Quá trình cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước thực sự có bước
chuyển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng kể từ khi chính phủ ban hành
nghịđịnh về việc chuyển doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần vào
tháng 6/1998, trong đó nêu rõ các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp và
người lao động tại các doanh nghiệp cổ phần hoá. Nghịđịnh này đã trở thành
đòn bẩy đưa lộ trình ở cổ phần hoáđi nhanh hơn. Từ năm 1998 đến đầu năm
2002, cả nước đã cổ phần hoá trên 800 doanh nghiệp, chủ yếu là các doanh
nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp này hoạt động chủ yếu trên 3 lĩnh vực
chính: thương mại, công nghiệp và xây dựng vàđược phân bổở khắp các
vùng, miền trong cả nước.
Đểđẩy nhanh tiến trình cổ phần hoá trong các doanh nghiệp nhà nước,
thực tiễn đòi hỏi phải có những giải pháp, chính sách cụ thể và thông thoáng
hơn nhằm tạo ra nhiều mô hình doanh nghiệp mới đa sở hữu hoạt động tốt
trong nền kinh tế thị trường, mở rộng khả năng thu hút vốn đầu tư; tăng
cường trách nhiệm của các chủ sở hữu cũng như người lao động, nâng cao
khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, đóng góp tích cực vào tăng trưởng
chung của nền kinh tế.
Từ nhận thức trên, em đã chọn đề tài “Trình bày một doanh nghiệp
nhànước đãđược tiến hành cổ phần hoá”.Bài viết này gồm hai phần
chính:
Chương I : Tổng quan về cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước ở
Việt Nam.
Chương II: Thực trạng và tình hình cổ phần hoáở công ty vận
tải và xây dựng xuất nhập khẩu Quảng Ninh.
16 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2051 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Trình bày một doanh nghiệp nhà nước đã được tiến hành cổ phần hoá, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tiểu luận Luật Kinh Tế
1
Tiểu luận
Trình bày một doanh nghiệp
nhànước đãđược tiến hành cổ
phần hoá
Tiểu luận Luật Kinh Tế
2
LỜIMỞĐẦU
Quá trình cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước thực sự có bước
chuyển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng kể từ khi chính phủ ban hành
nghịđịnh về việc chuyển doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần vào
tháng 6/1998, trong đó nêu rõ các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp và
người lao động tại các doanh nghiệp cổ phần hoá. Nghịđịnh này đã trở thành
đòn bẩy đưa lộ trình ở cổ phần hoáđi nhanh hơn. Từ năm 1998 đến đầu năm
2002, cả nước đã cổ phần hoá trên 800 doanh nghiệp, chủ yếu là các doanh
nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp này hoạt động chủ yếu trên 3 lĩnh vực
chính: thương mại, công nghiệp và xây dựng vàđược phân bổở khắp các
vùng, miền trong cả nước.
Đểđẩy nhanh tiến trình cổ phần hoá trong các doanh nghiệp nhà nước,
thực tiễn đòi hỏi phải có những giải pháp, chính sách cụ thể và thông thoáng
hơn nhằm tạo ra nhiều mô hình doanh nghiệp mới đa sở hữu hoạt động tốt
trong nền kinh tế thị trường, mở rộng khả năng thu hút vốn đầu tư; tăng
cường trách nhiệm của các chủ sở hữu cũng như người lao động, nâng cao
khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, đóng góp tích cực vào tăng trưởng
chung của nền kinh tế.
Từ nhận thức trên, em đã chọn đề tài “Trình bày một doanh nghiệp
nhànước đãđược tiến hành cổ phần hoá”.Bài viết này gồm hai phần
chính:
Chương I : Tổng quan về cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước ở
Việt Nam.
Chương II: Thực trạng và tình hình cổ phần hoáở công ty vận
tải và xây dựng xuất nhập khẩu Quảng Ninh.
