Nhắc đến Argentina, người ta nhớ ngay đến điệu nhảy Tango nổi tiếng,
nhớ đến nền văn hóa tiêu biểu cho văn hóa Mỹ Latinh: dân dã, đầy chất bốc
lửa, say đắm và quyến rũ, nhớ tới những con người thân thiện, hiếu khách, cởi
mở. Tất cả tạo nên một Argentina đặc sắc, khiến cho bước chân của những du
khách tới thăm đất nước xinh đẹp này cứ lưu luyến mãi không thôi. Không
chỉ văn hóa, thế giới còn biết đến một Argentina có nền kinh tế phát triển nhất
ở Mỹ Latinh với GDP tính theo sức mua tương đương là 599,1 tỉ USD, đứng
thứ 22 thế giới. Thu nhập bình quân đầu người là 15.000 USD với nguồn tài
nguyên thiên nhiên giàu có, dân số được đào tạo cao, ngành nông nghiệp theo
hướng xuất khẩu, công nghiệp đa dạng.
Tuy nhiên, trong khung nhạc phát triển đất nước, ngoài những nốt thăng
rực rỡ còn in dấu những nốt trầm. Đó là khủng hoảng nợ, thất nghiệp, lạm
phát điển hình phải kể đến cuộc khủng hoảng 2001. Tháng 12/2001, hệ
thống ngân hàng Argentina sụp đổ, nhấn chìm một trong những trung tâm
kinh tế năng động và thành công tại khu vực Nam Mỹ. Gần như chỉ sau một
đêm, đất nước này đã rơi vào cảnh đói nghèo, chỉ trong vòng 5 tuần 5 vị tổng
thống lên chức xuống chức. Người dân, công nhân, viên chức xuống đường
biểu tình Nợ nước ngoài: 160 tỷ USD (tức 40% GDP của Argentina bằng
1/7 tổng nợ của các nước đang phát triển); thâm hụt ngân sách năm 2001: 6,5
tỷ USD; thất nghiệp tăng tới mức kỷ lục trong nhiều năm: 20% ở thủ đô
Buenos Aires, và thậm chí cao hơn nhiều tại các tỉnh nghèo, thu nhập của
người dân giảm 14%; 15% dân số sống dưới mức nghèo đói theo tiêu chuẩn
của A rgentina (thu nhập dưới 450 USD/tháng cho một gia đình bốn người)
Vậy nguyên nhân thực sự của sự sụp đổ này là do đâu? Đó là một vấn đề
lớn mà nhiều nhà nghiên cứu kinh tế đã tốn không ít giấy mực. Đây cũng là
đề tài mà nhóm chúng tôi đưa ra để thảo luận, từ điển hình của Argentina mà
rút ra những bài học cho Việt Nam trong giai đoạn hiên nay, khi Việt Nam
cũng đang được xem là một thần kỳ mới.
Bài tiểu luận của của nhóm được phân chia làm 3 phần chính:
PHẦN I: DIỄN BIẾN CUỘC KHỦNG HOẢNG
PHẦN II: NGUYÊN NHÂN KHỦNG HOẢNG ARGENTINA
PHẦN III: KẾT LUẬN
Nhóm tiểu luận cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới TS. Mai Thu
Hiền đã giúp đỡ chúng em rất nhiều trong việc hoàn thành bài tiểu luận.
