I. Lịch sử hình thành và các giai đoạn phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam
1.1. Giai đoạn 2000-2005: Hình thành và những bước đầu tiên
Sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam được đánh dấu bằng việc đưa vào vận hành Trung tâm giao dịch chứng khoán TP.Hồ Chí Minh ngày 20/07/2000 và thực hiện phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/07/2000. Ở thời điểm lúc bấy giờ, chỉ có 2 doanh nghiệp niêm yết 2 loại cổ phiếu (REE và SAM) với số vốn 270 tỷ đồng và một số ít trái phiếu Chính phủ được niêm yết giao dịch.
Từ đó cho đến 2005, thị trường luôn ở trong trạng thái gà gật, loại trừ cơn sốt vào năm 2001(chỉ số VN index cao nhất đạt 571.04 điểm sau 6 tháng đầu năm nhưng chỉ trong vòng chưa đầy 4 tháng, từ tháng 6 đến tháng 10, các cổ phiếu niêm yết đã mất giá tới 70% giá trị, chỉ số VN Index sụt từ 571,04 điểm vào ngày 25/4/2001 xuống chỉ còn khoảng 200 điểm vào tháng 10/2001.
Ngày 8/3/2005 Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (TTGDCK HN) chính thức đi vào hoạt động. Giai đoạn tỉnh ngủ dần xuất hiện từ năm 2005 khi tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài được nâng từ 30% lên 49% (trừ lĩnh vực ngân hàng).
Trong 5 năm đầu tiên, dường như thị trường không thực sự thu hút được sự quan tâm của đông đảo công chúng và các diễn biến tăng giảm của thị trường chưa tạo ra tác động xã hội mở rộng để có thể ảnh hưởng tới sự vận hành của nền kinh tế cũng như tới cuộc sống của mỗi người dân.
42 trang |
Chia sẻ: duongneo | Lượt xem: 1273 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thảo luận: Tái cấu trúc thị trường chứng khoán Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA NGÂN HÀNG
Y
BÀI THẢO LUẬN
Đề tài : Tái cấu trúc thị trường chứng khoán Việt Nam
Thực hiện : Nhóm NHB
Lớp : H306 – Thứ 3.Ca 4
Giảng viên : Nguyễn Thị Phương Luyến
Lịch sử hình thành và các giai đoạn phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam
Giai đoạn 2000-2005: Hình thành và những bước đầu tiên
Sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam được đánh dấu bằng việc đưa vào vận hành Trung tâm giao dịch chứng khoán TP.Hồ Chí Minh ngày 20/07/2000 và thực hiện phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/07/2000. Ở thời điểm lúc bấy giờ, chỉ có 2 doanh nghiệp niêm yết 2 loại cổ phiếu (REE và SAM) với số vốn 270 tỷ đồng và một số ít trái phiếu Chính phủ được niêm yết giao dịch.
Từ đó cho đến 2005, thị trường luôn ở trong trạng thái gà gật, loại trừ cơn sốt vào năm 2001(chỉ số VN index cao nhất đạt 571.04 điểm sau 6 tháng đầu năm nhưng chỉ trong vòng chưa đầy 4 tháng, từ tháng 6 đến tháng 10, các cổ phiếu niêm yết đã mất giá tới 70% giá trị, chỉ số VN Index sụt từ 571,04 điểm vào ngày 25/4/2001 xuống chỉ còn khoảng 200 điểm vào tháng 10/2001.
Ngày 8/3/2005 Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (TTGDCK HN) chính thức đi vào hoạt động. Giai đoạn tỉnh ngủ dần xuất hiện từ năm 2005 khi tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài được nâng từ 30% lên 49% (trừ lĩnh vực ngân hàng).
Trong 5 năm đầu tiên, dường như thị trường không thực sự thu hút được sự quan tâm của đông đảo công chúng và các diễn biến tăng giảm của thị trường chưa tạo ra tác động xã hội mở rộng để có thể ảnh hưởng tới sự vận hành của nền kinh tế cũng như tới cuộc sống của mỗi người dân.
