Người phụ nữ hiện đại qua cái nhìn của một số nhà văn nữ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH ------------------------- TRẦN THÚY AN NGƯỜI PHỤ NỮ HIỆN ĐẠI QUA CÁI NHÌN CỦA MỘT SỐ NHÀ VĂN NỮ Chuyên ngành: Văn học Việt Nam Mã số: 60 22 34 LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. HUỲNH NHƯ PHƯƠNG Thành phố Hồ Chí Minh – 2007 LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với tất cả các thầy cô giáo đã dạy dỗ tôi trong quá trình học Cao học tại Trường Đại học Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh. Tôi xin đặc biệt cảm ơn PGS.TS. Huỳnh Như Phương, người đã hướng dẫn tôi làm luận văn này. Chính thầy đã gợi ý đề tài, cung cấp tài liệu, đọc luận văn và góp ý nhiều lần để luận văn được hoàn thiện như ngày hôm nay. Tôi xin trân trọng cảm ơn Giám đốc Sở GDĐT Tp. HCM, Trưởng phòng GDĐT Quận 1, Ban giám hiệu Trường THCS Trần Văn Ơn Quận 1 và các đồng nghiệp ở bộ môn văn đã quan tâm giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi được đi học. Tôi xin cảm ơn các nhà văn Dạ Ngân, Lý Lan, Võ Thị Hảo đã trả lời phỏng vấn; cảm ơn các nhà văn Phong Điệp, Y Ban, Võ Thị Xuân Hà đã cung cấp tư liệu để luận văn có thêm sức thuyết phục. Xin cảm ơn gia đình đã là điểm tựa vững chắc để tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập. Xin chân thành cảm ơn tất cả! MỞ ĐẦU 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI VÀ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Trong xã hội Việt Nam xưa, người phụ nữ có duyên với nghiệp văn chương rất hiếm. Hiếm bởi người Việt Nam quan niệm đàn bà con gái sinh ra là để làm vợ, làm mẹ, chứ không phải để thi thố tài năng. Họ không được học hành nên hầu như không biết chữ. Cái quan niệm ấy ăn sâu vào máu thịt con người bởi ngay từ khi con còn trong nôi mẹ đã ru rằng: Gái thời giữ việc trong nhà Khi vào canh cửi, khi ra thêu thùa Trai thời đọc sách ngâm thơ Dùi mài kinh sử để chờ kịp khoa Ấy thế mà vẫn có những nữ sĩ được lưu danh muôn thuở. Đó là những gương mặt thi ca đặc biệt xuất chúng mà có thể kể ra đây hai đại diện tiêu biểu: Hồ Xuân Hương và Bà Huyện Thanh Quan. Các nhà nghiên cứu văn học của ta đã tốn không ít giấy mực để viết về cuộc đời và sáng tác thơ văn của hai bậc nữ lưu kì tài này. Cùng với thời gian, quan niệm của xã hội về người phụ nữ có những thay đổi. Con số phụ nữ viết văn, làm thơ tăng dần lên. Hoài Thanh trong cuốn “Thi nhân Việt Nam” xuất bản năm 1942 đã giới thiệu bảy nhà thơ nữ trên tổng số 46 nhà thơ. Sau 1945, ở miền Bắc, số lượng các cây bút nữ tăng lên nhiều. Theo tác giả Châm Khanh trong bài “Phụ nữ và văn chương” đăng tải trên trang báo điện tử tienve.org, trong cả thảy hơn 750 hội viên chính thức của Hội Nhà văn Việt Nam từ 1957 đến 1997 có hơn 70 tác giả nữ, chiếm tỉ lệ chưa tới 10% nhưng đã cao hơn trước. Còn theo Võ Phiến trong cuốn “Văn học Miền Nam, tổng