Thực trạng của tham nhũng trong xây dựng và hậu quả

Phần mở đầu Trong những năm qua, đầu tư xõy dựng đó mang lại hiệu quả Kinh tế- Xó hội to lớn, gúp phần cải thiện đời sống vật chất tinh thần của nhõn dõn cả nước. Tuy nhiờn trong quản lý đầu tư xõy dựng vẫn cũn nảy sinh nhiều tiờu cực sai phạm thất thoỏt khụng nhỏ làm ảnh hưởng đến chất lượng cụng trỡnh. Đặc biệt tệ tham nhũng trong ngành xõy dựng thể hiện ở những cụng trỡnh, dự ỏn ngày càng được nhắc đến trờn cỏc phương tiện truyền thụng. Tham nhũng trong ngành xõy dựng là một quốc nạn, khụng chỉ xảy ra trong một nước mà xảy ra ở nhiều nước khỏc nhau. Nú như một loại “siờu vi trựng” đang gặm nhấm “cơ thể” của một quốc gia. Vỡ thế, chống tham nhũng trong ngành xõy dựng là một trong những mối quan tõm hàng đầu ở nước ta cũng như những quốc gia trờn thế giới. Chương I: Thực trạng của tham nhũng trong xõy dựng và hậu quả. & I.Số lượng và quy mụ của những vụ ỏn tham nhũng trong ngành xõy dựng 1. Số lượng và quy mụ: - Theo Bộ Tài Chớnh, năm 2000, cả nước cú 8.169 dự ỏn đầu tư hoàn thành, 4.236 dự ỏn đó được phờ duyệt quyết toỏn với tổng số vốn được quyết toỏn là 4.205 tỷ đồng, giảm so với đề nghị quyết toỏn: 142,8 tỷ đồng, bằng 3,4% trờn tổng giỏ trị đề nghị quyết toỏn; 1.303 dự ỏn chưa phờ duyệt quyết toỏn, chiếm 15,9% trờn tổng số dự ỏn; 263 số dự ỏn chưa nộp bỏo cỏo quyết toỏn, chiếm 32,1%. Năm 2001, cú 9.595 dự ỏn hoàn thành, 6.319 dự ỏn đó được phờ duyệt quyết toỏn với tổng số vốn được quyết toỏn là 8.564,8 tỷ đồng, giảm so với đề nghị quyết toỏn; 222,3 tỷ đồng, bằng 2,6% trờn tổng giỏ trị đề nghị quyết toỏn; 1.245 dự ỏn chưa phờ duyệt quyết toỏn, chiếm 13% trờn tổng số dự ỏn; 2.031 dự ỏn chưa nộp bỏo cỏo quyết toỏn, chiếm 21,2%. Năm 2002, cú 14.484 dự ỏn hoàn thành, 9.544 dự ỏn đó được phờ duyệt quyết toỏn với tổng số vốn được quyết toỏn là 12.762,4 tỷ đồng, giảm so với đề nghị quyết toỏn: 419,5 tỷ đồng, bằng 3,18% trờn tổng giỏ trị đề nghị quyết toỏn; 3.160 dự ỏn chưa phờ duyệt quyết toỏn, chiếm 21,8% trờn tổng số dự ỏn; 1.784 dự ỏn chưa nộp bỏo cỏo quyết toỏn, chiếm 12,3%. Năm 2003, 21.404 dự ỏn hoàn thành, 15.800 dự ỏn đó được phờ duyệt quyết toỏn với tổng số vốn được quyết toỏn là 28.432,5 tỷ đồng, giảm so với đề nghị quyết toỏn: 620,5 tỷ đồng bằng 2,1% trờn tổng giỏ trị đề nghị quyết toỏn, 3.716 dự ỏn chưa phờ duyệt quyết toỏn, chiếm 17,4% trờn tổng số dự ỏn; 1.888 dự ỏn chưa nộp bỏo cỏo quyết toỏn, chiếm 8,9%. - Như vậy, thụng qua cụng tỏc thẩm tra và phờ duyệt vốn ngõn sỏch, Nhà nước đó tiết kiệm khoảng 3% tổng vốn đầu tư. Tuy nhiờn, từ số liệu nờu trờn, rừ ràng việc quyết toỏn vốn đầu tư của cỏc bộ, ngành, địa phương thực hiện khụng nghiờm tỳc. Số dự ỏn chưa nộp bỏo cỏo quyết toỏn cho Bộ Tài chớnh chiếm tỷ lệ khụng nhỏ, gõy khú khăn trong cụng tỏc điều hành và quản lý vốn đầu tư. Việc