Tiểu luận Luật Kinh Tế
3
Với những hiểu biết còn hạn chế về vấn đề trên và thời gian nghiên cứu
còn có hạn nên bài viết của em không tránh khỏi những sai sót kính mong
thầy cô giúp đỡ và bổ sung để em có thể nhìn nhận vấn đề sâu sắc hơn.
CHƯƠNG I: TỔNGQUANVỀCỔPHẦNHOÁỞ VIỆTNAM
I. Khái niệm
Cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước là việc chuyển doanh nghiệp nhà
nước thành công ty cổ phần đối với những doanh nghiệp mà nhà nước thấy
không cần nắm giữ 100% vốn đầu tư, nhằm tạo điều kiện cho người lao
động trong doanh nghiệp có cổ phần làm chủ thực sự doanh nghiệp, huy
động vốn toàn xã hội đểđầu tưđổi mới công nghệ, phát triển doanh nghiệp
góp phần tăng trưởng kinh tế.
II. Phân loại doanh nghiệp để tiến hành cổ phần hoá
Đểđẩy nhanh quá trình cổ phần hoá tại các doanh nghiệp nhà nước thì
việc phân loại các doanh nghiệp là hết sức cần thiết. Hiện nay, doanh nghiệp
được chia thành ba loại để tiến thành cổ phần hoá:
1) Loại thứ nhất:
Loại doanh nghiệp chưa tiến hành cổ phần hoá:
- Sản xuất sản phẩm, cung ứng dịch vụ mà nhà nước độc quyền quản
lý: vật liệu nổ, hoá chất độc, in bạc, các chứng chỉ có giá, mạng trục thông
tin quốc gia và quốc tế.
- Doanh nghiệp nhà nước hoạt động công ích. Trường hợp cổ phần hoá
loại doanh nghiệp này, thì thủ tướng chính phủđã có quyết định đối với loại
doanh nghiệp có mức vốn 10 tỷđồng trở lên, Bộ trưởng, Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân Tỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương quyết định đối với loại
doanh nghiệp có mức vốn 10 tỷđống trở xuống.
2) Loại thứ hai:
Tiểu luận Luật Kinh Tế
4
Loại doanh nghiệp tiến hành cổ phần hoá nhưng nhà nước cần nắm cổ
phần chi phí chi phối , cổ phần đặc biệt gồm:
- Doanh nghiệp nhà nước hoạt động công ích trên 10 tỷđồng.
- Khai thác quặng quý hiếm, khoáng sản quy mô lớn.
- Dịch vụ kỹ thuật khai thác dầu khí.
- Sản xuất thuốc trừ sâu, phân bón; thuốc chưã bệnh, hoá dược.
- Sản xuất kim loại màu, kim loại quý hiếm có quy mô lớn.
- Sản xuất điện quy mô lớn, truyền tải và phân phối điện.
- Sữa chữa phương tiện bay.
- Dịch vụ khai thác bưu chính – viễn thông.
- In, xuất bản, sản xuất rượu bia, thuốc lá quy mô lớn.
- Ngân hàng đầu tư, ngân hàng cho người nghèo.
- Kinh doanh xăng dầu có quy mô lớn.
3) Loại thứ ba:
Các loại doanh nghiệp nhà nước hiện có, không thuộc hai loại trên đều
có thểđược thực hiện cổ phần hoá trong đó nhà nước không giữđược cổ
phần chi phối, cổ phần đặc biệt vàáp dụng các hình thức chuyển đổi sở hữu
khác như giao, bán, khoán, kinh doanh cho thuê doanh nghiệp.
III. Các hình thức tiến hành cổ phần hoá :
Đối với các doanh nghiệp nhà nước hoạt động sản xuất kinh doanh
hiện có căn cứ váo vị trí quan trọng của từng lĩnh vực, từng ngành, từng
doanh nghiệp, từng sản phẩm trong nền kinh tế mà quyết định loại hình
doanh nghiệp nhà nước. Ở các doanh nghiệp nhà nước tiến hành cổ phần hoá
sẽ theo các hình thức sau:
1- Giữ nguyên giá trị thuộc vốn nhà nước hiện có tại doanh nghiệp, phát
hành cổ phiếu thu hút thêm vốn.
