Luận văn Từ địa phương nam bộ trong tác phẩm Lê Vĩnh Hoà

1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA SƯ PHẠM BỘ MÔN NGỮ VĂN TỐNG TRUNG TRUNG MS:6055102 TỪ ĐỊA PHƯƠNG NAM BỘ TRONG TÁC PHẨM LÊ VĨNH HOÀ Luận văn tốt nghiệp Đại học Ngành Sư phạm Ngữ Văn/k31 Cán bộ hướng dẫn: NGUYỄN VĂN TƯ Cần Thơ, 2005-2009 ĐỀ CƯƠNG TỔNG QUÁT LÔØI CAÛM ÔN A. PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1.Lý do chọn đề tài: 2. Lòch söû vaán ñeà: 3. Muïc ñích nghieân cöùu 4. Phaïm vi nghieân cöùu 5. Phöông phaùp nghieân cöùu B. PHAÀN NOÄI DUNG Chöông 1: Moät soá vaán ñeà veà phöông ngöõ 1. Khaùi nieäm chung veà phöông ngöõ 2. Töø ñòa phöông 3. Vaán ñeà phaân vuøng phương ngữ: 4. Phöông ngöõ Nam Boä vaø töø ñòa phöông Nam Boä 4.1. Phöông ngöõ Nam Boä 4.1.1. Söï hình thaønh phöông ngöõ Nam Boä 4.1.2. Ñaëc ñieåm phöông ngöõ Nam Boä Chöông 2: Töø ñòa phöông trong taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa I. Vaøi neùt veà taùc giaû Leâ Vónh Hoøa 1. Cuoäc ñôøi 2. Söï nghieäp saùng taùc 3. Caûm nhaän sô boä veà taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa II. Töø ñòa phöông trong taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa 1. Thoáng keâ töø ñòa phöông trong taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa(Xem phần phụ lục) 2.Từ địa phương Nam Bộ trong tác phẩm Lê Vĩnh Hoà: 2.1. Khaûo saùt veà maët ngöõ aâm ngöõ nghóa trong söï ñoái chieáu vôùi töø toaøn daân. 2.2. Các nhóm từ địa phương Nam Bộ: 2.2.1. Nhoùm töø xöng hoâ: 2.2.1.1. Töø xöng hoâ trong quan heä gia ñình, thaân toäc 2.2.1.2. Töø xöng hoâ ngoaøi xaõ hoäi 2.2.2. Nhoùm töø ñònh danh cho caùc ñòa hình. 2.2.2.1 Nhoùm töø ñònh danh cho caùc doøng nöôùc: 2.2.2.2 Nhoùm töø duøng ñeå goïi teân cho caùc vuøng ñaát, teân ñaát, ñòa hình. 2.2.3 Nhoùm töø mieâu taû söï vaän ñoäng cuûa doøng nöôùc. 2.2.4 Nhoùm töø ñònh danh cho caùc phöông tieän ñi laïi. 2.2.5. Nhoùm töø ñònh danh cho caùc loaïi coâng cuï lao ñoäng. 2.2.6.Nhóm từ định danh cho các động, thực vật. 2.2.7.Nhóm từ miêu tả tính chất: 2.2.7.1 Nhóm từ miêu tả khí chất cảm xúc: 2.2.7.2.Nhóm từ miêu tả tính chất: III.Tác dụng của từ địa phương trong tác phẩm Lê Vĩnh Hoà: 1.Thể hiện những đặc điểm của thiên nhiên và sinh hoạt của con người Nam Bộ: 2.thể hiện cá tính, tâm lý, tình cảm cũng như lờì ăn tiếng nói hàng ngày của con ngườì Nam Bộ C.PHẦN KẾT LUẬN: PHẦN PHỤ LỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO LÔØI CAÛM ÔN Ngay từ ngày còn là học sinh, tôi đã có những ước mơ tươi đẹp về nghề giáo, và tôi luôn trăn trở không biết mình có