Trong xu thế hội nhập hiện nay, yêu cầu đặt ra cho giáo dục Việt Nam là hiện đại hóa nền giáo dục. Bởi vì, chỉ có hiện đại hóa giáo dục mới có thể tạo ra bước phát triển căn bản, toàn diện nguồn nhân lực, thúc đẩy sự nghiệp CNH, HĐH mà toàn Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đang tiến hành. Bởi vì, hiện đại hóa giáo dục mới đào tạo được nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước trong giai đoạn mới. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo dục đào tạo là đổi mới PPDH. Vấn đề này được thể hiện rõ trong các chủ chương, chính sách lớn của Đảng, pháp luật của nhà nước. Luật Giáo dục 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009 (điều 5 khoản 2) chỉ rõ: PPDH phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên
24 trang |
Chia sẻ: lecuong1825 | Lượt xem: 2915 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận án Phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết họcở các trường đại học tại Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Trong xu thế hội nhập hiện nay, yêu cầu đặt ra cho giáo dục Việt Nam là hiện đại hóa nền giáo dục. Bởi vì, chỉ có hiện đại hóa giáo dục mới có thể tạo ra bước phát triển căn bản, toàn diện nguồn nhân lực, thúc đẩy sự nghiệp CNH, HĐH mà toàn Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đang tiến hành. Bởi vì, hiện đại hóa giáo dục mới đào tạo được nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước trong giai đoạn mới. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo dục đào tạo là đổi mới PPDH. Vấn đề này được thể hiện rõ trong các chủ chương, chính sách lớn của Đảng, pháp luật của nhà nước. Luật Giáo dục 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009 (điều 5 khoản 2) chỉ rõ: PPDH phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên.
1.2. Giáo dục đại học là bậc học trực tiếp tạo ra nguồn nhân lực cao cho xã hội. Ở bậc giáo dục này có nhiệm vụ đào tạo nghề nghiệp tương lai cho SV nên phải có PPDH phù hợp với cách dạy đại học. Tuy nhiên trong những năm gần đây, các PPDH đại học đã bộc lộ nhiều bất cập, việc dạy học theo kiểu “thầy giảng giải - trò ghi nhớ” không đảm bảo cho mục tiêu giáo dục đại học về nguồn nhân lực mà xã hội cần. Đổi mới PPDH đại học được Nghị quyết 02 Hội nghị BCHTƯ Đảng khóa VIII đã chỉ rõ: đổi mới mạnh mẽ PP giáo dục - đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thói quen nền nếp sáng tạo của người học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, nhất là sinh viên đại học.
1.3. Với PPDH các môn khoa học Mác – Lênin trong đó có Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học đang đổi mới mạnh mẽ. Thực tế dạy học đại học ở nước ta hiện nay, môn khoa học này có nhiều thay đổi cả nội dung chương trình và PPDH. Theo quyết định số 52/2008/QĐ-BGDĐT ngày 18/9/2008, việc dạy học kiến thức Triết học giúp giảm bớt thời lượng học tập lý thuyết trên lớp, hướng cho SV tự học nhiều hơn, khuyến khích GV sử dụng các PPDH tích cực nhưng cũng gây ra nhiều bất cập: một là, kiến thức triết học Mác - Lênin là khối lượng kiến thức lớn, trừu tượng nhưng lại có ý nghĩa rất quan trọng với SV, vì nó trang bị tri thức khoa học Mác – Lênin, hình thành, phát triển thế giới quan, nhân sinh quan, PP học tập, PP nghiên cứu chuyên ngành, hình thành các kĩ năng cần thiết cho nghề nghiệp của SV trong khi học tập chỉ trong khoảng thời gian rất ngắn; hai là, hình thức đào tạo đại học theo tín chỉ hiện nay nên thời lượng chương trình giảm so với trước nên ảnh hưởng đến thời lượng dạy học môn học. Hơn nữa nhiều GV còn thiên về cách dạy học bằng PP thuyết trình truyền thống mà chưa quan tâm đến dạy học hình thành các kĩ năng, năng lực cho SV. Trong khi đó, PPTLN có thể phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo cho SV trong quá trình học tập, PPDH này đáp ứng yêu cầu đổi mới cách dạy học hiện nay; ba là, thực tế, PPTLN cũng đã được GV sử dụng trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội nhưng chưa phát huy hết mặt mạnh của PP này. Để tiếp tục nghiên cứu rõ nội dung, khẳng định vai trò và đưa ra các biện pháp phù hợp khi sử dụng PPTLN nhằm nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng xu thế đổi mới PPDH hiện nay, tác giả đã chọn vấn đề: “Phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết họcở các trường đại học tại Hà Nội” làm đề tài luận án tiến sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu
Luận án làm sáng tỏ lý luận về PPTLN trong dạy học, nghiên cứu thực trạng của việc sử dụng thảo luận nhóm trong dạy học và đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học cho SV ở các trường đại học tại Hà Nội.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu:
PPDH Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội.
3.1. Đối tượng nghiên cứu:
Những biện pháp sử dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội.
