Trong những năm qua, nền kinh tế nước ta đã có một sự chuyển đổi rất
mạnh mẽ, từ nền kinh tế tập trung, quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường
dưới sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, hội nhập cùng với các nước khác trên thế
giới. Điều này đòi hỏi nền tài chính quốc gia phải tiếp tục đổi mới một cách toàn
diện nhằm tạo môi trường kinh tế, hệ thống pháp luật tài chính, cụ thể hoá các
quan hệ và các hoạt động trong nền kinh tế thị trường, do vậy để đáp ứng và
thích nghi được với sự chuyển đổi của nền kinh tế nước nhà đòi hỏi các doanh
nghiệp cần phải có sự đổi mới về cơ chế quản lý, về sản xuất và tiêu thụ sản
phẩm hàng hoá để tồn tại và phát triển.
Thật vậy, sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế đã khẳng định vai trò của
thương mại nói chung và tiêu thụ hàng hoá nói riêng trong đời sống kinh tế xã
hội. Việc kinh doanh thương mại cũng như bất kỳ hoạt động nào khác của các
doanh nghiệp đều nhằm một mục đích cuối cùng là tạo ra được lợi nhuận cho
doanh nghiệp. Chính vì vậy, các doanh nghiệp đã coi việc tiêu thụ hàng hoá
đóng một vai trò hết sức quan trọng và nó quyết định đến sự tồn tại hay phá sản
của doanh nghiệp. Nếu một doanh nghiệp sản xuất ra sản phẩm mà không tiêu
thụ được sẽ dẫn tới không có doanh thu, không thu lợi nhuận, sẽ dẫn tới phá sản.
Ngược lại, nếu sản phẩm sản xuất ra mà tiêu thụ hết thì không những nó sẽ giúp
doanh nghiệp thu hồi vốn để tái sản xuất, tạo ra lợi nhuận mà còn giúp cho các
doanh nghiệp tồn tại và phát triển.
Nhận thức được đúng đắn tầm quan trọng của việc tiêu thụ sản phẩm sẽ
giúp cho các doanh nghiệp có bước đi đúng, tồn tại và phát triển đồng thời giúp
cho sự lưu thông hàng hoá trong nền kinh tế thị trường.Vấn đề này đã được
công ty TNHH Thiên Hoà AN hết sức coi trọng và coi đó là vấn đề sống còn
quyết định sự tồn tại và phát triển cuả Công ty
126 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2262 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tài liệu kế toán tại công ty TNHH Thiên Hoà An, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI 1 KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
Báo cáo thực tập :
Tài liệu kế toán
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
2
Bảng chữ cái viết tắt
- Tài khoản: TK
- Kiểm kê thường xuyên: KKTX
- Kiểm kê định kỳ: KKĐK
- Giá vốn hàng bán: GVHB
- Doanh thu: DT
- Hàng bán bị trả lại: HBBTT
- Tài sản cố định: TSCĐ
- Hàng hoá: HH
- Thuế giá trị gia tăng: Thuế GTGT
- Doanh nghiệp: DN
- Công Ty Trách nhiệm hữu hạn: Công Ty TNHH
- Dự phòng phải thu khó đòi: DPPTKĐ
- Xây Dựng: XD
- Doanh NGhiệp Thương Mại: DNTM
- Chi Phí Quản lý: CPQL
- Xây lắp giao thông: XLGT
- Đầu Tư và Xây Dựng: DT và XD
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
3
Lời nói đầu
Trong những năm qua, nền kinh tế nước ta đã có một sự chuyển đổi rất
mạnh mẽ, từ nền kinh tế tập trung, quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường
dưới sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, hội nhập cùng với các nước khác trên thế
giới. Điều này đòi hỏi nền tài chính quốc gia phải tiếp tục đổi mới một cách toàn
diện nhằm tạo môi trường kinh tế, hệ thống pháp luật tài chính, cụ thể hoá các
quan hệ và các hoạt động trong nền kinh tế thị trường, do vậy để đáp ứng và
thích nghi được với sự chuyển đổi của nền kinh tế nước nhà đòi hỏi các doanh
nghiệp cần phải có sự đổi mới về cơ chế quản lý, về sản xuất và tiêu thụ sản
phẩm hàng hoá để tồn tại và phát triển.
