Ngày nay, thế giới đã biết đến Việt Nam và Việt Nam cũng bắt đầu đi ra thế giới. Đây là xu hướng hoàn toàn phù hợp với quy luật phát triển, là điều kiện thuận lợi để Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Bắt nhịp được xu thế này 12/1987 Nhà nước ta chính thức ban hành luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Đầu tư trực tiếp ngoài đã đóng một vai trò hết sức quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển kinh tế của Việt Nam.
Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hiện nay trong sự tác động của tự do hóa thương mại ASEAN có đạt được nhiều thành tựu to lớn nhưng do những biến động thất thường của nền kinh tế khu vực cũng như thế giới Việt Nam gặp phải những biến động thăng trầm, phức tạp tác động không tốt tới nền kinh tế Việt Nam.
Xuất phát từ đó tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “Quan điểm và giải pháp thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam trong tiến trình tự do hóa thương mại trong ASEAN”.
38 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 1827 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Quan điểm và giải pháp thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam trong tiến trình tự do hóa thương mại trong ASEAN, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
Lêi më ®Çu
Ch¬ng I :T×nh h×nh thu hót FDI,vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam
Sù cÇn thiÕt ph¶o thu hót FDI.
T×nh h×nh thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam .
Vai trß t¸c ®éng cña ®Çu t trùc tiÕp .
Ch¬ng II : §Æc ®iÓm FDI hiÖn nay vµ c¸c t¸c ®éng cña tù do ho¸ th¬ng m¹i ASEAN ®Õn qu¸ tr×nh thu hót FDI t¹i ViÖt Nam
Qu¸ tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i quèc tÕ va ASEAN
Nh÷ng ®Æc ®iÓm míi cña FDI trong sù t¸c ®éng cña t do ho¸ th¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam
Sù t¸c ®éng cña tù do ho¸ th¬ng m¹i ASEAN ®Õn dßng lu chuyÓn FDI t¹i ViÖt Nam
Ch¬ng III : §Þnh híng vµ c¸c gi¶i ph¸p t¨ng cêng thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong ®iªï kiÖn thùc hiÖn AFTA
§Þnh híng thu hót FDI vµo ViÖt Nam
Gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong ®iªï kiªn thùc hiªn AFTA
Lêi kÕt
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
lêi më ®Çu
Ngµy nay, thÕ giíi ®· biÕt ®Õn ViÖt Nam vµ ViÖt Nam còng b¾t ®Çu ®i ra thÕ giíi. §©y lµ xu híng hoµn toµn phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn, lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. B¾t nhÞp ®îc xu thÕ nµy 12/1987 Nhµ níc ta chÝnh thøc ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
§Çu t trùc tiÕp ngoµi ®· ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam.
Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay trong sù t¸c ®éng cña tù do hãa th¬ng m¹i ASEAN cã ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín nhng do nh÷ng biÕn ®éng thÊt thêng cña nÒn kinh tÕ khu vùc còng nh thÕ giíi ViÖt Nam gÆp ph¶i nh÷ng biÕn ®éng th¨ng trÇm, phøc t¹p t¸c ®éng kh«ng tèt tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam.
XuÊt ph¸t tõ ®ã t«i ®· chän nghiªn cøu ®Ò tµi “Quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh tù do hãa th¬ng m¹i trong ASEAN”.
Ch¬ng 1
T×nh h×nh thu hót fdi ,vai trß cña nã ®èi víi
nÒn kinh tÕ viÖt nam
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i thu hót FDI
Ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµI ngµy cµng ®îc nhiªu f níc thõa nhËn lµ mét nh©n tè quan träng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña mçi quèc gia ,®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn kinh tÕ.
Níc ta ,kÓ tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµI ®îc ban hµnh vµ thùc hiÖn, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµI ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta kh¼ng ®Þnh lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x¨ héi chñ nghÜa, gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c nguån lùc trong níc. Sù xuÊt hiÖn cña FDI t¹i ViÖt Nam thêi gian qua ®· ®em l¹i cho chung ta nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vÒ kinh tÕ x· héi thÓ hiÖn qua c¸c khÝa c¹nh sau :
FDI ®ãng gãp ®èi víi tæng vèn ®Çu t toµn x· héi .
FDI lµm t¨ng kh¶ n¨ng huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c
FDI gãp phÇn lµm chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ .
T¨ng thu ng©n s¸ch nhµ níc .