Giai đoạn 2006: Giai đoạn phát triển đột phá
Năm 2006 được coi thời điểm phát triển “đột phá”, tạo cho thị trường chứng khoán Việt Nam một diện mạo hoàn toàn mới với hoạt động giao dịch sôi động tại cả 3 “sàn”: Sở giao dịch Tp.Hồ Chí Minh, Trung tâm Giao dịch Hà Nội và thị trường OTC
Thị trường chứng khoán Việt Nam 2006:
VN-Index cuối năm tăng 2,5 lần so đầu năm
Tổng giá trị vốn hóa đạt 13,8 tỉ USD cuối năm 2006 (chiếm 22,7% GDP)
Hàng ngày có khoảng 80-100 công ty có cổ phiếu giao dịch. Trên thị trường phi tập trung, tổng khối lượng giao dịch gấp khoảng 6 lần so với khối lượng giao dịch trên Hastc.
Số công ty niêm yết tăng gần 5 lần, từ 41 công ty năm 2005 đã lên tới 193 công ty, số tài khoản giao dịch đạt hơn 10 vạn gấp 3 lần năm 2005 và 30 lần so với 6 năm trước.
Số lượng các nhà đầu tư mới tham gia thị trường ngày càng đông, tính đến cuối tháng 12- 2006, có trên 120.000 tài khoản giao dịch chứng khoán được mở, trong đó gần 2.000 tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài
Trong khoảng từ giữa đến cuối năm 2006, tình trạng đầu tư vào cổ phiếu ở nước ta mang tâm lý “đám đông”, cả người có kiến thức và hiểu biết, cả những người mua, bán theo phong trào, qua đó đẩy TTCK vào tình trạng “nóng”, hiện tượng “bong bóng” là có thật.
Giai đoạn 2007: Giai đoạn bùng nổ
Luật Chứng khoán có hiệu lực từ ngày 01/01/2007 đã góp phần thúc đẩy thị trường phát triển và tăng cường khả năng hội nhập vào thị trường tài chính quốc tế. Tính công khai, minh bạch của các tổ chức niêm yết được tăng cường.
TTCK Việt Nam 2007 ghi lại dấu ấn thăng trầm khi thị trường trải qua những ba giai đoạn biến động trong năm
• Giai đoạn thị trường bùng nổ trong 3 tháng đầu năm 2007:
Đây là giai đoạn thị trường có những đợt sóng cao, khiến Index của cả 2 sàn giao dịch đều lập kỷ lục: chỉ số VNIndex đã đạt mức đỉnh là 1.170,67 điểm sau 7 năm hoạt động và Hastc – Index thiết lập mức đỉnh 459,36 điểm sau 2 năm hoạt động. Có thể nói, đây là giai đoạn thị trường đạt mức tăng trưởng với tốc độ lớn nhất khi đạt mức tăng 126% chỉ trong vòng 3 tháng giao dịch.
Yếu tố quan trọng góp phần vào sự tăng trưởng nóng trong giai đoạn này phải kể đến sức cầu trên thị trường tăng một cách đột biến khiến giá trị giao dịch trung bình mỗi phiên giao dịch lên tới hàng ngàn tỷ đồng. Tại sàn HCM, bình quân mỗi phiên giá trị giao dịch đạt trên 1.000 tỷ đồng, sàn HN cũng đạt con số 300 tỷ đồng.
• Giai đoạn thị trường điều chỉnh từ Tháng 4/2007 đến đầu Tháng 9/2007
Với nỗi lo sợ về một “thị trường bong bóng”, các cơ quan quản lý nhà nước cũng như Chính phủ đã vào cuộc để giảm nhiệt thị trường bằng các biện pháp kiểm soát thị trường chặt chẽ, ban hành những thiết chế để kiềm chế sự tăng trưởng quá nóng của thị trường. Phản ứng trước điều này, TTCK đã có những đợt điều chỉnh rõ rệt. Một đợt điều chỉnh giảm của thị trường đã diễn ra trong một khoảng thời gian rất dài (từ cuối Tháng 3 đến đầu Tháng 9).
Giai đoạn này, các NĐTNN cũng tỏ ra khá thờ ơ khi lượng giao dịch của khối này trên cả 2 sàn giao dịch đều sụt giảm mạnh. Giá trị giao dịch bình quân của khối NĐTNN trong giai đoạn này đạt khoảng 170 tỷ đồng/phiên, giảm tới 52% so với giai đoạn đầu năm.