Thật vậy, sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế đã khẳng định vai trò của
thương mại nói chung và tiêu thụ hàng hoá nói riêng trong đời sống kinh tế xã
hội. Việc kinh doanh thương mại cũng như bất kỳ hoạt động nào khác của các
doanh nghiệp đều nhằm một mục đích cuối cùng là tạo ra được lợi nhuận cho
doanh nghiệp. Chính vì vậy, các doanh nghiệp đã coi việc tiêu thụ hàng hoá
đóng một vai trò hết sức quan trọng và nó quyết định đến sự tồn tại hay phá sản
của doanh nghiệp. Nếu một doanh nghiệp sản xuất ra sản phẩm mà không tiêu
thụ được sẽ dẫn tới không có doanh thu, không thu lợi nhuận, sẽ dẫn tới phá sản.
Ngược lại, nếu sản phẩm sản xuất ra mà tiêu thụ hết thì không những nó sẽ giúp
doanh nghiệp thu hồi vốn để tái sản xuất, tạo ra lợi nhuận mà còn giúp cho các
doanh nghiệp tồn tại và phát triển.
Nhận thức được đúng đắn tầm quan trọng của việc tiêu thụ sản phẩm sẽ
giúp cho các doanh nghiệp có bước đi đúng, tồn tại và phát triển đồng thời giúp
cho sự lưu thông hàng hoá trong nền kinh tế thị trường.Vấn đề này đã được
công ty TNHH Thiên Hoà AN hết sức coi trọng và coi đó là vấn đề sống còn
quyết định sự tồn tại và phát triển cuả Công ty. Xuất phát từ những vấn đề lý
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
4
luận và thực tiễn trên đây, em xin chọn đề tài "Hoàn thiện công tác kế toán bán
hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Thiên Hoà AN làm nội
dung nghiên cứu.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, chuyên đề bao gồm 03 (ba) chương:
Chương 1: Lý luận chung về kế toán lưu chuyển hàng hoá và xác định
kết quả tiêu thụ trong doanh nghiệp thương mại.
Chương 2: Thực trạng công tác lưu chuyển hàng hoá và xác định kết
quả tiêu thụ tại Công ty TNHH Thiên Hoà AN
Chương 3: Một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán lưu chuyển
hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty TNHH Thiên Hoà
AN,
Trong quá trình thực tập tại Công ty, em đã được sự giúp đỡ, hướng dẫn
tận tình của giáo viên bộ môn cô Nguyễn thị sức và sự chỉ bảo cặn kẽ của chị
Tạ Thu Trang và các anh chị phòng kế toán của công ty . Em đã được làm
quen và tìm hiểu công tác thực tế tại Công ty và hoàn thành chuyên đề tốt
nghiệp Bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Thiên Hoà
An.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
5
Phần I: cơ sở lý luận chung về tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại.
I, Sự cần thiết của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong
doanh nghiệp thương mại.
1. Khái niệm về bán hàng và kết quả kinh doanh.
1.1. Khái niệm về bán hàng.
Bán hàng là việc chuyển quyền sở hữu sản phẩm, hàng hoá gắn với lợi ích
hoặc rủi do cho khách hàng đồng thời được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận
thanh toán.
Bán hàng là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản – kinh doanh, đây là quá
trình chuyển hoá vốn từ hình thái vốn sản phẩm, hàng hoá sang hình thái vốn tiền
tệ hặc vốn trong thanh toán.
1.2. Khái niệm về kết quả kinh doanh.
Kết quả kinh doanh là kết quả cuối cùng về mặt tài chính của hoạt động sản
xuất kinh doanh. Nói cách khác, kết quả kinh doanh là phần chênh lệch giữa doanh
thu bán hàng,các khoản giảm trừ doanh thu với trị giá vốn hàng bán, chi phí bán
hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. Đây là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp quan trọng
để đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Vai trò, Nhiệm vụ của công tác bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
