Lý thuyết Phương trình với ánh xạ đơn trị trong không gian có thứ tự đã
được bắt đầu nghiên cứu từ những năm 1940 trong các công trình mở đầu của
M.Krein và A.Rutman và được phát triển rực rỡ vào khoảng 1950-1980 trong các
công trình của M.A.Krasnoselskii , H .Schaffer, H.Amann, N.E.Dancer .Các
kết quả trừu tượng của lý thuyến này đã có rất nhiều ứng dụng trong việc nghiên
cứu định tính và định lượng nhiều lớp phương trình và bất phương trình vi phân
xuất phát từ vật lý, hoá học, y-sinh học Đặc biệt các định lý về điểm bất động của
ánh xạ đơn trị trong không gian có thứ tự được chứng minh và áp dụng rộng rãi
trong lý thuyết phương trình vi phân. Sử dụng bổ đề Zorn , nguyên lý Entropy ,
nguyên lý đệ quy tổng quát, các nhà toán học đã bỏ được giả thiết liên tục và
compact của các ánh xạ. Do đó, một cách rất tự nhiên ngưới ta tìm cách mở rộng
các kết quả này sang đa trị và tìm ra các ứng dụng của nó trong lý thuyết phương
trình. Một số định nghĩa và định lý về điểm bất động của ánh xạ đa trị được
Nishnianidze, W. V. Petryshyn, P. M. Fitzpatrick . đưa ra đầu tiên trong các công
trình của họ vào những năm 1970. Trong những năm gần đây các tác giả S.Carl ,
S.Heikkila , Nguyễn Bích Huy .
50 trang |
Chia sẻ: duongneo | Lượt xem: 1366 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Phương trình với ánh xạ đa trị trong không gian có thứ tự, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
Phan Tự Vượng
PHƯƠNG TRÌNH VỚI ÁNH XẠ ĐA TRỊ
TRONG KHÔNG GIAN CÓ THỨ TỰ
Chuyên ngành : Toán giải tích
Mã số : 60 46 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ TOÁN HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. NGUYỄN BÍCH HUY
Thành phố Hồ Chí Minh - 2009
LỜI CẢM ƠN
Tôi gởi cảm ơn sâu sắc đến PGS. TS. Nguyễn Bích Huy đã tận tình
hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn quí thầy cô đã nhiệt tình giảng dạy trong
thời gian tôi học tập tại trường Đại học Sư phạm Tp HCM và đã tạo điều kiện
cho tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin cảm ơn bạn bè và người thân đã động viên giúp đỡ tôi trong
quá trình học tập và thực hiện luận văn này.
Tp. HCM, tháng 10 năm 2009
Học viên
Phan Tự Vượng
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
Chương 1. CÁC KHÁI NIỆM – KẾT QUẢ ĐƯỢC SỬ DỤNG ......................... 3
1.1 Không gian Banach với thứ tự sinh bởi nón .................................................. 3
1.2 Bậc tôpô của ánh xạ đa trị ............................................................................ 10
1.3 Nguyên lý đệ quy tổng quát ......................................................................... 14
Chương 2. PHƯƠNG TRÌNH VỚI ÁNH XẠ ĐA TRỊ TĂNG ......................... 19
2.1 Điểm bất động của ánh xạ đa trị tăng ........................................................... 19
2.2 Điểm bất động của ánh xạ đa trị lõm............................................................ 27
Chương 3. PHƯƠNG TRÌNH VỚI ÁNH XẠ ĐA TRỊ PHỤ THUỘC
THAM SỐ ........................................................................................ 39
3.1 Véctơ riêng của ánh xạ đa trị trong không gian có thứ tự............................. 39
3.2 Nhánh liên tục của tập nghiệm dương của phương trình với ánh xạ đa
trị phụ thuộc tham số ..................................................................................... 43
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 46
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 47
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Lý thuyết Phương trình với ánh xạ đơn trị trong không gian có thứ tự đã
được bắt đầu nghiên cứu từ những năm 1940 trong các công trình mở đầu của
M.Krein và A.Rutman và được phát triển rực rỡ vào khoảng 1950-1980 trong các
công trình của M.A.Krasnoselskii , H .Schaffer, H.Amann, N.E.Dancer .Các
kết quả trừu tượng của lý thuyến này đã có rất nhiều ứng dụng trong việc nghiên
cứu định tính và định lượng nhiều lớp phương trình và bất phương trình vi phân
xuất phát từ vật lý, hoá học, y-sinh học Đặc biệt các định lý về điểm bất động của
ánh xạ đơn trị trong không gian có thứ tự được chứng minh và áp dụng rộng rãi
trong lý thuyết phương trình vi phân. Sử dụng bổ đề Zorn , nguyên lý Entropy ,
nguyên lý đệ quy tổng quát, các nhà toán học đã bỏ được giả thiết liên tục và
compact của các ánh xạ. Do đó, một cách rất tự nhiên ngưới ta tìm cách mở rộng
các kết quả này sang đa trị và tìm ra các ứng dụng của nó trong lý thuyết phương
trình. Một số định nghĩa và định lý về điểm bất động của ánh xạ đa trị được
Nishnianidze, W. V. Petryshyn, P. M. Fitzpatrick.. đưa ra đầu tiên trong các công
trình của họ vào những năm 1970. Trong những năm gần đây các tác giả S.Carl ,
S.Heikkila , Nguyễn Bích Huy.. đã chứng minh một số kết quả mới và ứng dụng
của nó trong phương trình vi phân , bài toán kinh tế và lý thuyết trò chơi..
