Tiểu luận Lý luận xã hội hóa giáo dục

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG …………….. ---------- TIỂU LUẬN Lý luận xã hội hóa giáo dục MÔÛ ÑAÀU Xaõ hoäi hoïc phaùt sinh töø chaâu Aâu vaøo nhöõng naêm ñaàu theá kyû 20 tìm thaáy ôû Baéc Myõ , ñaëc bieät ôû Hoa Kyø.Döôùi söùc eùp cuûa söï bieán ñoåi nhanh choùng do quaù trình coâng nghieäp hoùa , hieän ñaïi hoùa , ñaõ thuùc ñaåy tieán haønh nhieàu cuoäc nghieân cöùu xaõ hoäi hoïc coù tính chaát thöïc nghieäm vaø cuõng ñaõ hình thaønh nhieàu tröôøng phaùi xaõ hoäi hoïc . Sau theá chieán thöù II vaø maõi ñeán nhöõng naêm cuûa thaäp nieân 90 , xaõ hoäi hoïc caøng phaùt trieån vôùi nhieàu lyù thuyeát , nhieàu tröôøng phaùi ña daïng nhö : Xaõ hoäi hoïc Myõ vôùi caùc lyù thuyeát nhö : Xaõ hoäi hoïc pheâ phaùn , lyù thuyeát “ daùn nhaõn “, lyù thuyeát “ ñoùng kòch “ ,… Xaõ hoäi hoïc Phaùp hoài sinh vôùi “ töù truï “ nhö : Lyù thuyeát “ haønh ñoäng “, lyù thuyeát “ caù nhaân “,… Xaã hoäi hoïc Ñöùc vaãn vôùi caùc truyeàn thoáng duy nghieäm , Maùc-xít vaø hieän töôïng luaän ,… Xaõ hoäi hoïc coå ñieån vaø xaõ hoäi hoïc hieän ñaïi ña daïng nhö vaäy , khi phaân tích döïa treân caùc nguyeân lyù , caùc caáp ñoä nghieân cöùu vaø noäi dung nghieân cöùu xaõ hoäi hoïc . Khi döïa treân caùc nguyeân lyù , hoï xem caùc söï kieän xaõ hoäi , caùc hieän töôïng taäp theå laø ôû beân ngoaøi caù nhaân .Do ñoù ta coù theå ngheân cöùu chuùng moät caùch quan nhö nghieân cöùu caùc söï vaät vaø khoâng quan taâm ñeán nhöõng ñoäng cô caù nhaân ñaây laø khuynh höôùng tieáp caän theo loái duy khaùch theå . Coøn khuynh höôùng tieáp caän theo duy chuû theå cho raèng nghieân cöùu hieän töôïng xaõ hoäi töø nhöõng yù nghóa maø caù nhaân gaùn cho nhöõng hieän töôïng naøy . Khi döïa treân caáp ñoä nghieân cöùu , coù theå phaân bieät 3 caáp ñoä nghieân cöùu trong xaõ hoäi hoïc nhö sau : Xaõ hoäi hoïc vi moâ ( micro sociology ), quam taâm ñeán caùc haønh vi xaûy ra ôû caáp ñoä caù nhaân vaø trong caùc nhoùm nhoû . Xaõ hoäi hoïc ôû möùc ñoä trung moâ , ( middle level ), quan taâm ñeán vieäc nghieân cöùu caùc cô caáu xaõ hoäi xem chuùng aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi ñang tham gia caùc cô caáu xaõ hoäi ñoù nhö theá naøo ?. Xaõ hoäi hoïc vó moâ ( macro sociology ), giaûi thích caùc quaù trình xaõ hoäi aûnh höôûng theá naøo ñeán daân cö , ñeán caùc giai caáp xaõ hoäi vaø ñoâi khi ñeán caû toaøn theå xaõ hoäi . Khi döïa vaøo caùc chuû ñeà , caùc noäi dung nghieân cöùu coù theå phaân ra thaønh caùc huynh höôùng nghieân cöùu veà söï hoäi nhaäp cuûa xaõ hoäi , veà söï baát bình ñaúng , söï thoáng trò trong xaõ hoäi vaø veà moái quan heä xaõ hoäi taùc ñoäng qua laïi . Trong xaõ hoäi hoïc coù xaõ hoäi hoïc giaùo duïc . Xaõ hoäi hoïc giaùo duïc coù phaïm vi raát roäng töø nhöõng vaán ñeà vó moâ ñeán vi moâ . Heä thoáng tri thöùc xaõ hoäi giaùo duïc