Nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án tại công ty

Lời mở đầu Trước xu thế mở cửa nền kinh tế đón nhận những văn minh văn hoá, khoa học kỹ thuật từ bên ngoài, trước xu thế hội nhập nền kinh tế quốc tế, nhu cầu phát triển kinh tế của tất cả các quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam ngày càng lớn. Nhu cầu phát triển kinh tế ngày càng cao hoạt động đầu tư ngày càng nhiều trong đó chủ yếu là đầu tư theo dự án. Cụ thể, hầu hết các dự án đầu tư lớn nhỏ tại Việt Nam trong những năm gần đây đều đầu tư theo dự án. Tuy nhiên thực trạng hoạt đông đầu tư theo dự án vẫn còn tràn lan, dàn trải, chưa hiệu quả gây lãng phí nguồn tài chính quốc gia. Nhận thức được tầm quan trọng của các dự án trong sự phát triển kinh tế của quốc gia nói chung và lợi ích của doanh nghiệp nói riêng cụ thể tại đơn vị tôi thực tập là công ty công trình giao thông 874 (thuộc tổng 8- bộ giao thông vận tải) tôi đã lựa chọn đề tài “ nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án tại công ty công trình giao thông 874” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình. Tại công ty xây dựng công trình giao thông 874 các hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản hầu hết đầu tư theo các dự án.Việc đầu tư theo dự án có hiệu quả quyết định phần lớn sự thành bại của công ty. Do đó mà thẩm định tài chính dự án là công việc hết sức quan trọng đối với công ty. Tuy đã được chú trọng song do tính phức tạp riêng có mà công tác thẩm định tài chính dự án tại công ty còn gặp nhiều bất cập. Sau thời gian thực tập tốt nghiệp tại công ty tôi đã nhận thấy được tầm quan trọng của công việc thẩm định tài chính dự án do đó tôi đã chọn đề tài “nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án tại công ty” với mong muốn đóng góp một phần công sức của mình vào sự thành công của công ty. Thông qua đề tài này tôi cũng muốn áp dụng những kiến thức đã được học trên giảng đường đại học vào thực tế để nâng cao kỹ năng của mình. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài: nghiên cứu các dự án đầu tư mà công ty xây dựng công trình giao thông 874 thực hiện trong những năm gần đây và tiến hành phân tích một dự án điển hình: Dự án nâng cấp mở rộng QL 32A, QL 32B, QL 37 đoạn Cổ Tiết- Thu Cúc- Mường Tơi- Gia Phù( Phú Thọ) đoạn Km108- Km118. Phương pháp nghiên cứu đề tài: phương pháp duy vật biện chứng, phương pháp duy vật lịch sử, phương pháp thống kê, so sánh cùng với việc sử dụng các số liệu thực tế minh hoạ, đồng thời có sự tham khảo các tài liệu liên quan đến lĩnh vực tài chính. Kết cấu của đề tài: ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài gồm có 3 phần: Phần I : Những vấn đề cơ bản về dự án và thẩm định tài chính dự án của doanh nghiệp. Phần II: Thực trạng công tác thẩm định tài chính dự án tại công ty xây dựng công trình giao thông 874. Phần III: Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án tại công ty xây dựng công trình giao thông 874. PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DỰ ÁN VÀ THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN CỦA DOANH NGHIỆP 1.1 DỰ ÁN CỦA DOANH NGHIỆP 1.1.1 Khái niệm dự án Doanh nghiệp là một thực thể của xã hội. Giống như những thực thể khác trong xã hội, doanh nghiệp có những hoạt động riêng để tự tồn tại và phát triển. Có nhiều cách hiểu khác nhau về doanh nghiệp.Doanh nghiệp có thể