quan” thì ở miền Nam từ 1954 đến 1975 trong số khoảng 60 tác giả tương đối có tiếng tăm, các cây bút nữ chiếm tỉ lệ 17%. Những năm cuối thế kỉ XX, đầu thế kỉ XXI, văn đàn Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ về số lượng các nhà văn, nhà thơ nữ. Khó mà thống kê được con số chính xác, nhưng lượng tác phẩm của họ nhiều không kém gì các đồng nghiệp nam. Có người đặt câu hỏi : Tại sao thời điểm hiện nay lại xuất hiện nhiều cây bút nữ như vậy? Câu hỏi này đã có nhiều người tìm cách lí giải, nhưng khó mà tìm ra câu trả lời thấu đáo. Đó cũng là một trong những lí do khiến chúng tôi chọn nghiên cứu sáng tác của các nhà văn nữ. Cũng phải nói rằng, tuy là phụ nữ, nhưng cũng như các nhà văn nam giới, họ khai thác những vấn đề đa dạng, đa chiều của hiện thực cuộc sống muôn màu muôn vẻ. Thế nhưng vì thuộc phái nữ nên trang văn của họ đậm chất nữ tính: trắc ẩn, khoan dung, tinh tế và đằm thắm. Nhân vật chính của họ khá đa dạng với mọi kiểu người ở những lứa tuổi khác nhau, nhưng nổi lên vẫn là những thân phận phụ nữ bé nhỏ giữa dòng chảy ào ạt của cuộc đời. Tất nhiên, những nhà văn nam giới cũng để nhiều tâm huyết viết về phụ nữ, nhưng nhân vật phụ nữ dưới cái nhìn của các nhà văn nữ giới vẫn có nét độc đáo riêng, là một đề tài hấp dẫn, cần được quan tâm nghiên cứu. 2. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Tên đề tài là Người phụ nữ hiện đại qua cái nhìn của một số nhà văn nữ cho thấy phạm vi chúng tôi khảo sát nằm trong các sáng tác của các nhà văn nữ có tiếng vang trong thời kì hiện nay. Thuật ngữ “hiện đại” có hai nghĩa: 1) Hiện đại chỉ một giai đoạn phát triển trong lịch sử nhân loại gắn liền với thời đại công nghiệp cổ điển; 2) Hiện đại đồng nghĩa với đương đại, cái hiện thời, hiện kim. Thuật ngữ “hiện đại” trong đề tài của luận văn được hiểu ở nghĩa thứ hai. “Người phụ nữ hiện đại” trong đề tài nghiên cứu của chúng tôi là những người phụ nữ ở thời điểm cuối thế kỉ XX, đầu thế kỉ XXI, chứ không phải là những nhân vật nữ thời Tự lực văn đoàn, thời chống Pháp, chống Mỹ. Và cụm từ “một số nhà văn nữ” cũng nhắm đến những nhà văn hiện còn đang sáng tác, đang sống trong bầu không khí nghệ thuật của văn đàn Việt Nam đương thời. Do số lượng nhà văn nữ của chúng ta hiện nay rất đông đảo, nên chúng tôi sẽ không thể khảo sát được sáng tác của tất cả những nhà văn nữ. Vì vậy, chúng tôi sẽ lựa chọn một số gương mặt tiêu biểu, đó là những nhà văn lấy người phụ nữ hiện đại làm đối tượng thẩm mĩ. Ngay cả ở những nhà văn này, chúng tôi cũng sẽ lựa chọn những tác phẩm tiêu biểu của họ về đề tài người phụ nữ hiện đại. Những nhà văn nữ sau đây đã được chúng tôi cân nhắc lựa chọn làm đối tượng để khảo sát: - Y Ban - Võ Thị Xuân Hà - Võ Thị Hảo - Phạm Thị Hoài - Nguyễn Thị Thu Huệ - Lý Lan - Trần Thùy Mai - Bích Ngân - Dạ Ngân - Thuận Ngoài ra chúng tôi sẽ tham khảo thêm tác phẩm của các nhà