Luận văn Ứng dụng yếu tố con người vào trong tổ chức HCI
Công nghệ thông tin vẫn đang là một lĩnh vực khá hấp dẫn đối với nhiều người trong quá trình học tập và nghiêncứu nhằm phát hiện ra những điều thú vị mới trong lĩnh vực này. Tuy nhiênsự hấp dẫn bao nhiêu thì lại càng có nhiều thách thức đang chờ đợi chúng ta bấy nhiêu. Kiến thức củakhoa học là vô tận và con người không bao giờcó thể nắm bắt được hết cả. Cứ qua mỗi thời kỳ thì các kiến thức khoa học lại tăng theo cấp số nhân. Công nghệ thông tin cũng không phải ngoại lệ. Dù chỉ mới phát triển trong những năm gần đây tuy nhiêndo những yêu cầu của thực tế gần đây luôn đòi hỏi các kiến thức của các ngành khác nhau cần phải được liên kết lại để giải đáp các yêu cầu của con người. Công nghệ thông tin ngày nay cũng phải liên kết với các ngành khoa học khác để có thể phát huy hết được vai trò của mình cho các ứng dụng trong thực ti ễn và cuộc sống với con người là trung tâm của sự phục vụ đó. Tương tác người máy là một trong những môn như vậy đòi hỏi phải kết hợp với các ngành khác để có thể tự hoàn thiện mình, trước hết là đối với các ngành tâm lý nhận thức và thần kinh để hiểu rõ hơn về hoạt động của con ngươi, sau đó là các ngành về kĩ thuật để hiện thực hóa các ý tưởng đó, ngoài ra cần có một số ngànhkhác như tôn giáo, tri ết học, tâm lý đám đông, văn hóa, kinh tế, chính trị , luật pháp để có thể giải mã các hành động của con người theo cấp độ tập thể. Khoa học công nghệ nói chung và công nghệ thông tin đang bước vào giai đoạn hết sức nhanh chóng và mạnh mẽ. Sức mạnh của khoa học kỹ thuật là điều đã được cả thế giới thừa nhận, và từ lâu trong mỗi tiềm thức con người đã hình thành nên suy nghĩ : kĩ thuật l à sức mạnh của con người. Bắt đầu từ thế kỷ 18 tại một số nước văn minh Châu Âu và sau đó lan sang các nước khác trên thế giới, khoa học kĩ thuật đã có rất nhiều đóng góp to lớn vào sự phát triển và tồn tại của loài người, từ chỗ phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiênđến chỗ con người, mặc dù chưa thể làm chủ hoàn toàn nhưng con người có thể tự đáp ứng được những nhu cầu về tồn tại và phát triển của mình. Những thành tựu mà khoa học kĩ thuật đeml ại trong vòng 2 thế kỷ qua còn lớn hơn tất cả những gì mà loài người trước đó làm được. Mặc dù trong thế kỷ qua dân số của loài người tăng lên rất nhanh nhưng đại bộ phận loài người vẫn có một cuộc sống chất lượng cao hơn rất nhiều so với trước đó, từ việc đảm bảo nhu cầu về thực phẩm, quần áo, điện và nước sinh hoạt. tất cả đều rất dồi dào và phong phú, đảm bảo cho loài người tiếp tục tồn tại và phát triển. Trong sự đóng góp to lớn của khoa học kĩ thuật đó thì công nghệ thông tin đóng một vai trò hết sức quan trọng. Mặc dù sinh sau đẻ muộn nhưng công nghệ thông tin đã có những đóng góp hết sức to lớn, làm thay đổi rất lớn cuộc sống của loài người từ phương thức hoạt động sản xuất và tư duy cho đến cấu trúc của những tổ chức xã hội theo hướng tích cực nhất. Thông qua công nghệ thông tin con người có thể tăng năng suất lao động của mình nhờ rút ngắn thời gian hoàn thành công việc và tăng tính hiệu quảcủa từng giờ làm việc. Loài người vẫn sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển, mặc dù không được mãi mãi, và khoa học kĩ thuật nói chung cũng như công nghệ thông tin nói riêng vẫn sẽ là một công cụ vô cùng hữu hiệu để con người thực hiện được điều đó. Và chúng ta mong chờ nhiều điều tốt đẹp mà khoa học kĩ thuật mang lại cho loài người.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Ứng dụng yếu tố con người vào trong tổ chức HCI, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
i
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ
Lê Trung Hiếu
ỨNG DỤNG YẾU TỐ CON NGƯỜI VÀO TRONG TỔ CHỨC HCI
LUẬN VĂN THẠC SĨ
ii
MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................................................... i
Danh mục kí hiệu và viết tắt....................................................................................................... iv
