Luận văn Nghiên cứu cở sở lý luận và thực tiễn làm căn cứ xây dựng quy hoạch phát triển vùng trồng hồi thuộc huyện Văn Quang - Tỉnh Lạng Sơn

Hồi (Illicium verum Hook) là cây đặc sản có giá trị kinh tế cao. Tinh dầu Hồi là sản phẩm được trưng cất từ lá, quả và hạt, nhưng chủ yếu từ quả, là nguyên liệu quý trong công nghiệp dược phẩm và thực phẩm. Trong công nghiệp dược phẩm tinh dầu Hồi được sử dụng để chế biến các loại thuốc xoa bóp,nội tiết, tiêu hoá và chống nôn mửa. Trong công nghiệp thực phẩm quả Hồi được dùng làm gia vịchế biến thức ăn. Ngoài ra, tinh dầu Hồi còn được dùng làm hương liệu để chế biến các đồ mỹ phẩm cao cấp. Sau khi ép lấy tinh dầu, bã còn lại dùng làm thuốc trừ sâu, làm men, than hoạt tính, phân bón, thức ăn gia súc. Hơn nữa, Hồi là cây đặc hữu chỉ có ở một số nước trên thế giới như ấn Độ, Philippin, Trung Quốc và Việt Nam, nên tinh dầu Hồi còn là mặt hàng xuất khẩu có giá trị, giá tinh dầu Hồi trên thị trường thế giới đã tiêu thụ khoảng 750 USD/1kg [9]. Hàng năm các nước trên thế giới đã tiêu thụ khoảng 25.000 tấn tinh dầu, trong đó có các nước châu átiêu thụ 28%, các nước châu Mỹ tiêu thụ 26%, các nước nam Mỹ tiêu thụ 14%, các nước châu âu tiêu thụ 20% còn lại ở các nước khác [36]. Nhưvậy, nhu cầu sử dụng tinh dầu Hồi trên thế giới là rất lớn, lượng tinh dầu được trưng cất từ quả Hồi (tinh dầu Hồi tự nhiên) không đáp ứng được nhu cầu sử dụng, bằng con đường nhân tạo người ta đã tổng hợp được chất Anethol, nhưng sản phẩm nhân tạo này có hàm lượng độc tố cao nên bị cấm hoặc sử dụng rất hạn chế. ở khu vực châu á, Hồi có phân bố chủ yếu ở vùng núi phía Nam Trung Quốc kéo dài xuống vùng núi phía Bắc của Việt Nam. ởViệt Nam, Hồi có phân bố nhiều ở các tỉnh biên giới Việt ư Trung nhưCao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Ninh. Nhưng lập địa thích hợp nhất đểphát triển cây Hồi chỉ thấy ở một số huyện của tỉnh Lạng Sơn nhưVăn Quan, Văn Lãng, Cao Lộc và Tràng Định [5]. Hồi chiếm vị trí quan trọng nhất trong tập đoàn cây trồng lâu năm của tỉnh Lạng Sơn. Nhiều nghiên cứu trên quanđiểm phát triển nông ư lâm ư môi trường ư bảo tồn và đa dạng sinh học cho thấy phát triển Hồi cùng một lúc đạt được nhiều mục tiêu: Kinh tế ư Xã hội ư Môi trường. Chính vì điều đó trong những năm qua các dự án về phát triển kinh tế nông hộ, dự án phủ xanh đất trống đồi núi trọc, dự án trồng rừng Việt Đức, dự án 06 của chính phủ tiếnhành trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã chọn cây Hồi nhưmột giải pháp đầu tưthực hiện. Phát triển Hồi là định hướng chiến lược trước mắt cũng nhưlâu dài của tỉnh Lạng Sơn. Cây Hồi Lạng Sơn ngoài ý nghĩa lớn về kinh tế nó còn mang một sắc thái nhân văn tốt đẹp, đó là tính kế thừa truyền thống từ đời này qua đời khác một cách có ý thức. Văn Quan là một huyện nổi tiếng từ lâu về trồng Hồi, song do nhiều yếu tố chi phối nên việc phát triển và mở rộng quy mô Hồi của huyện gặp không ít khó khăn. Những năm 1995 trở lại đây có nhiều thay đổi trên bình diện chung của cả nước và của Lạng Sơn nói riêng: Về kinh tế, chính trị, về giao lưu thị trường, cây Hồi đang có cơ hội để phát triển. Trong những năm gần đây, donhu cầu sử dụng tinh dầu Hồi trên thế giới ngày càng tăng, giá cả thị trường tương đối ổn định, cây Hồi được trả đúng vị trí của nó. Hơn nữa, Hồi còn là cây đa mục đích, vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân vừa có tác dụng che phủ bảo vệ đất cũng nhưbảo vệ môi trường sinh thái lâu dài và bền vững. Trong chương trình trồng mới 5 triệu ha rừng giai đoạn2001 ư 2010 của chính phủ, Hồi làmột trong những cây trồng chính của tỉnh Lạng Sơn. Đồng thời cũng là cây góp phần xoá đói giảmnghèo chủ yếu cho đồng bào các Dân tộc vùng sâu vùng xa của tỉnh. Chính vì vậy, việc nghiên cứu các cơ sởlý luận và thực tiễn nhằm xây dựng quy hoạch phát triển vùng Hồi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nói chung và huyện Văn Quan nói riêng là rất cần thiết và cấp bách.