• Giai đoạn phục hồi của thị trường vào những tháng cuối năm
Thị trường bước vào giai đoạn phục hồi mạnh mẽ trong khoảng thời gian đầu tháng 9 đến cuối Tháng 10/2007.
Giá các cổ phiếu trên sàn có xu hướng phục hồi nhanh chóng, đặc biệt là các mã cổ phiếu blue – chip trên cả 2 sàn đều lấy lại được những gì đã mất trong 6 tháng giữa năm, tuy nhiên sức bật của các cổ phiếu không đủ mạnh để đưa các cổ phiếu trở về mức giá đỉnh thiết lập vào tháng 3.
Tuy nhiên, Thị trường sau một đợt phục hồi đã nhanh chóng điều chỉnh giảm vào 2 tháng cuối năm. Trong giai đoạn này, thị trường thỉnh thoảng cũng có các đợt phục hồi giả với sự tăng lên mạnh mẽ của tất cả các yếu tố. Tuy nhiên sự phục hồi này không duy trì được lâu, thậm chí đã có dấu hiệu suy giảm chỉ sau 1 phiên tăng điểm.
Giai đoạn 2008: Giai đoạn suy giảm
Cùng trong xu thế chung của nền kinh tế, TTCK Việt Nam khép lại năm 2008 với sự sụt giảm mạnh.
• Giai đoạn 1: Từ tháng 01 tới tháng 06 - Thị trường giảm mạnh do tác động từ tác động của kinh tế vĩ mô
Các thông tin tác động xấu tới tâm lý nhà đ ầu tư trong giai đoạn này chủ yếu xuất phát từ nội tại nền kinh tế. Trong đó nổi bật là sự gia tăng lạm phát, chính sách thắt chặt tiền tệ của NHNN, sự leo dốc của giá xăng dầu và sức ép giải chấp từ phía ngân hàng đối với các khoản đầu tư vào TTCK.
Nhằm mục đích ngăn chặn đà suy giảm của thị trường, các cơ quan điều hành bắt đầu đưa ra những chủ trương và biện pháp hỗ trợ:
(1) UBCKNN thu hẹp biên độ giao dịch;
(2) SCIC tham gia mua vào cổ phiếu;
(3) NHTM được vận động ngừng giải chấp;
(4) Tổ chức niêm yết được khuyến khích mua vào cổ phiếu quỹ.
Tuy nhiên, phần lớn các biện pháp này chỉ phát huy hiệu quả trong ngắn hạn, và thị trường tiếp tục sụt giảm, cơn bão giải chấp cổ phiếu không ngừng tác động tới tâm lý các nhà đầu tư.
Trước thực trạng này chính phủ đã đề ra 8 nhóm giải pháp vào tháng 3/2008 với mục tiêu kiềm chế lạm phát và thâm h ụt thương mại.
• Giai đoạn 2: Tháng 06 tới đầu tháng 09 - Phục hồi trong ngắn hạn
Nhờ vai trò dẫn dắt của một số cổ phiếu blue -chip như STB, FPT, DPMvà đặc biệt là SSI với sức cầu hỗ trợ từ đối tác nước ngoài, cả hai sàn chứng khoán đã có được những phi ên tăng điểm mạnh trong giai đoạn này. VNIndex và Hastc-Index liên ti ếp vượt qua các ngưỡng cản tâm lý quan trọng và thường xuyên có đư ợc những chuỗi tăng điểm kéo dài. Đây cũng là giai đoạn thị trường hoạt động sôi động nhất. Sức cầu mạnh, kéo theo khối lượng giao dịch v à giá trị giao dịch thường xuyên ở mức cao.
• Giai đoạn 3: Từ tháng 09 tới tháng 12 - Thị trường rơi trở lại chu kỳ giảm do tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu
Đây là thời kỳ VNIndex rơi trở lại xu hướng giảm, thậm chí đã phá vỡ đáy thiết lập được trong giai đoạn đầu của năm 2008. Tổng kết cả giai đoạn này, VNIndex m ất 223,48 điểm, tương đương 41,45%. Khối lượng giao dịch trung bình đạt 15,82 triệu CP&CCQ, tương đương 497,58 tỷ đồng/phiên.