Tiểu luận Luật Kinh Tế
5
2- Bán một phần giá trị thuộc vốn nhà nước hiện có tại các doanh
nghiệp.
3- Tách một bộ phận của doanh nghiệp đủđiều kiện để cổ phần hoá.
4- Bán toàn bộ giá trị hiện có thuộc vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
IV. Quyền mua cổ phần
Cổ phần được thông báo công khai tại các doanh nghiệp cổ phần hoá
hoặc bán thông qua các ngân hàng thương mại, các công ty tài chính, các
trung tâm giao dịch chứng khoán.
Các tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, công dân Việt Nam, người Việt
Nam định cưở nước ngoài, người nước ngoài định cưở Việt Nam đều có
quyền mua cổ phần ở các doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hoá.
Việc mua cổ phần ở các doanh nghiệp, mà Nhà nước giữ cổ phần chi
phối, cổ phần đặc biệt khi tiến hành cổ phần hoá lần đầu được ấn định cho
một pháp nhân được mua không quá 10% tổng số cổ phần của doanh nghiệp,
một cá nhân được mua không quá 5 % tổng số cổ phần của doanh nghiệp.
Đối với loại doanh nghiệp mà Nhà nước không nắm giữ cổ phần chi
phối, cổ phần đặc biệt khi một pháp nhân được mua không quá 20%, một cá
nhân được mua không quá 10% tổng số cổ phần của doanh nghiệp.
Loại doanh nghiệp mà Nhà nước không tham gia cổ phần thì không hạn
chế số lượng được mua cổ phần của các pháp nhân, cá nhân nhưng phải bảo
đảm số cổđông tối thiểu theo luật quy định về công ty cổ phần.
V. Thẩm quyền quyết định các doanh nghiệp được tiến hành cổ
phần hoá.
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các doanh nghiệp thành viên trong các
tổng công ty 91 được tiến hành cổ phần hoá do Hội đồng quản trị của các
tổng công ty 91 đề nghị.
Tiểu luận Luật Kinh Tế
6
Thủ tướng Chính phủ uỷ quyền cho các Bộ trưởng, Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân Tỉnh, Thành phố trực thuộc Trung ương quyết định cho các doanh
nghiệp thành viên trong tổng công ty 90 được tiến hành cổ phần hoá do Hội
đồng quản trị của tổng công ty đề nghị.
Các Bộ trưởng, Thủ tướng, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân Tỉnh, Thành phố trực thuộc Trung ương quyết định cho các doanh
nghiệp thuộc quyền quản lý của mình được tiến hành cổ phần hoá .
VI. Thủ tục chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hoá
thành công ty cổ phần.
Sau khi thực hiện cổ phần hoá, doanh nghiệp sẽ hoạt động theo chếđộ
công ty cổ phần quy định trong Luật Doanh nghiệp có hiệu lực từ 1-1-2000.
Doanh nghiệp đăng ký kinh doanh tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp
tỉnh, hồ sơđăng ký gồm những giấy tờ sau:
1. Quyết định chuyển doanh nghiệp thành công ty cổ phần của cơ quan
có thẩm quyền.
2. Điều lệ công ty đãđược đại hội cổđông thông qua.
3. Biên bản bầu Hội đồng quản trị và cử giám đốc điều hành.
4. Giấy đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước trước khi cổ
phần hoá.
VII. Những ưu đãi của Nhà nước đối với doanh nghiệp được cổ
phần hoá.
Trước tình hình tốc độ cổ phần hoá diễn ra quá chậm chạp, Nhà nước
đã có những chủ trương khá thông thoáng trong việc ưu đãi đối với các
doanh nghiệp đãđược cổ phần hoá :
1. Được hưởng những ưu đãi quy định trong Luật khuyến khích đầu tư
trong nước không đủđiều kiện hưởng ưu đãi theo Luật khuyến khích đầu tư
trong nước thìđược giảm thuế thu nhập doanh nghiệp 50% trong 2 năm đầu.
