Luận văn Tổng hợp một số dẫn xuất từ acid shkimic

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 20 - CHƯƠNG 2: NGHIÊN CỨU 2.1 MỤC TIÊU Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu tổng hợp hợp chất etyl 4,5-epoxyshikimat (18) (tên IUPAC là etyl (3R,4R,5S)-4,5-epoxy-3-hydroxyl-1-cyclohexen-1- carboxylat). Etyl 4,5-epoxy- shikimat (18) là một dẫn xuất của acid shikimic, có thể được xem như là một chất trung gian quan trọng để tổng hợp nhiều hợp chất hữu cơ khác. 2.2 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU • Tổng hợp hợp chất etyl shikimat (14) • Tổng hợp hợp chất etyl 3,4-O-isopropyliden shikimat (15) • Tổng hợp hợp chất etyl 3,4-O-isopropyliden-5-O-(metansulfonyl)shikimat (16) • Tổng hợp hợp chất etyl 5-metansulfonylshikimat (17) • Tổng hợp hợp chất etyl 4,5-epoxyshikimat (18) Quy trình tổng hợp được tiến hành qua 5 giai đoạn, thu được 5 dẫn xuất từ acid shikimic theo sơ đồ chuyển hóa sau: COOHHO HO OH COOC2H5HO HO OH COOC2H5O O OH COOC2H5O O OSO2CH3 COOC2H5HO HO OSO2CH3 COOC2H5HO O a b c d e (1) (14) (15) (16) (17) (18) C9H14O5C7H10O5 C12H18O5 C13H20O7S C10H16O7S C9H12O4 (a) C2H5OH, SOCl2 (b) (CH3)2CO/ TsOH (c) MsCl/ (C2H5)3N (d) C2H5OH/ TsOH (e) KHCO3/H2O Sơ đồ 2.1: Tổng hợp epoxid (18) từ acid shikimic (1) LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 21 - Bước 1: Thực hiện phản ứng ester hóa với SOCl2/ C2H5OH Bước 2: Thực hiện phản ứng bảo vệ cis-diol với (CH3)2CO/ TsOH Bước 3: Thực hiện phản ứng mesylat hóa alcol với MsCl/ (C2H5)3N Bước 4: Thực hiện phản ứng thủy giải acetal xúc tác TsOH Bước 5: Thực hiện phản ứng khử MsOH trong môi trường kiềm KHCO3/ H2O. 2.3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nghiên cứu tổng hợp các hợp chất bằng thực nghiệm, cấu trúc phân tử được xác định bằng các phương pháp phân tích hiện đại như: 1H NMR, 13C NMR… Theo dõi các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất phản ứng: Nhiệt độ cho phản ứng, tỉ lệ mol của các chất tham gia phản ứng, thời gian thực hiện phản ứng. 2.4 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 2.4.1 Phản ứng ester hóa tạo thành etyl shikimat (14) Trong phản ứng này, chúng tôi không thực hiện phản ứng ester hóa trực tiếp giữa acid và alcol, bởi vì phản ứng giữa acid và alcol là phản ứng thuận nghịch dẫn tới hiệu suất không tốt. Do đó chúng tôi chuyển nhóm carboxyl trong phân tử acid shikimic thành dẫn xuất clorur acid sử dụng tác chất tionyl clorur vì clorur acid tác dụng với tác nhân thân hạch mạnh hơn acid. Clorur acid sinh ra tác dụng ngay với alcol etylic được sử dụng làm dung môi cho phản ứng. Trong phản ứng này alcol etylic vừa là dung môi, vừa là tác nhân thân hạch tấn công vào nguyên tử carbon của nhóm carbonyl theo cơ chế thế thân hạch (sơ đồ 2.2). LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 22 - S O HO HO OH C O OH Cl