2.1. Vai trò của công tác bán hàng và xác định kết quả.
Mục tiêu của doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận. Trong khi đó, thành
phẩm, hàng hóa tiêu thụ được thì doanh nghiệp mới có lợi nhuận. Vì thế có thể nói
bán hàng có quan hệ mật thiết với kết quả kinh doanh. Bán hàng tốt thể hiện uy tín
sản phẩm của doanh nghiệp trên thị trường, thể hiện sức cạnh tranh cũng như khả
năng đáp ứng nhu cầu thị trường của doanh nghiệp.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
6
Kết thúc quá trình bán hàng là khép kín một vòng chu chuyển vốn. Nếu quá
trình bán hàng thực hiện tốt, doanh nghiệp sẽ tăng nhanh vòng quay của vốn, nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn để thỏa mãn nhu cầu ngày càng lớn của xã hội. Cũng qua
đó, doanh nghiệp thực hiện được giá trị lao động thặng dư ngoài việc bù đắp những
chi phí bỏ ra để bán sản phẩm hàng hóa. Đây chính là nguồn để doanh nghiệp nộp
ngân hàng Nhà Nước, lập các qũy cần thiết và nâng cao đời sống cho người lao
động.
Bán hàng chỉ được thực hiện khi sản phẩm hàng hóa đáp ứng nhu cầu tiêu
dùng của khách hàng. Đối tượng phục vụ có thể là cá nhân hay đơn vị có nhu cầu.
Cá nhân người tiêu dùng chấp nhận mua sản phẩm hàng hóa vì nó thỏa mãn nhu
cầu tất yếu. Khi sản phẩm được chuyển giao quyền sở hữu cho người tiêu dùng thì
sản phẩm sẽ hữu ích, sự thỏa mãn của khách hàng với sản phẩm càng cao. Đối với
đơn vị tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thì sản phẩm đó trực tiếp phục vụ quá
trình sản xuất kinh doanh của mình. Việc tiêu thụ kịp thời, nhanh chóng góp phần
làm cho quá trình sản xuất của đơn vị được liên tục.
Như vậy, bán hàng là hoạt động hết sức quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp
nói chung và các doanh nghiệp kinh doanh nói riêng. Trong cơ chế thị trừơng bán
hàng là một nghệ thuật, khối lượng sản phẩm bán ra là nhân tố quyết định lợi
nhuận của doanh nghiệp. Nó thể hiện sức cạnh tranh trên thị trường và là cơ sở
quan trọng để đánh giá trình độ quản lý, hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp.
Những thông tin từ kết quả hạch toán bán hàng là thông tin rất cần thiết đối
với các nhà quản trị trong việc tìm hướng đi cho doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp
tùy thuộc vào đặc điểm sản xuất kinh doanh của mình và tình hình tiêu thụ trên thị
trường mà đề ra kế hoạch sản xuất tiêu thụ cho phù hợp. Việc thống kê các khỏan
doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh chính xác, tỉ mỉ và khoa học sẽ giúp các
nhà quản trị doanh nghiệp có được các thông tin chi tiết về tình hình tiêu thụ cũng
như hiệu quả sản xuất của từng mặt hàng tiêu dùng trên thị trường khác nhau. Từ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
7
đó, nhà quản trị có thể tính được mức độ hoàn thành kế hoạch, xu hướng tiêu dùng,
hiệu quả quản lý chất lượng cũng như nhược điểm trong công tác bán hàng của
từng loại sản phẩm hàng hóa. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp xác định được kết quả
kinh doanh, thực tế lãi cũng như số thuế nộp ngân sách Nhà Nước. Và cuối cùng
nhà quản trị sẽ đề ra được kế hoạch sản xuất của từng loại sản phẩm trong kỳ hạch
toán tới, tìm ra biện pháp khắc phục những yếu điểm để hoàn thiện công tác bán
sản phẩm, hàng hoá trong doanh nghiệp.
2.2. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
* Nhiệm vụ của kế toán bán hàng
Trong nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, các đơn vị mua bán hàng hoá
trong nước phải bám sát thị trường, tiến hành hoạt động mua bán hàng hoá theo cơ
chế tự hạch toán kinh doanh. Trong hoạt động kinh doanh, các đơn vị phải thường
xuyên tìm hiểu thị trường, nắm bắt nhu cầu và thị hiếu của dân cư để có tác động
tới phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng hàng hoá.
Hàng hoá của doanh nghiệp gồm nhiều loại, nhiều thứ phẩm cấp nhiều thứ
hàng cho nên yêu cầu quản lý chúng về mặt kế toán không giống nhau. Vậy nhiệm
vụ chủ yếu của kế toán hàng hoá là:
- Phản ánh giám đốc tình hình thu mua, vận chuyển bảo quản và dự trữ hàng
hoá, tình hình nhập xuất vật tư hàng hoá. Tính giá thực tế mua vào của hàng hoá đã
thu mua và nhập kho, kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch thu mua, dự trữ và bán
hàng nhằm thúc đẩy nhanh tốc độ luân chuyển hàng hoá.