triển khai quyết toỏn vốn đầu tư chưa được thực hiện dứt điểm. Do đú, việc xỏc định tài sản cố định mới, việc hạch toỏn kế toỏn đối với cỏc đơn vị sử dụng gặp khụng ớt khú khăn; tạo điều kiện cho lóng phớ, thất thoỏt và tham nhũng trong xõy dựng cơ bản. 2. Những thủ đoạn trong tham nhũng xõy dựng: - Thủ đoạn tham nhũng trong xõy dựng từ đơn giản tới tinh vi phức tạp, tớnh tàng ẩn và hợp phỏp cao. Sai phạm ngay từ khõu chuẩn bị đầu tư, một dạng sai phạm là tớnh thừa thành phần cụng việc (như khối lượng ốp gạch men nhưng lại tớnh thờm lớp trỏt, lắp đặt panen cũn tớnh thờm bờ tụng chốn kẽ…) Tự đưa vào những cụng việc khụng được phộp tớnh vào giỏ trị xõy lắp (như cụng hoàn trả mặt đường, tưới nước đường thi cụng, trồng cỏ…). Tự xõy dựng những cụng việc, định mức cụng việc khụng cú cơ sở xỏc định… tớnh toỏn cỏc khối lượng cụng việc sai quy phạm, tiờu chuẩn kỹ thuật, tớnh toỏn thừa khối lượng so với thực tế thi cụng. Cú hiện tượng khi lập dự toỏn, cỏc đơn vị tư vấn đó sử dụng những loại vật tư đặc biệt, khụng cú trong bảng giỏ quy định, nờn cơ quan thẩm định cũng thiếu cơ sở để biết đỳng, sai. Một số loại vật tư đó được tớnh cao hơn giỏ thực tế. Bờn cạnh đú, cơ chế đấu thầu đó khụng được thực hiện đỳng. Khụng ớt trường hợp đấu thầu chỉ là hỡnh thức, cỏc hiện tượng thụng thầu, chia thầu, bỏn thầu, “quõn xanh, quõn đỏ” đó diễn ra. Thất thoỏt cũn do thay đổi biện phỏp thi cụng: biện phỏp thi cụng thực tế khỏc với biện phỏp thi cụng lỳc lập dự toỏn và quyết toỏn. Trong thực tế thi cụng, thường xảy ra việc phải thay đổi biện phỏp thi cụng so với thiết kế ban đầu, nhưng chủ đầu tư lại khụng theo dừi, hoặc tự thống nhất với nhà thầu, tuỳ tiện thay đổi biện phỏp thi cụng khi chưa được cấp thẩm quyền phờ duyệt; cỏc cơ quan thẩm định quyết toỏn hoặc do thiếu thụng tin, hoặc khụng phỏt hiện thấy, vẫn thẩm định theo dự toỏn, dẫn đến thất thoỏt. Theo thời bỏo Kinh tế Việt Nam số 192 năm 2004 cú bài “Gian dối lộ nguyờn hỡnh, 2,65 km vừa thi cụng xong đó chỡm dưới hồ”: Đoạn đường đú trờn QL 1A thuộc Phước Chiến- tỉnh Ninh Thuận vừa cụng bố sau khi hoàn thành thanh tra việc chấp hành cỏc quy định về quản lý đầu tư và xõy dựng tại Ban quản lý dự ỏn giao thụng nụng thụn (BQLDA) thuộc sở giao thụng vận tải Ninh Thuận. Tuyến đường QL 1A- Phước Chiến (năm thứ nhất) thuộc dự ỏn giao thụng nụng thụn II, sử dụng vốn vay của ngõn hàng thế giới, dài 11 km tổng giỏ trị hơn 2,31 tỷ đồng. BQL đó thuờ trung tõm ĐH2 thuộc ĐH thuỷ lợi Hà Nội khảo sỏt, thiết kế kỹ thuật. Cụng trỡnh khởi cụng ngày 2-04-2001 sau 18 thỏng thi cụng thỡ hoàn thành. Tuy nhiờn, chỉ cú 8,35 km được đưa vào sử dụng, 2,615 km (bỡnh quõn 14000$/km) cũn lại hoàn toàn khụng sử dụng được do ngập sõu trong lũng hồ Sống Trõu. Ngày 2-3-2005, tại cụng trỡnh xõy dựng nhà A2 thuộc khu di dõn giải phúng mặt bằng Kim Giang (Hạ Đỡnh, Thanh Xuõn, Hà Nội), Phũng CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, Cụng an TP Hà Nội bắt quả tang Hoàng Thanh Uyờn, Đội trưởng Đội 8, Cụng ty xõy dựng số 1 thuộc Tổng cụng ty xuất nhập khẩu và xõy dựng Việt Nam, đang chỉ đạo đổ bờ- tụng cọc nhồi số 64 và 86, theo thiết kế mỗi cọc nhồi cú bốn lồng thộp dọc và cú độ sõu 43 m, gồm hai loại cú đường kớnh 0,8 m -1 m. Thực tế khi cơ quan Cụng an kiểm tra hai cọc khoan nhồi núi trờn thỡ chỉ cú hai lồng thộp/cọc, bằng một nửa số lồng thộp theo thiết kế đó được duyệt. Giỏm sỏt cụng trỡnh là Nguyễn Mạnh Thắng, nhõn viờn hợp đồng Viện kỹ thuật xõy dựng Hà Nội. Theo kết quả điều tra ban đầu, số thộp bị ăn bớt chỉ ở hai cọc khoan nhồi này đó là hai tấn. Hành vi rỳt bớt vật tư xõy dựng để tham ụ tài sản của cỏc đối tượng trờn là hết sức nghiờm trọng, nếu khụng được phỏt hiện kịp thời sẽ gõy hậu quả xấu tới chất lượng cụng trỡnh cũng như tớnh mạng, tài sản của nhõn dõn, gõy bức xỳc trong dư luận xó hội. Đõy là lần đầu lực lượng cụng an khỏm phỏ thành cụng loại tội phạm tham ụ ở những cụng trỡnh ngầm, vỡ thủ đoạn phạm tội tinh vi, bất chấp hậu quả. II. Hậu quả của cỏc vụ ỏn tham nhũng trong ngành xây dựng: 1.Tham nhũng gõy thiệt hại kinh tế: - Ở Việt Nam, trước đõy trong cơ chế quản lý nền kinh tế tập trung, quan liờu, cỏc hành vi tham nhũng trong xõy dựng cũng cú, song do điều kiện kinh tế- xó hội thời kỳ đú nờn tớnh chất và mức độ thất hơn. Từ khi chuyển sang cơ chế thị trường, tham nhũng phỏt triển và diễn ra với tớnh chất, mức độ nghiờm trọng, làm ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế của đất nước, gõy thiệt hại đến tài sản của Nhà nước. - Trong những năm gần đõy, nhiều vụ tham nhũng trong xõy dựng gõy thiệt hại hàng chục, cú khi hàng trăm tỷ đồng đó liờn tục xảy ra. Tổng hợp số liệu của cỏc đoàn thanh tra liờn ngành, qua thanh tra, kiểm tra 132 dự ỏn, cụng trỡnh xõy dựng thuộc trỏch nhiệm đầu tư và quản lý đầu tư của Tp.Hà Nội với tổng giỏ trị đầu tư là 444,482 tỷ đồng, tổng giỏ trị được thanh tra, kiểm tra là 283,351 tỷ đồng đó phỏt hiện sai phạm thất thoỏt về tài chớnh là 9,282 tỷ đồng chiếm 3,2% so với tổng giỏ trị được thanh tra và kiểm tra. 2. Tham nhũng gõy mất lũng tin trong nhõn dõn: - Trong “Thư gửi cỏc đồng chớ Bắc bộ” (1947) và “Sửa đổi lối làm việc” (1948) chủ tịch Hồ Chớ Minh đó núi : “Tệ nạn tham nhũng đặc biệt nguy hiểm, vỡ nú khụng mang gươm mang sỳng mà nú nằm trong tổ chức của ta để làm ảnh hỏng cụng việc của ta”. Đảng Cộng Sản Việt Nam xỏc định tệ than nhũng là một trong 4 nguy cơ đe doạ sự sống cũn của sự nghiệp Cỏch Mạng, “làm cho bộ mỏy Đảng, nhà nước bị suy yếu, lũng tin của nhõn dõn với Đảng với chế độ bị xúi mũn. Đặc biệt, tệ tham nhũng trong xõy dựng gõy hậu quả to lớn đối với nền kinh tế và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dõn. - Qua vụ ỏn cụng trỡnh xõy dựng nhà A2 và hàng loạt những vụ ỏn rỳt ruột cỏc cụng trỡnh xõy dựng, cơn sốt nhà chung cư- những căn nhà dễ bị rỳt ruột nhất đó giảm hẳn, thậm chớ giỏ nhà chung cư rớt thảm hại. Người dõn đó mất lũng tin vào sự bền vững của những căn nhà này, liệu họ phải nghĩ gỡ khi căn nhà của họ khụng đủ và đỳng tiờu chuẩn kỹ thuật. 