Cl HO HO OH C O O -HCl- SO2 , S Cl O H Cl HO HO OH C O O S Cl O H Cl HO HO OH C O Cl HO HO OH C O Cl C2H5OH HO HO OH C O Cl O HO HO OH C O O H HO HO OH C O O-H -Cl C2H5 H C2H5C2H5 Sơ đồ 2.2: Cơ chế phản ứng tổng hợp etyl shikimat (14) Trước tiên chúng tôi khảo sát phản ứng theo nhiệt độ để tìm điều kiện cho phản ứng xảy ra. Chất nền acid shikimic (1) và tác chất tionyl clorur lấy theo tỉ lệ đương lượng của phản ứng (tỉ lệ 1eq:1eq), đun khuấy từ hỗn hợp phản ứng ở 50oC thấy phản ứng không xảy ra, tăng lên nhiệt độ 60oC thì phản ứng có tạo ra sản phẩm nhưng không đáng kể. Sau đó tăng nhiệt độ phản ứng lên tới nhiệt độ sôi của etanol thấy phản ứng xảy ra tốt. Giữ phản ứng ở nhiệt độ này, tiến hành thay đổi thời gian phản ứng để tìm ra thời gian phản ứng thích hợp. Từ những kết quả thu được trong bảng 2.1 chúng tôi nhận thấy phản ứng cho hiệu suất tốt khi đun sôi hỗn hợp phản ứng trong 3.5 giờ. Biết được nhiệt độ và thời gian tối ưu cho phản ứng, chúng tôi tiến hành thay đổi tỉ lệ chất nền acid shikimic (1) và tác chất tionyl clorur. Kết quả thu được trong LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 23 - bảng 2.1 cho ta thấy phản ứng ester hóa đạt hiệu suất cao nhất khi đun sôi 1 đương lượng acid shikimic (1) với 1.2 đương lượng của tionyl clorur trong 3.5 giờ (sơ đồ 2.3). COOHHO HO OH COOC2H5HO HO OH (1) (14) Sơ đồ 2.3: Tác chất và điều kiện: C2H5OH, SOCl2 (1.2 eq), đun sôi, 3.5 giờ (h= 81.1%) Bảng 2.1: Khảo sát phản ứng tổng hợp etyl shikimat (14) Tác chất (tionyl clorur) Điều kiện phản ứng Sản phẩm (14) (etyl shikimat) Hiệu suất (%) 0.20ml (1.0eq) Đun 60oC - - 0.20ml (1.0eq) Đun sôi 2h 0.400g 69.0 0.20ml (1.0eq) Đun sôi 3.h 0.428g 73.8 0.20ml (1.0eq) Đun sôi 3.5h 0.436g 75.1 0.20ml (1.0eq) Đun sôi 8h 0.406g 70.0 0.24ml (1.15eq) Đun sôi 3.5h 0.446g 77.0 0.25ml (1.20eq) Đun sôi 3.5h 0.471g 81.1 0.27ml (1.25eq) Đun sôi 3.5h 0.394g 79.0 0.43ml (2.00eq) Đun sôi 3.5h 0.395g 78.4 Phổ 1HNMR của etyl shikimat (14) cho thấy một mũi ba 3H ở 1.31 ppm và một mũi bốn 2H ở 4.21 ppm là mũi của nhóm CH3-CH2-. Ba mũi 1H ở khoảng 4.0 ppm là mũi của H gắn vào C có nhóm -OH. Mũi 1H ở trường thấp 6.80 ppm là mũi của H gắn vào C mang nối đôi Hai mũi 1H ở 2.72 ppm và 2.22 ppm thuộc nhóm LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 24 - -CH2- còn lại và 3H của 3 nhóm -OH có hydrogen linh động nên không xuất hiện mũi trên phổ (Phụ lục 1,2). Phổ 13CNMR của etyl shikimat (14) cho thấy một mũi ở trường thấp 168.3 ppm tương ứng với nhóm -CO- của ester; hai mũi ở 138.9 ppm; 130.5 ppm tương ứng với hai C của alcen; ba mũi ở 67.2 ppm , 68.4 ppm, 72.6 ppm là 3C gắn với nhóm –OH; hai mũi ở 61.9 ppm, 14.5 ppm là của nhóm –CH2-CH3 và mũi còn lại ở 31.5 ppm là của nhóm -CH2- (Phụ lục 3). Phổ DEPT cho biết hợp chất có 9C, trong đó có 1 carbon của nhóm metyl CH3 ở 14.5 ppm, 2 carbon của nhóm metylen CH2 ở 31.5 ppm và 61.9 ppm, 4 carbon của nhóm metin CH ở 67.3 ppm, 68.4 ppm, 72.7 ppm và 138.9 ppm và 2 carbon tứ cấp ở 130.5 ppm và 168.3 ppm (Phụ lục 4). 