34 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 2670 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Diễn biến khủng hoảng tài chính argentina giai đoạn 1999-2002 và bài học cho Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA SAU ĐẠI HỌC
TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
Tiểu luận
DIỄN BIẾN KHỦNG HOẢNG TÀI CHÍNH ARGENTIN A
GIAI ĐOẠN 1999-2002 VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM
Giảng viên hướng dẫn: TS.Mai Thu Hiền
Nhóm thực hiện: Nhóm 5
72. Nguyễn Huy Thành
33.Nguyễn Thị Mai Hương
52. Đinh Văn Nghị
76. Nguyễn Thị Minh Thu
88. Đỗ Quang Tùng
Lớp: TCNH 19A
Hà Nội - Năm 2013
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................................... 1
1. Khái quát chung về đặc điểm tự nhiên – xã hội của Argentina ....................3
2. Giai đoạn phát triển thần kì 1992 - 1998............................................................4
3. Những dấu hiệu bất ổn – Khủng hoảng xảy ra: ...............................................6
4. Khủng hoảng Argentina 2001-2002 (giai đoạn sau 2001)...............................9
PHẦN II: N GUYÊN NHÂN KHỦNG HO ẢNG ARGENTINA ................................ 13
I. Nguyên nhân nội tại ..................................................................................................13
1. Hệ thống chuẩn tiền tệ currency board: ..........................................................13
2. Thâm hụt ngân sách quá lớn...............................................................................15
3. Các chính sách quản lý kinh tế vĩ mô sai lầm: ................................................17
II. Ảnh hưởng từ bên ng oài ..........................................................................................18
1. Các tổ chức tin dụng quốc tế (IMF) ..................................................................18
2. Các quốc gia các.....................................................................................................20
PHẦN III: KẾT LUẬN ....................................................................................................21
I. Phạm vi ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng Argentina:.......................................21
1. Khu vực Mỹ – Latin ..............................................................................................21
2. Thế giới ....................................................................................................................22
II. Nguy cơ khủng hoảng tại Việt Nam: .......................................................................22
1. Thực trạng nợ công ở Việt Nam.........................................................................22
2. Tỷ lệ vay nợ nước ngoài (<40% GDP). .............................................................25
3. Cơ chế giám sát các khoản vay nước ngoài .....................................................26
4. Bộ máy quản lý: Giải quyết tham nhũng, cổ phần hóa ồ ạt và thất
thoát ..................................................................................................................................27
III. Bài học kinh nghiệm: ................................................................................................28
LỜI MỞ ĐẦU
Nhắc đến Argentina, người ta nhớ ngay đến điệu nhảy Tango nổi tiếng,
nhớ đến nền văn hóa tiêu biểu cho văn hóa Mỹ Latinh: dân dã, đầy chất bốc
lửa, say đắm và quyến rũ, nhớ tới những con người thân thiện, hiếu khách, cởi
mở. Tất cả tạo nên một Argentina đặc sắc, khiến cho bước chân của những du
khách tới thăm đất nước xinh đẹp này cứ lưu luyến mãi không thôi. Không
chỉ văn hóa, thế giới còn biết đến một Argentina có nền kinh tế phát triển nhất
ở Mỹ Latinh với GDP tính theo sức mua tương đương là 599,1 tỉ USD, đứng
thứ 22 thế giới. Thu nhập bình quân đầu người là 15.000 USD với nguồn tài
nguyên thiên nhiên giàu có, dân số được đào tạo cao, ngành nông nghiệp theo
hướng xuất khẩu, công nghiệp đa dạng.
Tuy nhiên, trong khung nhạc phát triển đất nước, ngoài những nốt thăng
rực rỡ còn in dấu những nốt trầm. Đó là khủng hoảng nợ, thất nghiệp, lạm
phát… điển hình phải kể đến cuộc khủng hoảng 2001. Tháng 12/2001, hệ
thống ngân hàng Argentina sụp đổ, nhấn chìm một trong những trung tâm
kinh tế năng động và thành công tại khu vực Nam Mỹ. Gần như chỉ sau một
đêm, đất nước này đã rơi vào cảnh đói nghèo, chỉ trong vòng 5 tuần 5 vị tổng
thống lên chức xuống chức. Người dân, công nhân, viên chức xuống đường
biểu tình… Nợ nước ngoài: 160 tỷ USD (tức 40% GDP của Argentina bằng
1/7 tổng nợ của các nước đang phát triển); thâm hụt ngân sách năm 2001: 6,5
tỷ USD; thất nghiệp tăng tới mức kỷ lục trong nhiều năm: 20% ở thủ đô
Buenos Aires, và thậm chí cao hơn nhiều tại các tỉnh nghèo, thu nhập của
người dân giảm 14%; 15% dân số sống dưới mức nghèo đói theo tiêu chuẩn
của Argentina (thu nhập dưới 450 USD/tháng cho một gia đình bốn người)…
Vậy nguyên nhân thực sự của sự sụp đổ này là do đâu? Đó là một vấn đề
lớn mà nhiều nhà nghiên cứu kinh tế đã tốn không ít giấy mực. Đây cũng là
đề tài mà nhóm chúng tôi đưa ra để thảo luận, từ điển hình của Argentina mà
rút ra những bài học cho Việt Nam trong giai đoạn hiên nay, khi Việt Nam
cũng đang được xem là một thần kỳ mới.
