Việc chuyển mình từnền kinh tếtập trung bao cấp sang nền kinh tế
hàng hoá nhiều thành phần có sự điều tiết vĩmô của Nhà nước là một tất yếu
khách quan. Nền kinh tếnày buộc các doanh nghiệp phải tựlo liệu các hoạt
động sản xuất, kinh doanh của mình từviệc đầu tưvốn, tổchức kinh doanh
đến tiêu thụsản phẩm. Do đó, cạnh tranh đểtồn tại là điều không thểtránh
khỏi. Bởi vậy, các doanh nghiệp phải năng động, biết tận dụng thếmạnh của
mình và phải biết chớp thời cơ đểsản xuất kinh doanh có hiệu quảvà không
ngừng nâng cao vịthếcủa mình trên thịtrường.
Tựchuyển mình và thay đổi hoàn toàn đểthích nghi được với môi
trường và không ngừng phát triển đó là một quy luật tất yếu đối với doanh
nghiệp khi bước chân vào nền kinh tếthịtrường. Tuy nhiên, đểlàm được điều
đó thì đòi hỏi mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phải thu
được lợi nhuận. Lợi nhuận đã trởthành nền tảng cho sựphát triển và tồn tại
của mỗi doanh nghiệp, lợi nhuận được coi là một tiêu chí quan trọng, và là
mục tiêu cuối cùng mà tất cảcác doanh nghiệp đều hướng tới.
Có lợi nhuận, doanh nghiệp mới có thể đầu tưmởrộng sản xuất kinh
doanh, nâng cao đời sống cho cán bộcông nhân viên trong đơn vị, đảm bảo
khảnăng thanh toán và tạo nguồn tích luỹquan trọng cho nền kinh tế. Có lợi
nhuận, doanh nghiệp sẽcó khảnăng chiếm lĩnh thịtrường, đánh bại các đối
thủcạnh tranh và khẳng định được vịtrí của mình. Vì vậy có thểkhẳng định,
lợi nhuận có vai trò rất quan trọng đối với mọi đơn vịsản xuất kinh doanh, nó
đã và đang trởthành mục tiêu hàng đầu của bất kỳmột doanh nghiệp nào
trong nền kinh tếthịtrường.
81 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 1747 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Một số giải pháp nâng cao lợi nhuận tại công ty đầu tưhạ tầng khu công nghiệp và đô thị số 18, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Luận văn tốt nghiệp: “Một số giải pháp
nâng cao lợi nhuận tại công ty đầu tư hạ
tầng khu công nghiệp và đô thị số 18”
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 1
Lời nói đầu
Việc chuyển mình từ nền kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế
hàng hoá nhiều thành phần có sự điều tiết vĩ mô của Nhà nước là một tất yếu
khách quan. Nền kinh tế này buộc các doanh nghiệp phải tự lo liệu các hoạt
động sản xuất, kinh doanh của mình từ việc đầu tư vốn, tổ chức kinh doanh
đến tiêu thụ sản phẩm. Do đó, cạnh tranh để tồn tại là điều không thể tránh
khỏi. Bởi vậy, các doanh nghiệp phải năng động, biết tận dụng thế mạnh của
mình và phải biết chớp thời cơ để sản xuất kinh doanh có hiệu quả và không
ngừng nâng cao vị thế của mình trên thị trường.
Tự chuyển mình và thay đổi hoàn toàn để thích nghi được với môi
trường và không ngừng phát triển đó là một quy luật tất yếu đối với doanh
nghiệp khi bước chân vào nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, để làm được điều
đó thì đòi hỏi mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phải thu
được lợi nhuận. Lợi nhuận đã trở thành nền tảng cho sự phát triển và tồn tại
của mỗi doanh nghiệp, lợi nhuận được coi là một tiêu chí quan trọng, và là
mục tiêu cuối cùng mà tất cả các doanh nghiệp đều hướng tới.