hiểu là chủ thể kinh tế độc lập hoặc là một cách thức tổ chức hoạt động kinh tế của nhiều cá nhân hoạt động kinh doanh trên thị trường nhằm làm tăng giá trị của chủ sở hữu. Theo luật doanh nghiệp Việt Nam, doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật, nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh. Như vậy, doanh nghiệp có thể thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường. Mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp là tối đa hóa giá trị của chủ sở hữu. Để thực hiện được mục tiêu đó doanh nghiệp phải tiến hành các hoạt động. Những hoạt động đó có thể là hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động cung ứng các dịch vụ và hoạt động đầu tư. Trong đó đầu tư là một hoạt động vô cùng quan trọng của bất kỳ tổ chức nào trong nền kinh tế. Có thể hiểu một cách đơn giản đầu tư là hoạt động bỏ vốn với hy vọng đạt được lợi ích tài chính, kinh tế xã hội trong tương lai. Muốn đạt được mục tiêu là tối đa hóa giá trị của mình, doanh nghiệp phải tiến hành hoạt động đầu tư. Lấy ví dụ về hoạt động đầu tư của doanh nghiệp: doanh nghiệp mới thành lập thường đầu tư vào cơ sở hạ tầng, mua trang thiết bị, nguyên nhiên vật liệu để có thể tiến hành sản xuất kinh doanh. Đối với những doanh nghiệp đã thành lập, có thể bỏ vốn xây dựng mới cơ sở hạ tầng, đổi mới dây truyền công nghệ, phát triển sản phẩm mới. Ngày nay, khi nền kinh tế ngày càng phát triển, nhằm tối đa hóa hiệu quả đầu tư, các hoạt động đầu tư đều được thực hiện theo dự án. Vậy dự án là gì? Theo WORLD BANK (ngân hàng thế giới) dự án là tổng thể các chính sách, hoạt động và chi phí có liên quan với nhau được hoạch định nhằm đạt được những mục tiêu nào đó trong thời gian nhất định. Theo từ điển về quản lý dự án AFNOR, dự án là hoạt động đặc thù tạo nên một thực thể mới một cách có phương pháp với các nguồn lực đã định. Theo nghị định số 52/1999/NĐ-CP ngày 08 tháng 07 năm 1999 của Chính phủ về đầu tư và xây dựng, dự án là một tập hợp những đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến, nâng cao chất lượng của sản phẩm hoặc dịch vụ trong khoảng thời gian xác định. Một cách tổng quát nhất, dự án được hiểu là một tập hợp các hoạt động đặc thù liên kết chặt chẽ và phụ thuộc lẫn nhau nhằm đạt được trong tương lai ý tưởng đã đặt ra(mục tiêu nhất định) với nguồn lực và thời gian xác định. Mỗi doanh nghiệp phải tự tìm kiếm và lựa chọn dự án cho riêng mình. Việc tìm kiếm dự án phụ thuộc vào mục tiêu, lĩnh vực kinh doanh và khả năng tìm kiếm của doanh nghiệp. Trong các dự án tìm kiếm được doanh nghiệp sẽ lựa chọn đầu tư vào dự án đem lại lợi ích lớn nhất, không chỉ dừng lại ở lợi ích kinh tế mà cả lợi ích xã hội. Như vậy có thể thấy dự án có vai trò rất quan trọng đối với các chủ đầu tư, các nhà quản lý, các tổ chức tài chính, nhà nước và các đối tượng có liên quan khác. 1.1.2 Vai trò của dự án Trong nền kinh tế hiện đại, nhu cầu đầu tư, nhu cầu phát triển ngày càng tăng. Nhu cầu đó được đặt trong môi trường cạnh tranh cực kỳ khốc liệt. Nguồn lực ngày càng khan hiếm, thời gian và thông tin trở thành những thước đo của sự thành công. Để không lãng phí nguồn lực và chắc chắn sẽ thành công, người ta thường đầu tư theo dự án. Vì hầu hết các dự án đều được thẩm định trước khi được triển khai nên đầu tư theo dự án sẽ giảm thiểu rủi ro cho chủ đầu tư. Dự án giúp chủ đầu tư quản lý