Bài tiểu luận của của nhóm được phân chia làm 3 phần chính:
PHẦN I: DIỄN BIẾN CUỘC KHỦNG HOẢNG
PHẦN II: NGUYÊN NHÂN KHỦNG HOẢNG ARGENTINA
PHẦN III: KẾT LUẬN
Nhóm tiểu luận cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới TS. Mai Thu
Hiền đã giúp đỡ chúng em rất nhiều trong việc hoàn thành bài tiểu luận.
PHẦN I: DIỄN BIẾN CUỘC KHỦNG HOẢNG
1. Khái quát chung về đặc điểm tự nhiên – xã hội của Argentina
Argentina nằm ở cực nam Nam Mỹ, là nước lớn thứ hai ở Mỹ Latinh sau
Braxin.
* Phía Bắc giáp Bolivia (832 km)
* Phía Tây giáp Chi Lê (5.150 km)
* Phía Đông Bắc giáp Paraguay (1.880 km)
* Phía Đông giáp Uruguay (579 km), Braxin (1.224 km)
Địa hình phong phú, đồng bằng Pampas màu mỡ nằm ở nửa phía Bắc,
khu vực đất đai rộng lớn bao quanh Patagonia nằm ở phía Nam, dãy Andes gồ
ghề chạy dọc biên giới phía Tây.
Các nguồn tài nguyên thiên nhiên: các vùng đồng bằng màu mỡ ở
Pampas, chì, kẽm, thiếc, đồng, quặng sắt, mangan, dầu lửa, uranium.
Vì trải dài trên nhiều vĩ độ và chênh lệch độ cao lớn, Argentina có nhiều
kiểu khí hậu khác nhau. Ôn đới là kiểu khí hậu chi phối, kiểu khí hậu cận
nhiệt hiện diện ở miền Bắc và kiểu khí hậu cận cực hiện diện ở miền Nam đất
nước. Khí hậu miền Bắc có đặc điểm mùa hè nóng ẩm ướt và mùa đông khô
vừa, thỉnh thoảng gây hạn hán trong một thời gian. Miền Trung có mùa hè
nóng với sấm chớp và mùa đông lạnh. Các vùng phía Nam có mùa hè ấm áp,
mùa đông lạnh với những trận mưa tuyết lớn, đặc biệt trong vùng núi. Càng
lên cao, khí hậu càng lạnh giá.
Argentina là nước cộng hòa lập hiến. Hiến pháp Argentina được sửa đổi
năm 1994. Tổng thống được bầu cử trực tiếp với nhiệm kỳ 4 năm và có thể
được tái cử một lần.
Cơ quan lập pháp Argentina bao gồm quốc hội lưỡng viện (gồm
cả Thượng viện và Hạ viện).
- Các đảng phái chính trị: Argentina có 25 đảng chính trị hợp pháp.
- Cơ cấu hành chính: Gồm 1 thành phố tự trị (Buenos Aires) và 23 tỉnh
2. Giai đoạn phát triển thần kì 1992 - 1998
Từ những năm 1980, A rgentina chìm đắm trong chế độ quân chủ chuyên
chế và từ sau năm 1983 thì nước này mới có sự thay đổi về chế độ. Tuy vậy,
những hậu quả mà chế độ quân chủ chuyên chế tạo ra là rất sâu sắc và kéo dài
với các khoản nợ nước ngoài khổng lồ và một nền kinh tế rối ren, hỗn loạn.