2.4.2 Phản ứng bảo vệ diol tạo thành etyl 3,4-O-isopropyliden shikimat (15) Trong phân tử etyl shikimat (14) có nhóm chức alcen và nhóm chức ester cho nên chúng tôi sử dụng xúc tác là một acid Lewis. Phân tử cần bảo vệ có tới 3 nhóm -OH, trong đó có 2 nhóm -OH kề nhau tại C-3 và C-4 nằm cùng về một phía của mặt phẳng xích đạo nên thuận lợi về mặt năng lượng khi tạo vòng acetal. Nhóm -OH còn lại ở C-5 nằm ở phía bên kia của mặt phẳng xích đạo nên vẫn còn nguyên. Do vậy 2 nhóm -OH tại C-3 và C-4 của etyl shikimat (14) phản ứng với aceton và p-TsOH tạo thành acetonid. Đầu tiên một nhóm –OH tại C-3 hoặc C-4 phản ứng với aceton dưới xúc tác p-TsOH tạo thành hemiacetal. Sau đó hemiacetal phản ứng với nhóm -OH thứ hai tạo etyl 3,4-O-isopropyliden shikimat (15) (sơ đồ 2.4). LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 25 - C O OTs C OH CO2C2H5HO HO OH CO2C2H5O HO OH C OH H CO2C2H5O HO OH C OH CO2C2H5O HO OH C OH2 CO2C2H5O HO OH C CO2C2H5 O O OH C H CO2C2H5O O OH C H -H2O -H -TsOHH TsO Sơ đồ 2.4: Cơ chế phản ứng tổng hợp acetonid (15) Trước tiên chúng tôi thực hiện phản ứng ở nhiệt độ phòng, thấy phản ứng không xảy ra. Khi tăng nhiệt độ hỗn hợp phản ứng lên 30oC chúng tôi nhận thấy phản ứng xảy ra rất chậm và hiệu suất phản ứng rất thấp, khi tăng lên đến nhiệt độ sôi của aceton thì phản ứng có được hiệu suất tốt nhất trong cùng một thời gian là 2.5 giờ. Sau đó chúng tôi đun sôi khuấy từ hỗn hợp phản ứng lâu hơn thì nhận thấy phản ứng cho hiệu suất tăng dần theo thời gian. Nhưng nếu đun sôi quá lâu nhận thấy hiệu suất phản ứng giảm. Điều này có thể được giải thích là do phản ứng thuận nghịch nên khi lượng aceton bị mất dần sẽ làm cân bằng chuyển dịch theo chiều ngược lại, thêm vào đó sản phẩm sinh ra có thể bị phân hủy do đun sôi hỗn hợp phản ứng quá lâu. Từ những kết quả thu được trong bảng 2.2 nhận thấy phản ứng bảo vệ cis-diol (14) đạt hiệu suất cao nhất khi đun sôi hỗn hợp phản ứng trong 2.5 giờ (sơ đồ 2.5) (bảng 2.2). LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 26 - COOC2H5HO HO OH COOC2H5O O OH (14) (15) Sơ đồ 2.5: Tác chất và điều kiện: (CH3)2CO, TsOH, đun sôi, 2.5 giờ (h= 91%) Bảng 2.2: Khảo sát phản ứng tổng hợp etyl 3,4-O-isopropyliden shikimat (15) Điều kiện phản ứng Nhiệt độ Thời gian Sản phẩm (15) Hiệu suất (%) Đun 30 oC 1.5h 0.029g 12.1 Đun 40 oC 1.5h 0.168g 70.3 Nhiệt độ sôi của dung dịch 1.5h 0.209g 87.4 Nhiệt độ sôi của dung dịch 2.h 0.194g 80.8 Nhiệt độ sôi của dung dịch 2.5h 0.218g 91.0 Nhiệt độ sôi của dung dịch 6h 0.173g 72.1 Phổ 1H NMR của acetonid (15) cho thấy sự xuất hiện 2 mũi đơn ở 1.41 ppm và 1.46 ppm là hai mũi của 2 nhóm –CH3 của vòng acetal. Mũi 1H của hidrogen