vốn, vật tư, lao động trong quá trình thực hiện đầu tư một cách dễ dàng hơn. Không chỉ có vậy, hoạt động đầu tư theo dự án còn làm gia tăng giá trị của doanh nghiệp và tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Đối với đơn vị quản lý vĩ mô như nhà nước thì dự án cũng có vai trò rất quan trọng. Dự án tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế xã hội. Nếu không có dự án, nền kinh tế sẽ khó nắm bắt được cơ hội phát triển. Dự án giúp gia tăng tổng thu nhập quốc dân, tạo công ăn việc làm cho người lao động, rút ngắn khoảng cách giàu nghèo. Dự án còn là căn cứ để các tổ chức tài chính đưa ra quyết định tài trợ, các cơ quan chức năng của Nhà nước phê duyệt và cấp giấy phép đầu tư. 1.1.3 Phân loại dự án Dự án và đầu tư có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Đầu tư là nguồn gốc ra đời của dự án, việc xây dựng và thực hiện dự án sẽ kiểm nghiệm tính đúng đắn của quyết định đầu tư. Trong nền kinh tế có rất nhiều loại hình doanh nghiệp hoạt động trong rất nhiều các lĩnh vực khác nhau. Mỗi doanh nghiệp lại có những quyết định đầu tư riêng của mình. Do vậy có thể thấy trong nền kinh tế có rất nhiều loại dự án khác nhau. Các dự án rất đa dạng về lĩnh vực, loại hình,cấp độ,quy mô, thời hạn…. Do đó để đưa ra được cách phân loại dự án một cách hiệu quả để thấy hết được sự khác nhau giữa các dự án là vô cùng khó khăn. Tuy nhiên người ta có thể phân loại dự án theo các tiêu thức sau: Theo lĩnh vực dự án: Dự án được phân loại thành dự án xã hội, dự án kinh tế, dự án quốc gia, dự án quốc tế. Theo loại hình dự án: Dự án được phân loại thành dự án Nghiên cứu và phát triển, dự án Giáo dục đào tạo, dự án đổi mới. Theo thời hạn: Dự án ngắn hạn, dự án trung hạn, dự án dài hạn. Theo cấp độ: Dự án được phân loại thành dự án lớn, dự án nhỏ. Ngoài ra người ta còn có rất nhiều cách khác để phân loại dự án. Đây là cách phân loại tổng hợp nhất đối với các dự án. Ở Việt Nam, theo “Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng” ban hành kèm theo Nghị định số 12/2000/NĐ-CP ngày 5/5/2000 dự án được phân loại cụ thể thành các dự án nhóm A, dự án nhóm B, dự án nhóm C. 1.1.4 Các giai đoạn của dự án Thực hiện một dự án phải thông qua rất nhiều các giai đoạn riêng biệt. Các dự án có thể bao gồm các giai đoạn giống hoặc khác nhau. Thông thường các giai đoạn của dự án bao gồm: Xác định dự án, phân tích và lập dự án, duyệt dự án, thực hiện dự án, nghiệm thu tổng kết giải thế. Các giai đoạn này gắn kết một cách chặt chẽ với nhau, đan xen nhau theo một tiến trình logic. Để hiểu một cách toàn diện và hệ thống, người ta nghiên cứu chúng một cách độc lập tương đối và trên các góc độ khác nhau. 1.1.4.1 Xác định dự án Giai đoạn xác định dự án đối với một doanh nghiệp rất quan trọng. Đây là giai đoạn hình thành ý tưởng đầu tư. Tùy thuộc vào chiến lược phát triển của mình, cũng như xem xét thông tin, chiến lược phát triển kinh tế của cả nước, của từng ngành, từng lĩnh vực, doanh nghiệp hình thành ý tưởng đầu tư, lựa chọn dự án để đầu tư cho phù hợp. Sự phù hợp ở đây thể hiện ở mặt không gian và thời gian cũng như về kinh tế. Việc xác định các dự án để đầu tư đối với một doanh nghiệp là vô cùng quan trọng bởi lẽ thực hiện một dự án thường tốn rất nhiều tiền, thời gian và công sức của doanh nghiệp. Một dự án đầu tư sai thường đem lại hậu quả rất lớn cho doanh nghiệp có thể dẫn đến phá