Danh mục hình và bảng.............................................................................................................. vi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................................... 1
Chương I. VAI TRÒ CỦA CON NGƯỜI TRONG HỆ THỐNG TƯƠNG TÁC.......................... 4
1. 1. Nhận thức của con người và sự đa dạng trong nhận thức ................................................. 4
1. 1. 1. Nhận thức của con người ......................................................................................... 4
1. 1. 2. Sự đa dạng trong nhận thức của con người............................................................. 10
1. 2. Vai trò của ngôn ngữ và hình ảnh trong quá trình hình thành nhận thức ......................... 12
1. 2. 1. Các yếu tố của hình ảnh tác động lên bộ não con người ......................................... 12
1. 2. 2 Mối quan hệ giữa hình ảnh và ngôn ngữ ................................................................. 19
1. 2. 3. Đặc điểm của hình ảnh ba chiều ............................................................................. 28
1. 3. Hoạt động của con người trong quá trình hình thành nhận thức...................................... 29
1. 4. Sự suy nghĩ của con người............................................................................................. 31
1. 5. Tương tác người người .................................................................................................. 42
1. 6. Cách tiếp cận của HCI đối với các vấn đề của con người ............................................... 50
1. 7. Kết luận......................................................................................................................... 57
Chương II. TƯƠNG TÁC NGƯỜI MÁY.................................................................................. 59
2. 1. Lựa chọn thực đơn, các mẫu điền, và các hội thoại ........................................................ 60
2. 1. 1. Giới thiệu .............................................................................................................. 60
2. 1. 2. Các kiểu thực đơn .................................................................................................. 61
2. 1. 3. Trình diễn các thư mục theo chuỗi ......................................................................... 69
2. 1. 4. Thời gian phản hồi và tốc độ hiển thị ..................................................................... 71
2. 1. 5. Sự di chuyển nhanh trên thực đơn.......................................................................... 71
2. 1. 6. Bố cục của thực đơn .............................................................................................. 73
2. 1. 7. Các mẫu điền có sẵn .............................................................................................. 76
2. 1. 8. Kết luận ................................................................................................................. 81
2. 2. Sử dụng các câu lệnh ..................................................................................................... 81
2. 2. 1. Giới thiệu .............................................................................................................. 81
2. 2. 2. Chức năng hỗ trợ nhiệm vụ của người dùng ........................................................... 83
2. 2. 4. Lợi ích của cấu trúc ............................................................................................... 86
2. 2. 5. Tên và viết tắt ........................................................................................................ 88
2. 2. 6. Thực đơn các câu lệnh ........................................................................................... 89
2. 2. 7. Ngôn ngữ tự nhiên trong máy tính ......................................................................... 89
2. 2. 8. Kết luận ................................................................................................................. 92
2. 3. Tương tác với các thiết bị .............................................................................................. 92