Tiểu luận Luật Kinh Tế
7
2. Được miễn phí lệ phí trước bạ trong việc chuyển tài sản Nhà nước
trong nước thành tài sản công ty cổ phần.
3. Tiếp tục vay vốn tại ngân hàng và các tổ chức tín dụng nhưđãáp dụng
với các doanh nghiệp nhà nước.
4. Tiếp tục xuất nhập khẩu hàng hoá.
5. Được duy trì các loại quỹ như trước.
6. Người lao động trong doanh nghiệp được ưu đãi trong việc mua cổ
phần của doanh nghiệp.
CHƯƠNG II.
THỰCTRẠNGVÀTÌNHHÌNHCỔPHẦNHOÁỞCÔNGTYVẬNTẢIVÀXU
ẤTNHẬPKHẨU QUẢNG NINH.
I: Thực trạng :
Từ năm 1992 dến nay, cả nước dã có trên 1000 doanh nghiệp nhà nước
được chuyển đổi sở hữu, trong dó cổ phần hoá gần 900 doanh nghiệp, số còn
lại là chuyển giao, bán và khoán kinh doanh. Chương trình sắp xếp, đổi mới
doanh nghiệp nhà nước, mà trọng tâm là cổ phần hoá doanh nghiệp nhà
nước được triển khai thíđiểm từ năm 1992. Mục đích của chương trình này
là tạo ra loại hình doanh nghiệp có nhiều chủ sở hữu trong dó có chủ sở hữu
là người lao động, đồng thời giúp doanh nghiệp có thể huy động vốn trong
toàn xã hội đểđầu tưđổi mới công nghệ, nâng cao sức cạnh tranh, thúc đẩy
sự phát triển doanh nghiệp. Song do chưa cóđầy đủ văn bản quy phạm pháp
luật về vấn đề này và chưa có hướng dẫn cụ thể nên từ năm 1992 đến hết
năm 1997, cả nước mới có 38 doanh nghiệp Nhà nước được cổ phần hoá.
Tiến trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước thực sự có bước chuyển
mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng kể từ khi chính phủ ban hành
nghịđịnh về việc chuyển doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần vào
tháng 6/1998. Trong đó nêu rõ các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp
Tiểu luận Luật Kinh Tế
8
và người lao động tại các doanh nghiệp cổ phần hoá. Nghịđịnh này đã
trởthành đòn bẩy đưa lộ trình cổ phần hoáđi nhanh hơn. Từ năm 1998 đến
đầu năm2002, cả nước đă cổ phần hoá trên 800 doanh nghiệp, chủ yếu là các
doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp này hoạt động trên 3 lĩnh vực
chính thương mại, công nghiệp và xây dựng vàđược phân bốở khắp các
vùng, miền trong cả nước.
Theo đánh giá của ban chỉđạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà
nước thành công ty cổ phần không chỉ giúp nhà nước bảo tồn nguồn vốn mà
còn tăng đáng kể tỷ suất lợi nhuận trên đồng vốn. Các doanh nghiệp hoạt
động năng động, nhạy bén và tự chủ hơn trong kinh doanh. Quá trình cổ
phần hoáđã thu hút rộng rãi các nguồn vốn của người lao động trong doanh
nghiệp và ngoài xã hội, nhờđó doanh nghiệp có vốn đầu tưđổi mới công
nghệ, phát triển sản xuất kinh doanh theo chiều sâu. Qua khảo sát hơn 400
doanh nghiệp cổ phần hoáở 15 tỉnh, thành phố, doanh thu hàng năm của các
doanh nghiệp này tăng trung bình 20%, thu nhập của người lao động tăng
21%.
Thành phố Hồ chí Minh là một trong những địa phương thực hiện có
kết quả việc cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước. Từ năm 1992 đến nay,
thành phốđã có 104 doanh nghiệp và bộ phận doanh nghiệp nhà nước được
cổ phần hoá, chiếm 12,5% tổng số doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hoá
của cả nước. Qua khảo sát hoạt động của 22 doanh nghiệp đã cổ phần hoá,
doanh thu bình quân năm của các doanh nghiệp tăng trên 41%, lợi nhuận
tăng 39,5%, nộp nhân sách tăng 30,9%, cổ tức hàng năm tăng từ 6% đến
24%, thu nhập của người lao động tăng trung bình 20%, thu nhập của người
lao động tăng 21%.
