Luận văn Phân tích khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng của nông hộ trong sản xuất nông nghiệp ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ – QUẢN TRỊ KINH DOANH --
-- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG TIẾP CẬN NGUỒN VỐN TÍN DỤNG CỦA NÔNG HỘ TRONG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Ở HUYỆN TRÀ ÔN – TỈNH VĨNH LONG Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: LÊ KHƯƠNG NINH BÙI THỊ MINH THƠ MSSV: 4074311 Lớp: QTKD-TM 1 K33 Cần Thơ 2010 LỜI CẢM TẠ  Em xin chân thành cảm ơn tất cả các Thầy Cô của Trường Đại Học Cần Thơ nói chung, Các Thầy Cô của Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh nói riêng ñã tạo ra một môi trường rất tốt ñể cho em học tập. Cảm ơn các Thầy Cô ñã truyền ñạt cho em rất nhiều kiến thức, giảng dạy cho em biết ñược rất nhiều ñiều. Em xin thành thật gửi lời biết ơn ñến Thầy Lê Khương Ninh ñã nhiệt tình giúp em hoàn thành luận văn này và em cũng cám ơn các cô chú, anh chị công tác ở ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Trà Ôn ñã tận tình chỉ dẫn những kiến thức lí thuyết lẫn thực tế tạo ñiều kiện ñể em có cơ hội thực tiễn. Cuối lời, em xin chúc tất cả các Thầy Cô của Trường Đại Học Cần Thơ và các cô chú, anh chị dồi dào sức khỏe và ngày càng thành công hơn trong công việc của mình. LỜI CAM ĐOAN  Tôi cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với bất kỳ ñề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày …. tháng …. năm 2010 Sinh viên thực hiện Bùi Thị Minh Thơ NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP  ................................................................................................................................... ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN  ................................................................................................................................... ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN  ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... MỤC LỤC ____________________________________________________________Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU.................................................................................... 1 1.1. Đặt vấn ñề nghiên cứu .................................................................................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................... 3 1.2.1. Mục tiêu chung ......................................................................................... 3 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ......................................................................................... 3 1.3. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................ 3 1. 3.1. Phạm vi không gian .................................................................................. 3 1.3.2. Phạm vi thời gian ...................................................................................... 3 1.3.3. Nội dung.................................................................................................... 4 1.4. Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................... 4 1.5. Lược khảo tài liệu ........................................................................................... 4 Chương 2: Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .................................. 6 2.1. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 6 2.1.1 Khái niệm nông hộ............................................................................... 6 2.1.2 Khái niệm và ñặc ñiểm của vốn trong nông nghiệp ........................... 6 2.1.3 Khái niệm và vai trò của các ñịnh chế tín dụng nông thôn trong sản xuất nông nghiệp ............................................................................................................ 8 2.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng ñến khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng của nông hộ................................................................................................................. 10 2.2. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 10 2.2.1. Phương pháp chọn vùng nghiên cứu.................................................... 10 2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu............................................................... 10 2.2.2.1. Số liệu thứ cấp................................................................................ 10 2.2.2.2. Số liệu sơ cấp ................................................................................. 10 2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................. 11 2.2.3.1. Mô hình Probit ................................................................................ 11 2.2.3.2. Mô hình Tobit.................................................................................. 