sản. Vì vậy mà các doanh nghiệp phải thật thận trọng trước khi lựa chọn dự án đầu tư. 1.1.4.2 Phân tích và lập dự án đầu tư Giai đoạn phân tích và lập dự án bao gồm nghiên cứu tiền khả thi và nghiên cứu khả thi. Nghiên cứu tiền khả thi: Doanh nghiệp nghiên cứu sơ bộ ban đầu về nhu cầu, khả năng tiến hành dự án và kết quả của dự án. Trong đó doanh nghiệp nghiên cứu sự cần thiết, điều kiện thuận lợi cũng như khó khăn của doanh nghiệp khi thực hiện dự án có thể gặp phải. Bên cạnh đó doanh nghiệp dự kiến quy mô đầu tư( tổng mức vốn đầu tư), hình thức đầu tư, khả năng tự tài trợ, các phương án huy động vốn và phương án trả nợ của doanh nghiệp. Phân tích lựa chọn sơ bộ công nghệ, kỹ thuật, nguồn cung nguyên vật liệu, năng lượng cần thiết cho dự án cũng được tiến hành trong giai đoạn này. Nghiên cứu khả thi: đây là giai đoạn nghiên cứu một cách cụ thể những gì đã được nghiên cứu trong giai đoạn tiền khả thi. Giai đoạn này doanh nghiệp xác định phương án được lựa chọn như phương án kỹ thuật, công nghệ, phương án thiết kế thi công, phương án tài trợ cho dự án, các mốc thời gian thực hiện đầu tư và các hình thức quản lý dự án. Sau khi phân tích và lập dự án, khâu quan trọng tiếp theo là thẩm định dự án. Việc phân tích và lập dự án càng được thực hiện một cách chi tiết và chính xác thì việc thẩm định càng có hiệu quả. Vấn đề về thẩm định dự án sẽ được đề cập riêng ỏ mục sau. 1.1.4.3 Duyệt dự án Đây là giai đoạn doanh nghiệp đưa ra quyết định có đầu tư vào dự án hay không. Việc đưa ra quyết định này chủ yếu dựa vào những kết luận đã được tổng hợp từ các giai đoạn trước đặc biệt là giai đoạn thẩm định dự án. Nếu dự án được khẳng định là có hiệu quả và khả thi thì doanh nghiệp sẽ quyết định đầu tư và ngược lại nếu dự án không có hiệu quả hoặc không khả thi thì không có lý do gì doanh nghiệp lại đầu tư. Đối với những dự án mang tính cộng đồng, có thể dự án không có tính khả thi nhưng nó mang lại lợi ích xã hội lớn có thể vẫn được đầu tư. Chủ đầu tư vào những dự án này thường là Nhà nước. 1.1.4.4 Thực hiện dự án Giai đoạn này bao gồm một số công đoạn: thi công xây dựng dự án, vận hành dự án(dự án sinh lời), kết thúc dự án. Đây là giai đoạn doanh nghiệp biến những gì đã được dự đoán, tính toán ở các giai đoạn trước vào thực tế. Để đạt được đúng chỉ tiêu cũng như chất lượng công trình đã được đưa ra nhà quản lý dự án phải giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện dự án giảm thiểu các rủi ro có thể gặp phải. 1.1.4.5 Nghiệm thu, tổng kết và giải thể Mục tiêu của giai đoạn này là đánh giá một cách toàn diện những thành công và thất bại từ giai đoạn đầu của dự án đến khi kết thúc dự án. Trong đó doanh nghiệp cần phải phân tích rõ các nguyên nhân thất bại, cách khắc phục những sai phạm để làm kinh nghiệm, rút ra bài học, quản lý tốt hơn các dự án sau này. 1.2 THẨM ĐỊNH DỰ ÁN 1.2.1 Khái niệm thẩm định dự án Thẩm định dự án là một khâu của quá trình phân tích và lập dự án- một giai đoạn của dự án. Thẩm định dự án là việc rà soát lại, kiểm tra lại một cách khoa học, khách quan và toàn diện mọi nội dung của dự án và liên quan đến dự án nhằm khẳng định tính hiệu quả cũng như tính khả thi của dự án trước khi quyết định đầu tư. Trong quá trình phân tích và lập dự án thường không thể tránh khỏi những khiếm khuyết, sai lệch. Thẩm định dự án để xem xét, phát hiện, sửa chữa các sai lệch, từ đó khẳng định một cách chắc chắn hơn sự hợp lý, hiệu quả cũng như tính khả thi của dự án. Thẩm định dự án giúp cho quyết định đầu tư thực hiên dự án hiệu quả hơn tránh những sai lầm đáng tiếc có thể xảy ra. Như vậy việc thẩm định dự án là không thể thiếu đối với bất kỳ một dự án nào cho dù dự án đó là nhỏ hay lớn, ở tầm vi mô hay vĩ mô. 1.2.2 Nội dung thẩm định dự án Nội dung của thẩm định dự án là những công việc chính mà người thẩm định phải làm khi tiến hành thẩm định dự án. Thẩm định dự án được tiến hành chủ yếu đối với các giai đoạn xác định dự án, phân tích dự án và lập dự án, duyệt dự án. Nội dung thẩm định dự án thường bao gồm: thẩm định kỹ thuật, thẩm định kinh tế xã hội và thẩm định tài chính, thẩm định thị trường. 1.2.2.1 Thẩm định kỹ thuật Thẩm định kỹ thuật là việc thẩm định những yếu tố thuộc về mặt kỹ thuật của dự án như quy mô dự án, công nghệ và trang thiết bị của dự án, phương án thi công, địa điểm xây dựng dự án, phương án kiến trúc, nguồn nguyên liệu và các yếu tố đầu vào khác của dự án. Trong đó người thẩm định phải xác định được mức độ phù hợp của các yếu tố trên với thực tế yêu cầu đặt ra. Ví dụ như quy mô của dự án phải phù hợp với công suất sử dụng, khả năng đáp ứng vốn, khả năng cung ứng nguyên vật liệu cũng như khả năng quản lý dự án của các nhà quản lý. Nguồn nguyên liệu và các yếu tố đầu vào phải phù hợp với dây truyền công nghệ máy móc thiết bị được sử dụng trong dự án. Việc chọn địa điểm xây dựng có thuận tiện về nguồn nguyên liệu, hệ thống giao thông, cơ sở hạ tầng, mức độ đền bù giải phóng mặt bằng? Ngoài những nội dung trên người thẩm định còn phải xem xét nhiều yếu tố khác như quản lý dự án… 1.2.2.2 Thẩm định kinh tế xã hội Đây là việc đánh giá lại hiệu quả của dự án dưới giác độ toàn bộ nền kinh tế, xem xét sự tác động của dự án tới môi trường, tới các đối tượng khác trong xã hội. Một dự án mặc dù hiệu quả đối với doanh nghiệp song có thể vẫn không được thực hiện do nó tác động xấu tới các đối tượng khác trong xã hội như làm ảnh hưởng đến môi trường, gây nguy hại đến sức khỏe của người dân nơi dự án được thực hiện. Song cũng cần phải đánh giá những đóng góp của dự án đối với toàn bộ nền kinh tế như giải quyết công ăn việc làm, cải thiện đời sống cho nhân dân, làm tăng thu nhập quốc dân, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Nhà đầu tư phải xem xét chênh lệch lợi ích mà dự án mang lại với những thiệt hại mà nó gây ra đối với nền kinh tế để đưa ra quyết định đầu tư đúng. Việc thẩm định kinh tế xã hội của dự án khá phức tạp và khó khăn song không thể thiếu nhất là trong điều kiện nền kinh tế toàn cầu như hiện nay. 1.2.2.3 Thẩm định thị trường Thẩm định thị trường là việc phân tích các kết quả nghiên cứu thị trường nhằm đưa ra kết luận hợp lý, chính xác về thị trường tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Thẩm định thị trường bao gồm: Thẩm định nhu cầu hiện tại và tương lai về sản phẩm của dự án trên thị trường dự kiến thâm nhập. Thẩm định nguồn và kênh đáp ứng nhu cầu. Thẩm định các yếu tố về sản phẩm tiêu thụ. Thẩm định sự cạnh tranh. 