thực hiện ước mơ đó không. Bốn năm học tập về nghề giáo đã trôi qua, ước mơ của tôi sắp thành hiện thực. Trong bốn năm qua tôi luôn cố gắng học tập để được làm luận văn tốt nghiệp kết thúc khóa học của mình. Vì thế khi nhận đề tài về “từ địa phương trong tác phẩm Lê Vĩnh Hoà”, tôi vừa mừng, vừa lo sợ, vui vì mình sẽ được tìm hiểu và học tập thêm nhiều tri tri thức mới bổ ích cho công tác giảng dạy sau này, lo vì không biết mình có hoàn thành được không. Thế rồi được sự hướng dẫn tận tình của thầy Nguyễn Văn Tư cùng với những tri thức mà quý thầy cô đã truyền dạy trong những năm qua, tôi đã hoàn thành luận văn của mình. Cảm ơn quý thầy cô trường Đại Học Cần Thơ đã truyền dạy cho tôi những tri thức đó, cảm ơn thầy Nguyễn Văn Tư, người đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn. 1.Lý do chọn đề tài: A. PHAÀN MÔÛ ÑAÀU Đất nước Việt Nam ta đã trải qua một thời kì phát triển lâu đời. Do quá trình hình thành và phát triển dân cư, do điều kiện thiên nhiên địa lí và phương thức sản xuất, do truyền thống tín ngưỡng và tập tục lâu đời …Trên đất nước ta đã hình thành những vùng văn hoá khác nhau. Đó là dạng văn hoá mang đậm sắc thái tâm lý cộng đồng, thể hiện trong sinh hoạt, trong ngôn ngữ, trong thái độ đối với các di sản, các giá trị tinh thần, trong sự cảm thụ và thửơng thức nghệ thuật trong phong thái ứng xử, quan hệ giữa con người với con người, giữa con nguười với những gì ràng buộc chung quanh nó… Màu sắc địa phương đã trở nên một cái gì rất bền vững trong nhân dân, không quan tâm tới nó, khó mà xây dựng văn hoá mới hiện đại và dân tộc. Hiện nay trên tinh thần thống nhất nên ta sẽ xây dựng một nền văn hoá thống nhất trong cả nước. Nhưng có lẽ những màu sắc địa phương sẽ còn tồn tại lâu dài trong sự thống nhất và điều đó làm phong phú thêm nền văn hoá thống nhất trên cả đất nước. Hiện tượng đó là một tất yếu và cũng là sự cần thiết. Chính những lí do đó, tôi đã quyết định chọn đề tài “từ địa phương trong tác phẩm Lê Vĩnh Hoà” để làm một chuyên luận ngiên cứu. Bởi từ địa phương không phải là một vấn đề nằm ngoài phạm vi văn hoá dân tộc. mà nó cũng là một khía cạnh về mặt ngôn ngữ trong quan hệ tác động qua lại giữa các yếu tố cấu thành nên nền văn hoá chung của dân tộc. Ngôn ngữ không chỉ đơn thuần là lời ăn tiếng nói của con người mà thông qua việc nghiên cứu ngôn ngữ chúng ta có thể hiểu được phần nào về tính cách của con người. Ngôn ngữ một phần do yếu tố bẩm sinh một phần do tác động bởi các yếu tố từ bên ngoài. Ẩn sau ngôn ngữ là cả một nền văn hoá thể hiện trong cách ăn mặc, cách