văn lớp trước như: Ngô Thị Kim Cúc, Nguyễn Minh Dậu, Lê Minh Khuê, Phạm Thị Ngọc Liên, Nguyễn Thị Anh Thư, Nguyễn Thị Ngọc Tú, Trần Thị Trường. Sự lựa chọn trên đây có thể làm cho một vài người không khỏi băn khoăn. Những câu hỏi có thể xuất hiện, chẳng hạn như: “Tại sao những cây bút có bản sắc riêng như Phan Thị Vàng Anh, Nguyễn Ngọc Tư lại không có mặt?”, hay “Tại sao lại chọn nhà văn này vào đối tượng khảo sát chính, trong khi nhà văn kia lớn hơn nhiều mà chỉ được đặt ở phạm vi tham khảo?”. Theo suy nghĩ của chúng tôi, mọi sự chọn lựa đều có tính chất tương đối. Vả lại, rất nhiều nhà văn nữ nổi tiếng của chúng ta lại không lấy người phụ nữ hiện đại làm đối tượng thẩm mĩ, mà cái nhìn của họ hướng về những đối tượng khác, những vấn đề khác. Với khả năng còn hạn hẹp của mình, chúng tôi chỉ dám lựa chọn một mảng nhỏ trong sáng tác của các nhà văn nữ để nghiên cứu. Mọi sự tiếc nuối về một giới hạn buộc phải đặt ra ở luận văn này xin dành lại cho một công trình khác có quy mô lớn hơn trong tương lai. 3. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ Ngay tựa đề của luận văn đã cho thấy đối tượng mà luận văn hướng tới là “người phụ nữ hiện đại”, đó là vấn đề của “cái ngày hôm nay”, do đó những công trình nghiên cứu về nó thật ra chưa đủ nhiều để góp thành lịch sử. Vấn đề mà chúng tôi nghiên cứu chỉ là một phần nhỏ trong mảng đề tài lớn: “Người phụ nữ Việt Nam trong sáng tác của các nhà văn nữ” hoặc lớn hơn nữa: “Người phụ nữ Việt Nam trong văn học”. Đã có một vài công trình nghiên cứu về đề tài người phụ nữ Việt Nam trong văn học. Chúng tôi xin điểm qua một số bài viết và công trình nghiên cứu mà chúng tôi may mắn có trong tay. Trên các báo và tạp chí: Cách đây tròn bốn mươi năm, Tạp chí Văn học số 9 năm 1967 đã đăng bài viết nhan đề “Nhân vật phụ nữ nông thôn trong truyện ngắn của Vũ Thị Thường” và sau đó một năm, lại tiếp tục đăng bài “Nhân vật phụ nữ ba đảm đang qua sáng tác của một số nhà văn nữ” của cùng một tác giả là Lê Thị Đức Hạnh. Mười năm sau, Tạp chí Văn học dành hẳn một số (số 1 năm 1978) giới thiệu những cây bút nữ nghiên cứu văn học. Trong số này có nhiều bài đáng quan tâm về đề tài phụ nữ như “Nhìn qua những tác phẩm viết về đề tài phụ nữ trong văn học chữ Hán thế kỉ XVIII đến đấu thế kỉ XIX” của Trần Thị Băng Thanh hay “Người phụ nữ Việt Nam xã hội chủ nghĩa và cuộc Cách mạng khoa học kĩ thuật trong văn học” của Đoàn Thị Hương. Đến số tháng 3 năm 1979, Tạp chí Văn học lại đăng bài “Đề tài phụ nữ trong văn học yêu nước thời cận đại” của Trịnh Thu Tiết. Nhìn lại quá khứ, chúng tôi nhận thấy đề tài người phụ nữ trong văn học đã được nhiều người quan tâm nhưng ngay ở tựa đề các bài viết trên cũng cho chúng ta thấy rằng đối tượng thẩm mĩ của các nhà văn là người phụ nữ thời phong kiến, thời chống Pháp, chống Mỹ. Bẵng đi một thời gian, Tạp chí Văn học số 6 năm 1996 có bài