Luận văn Phân tích chiến lược huy động vốn tại ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QTKD   LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH CHIẾN LƯỢC HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN Á CHÂU CHI NHÁNH THÀNH PH Ố CẦN THƠ GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: SINH VIÊN THỰC HIỆN: ThS. VÕ THỊ LANG LÊ PHÚ LỘC MSSV: 4053572 Lớp: Kế toán Kiểm toán – K31 TP Cần Thơ - 04/2009 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang i MỤC LỤC Trang Chương 1: GIỚI THIỆU ................................ ................................ .................... 1 1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu ................................ ................................ .................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................ ................................ ....................... 2 1.2.1. Mục tiêu chung................................ ................................ ........................ 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể................................ ................................ ........................ 3 1.3. Phạm vi nghiên cứu ................................ ................................ ........................ 3 1.3.1. Không gian................................ ................................ .............................. 3 1.3.2. Thời gian ................................ ................................ ................................ .3 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu ................................ ................................ .............. 3 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C ỨU ....4 2.1. Phương pháp luận ................................ ................................ ........................... 4 2.1.1. Khái niệm chiến lược và vốn huy động................................ .................... 4 2.1.2. Các bước thiết lập chiến lược ................................ ................................ ..6 2.1.3. Sơ đồ quy trình chiến lược................................ ................................ ....... 14 2.2. Phương pháp nghiên cứu ................................ ................................ ................ 15 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................ ................................ ...15 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ................................ ................................ .16 Chương 3: GIỚI THIỆU VÀ PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ NỘI TẠI NGÂN HÀNG Á CHÂU CHI NHÁNH THÀNH PHỐ CẦN THƠ .............................. 18 3.1. Khái quát về ngân hàng TMCP Á Châu................................ .......................... 18 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ................................ ........................... 18 3.1.2. Hệ thống mạng lưới................................ ................................ ................. 20 3.1.3. Sản phẩm dịch vụ ................................ ................................ .................... 20 3.1.4. Cơ cấu bộ máy tổ chức ngân hàng TMCP Á Châu Cần Thơ .................... 25 3.1.5. Chức năng và nhiệm vụ ................................ ................................ ........... 26 3.1.6. Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP Á Châu Cần Thơ ...28 3.2. Phân tích tình hình huy động vốn của ngân hàng TMCP Á Châu Cần Thơ .....34 3.2.1. Phân tích nguồn vốn huy động phân theo kỳ hạn ................................ .....34 3.2.2. Phân tích nguồn vốn huy động phân theo thành phần kinh tế ................... 37 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang ii 3.2.3. Phân tích nguồn vốn huy động phân theo nội tê, ngoại tê và vàng ........... 39 3.3. Phân tích một số chỉ tiêu đánh giá tình hình động vốn tại Á Châu Cần Thơ ....42 3.3.1. Vốn huy động/tổng nguồn vốn ................................ ................................ 42 3.3.2. Tổng dư nợ/vốn huy động ................................ ................................ ....... 43 3.4. Phân tích điểm mạnh điểm yếu của ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ thông qua các hoạt động chức năng ......................... 43 3.4.1 Nhân sự ................................ ................................ ................................ ....43 3.4.2. Sản phẩm dịch vụ ................................ ................................ .................... 44 3.4.3. Marketing ................................ ................................ ................................ 45 3.4.4. Về tài chính ................................ ................................ ........................... 47 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG BÊN NGOÀI TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ................................ ................................ ............ 48 4.1. Phân tích môi trường vĩ mô ................................ ................................ ............. 48 4.1.1. Yếu tố kinh tế ................................ ................................ .......................... 