Nguyên nhân tác động lớn nhất tới TTCK trong giai đoạn này chính là sự lan tỏa mạnh của cuộc khủng hoảng tài chính trên toàn thế giới. Hòa cùng xu thế giảm điểm của TTCK các nước, 02 chỉ số chứng khoán tại sàn HOSE và HASTC liên tiếp giảm điểm. Trong 86 phiên giao dịch tại HOSE, 49 phiên VNIndex mất điểm. Đáy mới thiết lập trong giai đoạn này là 286,85 điểm vào ngày 10/12/2008.
Giải pháp tài chính kịp thời trong những tháng cuối năm 2008 được thực hiện thông qua việc điều chỉnh giảm lãi su ất cơ bản nhằm kích cầu sản xuất tiêu dùng, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận vay vốn một cách dễ dàng hơn, đồng thời giảm áp lực tín dụng cho các ngân hàng thương mại.
Năm 2009 – 2010: Diễn biến bất thường
TTCK Việt Nam năm 2009 được coi là có tốc độ tăng trưởng rất cao, tới 60-70%, nhưng xét một cách toàn diện lại có không ít dấu hiệu bất ổn. Trước hết, TTCK có dấu hiệu phục hồi nhưng không bền vững: Chỉ số VN-Index giảm mạnh 22% từ đỉnh 633,2 điểm ngày 23-10 xuống mốc 490,6 điểm ngày 27-11. Khối lượng giao dịch từ tháng 11 đến hết năm sụt giảm mạnh so với hai tháng 9, 10. Càng về cuối năm, thanh khoản của thị trường càng trở nên đáng lo ngại.
Bước sang tháng 3-2009, TTCK có một tháng tăng điểm ấn tượng nhất kể từ tháng 11-2008: VN-Index không chỉ khởi sắc về điểm số mà khối lượng giao dịch cũng tăng mạnh. Tính đến hết ngày 30-6, VN-Index đã tăng 132,67 điểm (42,03%), HNX-Index tăng 44,57 điểm (42,66%) so với thời điểm kết thúc năm 2008.
Từ tháng 8 đến tháng 10, TTCK lại tiếp tục đợt tăng giá thứ hai đầy mạnh mẽ với nhiều kỷ lục về giá trị và khối lượng giao dịch kỷ lục được xác lập. Ngày 22-10, TTCK vươn tới đỉnh điểm của đợt sóng thứ 2 là mức 624,10 điểm. Đây cũng là mức cao nhất của thị trường sau 394 phiên giao dịch kể từ ngày 14-3-2008.
Nửa đầu năm 2010, thị trường chứng khoán biến động trong biên độ hẹp 480 - 550 điểm với thanh khoản ở mức trung bình. Trong giai đoạn này, Chính phủ áp dụng những biện pháp nhằm hướng dòng vốn vào lĩnh vực sản xuất và hạn chế cấp vốn cho các kênh như chứng khoán, bất động sản. Đồng thời, lượng cổ phiếu niêm yết, cổ phiếu thưởng tăng lên nhanh chóng làm cho dòng tiền trên thị trường càng trở nên khan hiếm.
Trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 8, thị trường chứng khoán bước vào giai đoạn lao dốc khi hai chỉ số chứng khoán đều chạm mốc thấp nhất trong vòng một năm. Trong vòng 2 tháng, Vn - Index mất hơn 16%.
Từ cuối tháng 8, những bất ổn của nền kinh tế dần bộc lộ và đỉnh điểm là đầu tháng 11, Chính sách tiền tệ đột ngột thay đổi - thể hiện rõ quyết tâm kiềm chế lạm phát, kéo theo một cuộc đua lãi suất gữa các ngân hàng. Với thị trường chứng khoán, điểm ngạc nhiên là sau một tuần rơi mạnh bởi biến động khó lường của tỷ giá cùng giá vàng trong và ngoài nước, thị trường đã quay đầu hồi phục vào cuối tháng 11, đầu tháng 12. Đây có thể coi là thành công của chứng khoán Việt Nam bởi đa phần các thị trường lớn trên thế giới đều mất điểm trong thời gian này.
