Luận văn Phân tích hiệu quả hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng công thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ

Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 1 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân1 Cần Thơ 2009 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH -- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ MỤC LỤC Giáo viên hướng dẫn : ThS. LÊ LONG HẬU Sinh viên thực hiện Lê Thị Mỹ Xuân MSSV: 4053886 Lớp : Tài chính – Ngân hàng Khoá : 31 Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 2 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân2 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ......................................................................................1 1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu .................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................2 1.2.1. Mục tiêu chung ...................................................................................2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ...................................................................................2 1.3. Phạm vi nghiên cứu.....................................................................................2 1.3.1. Không gian...........................................................................................2 1.3.2. Thời gian ..............................................................................................3 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu ...........................................................................3 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........4 2.1. Phương pháp luận ........................................................................................4 2.1.1. Một số vấn đề cơ bản về tài trợ xuất nhập khẩu trong nền kinh tế hiện đại ....................................................................................................................4 2.1.1.1. Sự cần thiết của hoạt động xuất nhập khẩu ..................................4 2.1.1.2. Nhu cầu tài trợ xuất nhập khẩu .....................................................5 2.1.1.3. Các nguồn tài trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu ..........................6 2.1.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với hoạt động xuất nhập khẩu .......8 2.1.3. Tài trợ xuất nhập khẩu .........................................................................9 2.1.3.1. Khái niệm .....................................................................................9 2.1.3.2. Đặc điểm của tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu ................................9 2.1.3.3. Vai trò của tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu ..................................10 2.1.3.4. Các hình thức tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu ở ngân hàng thương mại .............................................................................................................11 2.1.4 Các chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng ..........................15 2.1.4.1 Nợ xấu trên tổng dư nợ (%)..........................................................16 2.1.4.2 Dư nợ trên vốn huy động (%, lần) ................................................16 2.1.4.3 Hệ số thu nợ (%, lần) ...................................................................16 2.1.4.4 Vòng quay vốn tín dụng (vòng)....................................................17 2.1.4.5 Dư nợ trên tổng dư nợ (%) ...........................................................17 2.1.4.6. Tỷ lệ dư nợ cho vay tài trợ XNK trên tổng dư nợ (%) .................17 2.1.4.7. Tỷ lệ doanh số cho vay tài trợ XNK trên tổng nguồn vốn (%).......................................................................................................17 Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 3 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân3 2.1.4.8. Tỷ lệ doanh số cho vay tài trợ XNK trên tổng doanh số cho vay (%) .........................................................................................................................18 2.2. Phương pháp nghiên cứu ...........................................................................18 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu.............................................................18 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ...........................................................18 CHƯƠNG 3:GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ ...............................20 3.1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH ..........................................................................20 3.2. MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA VIETINBANK CẦN THƠ ....................................................................................22 3.2.1. Huy động vốn ....................................................................................22 3.2.2. Cho vay tín dụng ...............................................................................22 3.2.3. Bão lãnh.............................................................................................22 3.2.4. Thanh toán và tài trợ thương mại .......................................................22 3.2.5. Ngân quỹ ...........................................................................................22 3.2.6. Thẻ và ngân hàng điện tử ...................................................................22 3.3. CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA CÁC PHÒNG BAN .......................23 3.4. BỘ MÁY TỔ CHỨC VÀ CƠ CẤU NHÂN SỰ .........................................24 3.