Luận văn Tìm hiểu thực trạng quản lý bảo vệ rừng cho người DT ở phan sơn huyện Bác Bình tỉnh Bình Thuận

Giá trịnhiều mặt của rừng đã được đềcập một cách rõ ràng trong một vài thập kỷqua, rừng không đơn thuần là cung cấp gỗmà còn lâm sản ngoài gỗvà đặc biệt là các dịch vụtừrừng nhưbảo vệ đầu nguồn , các nguồn nước, bảo vệkhí hậu thông qua hấp thụCO2 Do vậy quy hoạch, quản lý tài nguyên rừng đòi hỏi phải xuất phát từviệc quản lý tổng hợp và phát huy một cách hài hòa giá trịto lớn, nhiều mặt mà không thể thay thếcủa rừng. Ngày nay quy hoạch cách quan rừng là một yêu cầu của bất kỳquốc gia nào. ở cả đô thịlẫn vùng cao, vì đểphát triển bền vững con người cần có đầy đủkiến thức vềquan hệcảch quan, sinh thái và quản lý sửdụng nó theo đúng quy luật [4] Một trong các dịch vụquan trọng của rừng là bảo vệ đầu nguồn, nguồn nước. Trong mấy chục năm trởlại đây do nạn khai thác và chặt phá rừng bừa bãi, diện tích rừng của nước ta đã giảm sút một cách nghiêm trọng. Kéo theo đó là hàng loạt các nguy cơvềhạn hán, lũlụt . Tất cả đều do việc con người không biết sửdụng và khai thác một cách không hợp lý tài nguyên rừng. Trên quan điểm hệthống, một lưu vực có các thành phần sinh học và vô sinh tương tác nhau và thường gồm một sốcác hệsinh thái hay các phần của hệsinh thái liên kết với nhau thành các dòng vật chất và năng lượng. Trong đó chu trình nước là sựliên kết chính chi phối đến các chức năng của lưu vực. Lưu vực có một sốvai trò quan trọng sau: + Cung cấp nước: Đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của con người và phục vụphát triển kinh tếvà xã hội. + Cải thiện chất lượng nước. + Kiểm soát lũlụt. + Kiểm soát bồi lắng. + Phát triển kinh tếvới các công trình thuỷ điện thuỷlợi. + Bảo tồn đa dạng sinh học. + Bảo tồn sinh cảnh. + Giải trí và du lịch. 2 Rừng được coi là trái tim của các lưu vực vùng cao. Vì thế, quản lý lưu vực cũng đồng nghĩa với việc quản lý tài nguyên rừng đầu nguồn. Do vậy, cần có các biện pháp quản lý rừng tổng hợp và bền vững. Trong mấy năm trởlại đây hạn hán và lũlụt đã mang đến cho con người biết bao khó khăn. Chúng ta có thểthấy được điều này thông qua các các hiện tượng về bão lũ, mùa khô thiếu nước mà các phương tiện thông tin đại chúng vẫn đưa tin hàng ngày. Con người vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra các hiện tượng trên. Nhưng qua nghiên cứu của các nhà khoa học thì nguyên nhân chủyếu là do sự mất rừng một cách nhanh chóng (cảvềsốlượng và chất lượng rừng), nhất là các khu rừng đầu nguồn. Đểrừng là nơi giữnước và cung cấp nước cho đời sống và các hoạt động khác của con người. Chúng ta không thểbiết bảo vệmà còn phải biết phát huy, quy hoạch cảnh quan và lưu vực của tài nguyên rừng. Các lưu vực cần được điều tra, khảo sát đểtìm ra các nhân tốtác động đến chất lượng của lưu vực. Mặt khác trong việc sửdụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên và quản lý xã hội, mỗi phương pháp áp dụng đòi hỏi phải có sựphân tích các nhân tốtựnhiên và kinh tếxã hội. Các sốliệu này nhìn chung thường ởdạng bản đồ, ảnh các văn bản lưu trữ, các sốliệu thống kê hay là sựkết hợp giữa chúng. [6] Việc phân tích các sốliệu này nhằm mục đích trảlời cho một sốcâu hỏi như: Cần phải xác định vịtrí một khu rừng cần được bảo vệnghiêm ngặt, một công trình thuỷlợi ởvịtrí nào cho thích hợp Nhiều câu hỏi được phát sinh trong quá trình làm việc. Đểtrảlời câu hỏi này, nếu sửdụng các phương pháp tra cưú thông thường thì sẽmất rất nhiều thời gian và công sức. Nó đòi hỏi phải tra cứu nhiều loại tài liệu, bản đồkhác nhau cũng nhưcác tài liệu thống kê khác. Hiện nay với sựphát triển vược bậc của tiến bộkhoa học kỹthuật đặc biệt là tiến bộcủa công nghệthông tin và công nghệthông tin địa lý - GIS, đã mởra một hướng mới cho việc quản lý tài nguyên thiên nhiên nói chung và quản lý lưu vực nói riêng. 3 Đểgóp phần vào việc quản lý lưu vực, phân cấp lưu vực bằng các biện pháp kỹ thuật và công nghệmới, chúng tôi thực hiện nghiên cứu đềtài: “ỨNG DỤNG GIS TRONG PHÂN CẤP XUNG YẾU LƯU VỰC TẠI XÃ HIẾU HUYỆN KON PLONG- KON TUM”