tường thuật của Vương Trí Nhàn tập hợp ý kiến của các cây bút phê bình: Đặng Anh Đào, Văn Tâm, Vương Trí Nhàn, Lại Nguyên Ân, Phạm Xuân Nguyên; hai nhà văn: Lê Minh Khuê, Võ Thị Hảo; hai nhà thơ: Ngô Thế Oanh và Đặng Minh Châu. Cuộc trao đổi xoay quanh những vấn đề: chỗ mạnh và chỗ yếu của nhà văn nữ; triển vọng của họ đối với nghề văn; cây bút nữ nào đang nổi lên? có đóng góp gì? và ai có thể đi xa? Vương Trí Nhàn cho rằng phụ nữ bắt mạch thời đại nhanh hơn nam giới bởi họ có sự nhạy cảm riêng. Họ luôn gần với cái lỉnh kỉnh, dở dang của đời sống. Mặt khác, với cái cực đoan sẵn có – tốt, dịu dàng, rộng lượng thì không ai bằng, mà nhỏ nhen, chấp nhặt, dữ dằn cũng không ai bằng, từng cây bút phụ nữ tìm ra mặt mạnh của mình khá sớm, định hình khá sớm. Cùng chung suy nghĩ này với Vương Trí Nhàn còn có Văn Tâm, khi ông nhấn mạnh rằng từ khi mới xuất phát, các cây bút nữ thường đã đạt đến độ chín. Đặng Anh Đào, một chuyên gia về văn học phương Tây, nhưng lại có nhiều bài viết phê bình sắc sảo về văn học Việt Nam đương đại thì lại thấy điểm mạnh của phụ nữ chính là ở chỗ họ đưa tất cả cuộc đời và tâm hồn họ vào trang sách. Còn nhà văn nữ Lê Minh Khuê khi nghĩ về những người viết cùng giới với mình lại bị chi phối bởi một cảm giác nước đôi: Một mặt, nhiều chị em bộc lộ một tài năng rõ rệt, không lèm nhèm, không mờ nhạt. Mặt khác, sao vẫn cảm thấy, đặt trong hoàn cảnh chung, rồi mỗi người cũng đến thế thôi, không bao giờ có cái gọi là đồ sộ, vĩ đại ở những cây bút nữ này cả. Trong tất cả các ý kiến đó, chúng tôi cảm thấy tâm đắc nhất với những nhận xét của nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên. Theo ông, xu thế dân chủ hóa đời sống, mà người ta hay nói, vào trong văn chương, bộc lộ ra thành một quan niệm cới mở về nghề văn: văn chương như một trò chơi, ai thử cũng được, khi nào còn thích thì làm, không thích thì bỏ có lẽ cái sự cởi mở ấy đã được nhiều chị em phụ nữ cảm thấy một cách đầy đủ, sâu sắc, và họ đã viết. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý là có những người viết với một quan niệm hẳn hoi, như Pham Thị Hoài, hoặc ở Phan Thị Vàng Anh các trang viết có một bề dày văn hóa rõ rệt. Rồi ông kết luận đội ngũ các nhà văn nữ hiện nay khá đa dạng, mỗi người có một gam riêng, chứ không thuần bản năng như có người nghĩ. Nhìn chung, những người tham gia bộc lộ một cách khá thẳng thắn quan điểm của mình về những vấn đề nêu trên, nhiều ý kiến tỏ ra có sự theo dõi sát sao con đường đi của các nhà văn nữ, nhưng vì là một cuộc trò chuyện văn chương, nên những vấn đề chỉ được nêu mà chưa được bàn sâu. Báo Nông nghiệp Việt Nam, số 138 năm 2001, tác giả Văn Chinh có bài giới thiệu “Tuyển văn tác giả nữ Việt Nam” với tiêu đề “Văn nữ thế kỉ XX – một tuyển tập đáng quý”. Trong bài viết, ngoài việc giới thiệu một số tác giả, tác phẩm tiêu biểu, Văn Chinh đã khái quát nên một số