Luận văn Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay

Ngân sách nhà nước là công cụtài chính quan trọng không thểthiếu để Nhà nước thực hiện chức năng nhiệm vụcủa mình. Sựphân cấp quản lý NSNN phù hợp với sựphân cấp của bộmáy chính quyền, tạo ra những đòn bẩy tích cực nhằm phát triển mọi lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội .Xã là cấp chính quyền nhỏnhất, gắn bó mật thiết đến người dân và là đại diện của Nhà nước giải quyết trực tiếp mối quan hệlợi ích giữa Nhà nước và nhân dân. Ngân sách xã – phương tiện vật chất đảm bảo sựhoạt động bình thường của chính quyền cấp xã, đồng thời là công cụtài chính giúp chính quyền cấp xã thực hiện chức năng và nhiệm vụ được giao. Cùng với sựphát triển về kinh tếvà đời sống của người dân ngày càng cao, thì viêc thu – chi NSX cũng không ngừng tăng lên. Vì vậy đòi hỏi công tác quản lý NSX phải có sự điều chỉnh đểphù hợp với cơchếquản lý kinh tế đáp ứng được yêu cầu hoạt động của chính quyền nhà nước cấp xã đạt hiệu quảcao, đảm bảo công bằng xã hội. Có thểnói NSX là tiền đề đồng thời là hệquảtrong quá trình quản lý kinh tế- xã hội của Đảng và Nhà nước. Sựnghiệp đổi mới của nước ta xuất phát từmục tiêu là làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh theo định hướng XHCN. Song mọi cơchếchính sách quản lý kinh tế- xã hội không có khuôn mẫu sẵn mà chúng không ngừng phát triển, hoàn thiện trong quá trình vận động. Muốn cho ngân sách thực sựtrởthành động lực phát triển của nền kinh tếthì hơn bao giờhết việc tăng cường công tác quản lý NSX phải được đặt ra là mục tiêu hàng đầu của công tác quản lý NSNN. Trong công cuộc xây dựng và phát triển nông thôn mới hiện nay, song song với việc củng cố chính quyền cấp xã, Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng công tác quản lý NSX đểnó thực sựlà môt phương tiện vật chất bằng tiền giúp chính quyền xã hoàn thành tốt những nhiệm vụ, chức năng của mình theo quy định của pháp luật. Qua quá trình thực tập tại phòng Tài chính – Kếhoạch huyện Nghĩa Hưng em thấy thu chi NSX trên địa bàn huyện cần có những định hướng mới trong công tác quản lý, để đạt được những kết quảrõ nét hơn, vì thếem đã chọn đềtài “ Một sốgiải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay” đểviết Luận văn tốt nghiệp cho mình. Ngoài lời mở đầu và kết luận, nội dung chính của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Ngân sách xã và sựcần thiết phải hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã. Chương 2: Thực trạng công tác quản lý Ngân sách xã trong những năm gần đây trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Chương 3: Một sốgiải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay.

pdf154 trang | Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 4617 | Lượt tải: 3download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân, không sao chép của người khác. Mọi số liệu trong luận văn là hoàn toàn có thật và được lấy từ những nguồn đáng tin cậy. Nếu sai, em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………….1 CHƯƠNG I: NGÂN SÁCH XÃ VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ……………………...3 1.1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ………………………… 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của Ngân sách xã…………………… 1.1.1.1 Khái niệm Ngân sách xã………………………………………… 1.1.1.2 Đặc điểm Ngân sách xã………………………………………… 1.1.1.3 Vai trò của Ngân sách xã…………………………………. 1.1.2 Nguồn thu, nhiệm vụ chi của Ngân sách xã. 1.1.2.1 Nguồn thu của Ngân sách xã. 1.1.2.2 Nhiệm vụ chi của Ngân sách xã. 1.1.3 Chu trình quản lý Ngân sách xã và sự cần thiết hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã. 1.1.3.1 Chu trình quản lý Ngân sách xã. 1.1.3.1.1 Lập dự toán Ngân sách xã. 1.1.3.1.2 Chấp hành dự toán Ngân sách xã. 1.1.3.1.3 Quyết toán Ngân sách xã. 1.2 SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRONG THỜI GIAN TỚI. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NSX TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TỈNH NAM ĐỊNH. 2.1 VÀI NÉT VỀ ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI HUYỆN NGHĨA HƯNG. 2.1.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội huyện Nghĩa Hưng. 2.1.2 Tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội huyện Nghĩa Hưng. 2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TỈNH NAM ĐỊNH. 2.2.1 Công tác quản lý thu Ngân sách xã. 2.2.1.1 Các khoản thu Ngân sách xã hưởng 100%. 2.2.1.2 Các khoản thu Ngân sách xã phân chia theo tỷ lệ %. 2.2.1.3 Các khoản thu bổ sung từ ngân sách cấp trên. 2.2.2.Công tác quản lý chi ngân sách xã. 2.2.2.1 Chi thường xuyên. 2.2.2.2 Chi đầu tư phát triển. 2.2.3.Cân đối thu chi Ngân sách. 2.3. MỘT SỐ NHẬN XÉT CHUNG VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG THỜI GIAN VỪA QUA. 2.3.1 Thuận lợi. 2.3.2 Hạn chế. CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG, TỈNH NAM ĐỊNH TRONG THỜI GIAN TỚI. 3.1 MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TRONG THỜI GIAN TỚI CỦA HUYỆN NGHĨA HƯNG. 3.2 PHƯƠNG HƯỚNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐIA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. 3.2.1 Thực hiện quản lý Ngân sách xã theo đúng luật Ngân sách Nhà nước. 3.2.2 Kết hợp quản lý Ngân sách xã với thị trường. 3.2.3 Thực hiện thu Ngân sách xã đạt hiệu quả cao nhất. 3.2.4 Thực hiện chi Ngân sách xã hiệu quả, tiết kiệm. 3.2.5 Cân đối Ngân sách xã. 3.2.6 Bộ máy tổ chức. 3.3 MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG THỜI GIAN TỚI. 3.3.1 Về chu trình quản lý Ngân sách xã. 3.3.1.1 Về công tác lập dự toán. 3.3.1.2 Về công tác chấp hành dự toán. 3.3.1.2.1 Về quản lý thu ngân sách xã 3.3.1.3 Về công tác quyết toán. 3.3.2 Về bộ máy tổ chức. 3.3.3 Hoàn thiện chính sách quản lý ngân sách xã. 3.4 KIẾN NGHỊ 3.5 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN. 3.5.1 Luật ngân sách nhà nước được thực hiện nghiêm chỉnh. 3.5.2 Đánh giá đúng vị trí, vai trò của NSNN. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CN Công nghiệp CNH - HĐH Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa ĐC&HLCS Đất công ích và hoa lợi công sản HĐND Hội đồng nhân dân HTX Hợp tác xã KBNN Kho bạc Nhà nước KCN Khu công nghiệp NSNN Ngân sách nhà nước NSX Ngân sách xã TC – KH Tài chính – kế hoạch TTCN Tiểu thủ công nghiệp UBND Ủy ban nhân dân XDCB Xây dựng cơ bản XHCN Xã hội chủ nghĩa LỜI MỞ ĐẦU Ngân sách nhà nước là công cụ tài chính quan trọng không thể thiếu để Nhà nước thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình. Sự phân cấp quản lý NSNN phù hợp với sự phân cấp của bộ máy chính quyền, tạo ra những đòn bẩy tích cực nhằm phát triển mọi lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội….Xã là cấp chính quyền nhỏ nhất, gắn bó mật thiết đến người dân và là đại diện của Nhà nước giải quyết trực tiếp mối quan hệ lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân. Ngân sách xã – phương tiện vật chất đảm bảo sự hoạt động bình thường của chính quyền cấp xã, đồng thời là công cụ tài chính giúp chính quyền cấp xã thực hiện chức năng và nhiệm vụ được giao. Cùng với sự phát triển về kinh tế và đời sống của người dân ngày càng cao, thì viêc thu – chi NSX cũng không ngừng tăng lên. Vì vậy đòi hỏi công tác quản lý NSX phải có sự điều chỉnh để phù hợp với cơ chế quản lý kinh tế đáp ứng được yêu cầu hoạt động của chính quyền nhà nước cấp xã đạt hiệu quả cao, đảm bảo công bằng xã hội. Có thể nói NSX là tiền đề đồng thời là hệ quả trong quá trình quản lý kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. Sự nghiệp đổi mới của nước ta xuất phát từ mục tiêu là làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh theo định hướng XHCN. Song mọi cơ chế chính sách quản lý kinh tế - xã hội không có khuôn mẫu sẵn mà chúng không ngừng phát triển, hoàn thiện trong quá trình vận động. Muốn cho ngân sách thực sự trở thành động lực phát triển của nền kinh tế thì hơn bao giờ hết việc tăng cường công tác quản lý NSX phải được đặt ra là mục tiêu hàng đầu của công tác quản lý NSNN. Trong công cuộc xây dựng và phát triển nông thôn mới hiện nay, song song với việc củng cố chính quyền cấp xã, Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng công tác quản lý NSX để nó thực sự là môt phương tiện vật chất bằng tiền giúp chính quyền xã hoàn thành tốt những nhiệm vụ, chức năng của mình theo quy định của pháp luật. Qua quá trình thực tập tại phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Nghĩa Hưng em thấy thu chi NSX trên địa bàn huyện cần có những định hướng mới trong công tác quản lý, để đạt được những kết quả rõ nét hơn, vì thế em đã chọn đề tài “ Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay ” để viết Luận văn tốt nghiệp cho mình. Ngoài lời mở đầu và kết luận, nội dung chính của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Ngân sách xã và sự cần thiết phải hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã. Chương 2: Thực trạng công tác quản lý Ngân sách xã trong những năm gần đây trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay. Đây không phải là một đề tài mới song cùng với quá trình phát triển kinh tế, công tác quản lý NSNN cũng không ngừng thay đổi nhằm tạo ra cơ chế phù hợp với tiến trình phát triển như hiện nay. Với kiến thức của một sinh viên về lý luận và thực tế còn nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót khi nhìn nhận, đánh giá các vấn đề. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy cô và các bạn để có sự nhận thức đúng đắn hơn. Em xin chân thành cảm ơn Th.S Ngô Thanh Hoàng – giáo viên trực tiếp hướng dẫn em và các thầy cô giáo trong bộ môn Quản lý Tài chính công, cùng các cô chú trong phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Nghĩa Hưng đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành tốt bài luận văn này. GVHD: Th.S Ngô Thanh Hoàng Luận văn cuối khóa Sinh viên: Ngô Thanh Huyền 1 Lớp: CQ44/01.03 LỜI MỞ ĐẦU Ngân sách nhà nước là công cụ tài chính quan trọng không thể thiếu để Nhà nước thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình. Sự phân cấp quản lý NSNN phù hợp với sự phân cấp của bộ máy chính quyền, tạo ra những đòn bẩy tích cực nhằm phát triển mọi lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội….Xã là cấp chính quyền nhỏ nhất, gắn bó mật thiết đến người dân và là đại diện của Nhà nước giải quyết trực tiếp mối quan hệ lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân. Ngân sách xã – phương tiện vật chất đảm bảo sự hoạt động bình thường của chính quyền cấp xã, đồng thời là công cụ tài chính giúp chính quyền cấp xã thực hiện chức năng và nhiệm vụ được giao. Cùng với sự phát triển về kinh tế và đời sống của người dân ngày càng cao, thì viêc thu – chi NSX cũng không ngừng tăng lên. Vì vậy đòi hỏi công tác quản lý NSX phải có sự điều chỉnh để phù hợp với cơ chế quản lý kinh tế đáp ứng được yêu cầu hoạt động của chính quyền nhà nước cấp xã đạt hiệu quả cao, đảm bảo công bằng xã hội. Có thể nói NSX là tiền đề đồng thời là hệ quả trong quá trình quản lý kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. Sự nghiệp đổi mới của nước ta xuất phát từ mục tiêu là làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh theo định hướng XHCN. Song mọi cơ chế chính sách quản lý kinh tế - xã hội không có khuôn mẫu sẵn mà chúng không ngừng phát triển, hoàn