Trong luận văn này chúng tôi sử dụng các nguyên lý trên và phương pháp
xấp xỉ liên tiếp dạng mở rộng cũng như phương pháp bậc tôpô để nghiên cứu sự tồn
tại điểm bất động của ánh xạ đa trị tăng , ánh xạ đa trị lõm và vectơ riêng của ánh
xạ đa trị trong không gian có thứ tự cùng áp dụng của nó trong phương trình với ánh
xạ đa trị phụ thuộc tham số.Các kết quả này gần giống với các kết quả ở trong đơn
trị.
2
2. Nội dung luận văn
Nội dung của luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1 nhắc lại các khái niệm, kết quả được sử dụng.Trong đó gồm có
các khái niệm về không gian Banach với thứ tự sinh bởi nón ; Bậc tôpô của ánh xạ
đa trị và Nguyên lí đệ quy tổng quát. Các kết quả này được trích dẫn từ các tài liệu
tham khảo.
Chương 2 gồm các định lý về điểm bất động của ánh xạ đa trị .
Phần 2.1 trình bày điểm bất động của ánh xạ đa trị tăng và áp dụng vào
phương trình dạng 1Lu Nu trong đó :L V P là ánh xạ đơn trị và
: 2 \PN V là ánh xạ đa trị với V, P là các tập được sắp thứ tự, phần này chúng
tôi tham khảo trong [3] , [4].
Phần 2.2 trình bày về điểm bất động của ánh xạ đa trị lõm. Đây là một số
mở rộng của một kết qủa cổ điển và một số kết quả trong [10],[11].
Chương 3 gồm các kết quả về phương trình với ánh xạ đa trị phụ thuộc
tham số.
Phần 3.1 sử dụng bậc tôpô của ánh xạ đa trị cô đặc trình bày các kết quả về
vectơ riêng của ánh xạ đa trị cô đặc trong không gian có thứ tự . Các kết qủa này
chúng tôi tham khảo trong [8].
Phần 3.2 trình bày mở rộng của một kết qủa cổ điển về nhánh liên tục của
tập nghiệm dương của phương trình với ánh xạ đa trị phụ thuộc tham số.
3. Phương pháp nghiên cứu
1. Sử dụng các nguyên lí tổng quát về tập có thứ tự như bổ đề Zorn,
nguyên lí Entropy, nguyên lí đệ qui.
2. Phương pháp xấp xỉ liên tiếp dạng mở rộng.
3. Phương pháp bậc tôpô.
3
Chương 1: CÁC KHÁI NIỆM - KẾT QUẢ ĐƯỢC SỬ DỤNG
1.1 Không gian Banach với thứ tự sinh bởi nón
Định nghĩa 1.1.1
Cho X là không gian Banach và K là tập con của X. K được gọi là nón nếu:
i) K đóng, khác rỗng và K .
ii) , ; , 0; ,a b a b x y K ax by K .
iii) à 0x K v x K x
Ví dụ 1: Cho nX .Ta xét 1 2, ,..., : , 0, 1,2,...,n i iK i n
Khi đó K là nón trong n .
Định nghĩa 1.1.2
Trong không gian Banach X với nón K, ta xét quan hệ như sau:
, ,x y X x y y x K
Khi đó quan hệ có các tính chất:
1) Phản xạ: 0 ,x x K x x x X
2) Phản xứng: , ,x y K nếu à y xx y v thì y x K và .x y K
Do iii) ta có 0y x nên x y
3) Bắc cầu:
, ,x y z X nếu và y zx y thì ày x K v z y K
Do ii) ta có z x y x z y K . Do đó x z .
Vậy là quan hệ thứ tự trên X.
4
Mệnh đề 1.1.1
Cho X là không gian Banach với thứ tự sinh bởi nón K. Khi đó:
i) 0, , , ;
x y
x y z X x y
x z y z
ii) Nếu , và lim , lim x y.n n n nn nx y n x x y y thì
iii) Nếu dãy nx tăng (giảm) và hội tụ về x thì , .n nx x x x n
Chứng minh
i) Ta có .x y y x K y x y x K x y
Tương tự .x y y x K y x y z x z K x z y z
ii) .n n n nx y y x K
Vì lim n nn y x y x và K đóng nên y x K .Do đó x y .
iii) Giả sử nx tăng. Với mỗi n, ta có n n mx x .
Cho m ta có , .nx x n
Định nghĩa 1.1.2
i) Nón K trong X được gọi là nón miniheral mạnh nếu mọi tập M bị
chặn trên trong X đều tồn tại supM.
ii) Nón K trong không gian Banach X được gọi là nón chuẩn nếu 0N
sao cho , , x y X x y thì x N y
Khi đó số N được gọi là hằng số chuẩn của K.
iii) Nón K trong X được gọi là nón đều (chính qui) nếu mọi dãy đơn điệu
tăng bị chặn trên trong X đều hội tụ.
iv) Nón K trong X được gọi là nón tách (nón sinh) nếu
, , :x X u v K x u v
5
Ví dụ 2:
1) 1 0,1 : 0K f C f không là nón chuẩn trong 1 0,1C .
2) 1 0,1 : 0, 0, 0,1K x C x t x t t là nón chuẩn trong 1 0,1C .
3) Nón các hàm không âm hầu khắp nơi trong 0,1L là nón đều trong 0,1L
4) Nón các hàm không âm trong 0,1C không là nón đều.
Mệnh đề 1.1.2
Cho K là nón chuẩn trong X . Khi đó:
i) , , ì u,v :u v X u v th x X u x v là tập đóng và bị chặn.
ii) Nếu , 1,2,... à lim lim limn n n n n nn n nx y z n v x z x thì y x
iii) Nếu dãy đơn điệu n nx có dãy con kn kx hội tụ về x thì n nx hội tụ về x
Chứng minh
i) ,u v đóng:
Giả sử , , à limn nnx u v n v x x .
Ta có , ,nu x v n u x v x u v
,u v bị chặn:
, thì u x v x-u K, v-u K và x-u v-ux u v
Vì K là nón chuẩn nên x u N v u x u N v u
Do đó x N v u u M
ii) Giả sử , 0n n n n n n nx y z n y x z x
Do K là nón chuẩn nên *n n n ny x N z x
Vì nlim lim nên z 0.n n nn nx z x x
Từ (*) cho n thì 0n ny x
Do đó n n n ny y x x x n
6
iii) Giả sử n nx là dãy tăng có dãy con kn kx hội tụ về x
Ta có
00
, : .
k kn n
x x k x x
N
Ta có
n n, và x nên x ,k kn nx x k x x n
Khi đó
0k
n n thì
0 0
0
0
k k
k
n n n n
n n
x x x x x x x
x x N x x
Vậy lim nn x x .
Định lí 1.1.1
Trong không gian Banach X với nón chuẩn K tồn tại chuẩn . * tương
đương với chuẩn ban đầu . sao cho
, , 0 * *x y X x y x y
Chứng minh
Đặt 0,1 0,1A B K B K
* Ta chứng minh: 0,1 0,B A B r , với 0r đủ lớn.
+ Do 0 K K nên 0,1 .B A
+ Chứng minh 0, , 0A B r r .
Thật vậy, nếu ngược lại ta có thể xây dựng dãy n nx A với
nà y , 0,1 , ,n n n nx n v z B u v K sao cho n n n n nx y u z v
Vì n n n nu v z y nên 2n nu v
Do K là nón chuẩn nên 2n n nu N u v N
Do đó 1 2 ,n n nn x y u N n (vô lý)
7
* Xét phiếm hàm Minkovski của tập A:
* inf 0 : xx A x A
* , 0,x X x gọi 0 *x thì
0
x0,1 à
2
x B v A
x .
