Luận văn Phân tích hiệu quả kinh tế mô hình trồng chanh huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ VIỆN NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN ĐBSCL TRẦN NGUYỄN TRÚC GIANG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH TẾ MÔ HÌNH TRỒNG CHANH HUYỆN CAO LÃNH TỈNH ĐỒNG THÁP LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CAO HỌC NGÀNH PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN 2015 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ VIỆN NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN ĐBSCL TRẦN NGUYỄN TRÚC GIANG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH TẾ MÔ HÌNH TRỒNG CHANH HUYỆN CAO LÃNH TỈNH ĐỒNG THÁP LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CAO HỌC NGÀNH PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN MÃ NGÀNH: 52 62 01 16 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN PGS. TS. DƯƠNG NGỌC THÀNH 2015 CHẤP THUẬN CỦA HỘI ĐỒNG Luận văn này với đề tựa là “Phân tích hiệu quả kinh tế mô hình trồng chanh huyện Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp”, do học viên Trần Nguyễn Trúc Giang thực hiện theo sự hướng dẫn của PGs.TS Dương Ngọc Thành. Luận văn đã được báo cáo và được hội đồng chấm luận văn thông qua ngày ..... tháng ..... năm. Ủy viên Thư ký Phản biện 1 Phản biện 2 Cán bộ hướng dẫn PGS.TS. Dương Ngọc Thành Chủ tịch hội đồng LỜI CẢM TẠ Qua 02 năm học tập và nghiên cứu tại Viện nghiên cứu & Phát triển Đồng bằng sông Cửu Long – Trường Đại Học Cần Thơ, được quý Thầy, Cô tận tình hướng dẫn, tôi đã tiếp thu được nhiều kiến thức thiết thực và bổ ích phục vụ cho cuộc sống cũng như trong công việc của mình. Bản thân luôn trân trọng những tình cảm, sự nhiệt tình mà quý Thầy, Cô đã giành cho bản thân tôi và cho lớp Cao học Phát triển nông thôn khóa 20. Trước tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn đến quý Thầy Cô ở Viện Nghiên cứu Phát triển đồng bằng sông Cửu Long – Trường Đại học Cần Thơ đã cung cấp những kiến thức quý báu cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại Trường. Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Dương Ngọc Thành – Thầy đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, động viên và hỗ trợ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến quý cơ quan: Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Tháp, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cao Lãnh, Ủy ban nhân dân xã Bình Thạnh và các cán bộ khuyến nông cùng bà con nông dân trồng chanh đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình điều tra thực tế. Tôi cũng xin cảm ơn các chú, các anh chị em lớp Cao học Phát triển Nông thôn khóa 20 và các bạn hữu đã thường xuyên giúp đỡ, hỗ trợ tôi trong thời gian học tập tại Trường và trong quá trình thực hiện luận văn. Xin cảm ơn những người thân trong gia đình đã hỗ trợ, tạo mọi điều kiện, động viên tôi vượt qua khó khăn trong học tập và trong cuộc sống để hoàn thành khóa học và hoàn chỉnh luận văn này. Xin chân thành cảm ơn! Trần Nguyễn Trúc Giang TÓM TẮT Huyện Cao Lãnh là nơi có diện tích trồng chanh lớn nhất trong tỉnh Đồng Tháp và đang được sự quan tâm đặc biệt từ nông dân và chính quyền địa phương. Cây chanh là một trong những chương trình trọng điểm để phát triển kinh tế, tăng thu nhập cho người nông dân nông thôn tại địa phương. Đề tài “Phân tích hiệu quả kinh tế của mô hình trồng chanh huyện Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp” nhằm đánh giá thực trạng trồng chanh tại địa phương, tìm ra