Luận văn Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng công thương chi nhánh Cần Thơ

Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh i MỤC LỤC MỤC LỤC................................................................................................................... i DANH MỤC BIỂU BẢNG......................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................................v Chương 1: GIỚI THIỆU..............................................................................................1 1.1. Lý do chọn dề tài: .............................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu: ........................................................................................2 1.3. Phạm vi nghiên cứu: .........................................................................................2 1.4. Các câu hỏi nghiên cứu: ....................................................................................2 1.5. Lược khảo tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu .......................................2 1.6. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................3 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..................4 2.1. Phương pháp luận .............................................................................................4 2.1.1. Khái niệm và tầm quan trọng của doanh nghiệp nhỏ và vừa .......................4 2.1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa: ...................................................4 2.1.1.2. Tầm quan trọng của doanh nghiệp nhỏ và vừa .....................................4 2.1.1.3. Số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Thành phố Cần Thơ: ................6 2.1.2. Thế mạnh và những trở ngại của loại hình doanh nghiệp này......................6 2.1.2.1. Thế mạnh:............................................................................................6 2.1.2.2.Trở ngại: ...............................................................................................7 2.1.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng ......................................................8 2.1.3.1. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng................................................8 3.1.3.2. Rủi ro tín dụng: ..................................................................................10 2.1.4. Giới thiệu qui trình cho vay tại Ngân Hàng Công Thương Cần Thơ .........12 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................13 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu....................................................................13 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu..................................................................14 Chương 3: TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG CHI NHÁNH CẦN THƠ ...................................................................................................15 3.1. Giới thiệu khái quát về Ngân Hàng Công Thương Việt Nam ..........................15 3.2. Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân Hàng ................................16 3.3.1. Thuận lợi: .................................................................................................18 3.3.2. Khó khăn:.................................................................................................19 3.4. Phương hướng hoạt động của Ngân Hàng trong thời gian sắp tới ....................19 3.4.1. Thách thức: ..............................................................................................19 3.4.2. Phương hướng hoạt động của Ngân hàng trong năm 2007 ........................20 3.4.3. Nhiệm vụ cụ thể: ......................................................................................21 Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh ii Chương 4: PHÂN TÍCH CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG.......................................................................................................................22 4.1. Phân tích thực trạng tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ..................................22 4.1.1. Mô tả số liệu.............................................................................................22 4.1.2. Phân tích doanh số cho vay.......................................................................25 4.1.2.1. Doanh số cho vay DN N&V theo thời gian vay:.................................25 4.1.2.2 Doanh số cho vay DN N&V theo thành phần kinh tế: .........................27 4.1.3. Phân tích doanh số thu nợ.........................................................................29 4.1.3.1. Phân tích doanh số thu nợ DN N&V theo thời gian vay: ....................29 4.1.2.2. Doanh số thu nợ DN N&V theo thành phần kinh tế............................32 4.1.3. Phân tích trong tổng dư nợ........................................................................34 4.1.3.1. Tổng dư nợ DN N&V theo thời gian vay: ..........................................34 4.1.3.2. Dư nợ cho vay DN N&V theo thành phần kinh tế: .............................36 4.2. Đánh giá rủi ro của hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa ....................37 4.2.1. Phân tích tình hình nợ quá hạn..................................................................37 4.2.1.1. Tình hình nợ quá hạn DN N&V theo thời gian vay: ...........................38 4.2.1.2. Tình hình nợ quá hạn DN N&V theo thành phần kinh tế:...................40 4.2.2. Thực trạng rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng ..........42 4.2.3. Những biện pháp hạn chế rủi ro mà Ngân hàng đang thực hiện ................43 4.3. Đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa qua các chỉ tiêu. ..............................................................................................................................44 4.3.1. Vòng quy vốn tín dụng: ............................................................................44 4.3.2. Doanh số thu nợ .......................................................................................45 4.3.3. Dư nợ DN N&V trên tổng nguồn vốn huy động .......................................46 Chương 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG CẦN THƠ ..............................................47 5.1. Về phía các doanh nghiệp nhỏ và vừa .............................................................47 5.2. Về phía Ngân hàng Công Thương Cần Thơ ....................................................48 5.2.1. Giải pháp tăng cường huy động vốn: ........................................................48 5.2.2. Giải pháp mở rộng tín dụng DN N&V......................................................50 5.2.2.1. Đa dạng hóa hình thức và đối tượng cho vay DN N&V......................50 5.2.2.2. Chiến lược tiếp cận nhu cầu khách hàng ............................................50 5.2.2.3. Phân tích kinh tế, phân loại doanh nghiệp, xây dựng và sử dụng hồ sơ khách hàng có hiệu quả...................................................................................50 5.2.3. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng DN N&V....................................51 5.2.3.1. Nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư .....................................51 5.2.3.2. Nâng cao trình độ cán bộ, sử dụng cán bộ hợp lý ...............................51 5.2.3.3. Tăng cường kiểm tra, giám sát các khoản tín dụng.............................52 5.2.3.4. Chuyên môn hóa đội ngũ thẩm định...................................................52 Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................53 6.1. Kết luận ..........................................................................................................53 6.2. Kiến nghị ........................................................................................................54 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................57 Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh iii DANH MỤC BIỂU BẢNG Danh mục bảng số liệu: Bảng 1: Số lượng doanh nghiệp tại Thành phố Cần Thơ thống kê tại thời điểm 31/12 phân loại theo qui mô lao dộng:.........................................................................6 Bảng 2: Số lượng doanh nghiệp tại Thành phố Cần Thơ thống kê tại thời điểm 31/12 phân loại theo qui mô nguồn vốn:......................................................................6 Bảng 3: Tình hình kinh doanh tại NHCT-CT 2004-2006 ...................................16 Bảng 4: Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng ......................................17 Bảng 5: Tổng dư nợ phân theo thời gian ............................................................23 Bảng 6: Khái quát tình hình cho vay DN N&V:.................................................23 Bảng 7: Doanh số cho vay DN N&V theo thời gian vay ....................................25 Bảng 8: Doanh số cho vay DN N&V theo thành phần kinh tế............................27 Bảng 9: Doanh số thu nợ DN N&V theo thời gian vay ......................................29 Bảng 10: Doanh số thu nợ DN N&V theo thành phần kinh tế ............................32 Bảng 11: Tổng dư nợ DN N&V theo thời gian vay............................................34 Bảng 12: Tổng dư nợ cho vay DN N&V theo thành phần kinh tế ......................36 Bảng 13: Tình hình nợ quá hạn DN N&V theo thời gian vay............................38 Bảng 14: Tình hình nợ quá hạn DN N&V theo thành phần kinh tế ....................40 Bảng 15: Tình hình nợ quá hạn DN N&V trên