Nằm trong khu vực Châu á- Thái Bình Dương, một khu vực kinh tế vào loại phát triển năng động nhất Thế giới, Việt Nam đang ở trong quá trình giao lưu và hội nhập với các nền kinh tế trong khu vực cũng như trên thế giới. Sự hội nhập này một mặt thúc đẩy nền kinh tế nước ta phát triển nhưng mặt khác lại buộc các doanh nghiệp nước ta, nhất là các doanh nghiệp thương mại phải cọ sát trực tiếp với thị trường trong nước và quốc tế.
Vấn đề quan trọng và cấp bách hiện nay đối với các doanh nghiệp là vốn. Vốn thực sự là một yếu tố không thể thiếu được để tiến hành kinh doanh. Chỉ khi có nó người ta mới có thể tiến hành các hoạt động đầu tư, khởi đầu và duy trì các hoạt động kinh doanh.
Đối với mỗi doanh nghiệp, vốn không phải là vô hạn mà nó luôn trong tình trạng khan hiếm. Quản lý và sử dụng vốn có hiệu quả là yếu tố có tính chất quyết định tới mức độ tăng trưởng hay suy thoái của một doanh nghiệp. Công tác quản lý và sử dụng vốn có liên quan chặt chẽ tới mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Nhiều doanh nghiệp đã có những phương thức và biện pháp khác nhau nhằm huy động, sử dụng vốn một cách năng động sao cho có hiệu quả nhất. Tuy nhiên, cũng có không ít các doanh nghiệp lâm vào tình trạng khó khăn. Các doanh nghiệp này chẳng những không huy động và phát triển được vốn mà còn lâm vào tình trạng mất vốn do quản lý và sử dụng vốn không chặt chẽ, kém hiệu quả. Trong bối cảnh đó, Công ty cổ phần đầu tư công trình Hà Nội đã có nhiều cố gắng tìm được hướng khai thác huy động vốn vào phát triển mở rộng sản xuất kinh doanh và đã đạt được những kết quả nhất định.
Tuy nhiên hiện nay vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra cần tiếp tục giải quyết nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của đồng vốn sử dụng. Do nhận thức được tầm quan trọng và sự cần thiết đó, sau một quá trình học tập tại trường và thời gian thực tập, Em đã chọn đề tài “Quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty cổ phần đầu tư công trình Hà Nội“ làm đề tài cho chuyên đề tốt nghiệp của mình.
Nội dung đề tài gồm 3 phần:
Chương I: Cơ sở lý luận chung về hiệu quả sử dụng vốn lưu động trong các doanh nghiệp .
Chương II: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty cổ phần đầu tư công trình Hà Nội.
Chương III Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty cổ phần đầu tư công trình Hà Nội.
67 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 1785 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty cổ phần đầu tư công trình Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
N»m trong khu vùc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng, mét khu vùc kinh tÕ vµo lo¹i ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt ThÕ giíi, ViÖt Nam ®ang ë trong qu¸ tr×nh giao lu vµ héi nhËp víi c¸c nÒn kinh tÕ trong khu vùc còng nh trªn thÕ giíi. Sù héi nhËp nµy mét mÆt thóc ®Èy nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn nhng mÆt kh¸c l¹i buéc c¸c doanh nghiÖp níc ta, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i cä s¸t trùc tiÕp víi thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ.