đặc điểm của văn nữ Việt Nam như: “nữ tính được miêu tả thật hơn, sâu hơn”; “giữa cái tốt, cái xấu trải ra rộng hơn và lắm cung bậc hơn”; “khi các nhà văn nam đang cảm thấy mệt mỏi, bế tắc thì sự xuất hiện của các nhà văn nữ đã mang đến cho văn xuôi sự tươi tắn, trẻ trung có vẻ như do nữ tính của họ phát tiết và được nhìn dưới ánh sáng của trí tuệ thời đại”. Báo Văn Nghệ, số 10 năm 2007, tác giả Dương Thuấn có bài “Văn học dân tộc thiểu số ngày càng thêm nhiều cây bút nữ”. Trong bài viết, tác giả chỉ ra được các gương mặt nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu văn học là nữ của các dân tộc thiểu số. Có khoảng 13 nhà thơ, 15 nhà văn và một người làm nghiên cứu. Tuy vậy trong số những cái tên đó chỉ có Vi Thùy Linh (dân tộc Tày) và Dư Thị Hoàn (dân tộc Hoa) là được nhiều người biết tới với tư cách một nhà thơ. Bài viết ghi nhận những đóng góp của các cây bút nữ này tuy còn ở mức độ khá khiêm tốn. Trên các trang báo điện tử, có một số bài viết về sáng tác của các nhà văn nữ đương đại Việt Nam nhưng rất ngắn gọn, chỉ dừng lại ở mức độ cảm nhận, như “Cảm nhận về văn xuôi của các cây bút nữ” của Bích Thu (www.hanoi.vnn.vn). Trong bài viết của mình, Bích Thu đã nêu tên một số nhà văn nữ đã thành danh và đang khẳng định mình như: Vũ Thị Thường, Lê Minh, Nguyễn Thị Cẩm Thạnh, Bích Thuận, Nguyễn Thị Ngọc Tú, Nguyễn Thị Như Trang, Hoàng Ngọc Hà, Đoàn Lê, Lê Minh Khuê, Dạ Ngân, Vũ Thị Hồng, Trần Thị Thắng, Trần Thị Trường, Phạm Thị Minh Thư, Nguyễn Minh Dậu, Nguyễn Thị Thu Huệ, Võ Thị Hảo, Y Ban, Phan Thị Vàng Anh, Phạm Sông Hồng, Võ Thị Xuân Hà, Hồ Thị Hải Âu, Trần Thanh Hà Bài viết “Phụ nữ - nguồn cảm hứng sáng tác của văn xuôi Việt Nam thời kì đổi mới” trên www.hanoi.vnn.vn chỉ dừng lại ở mức độ khái quát diện mạo các nhân vật nữ trong một giai đoạn mà nền văn học Việt Nam khởi sắc trên tinh thần đổi mới. Cũng viết về đề tài nhân vật phụ nữ trong văn học thời kì đổi mới, Đào Đồng Điện có tiểu luận “Phụ nữ là đàn bà” đăng trên www.tuoitre.com. Trong bài viết này, tác giả chỉ ra điểm khác biệt cơ bản của nhân vật nữ trong văn xuôi đổi mới và trong văn xuôi cách mạng. “Khi nhìn nhận người phụ nữ ở những cái thuộc về thiên tính, các nhà văn hôm nay quan tâm vẻ đẹp cơ thể của người phụ nữ và những nhu cầu bản năng của họ. Những “lạch đào nguyên”, những “tòa thiên nhiên” là vẻ đẹp tự nhiên mà tạo hóa ban cho người phụ nữ. Đây cũng là một điểm khác biệt cơ bản của nhân vật nữ trong văn xuôi đổi mới và trong văn xuôi cách mạng. Con người nói chung và người phụ nữ nói riêng trong văn học cách mạng đều rất đẹp nhưng đó là vẻ đẹp tâm hồn, vẻ đẹp toát ra từ những phẩm chất cao quí như lòng dũng cảm, sự hi sinh... Dễ nhận thấy khi mô tả ngoại hình nhân vật nữ, nhà văn cách mạng thường chọn mô tả mái tóc. Đây là bộ phận vừa thể hiện được vẻ đẹp nữ tính lại vừa “an toàn”. Hơn nữa mái tóc dài đối