- Tổ chức tốt kế toán chi tiết vật tư hàng hoá theo từng loại từng thứ theo
đúng số lượng và chất lượng hàng hoá. Kết hợp chặt chẽ giữa kế toán chi tiết với
hạch toán nghiệp vụ ở kho, ở quầy hàng, thực hiện đầy đủ chế độ kiểm kê hàng hoá
ở kho, ở quầy hàng đảm bảo sự phù hợp số hiện có thực tế với số ghi trong sổ kế
toán.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
8
- Xác định đúng đắn doanh thu bán hàng, thu đầy đủ thu kịp thời tiền bán
hàng, phản ánh kịp thời kết quả mua bán hàng hoá. Tham gia kiểm kê và đánh giá
lại vật tư, hàng hoá.
* Nhiệm vụ công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh.
Ghi chép, phản ánh chính xác, kịp thời đầy đủ khối lượng hàng hóa bán ra, số
hàng đã giao cho các cửa hàng tiêu thụ, số hàng gửi bán, chi phí bán hàng, các
khoản giảm trừ doanh thu, tổ chức tốt công tác kế toán chi tiết bán hàng về số
lượng, chủng loại, giá trị.
Cung cấp thông tin kịp thời tình hình tiêu thụ phục vụ cho việc điều hành hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Báo cáo thường xuyên kịp thời tình
hình thanh toán với khách hàng, theo loại hàng, theo hợp đồng.
Phản ánh kiểm tra phân tích tiến độ thực hiện kế hoạch tiêu thụ hàng hóa , kế
hoạch lợi nhuận, và lập báo cáo kết quả kinh doanh.
3. Phương thức bán hàng.
Trong nền kinh tế thị trường, tiêu thụ hàng hoá được thực hiện theo nhiều
phương thức khác nhau, theo đó hàng hóa vận động đến tận tay người tiêu dùng.
Việc lựa chọn và áp dụng linh hoạt các phương thức tiêu thụ đã góp phần không
nhỏ vào việc thực hiện kế hoạch tiêu thụ và doanh nghiệp. Hiện nay các doanh
nghiệp thường sử dụng một số phương thức tiêu thụ sau:
3.1. Phương thức bán buôn.
Bán buôn được hiểu là hình thức bán hàng cho người mua trung gian để họ
tiếp tục chuyển bán hoặc bán cho các nhà sản xuất.
Phương thức này có thuận lợi là có thể giúp cho doanh nghiệp thu hội vốn
nhanh, đẩy nhanh vòng quay của vốn do khối lượng hàng hóa tiêu thụ lớn. Tuy
nhiên, với phương thức này doanh nghiệp cũng có thể gặp nguy cơ khủng hoảng
thừa trong tiêu thụ do doanh nghiệp bị ngăn cách với người tiêu dùng cuối cùng
bởi người mua trung gian hoặc bị chiếm dụng vốn do bên mua thiếu thiện chí,
chậm thanh toán. Theo phương thức này có hai hình thức bán buôn.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
9
3.1.1 Bán buôn qua kho.
Bán buôn qua kho là hình thức bán hàng mà bán được xuất ra từ kho bảo
quản của doanh nghiệp. Bán buôn qua kho bao gồm theo hình thức giao hàng trực
tiếp hoặc bán buốn qua kho theo hình thức chuyển hàng.
Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Là hình thức bán hàng
trong đó doanh nghiệp xuất kho hàng hóa giao trực tiếp cho đại diện của bên mua.
Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Là hình thức bán hàng trong
đó doanh nghiệp căn cứ vào đơn đặt hàng hoặc hợp đồng đã ký kết xuất kho hàng
hóa.
3.1.2. Bán buôn vận chuyển thẳng.
Bán buôn vận chuyển thẳng là hình thức bán mà doanh nghiệp thương mại
sau khi tiến hành mua hàng không đưa về nhập kho mà chuyển thẳng đến cho bên
mua. Thuộc hình thức này bao gồm bán buôn vận chuyển thẳng trực tiếp và bán
buôn vận chuyển thẳng theo hình thức gửi hàng.
Bán buôn vận chuyển thẳng trực tiếp: Là hình thức bán mà người mua cử
đại diện đến nhận hàng do doanh nghiệp bán chỉ định theo hóa đơn của người bán
đã nhận.
Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức gửi hàng: Là hình thức bán hàng
mà bên bán tự vận chuyển hàng từ các điểm nhận hàng đến địa điểm của bên mua
theo hợp đồng bằng phương tiện vận chuyển tự có hoặc thuê ngoài.
3.2. Phương thức bán lẻ.
Bán lẻ được hiểu là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng,
không thông qua các trung gian. Thuộc phương thức bán lẻ gồm có các hình thức
sau:
Bán hàng thu tiền tập trung: Theo hình thức này, quá trình bán hàng được
tách thành hai giai đoạn: Giai đoạn thu tiền và giai đoạn giao hàng.
Bán hàng thu tiền trực tiếp: Theo hình thức này, việc thu tiền và giao hàng
cho bên mua không tách rời nhau. Nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền và giao
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
10
hàng cho khách hàng. Hết ngày hoặc ca bán, nhân viên bán hàng có nhiệm vụ nộp
tiền cho thủ quỹ và lập báo cáo bán hàng sau khi đã kiểm kê hàng tồn trên quầy.
3.3. Phương thức hàng đổi hàng.
Theo phương thức này doanh nghiệp dùng sản phẩm hàng hóa của mình để
đổi lấy sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp khác hay còn gọi là phương thức
thanh toán bù trữ lẫn nhau. Khi đó ở doanh nghiệp vừa phát sinh nghiệp vụ bán
hàng vừa phát sinh nghiệp vụ mua hàng.
3.4. Phương thức bán hàng đại lý.
Là hình thức bán hàng mà doanh nghiệp giao cho các đơn vị hoặc cá nhân
bán hộ phải trả hoa hồng cho họ, số hàng giao vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp. Hoa hồng đại lý được tính theo tỷ lệ phần trăm trên giá bán chưa có thuế
GTGT (đối với hàng hóa chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ) hoặc thanh
toán bao gồm cả GTGT (đối với hàng hóa chịu thuế GTGT theo phương pháp trực
tiếp hoặc không thuộc đối trượng chịu thuế GTGT) và được hạch toán vào chi phí
bán hàng.
3.5. Phương thức bán hàng trả góp.
Là hình thức bán hàng mà người bán cấp tín dụng cho người mua. Vì theo hình
thức này, người mua không phải thanh toán toàn bộ tiền hàng một lần cho DN mà
khách hàng được trả tiền mua hàng thành nhiều lần. Hàng hóa bán trả góp vẫn
được coi là tiêu thụ. DNTM bán hàng theo hình thức này ngoài số tiền thu theo giá
bán thông thường còn thu thêm người mua một khoản lãi do trả chậm.
3.6. Phương thức tiêu thụ nội bộ.
Là phương thức bán hàng các đơn vị thành viên trong cùng doanh nghiệp
với nhau giữa đơn vị bị chính với các đơn vị trực thuộc hoặc sử dụng sản phẩm,
hàng hóa cho mục đích biếu tặng, quảng cáo hay để trả công cho người lao động
thay tiền lương.
3.7. Hình thức bán hàng tự động:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
11
Hình thức này không cần nhân viên bán hàng đứng quầy giao hàng và nhận tiền
tiền của khách. Khách hàng tự động nhét thẻ tín dụng của mình vào máy bán hàng
và nhận hàng (Hình thức này chưa phổ biến rộng rãi ở nước ta nhưng ngành xăng
dầu cũng đã bắt đầu áp dụng bằng việc tạo ra một số cây xăng bán hàng tự động ở
các trung tâm thành phố lớn)
4. Các phương thức và hình thức thanh toán:
- Trong hoạt động kinh doanh thương mại, thường xuyên diễn ra các quan hệ
thanh toán, nhất là quan hệ thanh toán tiền hàng. Quá trình thanh toán có thể diễn
ra bằng nhiều phương thức khác nhau tùy theo trị giá lô hàng, uy tín của DN với
nhà cung ứng, khả năng tài chính của DN v.v… Tùy theo từng điều kiện, từng đối
tượng mà DN lựa chọn phương thức thanh toán cho phù hợp với quy mô, đặc điểm
sản xuất kinh doanh của DN mình.