raát phong phuù , mang nhieàu maøu saéc khaùc nhau cuûa xaõ hoäi ña daïng . Xaõ hoäi hoïc giaùo duïc laø moät chuyeân ngaønh coøn non treû , nhaát laø coøn môùi meû ñoái vôùi Vieät Nam , nhöng noù ñang phaùt trieån maïnh meû do söï phaùt trieån cuûa baûn thaân khoa hoïc , do nhu caàu cuûa thöïc tieãn giaùo duïc vaø do hieäu quaû giaûi quyeát thieát thöïc cuûa noù ñoái vôùi caùc vaán ñeà xaõ hoäi. Moân xaõ hoäi hoïc giaùo duïc ñöôïc hoïc trong chương trình sau ñaïi hoïc vôùi thôøi gian 30 tiết thì không thể nêu lên hết những vấn ñề của xã học giáo dục, nhưng với sự hướng dẫn nhiệt tình của GS-TS Lê Sơn, Thaày ñaõ truyeàn ñaït cho người nghiên cứu cùng các thành viên trong lớp những chủ ñề cơ bản nhất của xã hội học giáo dục ñể làm hành trang tri thức bước vào con ñường nghiên cứu khoa học giáo dục cuûa baûn thaân sau nay. Trong các chủ ñề ñược thầy hướng dẫn trên lớp và giao nhiệm vụ nghiên cứu thì người nghiên cứu tâm ñắc nhất là 2 chủ ñề “ Xaõ hoäi hoùa caù nhaân laø gì ? Vai troø cuûa truyeàn thoâng ñaïi chuùng ? tích cöïc , tieâu cöïc ” và “Tính di ñộng xã hội và vai trò của giáo dục trong sự di ñộng cá nhân”, nên trong nội dung bài tiểu luận này người nghiên sẽ trình bày những gì mình tìm hiểu ñược. Cấu trúc bài tiểu luận này sẽ chia làm phần như sau: I. Môû ñaàu . II. Noäi dung : 1. Xaõ hoäi hoùa caù nhaân laø gì ? Vai troø cuûa truyeàn thoâng ñaïi chuùng ? tích cöïc , tieâu cöïc . 2. Tính di ộng xã hội và vai trò của giáo dục trong sự di ñộng cá nhân . III. Kết luận. Trong quá trình nghiên cứu, do trình ñộ nhận thức và khả năng tìm to Ji thoâng tin döõ lieäu còn chưa cao nên chắc chắn khoâng traùnh những sai sót, nên người nghiên cứu rất mong ñược sự ñóng góp ý kiến của Thầy các ñoàng nghieäp. NOÄI DUNG Caâu 1 : Xaõ hoäi hoùa caù nhaân laø gì ? Vai troø cuûa truyeàn thoâng ñaïi chuùng ? tích cöïc , tieâu cöïc . I. Xaõ hoäi hoùa caù nhaân : Khaùi nieäm xaõ hoäi hoùa ñaõ ñöôïc caùc nhaø xaõ hoäi hoïc söû duïng ñeå moâ taû nhöõng phong caùch maø con ngöôøi hoïc hoûi tuaân thuû theo caùc chuaån möïc , caùc giaù trò , caùc vai troø maø xaõ hoäi ñaõ ñeà ra . Vaø quaù trình xaõ hoäi hoùa naøy taïo cô sôû cho vieäc hình thaønh nhaân caùch con ngöôøi . Xaõ hoäi hoùa laø quaù trình con ngöôøi tieáp thu neàn vaên hoùa cuûa xaõ hoäi trong ñoù con ngöôøi ñöôïc sinh ra , quaù trình maø nhôø noù con ngöôøi ñaït ñöôïc nhöõng ñaëc tröng xaõ hoäi cuûa baûn thaân , hoï hoïc caùch suy nghó vaø öùng cöû ñöôïc coi laø thích hôïp trong xaõ hoäi . Ñoù cuõng goïi laø quaù trình hoïc hoûi xaõ hoäi , tieáp thu xaõ hoäi , thích öùng xaõ hoäi . Xaõ hoäi hoùa laø quaù trình lieân tuïc dieãn ra suoát cuoäc ñôøi con ngöôøi . Chuùng coù theå phaân ra ba giai ñoaïn chính :
Xaõ hoäi hoùa laàn thöù nhaát dieãn ra trong gia ñình keå töø khi ñöùa beù sô sinh ñöôïc daïy doã ñeå trôû thaønh moät con ngöôøi xaõ hoäi .