tổng dư nợ DN N&V.................42 Bảng 16: Vòng quay vốn tín dụng DN N&V .....................................................44 Bảng 17: Doanh số thu nợ DN N&V .................................................................45 Bảng 18: Dư nợ DN N&V trên tổng nguồn vốn huy động .................................46 Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh iv Danh mục biểu đồ: Biểu đồ 1: Thu nhập, chi phí, lợi nhuận của NHCT-CT qua 3 năm 2004/2006 ..18 Biểu đồ 2: Khái quát tình hình cho vay DN N&V:.............................................23 Biểu đồ 3: Doanh số cho vay DN N&V theo thời gian vay ................................26 Biểu đồ 4: Doanh số cho vay DN N&V theo thành phần kinh tế........................28 Biểu đồ 4: Doanh số thu nợ DN N&V theo thời gian vay ..................................31 Biểu đồ 5: Doanh số thu nợ DN N&V theo thành phần kinh tế ..........................33 Biểu đồ 6: Dư nợ cho vay DN N&V theo thời gian vay .....................................35 Biểu đồ 7: Dư nợ cho va DN N&V theo thành phần kinh tế...............................36 Biểu đồ 8: Nợ quá hạn DN N&V theo thời gian vay ..........................................39 Biểu đồ 9: Tình hình nợ quá hạn DN N&V theo thành phần kinh tế ..................40 Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT - DN N&V: Doanh nghiệp nhỏ và vừa - DN: Doanh nghiệp - KH-ĐT: Bộ Kế hoạch và Đầu tư - NH CT-CT: Ngân hàng Công Thương Cần Thơ - NH: Ngân hàng - DSCV: Doanh số cho vay - TPTD: Trưởng phòng tín dụng - CBTD: Cán bộ tín dụng - BGĐ: Ban giám đốc - NQH: Nợ quá hạn Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh 1 Chương 1: GIỚI THIỆU 1.1. Lý do chọn dề tài: Trong thời đại ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, nền kinh tế nước ta cũng đang phát triển với tốc độ ngày càng nhanh, không ngừng vận động để vươn lên sánh vai cùng các nước phát triển trên thế giới. Với vai trò là mạch máu cho quá trình vận hành nền kinh tế - Hệ thống các tổ chức tín dụng, đứng đầu là các Ngân hàng thương mại đã dóng góp một phần to lớn vào sự tăng trưởng và phát triển đó. Ngân hàng thương mại là một tổ chức kinh doanh tiền tệ. Khác với các doanh nghiệp khác, ngân hàng thương mại không trực tiếp tham gia vào sản xuất và lưu thông hàng hoá nhưng nó góp phần phát triển nền kinh tế thông qua việc cung cấp vốn tín dụng. Tín dụng cung ứng vốn đầu đủ và kịp thời tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình sản xuất kinh doanh được tiến hành liên tục đồng thời góp phần đầu tư phát triển kinh tế. Mặt khác, trong những năm gần đây, GDP của nước ta luôn tăng trưởng ở mức cao. Theo số liệu thống kê, chỉ với số liệu các doanh nghiệp có đăng ký thì tỷ lệ các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm hơn 95% tỷ lệ doanh nghiệp ở nước ta. Với tỷ trọng lớn như vậy thì mức đóng góp cho GDP là rất đáng kể. Với đặc điểm của mình thì doanh nghiệp vừa và nhỏ có những thế mạnh riêng, tuy nhiên thế mạnh này cũng là thách thức, đặc biệt trong xu thế hội nhập ngày nay. Chính vì vậy, loại hình doanh nghiệp này cần những chính sách hỗ trợ từ Nhà nươc để tồn tại và phát triển, một trong những chính sách đó là chính sách tín dụng từ các Ngân hàng. Để phát triển loại hình tín dụng này nhằm góp phần gia tăng lợi nhuận cho Ngân hàng và hỗ trợ thật hiệu quả cho loại hình doanh nghiệp này, em xin được chọn đề tài “Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng Công Thương chi nhánh Cần Thơ” nhằm tìm hiểu và phát triển loại hình tín dụng này tại Ngân hàng Công Thương chi nhánh Cần Thơ. Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh 2 1.2. Mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm rút ra những điểm mạnh, điểm yếu của Ngân hàng để từ đó hoạch định những chiến lược hoạt động phù hợp trong những năm tiếp theo, đồng thời đề tài cũng đi sâu vào phân tích loại hình tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa nhằm định hướng phát triển loại hình tín dụng này. Để đi đến mục tiêu chung trên thì có các mục tiêu cụ thể như sau: - Đánh giá một cách khái quát tình hình hoạt động của Ngân hàng Công thương Cần Thơ qua các năm để thấy được thực trạng, tiềm năng và xu hướng hoạt động của Ngân hàng. - Hiện tại Ngân hàng đang gặp phải những khó khăn nào để đưa ra những giải pháp cho hoạt động của Ngân hàng trong tương lai. - Phân tích tình hình cho vay và thu hồi vốn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của Ngân hàng nhằm đánh giá rủi ro, hiệu quả của loại hình tín dụng này. - Hiệu quả của hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với Ngân hàng cũng như đối với bản thân doanh nghiệp. Những biện pháp nhằm hạn chế rủi ro của với hoạt động tín dụng này. 1.3. Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động của Ngân hàng Công Thương Cần Thơ rất đa dạng và phong phú với nhiều dịch vụ khác nhau. Do thời gian thực tập có chỉ trong vòng 3 tháng và số liệu dùng để phân tích trong bài là các báo cáo tài chính trong 3 năm gần đây (2004-2005- 2006) nên em chỉ tập trung nghiên cứu loại hình tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Tỉnh Cần Thơ. 1.4. Các câu hỏi nghiên cứu: - Doanh nghiệp Nhỏ và vừa là như thế nào? Đặc điểm và vai trò của loại hình doanh nghiệp này? - Tình hình doanh nghiệp Nhỏ và vừa trên địa bàn Tp Cần Thơ? - Tình hình cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng như thế nào? - Các giải pháp nào để phát triển hoạt động tín dụng doanh nghiệp Nhỏ và vừa? 1.5. Lược khảo tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu - Phân tích hoạt động tín dụng ở Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn huyện Châu Thành A _ Lê Thiện Phúc_2006. Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh 3 - Phân tích hoạt động tài chính ở Ngân hàng Ngoại Thương Cà Mau_Trần Quỳnh Anh_2006 - Phân tích hiệu quả tín dụng Công Thương nghiệp và Tiêu Dùng tại Ngân hàng Á Châu chi nhánh An Giang_Nguyễn Ngọc Châu Thủy_2004 1.6. Đối tượng nghiên cứu Phần đầu của đề tài là khái quát tình hình kinh doanh của Ngân hàng, tìm hiểu những khó khăn trong giai doạn hiện nay, đề xuất những biện pháp khắc phục từ đó đưa ra phương hướng và mục tiêu thực hiện trong những năm tới. Tuy nhiên, trọng tâm của đề tài là tập trung nghiên cứu hoạt động cho vay và thu hồi vốn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân Hàng Công Thương chi nhánh Cần Thơ Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh 4 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Phương pháp luận 2.1.1. Khái niệm và tầm quan trọng của doanh nghiệp nhỏ và vừa 2.1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa: Doanh nghiệp nhỏ và vừa là những doanh nghiệp có quy mô nhỏ bé về mặt vốn, lao động hay doanh thu. Doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể chia thành ba loại cũng căn cứ vào quy mô đó là doanh nghiệp siêu nhỏ (micro), doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa. Theo tiêu chí của Nhóm Ngân hàng Thế giới, doanh nghiệp siêu nhỏ là doanh nghiệp có số lượng lao động dưới 10 người, doanh nghiệp nhỏ có số lượng lao động từ 10 đến dưới 50 người, còn doanh nghiệp vừa có từ 50 đến 300 lao động. Ở mỗi nước, người ta có tiêu chí riêng để xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa ở nước mình. Ở Việt Nam, không phân biệt lĩnh vực kinh doanh, các doanh nghiệp có số vốn đăng ký dưới 10 tỷ đồng hoặc số lượng lao động trung bình hàng năm dưới 300 người được coi là doanh nghiệp nhỏ và vừa (không có tiêu chí xác định cụ thể đâu là doanh nghiệp siêu nhỏ, đâu là nhỏ, và đâu là vừa). 2.1.1.2. Tầm quan trọng của doanh nghiệp nhỏ và vừa Ở mỗi nền kinh tế quốc gia hay lãnh thổ, các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể giữ những vai trò với mức độ khác nhau, song nhìn chung có một số vai trò tương đồng như sau: - Giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế: các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường chiếm tỷ trọng lớn, thậm chí áp đảo trong tổng số doanh nghiệp. Theo thống kê năm 2004 (sau 3 năm thực hiện Nghị định 90/2001/NĐ-CP) cả nước có 130.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa đăng ký kinh doanh, chiếm 97% tổng số doanh nghiệp. Trong đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp chiếm 17%; xây dựng 14%; nông nghiệp 14%; dịch vụ chiếm 55%. Hàng năm, đối tượng doanh nghiệp nhỏ và vừa đã đóng góp 26% GDP, nộp ngân sách Nhà nước 14%, tạo ra giá trị tổng sản lượng công nghiệp đạt 31%, kim ngạch xuất khẩu Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH Công Thương Cần Thơ GVHD: Châu Thị Lệ Duyên SVTH: Nguyễn Hà Vinh 5 chiếm 12%, tạo công ăn việc làm cho 25% lực lượng lao động trong cả nước,… Như vậy có thể thấy tầm quan trọng và những đóng góp của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Một nền kinh tế thị trường hiện đại bao gồm hàng nghìn thị trường với các sản phẩm khác nhau, các thị trường này yêu cầu hàng triệu doanh nghiệp cạnh tranh bình đẳng và hoạt động hiệu quả. Vậy là, một nền kinh tế hiện đại bao gồm nhiều hoạt động kinh tế đồng nghĩa với việc có càng nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa có sức cạnh tranh mạnh càng tốt. Vấn đề quan trọng để phát triển nền kinh tế là làm thế nào để hỗ trợ họ phát triển, thuyết phục họ đầu tư, thuê thêm nhân công và hơn nữa là đóng thuế cho ngân sách Nhà nuớc. - Giữ vai trò ổn định nền kinh tế: ở phần lớn các nền kinh tế, các doanh nghiệp nhỏ và vừa là những nhà thầu phụ cho các doanh nghiệp lớn. Sự điều chỉnh hợp đồng thầu phụ tại các thời điểm cho phép nền kinh tế có được sự ổn định. Vì thế, doanh nghiệp nhỏ và vừa được ví là thanh giảm sốc cho nền kinh tế. - Tạo nên ngành cô