những mặt tồn tại và nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, từ đó đề xuất các giải pháp để góp phần phát triển mô hình trồng chanh tại địa phương và những vùng lận cận. Đề tài được thực hiện dựa trên số liệu phỏng vấn trực tiếp 90 hộ trồng chanh tại xã Bình Thạnh, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Sử dụng phương pháp phân tích chi phí – lợi ích và hàm hồi quy để xác định lợi nhuận và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả trồng chanh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, hoạt động trồng chanh của hộ có tham gia vào hợp tác xã đạt hiệu quả cao hơn so với các nông hộ sản xuất riêng lẻ. Hộ trồng chanh vẫn có lời khi đưa công lao động nhà vào chi phí sản xuất. Kết quả của mô hình hồi qui cho thấy trình độ học vấn, số lần tham gia tập huấn, tổng chi phí sản xuất, nhóm hộ sản xuất là những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của việc trồng chanh. Dựa vào kết quả nghiên cứu, một số giải pháp về cải thiện chất lượng cây giống, nâng cao kỹ thuật sản xuất, cùng các chính sách nông nghiệp có liên quan để góp phần thúc đẩy phát triển mô hình trồng chanh tại địa phương đã được đề xuất. Từ khóa: chanh, hiệu quả kinh tế, mô hình trồng chanh ABSTRACT Cao Lanh is the district with a largest lemon area of Dong Thap province and is the special interest from government. Lemon tree is one of the key programs for economic development to increase the income of rural farmers in the local. Research on “Effective economic analysis of lemons grown model at Cao Lanh district Dong Thap province” to assess the current of lemon growing in local to find out the existence and reasons that affect production efficiency, then propose solutions to improve to the development of the lemon model in the local and neighboring areas. This study was conducted based on survey of 120 households at Binh Thanh commune, Cao Lanh district, Dong Thap province. Using Costs and Returns Analysis (CRA) and regression to determine profitability and factors affecting the production efficiency. The results showed that activities of households in agricultural cooperative achieved higher efficiency with households don’t join on agricultural cooperative. Farmers still have profit even when putting family labor in production cost. Results of regression model showed that: education level, training participation, production costs and farmers group are factors affecting the result. Based on the results, this topic also suggest some solutions to improve varieties quality, advanced g growing techniques, and policies related to agriculture contributing to the development of the lemon model at local. Keywords: economic efficiency, lemon, the lemon modelTRANG CAM ĐOAN Tôi xin cam kết luận văn này được hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ luận văn cùng cấp nào khác. Cần Thơ, ngày //2015 Tác giả luận văn Trần Nguyễn Trúc Giang MỤC LỤC Chấp thuận của hội đồng i Lời cảm tạ ii Tóm tắt iii Abstract iv Trang cam kết kết quả v Mục lục vi Danh sách bảng viii Danh sách hình x Danh mục từ viết tắt xi Chương 1: Giới thiệu 1 1.1 Đặt vấn đề 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1 1.2.1 Mục tiêu chung 1 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 2 1.3 Câu hỏi và giả thiết nghiên cứu 2 1.3.1 Câu hỏi nghiên cứu 2 1.3.2 Giả thiết nghiên cứu 2 1.4 Đối tượng và giới hạn phạm vi nghiên cứu 2 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu 2 1.4.2 Giới hạn về nội dung nghiên cứu 2 1.4.3 Giới hạn về không gian nghiên cứu 2 1.4.4 Giới hạn về thời gian nghiên cứu 2 1.5 Kết quả mong đợi 3 1.6 Cấu trúc luận văn 3 Chương 2: Tổng quan tài liệu 5 2.