Năm 2011: Năm “đại hạn”
Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2011 có những diễn biến trầm lắng do sự bất ổn của kinh tế của thế giới kéo theo những tác động nhất định đến kinh tế Việt Nam. Nhiều chuyên gia nhận định, năm 2011 chứng khiến những khó khăn to lớn của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Việc thị trường lao dốc mạnh trong năm 2011 đã kéo giá trị tất cả các cổ phiếu xuống mức giá thấp nhất trong lịch sử. Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2011 tiếp tục chứng kiến đà lao dốc không phanh của cả hai chỉ số chính. Trong khi VN-Index giảm từ 486 điểm xuống mức 356,2 điểm (mức thấp nhất kể từ tháng 5/2010) thì HNX-Index đạt mức thấp nhất từ khi chỉ số này ra đời, giảm 55,4 điểm xuống 58 điểm tính đến ngày 26/12.
Dòng tiền vào chứng khoán đã thắt chặt trước thông tư 13 được ban hành trong năm 2010, nay còn thắt chặt hơn khi lạm phát tăng cao khiến lãi xuất vay vốn trong năm có lúc lên tới 22-25%, Đây là những nguyên nhân khiến dòng tiền chảy vào thị trường ngày càng eo hẹp, thanh khoản chứng khoán luôn ở mức thấp.Giá cổ phiếu ở mức rất thấp, công ty chứng khoán gặp nhiều khó khăn
Với xu hướng lao dốc mạnh của thị trường trong năm 2011, giá trị tất cả các cổ phiếu đã được kéo xuống mức thấp nhất nhất trong lịch sử. Tính đến ngày 26/12, tổng cộng cả hai sàn có tới 433 mà có giá trị dưới 10.000 đồng (sàn HSX chiếm 156 mã, sàn HNX chiếm 277 mã) và 186 mã có giá trị dưới 5.000 đồng trong tổng cộng 696 mã.
Năm 2012
Ngày 20/12/2012, UBCK họp tổng kết năm 2012, ghi nhận những khó khăn của TTCK khi phải chịu tác động nặng nề từ diễn biến không mấy tích cực của kinh tế vĩ mô. Các chỉ tiêu kinh doanh, huy động vốn của doanh nghiệp đều sụt giảm. Trong một năm gian nan như vậy, điểm sáng đáng ghi nhận là những nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường sự giám sát để cải thiện tính minh bạch của TTCK Việt Nam
Thống kê của UBCK cho thấy, 9 tháng đầu năm nay, toàn thị trường có tới 143 doanh nghiệp bị lỗ, tăng 1,7 lần so với cùng kỳ năm 2011. Đặc biệt, có tới 438 doanh nghiệp có lợi nhuận sụt giảm so với năm trước, khiến chỉ tiêu tỷ lệ sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) giảm về mức 8%, thay vì 12,3% cùng kỳ năm 2011. Tổng huy động vốn trên TTCK năm 2012 ước đạt 152.600 tỷ đồng, tăng 54% so với cùng kỳ năm 2011 như chủ yếu là tứ trái phiếu chính phủ
Hiện tại, số tài khoản của nhà đầu tư đã lên tới 1,2 triệu tài khoản. So với năm 2011, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài sụt giảm tới 77%. Nhiều CTCK bị thua lỗ hoặc rút giấy phép kinh doanh.