Có lợi nhuận, doanh nghiệp mới có thể đầu tư mở rộng sản xuất kinh
doanh, nâng cao đời sống cho cán bộ công nhân viên trong đơn vị, đảm bảo
khả năng thanh toán và tạo nguồn tích luỹ quan trọng cho nền kinh tế. Có lợi
nhuận, doanh nghiệp sẽ có khả năng chiếm lĩnh thị trường, đánh bại các đối
thủ cạnh tranh và khẳng định được vị trí của mình. Vì vậy có thể khẳng định,
lợi nhuận có vai trò rất quan trọng đối với mọi đơn vị sản xuất kinh doanh, nó
đã và đang trở thành mục tiêu hàng đầu của bất kỳ một doanh nghiệp nào
trong nền kinh tế thị trường.
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 2
Trong thời gian thực tập tại Công ty đầu tư hạ tầng khu công nghiệp và
đô thị số 18, với kiến thức bản thân trong suốt 4 năm học tại trường Đại học
Thương mại và đặc biệt là sự giúp đỡ nhiệt tình của các cô, các chú trong
phòng tài chính – kế toán; em đã được tìm hiểu về tình hình tài chính, kế toán
ở công ty. Công ty đầu tư hạ tầng khu công nghiệp và đô thị số 18 thuộc Tổng
công ty đầu tư và phát triển nhà Hà nội là một doanh nghiệp nhà nước hạch
toán độc lập. Đơn vị với cơ sở vật chất kỹ thuật tương đối hiện đại, đội ngũ
cán bộ và công nhân viên được đánh giá là có năng lực chuyên môn cao đã
giúp công ty kinh doanh ngày càng có hiệu quả. Thu nhập của cán bộ công
nhân viên hàng năm tăng cao và đời sống của họ được cải thiện rõ rệt, đóng
góp cho ngân sách nhà nước cũng thường xuyên tăng. Tuy nhiên, với thế và
lực của công ty thì thực sự tiềm năng của công ty chưa được khai thác triệt để,
nên đã làm hạn chế lợi nhuận của công ty. Chính vì vậy, em đã chọn đề tài
cho luận văn tốt nghiệp là:
“MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY ĐẦU TƯ
HẠ TẦNG KHU CÔNG NGHIỆP VÀ ĐÔ THỊ SỐ 18”
Mục đích của đề tài là làm sáng tỏ bản chất, nguồn gốc và vai trò của
lợi nhuận trong nền kinh tế thị trường. Qua đây, đánh giá khái quát tình hình
hoạt động sản xuất kinh doanh và lợi nhuận của công ty, từ đó đưa ra một số
giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa lợi nhuận cho công ty. Trên cơ sở này, đề
tài được chia thành 3 phần cơ bản như sau:
Chương I: Những vấn đề cơ bản về lợi nhuận doanh nghiệp trong
nền kinh tế thị trường.
Chương II: Phân tích tình hình lợi nhuận tại Công ty đầu tư hạ
tầng khu công nghiệp và đô thị số 18.
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 3
Chương III: Các giải pháp nâng cao lợi nhuận tại Công ty đầu tư
hạ tầng khu công nghiệp và đô thị số 18.
Mặc dù được sự hướng dẫn chỉ bảo nhiệt tình của Cô giáo Nguyễn Thị
Minh Hạnh, cũng như sự giúp đỡ tận tình của các cô, các chú phòng Tài chính
– Kế toán của công ty và sự nỗ lực của bản thân nhưng kết quả của đề tài nhất
định còn nhiều sai sót cả về lý luận và thực tiễn. Em rất mong Cô giáo hướng
dẫn, các thầy, cô trong bộ môn và các cô, các chú ở Công ty chỉ bảo thêm để
giúp em hoàn thành tốt đề tài.
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 4
CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LỢI NHUẬN DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG
I/ LỢI NHUẬN VÀ VAI TRÒ CỦA LỢI NHUẬN ĐỐI VỚI CÁC DOANH
NGHIỆP(DN).
1. Nguồn gốc lợi nhuận:
Theo sự phát triển chung của nhân loại thì có rất nhiều quan điểm khác
nhau về nguồn gốc của lợi nhuận.