3. Tham nhũng gõy bất bỡnh đẳng trong xó hội: Nhờ cú việc rỳt ruột cỏc cụng trỡnh, quyết toỏn khống nhiều hạng mục cụng trỡnh… mà nhiều cỏn bộ lợi dụng chức quyền giàu lờn một cỏch nhanh chúng. Mức sống và hưởng thụ của họ khỏc một trời một vực so với người dõn bỡnh thường, đặc biệt là những người nhõn dõn đổ mồ hụi, sụi nước mắt là sự bất cụng trong xó hội. Khoảng cỏch giàu nghốo ngày càng tăng kộo theo đú là sự bất bỡnh đẳng trong xó hội. Chương II: Cỏc giải phỏp chống tham nhũng. & I. Giải phỏp chống tham nhũng của Đảng và nhà nước ta: - Chủ Tịch Hồ Chớ Minh lỳc sinh thời là tấm gương sỏng ngờii về đạo đức Cỏch Mạng: cần, kiệm, liờm, chớnh, chớ cụng vụ tư. Chủ Tịch Hồ Chớ Minh đó chỉ ra những biện phỏp chống tham nhũng, tham ụ: + Muốn chống tham ụ, tham nhũng phải chống chủ nghĩa cỏ nhõn. Nột tiờu biểu của chủ nghĩa cỏ nhõn trong xó hội hiện nay là: chạy theo dũng xoỏy của đồng tiền, ham muốn vật chất, ham chuộng hư vinh, quyền vị. Chủ nghĩa cỏ nhõn rất nguy hiểm cho Cỏch Mạng cho nhõn dõn. + Phải phỏt huy quyền làm chủ tối đa của nhõn dõn, phải biết dựa vào dõn. Theo Chủ Tịch Hồ Chớ Minh, thực hiện dõn chủ là chỡa khoỏ vạn năng cú thể giải quyết những khú khăn. Phỏt huy quyền dan chủ của nhõn dõn dưới hai hỡnh thức: dõn chủ giỏn tiếp và dõn chủ trực tiếp. Tiếp tục hoàn thiện bộ mỏy quản lý nhà nước. - Để ngăn chặn và bài trừ quốc nạn này Bộ chớnh trị dó cú chỉ thị số 15- CT/TW ngày 20/04/92 về “Một số biện phỏp ngăn chặn và đẩy lựi tệ tham nhũng”. Nghị quyết số 14-NQ/TW ngày 15/05/96 về “Quan điểm chỉ đạo một số giải phỏp để đấu tranh chống tham nhũng”. Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 14/01/97 về “Một số việc cần làm để tăng cường hơn nữa cụng tỏc đấu tranh chống tham nhũng”, đặc biệt là nghị quyết trung ương 6 (khoỏ VIII) và kết luận số 04-KL/TW ngày 19/11/2001 của hội nghị BCHTW khúa IX về “Tiếp tục thực hiện cuộc vận động xõy dựng chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn đẩy lựi tệ tham nhũng”. Phỏp lệnh chống tham nhũng trong xõy dựng được quỏn triệt theo những quan điểm chỉ đạo sau: + Tăng cường cụng tỏc tổ chức, thanh tra cỏc hạng mục cụng trỡnh của Đảng và nhà nước. + Phỏt huy sức mạnh làm chủ của nhõn dõn bởi kinh nghiệm cho thấy phần lớn cỏc vụ tham nhũng lớn nhỏ là do nhõn dõn phỏt hiện. II. Giải phỏp kiến nghị. - Về phớa lực lượng cụng an, mà trực tiếp là lực lượng Cảnh sỏt điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, cần chủ động