2. 3. 1. Giới thiệu .............................................................................................................. 92
2. 3. 2. Bàn phím và các phím chức năng........................................................................... 93
2. 3. 3. Các thiết bị trỏ ....................................................................................................... 97
2. 3. 4. Nhận dạng giọng nói và số hóa .............................................................................102
2. 3. 5. Hình ảnh và hiển thị đoạn phim ............................................................................107
2. 3. 6. Máy in ..................................................................................................................108
2. 3. 7. Kết luận ................................................................................................................109
Chương III. CÁC LỖI TRONG HCI VÀ THIẾT KẾ MỘT TRANG WEB CỤ THỂ ...............111
3. 1. Các lỗi trong HCI .........................................................................................................111
iii
3. 1. 1. Lỗi về các phím điều khiển ...................................................................................111
3. 1. 2. Lỗi các hộp thoại ..................................................................................................123
3. 1. 3. Các lỗi khác ..........................................................................................................132
3. 2. Thiết kế một giao diện cụ thể........................................................................................144
3. 2. 1. Cách thiết kế cho trang chủ ...................................................................................145
3. 2. 2. Cách thiết kế cho trang các địa chỉ khó khăn .........................................................147
3. 2. 3. Cách thiết kế cho trang đóng góp ..........................................................................151
3. 2. 4. Cách thiết kế cho trang những tấm lòng nhân ái ....................................................153
3. 2. 5. Cách thiết kế trang tìm kiếm .................................................................................153
3. 2. 6 Cách thiết kế trang diễn đàn...................................................................................154
3. 2. 7 Cách thiết kế trang liên hệ......................................................................................157
3. 3. Kết luận........................................................................................................................157
KẾT LUẬN .............................................................................................................................159
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................................161
iv
Danh mục kí hiệu và viết tắt
Tên Tiếng Anh Tên Tiếng Việt
Algol Tên một ngôn ngữ lập trình.
Alzhemeir Bệnh đãng trí (thường xuất hiện khi tuổi cao).
Camera Thiết bị để ghi hình.
Colbol Tên một ngôn ngữ lập trình
Cone Là một bộ phận thu nhận của cơ quan thị giác trên võng mạc được
kích hoạt bởi ánh sáng mạnh và mầu sắc.
DNA Acid deoxyribonucleic (viết tắt DNA) là một phân tử acid nucleic
mang thông tin di truyền
Edit Chỉnh sửa hay thay thế
Font Phông nền
Fortran Ngôn ngữ lập trình FORMULA TRANSLATOR
Ftp Giao thức truyển tải dữ liệu
HCI Human Computer Interaction – Tương tác người máy.
Help Trợ giúp
Html Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản.
Http Giao thức truyền siêu văn bản
Hypothalamus Vùng não điều khiển thân nhiệt, đói, khát...
Icon Biểu tượng.
Logic Đảm bảo tính có hệ thống
NLI Giao diện ngôn ngữ tự nhiên
NLQ Ngôn ngữ truy vấn tự nhiên
Nơron Là một bộ phận trong hệ thống thần kinh
Rod Là một bộ phận thu nhận của cơ quan thị giác được kích hoạt bới
ánh sáng yếu
Scrollbar Cuộn ngang.
Scrolling Cuộn dọc
v
Video Thiết bị để ghi hình
View Hiển thị.
Web Là một hệ thống mạng phức tạp được đan xen vào với nhau
Window Cửa sổ
World Wide Web Mạng lưới toàn cầu.