12 Chương 3: Phân tích thực trạng sản xuất và nhu cầu sử dụng nguồn vốn tín dụng của nông hộ trong sản xuất nông nghiệp ở huyện Trà Ôn, Vĩnh Long 3.1. Đặc ñiểm chung về huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long................................ 16 3.2. Tình hình sản xuất nông nghiệp và nhu cầu sử dụng vốn tín dụng của nông hộ ở huyện Trà Ôn ............................................................................................... 20 3.2.1. Những thông tin chung về nông hộ ..................................................... 20 3.2.2. Thực trạng sản xuất nông nghiệp của nông hộ năm 2009 xét trên mẫu ñiều tra ................................................................................................................. 25 3.2.3. Thưc trạng vay vốn và thu nhâp của nông hộ..................................... 28 Chương 4: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng ñến khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thứccủa nông hộ trong sản xuất nông nghiệp ở ñịa bàn nghiên cứu .... 4.1. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng ñến khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng thuộc khu vực chính thức của các nông hộ trong sản xuất nông nghiệp ở huyện Trà Ôn............................................................................................................................. 4.1.1. Cơ sở lí luận xác ñịnh những nhân tố ảnh hưởng ñến khả năng tiếp cận tín dụng chính thức của nông hộ................................................................................. 36 4.1.2. Tổng hợp các biến với dấu kỳ vọng mô hình Probit .............................. 38 .................................................................................................................................. 4.1.3. Kết quả xử kí mô hình Probit và giải thích biến........................................ 38 4.2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng ñến lượng vốn vay của nông hộ thộc khu vực chính thức huyện Trà Ôn ..........................................................................................41 4.2.1. Mô tả biến trong mô hình Tobit..................................................................41 4.2.2. Tổng hợp các biến với dấu kỳ vọng............................................................42 4.2.3. Kết quả xử lí mô hình Tobit và giải thích biến...........................................42 Chương 5: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng và lượng vốn vay của nông hộ trong sản xuất nông nghiệp 5.1. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận nguồn tín dụng chính thức cho nông hộ huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. ..................................................................46 5.2. Biện pháp nâng cao lượng vốn vay cho nông hộ huyện Trà Ôn ................. 47 Chương 6: Kế luận và kiến nghị 6.1. Kết luận......................................................................................................... 49 6.2. Kiến nghị....................................................................................................... 49 6.2.1. Đối với ngân hàng................................................................................... 49 6.2.2. Đối với chính quyền ñịa phương ............................................................ 50 6.2.3. Đối với các nông hộ ................................................................................ 51 Tài liệu tham khảo ............................................................................................... 52 Phụ lục ................................................................................................................. 53 DANH MỤC BIỂU BẢNG Bảng Trang Bảng 3.1: Thống kê nhân khẩu học ......................................................................... 21 Bảng 3.2: Thống kê học vấn chủ hộ ........................................................................ 22 Bảng 3.3: Diện tích ñất trung bình/hộ...................................................................... 23 Bảng 3.4: Thống kê mức ñộ quen biết trong xã hội của nông hộ ........................... 24 Bảng 3.5: Tình hình chung về nông hộ................................................................ 25 Bảng 3.6:Những loại thông tin gia ñình ñược hỗ trợ............................................... 26 Bảng 3.7: Ảnh hưởng của những thông tin ñến kết quả sản xuất ........................... 27 Bảng 3.8: Thống kê rủi ro mà nông hộ thường gặp ................................................ 27 Bảng 3.9: Thực trạng vay vốn 2009 ........................................................................ 28 Bảng 3.10: Thị phần vay vốn................................................................................... 28 Bảng 3.11: Những nguyên nhân không muốn vay ở ngân hàng............................. 29 Bảng 3.12: Những nguyên nhân muốn vay nhưng không vay ñược ................... 30 Bảng 3.13: Nhuyên nhân nhông vay ở tổ chức xã hội, ñoàn thể và phi chính thức............................................................................................................. 31 Bảng 3.14: Nguồn thông tin vay vốn ñược cung cấp cho nông hộ ......................... 32 Bảng 3.15: Số lần vay vốn của nông hộ ñến cuối năm 2009 .................................. 