Theo trên ta có
0
xà 0,
2
x A v B r
x nên * 2 à *
x
x x v r
x
1 * *
2
x x r x
Khi 0x thì đẳng thức xảy ra.
Do đó chuẩn . * tương đương với chuẩn ban đầu .
* Giả sử 0 x y , ta có 0 : 0 :y x
Thật vậy, xét sao cho y A
Vì 0x nên 0 0,1x x xK B K
Vì x y nên x y y x K
Mà y K nên theo định nghĩa A ta có
y u v với 0,1u B K
Do đó x A
Vì vậy * *.x y
8
Định lí 1.1.2
i) K là nón đều khi và chỉ khi mọi dãy đơn điệu giảm bị chặn dưới đều hội tụ.
ii) K là nón đều thì K là nón chuẩn.
Chứng minh
i) Giả sử K là nón đều.
Xét dãy 1 2 ... ...nx x x x
Ta có dãy 1 n nx x đơn điệu tăng và bị chặn trên bởi 1x x nên hội tụ
Vậy n nx hội tụ.
Xét dãy 1 2 ... ...nx x x x
Ta thấy dãy 1 n nx x đơn điệu giảm và bị chặn dưới nên hội tụ.
Vậy n nx hội tụ.
ii) Ta chứng minh bằng phản chứng. Giả sử K không là nón chuẩn.
Khi đó , , , 0N N N NN x K y K x y nhưng N Nx N y
Cho 2 1,2,...N n n ta được các dãy ,n nn nx K y K thỏa
20 ,n n n nx y x n y
Rõ ràng 0nx . Xét các dãy ,n nn n
n n
x yx y
x y
Ta có 2
10 , 1,n n n nx y x y n
nên chuỗi
1
n
n
y
hội tụ.
Đặt
1
n
n
y y
thì 1 2 ... ny y y y n
Ta thấy dãy 1 2 ...n nz x x x tăng và bị chặn trên bởi y.
Vì K là nón đều nên n nz hội tụ. Dẫn đến 1 0n n nx z z
Điều này mâu thuẫn với điều kiện 1nx . Vậy K là nón chuẩn
9
Mệnh đề 1.1.3
Nếu nón K trong X có điểm trong 0u thì
i) 0 sao cho x X thì 0 0x u x x u
ii) K là nón tách.
Chứng minh
i) 0 0int 0 : ,u K r B u r K
* Với 0x ta có 0 0 ,2
rxu B u r
x
nên 0 02
rxu
x
Do đó 0 02 2x u x x ur r
* Khi 0x thì bất đẳng thức trên vẫn đúng.
ii) Theo i) , 0x X sao cho 0 0x u x x u
Đặt 0 0à
2 2
x u x x u x
u v v
thì 0, 0u v và x u v
Do đó ta được , à x=u-vu v K v .
Vậy K là nón tách.
Định lí 1.1.3
Nếu K là nón tách thì tồn tại hằng số 0M sao cho , , :x X u v K
, ,x u v u M x v x
10
1.2 Bậc tôpô của ánh xạ đa trị
Bổ đề 1.2.1
Cho X là không gian mêtric , Y là không gian định chuẩn và : 2YF X
là ánh xạ đa trị nửa liên tục trên có tập giá trị lồi đóng. Khi đó với mọi 0 tồn
tại ánh xạ liên tục :f X co FX sao cho với mọi x X , tồn tại y X và
z Fy sao cho ,d x y và ( )f x z .
Chứng minh
Với x X và 0 do F nửa liên tục trên nên tồn tại 0x sao cho
( , ) ,xF B x B Fx . Ta có thể giả sử x
Gọi i i IU là họ tập mở hữu hạn làm mịn địa phương của
( , ) :
2
xB x x X và i i I là một phân hoạch phụ thuộc duy nhất vào i i IU
Ta định nghĩa :f X Y xác định bởi ( ) ( ) i i
i I
f x x y x X
ở đây ,
2
x
i iU B x
và i iy Fx
Rõ ràng :f X co FX liên tục.
Với x X cho trước đặt 0 : ( ) 0iI i I x .
Khi đó tồn tại 0 0i I sao cho 0 0maxi ix xi I
Đặt
0i
y x . Với 0i I ta có , 2
ix
i ix U B x
nên
0
,
ii i x
x B x
Do đó ta có ( ) ( ) B ,i i
i I
f x x y Fy
Lấy z Fy sao cho ( )f x z ta có điều phải chứng minh.