T¨ng viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngêi lao ®éng.
T¨ng cêng xuÊt khÈu.
FDI gãp phÇn chuyÓn giao c«ng nghÖ mét c¸ch thuËn lîi vµ nhanh chãng.
NgoµI c¸c ho¹t ®éng trªn ,FDI cßn gãp phÇn tÝch cùc vµo ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt. FDI tËp chung chñ yÕu vµo ngµnh c«ng nghiÖp vµ hiÖn chiÕm 35% gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp , tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ®¹t trªn 20% ,gãp phÇn ®a tèc ®é t¨ng trëng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp c¶ níc b×nh qu©n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®¹t trªn 10%. §Çu t níc ngßai trong lÜnh vùc x©y dùng h¹ tÇng ,khu c«ng nghiÖp , bu chÝnh viÔn th«ng , y tÕ , ®µo t¹o nguån nh©n lùc t¨ng nhanh , §Çu t níc ngoµI ®· ®em l¹i nhng m« h×nh qu¶n lý tiªn tiÕn nhng ph¬ng thøc kinh doanh hiÖn ®¹i cho nÒn kinh tÕ ,thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong níc ®æi míi c«ng nghÖ , n©ng cao chÊt l¬ng s¶n phÈm vµ søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm trªn thÞ trêng trong vµ ngoµI níc .§Çu t trùc tiÕp níc ngoµI ®· t¨ng cêng thÕ vµ lùc cña níc ta trong tiÕn tr×nh héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.
2. T×nh h×nh thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam
Sau n¨m 1975, níc ta ®· ban hµnh nh÷ng ®iÒu lÖ quy ®Þnh vÒ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t chñ yÕu tõ c¸c níc XHCN nh Liªn X«, Trung Quèc. C¸c dù ¸n ®Çu t lóc bÊy giê dùa trªn nÒn t¶ng hîp t¸c gióp ®ì ViÖt Nam kh«i phôc nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ sau chiÕn tranh.
Cïng víi chÝnh s¸ch ®æi míi ®Êt níc, th¸ng 12/1987, LuËt §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· ®îc ban hµnh. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2003, c¶ níc thu hót kho¶ng 5236 dù ¸n ®Çu t, trong ®ã cßn kho¶ng 4324 dù ¸n ®ang ho¹t ®éng víi vèn ®¨ng ký 40,8 tû USD, vèn thùc hiÖn kho¶ng 24,6 tû USD (b»ng 60,3% vèn ®¨ng ký), ®a ViÖt Nam trë thµnh níc ®øng vÞ trÝ thø 5 ë khu vùc §«ng Nam ¸, 11 ë Ch©u ¸ vµ 34 trªn thÕ giíi vÒ thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
B¶ng 1: §Çu t níc ngoµi ®îc cÊp giÊy phÐp giai ®o¹n 1988-2003
N¨m
Sè dù ¸n
Vèn ®¨ng ký (triÖu USD)
Vèn thùc hiÖn (triÖu USD)
Vèn b×nh qu©n 1 dù ¸n (triªu USD)
1988-1998
1611
18477
8254
11,5
1996
325
8497,3
2914
26,1
1997
345
4649,1
3215
13,5
1998
275
3897,0
2369
14,2
1999
311
1568,0
2535
5,0
2000
371
2012,4
2450
5,4
2001
523
2535,5
2591
4,8
2002
754
1557,7
1250
2,1
2003
721
1915,8
2650
2,7
Nguån: Tæng côc Thèng kª
* VÒ c¬ cÊu ngµnh: C¸c dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chñ yÕu tËp trung vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©ydùng víi 2885 dù ¸n, vèn ®¨ng ký 23213,71 triÖu USD (chiÕm 66,7% sè dù ¸n, 56,9% tæng sè vèn ®¨ng ký); n«ng nghiÖp 596 dù ¸n víi vèn ®¨ng ký 2893,34 triÖu USD (chiÕm 13,8% dù ¸n; 7,1% vèn ®¨ng ký); dÞch vô 843 dù ¸n víi vèn ®¨ng ký 14682,7 triÖu USD (chiÕm 20,41% sè dù ¸n; 36% vèn ®¨ng ký.