ở, cách xây dựng nhà cửa, xóm làng, các phương tiện sản xuất, giao thông… Việc khảo sát nghiên cứu trên những tác phẩm cụ thể của nhà văn Lê Vĩnh Hoà sẽ là cơ hội để tôi có thể tìm hiểu những điều vừa nói trên. Đồng thời học hỏi nhiều điều thú vị từ mảnh đất Nam Bộ, mảnh đất đã sinh ra tôi và những người dân Nam Bộ giàu tình cảm. Đồng thời vừa là điều kiện để tôi học hỏi, trau dồi thêm kiến thức chuyên môn nói riêng và một phần tìm hiểu cách sáng tác văn chương nghệ thuật.Thấy được cái hay, cái đẹp trong việc dùng từ là chất liệu cấu thành nên một tác phẩm nghệ thuật. Học hỏi cách sử dụng khéo léo, linh hoạt của nhà văn trong việc sử dụng từ địa phương trong tác phẩm của mình. 2. Lòch söû vaán ñeà: Phöông ngöõ noùi chung vaø töø ñòa phöông noùi rieâng laø ñeà taøi khaù haáp daãn vôùi caùc nhaø ngoân ngöõ hoïc, vaø treân thöïc teá cuõng coù nhieàu nghieân cöùu ñaùng keå veà ñeà taøi naøy. Caùc taùc giaû tieâu bieåu nhö: Nguyeãn Thieän Chí, Hoàng Daân, Cuø Ñình Tú, Traàn Thò Ngoïc Lang, Hoaøng Thò Chaâu, Nguyeãn Kim Thaûn, Hoaøng Duõng, Nguyeãn Thieän Giaùp, Huyønh Coâng Tín, Nguyeãn Vaên AÙi.... Moãi taùc giaû laïi coù moät khuynh höôùng nghieân cöùu vaø caùch tìm hieåu rieâng veà böùc tranh ña daïng cuûa phöông ngöõ. ÔÛ ñaây chuùng toâi seõ neâu moät vaøi coâng trình tieâu bieåu: Trong luaän aùn tieán só cuûa tác giả Huyønh Coâng Tín: “ Heä thoáng ngöõ aâm cuûa tieáng Saøi Goøn” (so vôùi phöông ngöõ Haø Noäi vaø moät soá phöông ngöõ khaùc ôû Việt Nam). Theo oâng, caùc coâng trình nghieân cöùu phöông ngöõ töø tröôùc ñeán nay chuû yeáu theo ba khuynh höôùng – coù theå toùm taét quan ñieåm cuûa tác giả Huyønh Coâng Tín nhö sau: Khuynh höôùng thöù nhaát laø: Khuynh höôùng nghieân cöùu phöông ngöõ gaén vôùi nghieân cöùu ngoân ngöõ. Theo khuynh höôùng naøy coù caùc taùc giaû: Nguyeãn Vaên Tu, Cuø Ñinh Tuù, Ñoã Höõu Chaâu, Nguyeãn Thieän Giaùp, Nguyeãn Taøi Caån, Ñoaøn Thieän Thuaät, Nguyeãn Kim Thaûn.... Trong chöông: Nhöõng söï khaùc nhau veà thoå aâm trong tieáng Vieät Nam (tieáng Baéc vaø tieáng Nam) trong coâng trình Vieät Nam vaên hoïc söû yeáu (1986) cuûa tác giả Döông Quaûng Haøm ñaõ mieâu taû phöông ngöõ qua moät soá hieän töôïng sai leäch phoå bieán cuûa vuøng . Trong caùc coâng trình tieáng vieät cuûa tác giả Ñoã Höõu Chaâu, Nguyeãn Thieän Giaùp, Leâ Vaên Lyù, Nguyeãn Kim Thaûn, Ñoaøn Thieän Thuaät, Cuø Ñình Tuù, ñeàu coù theå caäp ñeán moät soá vaán ñeà cuûa phöông ngöõ nhö: Caùch phaùt aâm ñòa phöông cuûa tieáng Vieät, hay ranh giôùi vaø vieät phaân vuøng phöông ngöõ trong tieáng Vieät. Rieâng