Tiểu luận Thiệt hại do dioxin gây ra cho dân cư và hệ sinh thái môi trường các điểm nóng- Vùng Sa Thầy- Kon Tum, A Lưới, Quảng Trị

VIỆN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ & QUẢN LÍ MÔI TRƯỜNG BÀI TIỂU LUẬN MÔI TRƯỜNG HỌC CƠ BẢN TÊN ĐỀ TÀI : THIỆT HẠI DO DIOXIN GÂY RA CHO DÂN CƯ VÀ HỆ SINH THÁI MÔI TRƯỜNG CÁC “ĐIỂM NÓNG”: VÙNG SA THẦY- KON TUM, A LƯỚI, QUẢNG TRỊ SVTH: NGUYỄN THỊ THÚY OANH MSSV: 07740661 LỚP: ĐẠI HỌC MÔI TRƯỜNG 3B GVHD: GS-TSKH LÊ HUY BÁ Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 3 tháng 7 năm 2009 Trong suốt quá trình học tập cũng như thực hiện đề tài này em đã được bạn bè tận tình giúp đỡ. Bên cạnh đó, nhà trường đã tạo điều kiện cũng như quý thầy cô đã tận tình dạy bảo hướng dẫn. Em chân thành cám ơn đến : Tất cả quý thầy cô viện khoa học công nghệ và quản lí môi trường. Các anh chị khóa trước đã tận tình hướng dẫn chúng em thực hiện đề tài này. Cùng với sự cộng tác thật nhiệt tình của các bạn. Và lòng biết ơn sâu sắc đến: GV hướng dẫn GS-TSKH Lê Huy Bá cùng quý thầy cô ở thư viện trường đã tận tình giúp đỡ em trong việc chọn đề tài cũng như tìm tài liệu phục vụ cho việc làm tiểu luận. Trong thời qian thực hiện đề tài em đã hết sức cố gắng, nỗ lực để đạt được kết quả tốt nhất. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều sai sót kính mong sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và các bạn.. Xin chân thành gởi đến quý thầy cô, bạn bè lời cám ơn chân thành nhất. Trân trọng cảm ơn. Nguyễn Thị Thúy Oanh TP.HCM, tháng 7 năm 2009. MỤC LỤC SUMARY About 80 million liters of toxic herbicides were sprayed over southern Vietnam. Mostly Agent Orange (AO) that contains dioxin compound (TCDD). Some 3.3 million hectares of natural land suffered from toxic substances and of which about 2 million hectares of inland forests have been affected at differents levels. In many forest areas repeatedly sprayed, forest ecosystems had been completely destroyed. More than 35 years have passed since AO was introduced in Vietnam, but no signs have indicated that indigenous forest trees have regrown naturally. Until today, trace of dioxin can still be found in the soil of most intensively affected areas. These dioxin contamination have had adversed impact on the environment, on the life of the inhabitants living in these sites. The rehabilitation of forests badly affected by toxic chemicals is an urgent and difficult task, and is a costly and resources - consuming process. The paper shows that till now, the Vietnamese people have made some progress in restoring the damaged environment from the war. Much more needs to be done, however, and in the mean time the available resources are very limited. MỞ ĐẦU Tài nguyên thiên nhiên là nền tảng của sự tồn tại, phát triển và thịnh vượng của đất nước. Sự thoái hoá của các hệ sinh thái tự nhiên trên trái đất là một quá trình tiếp nối, ngày càng bị tác động nhiều hơn do các hoạt động của con người, mà chiến tranh là hoạt động có tính tàn phá khốc liệt nhất. Ảnh hưởng tiêu cực của nó thể hiện ở mọi cấp độ của sự tiến hoá - từ các tổ chức tế bào đơn giản đến các loài thực vật bậc cao, thậm chí ở cả con người. Chiến tranh hủy diệt môi trường. Bom đạn thiêu đốt cây cối và làm đảo lộn dòng chảy. Không có một cuộc chiến tranh nào lại tàn phá môi trường một cách tồi tệ như chiến tranh Việt Nam. Cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam vừa qua là cuộc chiến tranh chưa từng có, đã tác động trực tiếp vào môi trường. Cuộc chiến tranh đó được thực hiện với mức độ rộng lớn khủng khiếp và kéo dài trong nhiều năm, hậu quả là đã tiêu huỷ nhiều hệ sinh thái tại nhiều vùng của Việt Nam. Những điểm nóng, nơi có nồng độ dioxin cao như các khu vực miền Trung và Tây Nguyên trong đó các vùng A Lưới – Quảng Trị, sân bay Biên Hòa, tỉnh Bình Phước, Phú Yên, Quảng Ngãi, rừng ngập mặn Cà Mau,…là những vùng thiệt hại nặng nề do chất độc dioxin mà trong chiến tranh Mỹ đã đổ xuống Việt Nam. Một sự thật hiển nhiên đã và đang làm đau lòng hàng trăm triệu người ở Việt Nam và trên thế giới chính là sự vật vã đau đớn của hàng triệu nạn nhân chất độc da cam, trong đó có hàng trăm ngàn trẻ em bị dị tật bẩm sinh. Hàng ngàn gia đình có nạn nhân chỉ sống với thực tại đầy khó khăn. Những tổn thất về vật chất và tinh thần đó không thể chỉ tính được bằng tiền. Cuộc chiến tranh hóa học ở Việt Nam đã đi vào lịch sử nhân loại như một vết thương rất khó lành. Việc làm thế nào để có một môi trường trong sạch hơn và hạn chế đến mức tối thiểu “những nỗi đau da cam (dioxin)” là một bài toán khó chưa tìm ra lời giải không những đối với các nhà Môi trường Việt Nam mà còn là của toàn dân tộc, của toàn nhân loại trên thế giới. Vì vậy nhân dịp làm đề tài về môi trường học tôi đã chọn làm đề tài về dioxin, với mong muốn giúp các bạn hiểu được phần nào đó tác hại của dioxin và thiệt hại do nó gây ra, cũng để phần nào đó các bạn hiểu đươc nỗi đau mà chiến tranh hoá học đã gây ra. Cuộc chiến tranh khốc liệt đã đi qua, nhưng hơn 15 triệu tấn bom đạn cùng với gần 100 nghìn tấn chất độc hóa học đang để lại nhiều vết tích trên mỗi mét đất và di chứng cho nhân dân Việt Nam. Những hố bom và tiềm ẩn chất độc hóa học vẫn còn đó ở những làng quê Việt Nam, những con người hằng ngày gánh chịu nỗi đau ra cam. Và thảm họa da cam tiếp tục tàn phá dân tộc Việt Nam cho đến tận ngày nay và rất có thể cả sau này nữa. Chúng ta cùng nhau thông cảm và chung tay giúp đỡ những người bị nhiễm độc. NỘI DUNG Tổng quan về dioxin Định nghĩa Dioxin là thuật ngữ để chỉ một nhóm hợp chất hoá học có cấu trúc hoá học nhất định,có tác dụng rất độc hại đối với con người va các loại động vật có vú. Dioxin là tên gọi chung của một nhóm hàng trăm các hợp chất hóa học tồn tại bền vững trong môi trường cũng như trong cơ thể con người và các sinh vật khác. Chúng là các hợp chất thơm polychlorin có đặc tính vật lý, hoá học và cấu trúc tương tự, Dioxin hiện được dùng để chỉ hàng trăm chất hóa học có mặt trong môi trường. Cấu trúc của dioxin : Công thức phân tử C12H4O2C14 đọc tên là 2,3,7,8 tetrachlorodibenzo-p-dioxin. Các hợp chất xếp trong lớp các chất tương tự dioxin (dioxin-like compounds) có 30 hợp chất. và được xếp vào ba nhóm: nhóm 1 bao gồm các polychlorinated dibenzo-p-dioxin (PCDDs) Trong nhóm hóa học đó, thành phần độc nhất là TCDD (2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin). Một số chất trong nhóm PCDD: Nhóm 2 gồm các polychlorinated dibenzofuran (PCCDs) Nhóm 3 gồm các polychlorinated biphenyls (PCBs).. Để so sánh mức độ gây độc của các chất, tổ chức Y tế thế giới (WHO) dùng chỉ số TEFs (toxic equivalance factors) để đánh giá. Hiện tại 2,3,7,8 tetrachlorodibenzo-p-dioxin (tên gọi tắt là TCCD) được đánh giá có mức độ gây độc cao nhất trong tất cả các chất trên. Trong chiến dịch khai quang, Mỹ đã rải 15 loại độc chất xuống lãnh thổ Việt Nam như: CĐMDC (Agent orange - chiếm 64%), chất độc màu trắng (Agentwhite - chiếm 27%), chất độc màu xanh (Agent blue, green - chiếm 8,7%), chất độc màu tím (Agent pink - chiếm 0,6%). Nói đến độc chất dioxin, nhiều người thường đồng hóa nó với CĐMDC (Agent orange), lầm tưởng hai chất trên là một. Nhưng thực ra, dioxin chỉ là một thành phần hóa học chính trong CĐMDC. Dioxin được các nhà nghiên cứu đánh giá là một trong những độc chất nguy hiểm nhất mà con người tạo ra và biết đến, nó có thể làm cây cối cháy trụi lá, làm cho con người phơi nhiễm bị ung thư phổi, ung thư máu, có tính chất di truyền từ bố mẹ sang con, gây dị thai, thai chết lưu trong bụng mẹ và dị dạng bẩm sinh... Phân loại Chất độc diệt cây (antiplant) Là những chất độc hóa học thường được sử dụng dưới dạng bột, keo, dung dịch và được phun rải bằng các phương tiện trên không hoặc trên bộ … để phá hoại mùa màng hoặc các thảm thực vật, nhiều loại chất độc còn gây tổn thương cho con người và động vật. Chất độc diệt cây chủ yếu là chất độc da cam, chất trắng, chất xanh, chất hồng, chất đỏ tía… Chúng được gọi với cái tên như thế là theo màu của các vệt sơn quanh các thùng chứa nhưng khi phun dải đều có màu trắng. Chất trắng (White) Một chất diệt cây có tác dụng làm khô kiệt đất đai, diệt cỏ và có khả năng tồn tại lâu trong đất. Kết quả thí nghiệm của trường Đại học Yale (Mỹ) cho thấy: sau 467 ngày hàm lượng chất trắng còn lại trong đất là 80- 96,6%. Chất trắng được sử dụng thí nghiệm ở miền Nam Việt Nam từ năm 1967 và có hiệu quả hơn so với chất đỏ tía (Purle) và da cam (Orange), sau đó được sử dụng với quy mô lớn để triệt hại rừng già ở dạng dung dịch nước, nồng độ 25%; gây hại cho nhiều loài thực vật thân gỗ mạnh hơn chất da cam và chỉ phun một lần là đủ triệt phá rừng. Do khả năng tích tụ trong các lớp đất sâu, nên có thể diệt cả những cây có dễ ăn sâu, liều lượng sử