B¶ng 2: §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ph©n theo ngµnh ®èi víi nh÷ng
dù ¸n cßn hiÖu lùc giai ®o¹n 1988- 2003
Ngµnh
Sè dù ¸n
Tæng vèn ®Çu t (tr.USD)
Vèn ph¸p ®Þnh (tr.USD)
Vèn thùc hiÖn (tr.USD)
C«ng nghiÖp
2885
23213,7
40583,2
16725,3
DÇu khÝ
27
1891,6
1389,6
4420,9
C«ng nghiÖp nhÑ
1174
6105,8
2808,8
273,9
C«ng nghiÖp nÆng
1207
9499,0
3952,1
5890,4
C«ng nghiÖp thùc phÈm
212
2585,0
1228,0
1779,4
X©y dùng
265
3132,1
1204,6
1860,6
N«ng, l©m nghiÖp
596
2898,35
1282,4
1562,2
N«ng-l©m nghiÖp
500
2635,0
1159,7
1435,1
Thuû s¶n
96
263,3
112,7
127,1
DÞch vô
843
14682,8
6687,5
6313,7
GTVT – Bu ®iÖn
118
2594,5
2034,5
1039,3
Kh¸ch s¹n – Du lÞch
143
3302,7
1120,8
2036,0
Tµi chÝnh – Ng©n hµng
46
596,0
577,0
598,1
V¨n hãa – Y tÕ – Gi¸o dôc
147
628,0
278,9
230,2
X©y dùng khu ®« thÞ míi
3
2466,7
675,2
6294,6
X©y dùng v¨n phßng, c¨n hé
99
3460,5
1205,8
1598,5
X©y dùng KCN, KCX
19
895,6
403,4
524,2
DÞch vô kh¸c
268
738,7
391,8
280,9
Tæng
4324
40794,8
16553,1
24601,1
Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t
* VÒ ph©n bæ dù ¸n: hÇu hÕt c¸c tØnh, thµnh trong c¶ níc ®Òu cã dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, nhng tËp trung chñ yÕu vµo mét sè ®Þa ph¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh Hµ Néi, H¶i Phßng, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, B×nh D¬ng, §ång Nai, Bµ RÞa – Vòng Tµu. Nh÷ng ®Þa ph¬ng nµy chiÕm tíi 74,8% tæng sè døan vµ 74,7% tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc.
B¶ng 3: Mét sè ®Þa ph¬ng dÉn ®Çu vÒ thu hót FDI (tÝnh ®Õn ngµy31/12/2003)
§Þa ph¬ng
Sè dù ¸n
Vèn ®¨ng ký (tr.USD)
§Þa ph¬ng
Sè dù ¸n
Vèn ®¨ng ký (tr.USD)
TP.Hå ChÝ Minh
1581
11208,4
Bµ RÞa-Vòng Tµu
140
3569,8
B×nh D¬ng
748
3028,4
Hµ Néi
634
8223,7
§ång Nai
579
4617,9
H¶i Phßng
170
1659,2
Nguån: - Niªn gi¸m thèng kª 2002
- Kinh tÕ ViÖt Nam vµ thÕ giíi 2003-2004, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam
* VÒ ®èi t¸c ®Çu t: §Õn nay ®· cã h¬n 75 níc vµ vïng l·nh thæ ®Çu t vµo ViÖt Nam, nhng c¸c nhµ ®Çu t lín chñ yÕu ®Õn tõ c¸c níc Ch©u ¸ nh: §µi Loan, Hµn Quèc, Hång C«ng, NhËt B¶n, Singapo. Nh÷ng níc nµy chiÕm tíi 60,12% sè dù ¸n vµ 58,41% sè vèn ®Çu t.
* VÒ h×nh thøc ®Çu t: h×nh thøc liªn doanh chiÕm 51% vèn ®¨ng ký vµ 30% sè dù ¸n, h×nh thøc ®Çu t 100% vèn níc ngoµi chiÕm36% vèn ®¨ng ký vµ 66% sè dù ¸n, h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh vµ BOT chiÕm 13% vèn ®¨ng ký vµ 4% sè dù ¸n.