48 4.1.2. Yếu tố tự nhiên ................................ ................................ ........................ 52 4.1.3. Yếu tố dân số và lao động ................................ ................................ ........ 53 4.1.4. Yếu tố quốc tế................................ ................................ .......................... 53 4.2. Phân tích môi trường vi mô ................................ ................................ ............. 54 4.2.1. Phân tích đối thủ cạnh tranh hiện tại ................................ ......................... 54 4.2.2. Phân tích đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn ................................ ......................... 58 4.2.3. Phân tích vấn đề cạnh tranh lãi suất của các ngân hàng ............................ 59 4.2.4. Khách hàng................................ ................................ .............................. 60 4.3. Phân tích những cơ hội và thách thức ................................ .............................. 61 4.3.1. Phân tích những cơ hội ................................ ................................ ............ 61 4.3.2. Những thách thức ................................ ................................ .................... 63 4.4. Phân tích ma trận SWOT ................................ ................................ ................ 64 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ CHIẾN LƯỢC HUY ÐỘNG VỐN VÀ ÐÁNH GIÁ CÁC CHIẾN LƯỢC HUY ÐỘNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN Á CHÂU TAI CHI NHÁNH THÀNH PHỐ CẦN THƠ ........................ 67 5.1. Sứ mệnh và mục tiêu................................ ................................ ....................... 67 5.1.1 Sứ mệnh ................................ ................................ ................................ ..67 5.1.2. Mục tiêu ................................ ................................ ................................ ..68 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang iii 5.2. Phân tích chiến lược huy động vốn và đánh giá chiến lược .............................. 69 5.2.1. Chiến lược phát triển sản phẩm ................................ ................................ 69 5.2.2. Chiến lược thâm nhập thị trường................................ .............................. 71 5.2.3. Chiến lựơc phát triển thị trường...................................... ............................ 72 5.3. Đánh giá chiến lược ................................ ................................ ........................ 73 5.4. Biện pháp thực hiện chiến lược ................................ ................................ ....... 73 5.4.1. Giải pháp về quản lí lãi suất ................................ ................................ .....73 5.4.2. Công nghệ ................................ ................................ ............................... 74 5.4.3. Ða dạng hoá các hình thức huy động vốn và dịch vụ ................................ 74 5.4.4. Cơ sở vật chất và đào tạo nhân lực ................................ ........................... 75 5.4.5. Marketing ngân hàng hay chăm sóc khách hàng................................ ....... 75 Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................ ......................... 77 6.1. Kết luận ................................ ................................ ................................ .......... 77 6.2. Kiến nghị................................ ................................ ................................ ........ 78 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................ ................................ ..................... 79 PHỤ LỤC ................................ ................................ ................................ ............. 80 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang iv DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 1: Ma trận SWOT................................ ................................ ......................... 17 Bảng 2: Kết quả hoạt động kinh doanh tại AC B Cần Thơ................................ ......28 Bảng 3: Doanh thu của ACB Cần Thơ................................ ................................ ...29 Bảng 4: Chi phí của ACB Cần Thơ ................................ ................................ ....... 31 Bảng 5: Vốn huy động phân theo kỳ hạn tại ACB Cần Thơ ................................ ..34 Bảng 6: Vốn huy động phân theo thành phần kinh tế tại ACB Cần Thơ ................ 38 Bảng 7: Vốn huy động phân theo thành phần nội tệ, ngoại tê và vàng tại ACB Cần Thơ ................................ ................................ ................................ ..40 Bảng 8: Đánh giá vốn huy động/ tổng nguồn vốn tại ACB Cần Thơ...................... 42 Bảng 9: Đánh giá tổng dư nợ/vốn huy động tại ACB Cần Thơ .............................. 43 Bảng 10: Trình độ chuyên môn, ngoại ngữ của nhân viên ACB Cần Thơ ................................ ................................ ................................ ....................... 44 Bảng 11: Cơ cấu kinh tế Cần Thơ................................ ................................ .......... 48 Bảng 12: Thị phần huy động vốn trên địa bàn Cần Thơ ................................ ......... 57 Bảng 13: Lãi suất huy động vốn các ngân hàng tại Cần Thơ vào tháng 02/2008 ................................ ................................ ................................ ................. 60 Bảng 14: Ma trận SWOT đối với ACB Cần Th ơ ................................ ................... 65 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang v DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1: Sơ đồ quy trình chiến lược................................ ................................ ........ 14 Hình 2: Mạng lưới hoạt động ACB Cần Thơ ................................ ......................... 20 Hình 3: Cơ cấu bộ máy tổ chức tại ACB Cần Thơ ................................ ................. 25 Hình 4: Biểu đồ phân tích doanh thu tại ACB Cần Thơ ................................ ......... 30 Hình 5: Biểu đồ phân tích chi phí tại ACB Cần Thơ ................................ .............. 32 Hình 6: Biểu đồ phân tích lợi nhuận tại ACB Cần Thơ ................................ .......... 33 Hình 7: Biểu đồ vốn phân theo kỳ hạn tại ACB Cần Thơ ................................ ......36 Hình 8: Biểu đồ huy động vốn phân theo nội tê, ngoại tê và vàng tại ACB Cần Thơ ................................ ................................ ................................ ....... 41 Hình 9a,b,c: Biểu đồ cơ cấu kinh tế Cần Thơ năn 2006,2007,2008 ........................ 49 Hình 10a: Biểu đồ thị phần huy động vốn tại Cần Thơ năm 2006 .......................... 57 Hình 10b,c: Biểu đồ thị phần huy động vốn tại Cần Th ơ năm 2006,2007,2008................................ ................................ ................................ .....58 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang vi DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT Tiếng Việt TMCP Thương mại cổ phần ACB Ngân hàng Á Châu BIDV Ngân hàng đầu tư và phát tiển Việt Nam SHB Ngân hàng cổ phần Sài Gòn Hà Nội VIP Ngân hàng quốc tế ngoài quốc doanh ASEAN + 3 Hiệp hội các nước Đông Nam Á cộng thêm Trung Quốc, Nhật Bản , Hàn Quốc. WTO Tổ chức thương mại thế giới Eximbank Ngân hàng xuất nhập khẩu Việt Nam Vietcombank Ngân hàng ngoại thương Việt Nam Argibank Ngân hàng nông nghiệp & nông thôn Việt Nam Vietinbank Ngân hàng công thương Việt Nam USD Đồng đôla Mỹ EUR Đồng tiền chung Châu Âu CAN Đồng Canada AUD Đồng đôla Úc … Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang 1 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Trong thời buổi nền kinh tế hiện nay và ngày trước, để công việc kinh doanh có hiệu quả thì chúng ta cần phải có một chiến lược rõ ràng. Từ chiến lược đó chúng ta mới đề ra kế hoạch cụ thể phù hợp thì công việc kinh doanh mới thành công và phát triển được. Và ngân hàng cũng vậy, họ cần vốn để kinh doanh các sản phẩm cho vay của mình cho nên ngân hàng cần có một chiến lược huy động vốn. Một chiến lược đề ra là để thực hiện trong thời gian ít nhất l à một năm. Vì thế khi thực hiện một chiến lược sẽ dẫn đến sự thành bại của ngân hàng trong năm nên đây là điều rất quan trọng. Mà chiến lược huy động vốn, trong đó vốn là gi? Đơn giản vốn là tiền. Đối với mỗi doanh nghiệp hay công ty muốn th ành lập điều quan trọng cần có vốn, vì có vốn mới có thể mua hàng hay nguyên vật liệu để sản xuất. Từ đó, chúng ta mới có thể thực hiện công việc kinh doanh của m ình. Khi công việc kinh doanh của chúng ta bắt đầu có lợi nhuận thì lượng tiền mặt sẽ tăng lên. Lúc đó các công ty hay doanh nghiệp sẽ muốn lượng tiền đó sinh lời theo thời gian và muốn an toàn tránh rủi ro mất mát. Muốn thực hiện điều đó chỉ còn cách lập tài khoản ở các ngân hàng để gửi tiền. Ngoài khách hàng công ty hay doanh nghi ệp, còn có các khách hàng là cá nhân nhưng k hách hàng này thường gửi tiền với số lượng ít do vốn của khách hàng cá nhân là không lớn. Việc gửi tiền ở các ngân hàng là rất tiện ích vì chúng ta có thể gửi tiền thanh toán không kỳ hạn sẽ giúp vốn chúng ta linh động khi cần có thể rút ra hoặc thanh toán cho các đối tác một cách dễ dàng, thuận tiện và chính xác, không những vậy mà chúng ta còn có một số tiền khác sinh lời trên số tiền mà chúng ta gửi. Còn đối với ngân hàng, số tiền mà khách hàng gửi vào cũng gọi là vốn nhưng đó là vốn huy động của ngân hàng. Đây là một trong số hai nguồn vốn của ngân h àng, vốn điều lệ thì theo quy định của nhà nước,còn vốn huy động là do ngân hàng huy động dưới nhiều hình thức. Nhưng vốn huy động sẽ là một trong những nhân tố quyết đinh đến sự tồn tại v à phát Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang 2 triển của ngân hàng. Vì có được lượng tiền gửi cao sẽ đáp ứng được nhu cầu cho vay và các đầu tư kinh doanh khác. V ì thê ngân hàng cần phải có một chiến lược đúng đắn và nhất định trong việc huy động vốn để cho mọi cá nhân tổ chức tin tưởng gửi tiền cho ngân hàng thực hiện việc kinh doanh của m ình. Như chúng ta đã biết năm 2008 cuộc khủng hoảng kinh tế to àn cầu đã tác động đến mọi mặt của đời sống , giá cả gia tăng. Mọi tổ chức cá nhân đều không dám đầu tư theo hoạch định mà gởi vốn