trong, “cô caáu ngöõ aâm tieáng vieät” cuûa Ñinh Leä Thu, Nguyeãn Vaên Hueä, ngoaøi phaàn mieâu taû ngöõ aâm cuûa tieáng Vieät treân töøng phaàn aâm vò cuûa aâm tieát, caùc taùc giaû coøn ñeà caäp ñeán söï khaùc bieät giöõa caùc phöông ngöõ . Khuynh höôùng thöù hai laø: Nghieân cöùu phöông ngöõ gaén vôùi yeâu caàu chuaån hoùa vaø öùng duïng tieáng Vieät vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi, ñöôïc caùc nhaø ngoân ngöõ taäp trung nghieân cöùu nhieàu hôn vaø caùc vaán ñeà nghieân cöùu naøy cuõng ñöôïc caùc taùc giaû khai thaùc ở nhieàu goùc ñoä, coù theå keå moät soá taùc giaû nhö: Nguyeãn Thieän Chí, Hoàng Daân, Nguyeãn Vaên AÙi, Hoaøng Duõng, Phaïm Vaên Haûo, Nguyeãn Vaên Hoøa, Nguyeãn Kim Thanû, Hoaøng Tueä.... “Chuaån möïc ngöõ aâm vaø vaán ñeà tieáng Vieät trong nhà tröôøng” cuûa Vuõ Baù Huøng (1994) ñaõ khaùi quaùt veà söï khaùc bieät ngöõ aâm giöõa caùc phöông ngöõ ñoàng thôøi xaùc ñònh chuaån möïc hoùa ngöõ aâm cuûa tieáng Vieät, ñeå töø ñoù ñeà ra chieán löôïc chung cho söï giaùo duïc ngoân ngöõ. Ngoaøi ra coøn coù caùc coâng trình ñaùng chuù yù khaùc nhö: “Töø ñòa phöông vaø vaán ñeà chuaån hoùa ngoân ngöõ trong nhaø tröôøng” cuûa Nguyeãn Thieän Chí (1981) “töø ngöõ phöông ngoân vaø vaán ñeà chuaån hoùa ngoân ngöõ tieáng Vieät” cuûa Hoàng Daân (1981), “caùc lôùp töø ñòa phöông vaø chöùc naêng cuûa chuùng trong ngoân ngöõ vaên hoùa tieáng Vieät” cuûa Nguyeãn Quang Hoàng (1981)... Theo nhaän xeùt cuûa tác giả Huyønh Coâng Tín, hai khuynh höôùng nghieân cöùu treân ñeàu chöa coù coâng trình rieâng nghieân cöùu moät caùch khaùi quaùt toaøn dieän veà caùc vaán ñeà phöông ngöõ vaø öùng duïng cuûa noù vaøo cuoäc soáng, xaõ hoäi. Maëc khaùc caùc yù kieán treân nhieàu khi coù tính chaát truøng laäp, hoaëc maâu thuaãn nhau maø caùc hoäi nghò chuaån hoùa chöa coù ñieàu kieän giaûi quyeát. Vaán ñeà chuaån hoùa khoâng phaûi ñôn thuaàn laø yù ñònh chuû quan cuûa moät ngöôøi nghieân cöùu maø coøn tuøy thuoäc vaøo nhieàu nhaân toá xaõ hoäi. Vì vaäy caùc coâng trình nghieân cöùu theo khuynh höôùng naøy vaãn chöa thaät söï coù cô sôû vöõng chaéc cho vieäc nghieân cöùu vaán ñeà xaõ hoäi cuûa phöông ngöõ. Cuoái cuøng laø khuynh höôùng nghieân cöùu ngoân ngöõ gaén lieàn vôùi moät soá bình dieän cuï theå cuûa phöông ngöõ cuõng ñöôïc nhieàu nhaø ngoân ngöõ hoïc quan taâm, theo khuynh höôùng naøy coù caùc coâng trình cuûa caùc taùc giaû: Traàn Thò Ngoïc Lang, Vöông Hoàng Seån, Cao Xuaân Haïo, Buøi Vaên Nguyeân, Nguyeãn Vaên AÙi, Hoaøng Thò Chaâu, Hoaøng Cao Cöông, Nguyeãn Thò Baïch