tham mưu tốt cho Đảng và Nhà nước, cấp ủy, chớnh quyền địa phương ban hành cỏc văn bản phỏp quy, gúp phần bịt kớn cỏc kẽ hở mà tội phạm đang tỡm cỏch lợi dụng để tham nhũng. Quỏn triệt nghiờm tỳc cỏc văn bản phỏp quy về xõy dựng cơ bản, chủ động nắm chắc tỡnh hỡnh về đầu tư xõy dựng cỏc cụng trỡnh, dự ỏn lớn ở từng bộ, ngành, địa phương được phõn cấp quản lý, để chủ động kiến nghị, phũng ngừa, ngăn chặn vi phạm và tội phạm trong lĩnh vực này, hạn chế thấp nhất vi phạm nghiờm trọng phải khởi tố, điều tra. Trỏnh tõm lý chủ quan, bỏ sút những "địa bàn nhỏ", vỡ thực tế cho thấy, ở cỏc thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chớ Minh..., thỡ chỉ một Ban quản lý dự ỏn cấp quận, huyện cũng đó quản lý số tiền ngõn sỏch đầu tư cả nghỡn tỷ đồng  trong một năm. - Quỏ trỡnh đấu tranh chống tội phạm cần chỳ ý phỏt hiện những sơ hở, thiếu sút trong cơ chế, chớnh sỏch và hệ thống cỏc văn bản phỏp quy liờn quan, tham mưu kịp thời cho ngành chủ quản, chớnh quyền, cấp ủy địa phương, lónh đạo Bộ Cụng an kiến nghị Chớnh phủ chỉ đạo cỏc bộ, ngành chức năng sửa đổi bổ sung, kịp thời khắc phục, ngăn chặn tỡnh trạng cỏc đối tượng lợi dụng để tham ụ, tiờu cực, tham nhũng. Chủ động tổng kết kinh nghiệm đấu tranh với cỏc vụ ỏn lớn về đầu tư, xõy dựng cơ bản để phỏt hiện những phương thức thủ đoạn mới cú biện phỏp, đối sỏch đấu tranh hiệu quả. Chủ động và thường xuyờn làm tốt cụng tỏc vận động quần chỳng trong việc phỏt hiện và tố giỏc tội phạm. Phần kết luận Nước ta là một nước đang phỏt triển do vậy cỏc cụng trỡnh xõy dựng là bộ mặt trực tiếp của một nước vậy mà tệ nạn tham nhũng đó làm bộ mặt này thay đổi. Đặc biệt là trong những năm gần đõy, đầu tư xõy dựng cơ bản ở Việt Nam đó cú nhiều khởi sắc, gúp phần đem lại những thay đổi rừ rệt cho bộ mặt kinh tế - xó hội của đất nước. Tuy nhiờn, cũn khụng ớt cụng trỡnh cú những vi phạm, gõy thất thoỏt tiền của. Khụng ai nghĩ rằng đấu tranh chống tham nhũng là một việc dẽ dàng, nhất là khi nú trỏ thành một tệ nạn tràn lan nhưng khụng phải là khụng làm được. Vấn đề đặt ra là cần chủ động phũng ngừa, ngăn chặn vi phạm và tội phạm tham nhũng trong lĩnh vực này. ************ *** MỤC LỤC Phần mở đầu ….1 Chương I : Thực trạng của tham nhũng trong xõy dựng và hậu quả 2 I.Số lượng và quy mụ những vụ ỏn tham nhũng trong ngành xõy dựng 2 1.Số lượng và quy mụ 2 2.Những thủ đoạn trong tham nhũng xõy dựng 3 II. Hậu quả của cỏc vụ tham nhũng 5 1. Tham nhũng gõy thiệt hại kinh tế 5 2. Tham nhũng gõy mất lũng tin trong nhõn dõn 5 3. Tham nhũng gõy bất bỡnh đẳng trong xó hội 6 Chương II. Cỏc giải phỏp chống tham nhũng 6 I. Giải phỏp chống tham nhũng trong Đảng và nhà nước ta 6 II. Giải phỏp kiến nghị 7 Phần kết luận 9 Tài liệu sử dụng trong bài: Thời bỏo kinh tế Việt Nam. Bỏo Điện Tử Việt Nam Net Bỏo Nhõn Dõn , Lao Động …………………………..