vào ngân hàng vì lãi suất cao mà an toàn vốn. Nhưng để hồi phục nền kinh tế cũng nh ư kích thích cung cầu để các hoạt động trao đổi lưu thông diễn ra bình thường, không để tình trạng thừa vốn xảy ra, ngân hàng nhà nước đã điều chỉnh lãi suất huy động vốn từ 11-12%/năm xuống chỉ còn gần 6%/năm. Cùng với đó là hỗ trợ lãi suất cho vay. Với tình hình hiện taị, các tổ chức, cá nhân sẽ không có khuynh hướng gởi tiền để ngân hàng huy động vốn vì lãi suất quá thấp và còn có thể giảm thêm nữa. Với tình hình trên, các ngân hàng nhất là các ngân hàng thương mại cổ phần cần phải có chiến lược sao cho đúng đắn, hợp lý và phù hợp với tình hình hiện tại để có thể huy động vốn phuc vụ cho mục đích kinh doanh và nhu cầu của các tổ chức cá nhân, còn các ngân hàng cổ phần hóa thì dù sao ngân hàng nhà nước cũng còn nắm thị phần nên có thể chi viện vốn trong tình trạng ngân hàng thiếu và cần vốn. Vì vậy, với tình hình trên, tôi quyết định chọn đề tài: “ Phân tích chiến lược huy động vốn của ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh Th ành phố Cần Thơ” để làm đề tài cho luận văn cho mình. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích, đánh giá tình hình huy động vốn và phân tích các yếu tố môi trường bên trong và môi trường bên ngoài của ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ trong ba năm từ 2006 – 2008 để làm cơ sở cho việc đánh giá chiến lược huy động vốn hiện tại của ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ. Từ đó đưa ra các biện pháp để nâng cao hiệu quả của việc huy động vốn cho năm 2009 – 2010 tại của ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ. Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang 3 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Phân tích tình hình huy động vốn của ngân hàng Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ qua ba năm 2006, 2007, 2008 để xác định khả năng thu hút vốn của ngân hàng hiện tại. - Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của ngân hàng Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ làm cơ sở cho việc nâng cao hiệu quả của chiến lược huy động vốn của ngân hàng trong năm 2009 và năm 2010. - Phân tích những yếu tố môi trường bên ngoài từ đó rút ra những cơ hội và thách thức mà ngân hàng gặp phải trong điều kiện kinh tế mới. - Phân tích chiến lược huy động vốn hiện tại và đề ra biện pháp thực hiện để chiến lược huy động vốn có hiệu quả hơn cho năm 2009 -2010. 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Không gian (địa bàn nghiên cứu) Thực hiện nghiên cứu đề tài tại hội sở chi nhánh cấp 1 của ngân h àng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh th ành phố Cần Thơ tại số 17 – 19 đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Tân An, Quận Ninh Kiều, Thành phố Cần Thơ. 1.3.2. Thời gian Thời gian thực hiện đề tài trong khoảng thời gian từ ngày 02-02-2009 đến ngày 15-04-2009. Đề tài phân tích số liệu của ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ qua ba năm 2006, 2007, 2008. Phân tích các yếu tố vi mô và vĩ mô thông qua các báo cáo của Ủy ban nhân dân, mục tiêu phát triển kinh tế của Thành phố Cần Thơ năm 2006, 2007, 2008 trên cổng thông tin Thành phố Cần Thơ. 1.3.3. Ðối tượng nghiên cứu Vấn đề huy động vốn và chiến lược huy động vốn tại ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh thành phố Cần Thơ. Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang 4 CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Khái niệm chiến lược và vốn huy động 2.1.1.1. Chiến lược là gì? Chiến lược là tập hợp những quyết định và hành động hướng các mục tiêu đề ra để các nhân tố năng lực và nguồn lực của đơn vị, tổ chức đáp ứng được những cơ hội và thách thức từ bên ngoài. 2.1.1.2. Khái niệm vốn huy động Nguồn vốn huy động chủ yếu của ngân h àng thương mại gồm: - Tiền gửi của khách hàng. - Tiền gửi tiết kiệm. - Phát hành giấy tờ có giá. a. Tiền gửi của khách hàng. Tiền gửi là yếu tố mang tính quyết định sự tồn tại của một ngân h àng. Tiền gửi khách hàng tại các tổ chức tín dụng bao gồm tiền gửi của doanh nghiệp , tổ chức kinh tế, cá nhân nhằm mục đích để giao dịch thanh toán. Tiền gửi thanh toán của khách hàng bao gồm tiền gửi thanh toán không kỳ hạn và tiền gửi thanh toán có kỳ hạn. - Tiền gửi không kỳ hạn: là loại tiền gửi của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, cá nhân gửi vào ngân hàng với mục đích chính để thực hiện các khoản chi trả trong hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng. Đặc điểm tiền gửi không kỳ hạn là người gửi tiền có thể gửi tiền vào và rút tiền ra bất cứ lúc nào trong phạm vi số dư tài khoản và ngân hàng trả lãi với lãi suất thấp. Tính chất của tài khoản thanh toán là luôn luôn có số dư Có. Tuy nhiên, nếu khách hàng được ngân hàng cho phép thấu chi tài khoản thì tài khoản này có thể có số dư Nợ nên còn gọi là tài khoản vãng lai. Ngân hàng không không ch ế số dư Có nhưng khống chế số dư Nợ theo một hạn mức đã thỏa thuận giữa ngân hàng và người gửi tiền. Luận văn tốt nghiệp GVHD: Võ Thị Lang Trang 5 Hầu hết các ngân hàng khi thực hiện các nghiệp vụ thanh toán tr ên tài khoản thanh toán không kỳ hạn đều thu phí dịch vụ trên số tiền mỗi lầ