Tại Hà Nội kể từ khi tiến hành cổ phần hoá doanh nghiệp năm1998 đến
hết năm 2002, đã cổ phần hoá 95 doanh nghiệp nhà nước, trở thành địa
Tiểu luận Luật Kinh Tế
9
phương dẫn đầu cả nước về số lượng doanh nghiệp nhà nước chuyển thành
công ty cổ phần. Theo đánh giá của ban đổi mới và phát triển doanh nghiệp
nhà nước, tổng vốn điều lệ của các doanh nghiệp cổ phần hoáđã tăng từ
192,4 tỷđồng lên 297,7 tỷđồng, trong đó 56% vốn điều lệ do lao động trong
doanh nghiệp nắm giữ, vốn bình quân của doanh nghiệp tăng từ 2,2 tỷđồng
lên 3,8 tỷđồng, so với trước khi cổ phần hoá. Qua khảo sát ở 65 doanh
nghiệp đã cổ phần, doanh thu của các doanh nghiệp này tăng 82%, tổng lợi
nhuận sau thuế của doanh nghiệp tăng 287%, nộp nhân sách tăng 75%, với
thu nhập bình quân của người lao động tăng 31%. Nhờ huy động vốn bằng
cách phát huy cổ phần nên các công ty cổ phần đã có vốn đầu tư mở rộng
kinh doanh. Sau khi cổ phần hoá, các công ty cổ phần đều tích cực rà soát và
xây dựng lại qui tài chính, lao động xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn,
nghiã vụ và quyền lợi của người quản lý và người lao động, xây dựng các
quy chế thưởng phạt phân minh tinh giản bộ máy gián tiếp, tổ chức hợp lý
các bộ phận sản xuất kinh doanh, bố trí lại lao động cho phù hợp với yêu cầu
công việc và trình độ năng lực công việc của từng người. Nhờ vậy đã hạn
chếđược những chi phí bất hợp lý về tiền lương, tiền thưởng trước đây.
Bên cạnh đó, việc cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước đã tạo ra
nhiều mô hình doanh nghiệp mới đa sở hữu, hoạt động tốt trong kinh tế thị
trường, mỡ rộng khả năng thu hút vốn đầu tư, tăng cường trách nhiệm của
các chủ sở hữu cũng như người lao động; nâng cao khả năng cạnh tranh của
doanh nghiệp, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung của nền kinh tế
thành phố.
Mặc dù các văn bản quy phạm pháp luật về cổ phần hoáđảđược sửa đổi,
bổ sung nhiều lần, nhưng vẩn chưa theo kịp với yêu cầu vàđòi hỏi thực tế.
Đây là nguyên nhân chính làm cho các doanh nghiệp nhà nước trong diện cổ
phần hoá còn băn khoăn và các doanh nghiệp đã cổ phần hoá gặp không
Tiểu luận Luật Kinh Tế
10
ích vướng mắc. Bên cạnh đó,việc thiếu nguồn tài chính để xử lý công nợ cho
doanh nghiệp khi cổ phần hoá, định giá doanh nghiệp chưa phù hợp với
kinh tế thị trường, thiếu công khai minh bạch trong cổ phần hoáđã làm cho
tiến độ cải cách doanh nghiệp chậm hơn so với kế hoạch.
Đểđẩy mạnh cải cách, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, sắp tới nhà
nước sẻđẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý vềđổi mới
doanh nghiệp nhà nước, trong đó phân định rõ chức năng quản lý cả nhà
nước và doanh nghiệp, nhất là các quyền của chủ sở hữu nhà nước đố với
các doanh nghiệp ; ban hành chốđộ phân phối cổ phần hợp lý, đổi mới
phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp , giám sát hoạt động kinh doanh
và việc chấp hành qui định của nhà nước tại doanh nghiệp .