Xaõ hoäi hoùa laàn thöù hai khi ñöùa beù rôøi gia ñình ñeå ñi hoïc , chòu söï taùc ñoäng cuûa hoïc ñöôøng vaø nhoùm baïn thaân cuøng tuoåi .
Xaõ hoäi hoùa khi thaønh nieân , laø quaù trình qua ñoù caù nhaân hoïc nhöõng chuaån möïc lieân quan ñeán nhöõng vò theá xaõ hoäi môùi , nhö vò trí cuûa ngöôøi choàng , ngöôøi vôï , cuûa nhaø baùo , cuûa nhaø chính trò hay vò trí cuûa ngöôøi oâng baø ,… Trong phaïm vi xaõ hoäi hoïc , ngöôøi ta coù theå ñöùng töø goùc ñoä khaùc nhau , maëc duø khoâng maâu thuaãn vôùi nhau , töø yù muoán nhaán maïnh khía caïnh naøy hoaëc khía caïnh khaùc … maø coù nhöõng ñònh nghóa khoâng hoaøn toaøn gioáng nhau khi noùi veà xaõ hoäi hoùa caù nhaân . Noùi moät caùch “ haøn laâm “ thì quaù trình töông taùc giöõa caù nhaân vaø xaõ hoäi ( taäp theå ) trong ñoù caù nhaân hoïc hoûi vaø thöïc haønh nhöõng tri thöùc , kyõ naêng , nhöõng phöông thöùc caàn thieát ñeå hoäi nhaäp vôùi xaõ hoäi . Coù taùc giaû coi xaõ hoäi hoùa caù nhaân laø moät dieãn tieán aûnh höôûng töông hoã giöõa moät ngöôøi naøy vaø moät ngöôøi khaùc . Keát quaû laø söï chaáp nhaän nhöõng khuoân maãu taùc phong xaõ hoäi vaø thích nghi vôùi nhöõng khuoân maãu ñoù . Coù theå moâ taû xaõ hoäi hoùa theo hai quan nieäm : Quan nieäm khaùch quan laø xaõ hoäi aûnh höôûng ñeán caù nhaân vaø quan nieäm chuû quan laø caù nhaân ñaùp öùng laïi xaõ hoäi. Giaùo duïc laø boä phaän cuûa quaù trình xaõ hoäi hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch , noù nhaán maïnh nhöõng nhaân toá taùc ñoäng coù muïc dích , coù toå chöùc . Vieäc toå chöùc quaù trình ñoù chuû yeáu do nhöõng ngöôøi coù kinh nghieäm , coù chuyeân moân goïi laø nhöõng nhaø giaùo duïc , nhaø sö phaïm ñaûm nhieäm . Nôi toå chöùc quaù trình ñoù moät caùch coù heä thoáng , coù keá hoaïch nhaát laø nhaø tröôøng . 1. Noäi haøm cô baûn cuûa xaõ hoäi hoùa caù nhaân : a. Xaõ hoäi hoùa caù nhaân laø quaù trình tieáp thu vaên hoùa xaõ hoäi , nhaán maïnh nhöõng kinh nghieäm xaõ hoäi . Caùc nhaø xaõ hoäi hoïc ngaøy caøng chuù troïng tôùi vaên hoùa , moät maët cô baûn cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi vaø con ngöôøi ôû moïi khoâng gian vaø thôøi gian .Vaên hoùa baûn thaân noù laø moät toång hôïp roäng lôùn bao truøm leân nhieàu lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi . Noùi caùch khaùc , phaûi xem xeùt vaên hoùa vôùi tö caùch heä thoáng , heä thoáng phöùc hôïp chung , ñoàng thôøi noù cuõng chính laø heä thoáng bao goàm caùc cô caáu , caùc kyõ thuaät , caùc theå cheá , caùc chuaån möïc , caùc giaù trò , heä tö töôûng vaø caùc huyeàn thoaïi …. Xaõ hoäi hoùa thuoäc phaïm truø hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch . Ñoù laø quaù trình tieáp thu vaø tích cöïc bieán ñoåi söùc maïnh baûn chaát cuûa con ngöôøi , noù ñöôïc ñoái töôïng hoùa trong neàn vaên hoùa xaõ hoäi , bao goàm vaên hoùa vaät