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH .......27 3.6. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN ..................................................34 3.6.1. Thuận lợi ..............................................................................................34 3.6.2. Khó khăn ..............................................................................................34 3.7. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA VIETINBANK CẦN THƠ ..............35 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI VIETINBANK CẦN THƠ ..........................38 4.1. TÌNH HÌNH CHUNG ................................................................................38 4.2. PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU QUA BA NĂM ..........................................................................................39 4.2.1. Phân tích doanh số cho vay ................................................................42 4.2.2. Phân tích doanh số thu nợ...................................................................48 4.2.3. Phân tích dư nợ tín dụng.....................................................................53 4.2.4. Hệ số thu nợ.......................................................................................58 Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 4 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân4 4.3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU QUA 3 NĂM .................................................................................61 4.3.1. Dư nợ tài trợ XNK /Vốn huy động.....................................................63 4.3.2. Dư nợ tài trợ XNK /Tổng dư nợ.........................................................63 4.3.3. Tỷ lệ nợ xấu tài trợ XNK ...................................................................63 4.3.4. Hệ số thu nợ tài trợ XNK ...................................................................64 4.3.5. Vòng quay vốn tín dụng tài trợ XNK .................................................65 4.4. ĐÁNH GIÁ LỢI NHUẬN CỦA HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU QUA 3 NĂM ......................................................................65 4.4.1. Tổng chi phí TT XNK/thu nhập TTXNK ...........................................67 4.4.2. Tổng Thu Nhập TT XNK/Tổng Dư Nợ TT XNK...............................67 4.4.3. Tổng Chi Phí TT XNK/Tổng Dư Nợ TT XNK...................................67 4.4.4. Lợi Nhuận TT XNK/Tổng Thu Nhập TT XNK..................................67 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG CẦN THƠ...........................................69 5.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN TỒN ĐỌNG CỦA CHI NHÁNH .......................69 5.2. CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ VÀ MỞ RỘNG QUY MÔ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XNK ..........................................70 5.3. GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO........................................................72 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..........................................................75 6.1. Kết luận .....................................................................................................75 6.2. Kiến nghị ...................................................................................................75 6.2.1. Đối với Nhà nước và các cơ quan ban ngành ........................................76 6.2.2. Đối với VIETINBANK Cần Thơ ........................................................76 6.2.3. Đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu ..................................................78 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................79 DANH MỤC BIỂU BẢNG Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 5 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân5 Bảng 1 :TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA VIETINBANK CẦN THƠ QUA 03 NĂM...............................................................................................28 Bảng 2: KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA VIETINBANK CẦN THƠ QUA BA NĂM .............................................................................................31 Bảng 3 : CHỈ TIÊU KẾ HOẠCH VIETINBANK CẦN THƠ NĂM 2009 .............37 Bảng 4 :TỶ TRỌNG CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI VIETINBANK CẦN THƠ .....................................................................................38 Bảng 5: TÌNH HÌNH CƠ CẤU LỢI NHUẬN TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI VIETINBANK CẦN THƠ .............................................................................39 Bảng 6 : TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI VIETINBANK CẦN THƠ QUA 03 NĂM .........................................40 Bảng 7 : DOANH SỐ CHO VAY TÀI TRỢ XNK THEO NGÀNH KINH TẾ QUA 03 NĂM........................................................................................................43 Bảng 8 : DOANH SỐ THU NỢ TÀI TRỢ XNK THEO NGÀNH KINH TẾ QUA BA NĂM ......................................................................................................49 Bảng 9 : DƯ NỢ CHO VAY TÀI TRỢ XNK THEO NGÀNH KINH TẾ QUA 03 NĂM .................................................................................................................54 Bảng 10: HỆ SỐ THU NỢ TÀI TRỢ XNK THEO NGÀNH KINH TẾ QUA 03 NĂM........................................................................................................58 Bảng 11: CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI VIETINBANK CẦN THƠ QUA BA NĂM....................................................62 Bảng 12 : HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU QUA BA NĂM TẠI VIETINBANK ...............................................................................66 DANH SƠ ĐỒ Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 6 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân6 Sơ đồ 1: CÁC HÌNH THỨC TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CÁC NHTM VIỆT NAM ..................................................................... 12 Sơ đồ 2 : SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG CẦN THƠ................................................................................26 Sơ đồ 3 : KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA VIETINBANK CẦN THƠ QUA BA NĂM .....................................................................................32 Sơ đồ 4: TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI VIETINBANK CẦN THƠ ........................................41 Sơ đồ 5: DOANH SỐ CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU THEO NGÀNH TẠI VIETINBANK CẦN THƠ .....................................45 Sơ đồ 6: DOANH SỐ THU NỢ TÀI TRỢ XNK THEO NGÀNH QUA 3 NĂM CỦA VIETINBANK.....................................................................50 Sơ đồ 7: DƯ NỢ CHO VAY TÀI TRỢ XNK THEO NGÀNH QUA 3 NĂM CỦA VIETINBANK........................................................................56 Sơ đồ 8 : HỆ SỐ THU NỢ TÀI TRỢ XNK THEO NGÀNH KINH TẾ QUA BA NĂM CỦA VIETINBANK........................................................59 DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 7 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân7 BP: Bộ phận CN: Chi nhánh NH: Ngân hàng NHNN: Ngân hàng nhà nước KH: Khách hàng PGD: Phòng giao dịch TK Tài khoản TT: Thanh toán CHƯƠNG 1 Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 8 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân8 GIỚI THIỆU 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Trong xu hướng quốc tế hoá mạnh mẽ nền kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam đang dần từng bước hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới. Ngày 11/1/2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đây là một sự kiện quan trọng mở ra các cơ hội cũng như các thách thức cho nền kinh tế Việt Nam để ngày càng hội nhập sâu, rộng hơn vào nền kinh tế thế giới, tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Các hoạt động kinh tế đối ngoại nói chung và hoạt động thương mại, đầu tư nói riêng của nước ta với các nước trên thế giới đã và đang ngày càng mở rộng và phát triển hết sức phong phú, khẳng định ngày càng đầy đủ hơn vị trí và vai trò của Việt Nam trong cộng đồng thế giới. Những thách thức mà các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam hiện nay đang phải đối mặt ngày càng nhiều, điều đó đòi hỏi các doanh nghiệp xuất nhập khẩu phải hoàn thiện và nâng cao tính cạnh tranh, tính hiệu quả trong kinh doanh, nhưng nếu chỉ dựa vào nguồn tài chính có sẵn thì họ không thể thực hiện được tốt vai trò của mình. Chính vì thế cần phải mở rộng quan hệ hợp tác với ngân hàng thông qua mối quan hệ tín dụng tài trợ. Trong kinh doanh, dù là nhà nhập khẩu hay xuất khẩu, dịch vụ Tài trợ xuất nhập khẩu của ngân hàng luôn luôn là một công cụ quan trọng trong việc hỗ trợ cho dòng tiền của các doanh nghiệp và giúp họ phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Việc mở ra các quan hệ ngoại thương và đầu tư quốc tế ngày càng rộng rãi đòi hỏi phải phát triển không ngừng các quan hệ thanh toán, tiền tệ và các dịch vụ ngân hàng quốc tế. Các ngân hàng thương mại đóng vai trò như là cầu nối cho các quan hệ kinh tế