Tóm tắt Luận án Đổi mới hoạt động ngoại khóa trong dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông (Vận dụng qua dạy học ở tỉnh Nghệ An)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI PHẠM TIẾN ĐÔNG ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG (Vận dụng qua dạy học ở tỉnh Nghệ An) Chuyên ngành: Lí luận và PPDH bộ môn Lịch sử Mã số: 9.14.01.11 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Hà Nội- Năm 2019 Công trình đƣợc hoàn thành tại: TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Kiều Thế Hƣng, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2. PGS.TS. Trần Viết Thụ, Trường Đại học Vinh Phản biện 1: Phó Giáo sư, Tiến sĩ: Trần Đức Minh; Trường Cao đẳng Sư phạm Nam Định Phản biện 2: Tiến sĩ: Vũ Thị Ngọc Anh; Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Phản biện 3: Phó Giáo sư, Tiến sĩ: Đào Tuấn Thành; Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi ..giờ ngày tháng năm Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: - Thư viện Quốc Gia, Hà Nội - Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 1.1. Giáo dục thế hệ trẻ luôn là mối quan tâm đặc biệt của mỗi quốc gia, dân tộc cũng như của toàn nhân loại. Đảng và Nhà nước ta luôn khẳng định, giáo dục - đào tạo cùng với khoa học - công nghệ là quốc sách hàng đầu, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài và là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội . Để thực hiện nhiệm vụ có tầm chiến lược trên đây, vấn đề đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đã được đặt ra như một nhu cầu vừa cấp thiết trước mắt, vừa cơ bản lâu dài. Đề cập đến vấn đề này, Nghị quyết đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XI (2011) nhấn mạnh sự: “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục quốc dân”. Còn Nghị quyết đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã coi việc “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao” là một trong những khâu đột phá chiến lược trong các nhiệm vụ trọng tâm của cách mạng nước ta trong thời kỳ đổi mới. Tinh thần và quan điểm cơ bản đó đã được cụ thể hoá trong Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 của BCHTW Đảng (khóa XI): “Phát triển giáo dục đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học”. Luật Giáo dục của nước CHXHVN (Điều 2, sửa đổi bổ sung 2009 và Điều 28, sửa đổi bổ sung 2010), cũng nhấn mạnh về mục tiêu của giáo dục hiện nay là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập và xã hội chủ nghĩa, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong đó phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hướng thú học tập cho học sinh 1.2. Là một môn học có ưu thế và trọng trách lớn trong việc giáo dục truyền thống, tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ, hoạt động dạy học lịch sử (DHLS) ở trường phổ thông luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của toàn xã hội. Thời gian qua, chất lượng DHLS, bên cạnh những tiến bộ và đổi mới, vẫn còn không ít những hạn chế và bất cập. Hứng thú của học sinh (HS) đối với bộ môn Lịch sử, kết quả học tập lịch sử cũng như nhận thức của thế hệ trẻ đối với lịch sử dân tộc, còn để lại không ít băn khoăn, lo lắng và chưa đáp ứng được kỳ vọng của xã hội. Cũng chính vì thế, cùng với dạy học nói chung, vấn đề đổi mới và nâng cao chất 2 lượng DHLS ở trường phổ thông, cũng được đặt ra như một trong những yêu cầu cấp thiết. Đổi mới DHLS ở trường phổ thông là cuộc đổi mới toàn diện và đồng bộ, từ nội dung, chương trình, sách giáo khoa (SGK) đến phương pháp, phương tiện và cách thức tổ chức dạy học, trong đó việc chuyển từ định hướng tiếp cận nội dung sang định hướng phát triển năng lực, cùng với việc tăng cường các hoạt động ngoại khóa (HĐNK) lịch sử cũng như các hoạt động gắn với thực tiễn của đời sống xã hội, được coi là những điểm nhấn quan trọng của quá trình đổi mới. 1.3. Nghệ An