VÊn ®Ò quan träng vµ cÊp b¸ch hiÖn nay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ vèn. Vèn thùc sù lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó tiÕn hµnh kinh doanh. ChØ khi cã nã ngêi ta míi cã thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®Çu t, khëi ®Çu vµ duy tr× c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
§èi víi mçi doanh nghiÖp, vèn kh«ng ph¶i lµ v« h¹n mµ nã lu«n trong t×nh tr¹ng khan hiÕm. Qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ yÕu tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi møc ®é t¨ng trëng hay suy tho¸i cña mét doanh nghiÖp. C«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn cã liªn quan chÆt chÏ tíi mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
NhiÒu doanh nghiÖp ®· cã nh÷ng ph¬ng thøc vµ biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m huy ®éng, sö dông vèn mét c¸ch n¨ng ®éng sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. Tuy nhiªn, còng cã kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n. C¸c doanh nghiÖp nµy ch¼ng nh÷ng kh«ng huy ®éng vµ ph¸t triÓn ®îc vèn mµ cßn l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt vèn do qu¶n lý vµ sö dông vèn kh«ng chÆt chÏ, kÐm hiÖu qu¶. Trong bèi c¶nh ®ã, C«ng ty cæ phÇn ®Çu t c«ng tr×nh Hµ Néi ®· cã nhiÒu cè g¾ng t×m ®îc híng khai th¸c huy ®éng vèn vµo ph¸t triÓn më réng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh.
Tuy nhiªn hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn tiÕp tôc gi¶i quyÕt nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña ®ång vèn sö dông. Do nhËn thøc ®îc tÇm quan träng vµ sù cÇn thiÕt ®ã, sau mét qu¸ tr×nh häc tËp t¹i trêng vµ thêi gian thùc tËp, Em ®· chän ®Ò tµi “Qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty cæ phÇn ®Çu t c«ng tr×nh Hµ Néi“ lµm ®Ò tµi cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Néi dung ®Ò tµi gåm 3 phÇn:
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng trong c¸c doanh nghiÖp .
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty cæ phÇn ®Çu t c«ng tr×nh Hµ Néi.
Ch¬ng III Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty cæ phÇn ®Çu t c«ng tr×nh Hµ Néi.
MÆc dï còng ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ mong muèn gi¶i quyÕt triÖt ®Ó c¸c vÊn ®Ò thuéc ®Ò tµi nghiªn có, song do kh¶ n¨ng vµ thêi gian cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ nh÷ng ngêi quan t©m ®Ó ®Ò tµi nµy ®îc tèt h¬n.
Víi tÊm lßng biÕt ¬n s©u s¾c, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Lª §øc L÷ ®· tËn t×nh híng dÉn cïng c¸c B¸c, c«, chó trong C«ng ty cæ phÇn ®Çu t c«ng tr×nh Hµ Néi ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy.
Ch¬ng i: C¥ Së lý luËn vÒ HIÖU QU¶ sö dông
vèn L¦U §éNG trong C¸C doanh nghiÖp
Tõ sau ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· chñ tr¬ng chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ Nhµ níc tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc theo ®Þnh híng X· héi chñ nghÜa. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, x¸c lËp c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ®Ó thÝch hîp víi ho¹t ®éng kinh doanh doanh nghiÖp trong thêi kú míi mang mét ý nghÜa rÊt quan träng.
ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tÊt yÕu cã nhiÒu lo¹i h×nh së h÷u kh¸c nhau cïng tån t¹i vµ doanh nghiÖp còng sÏ mang ®Æc trng vµ vai trß hoµn toµn kh¸c víi trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Sù kh¸c biÖt nµy cã thÓ thÊy trong quan ®iÓm míi vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh, quyÒn së h÷u tµi s¶n trong sù thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ cña ChÝnh phñ nh ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, chÝnh s¸ch më cöa nh»m thu hót ®Çu t níc ngoµi.. . Nh÷ng thay ®æi nµy cã mèi liªn quan mËt thiÕt víi sù thay ®æi trong c¸ch thøc qu¶n lý vèn ®ang diÔn ra hiÖn nay.
C¸c doanh nghiÖp chÝnh lµ nh÷ng ®¬n vÞ trùc tiÕp t¸c ®éng nh»m sö dông vµ khai th¸c mäi tiÒm n¨ng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi, tÝch luü cho nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ viÖc qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn kh«ng nh÷ng ®em l¹i lîi Ých cho b¶n th©n doanh nghiÖp mµ cßn lµ nh©n tè quan träng ®ãng gãp cho sù æn ®Þnh ph¸t triÓn ®i lªn cña toµn x· héi.