2. Vai trß t¸c ®éng cña ®Çu t trùc tiÕp
2.1 . T¸c ®éng tÝch cùc
B¶ng 4. Sè dù ¸n FDI vµo ViÖt Nam (1991-2002)
N¨m
Sè dù ¸n
Vèn ®¨ng ký(triÖu USD)
Quy m«(triÖu USD/dù ¸n)
1991
151
132,0
80,79
1992
197
2165,0
10,0
1993
269
2900,0
10,78
1994
343
3765,6
10,98
1995
370
6530,8
17,65
1996
325
8497,3
26,15
1997
345
4649,1
13,48
1998
275
3897,0
14,17
1999
311
1568,0
5,04
2000
371
2012,4
5,42
2001
461
2436,0
5,28
2002
4447
43194
678,9
Tæng
7765
81747,2
878,64
Nguån : niªn gi¸m thèng kª 2000, NXB thèng kª,HN 2001 thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam,kinh tÕ 2001_ 2002 ViÖt Nam ,thÕ giíi.
a. §èi víi níc nhËn giao vèn
ChuyÓn giao vèn
Vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ bao gåm nguån vèn trong vµ ngoµI níc.§èi víi níc l¹c hËu,s¶n xuÊt ë tr×nh ®é thËp , nguån vèn tÝch luü cßn h¹n hÑp th× vèn §TNN ®Æc biÖt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ , ë c¸c níc nµy cã nhiÒu tiÒm n¨ng lao ®éng vµ tµI nguyªn thiªn nhiªn nhng tr×nh ®é s¶n xuÊt cßn thËp kÐm ,c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn l¹c hËu nªn cha co ®iªï kiÖn ®Ó khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng ®ã . C¸c níc nµy muèn tho¸t khái vßng luÈn quÈn cña sù ®ãi nghÌo nªn ®· t¨ng cêng ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o ra møc t¨ng trëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh . §Ó thùc viÖc nµy c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cÇn ph¶i cã nhiÒu vèn ®Çu t. Trong ®iªï kiÖn nµy ,khi mµ mét sè níc cÇn n¾m gi÷ mét khèi lîng lín vèn vµ cã nhu cÇu ®Çu t ra nuãc ngoµi, th× ®ã lµ c¬ héi tèt nhÊt cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tranht hñ nguån vèn §TNN vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ .
T¹i nhiÒu níc ®ang ph¸t triÓn ,vèn FDI chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ trong tæng vèn ®Çu tcña toµn bé nÒn kinh tÕ, trong ®ã cã mét sè níc hoµn toµn dùa vµo vèn §TNN ,®Æc biÖt lµ giai ®o¹n ®©u t ph¸t triÓn kinh tÕ . Mét sè níc ®· thùc hiÖn kh¸ thµnh c«ng chiÕn lîc thu hót FDI vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ c¸c níc nµy nh Indonexia (FDI/GDP-2001 =10,9%); Malaysia (FDI/GDP –2001 =26,6%) ; Singapore (FDI/GDP –2001 =65,3%).
T¹i ViÖt Nam , nhng con sè ë b¶ng 4 cho thÊy chóng ta kh¸ thµnh c«ng trong viÖc thu hót FDI ,tuy nhiªn so víi c¸c níc trong khu vùc vÉn cßn thËp (FDI/GDP-2001 =13,1%).
§èi víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn FDI vÉn lµ nguån vèn bæ sung quan träng cã ý nghÜa lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. B»ng chøng lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®· thu hót trªn 80% FDI toµn thÕ giíi vµo níc hä . Kh¸c v¬Ý c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ,kh«ng ph¶I lµ hä thiÕu vèn ®Çu t, còng kh«ng ph¶I tr×nh ®é thËp kÐm mµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cÇn thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Thùc tÕ th× c¸c níc ph¸t triÓn ®Çu t ra níc ngoµI nhiÒu nhÊt ,nhng còng thu hót phÇn lín §TTTNN . Theo b¸o c¸o ®Çu t cña LIªn Hîp Quèc 1994 c¸c n¬cs ph¸t triÓn ®Çu t ra níc ngoµI kho¶ng 189 ty USD , chiÕm 85% tæng vèn FDI trªn toµn cÇu , nhng ngîc l¹i hä ®· thu hót vµo 135 tû USD chiÕm 60% tæng vèn FDI toµn thÕ giíi.
FDI cã vai trß quan träng trong viÖc khuÕn khÝch tiÕt kiÖm trong níc ,®Iòu nµy cã thÓ gi¶I thÝch nh sau ; khi cã §TTTNN cã thÓ t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm ,t¨ng thu nh¹p quèc d©n do ®ã cã thÓ t¨ng phÇn tiÕt kiÖm o níc nhËn vèn ®Çu t.