4.1 Phương thức thanh toán.
Có hai phương thức thanh toán được sử dụng phổ biến:
+ Phương thức thanh toán nhanh: Là phương thức thanh toán mà quyền sở
hữu về tiền tệ được chuyển từ người mua sang người bán ngay sau khi quyền sở
hữu hàng hóa được chuyển giao ở phương thức này, sự vận động của hàng hóa gắn
liền với sự vận động của tiền tệ. Hình thức thanh toán có thể trực tiếp hoặc gián
tiếp qua Ngân hàng như bằng tiền mặt, ngân phiếu, séc, hoặc bằng hàng hóa nếu
bán hàng theo phương thức đổi hàng.
+ Phương thức thanh toán trả chậm: Là phương thức thanh toán mà việc
thanh toán tiền hàng diễn ra sau khi DN chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho người
mua một khoảng thời gian nhất định. Thực chất là DNTM đã cấp tín dụng cho
người mua, người mua phải ký nhận nợ, chấp nhận thanh toán với DN. DN bán
hàng cần phải theo dõi chi tiết công nợ phải thu theo từng khách hàng và ghi rõ
theo từng lần thanh toán. Hết thời hạn tín dụng, theo thỏa thuận, bên mua có nghĩa
vụ phải thanh toán hết số tiền hàng cho bên bán. Theo phương thức này, quá trình
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
12
vận động của hàng hóa và tiền tệ có sự tách biệt về thời gian, không gian. Phương
thức thanh toán chậm trả được thể hiện dưới các hình thức: Tiền mặt, ngân phiếu,
séc … Phương thức này thường áp dụng đối với những đơn vị có mối quan hệ mua
bán thường xuyên, tín nhiệm lẫn nhau.
4.2.Các hình thức thanh toán.
4.2.1.Hình thức thanh toán trực tiếp.
Bao gồm hai hình thức sau:
* Hình thức thanh toán bằng tiền mặt: Là hình thức thanh toán mà sau khi
bên bán giao hàng cho bên mua thì bên mua sẽ xuất tiền, để trả trực tiếp cho người
bán theo giá cả mà hai bên đã thỏa thuận. Hình thức thanh toán này có ưu điểm là
giúp cho bên bán có khả năng thu tiền nhanh, tránh được rủi ro trong thanh toán
nhưng hình thức này chỉ áp dụng trong trường hợp hàng hóa bán ra có giá trị không
lớn.
* Hình thức thanh toán bằng hàng hóa: Theo hình thức này, khi bên bán
chuyển giao hàng cho bên mua thì bên mua cũng xuất một lô hàng có giá trị tương
ứng với giá trị lô hàng đã nhận được từ bên bán để giao cho bên bán. ở đây, người
bán hàng đồng thời là người mua, mục đích bán hàng trong trường hợp này không
phải là thu tiền mà là muốn mua một mặt hàng khác để đáp ứng một nhu cầu nào
đó. Với hình thức thanh toán bằng cách trao đổi hàng, người ta vẫn có thể sử dụng
tiền để thanh toán một phần bị thiếu hụt.
4.2.2. Hình thức thanh toán qua Ngân hàng
Là hình thức thanh toán qua trung gian thanh toán (Ngân hàng). Theo đó, bên
mua sẽ nhờ Ngân hàng của mình trích một số tiền nhất định từ tài khoản của mình
để thanh toán cho bên bán. Hiện nay, hình thức thanh toán qua Ngân hàng được sử
dụng khá phổ biến, đặc biệt là trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu. Thanh
toán qua Ngân hàng giúp DN giảm thiểu rủi ro trong thanh toán, làm cho quá trình
thanh toán trở nên đơn giản và thuận lợi hơn rất nhiều so với thanh toán bằng tiền
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
NGUYỄN THỊ HÀ LỚP KT5 – K1 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
13
mặt. Tuy nhiên, hình thức thanh toán này có hạn chế là thủ tục thanh toán phức tạp,
khó áp dụng phổ biến trong dân cư và có thể xảy ra tình trạng chiếm dụng vốn lẫn
nhau. Tùy theo từng trường hợp cụ thể mà DN có thể lựa chọn một trong những
hình thức thanh toán sau:
* Hình thức thanh toán bằng séc: Theo hình thức này, người chủ tài khoản
phát hành séc cho người cung cấp hàng hóa, dịch vụ; yêu cầu Ngân hàng trích một
số tiền nhất định từ tài khoản tiền gửi thanh toán của mình để trả tiền hàng hóa,
dịch vụ