vi
Danh mục hình và bảng
Hình 1. 1. 1 Liệu âm thanh và ngôn ngữ có giúp chúng ta trong quá trình nhận thức hơn so với
thị giác không ............................................................................................................................. 4
Hình 1. 1. 2 Cấu tạo mắt con người. ............................................................................................ 5
Hình 1. 1. 3. Không có bộ não liệu thị giác có thể hiểu được hình ảnh......................................... 6
Hình 1. 1. 4 Nhiều giả thuyết có thể được nêu lên về bức hình trên ............................................. 6
Hình 1. 1. 5 Hình ảnh có thể giúp cho loài vật tăng cường khả năng nhận thức............................ 8
Hình 1. 1. 6 Hiểu và biết thông qua các trạng thái suy nghĩ khác nhau......................................... 9
Hình 1. 1. 7 Loài vật có cần biết các quy luật để sinh tồn. ......................................................... 10
Hình 1. 1. 8 Hình ảnh thu nhận phụ thuộc nhiều vào nhận thức của con người .......................... 12
Hình 1. 2. 1 Mắt người cần có các yếu tố đặc biệt để xử lý thông tin. ........................................ 13
Hình 1. 2. 2 Những hình ảnh đầu tiên được thu về..................................................................... 14
Hình 1. 2. 3 Quá trình tổng hợp diễn ra tại những hình ảnh đơn sơ nhất..................................... 15
Hình 1. 2. 4 Tác dụng của mầu sắc ............................................................................................ 15
Hình 1. 2. 5 Bố cục và độ sâu giúp con người xử lý dễ dàng hơn............................................... 16
Hình 1. 2. 6 Hoạt động của bán cầu não phải. ............................................................................ 20
Hình 1. 2. 7 Hoạt động của bán cầu não trái. ............................................................................. 20
Hình 1. 2. 8 Bộ não không thể xử lý hết thông tin trong thời gian ngắn ..................................... 25
Hình 1. 2. 9 Tác dụng của chữ viết. ........................................................................................... 26
Hinh 1. 3. 1 Hình âm dương qua các thời kỳ được hiểu theo nhiều cách khác nhau ................... 31
Hình 1. 4. 1. Não bộ .................................................................................................................. 32
Hình 1. 4. 2. Tế bào thần kinh ................................................................................................... 32
Hình 1. 4. 3. Tế bào đệm ........................................................................................................... 33
Hình 1. 4. 4. Bán cầu não trái .................................................................................................... 33
Hình 1. 4. 5. Cấu tạo của bộ não................................................................................................ 33
Hình 1. 4. 6 Tiểu não................................................................................................................. 34
Hình 1. 4. 7. Các loại bộ nhớ ..................................................................................................... 35
Hình 1. 4. 8 Giới hạn của bộ não con người .............................................................................. 36
Hình 1. 4. 9 Sự thuận tiện trong quá trình xử lý thông tin. ......................................................... 37
Hình 1. 4. 10 Cách thức tổ chức dữ liệu .................................................................................... 38
Hình 1. 4. 11 Hoạt động trao đổi thông tin của bộ não............................................................... 39
Hình 1. 4. 12 Dữ liệu bên ngoài chiếm ưu thế, nỗi sợ hãi có thể che lấn tất cả ........................... 40
Hình 1. 4. 13. Môi trường bên ngoài không ảnh hưởng tới con người. ....................................... 40
Hình 1. 4. 14 Nhận thức của con người bị đảo lộn ..................................................................... 41
Hình 1. 5. 1 Các yếu tố ảnh hưởng đến con người. .................................................................... 46
Hình 1. 6. 1 L. S. Vygotsky, nhà xã hội học Liên xô cũ ............................................................. 50
Hình 1. 6. 2. Immanuel Kant, nhà triết học Đức ........................................................................ 50
Hình 1. 6. 3 C. Marx, nhà triết học, tư tưởng ............................................................................. 51
Hình 1. 6. 4 Sơ đồ của lý thuyết hoạt động ................................................................................ 52
Hình 1. 6. 5 Mối liên hệ giữa các ngành. ................................................................................... 56
Hình 2. 1. 1 Giao diện Pulldown. .............................................................................................. 60
Hình 2. 1. 2 Mỗi thực đơn có nhiều lựa chọn cho người sử dụng ............................................... 63
Hình 2. 1. 3 Nhiêu lựa chọn có thể cùng lựa chọn được một lúc ............................................... 63
Hình 2. 1. 4 Thực đơn dạng pop up ........................................................................................... 64
Hình 2. 1. 5 Một dạng thực đơn hai chiều.................................................................................. 65
Hình 2. 1. 6 Một dạng thực đơn tìm kiếm theo thứ tự ................................................................ 65