thiện trong quá trình vận động. Muốn cho ngân sách thực sự trở thành động lực phát triển của nền kinh tế thì hơn bao giờ hết việc tăng cường công tác quản lý NSX phải được đặt ra là mục tiêu hàng đầu của công tác quản lý NSNN. Trong công cuộc xây dựng và phát triển nông thôn mới hiện nay, song song với việc củng cố chính quyền cấp xã, Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng công tác quản lý NSX để nó thực sự là môt phương tiện vật chất bằng tiền giúp chính quyền xã hoàn thành tốt những nhiệm vụ, chức năng của mình theo quy định của pháp luật. Qua quá trình thực tập tại phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Nghĩa Hưng em thấy thu GVHD: Th.S Ngô Thanh Hoàng Luận văn cuối khóa Sinh viên: Ngô Thanh Huyền 2 Lớp: CQ44/01.03 chi NSX trên địa bàn huyện cần có những định hướng mới trong công tác quản lý, để đạt được những kết quả rõ nét hơn, vì thế em đã chọn đề tài “ Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay ” để viết Luận văn tốt nghiệp cho mình. Ngoài lời mở đầu và kết luận, nội dung chính của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Ngân sách xã và sự cần thiết phải hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã. Chương 2: Thực trạng công tác quản lý Ngân sách xã trong những năm gần đây trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay. Đây không phải là một đề tài mới song cùng với quá trình phát triển kinh tế, công tác quản lý NSNN cũng không ngừng thay đổi nhằm tạo ra cơ chế phù hợp với tiến trình phát triển như hiện nay. Với kiến thức của một sinh viên về lý luận và thực tế còn nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót khi nhìn nhận, đánh giá các vấn đề. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy cô và các bạn để có sự nhận thức đúng đắn hơn. Em xin chân thành cảm ơn Th.S Ngô Thanh Hoàng – giáo viên trực tiếp hướng dẫn em và các thầy cô giáo trong bộ môn Quản lý Tài chính công, cùng các cô chú trong phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Nghĩa Hưng đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành tốt bài luận văn này. GVHD: Th.S Ngô Thanh Hoàng Luận văn cuối khóa Sinh viên: Ngô Thanh Huyền 3 Lớp: CQ44/01.03 CHƯƠNG 1 NGÂN SÁCH XÃ VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ. 1.1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ. 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của Ngân sách xã. Nhà nước ra đời là kết quả của cuôc đấu tranh giai cấp trong xã hội. Bằng công cụ tài chính là Ngân sách nhà nước, Nhà nước đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện nền kinh tế xã hội của đất nước. Thông qua tổ chức bộ máy theo các cấp chính quyền, Nhà nước kiểm soát chặt chẽ trật tự xã hội cũng như kịp thời can thiệp vào nền kinh tế theo chiều hướng khuyến khích phát triển. Gắn với cấp chính quyền trong tổ chức bộ máy Nhà nước là một cấp ngân sách. Sự tồn tại của cấp xã kéo theo sự xuất hiện của Ngân sách xã, chính vì vậy NSX tồn tại là một tất yếu khách quan. Trải qua một quá trình lịch sử lâu dài, NSNN từ chỗ chỉ nhằm phục vụ chủ yếu cho nhu cầu hưởng thụ của vua chúa và nuôi dưỡng quân đội cho đến khi thực dân Pháp xâm lược đã bắt đầu hình thành ngân sách độc lập của các tỉnh và huyện. Đến năm 1967, chế độ phân cấp quản lý ngân sách ra đời với hệ thống NSNN bao gồm Ngân sách trung ương và Ngân sách địa phương ( ở các tỉnh, thành phố phía Bắc ). Đến năm 1972, khi chưa có Ngân sách cấp huyện, Hội đồng chính phủ đã ra Nghị định số 64/CP chính thức ban hành Điều lệ NSX vào ngày 8/4/1972. Tiếp đó, Bộ Tài Chính đã ra thông tư số 13/TC – TDT ban hành chế độ kế toán NSX. Hai văn bản trên cơ bản đã hoàn thiện chế độ quản lý NSX. Sau ngày đất nước thống nhất 30/4/1975, chấp hành chủ trương của Nhà nước về