gắn vào carbon mang nối đôi ở 6.92 ppm trong hợp chất acetonid (15) được dịch chuyển xuống trường thấp so với mũi 1H ở 6.80 ppm trong hợp chất etyl shikimat (14) (phụ lục 5, 6). So với phổ 13C NMR của hợp chất etyl shikimat (14) thì ở hợp chất acetonid (15) xuất hiện thêm 2 mũi -CH3 mới ở 25.7 ppm, 28.0 ppm và một mũi CH mới ở 109.8 ppm cho thấy rằng 2 nhóm -OH trong hợp chất etyl shikimat (14) được bảo vệ thành công (phụ lục 7). LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 27 - 2.4.3 Phản ứng mesylat hóa tạo thành metansulfonat ester (16) Để có vòng epoxy tại C-4 và C-5 trước hết nhóm hydroxyl tại C-5 phải được chuyển đổi thành một nhóm xuất tốt để khi thủy giải vòng acetal thì vòng epoxy tại C-4 và C-5 có thể được tạo thành qua phản ứng SN2. Trước tiên chúng tôi sử dụng p- toluensulfonyl clorur (TsCl) để bảo vệ nhóm –OH tại C-5 nhưng không thành công. Sau đó chúng tôi thay thế TsCl bằng metansulfonyl clorur (MsCl) để có nhóm xuất tốt hơn thì phản ứng xảy ra rất dễ dàng và cho hiệu suất tốt (sơ đồ 2.6). COOC2H5O O OH O S O H3C Cl N C2H5 C2H5C2H5 COOC2H5O O O SO O H3C Cl H COOC2H5O O O SO O CH3 H COOC2H5O O O SO O CH3 Sơ đồ 2.6: Cơ chế phản ứng tổng hợp etyl 3,4-O-isopropyliden-5-O- (metansulfonyl)- shikimat (16) Trước tiên khảo sát theo nhiệt độ để tìm điều kiện cho phản ứng xảy ra. Chất nền acetonid (15) và tác chất CH3SO2Cl lấy theo tỉ lệ đương lượng của phản ứng (tỉ lệ 1eq:1eq), khuấy từ hỗn hợp phản ứng ở 10oC thấy không xảy ra. Hạ thấp dần nhiệt độ phản ứng xuống nhận thấy hiệu suất phản ứng tăng lên, khi hạ thấp nhiệt độ phản ứng xuống đến -3oC thấy phản ứng cho hiệu suất tốt. Giữ phản ứng ở nhiệt độ này, tiến hành thay đổi thời gian phản ứng để tìm ra thời gian phản ứng thích hợp. Từ những kết quả thu được trong bảng bảng 2.3 chúng tôi nhận thấy phản ứng cho hiệu suất tốt khi khuấy từ ở -3oC trong 1.5 giờ. LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 28 - Biết được nhiệt độ tối ưu cho phản ứng, chúng tôi tiến hành thay đổi tỉ lệ chất nền acetonid (15) và tác chất metansulfonyl clorur. Kết quả thu được trong bảng 2.3 cho thấy phản ứng mesylat hóa alcol đạt hiệu suất cao nhất khi thực hiện phản ứng ở -3oC trong 1.5 giờ với tỉ lệ đương lượng acetonid (15) và metansulfonyl clorur là 1eq:1.5eq (sơ đồ 2.7). COOC2H5O O OH (15) COOC2H5O O OSO2CH3 (16) (C2H5)3N CH3SO2Cl Sơ đồ 2.7: Tác chất và điều kiện: CH3SO2Cl (1.5eq), (C2H5)3N, -3oC, 1.5 giờ (h=84.8%). Bảng 2.3: Khảo sát phản ứng tổng hợp etyl 3,4-O-isopropyliden-5-O- (metansulfonyl) shikimat (16) Nhiệt độ Thời gian Tác chất (MsCl) Sản phẩm (mg) Hiệu suất (%) 10oC 1.0 giờ 1.0 eq - - 5oC 1.0 giờ 1.0 eq 152.7 55.0 -3oC 1.0 giờ 1.0 eq 171.6 61.8 -3oC 1.5 giờ 1.0 eq 210.5 75.8 -3oC 4.0 giờ 1.0 eq 211.0 76.0 -3oC 1.5 giờ 1.2 eq 222.4 80.1 -3oC 1.5 giờ 1.5 eq 235.5 84.8 -3oC 1.5 giờ 1.8 eq 233.2 84.0 