Trường phái trọng nông với việc đánh giá cao vai trò của ngành nông
nghiệp và coi nó là lĩnh vực duy nhất trong xã hội tạo ra của cải. Ở đây, tiền
lương công nhân là thu nhập theo lao động còn sản phẩm ròng là thu nhập của
nhà tư bản gọi là lợi nhuận. Vậy lợi nhuận là thu nhập không lao động do
công nhân tạo ra.
Trường phái trọng thương cho rằng: “ Lợi nhuận được tạo ra trong lĩnh
vực lưu thông. Lợi nhuận thương nghiệp là kết quả của sự trao đổi không
ngang giá, do sự lừa gạt mà có. Còn lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp, trừ
khai thác vàng bạc, đều không tạo ra lợi nhuận”.
C.Mác gọi AdamSmith là nhà lí luận tổng hợp thời kỳ công trường thủ
công tư bản chủ nghĩa. Theo A.Smith, lợi nhuận là khoản khấu trừ thứ hai
trong sản phẩm của người lao động( có nguồn gốc là lao động không được trả
công của công nhân). Nhưng mặt khác, ông lại cho rằng lợi nhuận là khoản
thưởng cho sự mạo hiểm của nhà tư bản hoặc là khoản thưởng cho lao động
của tư bản.
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 5
Theo A.Smith, qui mô của tư bản quyết định qui mô của lợi nhuận. Ông đã
nghiên cứu mối quan hệ giữa lợi tức và lợi nhuận và cho rằng lợi tức là một
bộ phận của lợi nhuận mà nhà tư bản hoạt động bằng tiền đi vay phải trả cho
chủ của nó để được sử dụng tư bản. A.Smith đã nhìn thấy xu hướng bình quân
hoá tỉ suất lợi nhuận và xu hướng tỉ suất lợi nhuận giảm sút do khối lượng tư
bản đầu tư tăng lên. Và ông cũng nhận ra được mối quan hệ đối kháng giữa
lợi nhuận và tiền lương. Tăng lương không làm tăng lợi nhuận mà ngược lại
nó làm giảm lợi nhuận; và ngược lại giảm lương sẽ làm tăng lợi nhuận và
đằng sau đó là mối quan hệ giữa hai giai cấp vô sản và tư sản.
Tuy nhiên, A.Smith vẫn còn có hạn chế trong lí luận lợi nhuận của mình
như không thấy được sự khác nhau giữa giá trị thặng dư và lợi nhuận. Và ông
cho rằng lợi nhuận là do toàn bộ tư bản đẻ ra kể cả trong lĩnh vực lưu thông
và sản xuất do không phân biệt được lĩnh vực sản xuất và lưu thông.
Một đại biểu xuất sắc của kinh tế chính trị tư sản cổ điển Anh là
D.Ricardo. Học thuyết của ông được xây dựng trên cơ sở phát triển quan điểm
của A.Smith và trên cơ sở lý thuyết giá trị lao động. Ông đã dựa vào đó để
phân tích rõ nguồn gốc của lợi nhuận trong sản xuất kinh doanh. Theo quan
điểm của D.Ricardo, giá trị hàng hoá là do người công nhân tạo ra nhưng
người công nhân chỉ được hưởng một phần tiền lương phần còn lại là lợi
nhuận của nhà tư bản. Nói cách khác, nguồn gốc của lợi nhuận là từ việc bóc
lột lao động người công nhân. Cơ sở của việc tồn tại lợi nhuận là tăng năng
suất lao động và coi nó là qui luật tồn tại vĩnh viễn( giá trị thặng dư tương
đối). Tuy nhiên, ông không phân biệt được sự khác nhau giữa giá trị thặng dư
và lợi nhuận mặc dù đã nhìn thấy sự tồn tại của lợi nhuận bình quân và xu
hướng giảm xuống của tỷ suất lợi nhuận.