Những nỗ lực của chính quyền mới (dưới thời Tổng thống Alfonsin)
bằng việc đưa ra đồng tiền mới (đồng Austral) thay thế đồng tiền cũ đang lưu
hành để chi trả các khoản nợ nước ngoài. Tuy nhiên, những nỗ lực này đã
không thành công, đồng Austral mất giá, siêu lạm phát xảy ra (năm 1989 lạm
phát lên tới 5.000%).
a. Chính sách 1991
Tổng thống Carlos MENEM bắt đầu nhiệm kỳ năm 1989 khi Argentina
rơi vào tình trạng nợ nước ngoài lớn, lạm phát lên tới 200%/tháng và năng
suất giảm mạnh. Để vượt qua khủng hoảng kinh tế, chính phủ đã thực hiện
các biện pháp sau:
1. Ngày 1/4/1991, quốc hội Argentine thông qua “currency board”. Điều
luật này cho phép thành lập hội đồng tiền tệ với nhiệm vụ chính nhằm duy trì
tỷ giá giữa peso với USD, và giới hạn việc in ấn đồng peso xuống mức cần
thiết cho việc mua dollar trên thị trường tiền tệ
2. Xây dựng hệ thống tiền tệ kép (bi-monetary) đảm bảo vai trò ngang
nhau giữa đồng peso với ngoại tệ (chủ yếu là đô la Mỹ). Người dân Argentina
có quyền trả bằng bất kỳ đồng tiền nào trong các giao dịch của mình.
3. Tự do hóa hoàn toàn hệ thống ngân hàng, bao gồm việc tư nhân hóa
gần như tất cả các ngân hàng nhà nước ở địa phương và bán một ít các tổ
chức tài chính trung bình và lớn cho nước ngoài.
4. Tự do hóa hoàn toàn việc luân chuyển tư bản - cả tài chính lẫn đầu tư
trực tiếp - mà không có bất kỳ hạn chế nào.
5. Tư nhân hóa các công ty nhà nước từ công ty hàng không đến công ty
điện và Bưu điện, trong khi nước này chưa hề có một hệ thống luật lệ mạnh
và đầy đủ.
6. Loại bỏ gần như tất cả các hàng
rào phi thuế quan, và cắt giảm thuế từ
trung bình 45% đầu thập niên 90 xuống
còn 11% năm 2000.
Với 3 giai đoạn cải cách 1991.
1995, 1998, thị trường việc làm linh hoạt ở nước này đã được cải thiện đáng
kể, điển hình là số lượng công nhân được kí kết hợp đồng và được dào tạo
tăng từ 6% năm 1995 lên 12% năm 1997.Năng suất lao động trung bình tăng
3% từ 1991-1998.GDP tăng trưởng từ mốc giảm liên tục 0.5% trong suốt
những năm 1980 đã bật mạnh mẽ lên tới hơn 10% trong 2 năm đầu tiền của
chính sách cải cách và 5% năm 1993-1994.
Kết quả: lạm phát giảm đáng kể, ổn định giá được đảm bảo, và
giá trị của tiền tệ được bảo tồn.
Những yếu tố đó khiến Argentina
được ngợi khen như là một điển hình của
sự thần kỳ mới và là một trong những
“học trò xuất sắc” được IMF thừa nhận.
3. Những dấu hiệu bất ổn – Khủng hoảng xảy ra:
Nhìn chung, việc ban hành Luật Chuyển đổi đã có những tác động tích
cực trong việc kiểm soát lạm phát, nhưng mặt trái của nó là ở chỗ:
Thứ nhất, để duy trì được tỷ giá 1 ARA = 1 USD, NHTƯ Argentina phải
có lượng dữ trữ ngoại tệ Iớn để sẵn sàng can thiệp thị trường bất cứ lúc nào và
với bất cứ dung lượng nào. Tuy vậy, Argentina lại không đáp ứng được đòi
hỏi tiên quyết này. Thực tế là họ đã phải bù đắp lượng ngoại tệ bị thiếu hụt so
với yêu cầu dự trữ để can thiệp thị trường bằng việc tăng cường vay nợ nước
ngoài. Cố thể nói, việc duy trì chính sách tỳ giá theo "chuẩn tiền tệ" như vậy
quả là quá tốn kém mà lại hết sức mong manh, thiếu sự bền vững.
Thứ hai, việc duy trì tỷ giá 1 ARA = 1 USD mặc dù giúp kiểm soát lạm
phát (thông qua khống chế lượng Peso được phát hành phù hợp với lượng
USD giao dịch trên thị trường), nhưng điều này lại khiến cho ngân sách Chính
phủ bị thâm hụt càng nghiêm trọng. Nguyên do là với các qui định trong Luật
Chuyển nhượng thì Chính phủ không được in tiền để bù đắp thâm hụt ngân
sách.