Phổ 1H NMR của metansulfonat ester (16) cho thấy sự xuất hiện mũi đơn 3H ở trường thấp 3.12 ppm là ba proton trong nhóm CH3SO2-(15) (phụ lục 8,9). Phổ 13C NMR của metansulfonat ester (16) xuất hiện mũi carbon của nhóm CH3SO2- ở LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 29 - 38.6 ppm (phụ lục 10). Phổ DEPT của metansulfonat ester (16) cho thấy mũi carbon ở 38.6 ppm là của nhóm metyl (phụ lục 11). Từ các giữ kiện trên chứng tỏ phản ứng mesylat hóa nhóm –OH trong phân tử acetonid (15) đã thành công. 2.4.4 Phản ứng thủy giải tạo thành etyl 5-metansulfonylshikimat (17) Trong hợp chất metansulfonat ester (16) có nhóm chức ester và có vòng acetal. Trong môi trường acid thì nhóm chức ester cũng như vòng acetal đều kém bền. Chúng tôi muốn thủy phân vòng acetal để tạo diol và giữ lại nhóm chức ester. Nếu sử dụng xúc tác là các axit mạnh HCl, H2SO4…phản ứng sẽ làm thủy phân luôn cả nhóm chức ester trong phân tử. Do đó chúng tôi sử dụng chất xúc tác là một acid yếu TsOH. CO2C2H5 O HO OSO2CH3 C O CO2C2H5 O HO OSO2CH3 C CO2C2H5O O OSO2CH3 C H CO2C2H5O O OSO2CH3 C - H + H + H HO-C2H5 C2H5H CO2C2H5O HO OSO2CH3 C O C2H5 CO2C2H5 O HO OSO2CH3 C O C2H5 H CO2C2H5HO HO OSO2CH3 + C2H5OH (CH3)2(OC2H5)2 C O C2H5 + - H Sơ đồ 2.8: Cơ chế phản ứng tổng hợp etyl 5-metansulfonylshikimat (17) Etanol được sử dụng trong phản ứng có vai trò vừa là tác chất, vừa là dung môi nên chúng tôi không khảo sát theo tỉ lệ đương lượng của các chất tham gia phản ứng mà chỉ khảo sát phản ứng theo nhiệt độ và thời gian phản ứng. Trước tiên chúng tôi thực hiện phản ứng ở nhiệt độ phòng, thấy phản ứng không xảy ra. Khi tăng nhiệt LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 30 - độ hỗn hợp phản ứng lên 40oC chúng tôi nhận thấy phản ứng xảy ra rất chậm và hiệu suất phản ứng rất thấp, khi tăng lên đến nhiệt độ sôi của etanol thì phản ứng có được hiệu suất tốt nhất trong cùng thời gian là 2.5 giờ. Sau đó chúng tôi đun sôi khuấy từ hỗn hợp phản ứng lâu hơn thì nhận thấy phản ứng cho hiệu suất tăng dần theo thời gian. Nhưng nếu đun sôi quá lâu nhận thấy hiệu suất phản ứng giảm. Điều này có thể được giải thích là do phản ứng thuận nghịch nên khi lượng etanol bị mất dần sẽ làm cân bằng chuyển dịch theo chiều ngược lại, thêm vào đó sản phẩm sinh ra có thể bị phân hủy do đun sôi hỗn hợp phản ứng quá lâu. Từ những kết quả thu được trong bảng 2.4, nhận thấy phản ứng thủy giải nhóm acetal trong phân tử metansulfonat ester (16) đạt hiệu suất cao nhất khi đun sôi hỗn hợp phản ứng trong 2.5 giờ (sơ đồ 2.9) (bảng 2.4). COOC2H5O O OSO2CH3 (16) COOC2H5HO HO OSO2CH3 (17) Sơ đồ 2.9: Tác chất và điều kiện: C2H5OH, TsOH, đun sôi, 2.5 giờ (h= 85.0%) LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 31 - Bảng 2.4: Khảo sát phản ứng tổng hợp etyl 5-metansulfonylshikimat (17) Điều kiện phản ứng Nhiệt độ phòng Thời