chaát vaø vaên hoùa tinh thaàn . Xaõ hoäi hoùa laø quaù trình tieáp thu vaø taùi taïo nhöõng kinh nghieäm xaõ hoäi cuûa caù nhaân thoâng qua lao ñoäng vaø giao löu . Xaõ hoäi hoùa cho pheùp con ngöôøi nhaän thöùc toaøn dieän hieän thöïc xaõ hoäi xung quanh , chieám lónh nhöõng kyõ naêng hoaït ñoäng cuûa caù nhaân vaø taäp theå , haáp thu vaên hoùa con ngöôøi . Xaõ hoäi hoùa dieãn ra trong hoaøn caûnh chòu söï taùc ñoäng töï phaùt cuûa nhöõng yeáu toá khaùc nhau thaäm chí ñoái laäp nhau . Kinh nghieäm xaõ hoäi laø moät daïng tri thöùc , laø keát quaû cuûa moät quaù trình nhaän thöùc . Kinh nghieäm xaõ hoäi aùm chæ moät söï hieåu bieát coù tính chaát kinh nghieäm maø caù nhaân tieáp thu ñöôïc trong khi tieáp caän tröïc tieáp vôùi moâi tröôøng töï nhieân vaø xaõ hoäi cuûa mình . Söï hieåu bieát mang tính chaát kinh nghieäm laøm tieàm ñeà ñeå ñi saâu vaøo lyù luaän , vaøo ñoái töôïng nhaän thöùc vaø laøm khaâu trung gian giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn . Taát caû nhöõng kinh nghieäm xaõ hoäi naøy taïo neân khung caûnh quy chieáu cuûa nhoùm xaõ hoäi vaø caù nhaân trong nhoùm ñoù . Noù laø khôûi ñieåm cho söï xem xeùt , phaùn ñoaùn vaø öùng xöû cuûa caù nhaân vôùi theá giôùi beân ngoaøi . Kinh nghieäm xaõ hoäi ñoù naèm trong moâi tröôøng xaõ hoäi , noù ñöôïc theå hieän ra vaø cuõng ñöôïc tieáp thu qua caùc moái quan heä xaõ hoäi trong moâi tröôøng , ñaëc bieät laø moâi tröôøng vi moâ . b. Xaõ hoäi hoùa caù nhaân laø quaù trình tieáp thu nhöõng giaù trò xaõ hoäi , nhöõng chuaån möïc xaõ hoäi . Lyù thuyeát veà giaù trò , ñaëc bieät coù yù nghóa trong vaán ñeà xaõ hoäi hoùa caù nhaân . Ngöôøi ta vaän duïng caùch tieáp caän giaù trò khi xem xeùt vaán ñeà naøy . Giaù trò laø caùi coù yù nghóa ñoái vôùi xaõ hoäi , nhoùm xaõ hoäi vaø caù nhaân . Noù phaûn aùnh moái quan heä chuû theå vaø khaùch theå , ñöôïc ñaùnh giaù xuaát phaùt töø nhöõng ñieàu kieän xaõ hoäi , lòch söû cuï theå xaõ hoäi vaø phuï thuoäc vaøo söï phaùt trieån cuûa nhaân caùch . Khi ñöôïc nhaän thöùc , ñaùnh giaù , löïa choïn thì giaù trò trôû neân moät trong nhöõng ñoongj löïc thuùc ñaåy con ngöôøi theo moät xu höôùng nhaát ñònh . Coù giaù tri , thang giaù trò , ñònh höôùng giaù trò . Coù giaù trò vaät chaát vaø giaù trò tinh thaàn , coù giaù trò vaø phaûn giaù trò ,… Giaùo duïc theá heä treû hay xaõ hoäi hoùa caù nhaân hoïc sinh laø noùi veà söï tieáp thu nhöõng giaù trò xaõ hoäi , nhöõng giaù trò tích cöïc vaø ñöôïc theå hieän ñaày ñuû , cuï theå trong muïc tieâu ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng . Noùi veà chuaån möïc xaõ hoäi laø noùi ñeán nhöõng tieâu chuaån veà haønh vi ñöôïc quy ñònh trong quan heä giöõa moïi ngöôøi trong xaõ hoäi nhöõng chuaån möïc naøy laø ñieàu kieän ñeå kieán laäp caùc moái quan heä thuùc ñaåy nhöõng taùc ñoäng töông hoã coù hieäu quaû giöõa caùc caù nhaân trong quaù trình hoaït ñoäng phoái hôïp laøm cho caù nhaân coù traùch nhieäm veà nhöõng haønh vi cuûa mình . Ngöôøi ta cuõng noùi ôû ñaây veà söï tuaân thuû nhöõng phong tuïc , taäp quaùn , qui öôùc ,….nhöõng chuaån möïc naøy ñaùnh giaù , ñieàu chænh nhöõng haønh vi cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc , so saùnh chuùng vôùi nhöõng chuaån möïc , löïa choïn nhöõng hình thöùc caàn thieát cho haønh vi , saøng loïc nhöõng hình thöùc khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc , tieán tôùi cuõng coá moái quan heä cuûa mình vôùi ngöôøi khaùc . Vieäc thöïc hieän nhöõng chuaån möïc xaõ hoäi ñoù coù söï kieåm tra cuûa xaõ hoäi . c. Xaõ hoäi hoùa chính laø söï luyeän taäp , hoïc hoûi , laøm toát caùc vai troø xaõ hoäi , thöïc hieän söï hoøa nhaäp vaø ñôøi soáng coäng ñoàng . Khaùi nieäm vai troø ñöôïc duøng roäng raõi trong xaõ hoäi vaø taâm lyù hoïc xaõ hoäi . Noù ñöôïc duøng nhö moät trong nhöõng yeáu toá caên baûn ñeå lyù giaûi caùc quan heä xaõ hoäi giöõa caù nhaân vaø caá nhaân , giöõa caù nhaân vaø taäp theå xaõ hoäi . Khaùi nieäm vai troø xaõ hoäi ñöôïc hieåu gaàn vôùi nhöõng khaùi nieäm khaùc nhö : Chöùc naêng , nhieäm vuï , nghóa vuï , quyeàn vò theá , vò trí xaõ hoäi ,… Coù theå coi vai troø nhö moät taäp hôïp nhöõng öùng xöû cuûa moãi caù nhaân maø ngöôøi khaùc troâng chôø ôû hoï . Moãi thaønh vieân trong caùc nhoùm , taäp theå , toå chöùc coù nhöõng vai troø xaõ hoäi vaø phaûi thöïc hieän nhöõng vai troø nhaát ñònh . Vai troø khoâng phaûi laø moät caùi gì coù saún , maø noù laø keát quaû cuûa moät quaù trình taäp luyeän cuûa caù nhaân moät caùch coù yù thöùc hoaëc coù khi khoâng coù yù thöùc . Vai troø gaén lieàn vôùi quaù trình xaõ hoäi hoùa cuûa moãi caù nhaân , laø quaù trình vaø cuõng laø keát quaû , muïc tieâu cuûa xaõ hoäi hoùa caù nhaân . Chính vieäc thöïc hieän caùc vai troø xaõ hoäi laø ñieàu kieän ñeå moãi caù nhaân trôû thaønh thaønh vieân cuûa caùc nhoùm xaõ hoäi , thaønh vieân cuûa coäng ñoàng . Vaø moãi caù nhaân taát yeáu thoâng qua vieäc thöïc hieän caùc vai troø xaõ hoäi maø hoøa nhaäp vaøo cuoäc soáng coäng ñoàng . Ñeán löôït noù , cuoäc soáng coäng ñoàng laïi tieáp tuïc vaø lieân tuïc tham gia vaøo quaù trình xaõ hoäi hoùa caù nhaân vaø caù theå hoùa . Vaán ñeà vai troø xaõ hoäi raát phong phuù veà tri thöùc vaø raát coù yù nghóa ñoái vôùi caù nhaân . Noù lieân quan ñeán lyù thuyeát veà vai troø xaõ hoäi , cöông vò , vò trí xaõ hoäi vaø caùc khaùi nieäm khaùc , keå caû khaùi nieäm vai troø xaõ hoäi vaø vai troø lieân nhaân caùch . d. Caù theå hoùa : Nhaán maïnh laïi moät laàn nöõa , khi ta noùi ñeán xaõ hoäi hoùa caù nhaân töùc laø noùi tôùi söï gaén lieàn noù vôùi caù theå hoùa , cho neân thöôøng noùi “ xaõ hoäi hoùa caù nhaân vaø caù theå hoùa “. Khi noùi “ xaõ hoäi hoùa caù nhaân “ laø taïm taùch ra ñeå phaân tích , hôn