Nhaïn, Huyønh Coâng Tín... Nghieân cöùu phöông ngöõ theo khuynh höôùng naøy coù caùc coâng trình ñaùng löu yù sau:  Coâng trình cuûa Vöông Hoàng Seån (1993) vôùi nhan ñeà: “Töï vò tieáng Vieät mieàn Nam”. ÔÛ coâng trình naøy taùc giaû ñaõ chæ ra vaø giaûi thích ñöôïc khaù coâng phu ngöõ nghóa cuûa caùc töø ngöõ chuyeân duøng cuûa ngöôøi Nam Boä; caùc töø chæ caùc moùn aên ñaëc saûn, caùc töø chæ caùc ñòa danh Nam Boä coù nguoàn goác töø tieáng Khôme (trong raát nhieàu). Trong cuoán “töø ñieån phöông ngöõ Nam Boä” cuûa Nguyeãn Vaên AÙi , xuaát baûn naêm 1994 laø coâng trình cuõng khoâng keùm phaàn giaù trò. Taùc giaû ñaõ taäp hôïp ñöôïc soá löôïng töông ñoái ñaày ñuû caùc lôùp töø vöïng chuû yeáu cuûa phöông ngöõ Nam Boä nhö tình hình phaân boá; nguyeân nhaân hình thaønh vaø moät soá ñaëc ñieåm cuûa phöông ngöõ Nam Boä. Trong “phöông ngöõ Nam Boä” cuûa taùc giaû Traàn Thò Ngoïc Lang ñaõ chæ ra ñöôïc sự khaùc nhau cô baûn giöõa phöông ngöõ Nam Boä vaø phöông ngöõ Baéc Boä. Noäi dung cuûa taùc phaåm naøy coù 2 phaàn lôùn: Phaàn thöù nhaát: Taùc giaû ñöa ra söï khaùc bieät veà maët töø vöïng, ngöõ aâm, ngöõ nghóa giöõa phöông ngöõ Baéc Boä vaø phöông ngöõ Nam Boä. Phaàn thöù hai: Taùc giaû chæ ra söï khaùc nhau giöõa phöông ngöõ Nam Boä vaø phöông ngöõ Baéc Boä veà maët chöùc naêng vaø caáu taïo. ÔÛ phaàn naøy taùc giaû ñi saâu khaûo saùt caùc nhoùm töø theå hieän trong caùch xöng hoâ cuûa phöông ngöõ Nam Boä so vôùi phöông ngöõ Baéc Boä vaø caùc nhoùm töø coù lieân quan ñeán soâng nöôùc, trong phöông ngöõ Nam Boä vaø theo keát luaän cuûa tác giả Traàn Thò Ngoïc Lang trong coâng trình naøy laø: Khi khaûo saùt söï khaùc nhau giöõa caùc phöông ngöõ laø: “Caàn chuù yù ñeán söï khaùc bieät trong caùch duøng töø ngöõ” [15,72]. Vaø trong thöïc teá “coù nhöõng töø ngöõ veà nghóa khoâng coù söï khaùc nhau giöõa caùc phöông ngöõ, nhöng chuùng laïi ñöôïc duøng khaùc nhau, coù khaû naêng khaùc nhau trong söï keát hôïp vôùi caùc töø ngöõ khaùc ñeå taïo ra nhöõng nghóa khaùc nhau, duøng trong nhöõng tình huoáng khaùc nhau” [15,7]. Beân caïnh caùc coâng trình nghieân cöùu phöông ngöõ Nam Boä treân coøn coù caùc công trình khác như: “Vaên hoùa daân gian Nam Boä” cuûa Nguyeãn Phöông Thaûo ñaõ ñeà caäp ñeán caùc phong tuïc vaên hoùa daân gian Nam Boä nhö: Tuïc thôø cuùng Thaønh Hoaøng, caùc leã hoäi daân gian, cuùng caù voi, caùc moùn aên thaûo daõ, caùc truyeän daân gian Nam Boä...coâng trình naøy neâu khaù cuï theå veà caùc phong tuïc vaên hoùa daân gian Nam Boä. “Tieáng vieät maáy vaán ñeà ngöõ aâm ngöõ phaùp ngöõ nghóa” cuûa Cao Xuaân Haïo ñeà caäp ñeán hai vaán ñeà aâm vò hoïc cuûa phöông ngöõ Nam Boä (trong phaàn ñaàu cuûa coâng trình). Môùi ñaây, ông Huyønh Coâng Tín ñaõ cho xuaát baûn cuoán: “Töø ñieån töø ngöõ Nam Boä”. Ñaáy laø moät coâng trình giaù trò . Coù leõ, töø nhöõng böôùc khôûi ñaàu raát cô baûn veà ngöõ aâm, tieáng Saøi Goøn, tác giả Huyønh Coâng Tín ñaõ coù theå töï tin böôùc tieáp nhöõng böôùc daøi hôn treân con ñöôøng tìm hieåu vaø nghieân cöùu tieáng ñòa phöông Nam Boä. Maëc duø khoâng phaûi ñoù thaät söï laø moät boä töø ñieån hoaøn haûo, khoâng coù sai soùt nhöng phaàn naøo ñaõ mang ñeán cho chuùng ta moät löôïng tri thöùc toång hôïp trong vieäc tìm hieåu töø ngöõ Nam Boä ôû caùc bình dieän nhö: Töø vöïng – ngöõ nghóa, ngöõ aâm. Treân cô sôû nhöõng coâng trình nghieân cöùu ñoù vaø nhöõng luaän vaên cuûa caùc anh chò ñi tröôùc; luaän vaên naøy toâi vôùi tinh thaàn hoïc hoûi vaø thöû nghieäm cuûa baûn thaân seõ tieáp tuïc tìm hieåu: “Töø ñòa phöông Nam Boä trong taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa”. Moät nhaø vaên maø döôøng nhö chöa coù moät caây buùt naøo nghieân cöùu saâu saéc veà taùc phaåm cuõng nhö khaûo saùt nghieân cöùu veà vieäc söû duïng töø địa phương theå hieän trong taùc phaåm cuûa oâng. 3. Muïc ñích nghieân cöùu M. Gocki moät nhaø vaên Nga ñaõ töøng vieát: “Yeáu toá ñaàu tieân cuûa vaên hoïc laø ngoân ngöõ, coâng cuï chuû yeáu cuûa noù vaø cuøng vôùi söï kieän, caùc hieän töôïng cuûa cơ sở laø chaát lieäu cuûa vaên hoïc” [9,148]. Roõ raøng ta nhaän thaáy raèng ngoân ngöõ ù chính laø chaát lieäu, laø phöông tieän bieåu hieän mang tính ñaëc tröng cuûa vaên hoïc. Töø ñòa phöông cuõng laø moät yeáu toá thuoäc ngoân ngöõ. Ngoân ngöõ cuûa moät taùc phaåm vaên hoïc cuõng laø ngoân ngöõ cuûa ñôøi soáng, ngoân ngöõ cuûa toaøn daân nhöng khi ñöa vaøo làm chaát lieäu cho taùc phaåm ngheä thuaät noù ít nhieàu ñöôïc ngöôøi vieát trau doài, maøi giuõa, ñaõ ñöôïc tinh luyeän, noùi nhö Maiacoâpxci: “Phaûi phí toán ngaøn caân quaõng chöõ Môùi thu veà moät chöõ maø thoâi Nhöõng chöõ aáy laøm cho rung ñoäng Trieäu traùi tim trong haøng trieäu naêm daøi”. Noùi nhö vaäy ñeå khaúng ñònh raèng khi söû duïng töø ñòa phöông hay moät töø ngöõ khaùc ñeå laøm chaát lieäu cho taùc phaåm thì taùc giaû ñaõ coù yù thöùc söû duïng töø ngöõ ñoù. Trong quyeån “Tieán trình vaên ngheä mieàn Nam”, Nguyeãn Q. Thaéng coù nhaän xeùt: “Gaàn ñaây hôn – vôùi Vieät Nam – tieáng noùi mieàn Nam trong vaên ngheä ñaõ trôû thaønh ñaëc thuø vaø khôûi saéc hôn bao giôø heát” [26,359]. Noùi nhö vaäy coù