Ra đời trong những năm 60-70 của thế kỉ, “ Kinh tế học của trường phái
chính hiện đại” với đại biểu là Paul A.Samuelson thì lại có cách suy nghĩ khác
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 6
về lợi nhuận. Theo Samuelson, trong kinh tế thị trường, lợi nhuận là động lực
chi phối hoạt động của người kinh doanh. Lợi nhuận đưa các doanh nghiệp
đến các khu vực sản xuất các hàng hoá mà người tiêu dùng cần nhiều hơn, bỏ
các khu vực có ít người tiêu dùng. Với ông, lợi nhuận cũng đưa các nhà doanh
nghiệp đến việc sử dụng kỹ thuật sản xuất hiệu quả nhất.
Kế thừa có chọn lọc các nhân tố khoa học của kinh tế chính trị tư sản cổ
điển, kết hợp với những phương pháp biện chứng duy vật C.Mác đã nghiên
cứu thành công học thuyết giá trị thặng dư.C.Mác khẳng định: Lợi nhuận có
nguồn gốc từ giá trị thặng dư nhưng lại không phải là giá trị thặng dư mà chỉ
là biểu hiện bề ngoài của giá trị thặng dư.
C.Mác đã phân tích để thấy được rằng giữa chi phí thực tế và chi phí sản
xuất tư bản chủ nghĩa có một khoản chênh lệch, lượng tiền lời do chênh lệch
ấy mang lại gọi là lợi nhuận(ký hiệu là p). Như vậy, lợi nhuận là giá trị thặng
dư nhưng được coi như là con đẻ của toàn bộ tư bản ứng trước (C+V) được so
với toàn bộ tư bản ứng trước mang hình thái chuyển hoá là lợi nhuận khi m
chuyển thành p; (C+V) chuyển thành k thì khi đó giá trị của hàng hoá là =
k+p. Trong đó, C là tư bản bất biến là là bộ phận tư bản tồn tại dưới hình thức
nguyên vật liệu, máy móc thiết bị; V là tư bản khả biến là bộ phận tư bản
dùng để mua sức lao động; m là giá trị thặng dư là giá trị do người lao động
tạo ra mà không được trả công; (C+V) = k là chi phí sản xuất tư bản chủ
nghĩa.
Qua đây, ta thấy lợi nhuận đã che đậy quan hệ bóc lột tư bản chủ nghĩa
bởi vì lợi nhuận được so với k =(C+V) và như vậy thì lợi nhuận được coi là
con đẻ của k nhưng thực chất lợi nhuận là biểu hiện bề ngoài của m mà m do
V tạo ra cho nên p cũng do V tạo ra chứ không phải là k.
Quan điểm của C.Mác về tư bản thương nghiệp là không tạo ra giá trị
thặng dư nhưng nó được phân phối lợi nhuận bởi nó đã làm việc cho nhà tư
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 7
bản. Theo C.Mác, lợi nhuận thương nghiệp là một bộ phận của giá trị thặng
dư do công nhân sản xuất tạo ra mà nhà tư bản công nghiệp “ nhường” cho
nhà tư bản thương nghiệp. Nhà tư bản thương nghiệp không phải bán hàng
hoá cao hơn giá trị thì mới có lợi nhuận mà vì họ mua hàng hoá thấp hơn giá
trị. Vậy lợi nhuận thương nghiệp là sự chênh lệch giữa giá bán và giá mua của
thương nghiệp và nó cũng tuân theo quy luật tỷ suất lợi nhuận do cạnh tranh.
Tóm lại, kể từ khi xuất hiện hoạt động sản xuất kinh doanh thì lợi
nhuận không chỉ là cái đích của mỗi doanh nghiệp mà nó còn trở thành đề tài
nghiên cứu, tranh luận của nhiều trường phái, nhiều nhà lý luận kinh tế. Mọi
học thuyết, mọi nghiên cứu của họ tuy còn có hạn chế nhưng tất cả đều cố
gắng chỉ cho mọi người thấy rõ nguồn gốc của lợi nhuận trong nền kinh tế.