4. Giả thuyết khoa học
Trong quá trình dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, nếu GV sử dụng PPTLN với các biện pháp như: xây dựng các chủ đề TLN phù hợp; kết hợp TLN với PPTT; sử dụng các KTDH trong TLN; tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong dạy học TLN cho SV; kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cho SV thì kết quả học tập SV sẽ đạt kết quả tốt, đảm bảo được các mục tiêu dạy học góp phần nâng cao chất lượng dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích trên, đề tài tập trung giải quyết các nhiệm vụ sau: nghiên cứu cơ sở lý luận của PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường Đại học tại Hà Nội; điều tra, đánh giá thực trạng sử dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội; đề xuất biện pháp để thực hiện việc dạy học bằng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường Đại học tại Hà Nội; tổ chức TN sư phạm những biện pháp để đánh giá tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất trong luận án.
6. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận và thực tiễn của việc sử dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội; khảo sát thực trạng dạy và học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin về Triết học có sử dụng PPTLN ở các trường đại học tại Hà Nội. Các trường Đại học được khảo sát và dạy TN là: Đại học Tài nguyên và Môi trường; Đại học Sư phạm Hà Nội; Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia; Đại học Thương mại Hà Nội; Đại học Kiểm sát Hà Nội; nội dung TN là các biện pháp khi áp dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học đã nêu ở trên.
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp luận
Luận án sử dụng PP luận của chủ nghĩa Mác – Lênin; Chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; lý luận dạy học hiện đại; lý luận và PPDH Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin; các quan điểm đường lối của Đảng, nhà nước về đổi mới PPDH; lí luận dạy học hiện đại...
7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Sử dụng PP phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa nhằm thu thập thông tin để xây dựng cơ sở lí luận của đề tài.
7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
PP quan sát: quan sát thái độ, sự chú ý, biểu hiện hứng thú, sự tích cực của sinh viên trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học qua các buổi dự giờ, giảng dạy; PP điều tra: sử dụng phiếu hỏi với giảng viên và sinh viên nhằm thu thập thông tin liên quan đến đề tài nghiên cứu; PP thực nghiệm: tổ chức TN sư phạm để phân tích, đánh giá, so sánh nhóm TN và đối chứng thông qua tác động thực nghiệm để góp phần kiểm định giả thuyết khoa học của luận án
7.2.3. Các phương pháp bổ trợ
PP chuyên gia: tham khảo ý kiến của một số nhà khoa học trong xây dựng đề cương, lựa chọn PP nghiên cứu; xây dựng bộ phiếu khảo sát thực trạng; PP nghiên cứu tác động để xử lí thông tin, từ đó khẳng định biện pháp triển khai trong luận án có tính khả thi và áp dụng đại trà được không; PP xử lý số liệu bằng công thức tính toán trong thống kê và phần mềm Excell để sử lý số liệu trong luận án.
8. Những luận điểm cần bảo vệ
PPTLN là một trong những PPDH tích cực có vai trò và ý nghĩa trong dạy học đại học hiện nay, căn cứ vào đặc điểm kiến thức Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học có ưu thế để sử dụng PPTLN.
Thực trạng việc sử dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học chưa đảm bảo, chưa phát huy được thế mạnh của PPDH này. Vì vậy, GV nên sử dụng các biện pháp TLN như: xây dựng các chủ đề TLN phù hợp; kết hợp TLN với PPTT; sử dụng các KTDH trong TLN; tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong dạy học TLN; kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cho SV sẽ nâng cao chất lượng dạy học bộ môn, đáp ứng yêu cầu của việc đổi mới giáo dục hiện nay ở nước ta.
Kết quả TN đã khẳng định tính đúng đắn của các biện pháp đã đề xuất khi dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà nội hiện nay.
9. Đóng góp mới của đề tài
Thứ nhất, làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận của PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội;
Thứ hai, đánh giá thực trạng việc dạy học sử dụng PPTLN ở các trường đại học tại Hà Nội, từ đó chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến thực trạng để thấy được sự cần thiết của việc sử dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội.
Thứ ba, đề xuất biện pháp để tiến hành PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học nhằm nâng cao chất lượng dạy học và hình thành các kĩ năng, năng lực cho SV.
10. Cấu trúc của luận án
Ngoài mở đầu, kết luận kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận án được chia làm 4 chương:
Chương 1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu;
Chương 2. Cơ sở khoa học của PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học;
Chương 3. Các nguyên tắc và biện pháp sử dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội;
Chương 4. Thực nghiệm Sư phạm
Chương 1
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1. 1. Các nghiên cứu lý luận về phương pháp thảo luận nhóm trên thế giới
Trong lý luận dạy học, có nhiều công trình nghiên cứu bàn về PPTLN, mặc dù có nhiều ý kiến khác nhau về PPTLN nhưng các tác giả đều khẳng định: đây là một trong những cách tổ chức dạy học hiệu quả, có rất nhiều ưu điểm, khi áp dụng PPTLN trong dạy học sẽ phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo cho người học.