là vùng đất có truyền thống lịch sử lâu đời. Thời dựng nước, Nghệ An là trung tâm cực nam của văn minh Đông Sơn. Trên đôi bờ sông Cả đã hình thành nên những điểm tụ cư đông đúc với một trình độ phát triển cao về đời sống vật chất và tinh thần. Trong mọi thời đại, nhân dân Nghệ An luôn cùng với nhân dân cả nước sát cánh bên nhau trong các đấu tranh chống thù trong giặc ngoài. Mỗi bước đi của lịch sử dân tộc luôn có những dấu ấn đậm nét của đất và người xứ Nghệ. Nghệ An cũng là quê hương của nhiều anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa của Việt Nam và thế giới. Mỗi mảnh đất nơi đây đều in đậm những chứng tích của lịch sử. Đó là mảnh đất Nam Đàn - nơi nuôi dưỡng những tâm hồn vĩ đại như Phan Bội Châu, Nguyễn Ái Quốc; mảnh đất Hưng Nguyên cùng với thành Vinh - Bến Thủy, những địa danh đã đi vào lịch sử của “cuộc đấu tranh giai cấp long trời, lở đất”; vẫn còn đó những Anh Sơn, Nghi Lộc, Nam Đàn, những nơi hình thành sớm nhất chính quyền Xô Viết đầu tiên trên cả nước Bên cạnh những chứng tích của lịch sử, Nghệ An còn là quê hương của những câu hò ví dặm, những làn điệu dân ca đằm thắm, mượt mà. Tất cả đã làm nên một vùng văn hóa - lịch sử xứ Nghệ, có giá trị to lớn trong DHLS nói riêng cũng như giáo dục thế hệ trẻ hôm nay nói chung. Truyền thống lịch sử oai hùng và bản sắc văn hoá đặc sắc của vùng đất “địa linh, nhân kiệt” của Nghệ An chính là nguồn cội sức mạnh và tài sản vô giá của các hoạt động giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, trong đó có các HĐNK nói chung và ngoại khoá của bộ môn Lịch sử nói riêng. HĐNK của bộ môn Lịch sử có vai trò và vị trí như thế nào trước yêu cầu đổi mới hiện nay và theo đó, việc đổi mới HĐNK của bộ môn Lịch sử phải tiến hành như thế nào, cả về nội dung, hình thức và các biện pháp cụ thể ở trường THPT nói chung và các trường THPT tỉnh Nghệ An nói riêng?. Đó là những vấn đề lớn, có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong lý luận mà còn tác động trực tiếp tới thực tiễn DHLS ở ở trường phổ thông hiện nay. Với cách tiếp cận như thế, chúng tôi đã chọn vấn đề: Đổi mới hoạt động ngoại khóa trong dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông (Vận dụng qua dạy học ở tỉnh Nghệ An) làm đề tài luận án của mình và mong muốn những kết quả nghiên cứu 3 của đề tài sẽ góp phần nhất định vào quá trình đổi mới và nâng cao chất lượng DHLS ở trường phổ thông hiện nay. 2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là quá trình đổi mới HĐNK ở trường THPT, trong đó tập trung chủ yếu vào nội dung, hình thức và các giải pháp đổi mới. 2.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung chủ yếu vào việc nghiên cứu việc đổi mới HĐNK lịch sử ở trường THPT, từ cơ sở lý luận, thực tiễn đến nội dung, hình thức và các giải pháp đổi mới cụ thể. Kết qủa nghiên cứu lý thuyết của đề tài sẽ được vận dụng thực tế và triển khai thực nghiệm tại các trường THPT tỉnh Nghệ An. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu cơ bản của đề tài là việc đổi mới HĐNK trong DHLS ở trường THPT, từ cơ sở lý luận, thực tiễn và các giải pháp tiến hành. Các kết quả nghiên cứu của đề tài, sau khi được vận dụng và thử nghiệm tại các trường THPT tỉnh Nghệ An, sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích trong nhiên cứu, giảng dạy, học tập lịch sử và góp phần nhất định vào quá trình đổi mới và nâng cao chất lượng DHLS ở trường phổ thông hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được những mục đích trên, trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi thực hiện những nhiệm vụ cụ thể sau: - Tìm hiểu các tài liệu, các công trình nghiên cứu của Tâm lý học, Giáo dục học, Giáo dục lịch sử liên quan đến HĐNK trong dạy học và DHLS ở trường THPT. - Tìm hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đổi mới HĐNK trong DHLS ở trường THPT: xem xét lý thuyết, khảo sát thực trạng, xác định vai trò, ý