2. Khái niệm lợi nhuận của DN:
Từ khi nước ta chuyển từ quan hệ bao cấp sang quan hệ hạch toán kinh tế
hay nói cách khác là chuyển từ quan hệ theo chiều dọc từ trên xuống sang
quan hệ theo chiều ngang mà trong đó mỗi DN là đơn vị hạch toán kinh tế độc
lập. Điều kiện tiền đề thực hiện quá trình chuyển đổi này là phân định rõ
quyền sở hữu và quyền sử dụng về tài sản và thực hiện quyền này về mặt kinh
tế tức là các DN quốc doanh vẫn thuộc quyền sở hữu của Nhà nước. Còn
quyền sử dụng Nhà nước giao vốn cho DN, DN có trách nhiệm bảo tồn duy
trì vốn. Thực hiện quyền này DN tự mình tổ chức hoạt động sản xuất kinh
doanh. Từ nghiên cứu thị trường xác định mặt hàng sản xuất, lựa chọn công
nghệ đến tiêu thụ sản phẩm. Dựa trên cơ sở tự chủ hoàn toàn mà nâng cao
trách nhiệm vật chất của cả tập thể và cá nhân người lao động, thực hiện
nghiêm ngặt chế độ thưởng phạt vật chất, khuyến khích người lao động bằng
lợi ích vật chất.
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 8
Trong nền kinh tế thị trường, mỗi DN là người sản xuất hàng hoá, để đứng
vững trên thị trường họ không thể không tính đến hiệu quả sản xuất kinh
doanh hay chính là sản xuất kinh doanh có lợi nhuận.
Họ thường xuyên so sánh đối chiếu đầu vào và đầu ra để sao cho chênh
lệch lợi nhuận là cao nhất. Lợi nhuận luôn được coi là một tiêu chí quan
trọng, là mục tiêu cuối cùng mà mỗi DN đề hướng tới. Khi tiến hành bất kỳ
một hoạt động kinh doanh nào, người ta đều phải tính toán đến lợi nhuận mà
mình có thể thu được từ hoạt động đó.
Vậy lợi nhuận là gì? mà mọi DN đều đặt nó làm mục tiêu phấn đấu của
DN mình. Lợi nhuận là chỉ tiêu tổng hợp đánh giá hiệu quả kinh tế của các
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nó là khoản chênh lệch giữa
các khoản thu nhập thu được và các khoản chi phí đã bỏ ra để đạt được thu
nhập đó trong một thời kỳ nhất định. Như vậy để xác định lợi nhuận thu được
trong một thời kỳ nhất định, người ta căn cứ vào hai yếu tố:
- Thu nhập phát sinh trong một thời kỳ nhất định.
- Chi phí phát sinh nhằm đem lại thu nhập trong thời kỳ đó, hay nói cách
khác chỉ những chi phí phân bổ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh
đã thực hiện trong kỳ.
Công thức chung xác định lợi nhuận như sau:
Lợi nhuận = Tổng thu nhập – Tổng chi phí
3. Kết cấu lợi nhuận.
Nền kinh tế thị trường là một nền kinh tế mở cộng với cơ chế hạch toán
kinh doanh thì phạm vi kinh doanh của DN ngày càng được mở rộng. Do đó
mà DN có thể đầu tư vào nhiều hoạt động thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Về
cơ bản hoạt động kinh doanh của DN bao gồm:
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 9
- Hoạt động SXKD: là các hoạt động như sản xuất, tiêu thụ sản phẩm,
hàng hoá, dịch vụ của các ngành sản xuất kinh doanh chính, phụ.
- Hoạt động tài chính: là hoạt động đầu tư tài chính ngắn hạn, dài hạn
nhằm một mục đích là kiếm lời như góp vốn liên doanh, liên kết, đầu tư
chứng khoán, cho thuê tài sản, cho vay vốn, hay mua bán ngoại tệ....
- Hoạt động khác: là các hoạt động ngoài hoạt động kinh doanh ở trên.
Nó diễn ra không thường xuyên, không dự tính trước hoặc có dự tính
nhưng ít có khả năng xảy ra ví như các việc thanh lý, nhượng bán tài
sản cố định, giải quyết tranh chấp, vi phạm hợp đồng kinh tế; xử lý tài
sản thừa, thiếu chưa rõ nguyên nhân...