Thứ ba, chính sách "chuẩn tiền tệ" cũng làm cho đồng Peso lên giá, hệ
quả là hàng nhập khẩu từ nước ngoài rẻ hơn đáng kể so với hàng sản xuất
trong nước. Sự suy yếu về năng lực cạnh tranh của nền kinh tế trong nước so
với quốc tế do chính sách vô tình tăng giá đồng nội tệ đã gây hậu quả hàng
loạt doanh nghiệp trong nước bị phá sản, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng mạnh.
Thứ tư, việc cho phép dân chúng tự do lựa chọn nắm giữ USD hay ARA
đã vô tình khiến tình trạng "chảy máu ngoại tệ" trong nền kinh tế, do dân
chúng tăng cường chuyển từ đồng Peso sang nắm giữ USD để đi du lịch nước
ngoài hay mua sắm các hàng hóa nhập khẩu giá rẻ. Điều này đã làm cho dự
trữ ngoại tệ bị sụt giảm nghiêm trọng. Điều này khiến đồng Peso ngày càng bị
mất giá so với USD. Xử lý bất cập nghiêm trọng này buộc Chính phủ phải
tăng cường vay nợ nước ngoài để bù đắp đúng lượng ngoại tệ đã bị chảy ra
nước ngoài.
Thứ năm, cũng do chính sách "chuẩn tiền tệ" khiến NHTƯ không làm
tròn vai của mình khi là "cứu cánh cuối cùng". Khi hệ thống ngân hàng bị lâm
vào khủng hoảng và cần sự giải cứu từ NHTƯ thông qua các khoản cho vay
tái chiết khấu thì lại khống được đáp ứng.
Thứ sáu, đồng Peso được neo chặt với USD nên về nguyên lý thì lãi suất
của ARA phải tương đương với lãi suất USD. Nếu điều kiện này không được
duy trì thì lập tức hoạt động Arbitrage sẽ xảy ra. Điều này hàm ý rằng, NHTƯ
Argentina đã bị mất đi sự chủ động trong sử dụng chính sách tiền tệ để điều
tiết kinh tế vĩ mô (chẳng hạn có thể tăng lãi suất để chống lạm phát hay giảm
lãi suất để kích thích tăng trưởng kinh tế).
Thêm vào đó, tình trạng tham nhũng tại nước này diễn biến hết sức phức
tạp, hầu như rất khó kiểm soát và ngăn chặn, nên ngân sách Argentina vốn đã
bị thâm thủng lại càng bị làm trầm trọng hơn.
Vì thế, những dấu hiệu bất ổn đầu tiên đã xuất hiện:
Cuối những năm 90, chính phủ
Argentina đã tận dụng uy tín đang lên
của quốc gia để liên tục vay nợ nước
ngoài, các khoản nợ nước ngoài âm
thầm tăng lên dần, bắt đầu là ngưỡng
an toàn từ tỉ lệ nợ dưới 50% GDP
(35% trong năm 1995 cho đến gần
65% năm 2001).
Cuối thập kỷ 90, đồng dollar
Mỹ tăng giá dẫn đến việc đồng peso cũng tăng giá theo so với đồng tiền các
nước đối tác thương mại nước này, làm giảm khả năng cạnh tranh hàng xuất
khẩu của Argentina
Năm 1994 khủng hoảng đồng peso Mexico làm ảnh hưởng đến nguồn
vốn, mất nguồn tiền gửi ngân hàng, và khủng hoảng nghiêm trọng trong thời
gian ngắn; một loạt chính sách cải cách để nâng đỡ hệ thống ngân hàng trong
nước được đưa ra. Tỷ lệ tăng trưởng GDP thực tế được phục hồi nhanh
chóng, đạt 8% vào năm 1997.
Năm 1997 cuộc khủng hoảng tiền tệ Châu Á nổ ra và lan ra khắp các
nước đang phát triển trên thế giới
Năm 1998, tình hình tài chính thế giới rối loạn do các vấn đề của Nga
và nỗi lo lắng của các nhà đầu tư vào Brazil đã làm cho lãi suất trong nước
tăng lên mức cao nhất trong hơn ba năm, làm giảm một nửa tỷ lệ tăng trưởng
của nền kinh tế.