1.1 Vèn lu ®éng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp.
1.1.1Kh¸i niÖm vèn lu ®éng:
Qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thÓ hiÖn sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n xuÊt kinh doanh. Sù kh¸c biÖt ®ã phÇn lín lµ do ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña tõng doanh nghiÖp. Cho dï cã sù kh¸c biÖt ®i ®Õn ®©u th× cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh nµy theo hai yÕu tè lµ : §Çu vµo vµ ®Çu ra.
Mét ®Çu vµo lµ mét hµng ho¸ hay dÞch vô mµ c¸c doanh nghiÖp sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. C¸c ®Çu vµo ®îc kÕt hîp víi nhau ®Ó s¶n xuÊt ra hµng lo¹t c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô.
Do ®ã, ®Ó cã c¸c ®Çu ra cã chÊt lîng ph¶i tæ chøc tèt c¸c ®Çu vµo. §Çu vµo ®îc thÓ hiÖn nhiÒu b»ng c¸c yÕu tè nhng tùu trung l¹i chóng n»m trong hai yÕu tè c¬ b¶n: Søc lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng. Toµn bé gi¸ trÞ c¸c yÕu tè ®Çu vµo bao gåm toµn bé gi¸ trÞ øng ra ban ®Çu vµ c¸c qu¸ tr×nh tiÕp theo cho s¶n xuÊt kinh doanh gäi lµ vèn.
Nh vËy cã thÓ hiÓu vèn kinh doanh cña mét doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp ®ang phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn lµ gi¸ trÞ ®em l¹i gi¸ trÞ thÆng d. Sù b¶o toµn vµ t¨ng trëng vèn lµ nguyªn lý, lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ thÞ trêng lu«n chøa ®ùng trong nã nh÷ng rñi ro bÊt ngê nªn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ vèn lu«n ®îc quan t©m hµng ®Çu.
Tuú theo c¸c tiªu thøc ph©n chia kh¸c nhau mµ vèn kinh doanh bao gåm c¸c bé phËn kh¸c nhau. C¨n cø vµo tèc ®é chu chuyÓn vµ h×nh thøc vËn ®éng cña vèn trong doanh nghiÖp vèn ®îc chia thµnh vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng:
+Vèn cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp.
+Vèn lu ®éng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp.
Nãi c¸ch kh¸c vèn lu ®éng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp cã thêi gian sö dông thu håi lu©n chuyÓn trong vßng mét n¨m hay mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vèn lu ®éng lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Trong cïng mét lóc, vèn lu ®éng ®îc ph©n bæ trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ tån t¹i díi nh÷ng h×nh th¸i kh¸c nhau. Muèn cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®îc liªn tôc, doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ vèn ®Çu t vµo c¸c h×nh thøc kh¸c nhau ®ã. Møc tån t¹i hîp lý vµ ®ång bé cña vèn lu ®éng gióp qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn ®îc thuËn lîi. NÕu doanh nghiÖp kh«ng ®ñ vèn th× qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn c¸c h×nh th¸i vèn lu ®éng gÆp khã kh¨n c¶n trë vµ cã thÓ g©y gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt kinh doanh.
PhÇn lín c¸c bé phËn cña vèn lu ®éng tham gia toµn bé vµ mét lÇn vµo chu kú s¶n xuÊt. V× vËy, nÕu quy m« s¶n xuÊt kh«ng thay ®æi th× ngêi ta chØ ph¶i øng ra mét lÇn cho toµn bé nhu cÇu vµ khi hÕt chu kú s¶n xuÊt kinh doanh doanh nhiÖp b¸n c¸c s¶n phÈm vµ thu ®îc tiÒn. Trong sè tiÒn thu vÒ b¸n s¶n phÈm chøa ®ùng toµn bé sè vèn lu ®éng øng ra ban ®Çu, sè tiÒn ®ã l¹i ®îc sö dông ngay cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiÕp theo. Cø nh thÕ, vèn lu ®éng lu©n chuyÓn kh«ng ngõng vµ gi¸ trÞ cña nã ®îc b¶o toµn.
ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau, sù vËn ®éng cña vèn lu ®éng còng kh¸c nhau. §èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i vèn lu ®éng chiÕm tû träng lín trong toµn bé sè vèn kinh doanh vµ cã tèc ®é chu chuyÓn nhanh h¬n vèn cè ®Þnh. Vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ mét bé phËn cña vèn kinh doanh ®îc dïng ®Ó ®Çu t mua s¾m tµi s¶n lu ®éng vµ hµng ho¸ nh»m môc ®Ých kinh doanh kiÕm lêi. Trong ®ã phÇn lín sè vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp ®îc dïng ®Ó mua hµng ho¸ v× chÝnh hµng ho¸ lµ ®èi tîng kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Hµng ho¸ mua vÒ dù tr÷ t¹i doanh nghiÖp trong mét kho¶ng thêi gian sÏ b¸n ra hoÆc hµng ho¸ mua vÒ ®îc tiªu thô ngay. Do ®ã, tèc ®é hay thêi gian vËn ®éng cña mét ®¬n vÞ hµng ho¸ lµ nhanh, sù vËn ®éng cña hµng ho¸ g¾n liÒn víi sù vËn ®éng cña vèn lu ®éng nãi chung.
1.1.2.Vai trß t¸c dông cña vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp .
Vèn lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®îc cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Sè lîng vèn thÓ hiÖn quy m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ thÕ lùc cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
Theo c¸ch nh×n vÒ tèc ®é chu chuyÓn vèn, vèn ®îc chia thµnh hai bé phËn: vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng. Muèn khai th¸c n¨ng lùc ho¹t ®éng cña c¸c tµi s¶n cè ®Þnh thuéc vèn cè ®Þnh, doanh nghiÖp cÇn cã mét lîng vèn lu ®éng ®Ó thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, chØ th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng ®ã míi míi t¹o ra lîi nhuËn, t¹o c¬ së tån t¹i vµ ph¸t triÓn cho doanh nghiÖp. Vèn lu ®éng ®îc sö dông ®Ó dù tr÷ vËt t hµng ho¸, thanh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn kú h¹ch to¸n, ®Çu t ng¾n h¹n.. ..Nh vËy, vèn lu ®éng chÝnh lµ c«ng cô ph¶n ¸nh sù vËn ®éng cña vËt t hµng ho¸ ®ång thêi lµ c«ng cô ®Ó kiÓm tra qu¸ tr×nh mua s¾m, dù tr÷ vµ tiªu thô vËt t hµng ho¸ trong tõng thêi kú, thêi ®iÓm cña doanh nghiÖp.
Vèn lu ®éng ®îc ph©n bæ trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn nªn ®· tæ chøc tèt ®îc qu¸ tr×nh ®a hµng ho¸ tõ lÜnh vùc s¶n xuÊt tíi lÜnh vùc tiªu dïng, gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn vèn cã gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.
Sö dông vèn lu ®éng hîp lý cã ý nghÜa quan träng víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp, nã cho phÐp khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc lµm viÖc cña c¸c tµi s¶n lu ®äng, gãp phÇn lµm gi¶m tû suÊt chi phÝ kinh doanh, t¨ng lîi nhuËn, gióp doanh nghiÖp b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh.
1.1.3.KÕt cÊu vèn lu ®éng:
1.1.3.1 Vèn hµng ho¸ dù tr÷, c«ng cô dông cô, nguyªn nhiªn vËt liÖu:
Vèn dù tr÷ hµng ho¸ lµ toµn bé sè vèn mµ doanh nghiÖp ®Çu t cho dù tr÷ hµng ho¸ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, nã chiÕm tû träng lín trong tæng sè vèn lu ®éng.