việc triển khai công tác quản lý NSX ở các tỉnh, thành phố phía Nam, phong trào xây dựng NSX trong cả nước đã phát triển rộng khắp và mạnh mẽ. Sau giải phóng, thời kỳ khôi phục và xây dựng cơ sở vật chất XHCN ở nông thôn trong cả nước, NSX cũng góp phần không GVHD: Th.S Ngô Thanh Hoàng Luận văn cuối khóa Sinh viên: Ngô Thanh Huyền 4 Lớp: CQ44/01.03 nhỏ vào công cuộc xây dựng cơ sở vật chất, xây dựng nông thôn mới. Nghị quyết 138/HĐBT ra ngày 19/11/1983 đã khẳng định thêm phần quan trọng của NSX. Như vậy Ngân sách Nhà nước gồm: - Ngân sách trung ương. - Ngân sách địa phương. Trong đó ngân sách địa phương gồm: + Ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ( Ngân sách cấp tỉnh ) + Ngân sách thành phố, thị xã, quận, huyện trực thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ( Ngân sách cấp huyện ) + Ngân sách xã, phường, thị trấn ( Ngân sách xã ) 1.1.1.1 Khái niệm Ngân sách xã. Ngân sách xã là một cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống NSNN, nó đại diện và đảm bảo tài chính cho chính quyền xã có thể chủ động khai thác những thế mạnh có sẵn để phát triển kinh tế, thực hiện các chính sách xã hội, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn xã. Ngân sách xã trực tiếp gắn với người dân, trực tiếp giải quyết toàn bộ mối quan hệ về lợi ích giữa Nhà nước với dân. Chính vì vậy, NSX là tiền đề đồng thời là hệ quả trong quá trình quản lý kinh tế - xã hội của Nhà nước. Có thể hiểu một cách khái quát nhất về NSX như sau: NSX là hệ thống các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ của chính quyền Nhà nước cấp xã nhằm phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của Nhà nước cấp cơ sở trong khuôn khổ đã được phân công, phân cấp quản lý. 1.1.1.2 Đặc điểm Ngân sách xã. Trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hệ thống NSNN ngày càng được hoàn thiện và nền tài chính quốc gia đã và đang được nâng cao hiệu quả. Song song với quá trình đó, NSX ngày càng chứng minh tầm quan trọng, tính hiệu quả trong hoạt động của mình góp phần vào sự nghiệp GVHD: Th.S Ngô Thanh Hoàng Luận văn cuối khóa Sinh viên: Ngô Thanh Huyền 5 Lớp: CQ44/01.03 phát triển kinh tế. Là một cấp ngân sách trong hệ thống NSNN nên NSX cũng mang đầy đủ các đặc điểm chung của ngân sách các cấp chính quyền địa phương, đó là: - Được phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi theo quy định của pháp luật. - Được quản lý và điều hành theo dự toán và theo chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định. Bên cạnh các đặc điểm chung, NSX còn có các đặc điểm riêng: Một là, NSX là một loại quỹ tiền tệ của cơ quan chính quyền Nhà nước cấp cơ sở. Hoạt động của quỹ được thể hiện trên hai phương diện: huy động nguồn thu vào quỹ gọi là thu NSX, phân phối và sử dụng quỹ gọi là chi NSX. Hai là, các chỉ tiêu thu chi NSX luôn mang tính pháp lý (nghĩa là các chỉ tiêu này được quy định bằng văn bản pháp luật và được pháp luật đảm bảo thực hiện). Ba là, đằng sau quan hệ thu chi NSX là quan hệ lợi ích phát sinh trong quá trình thu chi NSX giữa hai chủ thể: một bên là lợi ích chung của cộng đồng cấp cơ sở mà đại diện là chính quyền cấp xã, một bên là các chủ thể kinh tế xã hội… Bốn là, NSX vừa là một cấp ngân sách, lại vừa là một đơn vị dự toán đặc biệt (dưới nó không có đơn vị dự toán trực thuộc). Đặc điểm này có ảnh hưởng chi phối lớn đến quá trình tổ chức lập, chấp hành và quyết toán NSX. Xã là đơn vị cơ sở trong hệ thống tổ chức bộ máy Nhà nước, gắn bó trực tiếp với người dân và nền kinh tế xã hội. Chính vì vậy, nghiên cứu công tác quản lý NSX tuy không phải là công việc mới đặt ra song lại vô cùng cần thiết để tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách trong điều kiện hiện nay. Ngân sách xã mang tính chất “ lưỡng