Căn cứ vào các hoạt động kinh doanh của DN mà lợi nhuận thu được cũng
đa dạng theo phương thức đầu tư của mỗi DN. Lợi nhuận của DN thường
được kết cấu như sau:
3.1. Lợi nhuận kinh doanh: đây là bộ phận lợi nhuận được cấu thành bởi lợi
nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá dịch vụ và lợi nhuận
từ hoạt động tài chính.
- Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ: tuỳ
theo từng phương thức, từng hoạt động đầu tư mà DN xác định đâu là
lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá dịch vụ. Lợi
nhuận thu được từ hoạt động sản xuất kinh doanh được hình thành từ
việc thực hiện chức năng và nhiệm vụ chủ yếu của doanh nghiệp.
Những nhiệm vụ này được nêu trong quyết định thành lập doanh
nghiệp. Bộ phận lợi nhuận này thường chiếm tỷ trọng tương đối trong
tổng lợi nhuận của mỗi doanh nghiệp.
- Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: ngoài lĩnh vực sản xuất kinh doanh,
các DN còn có thể tham gia vào các hoạt động tài chính. Hoạt động tài
chính là hoạt động liên quan đến việc đầu tư vốn ra bên ngoài DN như:
góp vốn liên doanh, liên kết kinh doanh, góp vốn cổ phần, hoạt động
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 10
mua bán tín phiếu, trái phiếu, cổ phiếu, cho thuê tài sản, lãi tiền gửi và
lãi cho vay thuộc nguồn vốn kinh doanh và quỹ...Các khoản lợi nhuận
thu được từ hoạt động này góp phần làm tăng tổng lợi nhuận cho DN.
3.2. Lợi nhuận khác: đó là các khoản lãi thu được từ các hoạt động riêng
biệt khác ngoài những hoạt động nêu trên. Những khoản lãi này phát
sinh không thường xuyên, có thể do chủ quan hoặc khách quan đưa tới.
Nó bao gồm lãi thu từ thanh lý, nhượng bán tài sản cố định; lợi nhuận
từ các khoản phải trả không xác định được chủ nợ; thu hồi các khoản
nợ khó đòi đã được duyệt bỏ...
Trên thực tế, tỷ trọng của mỗi bộ phận lợi nhuận trong tổng lợi nhuận ở
các DN là có sự khác nhau do phương thức kinh doanh cũng như lĩnh vực
kinh doanh và môi trường kinh tế khác nhau.
Môi trường kinh tế bên ngoài của mỗi DN cũng làm cho tỷ trọng lợi nhuận
trong mỗi DN khác nhau. Nếu như trước kia, nền kinh tế thị trường chưa phát
triển và thị trường chứng khoán chưa sôi nổi như ngày nay thì lợi nhuận từ
hoạt động tài chính chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ. Ngược lại, khi thị trường chứng
khoán với hoạt động tài chính cùng đà phát triển với nền kinh tế thị trường thì
tỷ trọng của mỗi bộ phận lợi nhuận trong tổng lợi nhuậnlại có sự thay đổi.
4. Vai trò của lợi nhuận:
Kinh nghiệm thực tiễn qua nhiều đợt cải tiến công tác quản lý ở nước ta
đã chứng tỏ rằng: sẽ không có một nền kinh tế cũng như một DN hoạt động
thực sự có hiệu quả chừng nào cơ chế tập trung quan liêu bao cấp còn thống
trị, chừng nào chưa thừa nhận trên thực tế sản xuất hàng hoá, quy luật giá trị
và phạm trù của nó. Nắm được điều đó, Nhà nước ta đã chuyển nền kinh tế
sang hoạt động theo cơ chế thị trường bao gồm nhiều thành phần kinh tế cùng
song song tồn tại. Và lúc này cạnh tranh là điều tất yếu, các DN phải đấu
tranh với nhau để tồn tại và thương trường trở thành chiến trường. Trong điều
kiện này, DN có tồn tại và phát triển hay không điều đó phụ thuộc vào việc
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 11
DN hoạt động có hiệu quả hay không? Qua đây, vai trò của lợi nhuận được
bộc lộ rõ nét hơn không chỉ là duy trì sự tồn tại, phát triển của DN mà bên
cạnh đó còn giúp cải thiện hơn nữa đời sống cho người lao động và góp phần
vào sự phát triển chung của nền kinh tế quốc dân.