11
Định nghĩa 1.2.1
Cho X là không gian Banach, X là tập mở bị chặn và : 2XF là
ánh xạ đa trị nửa liên tục trên có tập giá trị lồi đóng .Giả sử F là tập compact
tương đối và x Fx với mọi x . Khi đó ta định nghĩa bậc tôpô của ánh xạ
F trên tại 0 xác định bởi
0
deg , ,0 limdeg , ,0I F I f
Với f định nghĩa ở bổ đề 1.2 .1.
Định lý 1.2.1 [7]
Bậc tôpô xác định ở định nghĩa 1.2.1 có các tính chất sau:
i) deg , ,0I = 1 khi và chỉ khi 0
ii) Nếu deg , ,0 0I F thì F có điểm bất động trên .
iii) Đặt : 0;1 2XtF là ánh xạ compact nửa liên tục trên có tập
giá trị lồi đóng và tx F x , 0;1t x . Khi đó deg , ,0tI F không
phụ thuộc vào 0;1t
iv) Nếu 1 2 1 , và 1 2 , x Fx x thì
1 2deg , ,0 deg , ,0 deg , ,0I F I F I F
Cho X là không gian Banach ta định nghĩa độ đo phi compact của một tập
hợp bị chặn trong X là hàm số : 2X thỏa các điều kiện sau:
i) ( ) 0A khi và chỉ khi A là tiền copmact ( tức là A hoàn toàn bị chặn)
ii) max ,A B A B
iii) coA A
Hai ví dụ tiêu biểu của độ đo phi compact là độ đo phi compact
Kuratowski:
12
A = inf{ r>0 : A được phủ bởi một số hữu hạn các tập hợp có đường
kính nhỏ hơn r }
và độ đo phi compact Hausdorff:
A =inf{ r>0 : A được phủ bởi một số hữu hạn các hình cầu có bán kính
nhỏ hơn r }
Định nghĩa 1.2.2
Cho X là không gian Banach và : 2XF X là xạ đa trị . Khi đó
i) F gọi là cô đặc nếu F với X và 0
ii) F gọi là k-set co nếu F k với X và 0
Với là độ đo phi compact Kuratowski hoặc độ đo phi compact Hausdorff.
Nhận xét Mọi ánh xạ cô đặc đều là ánh xạ k-set co với k=1.
Mọi ánh xạ compact đều là ánh xạ cô đặc và cũng là ánh xạ k-set co vì vế
trái của bất đẳng thức ở định nghĩa trên bằng 0.
Cho X là không gian Banach và K X là tập lồi đóng, U X là tập mở
và U K . Ta ký hiệu KU K U
Giả sử : 2KKF U là ánh xạ đa trị nửa liên tục trên , cô đặc và
( )K Kx Fx x U . Ta xây dựng họ siêu hạn các tập hợp K như sau:
0 ( )KK coF U . Với mỗi số siêu hạn mà K được định nghĩa với mọi ,
khi đó ta đặt 1 KK coF K U nếu là số siêu hạn loại 1 và K K
nếu là số siêu hạn loại 2. Ta có K giảm và do đó tồn tại sao cho
, K K . Hơn nữa Kx x U Fx K và KcoF K U K
13
mà F là cô đặc nên K là tập compact. Khi đó ta định nghĩa chỉ số điểm bất động
,Ki F U của F trên U như sau:
Nếu U K thì , 0Ki F U
Nếu U K thì 1, deg , ( ),0Ki F U I F U , với là
phép chiếu liên tục của X lên K và 1deg , ( ),0 I F U là bậc tôpô của ánh
xạ đa trị xác định ở định nghĩa 1.2.1.
Định lý 1.2.2 [ 9 ]
Cho X là không gian Banach và K X là tập lồi đóng, U X là tập mở
Ánh xạ đa trị : 2KKF U là nửa liên tục trên , cô đặc
và ( )K Kx Fx x U .
Khi đó:
i) Nếu , 0Ki F U thì F có điểm bất động.
ii) Nếu 0 Kx U thì 0, 1K Ki F U với 0 0 KF x x x U
iii) Nếu 1 2 1 , U U U U U và 1 2 , K Kx Fx x U U thì
1 2, , ,K K Ki F U i F U i F U
iv) Nếu : 0;1 2KKH U là nửa liên tục trên và
0;1H với KU thỏa 0
và , 0;1 K Kx H t x t x U
thì 1, , = 0, ,K Ki H U i H U
14
Định lý 1.2.3 [ 9 ]
Cho X là không gian Banach với nón K và 1 2, 0;r r , đặt 1 2max ,r r r .