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 5 2.1.1 Đặc điểm địa lý, tự nhiên, và kinh tế xã hội 5 2.1.2 Hiện trạng sản xuất nông nghiệp năm 2014 tỉnh Đồng Tháp 10 2.1.3 Tình hình phát triển trang trại, hợp tác xã, liên kết sản xuất và tiêu thụ 12 2.2 Một số vấn đề lý luận cơ bản về cây ăn quả có múi 17 2.2.1 Khái niệm, nguồn gốc và một số đặc tính của cây ăn quả có múi 17 2.2.2 Đặc điểm thực vật học của cây có múi 17 2.2.3 Giá trị sử dụng của cây có múi 18 2.2.4 Tình hình sản xuất và tiêu thụ cây có múi trên thế giới và tại Việt Nam 18 2.3 Một số vấn đề về GAP 23 2.3.1 Định nghĩa về GAP 23 2.3.2 Nguồn gốc GAP 23 2.3.3 Những yêu cầu chính của việc sản xuất theo GAP 24 2.3.4 Lợi ích của việc sản xuất theo GAP 24 2.4 Một số nghiên cứu có liên quan đến đề tài 24 Chương 3: Nội dung và phương pháp nghiên cứu 27 3.1 Phương pháp tiếp cận 27 3.2 Phương pháp thu thập số liệu 28 3.3 Phương pháp phân tích số liệu 29 3.3.1 Phương pháp thống kê mô tả 29 3.3.2 Phương pháp phân tích doanh thu – chi phí 30 3.3.3 Phương pháp phân tích hồi quy tương quan đa biến 31 3.3.4 Phương pháp kiểm định giả thuyết 32 3.3.5 Phương pháp tổng hợp 32 Chương 4: Kết quả và thảo luận 34 4.1 Thông tin nông hộ 34 4.1.1 Tuổi, học vấn và giới tính 34 4.1.2 Nhân khẩu và lao động của nông hộ 36 4.1.3 Đất đai và kinh nghiệm sản xuất của nông hộ 37 4.2 Thực trạng sản xuất chanh 39 4.3 Hiệu quả kinh tế của mô hình trồng chanh năm 2014 48 4.3.1 Chi phí sản xuất 48 4.3.2 Thu nhập của nông hộ trồng chanh 50 4.3.3 Hiệu quả kinh tế của nông hộ sản xuất chanh 51 4.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất chanh của nông hộ 52 4.5 Giải pháp phát triển mô hình trồng chanh tại huyện Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp 58 4.5.1 Căn cứ của giải pháp 58 4.5.2 Giải pháp phát trển mô hình trồng chanh 58 Chương 5: Kết luận và đề xuất 65 5.1 Kết luận 65 5.2 Đề xuất 66 Tài liệu tham khảo 67 Phụ lục 69 DANH SÁCH BẢNG Bảng 2.1: Dân số trung bình năm 2000-2014 7 Bảng 2.2: Tình hình sản xuất một số loại cây có múi trên thế giới 21 Bảng 2.3: Biến thiên diện tích và sản lượng cây có múi tại Việt Nam 22 Bảng 2.4: Tình hình tiêu thụ sản phẩm quả ở các thành phố và các vùng 22 Bảng 3.1 Diện tích và sản lượng chanh tại huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp 28 Bảng 3.2: Cơ cấu mẫu điều tra ở địa bàn nghiên cứu 29 Bảng 4.1: Nhóm tuổi của chủ hộ 34 Bảng 4.2: Trình độ học vấn của chủ hộ theo loại mô hình 35 Bảng 4.3: Cơ cấu giới tính trong quan sát mẫu 36 Bảng 4.4: Số nhân khẩu trong gia đình chủ hộ 36 Bảng 4.5: Số lao động tham gia trồng chanh trong gia đình 37 Bảng 4.6: Diện tích trồng chanh của nông hộ 38 Bảng 4.7: Kinh nghiệm trồng chanh của nông hộ 39 Bảng 4.8: Lý do tham gia trồng chanh 40 Bảng 4.9: Nơi mua giống sản xuất chanh 40 Bảng 4.10: Lý do chọn nơi mua giống sản xuất chanh 41 Bảng 4.11: Mật độ trồng chanh của nông hộ 41 Bảng 4.12: Tình hình tham gia tập huấn kỹ thuật của nông hộ 42 Bảng 4.13: Nơi mua phân, thuốc BVTV 43 Bảng 4.14: Phương thức thanh toán khi mua phân thuốc BVTV 43 Bảng 4.15: Lý do chọn cửa hàng mua phân thuốc bảo vệ thực vật 44 Bảng 4.16: Xác định thời điểm bón phân và phun thuốc BVTV theo nhóm 44 Bảng 4.17: Lý do tham gia hợp tác xã 45 Bảng 4.18: Lý do không tham gia hợp tác xã 46 DANH SÁCH HÌNH Hình 2.1 Bản đồ Tỉnh Đồng