4.1. Lợi nhuận đối với doanh nghiệp.
Lợi nhuận vừa là mục tiêu, vừa là động lực, vừa là điều kiện tồn tại và
phát triển của doanh nghiệp. Trong điều kiện hạch toán kinh doanh theo cơ
chế thị trường hiện nay, bất kỳ một DN nào muốn tồn tại và phát triển được
thì hoạt động sản xuất kinh doanh phải mang lại hiệu quả nghĩa là kinh doanh
phải có lãi. Các DN lúc này phải độc lập, tự chủ, chịu trách nhiệm hoàn toàn
trước mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, thực hiện nguyên tắc lấy thu bù chi
và đảm bảo có lãi. Để có thể tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, DN
phải bỏ ra những chi phí ban đầu như: chi phí nguyên vật liệu, lao động, máy
móc, đất đai, vốn...Đồng thời để hoạt động sản xuất kinh doanh được diễn ra
liên tục thì hoạt động đó phải có thu nhập để bù đắp được chi phí bỏ ra và
phải có lợi nhuận để tái đầu tư trở lại. Nếu hoạt động kinh doanh không có lợi
nhuận thì DN đó sẽ lâm vào tình trạng suy thoái và có thể dẫn đến phá sản.
Ngoài ra, lợi nhuận còn là chỉ tiêu cơ bản để đánh giá hiệu quả sản xuất
kinh doanh của DN. Lợi nhuận cũng chính là thang điểm để DN tự đánh giá
kết quả hoạt động của mình. Từ khâu đầu tiên là nghiên cứu thị trường, tìm
kiếm sản phẩm, tiến hành sản xuất, cho đến phân phối và tiêu thụ sản phẩm.
Hoạt động của DN trong nền kinh tế thị trường là nhằm đạt tới mục tiêu lợi
nhuận trong khuôn khổ của pháp luật. Xuất phát từ mục tiêu đó, trong mọi
hoạt động sản xuất kinh doanh các DN luôn tìm cho mình một con đường
riêng tối ưu để có thể thoả mãn cao nhất nhu cầu của thị trường và đạt đến lợi
nhuận tối đa. Tóm lại, động lực lợi nhuận đã giúp các DN không những tự
hoàn thiện mình hơn mà còn thúc đẩy họ hoạt động ngày càng mở rộng. Và
Luận văn tốt nghiệp Trần Thị Thuý Hương
Trang 12
một lần nữa có thể khẳng định, lợi nhuận chính là tiền đề vật chất giúp DN
tồn tại và phát triển, giúp mở rộng quy mô kinh doanh.
4.2. Lợi nhuận đối với người lao động.
Người lao động chính là nhân vật trung tâm và có ảnh hưởng trực tiếp
đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và có ảnh đến lợi nhuận
của doanh nghiệp nói riêng. Lợi nhuận chính là nguồn mà qua đây doanh
nghiệp thể hiện được sự quan tâm đối với người lao động thông qua việc trả
lương cũng như việc trích lập các quỹ khen thưởng, trợ cấp, quỹ phúc lợi, quỹ
trợ cấp mất việc làm..Nếu DN làm ăn kinh doanh có lãi thì lợi nhuận mà DN
thu về sẽ ngày càng cao, và sẽ có điều kiện để thoả mãn được nhu cầu ngày
càng cao của người lao động. Nếu như lương cao, ổn định và được hưởng
nhiều quyền lợi từ các quỹ thì đời sống người lao động không những được cải
thiện mà từ đó còn khuyến khích họ hăng say hơn trong công việc, nâng cao
năng suất lao động. Một k