Ánh xạ đa trị : 0; 2KF B r K là nửa liên tục trên và cô đặc . Giả sử ánh xạ
F thoả :
i) Tồn tại ,w K w sao cho 1 >0, 0;Kx F x tw t x B r
ii) 2 >1, 0;Kx F x x B r
Khi đó F có điểm bất động 0x thoả 1 2 0 1 2min ; max ;r r x r r
1.3 Nguyên lý đệ quy tổng quát
Định nghĩa 1.3.1
Cho tập hợp P , khi đó ,P được gọi là tập sắp thứ tự một phần nếu
trên P có quan hệ thứ tự thỏa:
i) Phản xạ: x x x P
ii) Đối xứng: Nếu à y xx y v thì ,x y x y P
iii) Bắc cầu: Nếu à y zx y v thì , ,x z x y z P
Ta ký hiệu x y nếu à x yx y v .
Ví dụ: , , , , , là các tập được sắp thứ tự.
Định nghĩa 1.3.2
Tập hợp có thứ tự P gọi là sắp thứ tự tốt nếu mọi tập con khác rỗng của nó
đều có phần tử đầu tiên.
Mệnh đề 1.3.1 (Nguyên lí đệ quy)
Cho D là tập hợp các tập con của tập sắp thứ tự ,P , D và ánh xạ
:F D P . Khi đó tồn tại duy nhất tập sắp tốt C của P sao cho:
1) *xx C x F C (với ,xC y C y x ). (1.3.1)
2) Nếu C D thì F C không phải là cận trên chặt của C.
15
Chứng minh
Đặt 0 2 1, min \x F P k y C C
Gọi M là tập tất các xích sắp tốt C của P có tính chất:
x C thì xx F C .
Ta có M vì 0C x M
Ta sẽ chứng minh M M
Bổ đề 1.3.1
Nếu 1 2 2 1, à CC C M v C thì 1 2 xC C với 2 1min \x C C
Chứng minh
Vì 2 1min \x C C nên 2 1xC C . Thật vậy, lấy 2 xy C thì
2 à y < xy C v nên 2 1\y C C suy ra 1y C
Giả sử 1 2\ xC C đặt 1 2min \ xy C C .
Ta có: 1 2 1 2y xC C C C (do 2 1xC C )
Ta sẽ chứng minh 1 2y xC C
Thật vậy, giả sử 1 2y xC C khi đó 2 1min \x yz C C nên
2 1zx yC C suy ra 2 1z yC C (vì z x ) (1)
Mặt khác 2 1 2xz C C C nên 1z C
Mà 1
yz C , do đó y z
Ta có 1 2
y xC C nên 1 2 2y y zC C C (2)
Từ (1) và (2) suy ra 2 1z yC C hay 2 1 ,z yz F C F C y
Mâu thuẫn vì 2 2,x xz C y C
Suy ra 2 1
x yC C hay 1 2y xy F C F C x mâu thuẩn vì 1 1,y C x C
Vậy 1 2 1 2\ x xC C hay C C
16
Bây giờ ta chứng minh mệnh đề 1.3.1:
1) Theo bổ đề trên thì hai xích bất kì thuộc M đều chứa nhau.
Đặt C M . Nếu ta chứng minh được C thỏa điều kiện (*) thì suy ra C
chính là xích duy nhất của P thỏa mãn điều kiện của mệnh đề.
a) Chứng minh C sắp tốt:
Lấy D C
Chọn 1C M sao cho 1D C , đặt 1minx D C
Lấy bất kì y thuộc D thì 2C M để 2y C
- Nếu 1y C thì x y
-Nếu 1y C thì 2 1C C nên theo bổ đề trên ta có 1 2kC C với
2 1min \k C C , mà 2 1,y C y C nên 2 1\y C C do đó k y . Suy ra
2 2
k yC C , tức là 1 2 2k yy C C C . Do 1x C nên x y .
Vậy ,x y y D suy ra minx D tồn tại hay C là xích xếp tốt.
b) Chứng minh C thỏa điều kiện (*):
Lấy x C , chọn 1C M sao cho 1x C .
Lấy xy C thì 2C M để 2 xy C .
- Nếu 2 1C C thì 1xy C .
- Nếu ngược lại 2 1C C thì theo bổ đề trên 1 2kC C với 2 1min \k C C .
Do 1x C nên 2kx C suy ra x<k
Suy ra 1 2 2xx k xC C C hay 1xy C
Tức là 1 ,x xy C y C h