gian Sản phẩm (17) Hiệu suất (%) Đun 30 oC 1.5h 15.23g 8.7 Đun 40 oC 1.5h 60.37g 34.5 Nhiệt độ sôi của dung dịch 1.5h 122.5g 70.0 Nhiệt độ sôi của dung dịch 2.h 144.02g 82.3 Nhiệt độ sôi của dung dịch 2.5h 148.75g 85.0 Nhiệt độ sôi của dung dịch 6h 129.85g 74.2 Phổ 1H NMR của etyl 5-metansulfonylshikimat (17) nhận thấy không còn 2 mũi đơn 3H ở trong khỏang 1.30 ppm đến 1.50 ppm so với phổ 1H NMR metansulfonat ester (16) (phụ lục 12, 13). Phổ 13C NMR của etyl 5- metansulfonylshikimat (17) nhận thấy có 9 mũi carbon, mất đi 3 mũi carbon ở 25.6 ppm, 27.6 ppm, 110.3 ppm so với 13C NMR của metansulfonat ester (16) (phụ lục 14). Phổ DEPT của etyl 5-metansulfonylshikimat (17) nhận thấy mất đi 2 mũi CH3 ở 25.6 ppm, 27.6 ppm và 1 mũi C tứ cấp ở 110.3 ppm so với phổ DEPT của metansulfonat ester (16) (phụ lục 15). Từ các dữ kiện này chứng tỏ nhóm isopropyliden của metansulfonat ester (16) đã bị thủy phân. LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 32 - 2.4.5 Phản ứng khử MsOH tạo thành epoxid (18) Khi có được cis-diol chúng tôi tạo vòng epoxid tại C-4 và C-5 trong môi trường kiềm (sơ đồ 2.5). CO2C2H5HO HO OSO2CH3 CO2C2H5HO O OSO2CH3 CO2C2H5HO O - CH3SO2 (18) KHCO3 H2O Sơ đồ 2.10: Cơ chế phản ứng tổng hợp etyl 4,5-epoxyshikimat (18) Trước tiên chúng tôi khảo sát theo nhiệt độ để tìm điều kiện cho phản ứng xảy ra. Khuấy từ hỗn hợp phản ứng ở nhiệt độ phòng thấy phản ứng không xảy ra. Tăng dần nhiệt độ phản ứng lên nhận thấy hiệu suất phản ứng tăng theo (bảng 2.5). Khi nhiệt độ phản ứng lên trên 65oC thì hiệu suất phản ứng có tăng lên nhưng không đáng kể. Giữ phản ứng ở nhiệt độ 65oC, chúng tôi tiến hành thay đổi thời gian phản ứng. Kết quả thu được trong bảng 2.5 cho thấy phản ứng khử MsOH tạo thành epoxid (18) đạt hiệu suất cao nhất khi đun khuấy từ hỗn hợp phản ứng ở 65oC trong thời gian 70 phút (sơ đồ 2.11). COOC2H5HO HO OSO2CH3 COOC2H5HO O (17) (18) Sơ đồ 2.11: Tác chất và điều kiện: C2H5OH, KHCO3/H2O, 65oC, 70 phút (h= 88.0%) LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT TỪ ACID SHIKIMIC - 33 - Bảng 2.5: Khảo sát phản ứng tổng hợp etyl 4,5-epoxyshikimat (18) Điều kiện phản ứng Nhiệt độ Thời gian Sản phẩm (18) Hiệu suất (%) Nhiệt độ phòng 50 phút - - 40oC 50 phút 24.99mg 35.0 65oC 50 phút 54.42mg 76.2 80oC 50 phút 54.63mg 76.5 65oC 70 phút 62.85mg 88.0 65oC 210 phút 63.16mg 88.4 So với hợp chất etyl 5-metansulfonylshikimat (17) thì trong hợp chất etyl 4,5- epoxyshikimat (18) trên phổ 1H NMR chỉ thấy còn một mũi đơn 3H ở 1.30 ppm, giảm đi một mũi đơn 3H ở 3.12 ppm (phụ lục 16, 17), trên phổ 13C NMR chỉ còn 9 mũi carbon, giảm đi một mũi carbon ở 38.5 ppm (phụ lục 18), trên phổ DEPT cho thấy không còn mũi carbon của nhóm –CH3 ở trường thấp (phụ lục 19). Chứng tỏ phản ứng khử MsOH trong hợp chất etyl 5-metansulfonylshikimat (17) tạo vòng epoxid (18) thành công.