nöõa ñeå traùnh laàm laãn vôùi moät thuaät ngöõ ñaõ ñöôïc duøng trong caùc taøi lieäu , baùo chí gaàn ñaây nhö : Xaõ hoäi hoùa theå duïc theå thao , xaõ hoäi hoùa y teá ,… Vieäc taùch ra caù theå hoùa cuõng chæ laø taïm thôøi tröøu töôïng hoùa trong thao taùc tö duy vaø nghieân cöùu . Phaïm truø hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch , cuõng nhö xaõ hoäi hoùa caù nhaân gaén vôùi caù theå hoùa , ngöôøi trình baøy ñaõ phaân tích ôû treân . Caù theå hoùa laø quaù trình vaø cuõng laø keát quaû cuûa söï thoáng nhaát trong xaõ hoäi , nhöõng qui ñònh veà giaù trò vaø chuaån möïc , nhöõng mong chôø caùc haønh vi nhaát ñònh cuûa caù nhaân . Ñoù laø söï xuaát hieän cuûa phaåm chaát caù nhaân vaø chaát löôïng coâng vieäc caàn thieát cho vieäc thöïc hieän toát caùc vai troø xaõ hoäi .Vôùi nhöõng ñaëc ñieåm veà nhu caàu , veà caùc tính caùch vaø phong caùch hoaït ñoäng cuûa caù theå , coù nghóa laø 1 hình thöùc nhaân caùch hoùa quaù trình thöïc hieän caùc chöùc naêng xaõ hoäi . Thöïc hieän vieäc caù theå hoùa nhôø tính linh hoaït meàn deûo cuûa caùc caù theå , khaû naêng hoaït ñoäng rieâng , ñoäc ñaùo , vieäc tính ñeán nhöõng ñaëc tröng cuûa tình huoáng , caùc tính caùch cuûa caù nhaân theå hieän trong tính saùng taïo , nhöõng phöông thöùc , phöông phaùp vaø hình thöùc hoaït ñoäng cuï theå cuûa caù nhaân . Noùi caù theå hoùa laø noùi ñeán vai troø chuû quan , tính chuû ñoäng , caùi rieâng trong quaù trình xaõ hoäi hoùa . Caù theå hoùa lieân quan ñeán nhöõng yeáu toá baûn chaát con ngöôøi veà maët sinh lyù – taâm lyù – xaõ hoäi . Ca theå lieân quan ñeán noäi dung caùc khaùi nieäm “ nhaäp noäi “ ( Noäi taâm hoùa ), söï töï theå hieän ( theå hieän ra beân ngoaøi ), söï thích nghi chuû ñoäng , söï ñieàu öùng ,… 2. Cô cheá , phöông tieän xaõ hoäi hoùa . a. Cô cheá : Xaõ hoäi hoùa caù nhaân vaø caù theå hoùa phuï thuoäc phaïm truø hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch . Veà cô cheá xaõ hoäi hoùa naøy , ôû con ngöôøi Vieät Nam caàn nhaán maïnh nhö sau : Nhöõng ñieàu kieän sinh hoïc , nhöõng ñieàu kieän moâi tröôøng töï nhieân thuaän lôïi hôn . Nhöõng ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi thoûa maõn quyeàn lôïi vaø nhöõng nhu caàu cô baûn nhaát cuûa con ngöôøi . Nhöõng ñieàu kieän vaên hoùa coù aûnh höôûng tích cöïc ñeán söï phaùt trieån nhaân caùch noùi chung , ñaëc bieät loái soáng caù nhaân vaø nhoùm xaõ hoäi . Moät neàn giaùo duïc thöïc söï tieân tieán vaø mang truyeàn thoáng daân toäc toát ñeïp , ngaøy caøng phaùt huy taùc duïng vaø ñöôïc phaùt trieån . Nhöõng ñieàu kieän giao löu vaø hôïp taùc quoác teá …. b. Caùc moâi tröôøng , hình thöùc , phöông tieän xaõ hoäi hoùa caù nhaân vaø caù theå hoùa . Xaõ hoäi hoùa caù nhaân vaø caù theå hoùa dieãn ra suoát ñôøi ngöôøi moät caùch lieân tuïc , nhöng ôû moãi löùa tuoåi , moãi quaù trình chòu taùc