Năm 1999 Brazil buộc phải phá giá đồng real 29% làm ảnh hưởng rất
lớn đến Argentina vì đây là nước xuất khẩu chủ yếu của Argentina.
Từ những năm 1999, Argentina đã bắt đầu gặp phải những mất cân đối
trong chi tiêu ngân sách, mức tiêu dùng giảm 2,1% và đầu tư giảm 12,8%.
Tháng 12 năm 1999, chính phủ đã tăng thuế và cắt giảm chi tiêu để
giảm thâm hụt, làm GDP ở mức 2,5% năm 1999.
Tăng trưởng năm 2000 càng trở nên tồi tệ ở mức 0,8%. Cả các nhà đầu
tư trong nước và nước ngoài đều hoài nghi về khả năng trả nợ của chính phủ
và giữ tỷ giá cố định theo đồng USD.
Ngày 10/3/2000, IMF đồng ý một thỏa thuận cho vay dự phòng trị giá
7,2 tỷ USD trong 3 năm cho Argentina với điều kiện nước này phải điều
chỉnh tài chính chặt chẽ và đạt mức tăng trưởng GDP 3,5% vào năm 2000
(thực tế tăng trưởng GDP năm 2000 của nước này chỉ là 0 5%).
Ngày 29/5/2000, Chính phủ tuyên bố cắt giảm chi ngân sách 1 tỷ USD
với hy vọng việc " chịu trách nhiệm tài chính" sẽ khôi phục lại niềm tin đối
với nền kinh tế.
Ngày 18/12/2000, chính quyền Tổng thống De La Rua thông báo cần
sự trợ giúp cả gói 40 tỷ USD của IMF.
4. Khủng hoảng Argentina 2001-2002 (giai đoạn sau 2001)
Hệ thống ngân hàng Argentina sụp đổ vào vào tháng 12/2001, nhấn chìm
một trong những trung tâm kinh tế năng động và thành công nhất tại khu vực
Nam Mỹ. Gần như chỉ sau một đêm, đất nước này rơi vào cảnh đói nghèo.
Tình cảnh sau đó hết sức hỗn độn. Chỉ trong vòng 2 tuần, có tới 5 vị Tổng
thống lên và xuống chức. Người dân, công nhân, viên chức xuống đường biểu
tình. Chính quyền Argentina cho rằng thủ phạm là các chính sách mà Quỹ
Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới áp dụng tại đây từ những năm 1990.
Kể từ đó đến nay, giới lãnh đạo nước này đi theo một đường lối tài chính độc
lập và đã phục hồi đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn một chặng đường xa để
Argentina đạt được sức mạnh như họ đã từng có.
Diễn biến:
Năm 2001, những bất ổn đạt đến đỉnh cao, với mức tiêu dùng vào cuối
quí 3 giảm sâu tới 5,8% và đầu tư giảm 17,5%, kéo theo tăng trưởng GDP âm
và thất nghiệp tăng cao kỷ lục (18,3%).
Ngày 12/1/2001, do kinh tế của Argentina vẫn còn suy thoáỉ
mạnh, IMF tăng thỏa thuận ngày 10/3/2000 lên 7 tỷ USD như một phần của
gói 40 tỷ USD viện trợ cả gói liên quan đến Ngân hàng Phát triển Trung Mỹ,
WB, Tây Ban Nha và tư nhân cho vay. Thỏa thuận này nhằm đảm bảo GDP
của nước này sẽ tăng trưởng ở mức 2,5% năm 2001 (thực tế năm 2001 GDP
nước này tăng trưởng - 5%).
Ngày 17/6/2001, Chính phủ thông báo khoản nợ trị giá 29.5 tỷ
USD được hoán đổi từ khoản nợ ngắn hạn thành khoản nợ mới với thời gian
đáo hạn dài hơn và lãi suất cao hơn.
Ngày 19/6/2001, giảm giá 7% đồng Peso trong tương quan so
sánh với USD, đối với thương mại hàng hóa với kỳ vọng cải thiện năng lực
cạnh tranh thương mại quốc tế của nước này.
Ngày 29/7/2001, Quốc hội thông qua “Luật Thân hụt bằng 0”,
đòi hỏi một ngân sách cân bằng vào quí IV/2001.
Ngày 7/9/2001, dựa trên những cam kết của Argentina thực thi
Luật Thâm hụt bằng bằng 0, IMF tăng cam kết cho vay lên 7,2 tỷ USD.