- Hµng ho¸ dù tr÷ gåm:
+Hµng mua ®ang ®i ®êng: §©y lµ sè hµng ®· thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nhng ®ang trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hoÆc hµng ®· vÒ doanh nghiÖp nhng cha lµm thñ tôc nhËp kho.
+Hµng ho¸ tån kho: §©y lµ sè hµng cña doanh nghiÖp trong c¸c cöa hµng hay trong c¸c kho b·I hµng chuÈn bÞ b¸n ra.
+Hµng chuyÓn b¸n: Lµ sè hµng mµ doanh nghiÖp göi ®i cho ngêi mua theo c¸c hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt nhng ngêi mua cha nhËn ®îc hµng còng nh cha chÊp nhËn thanh to¸n.
+Hµng göi ®¹i lý: Lµ sè hµng mµ doanh nghiÖp göi ®Õn cho ngêi b¸n ®¹i lý b¸n hé. Khi hµng ho¸ ®îc b¸n ra doanh nghiÖp ph¶i trÝch mét phÇn lîi tøc hay cßn gäi lµ hoa hång cho ®¬n vÞ lµm ®¹i lý theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh.
§Æc ®iÓm kinh doanh th¬ng m¹i lµ ph¶i ®¸p øng mäi nhu cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô cho kh¸ch hµng trong khi ®ã viÖc nhËp hµng kh«ng ph¶i thêng xuyªn liªn tôc nªn dù tr÷ hµng ho¸ lµ cÇn thiÕt. H¬n thÕ n÷a, dù tr÷ hµng ho¸ cßn t¹o ra c¸c c¬ héi kinh doanh cho doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, dù tr÷ hµng ho¸ lu«n chøa ®ùng nh÷ng rñi ro do hµng ho¸ ø ®äng, l¹c hËu so víi nhu cÇu cña thÞ trêng. Nh vËy, cã thÓ nãi viÖc tån ®äng mét lîng vèn lín trong dù tr÷ hµng ho¸ lµ tÊt yÕu song ph¶i qu¶n lý sè vèn nµy sao cho hîp lý nhÊt. Dù tr÷ hµng ho¸ võa ph¶i ®¶m b¶o vÒ sè lîng chÊt lîng kÕt cÊu chñng lo¹i võa ph¶i t¨ng nhanh tèc ®é chu chuyÓn gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ vµ t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
- Vèn c«ng cô dông cô:
Vèn c«ng cô dông cô lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c lo¹i c«ng cô dông cô lao ®éng cã trong doanh nghiÖp. C«ng cô dông cô lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vÒ gÝa trÞ vµ thêi gian sö dông theo quy ®Þnh cña tµi s¶n cè ®Þnh.
Theo quy ®Þnh hiÖn nay, nh÷ng t liÖu lao ®éng sau ®©y kh«ng ph©n biÖt tiªu chuÈn gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông ®îc coi lµ c«ng cô dông cô:
+C¸c l¸n tr¹i t¹m thêi, c«ng cô trong XDCB, dông cô g¸ l¾p chuyªn dïng cho s¶n xuÊt.
+C¸c lo¹i bao b× dïng ®Ó ®ùng vËt liÖu hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh thu mua b¶o qu¶n vµ tiªu thô hµng ho¸.
+C¸c lo¹i bao b× b¸n kÌm theo hµng ho¸ cã tÝnh tiÒn riªng nhng trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n hµng ho¸ vËn chuyÓn trªn ®êng vµ dù tr÷ trong kho cã tÝnh hao mßn ®Ó trõ dÇn vµo gi¸ trÞ cña bao b×.
+Nh÷ng ®å nghÒ b»ng thuû tinh sµnh sø.
+QuÇn ¸o giÇy dÐp chuyªn dïng ®Ó lµm viÖc.