Tháp 4 Hình 2.2 Bản đồ huyện Cao Lãnh 8 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long GRDP Gross regional domestic product (Tổng sản phẩm trên địa bàn) DT Doanh thu CP Chi phí LN Lợi nhuận TB Trung bình KIP Key Informant Panel (Phỏng vấn nhóm người am hiểu) PRA Participatory Rural Appraisal (Đánh giá nông thôn có sự tham gia) HTX Hợp tác xã BVTV Bảo vệ thực vật ASEAN Association of Southeast Asian Nations (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á) AFTA ASEAN Free Trade Area (Khu vực mậu dịch tự do ASEAN) WTO Word Trade Organization (Tổ chức thương mại thế giới) CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 Đặt vấn đề Đồng Tháp là một trong những tỉnh có diện tích sản xuất nông nghiệp lớn nhất đồng bằng Sông Cửu Long, với tổng diện tích đất tự nhiên là 337.876ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp là 258.892 ha (chiếm 76,6%). Nằm kẹp giữa sông Tiền và sông Hậu, với hệ thống sông ngòi chằng chịt, Đồng Tháp chủ trương lấy nông nghiệp làm ngành kinh tế trọng điểm cho sự phát triển của tỉnh. Trong đó, trồng trọt được xem là ngành chủ lực với giá trị sản xuất năm 2014 đạt 26.170 tỷ đồng, chiếm 80,4% tổng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp (Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Đồng Tháp, 2014). Với mục tiêu phát triển nông nghiệp hiệu quả và bền vững, tỉnh Đồng Tháp đã và đang thực hiện việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp với việc quy hoạch lại vùng sản xuất theo hướng tập trung đồng thời mạnh dạn chuyển đổi từ các loại cây trồng kém hiệu quả sang các loại cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Cụ thể, diện tích gieo trồng cây hàng năm của tỉnh có xu hướng giảm, với diện tích năm 2014 là 562.494 ha, giảm 9.270 ha so với năm 2013. Thay vào đó, diện tích trồng cây ăn trái đang ngày càng tăng lên, diện tích năm 2014 là 23.421 ha, tăng 590 ha so với năm 2013. Qua đó, giá trị ngành trồng trọt cũng có xu hướng tăng, với tổng giá trị ngành trồng trọt năm 2014 đạt 26.170 tỷ đồng, tăng 1.972 tỷ đồng so với năm 2013 (Cục thống kê tỉnh Đồng Tháp, 2014). Căn cứ trên tình hình đó, tỉnh Đồng Tháp chủ trương tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp, với việc chọn những cây trồng có thương hiệu và lợi thế cạnh tranh để phát triển như: mô hình trồng xoài tại thành phố Cao Lãnh, mô hình sản xuất ớt tại huyện Thanh Bình, rau an toàn tại huyện Hồng Ngự, mô hình trồng chanh tại huyện Cao Lãnh...(Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp, 2014) Trong đó các mô hình được kể trên, mô hình trồng chanh tại huyện Cao Lãnh đã đăng kí được thương hiệu, bước đầu xây dựng và áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn GAP. Đây là mô hình đang rất được sự quan tâm từ chính quyền và bà con nông dân tại địa phương. Tuy nhiên cần có đề tài nghiên cứu cụ thể để đánh giá rõ hơn về hiệu quả của mô hình trồng chanh theo quy trình sản xuất GAP. Xuất phát từ thực tế đó đề tài: “Phân tích hiệu quả kinh tế của mô hình trồng Chanh huyện Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp” được thực hiện. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích hiệu quả kinh tế và đề xuất giải pháp phát triển cho mô hình trồng chanh tại huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể Đánh giá hiện trạng trồng chanh của nông hộ tại huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp Phân tích hiệu quả kinh tế và các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của nông hộ trồng chanh tại huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp Đề xuất các giải pháp phát triển mô hình trồng chanh tại huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp 1.3 Câu hỏi nghiên cứu 1.3.1 Câu hỏi nghiên cứu - Tình hình sản xuất chanh như thế nào? Định hướng phát triển mô hình trồng chanh ra sao? Hoạt động sản xuất và tiêu thụ chanh của hộ trồng chanh tại huyện Cao Lãnh như thế nào? - Mô hình trồng chanh mang lại hiệu quả như thế nào đối với nông hộ? Đâu là tiềm năng phát triển của việc trồng chanh? - Hoạt động trồng chanh của nông hộ chịu tác động bởi những nhân tố nào? Đâu là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp? - Giải pháp nào được lựa chọn để phát triển mô hình trồng chanh của nông hộ? 1.3.2 Giả thuyết nghiên cứu - Có sự khác biệt ý nghĩa về hiệu quả kinh tế của mô hình chanh giữa nhóm nông hộ trong hợp tác xã và nhóm nông hộ ngoài hợp tác xã. 1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là những hoạt động của hộ trồng chanh và hiệu quả của nó tại địa bàn nghiên cứu. Trong đề tài này, tác giả giới hạn đối tượng nghiên cứu bao gồm những hộ có diện tích trồng chanh từ 2.000m2 trở lên, thời gian trồng chanh ít nhất 5 năm, và độ tuổi của cây từ 5 – 8 tuổi. Ngoài ra, đề tài cũng tiến hành phỏng vấn đối với lãnh đạo các cơ quan ban ngành cấp tỉnh, huyện và xã có liên quan để tìm định hướng trong các giải pháp phát triển. 1.4.2 Giới hạn về nội dung nghiên cứu Nội dung nghiên cứu tập trung vào phân tích đánh giá thực trạng trồng chanh, so sánh hiệu quả giữa các hộ trồng chanh trong và ngoài hợp tác xã, các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của mô hình trồng chanh. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển mô hình trồng chanh theo hướng bền vững tại địa phương trong thời gian tới. Do thời gian và kinh phí có hạn nên trong nghiên cứu này tác giả chỉ phân tích hiệu quả tài chính của các hộ trồng chanh. 1.4.3 Giới hạn về không gian nghiên cứu Địa bàn nghiên cứu của đề tài là huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. 1.4.4 Giới hạn về thời gian nghiên cứu Thời gian thực hiện trong năm 2015. 1.5 Kết quả mong đợi Thấy được hiệu quả kinh tế ở các hình thức sản xuất khác nhau của 2 nhóm nông hộ trong và ngoài hợp tác xã, từ đó thấy được hình thức nào mang lại hiệu quả cao hơn cho nông dân. Tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của việc trồng chanh, từ đó đề xuất giải pháp phát triển mô hình theo hướng bến vững. 1.6 Cấu trúc luận văn Nội dung của luận văn được kết cấu gồm 05 chương: Chương 1: Giới thiệu Gồm các nội dung bối cảnh chung về vấn đề nghiên cứu và sự cần thiết của đề tài, giới thiệu mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu, phạm vi giới hạn nghiên cứu của đề tài, kết quả mong đợi của đề tài, giới thiệu cấu trúc luận văn. Chương 2: Tổng quan tài liệu Chương này mô tả tổng quan về vùng nghiên cứu cụ thể là tỉnh Đồng Tháp, huyện Cao Lãnh và xã Bình Thạnh, lược khảo kết quả từ những nghiên cứu trước đây có liên quan hiệu quả mô hình sản xuất cây ăn trái nói chung và cây chanh nói riêng Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Mô tả phương pháp tiếp cận, giải thích một số thuật ngữ, khái niệm có liên quan được sử dụng trong luận văn. Đồng thời nêu phương pháp chọn mẫu, quan sát mẫu, phương pháp thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp, phương pháp phân tích cho từng mục tiêu cụ thể. Chương 4: Kết quả và thảo luận Đây là phần trọng tâm của luận văn, bao gồm các kết quả