Tháng 10/2001, Chính phủ sử dụng trái phiếu địa phương “scrip”
để trả lương một cách phổ biến khi nguồn thu ngân sách Chính phủ bị giảm
sút nghiêm trọng.
Ngày 6/11/2001, Chính phủ chỉ đạo việc đảo nợ lần 2: Đổi 60 tỷ
USD trái phiếu với mức lãi suất trung bình 11-12%/năm lấy thương phiếu với
kỳ hạn dài hơn, nhưng lãi suất chỉ 7%. Các tổ chức đánh giá trái phiếu quốc tế
coi đó là một sự “vỡ nợ mang tính hiệu quả”.
Ngày 30/11/2011, dân chúng đổ xô đi rút tiền ở các NHTM, làm
dự trữ của NHTƯ giảm khoảng 2 tỷ USD/ngày
Ngày 5/12/2001 khi IMF từ chối giải ngân khoản vay trị giá 1,24
tỷ USD. Số tiền này nằm trong khuôn khổ khoản vay trọn gói 39,7 tỷ USD
(đã được thỏa thuận vào cuối tháng 12/2000), đẩy Argentina đứng trước nguy
cơ vỡ nợ đối với các khoản nợ nước ngoài trị giá đến 146 tỷ USD (trong đó,
riêng các khoản nợ Chính phủ đạt tới 132 tỷ USD, chiếm 46% GDP cùng năm
của nước này). Argentina tuyên bố phá sản ngay sau đó. Cướp bóc và bạo
loạn nổ ra khắp nơi khiến vài chục người chết.
Tháng 12/2001, Chính Phủ ra hạn mức rút tiền là 1000
USD/tháng. Thay các khoản tiền gửi bằng trái phiếu chính phủ thời hạn 10
năm
Ngày 24/12/2001, Chính phủ Argentina chính thức tuyên bố đình
chỉ các khoản nợ nước ngoài lớn nhất trong lịch sử. Nếu tính trung bình nợ
nước ngoài bình quân/người của Argentina thì mỗi người phải gánh trên lưng
mình tới trên 3.000 USD (kể cả những đứa trẻ mới chào đời).
Tháng 1/2002, thả nổi tiền, Peso mất giá 29%, USD/peso = 1,4
Tháng 2/2002, USD/peso=2,6 người dân Argentina rút 100 triệu
USD khỏi ngân hàng mỗi ngày. Chính Phủ phải ra hạn mức rút tiền mới là
500 USD/tháng
Tháng 3/2002, tài sản ngân hàng được chuyển đổi sang đồng
Peso, các ngân hàng lỗ khoảng 10-20 tỷ USD. USD/peso=3,75, các ngân hàng
bắt đầu thiếu tiền mặt
Ngày 19/4/2002, NHTƯ Argentina quyết định tạm ngừng vô thời
hạn tất cả các giao dịch ngoại hối cho tới khi Chính phủ có được một chương
trình kinh tế ngăn chặn dòng vốn tháo chạy ồ ạt khỏi các ngân hàng thương
mại (NHTM) (trung bình khoảng 100 triệu USD/ ngày). Song, quyết định này
cũng không tồn tại được lâu, bởi ngày 26/4/2002, tức là chỉ 1 tuần sau khi
ngưng hoạt động, các NHTM nước này mở cửa trở lại, tình hình càng trở nên
tồi tệ hơn rất nhiều.
Những bất ổn về chính trị cộng với những sai lầm của Chính phủ trong
ứng phó với khủng hoảng (thực hiện chế độ đa tỷ giá, áp dụng các biện pháp
kiểm soát hành chính đối với giá cả, các biện pháp bảo hộ khác.) đã khiến cho
tình hình ngày càng trở nên xấu đi trong năm 2002: thị trường chứng khoán
suy sụp, đồng Peso bị mất giá mạnh, lạm phát bùng phát, thất nghiệp gia tăng,
tăng trưởng kinh tế giảm sút nghiêm trọng.
PHẦN II: NGUYÊN NHÂN KHỦNG HOẢNG
ARGENTINA
I. Nguyên nhân nội tại
1. Hệ thống chuẩn tiền tệ currency board: