THADS có vai trò quan trọng trong việc góp phần đảm bảo hiệu
lực thi hành bản án, quyết định được thi hành theo thủ tục THADS.
Bên cạnh việc thuyết phục đương sự tự nguyện THA, trong nhiều
trường hợp cần phải cưỡng chế THADS, tuy nhiên cưỡng chế
THADS trực tiếp tác động đến quyền về tài sản, về nhân thân của
người phải THA và những người có liên quan, làm phát sinh, thay
đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các chủ thể. Do vậy, các
quy định về cưỡng chế THADS cần phải đáp ứng tiêu chí về bảo
đảm hiệu quả của việc THA, chống lại hành vi trốn tránh, cản trở,
chống đối, trì hoãn việc THA đồng thời phải bảo đảm tôn trọng
quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể có liên quan. Các quy định
về biện pháp, trình tự, thủ tục cưỡng chế THADS cần được quy định
phù hợp với tính chất của từng nghĩa vụ phải thi hành.
Việc nghiên cứu cho thấy cơ bản các quy định về cưỡng chế
THADS được pháp luật Việt Nam ghi nhận và bảo đảm thực hiện
trên thực tế nhưng đã bộc lộ những hạn chế nhất định là một trong
những nguyên nhân dẫn đến tình trạng án tồn đọng, chưa đáp ứng
được yêu cầu bảo vệ một cách kịp thời và có hiệu quả quyền, lợi ích
hợp pháp của người được THA và quyền lợi hợp pháp của đương sự
khác trong THADS, vẫn còn không ít số việc và tiền THADS tồn
đọng hàng năm chuyển sang năm sau, một số vụ án lớn chưa được
cưỡng chế thi hành hiệu quả. Trong khi đó, công tác xây dựng, hoàn
thiện pháp luật về cưỡng chế THADS còn chậm, tổ chức cán bộ
THADS, cơ sở vật chất, trang thiết bị của cơ quan THADS còn
chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn cũng ảnh hưởng không
nhỏ đến hiệu quả cưỡng chế THADS
30 trang |
Chia sẻ: thientruc20 | Lượt xem: 403 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận án Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về cưỡng chế thi hành án dân sự ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
LÊ ANH TUẤN
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ
CƯỠNG CHẾ THI HÀNH ÁN DÂN SỰ Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành: Luật dân sự và tố tụng dân sự
Mã số: 62380103
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2017
2
Công trình được hoàn thành tại:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học:
Phản biện 1: TS. Nguyễn Văn Cường
Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh
Phản biện 3: TS. Lê Thị Thu Hà
Luận án được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp trường,
họp tại Trường Đại học Luật Hà Nội, vào hồi h ngày / / 2017
Có thể tìm hiểu luận án tại:
1) Thư viện Quốc gia;
2) Thư viện Trường Đại học Luật Hà Nội.
1
MỞ ĐẦU
THADS có vai trò quan trọng trong việc góp phần đảm bảo hiệu
lực thi hành bản án, quyết định được thi hành theo thủ tục THADS.
Bên cạnh việc thuyết phục đương sự tự nguyện THA, trong nhiều
trường hợp cần phải cưỡng chế THADS, tuy nhiên cưỡng chế
THADS trực tiếp tác động đến quyền về tài sản, về nhân thân của
người phải THA và những người có liên quan, làm phát sinh, thay
đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các chủ thể. Do vậy, các
quy định về cưỡng chế THADS cần phải đáp ứng tiêu chí về bảo
đảm hiệu quả của việc THA, chống lại hành vi trốn tránh, cản trở,
chống đối, trì hoãn việc THA đồng thời phải bảo đảm tôn trọng
quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể có liên quan. Các quy định
về biện pháp, trình tự, thủ tục cưỡng chế THADS cần được quy định
phù hợp với tính chất của từng nghĩa vụ phải thi hành.
Việc nghiên cứu cho thấy cơ bản các quy định về cưỡng chế
THADS được pháp luật Việt Nam ghi nhận và bảo đảm thực hiện
trên thực tế nhưng đã bộc lộ những hạn chế nhất định là một trong
những nguyên nhân dẫn đến tình trạng án tồn đọng, chưa đáp ứng
được yêu cầu bảo vệ một cách kịp thời và có hiệu quả quyền, lợi ích
hợp pháp của người được THA và quyền lợi hợp pháp của đương sự
khác trong THADS, vẫn còn không ít số việc và tiền THADS tồn
đọng hàng năm chuyển sang năm sau, một số vụ án lớn chưa được
cưỡng chế thi hành hiệu quả. Trong khi đó, công tác xây dựng, hoàn
thiện pháp luật về cưỡng chế THADS còn chậm, tổ chức cán bộ
THADS, cơ sở vật chất, trang thiết bị của cơ quan THADS còn
chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn cũng ảnh hưởng không
nhỏ đến hiệu quả cưỡng chế THADS. Nhiều quy định pháp luật về
2
cưỡng chế THADS được xây dựng chưa dựa trên những cơ sở lý
luận sâu sắc, đúng đắn và khoa học, còn có sự mâu thuẫn, chồng
chéo, chưa phù hợp với thực tiễn THADS. Tình trạng lúng túng trong
áp dụng pháp luật về cưỡng chế THADS, vi phạm trong thực hiện
cưỡng chế THADS còn diễn ra ở nhiều nơi, nhiều chủ thể tiến hành
cưỡng chế THADS, với nhiều hình thức vi phạm khác nhau, từ khâu
xác minh điều kiện cưỡng chế THADS, bảo đảm quyền yêu cầu
cưỡng chế THADS của đương sự, ra quyết định cưỡng chế THADS,
đến tổ chức việc cưỡng chế THADS, thanh toán tiền thu được từ
cưỡng chế THADS; hàng năm nhiều CHV bị kỷ luật vì vi phạm
pháp luật trong khi tiến hành cưỡng chế THADS, nhiều vụ việc vi
phạm dẫn đến phải xử lý, khắc phục hậu quả rất phức tạp, phải bồi
thường thiệt hại với số tiền rất lớn, bị truy cứu trách nhiệm hình sự
đối với CHV cơ quan THADS. Nhiều vụ việc cưỡng chế THADS
không thành công, phải huy động lực lượng lớn, với những chi phí
rất tốn kém; kết quả cưỡng chế THADS trong nhiều vụ việc chưa
thực sự bảo vệ quyền lợi của các đương sự, nhất là trong trường hợp
kê biên, bán đấu giá tài sản, thời gian tiến hành cưỡng chế THADS
kéo dài. Nhiều trường hợp người phải THA chống đối quyết liệt việc
cưỡng chế THADS, cố tình chây ỳ, tẩu tán tài sản, thậm chí là hủy
hoại tài sản đã kê biên hoặc tự thiêu để cản trở cưỡng chế THADS.
Thực trạng trên đòi hỏi phải có sự nghiên cứu sâu sắc về cưỡng chế
THADS dưới cả dưới góc độ lý luận, luật thực định và thực tiễn thực
hiện nhằm làm rõ cơ sở khoa học của việc xây dựng các quy định về
cưỡng chế THADS, đánh giá đúng thực trạng pháp luật và đề ra giải
pháp khắc phục để nâng cao hiệu quả cưỡng chế THADS ở Việt
Nam. Xét theo góc độ đường lối của Đảng về cải cách tư pháp thì
3
nâng cao hiệu quả công tác cưỡng chế THADS, hoàn thiện pháp luật
về cưỡng chế THADS là một trong những nội dung quan trọng của
cải cách tư pháp được đề cập tại nhiều văn bản của Đảng. Thực tiễn
cưỡng chế THADS đặt ra những đòi hỏi khách quan là cần phải có
nghiên cứu chuyên sâu về cưỡng chế THADS, đề xuất những giải
pháp nhằm bảo đảm hiệu quả của công tác này.
Về học thuật, việc nghiên cứu về cưỡng chế THADS trong thời
gian qua đã được quan tâm, có nhiều công trình nghiên cứu thể hiện
dưới dạng đề tài khoa học, luận án, luận văn, sách, bài đăng tạp chí
chuyên ngành, hội thảo bình luận, đánh giá liên quan đến cưỡng chế
THADS với những góc tiếp cận khác nhau. Mỗi cách tiếp cận về
cưỡng chế THADS đều có những điểm mạnh nhưng cũng có hạn chế
nhất định. Tuy nhiên, hiện nay chưa có một công trình nào tiếp cận
nghiên cứu chuyên sâu và tổng thể về cưỡng chế THADS dưới cả
góc độ lý luận, pháp luật và thực tiễn thực hiện, đặc biệt là những
quy định mới về cưỡng chế THADS trong LTHADS cũng như các
văn bản hướng dẫn thi hành LTHADS. Góc tiếp cận theo hướng
nghiên cứu chuyên sâu và tổng thể về cưỡng chế THADS có thể kết
nối và khắc phục được sự tản mạn trong các công trình nghiên cứu
hiện nay về cưỡng chế THADS, cho phép luận chứng được các giải
pháp có tính cơ bản, lâu dài để hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu
quả thực hiện cưỡng chế THADS trong thực tiễn được bền vững là
yêu cầu cấp thiết hiện nay. Với những lý do nêu trên, việc lựa chọn
đề tài “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về cưỡng chế THADS ở
Việt Nam” làm đề tài của Luận án nhằm làm rõ những vấn đề lý luận,
đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện để đề xuất những
giải pháp bảo đảm tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể
4
trong cưỡng chế THADS, nâng cao hiệu quả của hoạt động cưỡng
chế THADS là cấp thiết, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn.
Luận án hướng tới mục đích nghiên cứu một cách hệ thống các
vấn đề lý luận cơ bản về cưỡng chế THADS cũng như thực tiễn thực
hiện cưỡng chế THADS, làm rõ yêu cầu và giải pháp nâng cao hiệu
quả cưỡng chế THADS ở Việt Nam. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
tập trung vào một số vấn đề lý luận về cưỡng chế THADS, nội dung
pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng chế THADS ở
Việt Nam, có sự so sánh, đối chiếu với các quy định trước đây
trong lịch sử pháp luật Việt Nam cũng như các quy định về cưỡng
chế THADS của một số nước trên thế giới, định hướng làm rõ về
mặt lý luận, đánh giá thực trạng pháp luật, đặc biệt là những hạn chế,
bất cập của pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng chế
THADS, từ đó đưa ra các yêu cầu và giải pháp nâng cao hiệu quả
cưỡng chế THADS ở Việt Nam. Các nội dung trong Luận án được
nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận đúng đắn, khoa học của
chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp
luật, mặt khác sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học
chuyên ngành phù hợp khác như: phân tích, chứng minh, so sánh,
diễn giải và phương pháp xã hội học, khảo sát thực tế, thống kê để
làm sáng tỏ những vấn đề nghiên cứu.
Những đóng góp mới về khoa học của Luận án gồm:
Thứ nhất, Luận án đã hệ thống và bổ sung, làm sâu sắc các vấn
đề lý luận về cưỡng chế THADS như khái niệm, đặc điểm, ý nghĩa,
nguyên tắc cưỡng chế THADS, các biện pháp cưỡng chế THADS;
các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả cưỡng chế THADS, tiêu chí đánh
giá hiệu quả cưỡng chế THADS, xây dựng bức tranh tổng quát sự
5
hình thành và phát triển pháp luật Việt Nam về cưỡng chế THADS,
kinh nghiệm lập pháp của một số nước về cưỡng chế THADS.
Thứ hai, Luận án đã tổng hợp, phân tích có hệ thống các văn
bản pháp luật hiện hành ở Việt Nam để ch rõ thực trạng pháp luật về
cưỡng chế THADS và thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng chế
THADS, từ đó đánh giá những kết quả đạt được, những hạn chế, tồn
tại và nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại trong cưỡng chế
THADS, cả về pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng
chế THADS.
Thứ ba, Luận án đưa ra 05 yêu cầu và 03 nhóm giải pháp nâng
cao hiệu quả cưỡng chế THADS ở Việt Nam, với yêu cầu về xây
dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN của nhân dân, do nhân
dân và vì nhân dân; bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của
công dân; huy động sự tham gia tích cực của các cơ quan, tổ chức, cá
nhân vào hoạt động cưỡng chế THADS; phù hợp và phục vụ đường
lối đổi mới, chủ trương cải cách hành chính, cải cách tư pháp của
Đảng và Nhà nước; đồng bộ, có tính khả thi và 03 nhóm giải pháp về
hoàn thiện pháp luật, tổ chức thực hiện cưỡng chế THADS, bảo đảm
các điều kiện cần thiết để cưỡng chế THADS.
Ngoài phần mở đầu, tổng quan về vấn đề nghiên cứu, kết luận,
danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận án được trình bày với kết
cấu gồm 03 chương như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về cưỡng chế thi hành án dân sự
Chương 2: Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp
luật về cưỡng chế thi hành án dân sự ở Việt Nam
Chương 3: u c u và gi i pháp nâng cao hiệu qu cưỡng chế
thi hành án dân sự ở Việt Nam
6
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Trên diễn đàn nghiên cứu khoa học trong nước và nước ngoài đã
có nhiều công trình nghiên cứu bình luận, đánh giá liên quan đến
cưỡng chế THADS.
1. S liên qu n á ng trình ng bố
Một là, về sự li n quan c a các c ng tr nh đ c ng bố đến lý
luận về cưỡng chế THADS, có thể thấy hầu hết các công trình chưa
khái quát chung và dễ dẫn đến nhầm lẫn khái niệm cưỡng chế
THADS với khái niệm “biện pháp cưỡng chế THADS”, chưa thể
hiện chính xác và đầy đủ nội hàm của khái niệm cưỡng chế
THADS. Một số công trình đề cập đến đặc điểm, ý nghĩa, nguyên
tắc, trình tự, thủ tục cưỡng chế THADS nhưng chưa đầy đủ, sâu sắc,
chưa kết nối lược sử quy định pháp luật về cưỡng chế THADS, cũng
như chưa phản ánh sâu sắc vấn đề cưỡng chế THADS theo quy định
của pháp luật ở nước ngoài. Tiêu chí đánh giá hiệu quả cưỡng chế
THADS chưa được công trình nào đề cập.
Hai là, về sự li n quan c a các c ng tr nh đ c ng bố đến thực
trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng chế
THADS, chưa có công trình nào phản ánh đầy đủ thực trạng pháp luật
và thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng chế THADS, với số liệu
cưỡng chế THADS đối với tất cả các biện pháp cưỡng chế THADS
trong phạm vi toàn quốc; chưa cập nhật được thực trạng thực hiện
pháp luật về cưỡng chế THADS trong những năm gần đây.
a là, về sự li n quan c a các c ng tr nh đ c ng bố đến u
c u và gi i pháp nâng cao hiệu qu cưỡng chế THADS ở Việt Nam,
một số công trình đã nêu ra yêu cầu và giải pháp nâng cao hiệu quả
cưỡng chế THADS ở Việt Nam, ở những góc độ nhất định, tuy nhiên
7
những giải pháp này ch nhỏ lẻ đối với từng trường hợp cụ thể mà
chưa có công trình nào đưa ra tổng thể, đầy đủ các yêu cầu và giải
pháp nâng cao hiệu quả cưỡng chế THADS ở Việt Nam.
2. Hệ thống á vấn ề thuộ phạm vi nghiên ứu
Thứ nhất, về vấn đề lý luận về cưỡng chế THADS: Luận án tiếp
tục làm rõ khái niệm cưỡng chế THADS, đặc điểm của cưỡng chế
THADS, làm rõ các ý nghĩa của cưỡng chế THADS, luận giải cơ sở
của việc xây dựng các quy định pháp luật về cưỡng chế THADS, các
yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả cưỡng chế THADS, các nguyên tắc,
tiêu chí đánh giá hiệu quả cưỡng chế THADS, sự hình thành và phát
triển pháp luật về cưỡng chế THADS ở Việt Nam, làm rõ hơn kinh
nghiệm pháp luật nước ngoài về cưỡng chế THADS.
Thứ hai, về thực trạng pháp luật về cưỡng chế THADS ở Việt
Nam: Phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về cưỡng chế THADS
ở Việt Nam để có cái nhìn khái quát nhất pháp luật về cưỡng chế
THADS; các yếu tố khác tác động đến cưỡng chế THADS; nhận diện
và làm rõ nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại trong pháp luật về
cưỡng chế THADS.
Thứ ba, về thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng chế THADS ở
Việt Nam: Luận án phản ánh thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng
chế THADS, với những số liệu cụ thể về cưỡng chế THADS 08 năm
từ năm 2009 đến hết năm 2016 (30/9/2016) của từng biện pháp
cưỡng chế THADS và một số vụ việc cưỡng chế THADS điển hình,
hiệu quả, phức tạp, khó khăn để làm minh chứng cho những luận
điểm về sự hợp lý, những bất cập, hạn chế và nguyên nhân đối với
các biện pháp cưỡng chế THADS và thủ tục cưỡng chế THADS theo
pháp luật hiện hành ở Việt Nam.
8
Thứ tư, về u c u và gi i pháp nâng cao hiệu qu cưỡng chế
THADS ở Việt Nam: Việc tiếp tục nghiên cứu và đưa ra những giải
pháp nâng cao hiệu quả cưỡng chế THADS là một trong những
nhiệm vụ quan trọng mà Luận án giải quyết. Các giải pháp nâng cao
hiệu quả cưỡng chế THADS được đề ra trên cơ sở lý luận về cưỡng
chế THADS, đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện
pháp luật về cưỡng chế THADS, với các tiêu chí đánh giá hiệu quả
cưỡng chế THADS; làm rõ những yêu cầu đặt ra đối với việc nâng
cao hiệu quả cưỡng chế THADS, kiến nghị những giải pháp nâng cao
hiệu quả cưỡng chế THADS, như: Hoàn thiện pháp luật về cưỡng
chế THADS, về tổ chức thực hiện cưỡng chế THADS, về bảo đảm
các điều kiện thực hiện cưỡng chế THADS.
3. Câu hỏi nghiên ứu, hướng tiếp ận, giả thuyết nghiên
ứu và d kiến á kết quả nghiên ứu Luận án
Bằng việc đặt ra và trả lời các câu hỏi nghiên cứu, xác định
hướng tiếp cận và chứng minh các giả thuyết nghiên cứu, dự kiến kết
quả nghiên cứu của đề tài Luận án thu được:
Thứ nhất, hệ thống hóa và hoàn thiện cơ sở lý luận về cưỡng chế
THADS. Đây chính là cơ sở lý luận để Nghiên cứu sinh đề xuất các
giải pháp nâng cao hiệu quả cưỡng chế THADS ở Việt Nam.
Thứ hai, đánh giá một cách khách quan, toàn diện về thực trạng
pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về cưỡng chế THADS ở
Việt Nam hiện nay, trên cơ sở đó tạo cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất
các giải pháp nâng cao hiệu quả cưỡng chế THADS ở Việt Nam.
Thứ ba, đưa ra được các yêu cầu nâng cao hiệu quả cưỡng chế
THADS và xây dựng hệ thống giải pháp nâng cao hiệu quả cưỡng
chế THADS ở Việt Nam một cách bền vững.
9
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ
CƯỠNG CHẾ THI HÀNH ÁN DÂN SỰ
1.1. Khái niệm, ặ iểm và ý nghĩ ưỡng hế THADS
1.1.1. Khái niệm cưỡng chế THADS
Cưỡng chế là dùng quyền lực nhà nước buộc tổ chức, cá nhân
nhất định phải tuân theo, đó là một phương thức sử dụng và bảo đảm
cho quyền lực nhà nước được thực hiện bởi biện pháp nhất định và do
chủ thể có thẩm quyền tiến hành. Cưỡng chế THADS bao giờ cũng sử
dụng quyền lực nhà nước để buộc cá nhân, tổ chức liên quan trực tiếp
đến việc thực hiện bản án, quyết định. Cưỡng chế THADS được đặt
ra và tiến hành với mục đích cụ thể là thi hành việc THADS nhưng
mục đích chung là thi hành nghiêm ch nh bản án, quyết định được thi
hành theo thủ tục THADS. Vì thế, cưỡng chế THADS là việc ch thể
có thẩm qu ền dùng qu ền lực nhà nước thực hiện biện pháp cưỡng
chế theo qu định c a pháp luật về THADS đối với tổ chức, cá nhân
nhằm b o đ m thi hành tr n thực tế qu ền, nghĩa vụ đ được xác
định trong b n án, qu ết định được thi hành theo th tục THADS
1.1.2. Đặc điểm của cưỡng chế THADS
- Cưỡng chế THADS thể hiện qu ền lực nhà nước, ch có cá
nhân thuộc cơ quan chức năng của Nhà nước hoặc người thuộc tổ
chức được Nhà nước trao quyền mới có thẩm quyền tiến hành cưỡng
chế THADS.
- Cưỡng chế THADS là một biện pháp THADS nhưng biện pháp
THADS thực hiện thông qua cưỡng chế THADS ch khi người phải
THA không tự nguyện THA, trừ trường hợp đặc biệt do cần ngăn
chặn hành vi tẩu tán, hủy hoại tài sản hoặc hành vi khác nhằm trốn
tránh việc THADS.
10
- Cưỡng chế THADS áp dụng đối với nhiều đối tượng, không ch
là người phải THA mà còn được áp dụng đối với người phải THA
hoặc cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trực
tiếp đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ THA của đương sự hoặc là
người thứ ba đang quản lý tài sản THADS.
- Cưỡng chế THADS được áp dụng th ng qua thực hiện qu ết
định có hiệu lực b t buộc thi hành được thể hiện cụ thể bằng việc
ban hành quyết định của người có thẩm quyền áp dụng biện pháp
cưỡng chế THADS.
1.1.3. Ý nghĩa của cưỡng chế THADS
Một là, b o vệ pháp luật, pháp luật về cưỡng chế THADS được
thực hiện trong thực tiễn, tức là quá trình hoạt động có mục đích mà
các chủ thể pháp luật bằng hành vi của mình thực hiện các quy định
pháp luật về cưỡng chế THADS trong thực tế đời sống.
Hai là, b o vệ qu ền, lợi ích hợp pháp c a Nhà nước, tổ chức và
cá nhân, cưỡng chế THADS thành công thì bản án, quyết định được
tôn trọng và thi hành trong thực tế, bảo đảm quyền, lợi ích của các
đương sự, tổ chức, cá nhân khác và lợi ích của Nhà nước.
a là, góp ph n nâng cao ý thức pháp luật c a các ch thể
trong x hội, làm cho các chủ thể có tư tưởng, tình cảm thể hiện thái
độ, sự đánh giá về tính công bằng hay không công bằng, đúng đắn
hay không đúng đắn của pháp luật về cưỡng chế THADS.
ốn là, góp ph n nâng cao hiệu qu c a c ng tác điều tra, tru
tố, xét xử và THADS, từ đó phát huy hiệu quả của những hoạt động
đúng đắn và khắc phục những hạn chế, tồn tại, vi phạm trong quá
trình điều tra, truy tố, xét xử và THADS.
1.2. Cơ sở khoa học của việc xây dựng các quy đị nh pháp
luật về cưỡng chế THADS
11
1.2.1. Việc xây dựng các quy định pháp luật về cưỡng chế
THADS trên cơ sở lý luận về nghĩa vụ dân sự
1.2.2. Việc xây dựng các quy định về cưỡng chế THADS phải
dựa trên cơ sở bảo đảm quyền con người, quyền sở hữu của chủ thể
1.2.3. Việc xây dựng các quy định về cưỡng chế THADS phải
bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch, đơn giản cũng như bảo đảm tính
tương thích, thống nhất của hệ thống pháp luật có liên quan
1.2.4. Việc xây dựng các quy định về cưỡng chế THADS phải
xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn THADS nhằm bảo đảm tính khả
thi và hiệu quả của cưỡng chế THADS
1.3. Cá yếu tố ảnh hưởng và tiêu hí ánh giá hiệu quả
ưỡng hế THADS
1.3.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả cưỡng chế THADS
- ếu tố phong tục, tập quán, tính đến những đặc thù văn hóa
dân tộc, sự cố kết cộng đồng của bộ phân cư dân tại những vùng
miền, tôn giáo của đối tượng bị cưỡng chế THADS.
- ếu tố tâm lý, phải được tính toán trong quy định pháp luật
cưỡng chế THADS phù hợp, có khả thi và việc tiến hành cưỡng chế
THADS phải chú trọng vận động, thuyết phục, lập kế hoạch cưỡng
chế có khả năng thực hiện hiệu quả trong cưỡng chế THADS.
- Điều kiện kinh tế - x hội, là yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến
cưỡng chế THADS, nhất là đối với người phải THA và người được THA.
- ếu tố dân trí, ý thức pháp luật, nhất là của đương sự, nếu
đương sự có trình độ dân trí, ý thức pháp luật cao thì sẽ nhận thức
đúng đắn quyền, nghĩa vụ về THADS theo quy định pháp luật.
- ếu tố về năng lực tổ chức cưỡng chế THADS c a người có thẩm
qu ền, chất lượng, hiệu quả cưỡng chế THADS phụ thuộc vào chính
năng lực tổ chức cưỡng chế THADS của CHV, TPL.
12
1.3.2. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả cưỡng chế THADS
- Ti u chí định lượng
+ Số lượng và tỷ lệ vụ việc cưỡng chế thành công cao thì cưỡng
chế THADS càng hiệu quả.
+ Chi phí cưỡng chế THADS thấp nhất, theo đó chi phí phải bỏ
càng thấp thì hiệu quả cưỡng chế THADS càng cao.
- Ti u chí định tính
+ Chất lượng cao trong cưỡng chế THADS được đánh giá ở chất
lượng pháp luật về cưỡng chế THADS, không phụ thuộc vào số
lượng văn bản pháp luật về cưỡng chế THADS nhiều hay ít mà chính
là nội dung các quy định pháp luật về cưỡng chế THADS.
+ Sử dụng hợp lý quyền lực nhà nước trong cưỡng chế
THADS thì không những vụ việc THADS cụ thể được thi hành mà
việc THADS ở địa phương đó sau đó sẽ rất thuận lợi.
+ Đảm bảo công bằng, bình đẳng, dân chủ trong cưỡng chế
THADS, thể hiện ở chỗ bất cứ người phải THA nào cũng đều phải
nghiêm ch nh chấp hành quyết định cưỡng chế THADS.
+ Sự thay đổi theo hướng tí