Tiểu luận Thực trạng thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam giai đoạn 2008-2010 và một số giải pháp phát triển thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam thời gian tới

MỤC LỤC 1 LỜI MỞ ĐẦU 3 PHẦN I : LÝ LUẬN CHUNG VỀ BẢO HIỂM 5 1.1. Nguồn gốc của bảo hiểm nhân thọ………………………………..….5 1.2. Vai trò của bảo hiểm nhân thọ. 6 1.2.1. Đối với cá nhân. 6 1.2.2. Đối với gia đình. 6 1.2.3. Đối với xã hội 7 1.3. B¶n chÊt cña b¶o hiÓm 7 1.4. Nguyên tắc trong bảo hiểm nhân thọ. 8 1.5. Các nghiệp vụ của bảo hiểm nhân thọ. 9 1.5.1. Bảo hiểm trọn đời. 9 1.5.2. Bảo hiểm sinh kỳ. 9 1.5.3. Bảo hiểm tử kỳ. 9 1.5.4. Bảo hiểm hỗn hợp 9 1.5.5. Bảo hiểm trả tiền định kỳ 9 1.5.6. Bảo hiểm hưu trí 10 1.5.7. Bảo hiểm liên kết đầu tư. 10 1.6. Vµi nÐt vÒ LuËt kinh doanh B¶o hiÓm cña ViÖt Nam. 10 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2008 – 2010. 14 2.1. Sự hình thành của thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam . 14 2.2.C¸c c«ng ty kinh doanh b¶o hiÓm nh©n thä t¹i ViÖt Nam. 15 2.2.1. C«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam (B¶o ViÖt) 16 2.2.2. C«ng ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Vietcombank Cardif (VCLI) 17 2.2.3 . C«ng ty TNHH b¶o hiÓm Prudential 18 2.2.4. C«ng ty TNHH b¶o hiÓm quèc tÕ Mü (AIA) 19 2.2.5. C«ng ty TNHH b¶o hiÓm Manulife 20 2.2.6. Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ ACE (ACE Việt nam) 21 2.2.7. C«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä Dai – Ichi life ViÖt Nam (mua lại Bảo Minh – CMG) 23 2.2.8. Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Prevoir Việt Nam 24 2.2.9. Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Great Eastern Việt Nam 25 2.2.10. Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Cathay Việt Nam. 26 2.2.11. Công ty Bảo hiểm nhân thọ Korea Life VN. 26 2.2.12. Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Fubon Việt Nam. 26 2.3. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam thêi gian qua . 27 2.3.1. Doanh thu phí bảo hiểm thị trường bảo hiểm nhân thọ giai đoạn năm 1996 – 2010. 28 2.3.2.ThÞ phÇn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä. 30 2.3.3 . Kªnh ph©n phèi s¶n phÈm b¶o hiÓm nh©n thä - ®¹i lý b¶o hiÓm. 32 2.4. Ho¹t ®éng ®Çu t­ 37 2.5. Ho¹t ®éng c¹nh tranh 40 2.6. C«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vµ hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy 42 2.7. Hîp t¸c quèc tÕ 44 2.8. Nhận xét chung. 45 2.8.1 . Những mặt đạt được. 45 2.8.2. Hạn chế. 45 PHẦN III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGÀNH BẢO HIỂM NHÂN THỌ VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI. 47 3.1. Định hướng phát triển của bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam trong thời gian tới. 47 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh b¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam thêi gian tíi. 48 3.2.1. VÒ phÝa nhµ n­íc 48 3.2.2. VÒ phÝa c¸c c«ng ty b¶o hiÓm 49 3.2.3. VÒ phÝa hiÖp héi b¶o hiÓm ViÖt Nam 50 KÕT LUËN 51 TµI LIÖU THAM KH¶O. 52 LỜI MỞ ĐẦU KÓ tõ sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (1986), ViÖt Nam b­íc sang mét thêi kú ph¸t triÓn míi. Sù chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· ®em l¹i nhiÒu thµnh tùu kinh tÕ - x· héi to lín cho ®Êt n­íc. NhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ ®­îc ®Èy m¹nh, ®êi sèng nh©n d©n còng ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®ã, b¶o hiÓm ®· vµ ®ang chøng minh ®­îc vai trß tÝch cùc cña m×nh ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh nãi riªng còng nh­ víi cuéc sèng nãi chung. §ång thêi, b¶o hiÓm còng ®· trë thµnh mét ngµnh kinh doanh giµu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn, thu hót rÊt nhiÒu lao ®éng. Ngµnh b¶o hiÓm n­íc ta míi thùc sù b¾t ®Çu ph¸t triÓn tõ c¸ch ®©y kho¶ng 18 n¨m khi thÕ ®éc quyÒn kinh doanh b¶o hiÓm ®­îc xo¸ bá theo nghÞ ®Þnh 100 CP ®­îc ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 18/12/1993. KÓ tõ ®ã ®Õn nay, ngµnh b¶o hiÓm ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng kÓ vµ nÕu ®­îc ph¸t triÓn ®óng h­íng, ngµnh sÏ gãp phÇn rÊt tÝch cùc vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trong thÕ kû míi. ViÖc t×m hiÓu thùc tr¹ng t×nh h×nh kinh doanh b¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam ®Ó tõ ®ã, ®­a ra ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn ngµnh b¶o hiÓm nh©n thä trong giai ®o¹n tíi lµ rÊt cÇn thiÕt. Tuy nhiªn trong những năm gần đây khi mà nền kinh tế của Việt Nam có nhiều bước phát triển mạnh mẽ, đời sống của người dân được nâng lên thì nhu cầu về bảo hiểm nhân thọ ngày càng tăng lên. Vì vậy ngày càng xuất hiện nhiều doanh nghiệp bảo hiểm trên thị trường kinh doanh nhiều lĩnh vực khác nhau. Ho¹t ®éng b¶o hiÓm nh©n thä tr­íc hÕt lµ kh¾c phôc hËu qu¶ tµi chÝnh cña rñi ro. Khi mét rñi ro x¶y ra th× nã mang ®Õn nh÷ng bÊt h¹nh cho mäi ng­êi vµ ®i ®«i víi nã lµ khã kh¨n vÒ mÆt tµi chÝnh. Vµ h¬n lóc nµo hÕt c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cÇn ®Õn nguån tµi chÝnh kÞp thêi ®Ó bï ®¾p thiÖt h¹i lÊy l¹i c©n b»ng, æn ®Þnh tµi chÝnh. Vµ sù cã mÆt cña b¶o hiÓm nh©n thä ®¸p øng yªu cÇu ®ã mét c¸ch nhanh nhÊt. V­ît trªn c¶ ý nghÜa “ tiÒn b¹c”, b¶o hiÓm mang ®Õn tr¹ng th¸i an toµn vÒ tinh thÇn, gi¶m bít sù lo ©u tr­íc rñi ro bÊt tr¾c cho ng­êi ®­îc b¶o hiÓm. §ã còng lµ ý nghÜa nh©n v¨n cña b¶o hiÓm nh©n thä trong x· héi hiÖn ®¹i. NhËn thøc râ tÇm quan träng ®ã , em xin ®­îc chän nghiªn cøu ®Ò tµi “Thùc tr¹ng thÞ tr­êng b¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2008 - 2010 vµ mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr­êng b¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam thêi gian tíi ” , kÕt cÊu cña bµi tiÓu luËn nh­ sau: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ b¶o hiÓm nh©n thä. PhÇn II: Thùc tr¹ng thÞ tr­êng b¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam giai ®o¹n 2008 – 2010 . PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn thÞ tr­êng b¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam thêi gian tíi . Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc thùc tÕ còng nh­ nguån tµi liÖu, bµi tiÓu luËn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong sÏ nhËn ®­îc ý kiÕn chØ b¶o, ®ãng gãp tõ phÝa c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ò tµi tiÓu luËn cña m×nh. PHẦN I : LÝ LUẬN CHUNG VỀ BẢO HIỂM 1.1. Nguồn gốc của bảo hiểm nhân thọ. Thời xưa, hàng hóa thường được vận chuyển bằng đường hàng hải. Các chuyến tàu có thể gặp những điều không may trong chuyến hải trình như cướp biển, đá ngầm, bão táp… Các thương nhân rất lo lắng cho mỗi chuyến hàng. Bởi vì họ có thể bị phá sản do mất hết hàng hóa nếu tàu của họ gặp phải rủi ro. Các thương nhân có cùng lo lắng như nhau, cuối cùng họ cũng nghĩ ra một cách đó là chia đều hàng hóa ra nhiều chiếc tàu có cùng lịch trình, để chẳng may có chiếc tàu nào gặp tai nạn thì họ cũng chỉ mất có một phần hàng hóa, chứ không mất trắng và bị phá sản. Nhưng cách làm này cũng có điều bất tiện, họ phải tìm những chuyến tàu có cùng lịch trình, cùng tải trọng, giá trị hàng hóa cũng phải tương đương nhau…Nên họ nghĩ ra một cách khác hay hơn, thuận tiện hơn: đóng tiền cho một người trung gian, nếu như có tàu nào gặp rủi ro thì người trung gian sẽ trao số tiền đóng góp đó cho chủ của con tàu gặp nạn. Từ đó bảo hiểm phi nhân thọ ra đời. Như vậy mất mát về hàng hóa đã được bù đắp, còn những thủy thủ trên tàu thì sao? Để bù đắp tài chính cho các gia đình thủy thủ gặp rủi ro, họ cũng làm tương tự như với hàng hóa, tức là họ góp tiền để nếu có người thủy thủ nào ra đi… mà không quay trở về nữa thì cũng có một số tiền gửi đến lo cho gia đình và vợ con của họ. Từ đó bảo hiểm nhân thọ ra đời và phát triển cho đến ngày nay. 1.2. Vai trò của bảo hiểm nhân thọ. 1.2.1. Đối với cá nhân. Bảo hiểm nhân thọ còn là quỹ tiết kiệm cho tương lai học vấn của con em. Chăm lo cho tương lai học vấn của con trẻ là mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ. Để thực hiện được mục tiêu đó các bậc cha mẹ phải chuẩn bị trước một khoản tài chính nhất định. Với bảo hiểm nhân thọ các bậc cha mẹ sẽ được tham gia một chương trình tài chính mà theo đó: giúp tích lũy có kỷ luật để có một khoản tiền lớn chăm lo cho tương lai học vấn của con cái. Bảo hiểm nhân thọ mang lại những hỗ trợ về chi phí hậu sự hay để lại di sản thừa kế. Bảo hiểm nhân thọ đảm bảo rằng khi đã có tuổi, khách hàng sẽ luôn có một khoản tiền để trang trải những chi phí thuốc men, lo hậu sự, hay để lại một di sản thừa kế cho con cháu. Bảo hiểm nhân thọ giúp đảm bảo vững chắc hơn nguồn tài chính khi về hưu, thanh thản an hưởng tuổi già bên con cháu. Với nguồn tài chính độc lập, khách hàng là những người đã đến tuổi hưu trí có thể thực hiện công việc kinh doanh nhỏ để có thêm thu nhập; trang trải thuốc men, viện phí; thực hiện những chuyến đi tham quan, du lịch. Bảo hiểm nhân thọ là kênh đầu tư sinh lời. Bên cạnh những sản phẩm bảo hiểm truyền thống, bảo hiểm nhân thọ còn có loại hình bảo hiểm liên kết đầu tư. Loại hình bảo hiểm này cho phép người tham gia bảo hiểm: đáp ứng nhu cầu đầu tư; tiếp cận với các danh mục đầu tư được đa dạng hóa; tiếp cận với các dịch vụ quản lý đầu tư chuyên nghiệp. 1.2.2. Đối với gia đình. Bảo hiểm nhân thọ đảm bảo an toàn về tài chính cho những người phụ thuộc. Người trụ cột là chỗ dựa về tài chính cũng như tinh thần cho những người thân, người phụ thuộc trong gia đình. Tham gia bảo hiểm nhân thọ là cách để người trụ cột thể hiện trách nhiệm với người thân bởi lẽ: giúp đảm bảo khoản chi phí tài chính để khắc phục tổn thất khi người trụ cột gặp rủi ro; giúp duy trì mức sống ổn định cho gia đình khi những rủi ro bất ngờ ập đến. Tham gia Bảo hiểm nhân thọ còn là xây dựng quỹ tiết kiệm dài hạn cho những kế hoạch của cá nhân và gia đình. Bảo hiểm nhân thọ giúp mỗi cá nhân và gia đình thực hiện những chương trình tiết kiệm dài hạn thuận tiện và có kỷ luật. Chỉ cần để dành những khoản tiền nhỏ đều đặn, bạn có thể thực hiện những kế hoạch cho tương lai như: lập gia đình; mua nhà; mua xe; hay những mong muốn khác. 1. 2.3. Đối với xã hội Hơn thế nữa, bảo hiểm nhân thọ cũng góp phần tạo sự ổn định và phát triển bền vững cho xã hội với vai trò là một hình thức an sinh xã hội bổ sung. Huy động vốn để đầu tư cho những dự án trung và dài hạn nhằm góp phần phát triển đất nước. Giảm gánh nặng ngân sách quốc gia trong việc chăm lo người già, và những người phụ thuộc khi người trụ cột trong gia đình qua đời. Tạo công ăn việc làm cho nhiều người lao động. 1.3. B¶n chÊt cña b¶o hiÓm B»ng sù ®ãng gãp cña sè ®«ng ng­êi vµo mét quÜ chung, khi cã rñi ro, quÜ sÏ cã ®ñ kh¶ n¨ng trang tr¶i vµ bï ®¾p cho nh÷ng tæn thÊt cña sè Ýt. Mçi c¸ nh©n hay ®¬n vÞ chØ cÇn ®ãng gãp mét kho¶n tiÒn trÝch tõ thu nhËp cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Khi tham gia mét nghiÖp vô b¶o hiÓm nµo ®ã, nÕu gÆp tæn thÊt do rñi ro ®­îc b¶o hiÓm g©y ra, ng­êi ®­îc b¶o hiÓm sÏ ®­îc båi th­êng. Kho¶n tiÒn båi th­êng nµy ®­îc lÊy tõ sè phÝ mµ tÊt c¶ nh÷ng ng­êi tham gia b¶o hiÓm ®· nép. TÊt nhiªn, chØ cã mét sè ng­êi tham gia b¶o hiÓm gÆp tæn thÊt, cßn nh÷ng ng­êi kh«ng gÆp tæn thÊt sÏ mÊt kh«ng sè phÝ b¶o hiÓm. Nh­ vËy, cã thÓ thÊy, thùc chÊt cña b¶o hiÓm lµ viÖc ph©n chia tæn thÊt cña mét hoÆc mét sè ng­êi cho tÊt c¶ nh÷ng ng­êi tham gia b¶o hiÓm cïng chÞu. Do ®ã, mét nghiÖp vô b¶o hiÓm muèn tiÕn hµnh ®­îc ph¶i cã nhiÒu ng­êi tham gia, tøc lµ, b¶o hiÓm chØ ho¹t ®éng ®­îc trªn c¬ së luËt sè ®«ng ,cµng nhiÒu ng­êi tham gia th× x¸c suÊt x¶y ra rñi ro ®èi víi mçi ng­êi cµng nhá vµ b¶o hiÓm cµng cã l·i. Víi h×nh thøc sè ®«ng bï cho sè Ýt ng­êi bÞ thiÖt h¹i, tæ chøc b¶o hiÓm sÏ gióp gi¶m thiÓu thiÖt h¹i kinh tÕ cña tõng c¸ nh©n hay ®¬n vÞ khi gÆp rñi ro, tiÕt kiÖm ®­îc nguån chi cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Nh­ vËy, thùc chÊt mèi quan hÖ trong ho¹t ®éng b¶o hiÓm kh«ng chØ lµ mèi quan hÖ gi÷a ng­êi b¶o hiÓm vµ ng­êi ®­îc b¶o hiÓm, mµ suy réng ra, nã lµ tæng thÓ c¸c mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ng­êi ®­îc b¶o hiÓm trong céng ®ång xoay quanh viÖc h×nh thµnh vµ sö dông quÜ b¶o hiÓm. QuÜ b¶o hiÓm ®­îc t¹o lËp th«ng qua viÖc huy ®éng phÝ b¶o hiÓm, sè ng­êi tham gia cµng ®«ng th× quÜ cµng lín. QuÜ ®­îc sö dông tr­íc hÕt vµ chñ yÕu lµ ®Ó bï ®¾p nh÷ng tæn thÊt cho ng­êi ®­îc b¶o hiÓm, kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù liªn tôc cña ®êi sèng x· héi vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh trong nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra, quÜ cßn ®­îc dïng ®Ó trang tr¶i chi phÝ, t¹o nªn nguån vèn ®Çu t­ cho x· héi. B¶o hiÓm thùc chÊt lµ hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph©n phèi l¹i tæng s¶n phÈm x· héi d­íi h×nh th¸i gi¸ trÞ, nh»m h×nh thµnh vµ sö dông quÜ b¶o hiÓm cho môc ®Ých bï ®¾p tæn thÊt do rñi ro bÊt ngê x¶y ra víi ng­êi ®­îc b¶o hiÓm, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®­îc th­êng xuyªn, liªn tôc. 1.4. Nguyên tắc trong bảo hiểm nhân thọ. Nguyên tắc chỉ bảo hiểm sự rủi ro, không bảo hiểm sự chắc : chỉ bảo hiểm một rủi ro xảy ra bất ngờ, ngẫu nhiên, ngoài ý muốn của con người chứ không bảo hiểm một cái chắc chắn xảy ra. Nguyên tắc trung thực tuyệt đối : tất cả các giao dịch kinh doanh cần được thực hiện trên cơ sở tin cậy lẫn nhau, trung thực tuyệt đối. Cả người được bảo hiểm và người bảo hiểm đều phải trung thực trong tất cả các vấn đề. Nguyên tắc quyền lợi có thể được bảo hiểm: quyền lợi có thể được bảo hiểm là lợi ích hoặc quyền lợi liên quan đến, gắn liền với, hay phụ thuộc vào sự an toàn hay không an toàn của đối tượng bảo hiểm. Nguyên tắc này chỉ ra rằng người được bảo hiểm muốn mua bảo hiểm phải có lợi ích bảo hiểm. Quyền lợi có thể được bảo hiểm có thể là quyền lợi đã có hoặc sẽ có trong đối tượng bảo hiểm. 1.5. Các nghiệp vụ của bảo hiểm nhân thọ. 1.5.1. Bảo hiểm trọn đời. Bảo hiểm trọn đời là loại hình bảo hiểm theo đó công ty bảo hiểm cam kết chi trả một khoản tiền đã được xác định trước trong trường hợp người được bảo hiểm chết vào bất kì thời điểm nào trong suốt cuộc đời người đó.1.5.2. Bảo hiểm sinh kỳ. Là nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống đến một thời hạn nhất định, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng, nếu người được bảo hiểm vẫn sống đến thời hạn được thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm. 1.5.3. Bảo hiểm tử kỳ. Là một sản phẩm mang tính chất bảo vệ thuần túy. Nếu Người được bảo hiểm không may tử vong trong thời hạn hiệu lực hợp đồng, công ty bảo hiểm sẽ chi trả ngay 100% Số tiền bảo hiểm . 1.5.4. Bảo hiểm hỗn hợp; Bảo hiểm hỗn hợp là loại hình bảo hiểm kết hợp trường hợp sống và trường hợp chết. Theo đó, công ty bảo hiểm cam kết chi trả một khoản tiền đã được ấn định trong trường hợp người được bảo hiểm còn sống đến khi hết hạn hợp đồng hoặc khi người được bảo hiểm bị tử vong trong thời hạn hợp đồng. 1.5.5. Bảo hiểm trả tiền định kỳ; Là nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống đến một thời hạn nhất định; sau thời hạn đó doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm định kỳ cho người thụ hưởng theo thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm 1.5.6. Bảo hiểm hưu trí Bảo hiểm hưu trí là một chương trình tài chính đặc biệt được thiết lập giúp chúng ta tích lũy tiền cho ngày về hưu và chuyển đổi số tiền tiết kiệm đó thành một nguồn thu nhập bảo đảm. 1.5.7. Bảo hiểm liên kết đầu tư. Bảo hiểm liên kết đầu tư thực chất là sản phẩm bảo hiểm nhân thọ thõa mãn nhu cầu vừa được bảo hiểm, vừa là nhà đầu tư vào thị trường tài chính ( chứng khoán , bất động sản …) theo các danh mục dầu tư và sự tư vấn của các doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp. Phí đóng được tách thành 2 phần, phần bảo vệ và phần liên kết. Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư là một giải pháp tài chính linh hoạt cung cấp cho bạn sự bảo vệ vốn có của sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, đồng thời mang đến một tiềm năng tích lũy tài sản cao thông qua các cơ hội đầu tư. Do có liên quan đến các yếu tố đầu tư, sự biến động của thị trường tài chính và tiền tệ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả đầu tư thực tế của sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư. 1.6. Vµi nÐt vÒ LuËt kinh doanh B¶o hiÓm cña ViÖt Nam. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më ra nhiÒu c¬ héi kinh doanh, nh­ng ®ång thêi, nã còng ®Æt ra yªu cÇu ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp: chÆt chÏ mµ vÉn ®¶m b¶o tÝnh linh ho¹t. Theo dâi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña b¶o hiÓm ViÖt Nam, cã thÓ thÊy, ngµnh b¶o hiÓm hiÖn nay ®· tiÕn b­íc sang mét giai ®o¹n míi. Ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm ngµy cµng trë nªn s«i ®éng h¬n, møc ®é c¹nh tranh còng dÇn quyÕt liÖt h¬n nhiÒu. Yªu cÇu ph¶i cã mét luËt riªng ®iÒu chØnh ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm lµ v« cïng cÊp thiÕt bëi hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan vÉn ch­a ®Çy ®ñ vµ ®ång bé. ThÊy râ tÇm quan träng cña b¶o hiÓm ®èi víi nÒn kinh tÕ - x· héi, ®Æc biÖt lµ sù cÇn thiÕt cña viÖc qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm, ngµy 09/12/2000, Quèc héi kho¸ X, kú häp thø 8 ®· ban hµnh LuËt kinh doanh B¶o hiÓm (LuËt KDBH). §©y lµ luËt ®Çu tiªn quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm, nh»m môc ®Ých b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n tham gia b¶o hiÓm, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng b¶o hiÓm. LuËt KDBH sÏ gãp phÇn thóc ®Èy vµ duy tr× sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ - x· héi, æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n, ®ång thêi t¨ng c­êng hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm. KÓ tõ khi cã hiÖu lùc thi hµnh vµo ngµy 01/04/2001, LuËt KDBH ®· ph¸t huy t¸c dông vµ chøng tá ®­îc vai trß cña m×nh trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu Nhµ n­íc ®· ®Ò ra. LuËt KDBH gåm 9 ch­¬ng 129 ®iÒu, víi c¸c néi dung chÝnh nh­ sau: Ch­¬ng I (11 ®iÒu): Nh÷ng quy ®Þnh chung Ch­¬ng II (45 ®iÒu): Hîp ®ång b¶o hiÓm, trong ®ã: + Môc I (18 ®iÒu): Quy ®Þnh chung vÒ hîp ®ång b¶o hiÓm + Môc II (9 ®iÒu): Hîp ®ång b¶o hiÓm con ng­êi + Môc III (12 ®iÒu): Hîp ®ång b¶o hiÓm tµi s¶n + Môc IV (6 ®iÒu): Hîp ®ång b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù Ch­¬ng III (26 ®iÒu): Doanh nghiÖp b¶o hiÓm, trong ®ã: + Môc I (12 ®iÒu): CÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng + Môc II (4 ®iÒu): Tæ chøc b¶o hiÓm t­¬ng hç + Môc III (3 ®iÒu): ChuyÓn giao hîp ®ång b¶o hiÓm + Môc IV (7 ®iÒu): Kh«i phôc kh¶ n¨ng thanh to¸n, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n doanh nghiÖp b¶o hiÓm Ch­¬ng IV (10 ®iÒu): §¹i lý b¶o hiÓm, doanh nghiÖp m«i giíi b¶o hiÓm, trong ®ã: + Môc I (5 ®iÒu): §¹i lý b¶o hiÓm + Môc II (5 ®iÒu): Doanh nghiÖp m«i giíi b¶o hiÓm Ch­¬ng V (11 ®iÒu): Tµi chÝnh, h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh Ch­¬ng VI (15 ®iÒu): Doanh nghiÖp b¶o hiÓm vµ m«i giíi b¶o hiÓm cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi Ch­¬ng VII (3 ®iÒu): Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh doanh b¶o hiÓm Ch­¬ng VIII (4 ®iÒu): Khen th­ëng vµ xö lý vi ph¹m Ch­¬ng IX (3 ®iÒu): §iÒu kho¶n thi hµnh LuËt KDBH ®· quy ®Þnh chi tiÕt vÒ c¸c lo¹i hîp ®ång b¶o hiÓm, vÒ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®­îc phÐp ho¹t ®éng ë ViÖt Nam, ®ång thêi ®­a ra nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c qu¶n lý... ViÖc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cho DNBH nh­ ®iÒu kiÖn, hå s¬, thêi h¹n cÊp giÊy phÐp... ®­îc ®Ò cËp ®Õn mét c¸ch kh¸ cô thÓ. LuËt còng dµnh ra mét ch­¬ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc cÊp phÐp, h×nh thøc, néi dung ho¹t ®éng... cña DNBH cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Mét ®iÓm mµ ®¸ng l­u t©m ë LuËt KDBH lµ c¸c quy ®Þnh vÒ doanh nghiÖp b¶o hiÓm (DNBH). XuÊt ph¸t tõ c¸c ®Æc tr­ng riªng cña ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm, c¸c DNBH ®­îc phÐp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam cã c¸c ®Æc tr­ng ph¸p lý riªng. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ doanh nghiÖp t­ nh©n kh«ng ®­îc phÐp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm v× hai lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu vÒ bé m¸y qu¶n lý vµ kiÓm so¸t, vÒ quy m« vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Ó tham gia kinh doanh. MÆt kh¸c, do tÝnh chÊt ph¸p lý riªng, DNBH ph¶i ho¹t ®éng æn ®Þnh, tån t¹i l©u dµi vµ kh«ng phô thuéc vµo sù thay ®æi vÒ chñ së h÷u. Nh­ vËy, viÖc thµnh lËp DNBH t¹i ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt so víi nh÷ng quy ®Þnh t¹i c¸c luËt kh¸c nh­ LuËt Doanh nghiÖp Nhµ n­íc, LuËt Doanh nghiÖp, LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. C¸c quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò trªn kh¸ chi tiÕt vµ cô thÓ cho thÊy nç lùc cña Nhµ n­íc trong viÖc t¹o ra mét m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn h¬n. Qua 10 n¨m ®i vµo thùc hiÖn, LuËt KDBH ®· thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng cña nã vµ ®· ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu c¬ b¶n vÒ mÆt qu¶n lý, t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm ë n­íc ta. Tuy nhiªn, do cßn thiÕu nhiÒu kinh nghiÖm ph¸t triÓn vµ qu¶n lý, LuËt KDBH vÉn cßn nhiÒu chç ch­a ®­îc phï hîp víi thùc tÕ. ViÖc söa ®æi, bæ sung sao cho hîp lý, kÞp thêi ®ßi hái rÊt nhiÒu nç lùc tõ phÝa Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh b¶o hiÓm, còng nh­ sù ®ãng gãp ý kiÕn x¸c ®¸ng tõ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cã liªn quan. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2008 – 2010. 2.1. Sự hình thành của thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam . N¨m 1986 ®¸nh dÊu mét b­íc ngo¹t trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc ta. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø VI diÕn ra vµo n¨m nµy ®· ®­a ra chÝnh s¸ch ®æi míi, t¹o thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia kinh doanh theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §ång thêi, ViÖt Nam còng ®· tiÕn hµnh