32 Bảng 3.16: Những thuận lợi và khó khăn khi vay vốn tín dụng chính thức ........... 33 Bảng 4.1: Tổng hợp các biến và dấu kỳ vọng mô hình Probit................................... 38 Bảng 4.2: Kết quả mô hình Probit .............................................................................. 39 Bảng 4.3: Tổng hợp các biến và dấu kỳ vọng mô hình Tobit ................................. 43 Bảng 4.4: Kết quả xử lí mô hình Tobit ................................................................... 44 Luận văn tốt nghiệp Phân tích khả năng tiếp cận tín dụng… GVHD: Lê Khương Ninh 1 SVTH:Bùi Thị Minh Thơ Chương 1 GIỚI THIỆU 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Phát triển kinh tế là mục tiêu của tất cả các quốc gia trên thế giới trong ñó có Việt Nam. Với chủ trương ñổi mới chyển từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường có sự ñiều tiết của Nhà Nước, nền kinh tế Việt nam ñã ñạt ñược nhiều thành tựu to lớn. Tuy nhiên ñể hoàn thành công cuộc CNH- HĐH mà Đảng và Nhà Nước ta ñã ñề ra chúng ta phải trải qua nhiều thách thức trong ñó có việc ñáp ứng nhu cầu về vốn ñầu tư và phát triển. Trong bối cảnh nền kinh tế nước ta hiện nay, kinh tế nông hộ ngày càng ñóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ñất nước. Vì bản chất của sản xuất nông nghiệp là tự túc, tự cấp nên lượng vốn ñầu tư mà người dân bỏ ra phải sau một thời gian mới có thể thu hồi lại ñược. Trong những trường hợp rủi ro trong sản xuất như: thiên tai, mất mùa, thất giá, … thì thu nhập của người dân không ñủ ñể tái ñầu tư cho sản xuất hoặc mở rộng thêm quy mô sản xuất thì người tìm ñâu ra nguồn vốn cần thiết này. Hơn nữa vốn ñầu tư của Ngân sách Nhà Nước thì có hạn, vì vậy nguồn vốn tín dụng từ nông thôn ñóng vai trò chủ yếu, cấp thiết trong sản xuất và mở rộng sản xuất nông nghiệp của nông hộ. Năm 2010, sản xuất nông nghiệp ñược dự báo gặp nhiều khó khăn, thị trường ñang có nhiều biến ñộng: giá cả xăng dầu tăng, vật tư nông nghiệp có chiều hướng tăng làm tăng chi phí ñầu vào trong khi sản phẩm lương thực, chăn nuôi, thủy sản cùng nhiều loại hoa màu chưa có ñầu ra ổn ñịnh và giá cả biến ñộng liên tục ảnh hưởng ñến lợi nhuận sản xuất của nông dân. Vì vậy, nguồn vốn cần cho sản xuất nông nghiệp ngày càng cao, ñặc biệt là tín dụng nông thôn. Vĩnh Long là tỉnh chủ yếu sản xuất nông nghiệp, Trà Ôn là một huyện thuần nông nên việc cần vốn tín dụng ñể tái ñầu tư là rất cần thiết. Thời gian qua hình thức tín dụng nông thôn ñã ñược phổ biến vào sản xuất nông hộ và có những ñóng góp ñáng kể. Tuy nhiên cũng còn tồn tại những khó khăn cho người dân khi tiếp cận và sử dụng nguồn vốn này. Vì thế làm sao ñể tín dụng nông thôn ñến ñúng ñối tượng và phát huy hiệu quả của nó vẫn còn là vấn ñề Luận văn tốt nghiệp Phân tích khả năng tiếp cận tín dụng… GVHD: Lê Khương Ninh 2 SVTH:Bùi Thị Minh Thơ nan giải. Từ thực tế này em chon ñề tài: “Phân tích khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng của nông hộ trong sản xuất nông nghiệp ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long” ñể nghiên cứu nhằm hiểu rõ nhu cầu sử dụng vốn tín dụng, những thuận lợi và khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn, từ ñó ñề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tiếp cận vốn tín dụng cho hộ nông dân ñể phát triển và mở rộng sản xuất. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu tổng quát Đề tài phân tích khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng của các nông hộ trên lĩnh vực sản xuất nông nghiệp ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long nhằm hiểu rõ nhu cầu sử dụng nguồn vốn tín dụng, những thuận lợi và khó khăn khi tiếp cận các nguồn vốn tín dụng, ñề xuất các giải pháp ñể nâng cao hiệu quả tiếp cận nguồn vốn tín dụng cho nông hộ ñể phát triển và mở rộng sản xuất. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể − Phân tích khái quát tình hình sản xuất và nhu cầu sử dụng nguồn vốn tín dụng của nông hộ ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. − Phân tích các nhân tố ảnh hưởng ñến khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng thuộc khu vực chính thức của các nông hộ trong sản xuất lúa ở ñịa bàn này. − Phân tích các nhân tố ảnh hưởng ñến lượng vốn vay của các nông hộ ở ñịa bàn này. − Đề ra những phương hướng, giải pháp hợp lí ñể nâng cao khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng của các nông hộ. Nội dung ñề tài gồm sáu chương: Chương 1. GIỚI THIỆU: Lí do, mục tiêu và nội dung tổng quát của vấn ñề ñược nghiên cứu. Lược khảo các tài liệu nghiên cứu liên quan ñến ñề tài, tập trung vào những yếu tố ảnh hưởng ñến khả năng tiếp cận tín dụng và xác ñịnh những nhân tố ảnh hưởng ñến lượng vốn vay ñó của nông hộ ở huyện Trà Ôn tỉnh Vĩnh Long. Chương 2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Phần này ñưa ra những lý thuyết liên quan ñược sử dụng trong ñề tài, phương pháp nghiên cứu của ñề tài, trong ñó nêu rõ việc sử dụng phương pháp nào phục vụ cho mục tiêu nào của ñề tài. Chương 3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ NHU CẦU SỬ Luận văn tốt nghiệp Phân tích khả năng tiếp cận tín dụng…