nghĩa và sự cần thiết khách quan của đề tài nghiên cứu. - Đề xuất nội dung, hình thức và các giải pháp đổi mới hoạt động HĐNK trong dạy học lịch lịch sử ở trường THPT. 4 - TNSP để khẳng định tính đúng đắn và khả thi về những kết luận khoa học của đề tài. 4. Cơ sở phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở phƣơng pháp luận Cơ sở phương pháp luận của đề tài nghiên cứu dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về nhận thức, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối cùa Đảng và Nhà nước về giáo dục và giáo dục lịch sử. 4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu 4.2.1. Nghiên cứu lí thuyết Nghiên cứu quan điểm của các tác gia kinh điển, các tài liệu Giáo dục học, Tâm lý học, Giáo dục lịch sử... có liên quan tới đề tài. Nghiên cứu chương trình, sách giáo khoa ở trường THPT để xác định những nội dung cần kế thừa và đổi mới trong tổ chức HĐNK lịch sử ở trường THPT. 4.2.2. Nghiên cứu thực tiễn Điều tra khảo sát thực tiễn về phía GV và HS ở các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An để có cơ sở rút ra các kết luận về thực trạng tổ chức HĐNK trong DHLS ở trường THPT hiện nay. Soạn các kế hoạch, nội dung tổ chức HĐNK để tiến hành thử nghiệm TNSP từng phần, toàn phần nhằm kiểm tra tính khả thi của các đề xuất đã đưa ra trong đề tài Sử dụng phương pháp thống kê toán học, phần mềm xử lý, phân tích số liệu SPSS để xử lí kết quả điều tra, khảo sát và TNSP. 5. Giả thuyết khoa học và đóng góp của luận án 5.1. Giả thuyết khoa học HĐNK trong DHLS ở trường THPT hiện nay, bên cạnh những ưu điểm cần kế thừa và phát huy, vẫn còn không ít những hạn chế và bất cập. Nếu vận dụng các kết quả nghiên cứu của đề tài, liên quan đến các giải pháp tiến hành nhằm đổi mới HĐNK trong DHLS ở trường THPT, thì sẽ khắc phục được những hạn chế và bất cập nói trên và góp phần nhất định vào quá trình đổi mới và nâng cao chất lượng DHLS ở trường THPT hiện nay. 5 5.2. Đóng góp của luận án - Khẳng định vị trí, ý nghĩa của việc đổi mới hoạt động ngoại khoá trong DHLS ở trường phổ thông. - Phác họa bức tranh chung về thực trạng của hoạt động ngoại khoá trong DHLS ở trường THPT hiện nay. - Đề xuất các giải pháp về nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành việc đổi mới HĐNK trong DHLS ở trường THPT. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn Kết quả nghiên cứu đề tài có ý nghĩa hết sức quan trọng về lí luận và thực tiễn: 6.1. Về lí luận Góp phần bổ sung và làm phong phú thêm lí luận về phương pháp DHLS ở trường phổ thông liên quan đến HĐNK của bộ môn. 6.2.Về thực tiễn Kết quả nghiên cứu của đề tài là những gợi ý và tài liệu tham khảo đối với GV lịch sử phổ thông, các nhà nghiên cứu, các nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên các trường đại học, cao đẳng trong nghiên cứu, giảng dạy và học tập liên quan đến giáo dục lịch sử. 7. Bố cục luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận án gồm bốn chương như sau: Chương 1. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài. Chương 2. Vấn đề đổi mới hoạt động ngoại khóa trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông – cơ sở lí luận và thực tiễn Chương 3. Các giải pháp đổi mới hoạt động ngoại khóa trong dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông. Chương 4. Thực nghiệm sư phạm. 6 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI Là một trong những hình thức tổ chức dạy học chủ yếu, HĐNK nói chung và ngoại khóa lịch sử nói riêng, từ rất sớm đã nhận được sự quan tâm, nghiên cứu của các nhà Tâm lý học, Giáo dục học và Giáo dục lịch sử cả trong và ngoài nước 1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến hoạt động ngoại khóa trong dạy học 1.1.1. Ở nước ngoài Trong lịch sử giáo dục, vai trò của thực hành - cơ sở quan trọng của hoạt động ngoại khóa - đã được quan tâm từ lâu. Các nhà nghiên cứu giáo dục thời cổ đại đến hiện đại