với người phụ nữ VN truyền thống đã nhuốm vẻ đẹp tinh thần và có tính tượng trưng cao. Trong xã hội hôm nay, tóc tai không còn nhiều giá trị khu biệt về giới tính nữa. Cho nên các nhà văn quan tâm hơn đến làn da, bầu vú, cặp mông, đôi chân, những đường cong cơ thể” Đây là những so sánh rất thú vị, gợi cho người đọc những suy ngẫm về xu hướng tìm lại con người ở những đặc trưng bản thể và khát khao trần thế của văn học Việt Nam hiện nay. Tiểu luận “Phụ nữ và văn chương” của Châm Khanh trên www.tienve.org có tính chất tổng kết và lí giải hiện tượng nhà văn nữ ngày càng đông và nhà văn nữ chỉ tập trung viết văn xuôi. Dù tác giả tỏ ra rất thấu hiểu văn học nữ Việt Nam cả ở trong nước và hải ngoại, nhưng bài viết chỉ đi đến một kết luận là một cây bút nữ hẳn phải viết khác một cây bút nam. Về các công trình nghiên cứu chuyên sâu: Chúng tôi có trong tay luận văn Thạc sĩ của Hồ Thị Liễu với đề tài “Khảo sát truyện ngắn các nhà văn nữ Việt Nam từ 1986 đến 1996”, bảo vệ tại trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn năm 2002. Luận văn cung cấp một cái nhìn hệ thống về truyện ngắn nữ Việt Nam 10 năm thời kì đổi mới 1986 -1996, bước đầu đưa ra những nhận định về đặc điểm nội dung và nghệ thuật cũng như những đóng góp của các nhà văn nữ. Về mặt nội dung, luận văn khảo sát truyện ngắn của các nhà văn nữ theo đề tài: chiến tranh, cuộc sống đời thường, khát vọng tình yêu, hạnh phúc. Về mặt nghệ thuật, luận văn tìm hiểu các đặc điểm về nhân vật, kết cấu và ngôn ngữ. Nói chung tác giả có các nhận định khá quyết đoán và có sức thuyết phục. Tuy nhiên, luận văn chỉ dừng lại ở những tác phẩm ra đời vào năm 1996 trở về trước. Từ bấy đến nay, đã hơn 10 năm trôi qua, đã có thêm một số gương mặt nữ trẻ tỏa sáng; đã có một số tác giả nữ Việt kiều có sách xuất bản trong nước như Thuận, Phạm Hải Anh, Phan Việt, Đoàn Minh Phương; đã có những tác phẩm mới có tiếng vang của Dạ Ngân, Võ Thị Xuân Hà, Thùy Dương, Võ Thị Hảo được xuất bản. Vì vậy, cần có những công trình nghiên cứu mới có tính chất cập nhật hơn. Bên cạnh đó, chúng tôi tìm thấy luận văn Thạc sĩ của Lê Thị Tâm Hoài bảo vệ tại Đại học Sư phạm Tp. Hồ Chí Minh năm 2005 với đề tài: “Cái nhìn nghệ thuật về người phụ nữ trong một vài tiểu thuyết đoạt giải năm 1991 của Hội Nhà văn Việt Nam”. Công trình này cũng nghiên cứu về người phụ nữ trong văn học, nhưng chỉ giới hạn trong ba tiểu thuyết của ba nhà văn nam: Nguyễn Khắc Trường, Dương Hướng, Bảo Ninh. Với việc điểm qua những bài viết trên, chúng tôi nhận thấy hình tượng người phụ nữ trong sáng tác của các nhà văn nữ đã từng được quan tâm theo dõi. Các tác giả đề cập đến vấn đề người phụ nữ trong văn học ở các mức độ, góc độ khác nhau, nhưng chưa có ai nhắc đến hình ảnh người phụ nữ hiện đại trong sáng tác của các nhà văn nữ. Vì vậy, chúng tôi chọn đề tài này với mong muốn góp một chút công sức nhỏ bé của mình vào không khí “trăm nhà đua tiếng” của nghiên cứu, phê bình văn học hiện nay. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để thực hiện đề tài này, chúng tôi sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp lịch sử: Được dùng để làm rõ sự tác động của hoàn cảnh lịch sử, xã hội đến đời sống văn học. Cần phải đặt các tác phẩm trong bối cảnh xuất hiện của nó để nhìn thấy những đóng góp mà các tác giả đem lại so với thời kì trước đó cũng như những hạn chế của thời đại mà các tác giả không thể vượt qua. - Phương pháp phân tích: Trước hết được dùng để phân tích tác phẩm văn học nhằm tìm ra những đặc điểm tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật. Tiếp theo, chúng tôi còn sử dụng phương pháp phân tích để phân tích nhân vật với mục đích tìm ra những mô hình tính cách, những tổ chức phẩm hạnh từ đó khái quát những chân dung con người được thể hiện qua sác tác văn học. - Phương pháp so sánh: Một hiện tượng văn học không bao giờ tồn tại một cách biệt lập. Cho nên muốn tìm hiểu nó, chúng ta không thể chỉ mổ xẻ phân tích nó một cách biệt lập, mà ta phải tìm hiểu các mối quan hệ đa dạng và đa chiều của nó. Chúng tôi dùng phương pháp so sánh để đối chiếu một hiện tượng văn học với các hiện tượng cùng loại, và ở cấp độ nhỏ hơn: để thấy được sự tương đồng và khác biệt giữa nhà văn này với nhà văn khác. 5. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN Với việc thực hiện đề tài này, luận văn sẽ cố gắng để đạt được những mục tiêu sau đây: - Cung cấp cho người đọc cái nhìn của các nhà văn nữ, chủ thể sáng tạo, về người phụ nữ hiện đại, đặc biệt là những quan niệm của họ về trách nhiệm của nhà văn khi viết về người phụ nữ. - Phác họa chân dung người phụ nữ hiện đại trong cách ứng xử với những mối quan hệ gia đình và xã hội, với những khao khát về tình yêu, hạnh phúc; những nỗi cô đơn, trăn trở, day dứt trước cuộc đời. Từ những số phận rất khác nhau ấy, luận văn hi vọng cung cấp cái nhìn đa diện về người phụ nữ Việt Nam trong thời điểm đất nước có nhiều biến chuyển phức tạp như hiện nay. - Làm sáng tỏ những điểm độc đáo về bút pháp mà các nhà văn nữ đã thể hiện qua những trang viết đầy trắc ẩn của mình. 6. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN MỞ ĐẦU 1.Chương 1: Các nhà văn nữ: cái nhìn của chủ thể sáng tạo 1.1.Người phụ nữ hiện đại trong quan niệm sống của nhà văn nữ 1.2.Người phụ nữ hiện đại trong quan niệm văn chương của nhà văn nữ 1.3.Vấn đề giới 2. Chương 2: Người phụ nữ hiện đại: đối tượng thẩm mĩ của các nhà văn nữ 2.1. Người phụ nữ hiện đại trong quan hệ với xã hội 2.2. Người phụ nữ hiện đại trong quan hệ với gia đình 2.3. Người phụ nữ hiện đại trong quan hệ với bản thân 3.Chương 3: Giá trị thẩm mĩ: từ cái nhìn đến bút pháp 3.1. Điểm nhìn trần thuật 3.2. Tâm lí nhân vật 3.3. Ngôn ngữ văn xuôi KẾT LUẬN PHỤ LỤC CHƯƠNG 1 CÁC NHÀ VĂN NỮ: CÁI