hơn hoặc bằng giá gói thầu. 1.1.2. Mục tiêu của đấu thầu - Đảm bảo tính cạnh tranh: Thông qua đấu thầu đòi hỏi các nhà thầu phải phát huy hết khả năng của mình về kinh nghiệm, trình độ khoa học kỹ thuật, áp dụng giải pháp công nghệ hợp lý, và tiềm năng sẵn có của mình hoặc cần thiết phải liên danh để có lợi thế cạnh tranh với các nhà thầu khác. - Đảm bảo tính Công bằng: Qua tổ chức đấu thầu tạo cơ sở pháp lý để các nhà thầu có tư cách hợp lệ đáp ứng đầy đủ điều kiện trong HSMT có được điều kiện bình đẳng như nhau tham gia dự thầu, không có sự phân biệt đối xử khác. - Đảm bảo tính minh bạch: Đấu thầu được tiến hành công khai trong suốt quá trình từ mời thầu đến việc mở thầu, xét thầu và ký kết hợp đồng đều thực hiện có sự kiểm tra thẩm định đánh giá của các cấp có thẩm quyền theo quy định của Luật đấu thầu và các Nghị định của Chính phủ về quản lý đầu tư xây dựng. - Đảm bảo hiệu quả kinh tế: Đấu thầu tạo cơ hội cho chủ đầu tư thực hiện dự án của mình với giá thành hạ đảm bảo được các yêu cầu về kỹ thuật, tiến độ thi công và chất lượng công trình tốt nhất. 1.1.3. Vai trò của đấu thầu. - Đứng về phía chủ đầu tư: Đấu thầu là cơ sở để đánh giá đúng chính xác năng lực thực sự của các nhà thầu, ngăn chặn được những biểu hiện tiêu cực thiên vị của chủ đầu tư và nhà thầu. Qua đấu thầu chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu có năng lực đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, chất lượng, tiến độ thi công đảm bảo và có giá thành hợp lý. - Đứng về phía nhà thầu: Khuyến khích các nhà thầu nâng cao trình độ kỹ thuật, áp dụng công nghệ và các giải pháp thi công tốt nhất, tận dụng tối đa mọi nguồn lực sẵn có của mình. Đồng thời sẵn sàng đầu tư mới về công nghệ máy móc thiết bị hiện đại, không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh của mình… 1.2. Nội dung cơ bản của đấu thầu. 1.2.1. Các nguyên tắc đấu thầu: Để đảm bảo tính đúng đắn trung thực, khách quan, công bằng minh bạch và hiệu quả, chủ đầu tư quản lý dự án tuân theo các nguyên tắc [ 3,tr 252]. - Nguyên tắc cạnh tranh với điều kiện ngang nhau: mỗi cuộc đấu thầu phải có sự tham gia c
Luận văn liên quan