nghóa laø ngoân töø Nam Boä ñaõ goùp phaàn raát lôùn cho nhöõng thaønh coâng cuûa taùc phaåm vaên hoïc. Tuy nhieân, khi vaän duïng phöông ngöõ vaøo saùng taùc, ngoaøi vieäc khu bieät neùt ñaëc tröng cho taùc phaåm vaø taïo ra phong caùch rieâng cho taùc giaû, thì phöông ngöõ cuõng coù theå laøm cho taùc phaåm trôû neân khoù hieåu, khoù ñi vaøo loøng ngöôøi vaø daàn daàn seõ rôøi xa coâng chuùng, thaäm chí coù theå bò laõng queân. Chính töø nhöõng lyù do ñoù vôùi ñeà taøi: “Töø ñòa phöông Nam Boä trong taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa”. Ngöôøi vieát seõ tieán haønh khaûo saùt töø ñòa phöông trong taùc phaåm cuûa Leâ Vónh Hoøa. Thoâng qua ñoù ngöôøi vieát seõ tìm hieåu saâu hôn ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn cuûa ngöôøi daân Nam Boä, giuùp ngöôøi vieát hieåu roõ hôn ñaëc tröng phöông ngöõ nôi ñaây, moät caùch cuï theå hôn, bieát ñöôïc söï phaùt trieån cuûa phöông ngöõ Nam Boä töø xa xöa ñeán nay. Qua vieäc tieáp caän taùc phaåm, chuùng toâi seõ ñi ñeán thoáng keâ phaân loaïi vaø nhaän xeùt caùch duøng töø ñòa phöông cuûa taùc giaû, ñeå hieåu roõ hôn veà tính caùch taâm lyù cuûa moät boä phaän ngöôøi daân ôû vuøng ñaát Nam Boä naøy. Ñoàng thôøi vôùi vieäc tìm hieåu treân thì cuoái cuøng chuùng toâi toång keát laïi vôùi tính chaát rieâng tö veà nhöõng maët thaønh coâng vaø haïn cheá cuûa tác giả Leâ Vónh Hoøa khi vaän duïng töø ñòa phöông trong taùc phaåm cuûa mình. 4. Phaïm vi nghieân cöùu Saùng taùc cuûa Leâ Vónh Hoøa chæ voûn veïn trong 4 naêm, goàm hai thôøi kyø: Thôøi kyø thöù nhaát laø nhöõng taùc phaåm ñöôïc taùc giaû vieát trong vuøng ñòch chieám töø naêm (1956 – 1958). Thôøi kyø thöù hai laø nhöõng taùc phaåm ñöôïc vieát trong vuøng giaûi phoùng (töø naêm 1964 – 1966). Khoái löôïng taùc phaåm cuûa ông trong 4 naêm saùng taùc goàm 2 thôøi kyø coù taát caû khoaûng 100 tác phẩm keå caû hôn 10 baøi thô. Nhöng thô anh veà soá löôïng cuõng nhö chaát löôïng khoâng theå so saùnh vôùi vaên cuûa anh ñöôïc. Söùc maïnh cuûa Leâ Vónh Hoøa laø ôû theå loaïi truyeän ngaén nhaát laø caùc truyeän ngaén ñöôïc ñaêng treân baùo coâng khai 1956 – 1958. Nhöng khoâng chæ coù truyeän ngaén vaø thô maø Leâ Vónh Hoøa coøn vieát tuøy buùt, phoùng taùc, hoài taùc, buùt kyù, nhaät kyù vôùi teân cuûa ñeà taøi “Töø ñòa phöông Nam Boä trong taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa” thì töï thaân noù ñaõ giôùi haïn cho ngöôøi vieát ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu seõ trieån khai, seõ ñeà caäp ñeán trong noäi dung luaän vaên cuûa mình, trong quaù trình khaûo saùt, nghieân cöùu chuùng toâi chæ xoaùy saâu vaøo khaûo saùt ngoân töø ñòa phöông Nam Boä trong caùc taùc phaåm thuoäc theå loaïi vaên xuoâi cuûa nhaø vaên. 5. Phöông phaùp nghieân cöùu Ñeå thöïc hieän ñeà taøi: “Töø ñòa phöông Nam Boä trong taùc phaåm Leâ Vónh Hoøa”, chuùng toâi ñaõ tieán haønh thu thaäp tö lieäu phuïc vuï cho ñeà taøi nghieân cöùu cuûa mình ñeå töø ñoù chuùng toâi söû duïng phöông phaùp khaûo saùt, thoáng keâ. Vôùi phöông phaùp naøy ngöôøi vieát ñi tìm treân maïng vaø treân tuû saùch nhöõng vaán ñeà lieân quan coù theå phuïc vuï cho ñeà taøi cuûa mình. Sau ñoù môùi ñoïc caùc taùc phaåm cuûa Leâ Vónh Hoøa vaø thoáng keâ taát caû caùc töø ñòa phöông Nam Boä coù trong taùc phaåm ñeå laøm tö lieäu cho quaù trình phaân tích, chöùng minh sau naøy. Coâng vieäc tieáp theo laø treân cô sôû nhöõng cöù lieäu ñaõ thoáng keâ ñöôïc chuùng toâi tieán haønh toång hôïp, phaân loaïi caùc töø ñòa phöông aáy. Döïa treân keát quaû cuûa vieäc thoáng keâ, toång hôïp, phaân loaïi, chuùng toâi tieáp tuïc keát hôïp caùc phöông phaùp: phân tích, ñoái chieáu, so saùnh giöõa caùc nhoùm töø ñòa phöông treân caùc bình dieän: Ngöõ aâm, töø vöïng – ngöõ nghóa, chöùc naêng, caáu taïo vaø phong caùch dieãn ñaït ñeå töø ñoù ruùt ra nhöõng nhaän ñònh, ñaùnh giaù khaùch quan, chính xaùc vaø coâng baèng hôn veà phong caùch söû duïng ngoân ngöõ cuûa oâng. Ñoàng thôøi qua ñoù chæ ra nhöõng thaønh coâng vaø haïn cheá nhaát ñònh trong taùc phaåm cuûa nhaø vaên. Vaø cuoái cuøng laø khaùi quaùt laïi vaán ñeà ñeå laøm ra noäi dung ñeà taøi. B. PHAÀN NOÄI DUNG * Chöông 1: Moät soá vaán ñeà veà phöông ngöõ 1. Khaùi nieäm chung veà phöông ngöõ Tieáng Vieät laø moät ngoân ngöõ thoáng nhaát cho toaøn xaõ hoäi. Ngöôøi Vieät Nam duø soáng ôû Laïng Sôn, Cà Mau hay ôû nhöõng haûi ñaûo xa xoâi, duø gioïng noùi coù troï treï hay “cöùng chaùt” vaãn coù theå giao tieáp vôùi nhau moät caùch bình thöôøng. Tuy nhieân neáu chuùng ta chuù yù cuõng deã daøng nhaän raèng, ngoân ngöõ tieáng Vieät cuõng laïi raát ña daïng trong theå hieän. Chuùng ta coù theå nhaän ra söï khaùc bieät giöõa ngoân ngöõ cuûa moãi mieàn, thaäm chí cuûa moãi ñòa phöông. Söï khaùc bieät ñoù theå hieän ôû nhieàu bình dieän nhö: “Bình dieän phong caùch theå hieän, bình dieän khu vöïc daân cö”...hay “Ranh giôùi cuûa söï khaùc bieät ôû moãi bình dieän ngöõ aâm, töø vöïng....laø toát ñaâu?” (Huyønh Coâng Tín) [40,30] (Ngöõ hoïc treû 96 dieãn ñaøn hoïc taäp vaø nghieân cöùu). Vì vaäy trong lòch söû nghieân cöùu veà ngoân ngöõ hoïc, ñaõ coù raát nh