1. Nguyên nhân.
Nguyên nhân của tình trạng cổ phần hoá chậm chạp rất nhiều. Một
trong những nguyên nhân không kém phần quan trọng là vấn đề quyền lợi
người lao động chưa được giải quyết tốt. Quyền lợi của người lao động cóđủ
quyền lợi vàđiều kiện để tham gia mua cổ phần khi doanh nghiệp chuyển
đổi sang hình thức sở hữu mới tốt không thể có lực cản về phía người lao
động. Vì vậy: trên thực tế trong quá trình bán đấu giá doanh nghiệp đã gặp
không ích những vướng mắc chưa được tháo gỡ.Một vướng mắc lớn đãđược
tính đến nhưng cho đến nay vẫn chưa có phương thức giải quyết:đó là vấn
đề quyền lợi người lao động.
Trong đợt thíđiểm bán đấu giá doanh nghiệp năm ngoái diễn ra ở Hải
Phòng đã không hề nhận được sự hưởng ứng và nhiệt tình từ phía người lao
động, thậm chíđó còn là sự phản ánh mạnh mẽ từ phía họ. Người lao động
tại các công ty này cho biết họ không cóđủ tiền để cạnh tranh với những
người tham gia đấu giá bên ngoài. Đây là một thực tế quá rõ ràng ở những
doanh nghiệp chuẩn bị cổ phần hoá thì tâm lý này của người lao động là rất
Tiểu luận Luật Kinh Tế
11
phổ biến. Họ là người sẽ không có quyền lợi và không có cơ hội từ các cuộc
bán đấu giá doanh nghiệp. Sự lo ngại này còn xuất phát từ việc nếu doanh
nghiệp chuyển đổi hình thức sở hữu thì tính ổn định và thu nhập của người
lao động sẽ tính thế nào.
Theo chủ trương cải cách doanh nghiệp thực hiện theo tinh thần
nghịđịnh 103/CP của chính phủ, thì người lao động cũng không cóđặc quyền
gì.Mặc dù vẫn biết như vậy nhưng các doanh nghiệp vẫn cứ phải làm.Việc
người lao động không có quyền lợi gì khi bán đấu giá doanh nghiệp đã tạo
thành rào cản lớn và phản ứng mạnh mẽ, khiến cho tiến trình cổ phần hoá
khó mà có thểđẩy nhanh được hơn.
Việc cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước còn chậm, nguyên nhân
còn bắt nguồn từ nhận thức của các lãnh đạo doanh nghiệp như chưa muốn
phá bỏ cơ chế cũ quốc doanh, bao cấp của nhà nước. Về tâm lý là người của
nhà nước nên chưa dám bung ra mạnh bạo tự chủ vươn lên trên thương
trường nên nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư công nghệ hiện đại nhưng vẫn
làm ăn thua lỗ triền miên. Mặt khác, có những nhận thức chưa đúng cho
rằng chỉ những doanh nghiệp nào làm ăn thua lỗ mới cổ phần hoá còn doanh
nghiệp làm ăn khá giã thì nhà nước giử lại. Do đó, nhận thức doanh nghiệp
nhà nước hay doanh nghiệp ngoài quốc doanh về mặt nào đó hiện tại chưa
công bằng trong khi xu thế chung là các doanh nghiệp có nghĩa vụ và quyền
lợi như nhau.