dụng 15- 16 kg/ ha. Chất xanh ( Blue) Chất này tác động lên thực vật bằng cách rút nước của lá cây, gây héo úa mạnh đối với cay cối. Lá cây gặp chất độc bị khử nước, cuộn tròn lại và rụng trong vòng từ 2- 4 ngày. Để triệt phá toàn bộ sự sinh trưởng quân đội Mỹ đã phun dải nhiều lần với liều lượng 8 kg/ ha. Đối với cây lúa nước, chất xanh gây ảnh hưởng xấu đến quá trình tạo hạt, cây vẫ có vẻ phát triển bình thường, liều lượng để sử dụng diệt cây lúa nước từ 3- 4kg / ha. Chất hồng (Pink) Chất diệt cây loại lá rộng. Liều lượng sử dụng làm dụng lá 18- 36 kg/ha, diệt cây lá rộng 12kg / ha, diệt cây lúa nước từ 30-60 kg/ha. Chất đỏ tía ( Purple) Loại cây sú vẹt, đước rất nhạy cảm với chất đỏ tía lá rụng hoàn toàn sau một tuần bị phun dải, thường dùng với liều lượng 28 lít /ha. Chất đỏ tía được quân đội Mỹ sử dụng những năm đầu của cuộc chiến tranh hóa học với 645.000-lít. Chất da cam (Orange) Là chất độc diệt cây có độc tính cao, và được sử dụng nhiều nhất ở Việt Nam, ở dạng lỏng sánh như dầu, màu nâu thẫm, không tan trog nước, tan trong diesel và mỡ, dễ xâm nhập vào màng tế bào của lá, đặc biệt là loài cây lá kép. Chất da cam tương tác với hệ men của cây, ức chế quá trình quang hợp, làm ngừng trệ hình thành chất diệp lục làm rối loạn điều tiết sinh trưởng, gây xoắn lá, xoắn cành rễ, nứt vỏ thân cành. Úa đỏ, khô cành lá, quả cây ngừng lớn và chết. Chất da cam chia làm ba loại như sau: da cam I, da cam II, và siêu da cam( hỗn hợp của hai chất da cam II và chất trắng). Chất độc  da cam được cấu tạo bởi 2 phân tử n-butyl ester, 2,4 D và 2,4,5 T. Việc sản xuất ra 2,4,5 T vô tình đã sản sinh ra chất gây ô nhiễm được biết tới với tên hoá học TCDD, thường được gọi là dioxin. Từ những năm 1950 người ta đã biết dioxin là sản phẩm phụ của chất phênon khử trùng như 2,4,5-T. Dioxin là một loại lipid có thể hòa tan. Bảng số lượng hóa chất quân đội Mỹ dùng trong chiến tranh Việt Nam 1962-1971 HÓA CHẤT SỐLƯỢNG (lít) P. Trăm (%) Màu da cam - Agent Orange 49.268.937 64% Màu trắng - Agent White 20.556.525 26,7% Màu xanh - Agent Blue 4.741.381 6,2% Màu xanh lá cây - Agent Green 1.892.773 2,5% Màu tím – Agent pink 495.190 0,6% Tổng số 76.954.806 100% Thiệt hại do chất độc da cam Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, khu vực Tây Nguyên nói riêng và cả nước Việt Nam nói chung phải hứng chịu một lượng độc chất rất lớn do Mỹ rải xuống, có lẽ là lớn nhất trong lịch sử chiến tranh thế giới đó là chất độc màu dacam/dioxin.Những tưởng rằng 35 năm sau khi cuộc chiến kết thúc, ảnh hưởng của chất độc đó sẽ không còn nhiều nữa. Nhưng trên thực tế, những di chứng mà chất độc màu da cam (CĐMDC) và dioxin để lại vô cùng to lớn, hàng vạn nạn nhân CĐMDC/ dioxin Việt Nam đã chết; đồng thời hàng triệu nạn nhân có con và cháu sinh ra bị dị tật bẩm sinh; nhiều phụ nữ không được hưởng hạnh phúc làm mẹ, rơi vào tuyệt vọng khi sinh ra những đứa con bệnh tật, dị dạng không ra hình người. Cho đến nay, hàng triệu nạn nhân Việt Nam vẫn đang hàng ngày phải vật lộn với những cơn đau mà di chứng CĐMDC/dioxin để lại, họ mất mát và đau khổ cả về vật chất và tinh thần. Ảnh hưởng của chất độc da cam/dioxin vô cùng to lớn, tác động tới con người, môi trường sinh thái. Trong đó, ảnh hưởng nặng nhất để lại cho chúng ta là hiện nay Việt Nam có hơn ba triệu người là nạn nhân của chất độc da cam/dioxin. Có nhiều người đã chết do dioxin. Nhiều người mắc bệnh hiểm nghèo hiện vẫn đang phải từng ngày từng giờ đối mặt với tử thần. Hàng nghìn người bị phơi nhiễm và là nạn nhân CÐDC/dioxin. Có một xóm nhỏ chỉ hơn 20 gia đình, nhưng tới hơn mười hộ có người bị nhiễm chất độc. Có gia đình sáu người con thì bốn người bị di chứng CÐDC... Có thể nói họ là những người mỏi mòn, đau khổ nhất trần gian này. Hiện nay, các cựu chiến binh của Việt Nam tham gia chiến trường miền nam Việt Nam hầu hết bị phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin. Sức khỏe của họ giảm sút nghiêm trọng và gần đây nhất bệnh tật của họ phát triển như bệnh ung thư, bệnh tiểu đường, áp huyết và các bệnh khác. Nghiêm trọng hơn, một số lớn cựu chiến binh sinh ra những đứa con tàn tật ngay từ khi được sinh ra hoặc sống mà không thể tự chăm sóc bản thân mình. Hiệu ứng với sức khỏe con người Tác hại của dioxin trên cơ thể con người được tính bằng ppt (picrogram - phần tỷ của miligram), và một người khỏe mạnh, chỉ cần nhiễm vài ppt là đã ảnh hưởng đến nhiều bộ phận. Hơn nữa, thời gian bán hủy của dioxin trong cơ thể con người được ước tính từ 12 đến 20 năm. Nếu một người sống trong vùng bị rải dioxin vào năm 1970 - và bị nhiễm 200 ppt chẳng hạn, thì 12 năm sau - nghĩa là năm 1982, số lượng này còn 100 ppt. 12 năm sau nữa - năm 1994, nó còn 50 ppt và đến năm 2006, lượng dioxin vẫn còn 25ppt - nghĩa là vẫn thừa để sinh ra các bệnh ung thư, hoặc con cái bị dị tật. Vì nó tồn lưu lâu dài, và có tính chất lipophilic (nghĩa là dioxin có thể bám chắc vào mỡ người), nó đi vào thức ăn và nằm trong các cơ quan nội tạng động vật, cả trong sữa và máu người. chất da cam và dioxin có liên quan đến nhiều loại ung thư, bệnh về miễn dịch và dị tật bẩm sinh spina bifida. Chứa chất da cam và bệnh đái đường týp 2 cũng có mối liên hệ với nhau. Bị nhiễm chất độc da cam [NguồnGSGP]                               Việt Nam có khoảng 5 triệu người bị nhiễm dioxin mà hậu quả là các chứng bệnh ung thư, từ ung thư gan đến ung thư dạ dày, ung thư buồng trứng... Bên cạnh đó còn có gần 150 nghìn trẻ em sinh ra bị dị tật như không có mắt; hệ cơ, xương không hoạt động hoặc hoàn toàn không nhận thức  được với cuộc sống quanh mình... Hiện nay chưa có tài liệu nào xác nhận, công bố chính xác ngưỡng gây bệnh của Dioxin với cơ thể con người, chỉ biết rằng giới hạn Dioxin an toàn trong con người khoảng dưới 5 ppt. Các biểu hiện nhiễm độc tức thời và lâu dài do Dioxin gây nên đã được y văn thế giới mô tả đầy đủ và tỉ mỉ, trong đó có các biểu hiện được coi là đặc thù của sự nhiễm độc như: Chloracne (là một bệnh ngoài da mãn tính có các mụn trứng cá do Clo, làm biến dạng mặt, được coi là một biểu hiện bệnh lý đặc trưng gây nên bởi Dioxin), sạm da chậm, suy nhược cơ thể, ung thư (sacôm mô mềm, u lym pho không Hodgkin, bệnh Hodgkin, ung thư vú, đặc biệt là ung thư gan và đường hô hấp).... Trong bệnh học của người, mỗi cá nhân phản ứng lại với các tác nhân gây bệnh một cách khác nhau và có những biểu hiện khác nhau, làm cho việc đánh giá thống kê gặp nhiều khó khăn. Các nhà khoa học trên thế giới và Việt Nam đều thống nhất cho rằng các chất diệt cỏ đã gây ra tác động lên nhiễm sắc thể của người, gây các biến cố sinh sản, các dị dạng ở thai nhi và các ung thư cũng như các dị tật bẩm sinh khác. Các cựu chiến binh ở Việt Nam bị nhiễm CĐHH một thời gian dài trong các năm chiến tranh có thể truyền lại cho thế hệ thứ hai các dị tật bẩm sinh (DTBS). Tỷ lệ sinh quái thai trong các gia đình cựu chiến binh Việt Nam cao hơn trong các gia đình bình thường. CDC/Dioxin tác động trên cơ thể con người gây ra các tai biến sinh sản trầm trọng như chửa trứng- ung thư màng nuôi, sẩy thai tự nhiên, thai đẻ non, thai chết lưu, tỷ lệ đẻ con bị DTBS ở những vùng bị rải nặng cao gấp 5 đến 10 lần những vùng không bị rải. CDC/Dioxin làm giảm sức đề kháng con người, do đó các bệnh mãn tính và nhiễm trùng phát triển mạnh hơn, ví dụ các bệnh nội tiết (đái đường, bướu giáp trạng), ung thư (gan, đường hô hấp).... Dioxin khi vào cơ thể người sẽ làm các nhiễm sắc thể bị gẫy, biến dạng mà bản chất là sự thay đổi cấu trúc axit amin (ADN, ARN) dẫn tới hiện tượng dị tật, dị dạng và di truyền cho các thế hệ con cháu sau này. Bình thường, dị tật trong xã hội nào cũng có, nhưng dị tật ở vùng bị rải CDC có đặc điểm: Đa dị tật trong một cơ thể; xẩy ra ở nhiều trẻ trong một gia đình; tính chất dị tật nặng; có khả năng truyền cho các thế hệ sau. Trên thực tế ở Việt Nam mới chỉ quan sát được sự di truyền này ở đời con, cháu (F1, F2) của các cựu chiến binh vì chưa xuất hiện F3 (chắt) nên chưa quan sát được. Ở những vùng bị rải CDC, tỷ lệ chết của trẻ em dưới 1 tuổi tăng cao (đây là một trong những thước đo để đánh giá độ nhiễm Dioxin). Theo số liệu điều tra ở 2 xã bị rải là Tân Uyên (sông Bé), Cần Giờ (thành phố Hồ Chí Minh) và 1 xã không bị rải là Mỹ Thạnh (An Giang) thì tỷ lệ tử vong của các xã bị rải là 4-6%, xã không bị rải là 2% (năm 1966 đến năm 1970). Các nghiên cứu trên cựu chiến binh (đối tượng có nguy cơ cao) cho thấy tỷ lệ mắc các rối loạn hệ thống thần kinh trung ương và ngoại biên rất cao, thường biểu hiện đau tê bại 1 bên người, nhức đầu mãn tính, kinh niên.... Dị tật nứt gai cột sống ở những con của cựu chiến binh sống trong vùng bị rải ở tuổi trưởng thành cao gấp 1,5 đến 2 lần so với con những cựu chiến binh sống ở vùng không rải CDC. Đây là một DTBS đã được thế giới công nhận gây ra do ảnh hưởng của CDC. Có thể thống kê các loại DTBS thường gặp ở các nạn nhân bị hậu quả CDC là: Chậm phát triển trí tuệ; câm- điếc; hội chứng Down; điếc; lác mắt; câm; động kinh; chậm phát triển thể lực; không mọc tóc; sần mặt; bạc tóc; sứt môi- hở vòm miệng; sụp mi mắt; không có tai; dị dạng các chi (khoèo, teo cơ, liệt, dị dạng các chi, vẹo bàn chân, thừa ngón, thiếu ngón, thừa- dính ngón). Các loại ung thư: Phế quản, thanh quản, phổi, khí quản (trong vòng 30 năm kể từ ngày rời khỏi Việt Nam); tuyến tiền liệt, Hodgkin, Non Hodgkin lymphoma, da u tuỷ, ung thư mô mềm, phế nang, mạch máu, tế bào sáng của gân, biểu mô, ung thư trẻ em có tính di truyền, u ác người lớn... (không đòi hỏi thời gian). Những bệnh khác ngoài ung thư đòi hỏi thời gian: Thần kinh ngoại biên cấp và bán cấp (các triệu chứng xuất hiện sau 1 tháng tiếp xúc CDC và đã được điều trị trong vòng 2 năm kể từ khi có triệu chứng đầu tiên); bệnh nhiễm Chloracne (1 năm phục vụ ở Việt Nam); vàng da chậm (1 năm phục vụ ở Việt Nam); tật của trẻ em là con các cựu chiến binh có thời gian phục vụ ở Việt Nam; nứt gai đốt sống ( trẻ sinh sau khi cựu chiến binh lần đầu tới Việt Nam). Những bệnh và tật có nhiều khả năng được xác nhận trong tương lai: Không bình thường về số lượng và chất lượng tinh trùng; sinh con dị tật (ngoài nứt gai đốt sống); ung thư xương, máu, mũi, họng, thận, da, vú, gan mật, cơ quan sinh sản; rối loạn hệ thống thần kinh mãn tính, hô hấp, tuần hoàn, tinh thần kinh bẩm sinh, hệ miễn dịch, chuyển hoá và tiêu hoá; sẩy thai tự nhiên. Những người sống ở khu vực bị rải CDC và những người đi vào vùng bị rải trong khoảng thời gian từ 1961 đến 1971 đều bị nhiễm CDC, tức là nạn nhân của CĐHH, nhưng không phải tất cả đều bị hậu quả CDC. Bởi chất Dioxin chỉ có tác động trên một cơ thể đã có biến đổi sẵn, nghĩa là suy yếu hoặc có sẵn những yếu tố bất thường có thể phối hợp tác động với Dioxin, tác động như một chất gây ung thư cộng hưởng với một chất men gây ung thư có sẵn trong cơ thể. Còn trên một cơ thể khoẻ mạnh, tác động của Dioxin chưa rõ rệt. Các cựu chiến binh miền Nam và cựu chiến binh ở miền Bắc phục vụ chiến trường miền Nam trong những năm kháng chiến, cũng như nhân dân sống trên các địa phương khác nhau ở miền Nam Việt Nam đều có nồng độ dioxin cao hơn rõ rệt so với người không bị tiếp xúc như cư dân ở các tỉnh miền Bắc không bị tác hại của cuộc chiến hóa học. Hơn 35 năm đã trôi qua kể từ khi Mỹ buộc phải dừng việc phun rải độc chất xuống lãnh thổ Việt Nam, mặc dù phải gánh chịu vô vàn sự đau khổ và bệnh tật, các nạn nhân CĐMDC Việt Nam vẫn không nhận được sự giúp đỡ nào từ phía Mỹ, đặc biệt là từ 37 công ty và tập đoàn sản xuất hóa chất dùng làm vũ khí bán cho Bộ Quốc phòng Mỹ. So sánh các làng không bị ảnh hưởng của Chất độc  da cam ở miền Bắc và các làng chịu ảnh hưởng ở miền Nam và cho thấy tại các làng chịu ản