Theo UBCK, nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do chi phí đầu vào của doanh nghiệp tăng cao (như giá xăng dầu, điện, chi phí lãi vay), khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp vẫn còn hạn chế, hàng tồn kho tăng trong khi đầu ra cho doanh nghiệp gặp khó khăn
Thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2009 tới nay diễn biến khá phức tạp và có sự suy giảm rõ rệt: Thị trường đi xuống, niềm tin nhà đầu tư sụt giảm, các tổ chức kinh doanh thua lỗ, chất lượng hàng hóa chưa đảm bảo với khung pháp lý chưa hoàn chỉnh. Do đó, nhà nước Viêt Nam cần thiết phải có những động thái tích cực và quyết liệt để tái cấu trúc toàn diện thị trường chứng khoán Việt Nam
Tái cấu trúc thị trường chứng khoán Việt Nam
Tái cấu trúc cơ sở hàng hóa và sản phẩm dịch vụ
Tái cấu trúc hàng hóa là việc nâng cao tiêu chuẩn phát hành, tiêu chuẩn niêm yết trên thị trường chứng khoán, tăng cường quản trị và công bố thông tin đối với các doanh nghiệp niêm yết và các công ty đại chúng có quy mô lớn; mở rộng đa dạng hơn các sản phẩm hàng hóa, triển khai thị trường chứng khoán phái sinh, giao dịch ETF...; tiếp tục thúc đẩy tiến trình cổ phiếu hóa gắn với niêm yết để đưa nhiều hàng hóa có chất lượng cao vào thị trường. Đưa tín phiếu kho bạc vào giao dịch trên thị trường chứng khoán.
Cổ phiếu:
Khối lượng giao dịch trên thị trường cổ phiếu niêm yết tăng trên 50%. Với 12 doanh nghiệp niêm yết mới trong 2012 đã đưa ra số lượng doanh nghiệp niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán Hà Nội tính tới thời điểm 31/12/2012 là 396 doanh nghiệp, với tổng khối lượng niêm yết đạt 8,5 tỷ cổ phiếu và tổng giá trị niêm yết đạt 85,528 tỷ đồng, tăng 7,05% về khối lượng niêm yết và 7,71% về giá trị niêm yết năm 2011.
Khối lượng giao dịch trên thị trường Upcom tăng gấp 2,2 lần. Tuy nhiên quy mô thị trường Upcom được đánh giá là nhỏ và chưa tương xứng với tiềm năng, tính thanh khoản tuy được cải thiện song vẫn ở mức thấp.
Thông tư số 130/2012/TT-BTC hướng dẫn việc mua lại cổ phiếu, bán cổ phiếu quỹ và một số trường hợp phát hành thêm cổ phiếu của công ty đại chúng.
Nhằm nâng cao chất lượng quản trị công ty, quản trị rủ ro tại các doanh nghiệp niêm yết hướng tới xây dựng khung quản trị công ty tiến tiến cho các doanh nghiệp, SGDCK Hà Nội đã tổ chức nhiều đợt tập huấn về quản trị công ty, về nghĩa vụ công bố thông tin và nhận được sự quan tâm và tham gia đông đảo của doanh nghiệp, đồng thời triển khai rộng rãi hệ thống quản lý thông tin doanh nghiệp (CIMS), cho phép doanh nghiệp niêm yết và các công ty chứng khoán công bố thông tin tự động qua hệ thống và không phải thực hiện báo các, công bố thông tin bằng bản cứng. Đến nay chất công bố thông tin của doanh nghiệp niêm yết được cải thiện rõ nét với 80% doanh nghiệp niêm yết và 72% công ty chứng khoán thành viên. Công bố thông tin tự động qua CIMS. Tỷ lệ vi phạm công bố thông tin đã giảm từ mức 37,3% năm 2011 xuống mức 11% năm 2012. Tỷ lệ vi phạm công bố thông tin bất thường đã giảm từ mức 26,9% năm 2011 xuống mức 10% năm 2012.
Trái phiếu:
Trong năm qua thị trường trái phiếu chính phủ có bước phát triển vượt bậc. Hệ thống đấu thầu điện tử được triển khai, qua đó góp phần tăng quy mô huy động vốn TPCP qua thị trường chứng khoán với mức tăng kỷ lục từ trước đến nay đạt 160 tỷ đồng, tăng 92% so với năm 2011.
Những đổi mới về các quy trình, quy chế:
Thông tư số 211/2012/TT-BTC hướng dẫn về phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Thực hiện cung cấp trước thông tin về các mã trái phiếu, tín phiếu cho tổ chức phát hành để thuận tiện cho các bên khi tham gia váo quá trình đấu thầu và thống nhất thông tin về mã hóa trái phiếu, tín phiếu từ khi phát hành trước thị trường sơ cấp đến giao dịch trên thị trường thứ cấp.