Ngoài ra, hiện nay còn có một thực tế là nhiều doanh nghiệp nhà nước
là thành viên của tổng công ty muốn cổ phần hoá nhưng lại vấp phải trở
ngại ở chính tổng công ty chủ quản của mình. Nguyên nhân chính là tổng
công ty không muốn cho đơn vị thành viên thực hiện có chuyển đổi sang
hình thức sở hữu mới, nếu có thì tổng công ty phải nắm giữ cổ phần chi
phối. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp là thành viên đã không chấp nhận phương
Tiểu luận Luật Kinh Tế
12
án tổng công ty nắm cổ phần chi phối, đã hoãn lại kế hoạch cổ phần hoá của
đơn vị mình. Đây cũng là bức xúc của rất nhiều doanh nghiệp nhà nước thực
hiện cổ phần hoáđang chịu sự chi phối, điều hành của tổng công ty trong
doanh nghiệp cổ phần hoá như hiện nay sẽ làm hạn chế tiến trình cổ phần
hoá. Một số doanh nghiệp là thành viên của tổng công ty không làm tốt vai
trò của mình là hỗ trợ thành viên trong hoạt động kinh doanh. Còn các doanh
nghiệp thì vẫn phải nộp các khoản phí một cách đầy đủ về cho tổng công ty.
Bên cạnh đó, nếu doanh nghiệp thành viên thực hiện cổ phần hoá mà vẫn
chịu chi phối của tổng công ty thìđiều đầu tiên các doanh nghiệp buộc phải
chấp nhận là sự có mặt đương nhiên của tổng công ty tham gia vào hội đồng
quản trị. Trong khi đó, khi chuyển đổi sang hình thức sở hữu mới, các doanh
nghiệp đều nhận thức rõ vai trò của chủ tịch hội đồng quản trị và giám đốc
đồi với sống còn của công ty nên họ bầu chọn hết sức kỹ lưỡng cẩn thận.
Như vậy, việc buộc phải chấp nhận sự cử từ trên xuống làđiều mà các doanh
nghiệp cổ phần hoá không hề muốn. Sự chi phối này sẽ rất ảnh hưởng đến
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sau khi cổ phần hoá. Doanh nghiệp
mong muốn có sự thay đổi vàđã cố tình trì hoản lại việc thực hiện cổ phần
hoáđang nằm trong kế hoạch của mình. Chính từ sự thiếu nhất trí vậy nên đã
làm cho tình trạng cổ phần hoá trì trệ. Nhiều ý kiến cho rằng, tổng công ty
muốn nắm giử cổ phần chi phối là do mất thành viên, sợ bị thu hẹp vào lại
phải sát nhập. Ngoài ra sự thiếu kiên quyết trong việc thực hiện các quyết
định của chính phủ về danh mục những nghành nghề Nhà nước nắm giữ cổ
phần chi phối đã làm không tốt đến nhiều phương án cổ phần hoá. Hiện nay,
Nhà nước nắm cổ phần chi phối ở bao nhiêu doanh nghiệp vẫn chưa được
thống kê. Vấn đề làở chổ doanh nghiệp lại muốn thực hiện như vậy đểđược
coi là doanh nghiệp nhà nước của một số bộ nghành vẫn đề nghị phải gi rõ
doanh nghiệp cổ phần hoá có chi phí nhà nước chi phối vẫn là doanh nghiệp
Tiểu luận Luật Kinh Tế
13
nhà nước, được thực hiện theo luật doanh nghiệp nhà nước. Doanh nghiệp
nhà nước thực hiện cổ phần hoá làđơn vị.
KẾTLUẬN
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX vừa qua đã khẳng định “kinh tế nhà nước
phát huy vai trò chủđạo trong nền kinh tế: nắm những vị trí then chốt, là
nhân tố mởđường cho sự phát triển kinh tế, là lực lượng vật chất quan trọng
và là một công cụđể Nhà nước định hướng vàđiều tiết vĩ mô nền kinh tế”.
Để thực hiện được mục tiêu đó thì việc sắp xếp lại vàđổi mới quản
lýđoanh nghiệp nhà nước chắc chắn phải là một nhiệm vụ trọng yếu và phải
được thực hiện một cách liên tục, có hiệu quả. Trong đó cổ phần hoá lại là
một trong những nội dung quan trọng của sắp xếp vàđổi mới doanh nghiệp
Nhà nước.
Từ những vấn đềđược nêu ra trong bài viết, có thể khẳng định cổ phần
hoá là một chủ trương đúng đắn trong giai đoạn hiện nay,hiệ