1.2.2.4 Thẩm định tài chính dự án Thẩm định tài chính dự án là một nội dung lớn trong thẩm định dự án. Thẩm định tài chính dự án sẽ được trình bày chi tiết, cụ thể trong các phần tiếp theo. 1.3 THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN 1.3.1 Khái niệm, mục đích ý nghĩa của thẩm định tài chính dự án Thẩm định tài chính dự án là rà soát, đánh giá một cách khoa học và toàn diện mọi khía cạnh tài chính dự án trên giác độ của nhà đầu tư, doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế khác, các cá nhân. Thẩm định tài chính dự án là nội dung rất quan trọng của thẩm định dự án. Dựa vào kết luận của thẩm định tài chính dự án và các kết luận của các nội dung khác trong thẩm định dự án như thẩm định kinh tế, thẩm định kinh tế xã hội nhà đầu tư sẽ đưa ra quyết định đầu tư của mình. Thẩm định tài chính dự án là căn cứ quan trọng để quyết định bỏ vốn đầu tư, xây dựng kế hoạch đầu tư và theo dõi quá trình thực hiện đầu tư. Một dự án thường tồn tại trong vòng nhiều năm kể từ khi xác định dự án, thực hiện dự án đến khi dự án sinh lời và kết thúc dự án. Nghiên cứu vấn đề tài chính của dự án trong từng giai đoạn, thẩm định tài chính dự án giúp nhà đầu tư nắm bắt được tình hình tài chính của dự án không chỉ trong một kỳ sản xuất kinh doanh mà là một khoảng thời gian dài từ khi bắt đầu đến khi kết thúc dự án. 13.2 Nội dung của thẩm định tài chính dự án 1.3.2.1 Dự toán vốn đầu tư Trước tiên chúng ta sẽ tìm hiểu thế nào là vốn đầu tư. Như đã khẳng định ở phần trên, doanh nghiệp hình thành và hoạt động với mục tiêu là tối đa hóa giá trị của chủ sở hữu, của doanh nghiệp.Và một trong những hoạt động chủ yếu của doanh nghiệp đó là hoạt động đầu tư. Nếu chúng ta xem xét giá trị của doanh nghiệp là một hàm của các quyết định đầu tư, quyết định tài trợ và quyết định hoạt động, thì giá trị của doanh nghiệp được xác định như sau: V = S + B Trong đó: - V là giá trị doanh nghiệp - S là giá trị vốn chủ sở hữu - B là giá trị nợ Để tối đa hóa giá trị của doanh nghiệp(V) bước đầu tiên là phải có được các quyết định đầu tư hiệu quả. Muốn cho bất kỳ một hoạt động nào được thực hiện nhất là hoạt động đầu tư đều phải cần vốn đầu tư. Ở đây chúng ta chỉ nghiên cứu vốn đầu tư dưới giác độ của dự án. Theo đó, vốn đầu tư là tổng số tiền được chi tiêu để hình thành nên các tài sản cố định và tài sản lưu động cần thiết. Những tài sản này được sử dụng trong việc tạo ra doanh thu, chi phí, thu nhập suốt vòng đời hữu ích của dự án. Như vậy, vốn đầu tư bao gồm vốn đầu tư vào tài sản cố định, vốn đầu tư vào tài sản lưu động. Hoặc người ta có thể chia vốn đầu tư thành vốn tự có, nợ và sự kết hợp giữa hai hình thức đó. Đây là cách phân loại vốn đầu tư theo tính chất sở hữu hay nguồn hình thành. Ngoài ra còn có nhiều cách khác phân loại vốn đầu tư. Không phải với bất kỳ quy mô vốn nào dự án đều được thực hiện và đều có hiệu quả. Với một quy mô vốn đầu tư quá lớn hoặc quá nhỏ có thể sẽ làm hỏng một dự án tốt. Vì vậy mỗi một dự án cụ thể đòi hỏi phải có một quy mô vốn thích hợp. Cán bộ thẩm định tài chính dự án khi dự toán vốn đầu tư không chỉ xác định quy mô vốn mà còn phải xác định cơ cấu vốn tối ưu cho dự án. Đó là việc xác định xem dự án nên được tài trợ bằng vốn chủ sở hữu hay vốn vay hay kết hợp cả hai hình thức đó. Nếu kết hợp cả vốn chủ sở hữu và vốn vay thì vốn vay chiếm bao nhiêu phần trăm là hợp lý. Để xác định được quy mô vốn thích hợp hay một cơ cấu vốn tối ưu cho dự án không phải là chuyện đơn giản. Cán bộ thẩm định cần phải căn cứ vào nhiều yếu tố khác nhau thuộc dự án hoặc liên quan đến dự án. Các yếu tố này chính là căn cứ để lập dự toán. - Xét các yếu tố thu