Khi FDI nh¶y vµo mét níc ,nã cã thÓ lµm gi¶m c¸n c©n v·ng lai, nã còng cã thÓ lµm triÖt tiªu kho¶n th©m hôt ®ã qua thêi gian ,khi c¸c c«ng ty níc ngoµI thu ®îc nhng kho¶n xuÊt khÊu rßng, Thªm n÷a , khi nh÷ng lîi thÕ cña nÒn s¶n xuÊt níc ngoµI ®îc ®a vµo níc chñ nhµ nh c«ng nghÖ ,kü n¨ng s¶n xuÊt … chóng lµm n©ng cao søc c¹nh tranh quèc tÕ cña c¸c h·ng trong níc ,cã thÓ lµm t¨ng xuÊt khÈu ,gãp phÇn t¹o ra ngo¹i tÖ c¶I thiÖn c¸n c©n th¬ng m¹i .
ChuyÓn giao c«ng nghÖ
Khi ®Çu t vµo mét níc nµo ®ã ,chñ ®Çu t kh«ng chØ mang vµo níc ®ã vèn b¨ng tiÒn ,ma cßn chuyÓn vèn b¨ng hiÖn vËt nh m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu ,c«ng nghÖ ,n¨ng lùc thÞ trêng. Th«ng qua ho¹t ®éng FDI; qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng vµ thuËn tiÖn cho c¶ hai bªn .
Mét trë ng¹i lín trªn ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ tr×nh ®é kü thuËt ,c«ng nghÖ l¹c hËu .Trong thêi ®¹i khoa hoc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh hiÖn nay ,viÖc tù nghiªn cøu khoa häc kü thuËt , c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ ph¶I biÕt tËn dông nh÷ng thanh tùu khoa häc tiªn tiÕn cña níc ngoµI th«ng qua chuyÓn giao c«ng nghÖ, TiÖp nhËn FDI lµ mét ph¬ng thøc cho phÐp c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tiªp thu ®îc tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ hiªn ®¹i trªn thª giíi , tuy nhiªn møc ®é hiÖn ®¹i t¬I ®©u cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c, nhng dï thÕ nµo ®©y còng lµ lîi Ých c¨n b¶n cña c¸c níc khi tiÖp nh©n FDI. Trong ®Iòu kiÖn nµy , trªn thÕ giíi cã nhiÒu c«ng ty cña nhiÒu quèc gia kh¸c nhau cã nhu cÇu ®Çu t ra níc ngoµI va thùc hien chuyÓn giao c«ng nghÖ cho níc tiªp nhËn ®Çu t . §©y lµ c¬ héi tèt cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tiÖp nhËn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i mµ kh«ng ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ nµo .
C¸c níc ph¸t triÓn mÆc dï cã tr×nh ®é s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ,khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn nhng kh«ng thÓ nµo toµn diÖn ®îc, ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao, mçi níc chØ tËp chung vµo mét sè lÜnh vùc nµo ®ã mµ hä cã lîi thÕ , ngîc l¹i chÝnh sù tËp trung ®ã cµng cñng cè h¬n ®Þa vÞ vµ quyÒn lîi trªn thÕ giíi cña níc ®ã . Xu híng ph¸t triÓn ph©n c«ng lao ®éng x· héi còng la qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ liªn kÕt chÆt chÏ v¬I nhau, phô thuéc lÉn nhau .Ho¹t ®éng FDI lµ kÕt qu¶ cña qóa tr×nh trªn.
ChuyÓn giao c«ng nghÖ còng lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn khoa häc . BÊt kú mét tæ chøc nµo muèn thay thÕ kü thuËt ,c«ng nghÖ míi cÇn t×m cho m×nh mét n¬I th¶I kü thuËt c«ng nghÖ cò . ViÖc th¶I c«ng nghÖ cò dÔ dµng ®uîc nhiÒu n¬I ch©p nhËn ,®Æc biÖt lad c¸c níc ®ang phat triÓn ,chÝnh sù lan to¶ nhng thµnh tùu khoa häc ,c«ng nghÖ , kü thuËt cña nh©n lo¹i thêng xuyªn nh thÕ nµy , ®· t¹o ra m«I trêng thuËn lîi cho sù tiÖp nhËn vµ ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc kü thuËt.
Thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ
Tranh thñ vèn vµ kü thuËt cña níc ngoµI , c¸c níc ®ang phat triÓn muèn sö dông nã vµo môc tiªu quan träng hµng ®Çu lµ ®Èy m¹nh t¨ng trëng kinh tÕ . §©y còng lµ ®Ióm nót ®Ó c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tho¸t ra vßng luÈn quÈn ®ãi nghÌo . Thùc tiÔn vµ kinh nghiÖm cña nhiÒu níc cho thÊy quèc gia nµo thùc hiÖ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ më víi bªn ngoµI, biÕt tranh thñ vµ ph¸t huy c¸c nh©n tè bªn ngoµI biÕn nã thµnh nh©n tè bªn trong , th× quçc gia ®ã cã tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao.
Møc t¨ng trëng kinh tÕ ë nh÷ng ní ®ang ph¸t triÓn thêng do nh©n tè ®Çu t la chñ yÕu , nhê ®ã c¸c nh©n tã kh¸c nh lao ®éng ®îc sö dông ,n¨ng suÊt lao ®éng ®îc t¨ng lªn . V× vËy , th«ng qua ®Çu t cã thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch t¬ng ®èi møc t¨ng trëng kinh tÕ cña mçi níc.
Thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
FDI lµ bé phËn quan träng cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ,th«ng qua ®ã c¸c quèc gia sÏ tham gia ngµy cµng nhiÒu vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®Ó h«Þ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ,®ßi hái mçi quèc gia ph¶I thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ cho phï hîp víi sù ph©n c«ng lao ®éng cua quèc tÕ. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña mçi quèc gia phï hîp víi tr×nh ®ä ph¸t triÓn chung trªn thÕ giíi sÏ t¹o ®iªï kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng FDI .Ngîc l¹i chÝnh FDI l¹i gãp phÇn vµo ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, bëi v× :
+ Th«ng qua §TTTNN ®· lµm xuÊt hiÖn nhiÒu lÜnh vùc ,ngµnh kinh tÕ míi ë níc nhËn ®Çu t.
+ §TTTNN gióp cho sù ph¸t triÓn nhanh chãng vÒ trnhf ®é kü thuËt céng nghÖ ë nhiÒu ngµnh kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt vµ lµm t¨ng tû phÇn ®ãng gãp cña nã cho nÒn kinh tÕ.
+Mét sè ngµnh nghÒ ®îc kÝch thÝch ph¸t triÓn bëi §TTTNN , bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè ngµnh bÞ mai mét råi ®I ®Õn xo¸ sæ.
NgoµI nh÷ng t¸c ®éng trªn , FDI cßn cã mét sè tac ®éng kh¸c nh sau :
Gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch nhµ níc th«ng qua viÖc nép thuÕ cña c¸c ®¬n vÞ §TNN vµ phÇn thu tõ tiÒn cho thuª ®Êt … Cïng víi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt , nhËp khÈu hµng ho¸ , FDI cßn gióp më réng thÞ trêng c¶ trong níc vµ quèc tÕ. §a sè c¸c dù ¸n FDI ®Òu cã ph¬ng ¸n bao tiªu s¶n phÈm. §©y lµ hiÖ tîng hai chiÒu ®ang trë nªn kh¸ phæ biÕn ë nhiÒu níc ®ang ph¸t triÓ hiÖn nay. VÒ mÆt x· héi , FDI ®· t¹o ra nhiÒu chç lµm míi ,thu hót ®¬n vÞ cã vèn §TNN. §IÒu nµy gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc gi¶m bít n¹n thÊt nghiÖp ,vèn lµ t×nh tr¹ng nan gi¶I cña nhiÒu quèc gia, ®Æc biÖt ®èi víi nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn.
b. §èi víi níc ®i ®Çu t
Cã thÓ nãi ®Çu t còng lµ h×nh thøc më réng thôi trêng cho mét quèc gia hay mét tËp ®oµn kinh tÕ. ViÖc më réng nµy cã ý nghÜa nhiÒu mÆt ®èi víi níc ®I ®Çu t. §IÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng mÆt sau :
§øng trªn gãc ®é vÜ m« :
Th«ng qua ho¹t ®éng FDI , c¸c níc cã thÓ má réng vµ n©ng cao mèi quan hÖ víi nhau, ®«I bªn cïng cã lîi .Ho¹t ®éng FDI còng lµm cho lu th«ng kinh tÕ gi÷a c¸c níc dÔ dµng h¬n , uy tÝn cña c¸c níc ®ã còng ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng quèc tÕ . Gi÷a c¸c quèc gia tån t¹i mét vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ : cã nh÷ng níc thõa nhËn mÆt hµng nµy, nhng còng mÆt hµng ®ã l¹i thiÕu ë níc kh¸c. C¸c nhµ ®Çu t chñ ®éng ®IÒu nµy vµ hä cã thÓ tiªu thô nh÷ng mÆt hµng cò,l¹c hËu hoÆc nhu cÇu ®· gi¶m ë níc hä .