luôn đề cao các hoạt động trải nghiệm, học đi đôi với hành, dạy học gắn liền với thực tiễn cuộc sống, với hiện thực khách quan, phê phán hình thức giáo dục chỉ bó hẹp trong phạm vi Nhà trường. HĐNK đã được nhiều nước trên thế giới xem là một trong những hoạt động chủ đạo để giáo dục và phát triển toàn diện HS ở mọi lứa tuổi. 1.1.2. Ở trong nước Các nhà nghiên cứu giáo dục học cũng rất quan tâm và đề cao vai trò của hoạt động ngoại khoá. Trong các công trình nghiên cứu của mình, các nhà nghiên cứu luôn nhấn mạnh hình thức HĐNK là một trong những hình thức tổ chức dạy học của Nhà trường, cần có sự kết hợp giữa hai hình thức nội khóa và ngoại khóa. HĐNK thường không mang tính bắt buộc mà tùy thuộc vào hứng thú, sở thích, nguyện vọng của mỗi HS trong khuôn khổ khả năng và điều kiện tổ chức có được của nhà trường. HĐNK có thể được tổ chức dưới nhiều dạng: dạng tập thể cả lớp, dạng nhóm theo năng khiếu, dạng học tập, dạng vui chơi, dạng thường kì và dạng đột xuất nhân những dịp kỉ niệm hay lễ hội. HĐNK có thể được tổ chức theo những hình thức như: tổ ngoại khóa, câu lạc bộ khoa học, dạ hội khoa học, dạ hội nghệ thuật v.v.... Các nhà nghiên cứu cho rằng việc tổ chức HĐNK là sự giải quyết mâu thuẫn giữa: sự hạn chế của thời gian lên lớp trong chương trình chính khóa, cùng với sự gia tăng không ngừng của tri thức đã làm xuất hiện mâu thuẫn giữa nhu cầu nhận thức của HS với tính kế hoạch của chương trình. Vì thế, để giải quyết mâu thuẫn này, người ta tổ chức những HĐNK nhằm tạo điều kiện cho mỗi HS có thể mở rộng, đào sâu kiến thức, phát triển những hứng thú, năng lực cá nhân 7 1.2. Các công trình nghiên cứu về hoạt động ngoại khóa trong dạy học lịch sử 1.2.1. Ở nước ngoài Ở Liên Xô trước đây, công tác ngoại khóa trong dạy học luôn được coi trọng, điều này được thể hiện qua quan điểm của các nhà nghiên cứu lý luận DHLS. Các nghiên cứu của các nhà giáo dục học Xô viết bên cạnh khẳng định vai trò to lớn của HĐNK đã phân tích và chỉ ra những hình thức cơ bản của HĐNK, cách thức tổ chức các HĐNK, những nghiên cứu này không chỉ có giá trị đối với nền giáo dục Xô viết mà đó còn là nền tảng lý luận cho nền giáo dục xã hội chủ nghĩa và cả hiện nay. Trong các công trình nghiên cứu của các nhà giáo dục học ở Anh, Pháp, Mỹ... thì các hình thức HĐNK của các trường học phổ thông được trình bày chủ yếu tập trung vào: các trò chơi trí tuệ, dạ hội, câu lạc bộ nhạc, kịch, thể thao, hội họa 1.2.2. Ở trong nước HĐNK bộ môn Lịch sử là một vấn đề không mới trong nghiên cứu lịch sử. Các nhà giáo dục lịch sử đã có nhiều công trình nghiên cứu về việc tổ chức các HĐNK của bộ môn. Ngay từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước, trong cuốn Công tác ngoại khóa môn Lịch sử ở trường phổ thông cấp II và cấp III do GS.TS. Phan Ngọc Liên chủ biên, (NXB Giáo dục, HN, 1968) đã trình bày các hình thức của công tác ngoại khóa môn Lịch sử như đọc sách, kể chuyện, nói chuyện lịch sử, công tác công ích xã hội, nghiên cứu, sưu tầm tư liệu, chỉnh lí biên soạn lịch sử địa phương, sử dụng lịch sử địa phương trong các HĐNK. Trong các công trình nghiên cứu về Phương pháp DHLS, các tác giả đã trình bày có hệ thống các hình thức tổ chức HĐNK trong dạy học, Đây chính là một trong những công trình đề cập tương đối đầy đủ các HĐNK có thể triển khai trong DHLS. Bên cạnh những vấn đề lý luận, các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học Việt Nam cũng đã đề cập đến cách thức triển khai một số HĐNK tiêu biểu như: Sưu tầm tư liệu lịch sử địa phương, tổ chức trò chơi lịch sử. Đồng thời, chỉ ra những nguyên tắc cơ bản trong HĐNK đó là: Thứ nhất, nội dung công tác ngoại khóa phải nhằm vào việc thực hiện mục tiêu đào tạo của cấp học, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của bộ môn Lịch sử ở trường phổ thông, nhằm góp phần đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa. Thứ hai, công tác