vii
Hình 2. 1. 7 Các đường dẫn (mầu xanh) được gắn trong các đoạn văn bản ................................ 66
Hình 2. 1. 8 Nhiều thực đơn có thể được đặt trong một giao diện .............................................. 67
Hình 2. 1. 9 Một thực đơn bản đồ của World Wide Web ........................................................... 68
Hình 2. 1. 10 Một mẫu bảng điền .............................................................................................. 76
Hình 2. 1. 11 Một mẫu kết hợp giữa danh sách và hộp combo ................................................... 78
Hình 2. 1. 12 Một dạng hộp hội thoại ........................................................................................ 79
Hình 2. 3. 1 Bàn phím của Microsoft với đầy đủ các tính năng. ................................................. 94
Hình 2. 3. 2 Máy vi tính bỏ túi với bàn phím được thu gọn........................................................ 94
Hình 2. 3. 3. Bàn phím được thiết kế lõm.................................................................................. 95
Hình 2. 3. 4. Bàn phím điều khiển con trỏ dạng chữ T ngược .................................................... 97
Hình 2. 3. 5. Bàn phím điều khiển con trỏ theo dạng hình sao ................................................... 97
Hình 2. 3. 6 Bút điện tử............................................................................................................. 99
Hình 2. 3. 7 Màn hình tiếp xúc .................................................................................................. 99
Hình 2. 3. 8 Chuột một nút bấm và chuột hai nút bấm. .............................................................100
Hình 2. 3. 9 Joystick giúp cho người sư dụng di chuyển chuột dễ dàng ....................................101
Hình 3. 1. 1. Lỗi phím mũi tên .................................................................................................111
Hình 3. 1. 2. Lỗi trong chương trình sắp xếp ............................................................................112
Hình 3. 1. 3. Lỗi trong chương trình Visual Studio ...................................................................112
Hình 3. 1. 4. Sự giới hạn trong lựa chọn ...................................................................................112
Hình 1. 3. 5 Lỗi thông báo về thời gian tải cho người dùng ......................................................113
Hình 3. 1. 6 Dùng thanh công cụ để hiển thị thực đơn ..............................................................113
Hình 3. 1. 7 Lỗi khi chọn giá trị ...............................................................................................113
Hình 3. 1. 8 Lỗi trong quá trình tích các lựa chọn .....................................................................114
Hình 3. 1. 9 Lỗi không hiển thị đường dẫn ...............................................................................114
Hình 3. 1. 10 Không có hướng dẫn về các kiểu của trường .......................................................115
Hình 3. 1. 11 Lỗi trong thực đơn ..............................................................................................115
Hình 3. 1. 12 Lỗi thứ tự của các trường. ...................................................................................115
Hình 3. 1. 13 Lỗi không nhất quán trong phần mềm. ................................................................116
Hình 3. 1. 14 Các sự trợ giúp không cần thiết ...........................................................................116
Hình 3. 1. 15 Lỗi trong cách xác định đường dẫn .....................................................................117
Hình 3. 1. 16 Lỗi khi sử dụng các thanh trượt ngang. ...............................................................118
Hình 3. 1. 17 Lỗi trong khi hiển thị ..........................................................................................118
Hình 3. 1. 18 Lỗi khi thể hiện danh sách ..................................................................................118
Hình 3. 1. 19. Lỗi khi xuất hiện quá nhiều nút ..........................................................................119
Hình 3. 1. 20 Xuất hiện hỗ trợ lâu ............................................................................................119
Hình 3. 1. 21 Tổ chức không theo cấu trúc ...............................................................................120
Hình 3. 1. 22 Lỗi khi nhập số lượng quá nhiều .........................................................................120
Hình 3. 1. 23 Lỗi lãng phí bộ nhớ.............................................................................................120
Hình 3. 1. 24 Lỗi trong chương trình duyệt Web ......................................................................121
Hình 3. 1. 25 Lỗi không xuất hiện phím điều khiển ..................................................................121
Hình 3. 1. 26 Lỗi khi lựa chọn chỉ dựa vào chuột .....................................................................122
Hình 3. 1. 27. Lỗi khi lựa chọn chỉ dựa vào chuột ....................................................................122
Hình 3. 1. 28. Lỗi khi lựa chọn chỉ dựa vào chuột ....................................................................122
Hình 3. 1. 29 Lỗi khi thao tác với thực đơn ..............................................................................123
Hình 3. 1. 30 Lỗi trong chương trình sắp lịch. ...................