Chỉnh sửa hệ thống đẩy nhanh quy trình thực hiện việc đăng ký Trái phiếu tại Trung tâm lưu ký chứng khoán để có thể hoàn tất việc đăng ký Trái phiếu đấu thầu đúng ngày, đúng hạn thanh toán tiền mua Trái phiếu (T +2) thay vì phải đến ngày (T +4) như trước đây. Đặc biệt đối với Tín phiếu kho bạc phát hành qua đấu thầu tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước, Trung tâm lưu ký chứng khoán đã phối hợp với các bên thực hiện hoàn tất đăng ký Tín phiếu đấu thầu vào ngày làm việc ngay sau ngày đấu thầu.
Về lưu ký, hệ thống Trung tâm lưu ký chứng khoán sẽ cho phép thành viên lưu ký có thể lưu Trái phiếu, Trái phiếu trúng thầu vào tài khoản của Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước để giao dịch trên thị trường mở.
SGDCK Hà Nội chính thức đưa hệ thống đấu thầu điện tử vào vận hành và cho phép kết nối trực tiếp với các thành viên đấu thầu, tổ chức phát hành cơ quan quản lý, điển tử hóa toàn bộ quá trình đấu thầu từ khi bắt đầu đến khi hoàn tất phiên đấu thầu. Điều này một mặt giúp các thành viên tham gia đấu thầu nhanh chóng, hiệu quả hơn, mặt khác giúp cơ quan vận hành rút ngắn đáng kể thời gian xét thầu...
Ngoài ra thị trường trái phiếu thứ cấp cũng được hoàn thiện thông qua một số hoạt động khác như xây dựng hệ thống giao dịch tín phiếu, tạo ra sự liên kết giữa thị trường ngắn hạn và thị trường dài hạn, triển khai chương trình tái cơ cấu hàng hóa qua việc thực hiện phát hành trái phiếu theo lô lớn, hoán đổi trái phiếu, nâng cấp hệ thống giao dịch, thông tin trái phiếu chính phủ, triển khai đường cong lãi suất chuẩn....
Công cụ phái sinh.
Tại Quyết định 252/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển TTCK Việt Nam đến năm 2020 cũng đã đặt ra việc xây dựng TTCK phái sinh theo lộ trình thích hợp.
Vì vậy, việc xây dựng TTCK phái sinh tại Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo trên cơ sở triển khai xây dựng Đề án về thị trường phái sinh tại Việt Nam và xây dựng Nghị định của Chính phủ về tổ chức và họa động của TTCK phái sinh.
Về mặt lý thuyết, có rất nhiều loại tài sản khác nhau ở Việt Nam có thể cho phép thực hiện giao dịch phái sinh. Nhưng thực tế cho thấy các tài sản cơ sở khác nhau được quản lý bởi các cơ quan chủ quản khác nhau.
Bảng: Cơ quan quản lý tài sản cơ sở tại Việt Nam
Tài sản/Cơ quản quản lý
Ngoại tệ
Vàng
Lãi suất
Chỉ số chứng khoán
Trái phiếu Chính phủ
Trái phiếu doanh nghiệp
Cổ phiếu
Cao su
Hạt điều
Cà phê
Cơ quan quản lý thị trường phái sinh
NHNN
UBCKNN
Bộ Công Thương
Cơ quan quản lý giao dịch tài sản cơ sở
NHNN
UBCKNN
Bộ Công Thương
Một số khái niệm cơ bản về chứng khoán phái sinh đã được quy định trong Luật Chứng khoán. Việc lựa chọn các thị trường phái sinh dựa trên công cụ cơ sở (gốc) là chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số chứng khoán là cơ sở ban đầu cho hoạt động giao dịch. Các chứng khoán cơ sở phải đáp ứng được một số tiêu chí về tính thanh khoản, chất lượng của dòng thông tin về giao dịch tài sản cơ sở và các liên kết về công nghệ thông tin, thẩm quyền quản lý đối với tài sản cơ sở
Thị trường phái sinh tiền tệ
TTPS tiền tệ ra đời sớm nhất tại Việt Nam. Đây là thị trương có nhiều biến động khó lường vì nó liên quan tới mọi hoạt độ