nghiên cứu tương ứng với những mục tiêu cụ thể. Phân tích số liệu và thảo luận các kết quả theo hệ thống các câu hỏi đã được đặt ra trong quá trình nghiên cứu. Mặt khác, đưa ra một số giải pháp liên quan đến việc phát triển bền vững mô hình sản xuất tại vùng nghiên cứu. Chương 5: Kết luận và kiến nghị Chương này trình bày ngắn gọn những kết luận rút ra được từ kết quả nghiên cứu tương ứng với các mục tiêu và nội dung của chương 4. Chương này cũng bao gồm các nội dung đề xuất và kiến nghị mở rộng nghiên cứu để giải quyết một số vấn đề còn tồn tại liên quan đến việc phát triển mô hình sản xuất chanh. Phần cuối luận văn là phần liệt kê các tài liệu tham khảo trong quá trình thực hiện và phụ lục gồm nội dung phiếu điều tra phỏng vấn nông hộ, kết quả xử lý thống kê bằng phần mềm SPSS 20. CHƯƠNG 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 2.1.1 Đặc điểm địa lý, tự nhiên, và kinh tế xã hội 2.1.1.1 Tỉnh Đồng Tháp Vị trí địa lý Đồng Tháp là một tỉnh thuộc ĐBSCL, có diện tích tự nhiên 337.876 ha, nằm trong giới hạn tọa độ 10o07’ – 10o58’ vĩ độ Bắc và 105o12’ - 105056’ kinh độ Đông. Phía Bắc giáp với tỉnh Long An Phía Tây giáp với tỉnh Preyveng thuộc Campuchia Phía Nam giáp với tỉnh An Giang và Cần Thơ Phía Đông giáp với tỉnh Tiền Giang Vùng nghiên cứu Hình 2.1 Bản đồ Tỉnh Đồng Tháp (Nguồn: Sở NN & PTNT tỉnh Đồng Tháp, 2013) Điều kiện tự nhiên Địa hình Tỉnh Đồng tháp có địa hình tương đối bằng phẳng với độ cao phổ biến 1–2 mét so với mặt biển. Địa hình được chia thành 2 vùng lớn là vùng phía bắc sông Tiền và vùng phía nam sông Tiền. Khí hậu Đồng Tháp nằm trong vùng khí hậu chung của vùng ĐBSCL với các đặc điểm chung: nền nhiệt dồi dào, biên độ nhiệt ngày đêm và giữa các mùa nhỏ; các chỉ tiêu khí hậu (số giờ nắng, lượng mưa, gió, bốc hơi, ẩm độ không khí,) thuộc loại trung bình ở ĐBSCL. Lượng mưa trung bình năm ở Đồng Tháp là 1.682-2.005 mm. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11, chiếm đến 90-92% lượng mưa năm và tập trung vào các tháng 9-10 (30-40%), trong mùa mưa thường có thời gian khô hạn vào khoảng cuối tháng 7 đến đầu tháng 8. Điều kiện khí hậu hài hòa tạo điều kiện rất thuận lợi cho phát triển nông nghiệp. Tài nguyên thiên nhiên Tài nguyên đất Trong số 4 loại đất chính ở Đồng Tháp, có 2 nhóm đất chính là nhóm đất phù sa và nhóm đất phèn với tổng diện tích 266.580 ha (chiếm 90.35% diện tích); phần diện tích còn lại thuộc nhóm đất xám (gần 10% diện tích) thuộc vùng không ngập lũ và phần rất nhỏ diện tích đất cát. Phân bố của diện tích của hai nhóm đất chính tại mỗi vùng ngập sâu và ngập nông như sau: Đối với vùng ngập sâu, có tới 60,13% diện tích nhóm đất phù sa và 59.93% nhóm đất phèn tập trung ở vùng này. Do nằm ở vùng ngập sâu, có hệ thống thủy lợi phát triển và hệ thống đê bao kiểm soát lũ nên rất thích hợp cho phát triển nông nghiệp, nhất là lúa với việc gieo trồng 2-3 vụ trong năm. Tài nguyên nước Đồng Tháp nằm ở đầu nguồn sông Cửu Long với hai nhánh chính chảy qua là sông Tiền và sông Hậu có tổng chiều dài khoảng 150 km, cùng với những con sông lớn như sông Sở Thượng và sông Sở Hạ, và hệ thống hàng ngàn kênh rạch lớn nhỏ với tổng chiều dài dòng chảy là 6.273 km, mật độ trung bình 1,86 km sông/km2, là nguồn tài nguyên nước dồi dào cho phát triển nông nghiệp của tỉnh, đặc biệt là sản xuất lúa và nuôi trồng, đánh bắt thủy sản mùa lũ. Bên cạnh việc tưới tiêu phục vụ sản xuất, sông rạch nhiều còn là hệ thống giao thông thủy rất quan trọng gắn việc sản xuất, vận chuyển, sinh hoạt trong t