nói trên. Bên cạnh đó, từ ngày 01/04/2007, thực hiện lộ trình theo cam kết gia nhập WTO, các ngân hàng nước ngoài được thành lập ngân hàng con 100% vốn nước ngoài ở Việt Nam. Điều này đã đặt các NHTM Việt Nam nói chung đặc biệt là các NHTM nhà nước nói riêng trước nguy cơ, thách thức lớn về cạnh tranh, được mất ngay tại Việt Nam. Áp lực cạnh tranh đối với khối NHTM quốc doanh không chỉ từ các Ngân hàng nước ngoài mà cả từ các NHTM cổ phần. Vì vậy, tuy thị phần của khối ngân hàng quốc doanh vẫn chiếm áp đảo trên thị trường Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 9 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân9 nhưng sự sụt giảm thị phần của khối ngân hàng này có thể coi là một sự chuyển dịch tất yếu. Trước áp lực này, để có thể tồn tại và đứng vững trong cạnh tranh, thực hiện tốt vai trò là cầu nối của nền kinh tế, Ngân hàng Công thương Việt Nam, một trong những NHTM lớn thuộc sở hữu nhà nước đã coi việc phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong những năm tới. Nằm ở vị trí trung tâm Đồng bằng Sông Cửu Long, Thành phố Cần Thơ đang có những biến đổi không ngừng về mọi mặt, tạo nhiều cơ hội giao thương cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Từ tình hình thực tế ở địa phương, ngân hàng Công Thương chi nhánh Cần Thơ ngày càng khẳng định vai trò của mình đối với hoạt động xuất nhập khẩu, tiến hành nhiều biện pháp cải tiến và đa dạng hóa các hình thức tài trợ nhằm giúp cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu phát triển và tăng tính hiệu quả trong kinh doanh Với những lý do trên, trong quá trình công tác và nghiên cứu tại ngân hàng Công Thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ, em đã chọn đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng Công Thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ -VIETINBANK Cần Thơ’’ làm đề tài nghiên cứu của luận văn. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng Công Thương Việt Nam chi nhánh Cần thơ (VIETINBANK Cần Thơ). Qua đó giúp ta thấy được những thuận lợi, khó khăn và đưa ra một số giải pháp, kiến nghị để nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tài trợ XNK của ngân hàng. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể  Đánh giá chung kết quả hoạt động kinh doanh tại ngân hàng Công Thương Việt Nam, chi nhánh Cần thơ trong 3 năm (2006-2008) để thấy được biến động về hoạt động kinh doanh của chi nhánh.  Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu.  Đánh giá lợi nhuận của hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu của Chi nhánh qua 3 năm. Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 10 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân10  Đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu và hạn chế rủi ro trong hoạt động tín dụng của Chi nhánh. 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập từ năm 2006-2008 tại ngân hàng Công Thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. 1.3.1. Không gian (địa bàn nghiên cứu): ngân hàng Công Thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ 1.3.2. Thời gian (giai đoạn hoặc thời điểm thực hiện nghiên cứu): 02/02/2009 đến ngày 25/04/2009. 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu chủ yếu là nghiệp vụ cho vay tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Công Thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ thông qua những số liệu được thu thập trực tiếp từ các phòng ban của Ngân hàng. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại ngân hàng Công Thương Cần Thơ GVHD: ThS. LÊ LONG HẬU Trang 11 SVTH: Lê Thị Mỹ Xuân11 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Một số vấn đề cơ bản về tài trợ xuất nhập khẩu trong nền kinh tế hiện đại 2.1.1.1. Sự cần thiết của hoạt động xuất nhập khẩu Bất cứ một quốc gia nào muốn phát triển kinh tế không chỉ dựa vào nền sản xuất trong nước mà còn phải quan hệ với các nước bên ngoài. Do có sự khác nhau về điều kiện tự nhiên như tài nguyên, khí hậu… mà mỗi quốc gia có thế mạnh trong việc sản xuất một số mặt hàng nhất định. Để đạt được hiệu quả kinh tế đồng thời đáp ứng được nhu cầu ngày càng đa dạng ở trong nước, các quốc gia đều mong muốn có được những sản phẩm chất lượng cao với giá rẻ hơn từ các nước khác đồng thời mở rộng được thị trường tiêu thụ đối với các sản phẩm thế mạnh của mình. Chính từ mong muốn đó đã làm nãy sinh hoạt động thương mại quốc tế. Hoạt động thương mại quốc tế thông qua mối quan hệ rộng rãi vượt ra ngoài biên giới quốc gia sẽ là cầu nối giữa nền kinh tế trong nước với nền kinh tế bên ngoài, đồng thời tạo ra động lực thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế ở mỗi khu vực và trên toàn thế giới. Thương mại quốc tế được cấu thành bởi hai bộ phận cơ bản là xuất khẩu và nhập khẩu. Do vậy, xác định được vai trò quan trọng cũng như có sự quan tâm thích đáng đến hoạt động xuất nhập khẩu là nhiệm vụ hàng đầu của hoạt động thương mại quốc tế. Đối với nước ta, ngoài những đặc điểm nêu trên còn có những đặc thù riêng, đó là nền kinh tế có xuất phát điểm thấp, cơ sở hạ tầng kỹ