tính ”, vừa là một cấp tự cân đối thu chi, vừa là đơn vị trực tiếp chi tiêu. Hay nói cách khác, NSX vừa là một cấp GVHD: Th.S Ngô Thanh Hoàng Luận văn cuối khóa Sinh viên: Ngô Thanh Huyền 6 Lớp: CQ44/01.03 ngân sách, vừa là đơn vị dự toán, nó không có đơn vị dự toán trực thuộc nào, nó vừa tạo nguồn thu vừa phải phân bổ nhiệm vụ chi. 1.1.1.3 Vai trò của Ngân sách xã. Ngân sách xã vừa là một cấp trong hệ thống NSNN, vừa là một cấp ngân sách cơ sở, nó có vai trò hết sức quan trọng đối với chính quyền cấp xã. Để thực hiện được chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã thì đòi hỏi phải có chính sách đủ mạnh mẽ để điều chỉnh các hoạt động ở xã đi đúng hướng, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. Cụ thể: Thứ nhất, NSX cung cấp các phương tiện vật chất cho sự tồn tại và hoạt động của bộ máy Nhà nước ở cơ sở. Thông qua thu NSX đã tập trung nguồn lực để đáp ứng nhu cầu chi tiêu ở cấp xã như chi lương, sinh hoạt phí, chi cho quản lý hành chính, mua sắm các trang thiết bị văn phòng… Thứ hai, NSX là công cụ để điều chỉnh, kích thích mọi hoạt động của xã đi đúng hướng, đúng chính sách, chế độ và tăng cường mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, công bằng trên địa bàn xã. Bằng việc đề ra hệ thống luật pháp, hệ thống thuế đã kiểm tra, kiểm soát điều chỉnh lại các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn xã, chống lại các hoạt động kinh tế phi pháp, trốn thuế và các nghĩa vụ đóng góp khác. Thứ ba, NSX góp phần quan trọng trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” hệ thống giao thông liên thôn, liên xã được xây dựng mới và nâng cấp thường xuyên, nhờ đó các cụm dân cư dần dần được hình thành, tác động đến sự phát triển và giao lưu kinh tế. Kinh tế nông thôn từng bước có sự chuyển dịch từ kinh tế thuần nông sang nền kinh tế sản xuất hàng hóa, bộ mặt của làng xã từng bước được đổi mới về vật chất và tinh thần, người dân được hưởng lợi ích xã hội lớn hơn từ giáo dục, y tế. Thứ tư, NSX góp phần thực hiện tốt công tác văn hóa xã hội ở nông thôn. GVHD: Th.S Ngô Thanh Hoàng Luận văn cuối khóa Sinh viên: Ngô Thanh Huyền 7 Lớp: CQ44/01.03 - Với các khoản chi NSX hoạt động văn hóa, thông tin, thể dục thể thao… được quan tâm góp phần nâng cao đời sống văn hóa của người dân ở thôn xã. Chi NSX để xây dựng và phát triển hệ thống truyền hình, truyền thông ở xã nhằm mở mang văn hóa nhận thức của con người, loại bỏ những hủ tục, xây dựng nông thôn mới. - Thông qua các khoản chi như : chi thăm hỏi, chi tặng quà những gia đình có công với cách mạng, chi trợ cấp cho các gia đình thương binh liệt sỹ, chi cứu tế xã hội… được thực hiện thường xuyên và đầy đủ hơn. 1.1.2 Nguồn thu, nhiệm vụ chi của Ngân sách xã. 1.1.2.1 Nguồn thu của Ngân sách xã. Thực chất của sự phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cho NSX là giải quyết mối quan hệ giữa cấp xã với ngân sách cấp trên từ việc quản lý sử dụng NSNN. Một trong những yêu cầu của việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi Ngân sách là phải nhận định rõ ràng, cụ thể, phải phù hợp với chức năng của từng cấp. Do vậy việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cho NSX phải phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế xã hội, quốc phòng, an ninh của nhà nước và chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước của cấp xã. Tuy nhiên trong mỗi thời kỳ nguồn thu, nhiệm vụ chi cũng có sự điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tế. Theo luật NSNN đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ hai (từ ngày 12/11 đến ngày 16/12/2002) thông qua thì cơ cấu nguồn thu cho các xã ở địa phương khác nhau do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định. Tuy nhiên, cơ cấu đ
Luận văn liên quan