NgoµI ra , ho¹t ®éng FDI cßn mang vÒ cho níc ®I ®Çu t nh÷ng kho¶n lîi nhuËn ,nh÷ng nguyªn liÖu mµ trong níc hä kh«ng cã hoÆc ®· c¹n kiÖt … c¸c níc ®I ®Çu t dÔ dµng kiÕm lîi nhuËn do ®îc hëng nh÷ng u ®·I vÒ thuÕ , khai th¸c ®îc nguån tµI nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng rÎ ,lîi dông ®îc nh÷ng kÏ hë cña ph¸p luËt vµ tr×nh ®é qu¶n lý kÐm ..
§øng trªn gãc ®é vi m« :
§èi víi bÊt kú doanh nghiªp nµo ,môc ®Ých cuèi cïng lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, khi thÞ trêng trong níc trë nªn nhá bÐ ,th× b¾t buéc hä ph¶I ®Çu t ra nuíc ngoµi, ®Ó më réng thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh . Th«ng qua ®Çu t c¸c h·ng kh«ng chØ kiÕm ®îc lîi nhuËn ,mµ hä cã thÓ thÊy nh÷ng nguån hµng ,nguång tµI nguyªn …mµ níc m×nh khan hiÕm .
PhÇn lín nhng níc tiÖp nhËn ®Çu t lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ,nghÌo nµn vÒ mäi mÆt. V× thÕ khi ®I ®Çu t kh¶ n¨ng sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp sÏ linh ho¹t ,dÔ dµng h¬n. chi phÝ ®Çu t nhá h¬n trong níc v× nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·I ,hä cã thÓ sö dông l¹i nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ ®· l¹c hËu kh«ng cßn sö ®îc ë níc hä .
Còng nhê ho¹t ®éng ®©ï t mµ mét c«ng ty cã chi nh¸nh ë nhiÒu níc ,v× thÕ uy tÝn vµ søc c¹nh tranh ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng quèc tÕ.
. Mét ssè ¶nh hëng tiªu côc cña ho¹t ®éng FDI
Cïng víi nh÷ng g× gÆt h¸i ®îc, ho¹t ®éng FDI nãi riªng vµ chñ tr¬ng më cöa nãi chung còng t¹o ra nh÷ng mÆt tr¸I cho x· héi .
§TTTNN ®îc thùc hiÖn chñ yÕu do c¸c c«ng ty ®a quèc gia ,®· lµm n¶y sinh nçi lo r»ng c¸c c«ng ty nµy sÏ lµm t¨ng sù phô thuéc cña nÒn kinh tÕ vµo vèn,kü thuËt vµ m¹ng líi tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty nµy . Vëy nÒn kinh tÕ cµng dùa vµo FDI th× nÒn kinh tÕ cµng phô thuéc vµo nÒn kinh tÕ lín, do v¹y sù ph¸t triÓn cña nã kh«ng bÒn v÷ng ,mçi sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ lín ,®Òu cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn nÒn kinh tÕ. Trong vÊn ®Ò chuyÓn giao c«ng nghÖ ho¹t ®éng cña FDI,do tr×nh ®é c«ng nghÖ h¹n chÕ mµ níc nhËn ®Çu t cã thÓ tiÖp nhËn nh÷ng c«ng nghÖ kh«ng phï hîp . C¸c c«ng ty níc ngoµI thêng chuyÓn vµo nh÷ng c«ng nghÖ l¹c hËu , nhng m¸y mãc ®· cò vµ ®¸nh gi¸ nã cao h¬n møc b×nh thêng. Khi tiÕn hµnh dù ¸n liªn doanh ,c¸c ®èi t¸c níc ngoµI thêng gãp vèn b»ng m¸y mãc ,thiÕt bÞ vËt t , lîi dông sù non yÕu vÒ kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña ®èi t¸c, hä cã thÎ chuyÓn vµo nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc ®· ®Õn thêi h¹n thanh lý . Hä chuyÓn vµ