C«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp ®îc chia thµnh hai lo¹i nh sau:
-C«ng cô dông cô ph©n bæ mét lÇn: §©y lµ nh÷ng c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ nhá, sè lîng kh«ng nhiÒu cã tÝnh chÊt thay thÕ bæ sung. Nh÷ng c«ng cô dông cô nµy cã thÓ tham gia nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhng v× cã gi¸ trÞ nhá nªn toµn bé gi¸ trÞ cña chóng ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh trong kú.
- C«ng cô dông cô ph©n bæ hai hay nhiÒu lÇn: §©y lµ nh÷ng c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ lín hoÆc xuÊt dïng hµng lo¹t víi môc ®Ých thay thÕ trang bÞ míi nã cã t¸c dông phôc vô trong nhiÒu kú. Nh÷ng c«ng cô dông cô nµy khi xuÊt dïng ®îc coi nh mét kho¶n chi phÝ tr¶ tríc ph©n bæ mét phÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vµ tiÕp tôc ph©n bæ vµo c¸c kú kinh doanh tiÕp theo.
Th«ng thêng nh÷ng bao b× vËt liÖu ®ãng gãi cã gi¸ trÞ t¬ng ®èi nhá so víi gi¸ trÞ hµng ho¸ mµ chóng chøa ®ùng th× tÝnh chung vµo gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ gi¸ trÞ cña chóng thêng ph©n bæ mét lÇn khi xuÊt dïng. Ngîc l¹i, víi nh÷ng bao b× vËt ®ãng gãi cã gi¸ trÞ lín th× gi¸ trÞ cña chóng ®îc tÝnh riªng khái gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ gi¸ trÞ nµy ®îc ph©n bæ nhiÒu lÇn.
Vèn nguyªn nhiªn vËt liÖu: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng ®èi tîng lao ®éng mua ngoµi hoÆc tù chÕ biÕn dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt chÕ biÕn cña doanh nghiÖp. Nguyªn nhiªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp gåm cã:
+Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh.
+VËt liÖu phô.
+Nhiªn liÖu.
+Phô tïng thay thÕ.
+VËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n.
1.1.3.2 Vèn b»ng tiÒn:
Vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp lµ tµi s¶n tån t¹i trùc tiÕp díi h×nh th¸i gi¸ trÞ bao gåm tiÒn mÆt t¹i quü, tiÒn göi ng©n hµng hay c¸c tæ chøc ta× chÝnh kh¸c vµ tiÒn ®ang chuyÓn (tiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ, vµng b¹c kim lo¹i quý.. ..) Trong ®ã:
-TiÒn mÆt t¹i quü lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®Ó t¹i quü ®Ó phôc vô cho nhu cÇu chi tr¶ b»ng tiÒn ph¸t sinh hµng ngµy. Trong ®ã, phÇn lín sè tiÒn nµy lµ tiÒn thu tõ b¸n hµng mµ doanh nghiÖp cha kÞp nép vµo ng©n hµng hoÆc cha dïng ®Ó chi cho ho¹t ®éng kinh doanh. Ngoµi ra, nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ nhng cha ®Õn h¹n tr¶, c¸c kho¶n quü cha cÇn dïng tíi ..còng ®îc coi nh tiÒn mÆt t¹i quü vµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh nÕu ®¶m b¶o ®îc c¸c ho¹t ®éng nµy kh«ng ¶nh hëng tíi kÕ ho¹ch chi tr¶ trong kú.
-TiÒn göi ng©n hµng lµ lîng tiÒn doanh nghiÖp göi vµo ng©n hµng trªn c¸c tµi kho¶n tiÒn göi cña doanh nghiÖp nhê Ng©n hµng gi÷ hé, thanh to¸n cho c¸c nhµ cung cÊp khi hä cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho doanh nghiÖp. Ngoµi ra, doanh nghiÖp cßn ®îc hëng mét møc l·i suÊt theo quy ®Þnh.
-TiÒn ®ang chuyÓn lµ kho¶n tiÒn cña doanh nghiÖp ®· nép vµo ng©n hµng, kho b¹c hoÆc chuyÓn qua bu ®iÖn ®Ó chuyÓn cho ng©n hµng hay ngêi ®îc hëng nhng cha nhËn ®îc giÊy b¸o cã (ng©n hµng ).Theo quy ®Þnh tiÒn ®ang chuyÓn gåm tiÒn ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ trong c¸c trêng hîp sau:
*Thu tiÒn mÆt, sÐc, ng©n phiÕu nép th¼ng vµo ng©n hµng.
*ChuyÓn tiÒn qua bu ®iÖn ®Ó chuyÓn cho ng©n hµng hoÆc ®èi tîng kh¸c.
*Thu tiÒn hµng, nép thuÕ ngay cho kho b¹o Nhµ níc
Trong kinh doanh,vèn b»ng tiÒn võa ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî, ®Ó mua s¾m vËt t hµng ho¸, võa lµ kÕt qu¶ cña viÖc mua b¸n hay thu håi c«ng nî nªn c¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh sè vèn b»ng tiÒn hîp lÝ ®Ó t¹o thuËn lîi cho qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
Møc dù tr÷ vèn b»ng tiÒn trùc tiÕp phô thuéc vµo møc dù tr÷ hµng ho¸. Trong doanh nghiÖp hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ t¹o thµnh hai dßng lu©n chuyÓn: dßng hµng ho¸ vµ dßng tiÒn tÖ vËn ®éng theo hai chiÒu ngîc nhau. Khi mua hµng, dßng tiÒn tÖ ®i ra khái doanh nghiÖp ®ång thêi dßng hµng ho¸ ®i vµo vµ khi b¸n hµng ho¸ th× ngîc l¹i. Thùc tÕ, khi thu tiÒn vÒ doanh nghiÖp kh«ng dïng sè tiÒn ®ã mua ngay mét lîng hµng ho¸ t¬ng øng víi sè hµng võa míi b¸n ra mµ ph¶i sau mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh doanh nghiÖp míi mua vµo mét lîng hµng ho¸ dù tr÷. Nh vËy, doanh nghiÖp ph¶i dù tr÷ mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.
Ngoµi møc dù tr÷ tiÒn cßn phô thuéc quy m« lîng hµng ho¸ lu©n chuyÓn, tøc quy m« kinh doanh cña doanh nghiÖp.Quy m« kinh doanh cµng lín th× møc dù tr÷ cµng lín.
Trong thùc tÕ vèn b»ng tiÒn cßn ®Ó phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng hµng ngµy cña doanh nghiÖp. Dù tr÷ tiÒn mµ vît qu¸ nhu cÇu tiªu dïng th× sÏ g©y hiÖn tîng ø ®äng vèn. Sè tiÒn thõa nµy nªn ®îc ®a vµo kinh doanh hoÆc göi vµo ng©n hµng sÏ cã hiÖu qu¶ h¬n. Tuy nhiªn, nÕu dù tr÷ tiÒn qu¸ Ýt sÏ g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp trong chi tiªu, ®Çu t mua s¾m hµng ho¸, h¹n chÕ møc lu chyÓn hµng ho¸.
1.1.3.3 Vèn thuéc c¸c kho¶n ph¶i thu:
Vèn thuéc c¸c kho¶n ph¶i thu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô mµ doanh nghiÖp ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng vµ kh¸ch hµng ®· chÊp nhËn tr¶ nhng cha thu ®îc tiÒn vÒ.
Sè lîng c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng hay gi¶m chÞu t¸c ®éng lín cña chÝnh s¸ch mua hµng mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò ra. Trªn thùc tÕ, ®Ó gi÷ ®îc kh¸ch hµng, doanh nghiÖp ph¶i b¸n chÞu hµng hoÆc cung cÊp c¸c dÞch vô cho kh¸ch hµng tríc khi hä thanh to¸n. Vµ ®Ó cã nguån hµng ®¶m b¶o, doanh nghiÖp ph¶i øng tríc nh÷ng kho¶n tiÒn cho chñ hµng. Nh vËy, ®Ó t¨ng doanh thu b¸n hµng, doanh nghiÖp ph¶i më réng tÝn dông thanh to¸n víi b¸n hµng. Nhng më réng tÝn dông thanh to¸n còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ph¶i chÊp nhËn sù gia t¨ng cña c¸c kho¶n ph¶i thu, nªn tuú vµo hoµn c¶nh cô thÓ mµ doanh nghiÖp cã nªn sö dông c¸ch thøc nµy hay kh«ng.
Ngoµi ra, trong thanh to¸n gi÷a c¸c ®¬n vÞ néi bé còng thêng n¶y sinh c¸c kho¶n chi hé, tr¶ hé vµ ®îc gäi lµ ph¶i thu, ph¶i tr¶ néi bé. Ph¶i thu néi bé còng trë thµnh mét bé phËn trong vèn lu ®éng thuéc c¸c kho¶n ph¶i thu.
Trong sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¬ chÕ thÞ trêng, quy m« vèn cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi sù sèng cßn cña doanh nghiÖp. Do ®ã, viÖc chiÕm dông vèn lÉn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp thêng xuyªn diÔn ra. ChiÕm dông vèn ®em l¹i lîi thÕ trong kinh doanh cho doanh nghiÖp ®i chiÕm dông nhng l¹i g©y khã kh¨n cho ®¬n vÞ bÞ chiÕm dông. V× vËy doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i lËp kho¶n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®Ó b¶o toµn ®îc vèn.
Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi lµ kho¶n doanh nghiÖp trÝch lËp dù phßng cho sè nî cã kh¶ n¨ng kh«ng thÓ ®ßi ®îc ®Ó ®Ò phßng tæn thÊt vÒ c¸c kho¶n nî khã ®ßi cã thÓ x¶y ra. Khi c¸c kho¶n nî ph¶i thu mµ doanh nghiÖp kh«ng ®ßi ®îc doanh nghiÖp sÏ lÊy sè dù phßng nµy bï ®¾p tr¸nh ®îc biÕn ®éng kh«ng tèt tíi doanh nghiÖp. Kho¶n dù phßng nµy còng n»m trong bé phËn cña vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
1.1.3.4.Vèn ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n:
Vèn ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c tµi s¶n doanh nghiÖp ®Çu t vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c víi môc ®Ých thu lîi nhuËn trong kho¶ng thêi gian ng¾n th«ng thêng lµ díi mét n¨m. ViÖc ®Çu t cã thÓ lµ viÖc bá vèn mua chøng kho¸n cã gi¸ hoÆc lµ gãp vèn liªn doanh b»ng tiÒn mÆt hoÆc hiÖn vËt.
Khi doanh nghiÖp cã mét sè vèn nµo ®ã kh«ng sö dông hÕt hoÆc sö dông kh«ng cã hiÖu qu¶ b»ng kh¶ n¨ng ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n ®em l¹i, doanh nghiÖp sÏ tËn dông tèi ®a sè vèn cßn nhµn rçi vµo ®Çu t tµi chÝnh nh»m t¨ng lîi nhuËn.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô ®Çu t tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt mét c¸ch tho¶ ®¸ng c¸c rñi ro bÊt tr¾c cã thÓ x¶y ra vµ lËp dù phßng nÕu thÊy cÇn thiÕt.
Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n ®îc lËp nh»m ghi nhËn tríc c¸c kho¶n tæn thÊt cã thÓ ph¸t sinh do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan. ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n cÇn thiÕt ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t ®îc diÔn ra b×nh thêng ë c¸c kú kinh doanh tiÕp theo.
1.1.3.5.Vèn thuéc c¸c kho¶n t¹m øng:
Kho¶n t¹m øng lµ mét kho¶n tiÒn hoÆc vËt t do doanh nghiÖp giao cho ngêi nhËn t¹m øng ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n