ngoại khóa là một mặt, một bộ phận của việc học tập ở trường phổ thông; nó phải liên quan trước hết với chương trình chính khoá, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, trình độ của HS mỗi lớp. 8 Thứ ba, các phương pháp dạy - học được sử dụng trong bài chính khoá cũng được vận dụng đối với lao động ngoại khóa. Thứ tư, tổ chức công tác ngoại khóa cần phải gọn nhẹ, tránh phô trương, hình thức. Nên phối hợp với các bộ môn khác để có thể tiết kiệm được thì giờ, công sức mà chất lượng giáo dục lại cao. Như tổ chức dạ hội lịch sử cần có phần sinh hoạt văn học trên cơ sở sưu tầm tài liệu văn nghệ địa phương. 1.3. Nhận xét chung về các công trình đã công bố, những vấn đề luận án cần kế thừa và tiếp tục nghiên cứu 1.3.1. Nhận xét chung về các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài Một là, HĐNK có một vị trí đặc biệt quan trọng, với tư cách đó là một phần không thể thiếu trong cấu thành quá trình dạy học ở trường phổ thông nói chung và DHLS nói riêng. Đây có thể nói là một trong những hình thức tổ chức dạy học kinh điển, có bề dày lịch sử lâu dài và luôn tác động tích cực tới việc thực hiện các mục tiêu giáo dục, đặc biệt là quá trình hình thành các kĩ năng, tình cảm, niềm tin đúng đắn ở HS, nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho thế hệ trẻ. Các tài liệu đã phân tích một cách có hệ thống việc cần thiết phải tổ chức các HĐNK trong quá trình dạy học nói chung và DHLS nói riêng, coi việc tổ chức HĐNK như là một biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn, góp phần hoàn thiện kĩ năng sống và khả năng tự sáng tạo, tự nghiên cứu cho HS. Hai là, Các nhà nghiên cứu cũng đã giới thiệu, phân tích những hình thức HĐNK bộ môn Lịch sử ở trường THPT như: đọc sách, kể chuyện, tham quan lịch sử, trò chơi lịch sử, xây dựng phòng học bộ môn... Đây là những hình thức tổ chức HĐNK cơ bản trong DHLS không chỉ ở thời điểm nghiên cứu mà đã được duy trì và phát triển từ xưa cho đến hiện nay. Bên cạnh đó, các công trình cũng chỉ ra những nguyên tắc, biện pháp tổ chức, cách thức vận dụng các hình thức ngoại khóa vào hoạt động thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục cho bộ môn. Ba là, mặc dù đã đề cập khá toàn diện đến HĐNK trong DHLS, liên quan đến tầm quan trọng, đến cơ sở Tâm lý học, Giáo dục học, cũng như nội dung và phương pháp triển khai HĐNK, nhưng cho đến nay chưa có công trình nào đề cập và nghiên cứu một cách tập trung và chuyên biệt đến việc đổi mới HĐNK của bộ môn lịch sử ở trường phổ thông nói chung và ở trường THPT nói riêng, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và toàn diện hoạt động giáo dục và đào tạo hiện nay. Đây cũng chính 9 chính là cơ sở xuất phát, là yêu cầu và nhiệm vụ mà chúng tôi hướng tới trong đề tài này. 1.3.2. Những vấn đề luận án kế thừa Thứ nhất, dựa vào những nghiên cứu về vị trí, ý nghĩa của HĐNK trong dạy học bộ môn ở trường phổ thông, luận án khẳng định tầm quan trọng của việc tổ chức HĐNK bộ môn Lịch sử cho HS các trường THPT tỉnh Nghệ An nói riêng và cả nước nói chung. Coi đây là một trong những định hướng đổi mới việc dạy và học lịch sử hiện nay. Thứ hai, những kết quả nghiên cứu của những nhà giáo dục học và giáo dục lịch sử liên quan đến HĐNK lịch sử ở trường phổ thông, sẽ là cơ sở quan trọng cả về lý luận và thực tiễn giúp cho chúng tôi trong quá trình xác định nội dung, hình thức HĐNK theo yêu cầu đổi mới. Thứ ba, Việc nghiên cứu lịch sử phát triển của HĐNK trong DHLS, sẽ là cơ quan trọng, giúp chúng tôi định hình các biện pháp đổi mới trong tổ chức, triển khai HĐNK của bộ môn Lịch sử ở trường THPT nói chung và ở Nghệ An nói riêng, nhằm góp phần tích cực vào việc đổi mới và nâng cao chất lượng DHLS ở trường phổ thông hiện nay. 1.3.3. Những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu Thứ nhất, tiếp tục khẳng định, nhấn mạnh ý nghĩa lí luận và thực tiễn của việc tổ chức HĐ