ñoäng cuûa nhöng phöông tieän , ñieàu kieän öu troäi , ñaëc bieät laø caùc thieát cheá , caùc moâi tröôøng xaõ hoäi hoùa . Gia ñình vaø xaõ hoäi hoùa : Con ngöôøi soáng trong moâi tröôøng xaõ hoäi ñaàu tieân laø gia ñình . Ngay töø khi hình thaønh , thai nhi ñaõ leä thuoäc maät thieát vaøo boá meï . Noù naèm trong loøng meï veà maët sinh hoïc , nhöng ñoàng thôøi noù thöøa höôûng di truyeàn veà maët xaõ hoäi . Gia ñình laø caùi noâi caàn thieát cho söï phaùt trieån cuûa treû , laøm cho söï tröôûng thaønh sinh hoïc cuûa noù vaø nhöõng moái lieân heä cuûa noù phuø hôïp vôùi moâi tröôøng . Ñoù laø giai ñoaïn xaõ hoäi hoùa ñaàu tieân . Ñieàu heát söùc quan troïng cuûa quaù trình xaõ hoäi hoùa trong khuoân khoå gia ñình laø hình thaønh nhöõng lieân heä tình caûm , moät trong nhöõng neàn taûng ñeå hình thaønh nhaân caùch . Nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi hoùa : Tieáp nhaän tri thöùc , kyõ naêng , phöông phaùp thaùi ñoä ñoái vôùi theá giôùi khaùch quan , caàn thieát ñeå laøm moät coâng vieäc tay chaân hay trí oùc trong xaõ hoäi , nghóa laø ñoùng moät vai troø vaø thöïc hieän moät chöùc naêng trong xaõ hoäi , ñoù laø moät trong nhöõng hình thöùc chuû yeáu cuûa xaõ hoäi hoùa . Tröôøng hoïc laø moät trong nhöõng thieát cheá xaõ hoäi hoùa quan troïng nhaát ñoái vôùi thanh thieáu nieân . Xaõõ hoäi hoùa vaø xaõ hoäi hoùa caù nhaân : Baûn thaân thuaät ngöõ xaõ hoäi hoùa caù nhaân ñaõ chæ ra vai troø bao quaùt roäng lôùn , saâu saéc , lieân tuïc cuûa xaõ hoäi trong vieäc thöïc hieän chöùc naêng naøy . Trong ñoù gia ñình vaø nhaø tröôøng chæ laø nhöõng boä phaän nhaát ñònh cuûa heä thoáng caáu truùc xaõ hoäi. Qui luaät veà tính qui ñònh xaõ hoäi ñoái vôùi söï hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch ñaõ khaúng ñònh ñieàu ñoù . Xaõ hoäi hoïc caøng phaùt trieån , treû em caøng tröôûng thaønh vôùi nhöõng hoaït ñoäng vaø giao löu caøng môû roäng vöôït khoûi khuoân khoå gia ñình vaø nhaø tröôøng thì taùc ñoäng xaõ hoäi hoùa cuûa xaõ hoäi caøng lôùn .Yeâu caàu caùc böôùc cuûa quaù trình xaõ hoäi hoùa caù nhaân vaø coù nhöõng vaán ñeà lôùn ñaët ra cho xaõ hoäi , trong ñoù “ Giaùo duïc xaõ hoäi “ laø moät vaán ñeà quan troïng . Vaán ñeà phi xaõ hoäi hoùa , vaán ñeà leäch chuaån nhaân caùch ,… coù nhieàu nguyeân nhaân , do nhieàu yeáu toá taùc ñoäng caû veà chuû quan laãn khaùch quan . II. Xaõ hoäi hoùa coâng taùc giaùo duïc : Xaõ hoäi hoùa coâng taùc giaùo duïc trôû thaønh moät thöïc tieãn giaùo duïc phong phuù . Vaán ñeà xaõ hoäi hoùa laø phöông thöùc coâng taùc ñang ñöôïc söû duïng trong nhieàu ngaønh vaø ñöôïc ñöa vaøo caùc taøi lieäu vaên baûn chính thöùc . Xa hoäi hoùa coâng taùc giaùo duïc thuoäc phaïm truø caùch laøm giaùo duïc ( phöông thöùc , hình thöùc , con ñöôøng hay phöông phaùp ). Vì vaäy khi noùi xaõ hoäi hoùa coâng taùc giaùo duïc töùc laø noùi xa