Các công trình nghiên cứu trên thế giới đã đưa ra những khái niệm, những giải thích, hướng dẫn về quy trình, cách thức tổ chức, các kĩ thuật..., cho người dạy và người học để sử dụng PPDH này đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, một số tác giả không đồng tình việc dạy học bằng TLN vào trường học, họ cho rằng cách dạy học này không có tính khả thi. Vậy, việc hiểu nội dung, cách thức, hình thức thực hiện, đặc biệt tâm huyết của người thực hiện là một trong những yếu tố góp nên thành công khi áp dụng PPTLN vào thực tiễn dạy học ở các trường học hiện nay.
1.2. Các nghiên cứu về phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học ở nước ta
Ở nước ta, các tác giả bàn đã bàn đến các nội dung liên quan đến PPTLN như: quan niệm nhóm, hình thức nhóm, mục tiêu chung, tổ chức nhóm, vai trò của người thầy trong thực hiện các nhóm học tập; cách chia nhóm...
Mặc dù các nhà giáo dục ở Việt Nam đã bàn dạy học bằng PPTLN, nhưng phần lớn các công trình nghiên cứu dựa trên quan điểm chung của các nhà giáo dục thế giới dưới dạng các tài liệu dịch, các sách do một số dự án cung cấp cho GV nằm trong chương trình dự án..., chứ chưa thực sự có những đóng góp mới, đóng góp riêng phù đặc thù cho khoa học cụ thể, chưa nghiên cứu PPTLN một cách hệ thống với dạy học một khoa học cụ thể, chưa đưa ra các biện pháp để sử dụng PPTLN thành công, rất ít tác giả bàn đến PPTLN là một trong những PPDH trực tiếp không chỉ hình thành tri thức khoa học mà trực tiếp hình thành phát triển kĩ năng, năng lực cho người học.
1.3. Các nghiên cứu phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin ở các trường đại học hiện nay
Sử dụng PPTLN trong dạy học khoa học Mác – Lênin có một số tác giả bàn đến và cho rằng: dạy học bằng PPTLN giúp cho SV chủ động trong nghiên cứu và tiếp thu môn học, học cách suy nghĩ về những vấn đề, những quy luật chính trị - xã hội của môn học bằng cách cho họ thực hành suy nghĩ, qua thảo luận SV hình thành thói quen làm việc có kế hoạch, nghiêm túc. Song các nghiên cứu lý luận về TLN một cách có hệ thống, nghiên cứu thực tế dạy học bộ môn, những ưu thế của môn học ra sao, hình thức TLN nào thuận lợi với đặc thù môn học, đặc thù đối tượng SV đại học từ đó đưa ra những biện pháp cơ bản trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học thì chưa được bàn đến.
Luận án kế thừa có chọn lọc những giá trị các công trình đã nghiên cứu. Trên cơ sở đó, luận án sẽ tiến hành phân tích, lựa chọn, bổ sung, để xây dựng một số biện pháp sử dụng PPTLN mà theo tác giả nó sẽ mang tính khả thi cao, phù hợp với thực tiễn dạy học khoa học Mác – Lênin nói chung và Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học nói riêng để nâng cao chất lượng dạy học.
1.4. Những vấn đề luận án cần đi sâu nghiên cứu
Luận án cần đi sâu nghiên cứu các vấn đề sau:
1. Luận án tiếp tục khẳng định vai trò của PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường Đại học.
2. Điều tra, đánh giá thực trạng sử dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học nói chung và các trường đại học tại Hà Nội nói riêng. Từ đó thấy được sự cần thiết việc áp dụng PPTLN trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội là cần thiết và có cơ sở khoa học để thực hiện.
3. Khẳng định PPTLN không chỉ áp dụng ở các bậc học dưới mà có thể áp dụng ở tất cả các bậc học trong đó việc dạy học ở đại học là có khả năng thực hiện, đồng thời, phạm vi thực hiện không chỉ ở một số trường đại học mà tất cả các trường đại học tại Hà Nội và trên cả nước.
4. Quá trình thực hiện luận án, tác giả nghiên cứu tình hình dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học, từ đó lựa chọn những nội dung kiến thức triết học, đưa ra các biện pháp phù hợp cho từng dạng kiến thức để tiến hành dạy học bằng PPTLN đạt kết quả tốt, đạt được mục tiêu dạy học.
5. Tổ chức TN sư phạm những biện pháp để đánh giá tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất trong luận án.
Chương 2
CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN
NHÓM TRONG DẠY HỌC NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN
CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ TRIẾT HỌC
Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
2.1. Cơ sở lý luận của phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về Triết học ở các trường đại học
2.1.1. Phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học đại học
2.1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
Các khái niệm liên quan đến đề tài như: PP; PPDH; đổi mới PPDH; PPDH đại học; PPTLN. Hệ thống các PPDH đại học gồm: nhóm các PPDH dùng lời: thuyết trình; đàm thoại; giảng giải. Nhóm các PPDH nhằm kích thích SV tích cực học tập như: PPTLN; nghiên cứu điển hình (nghiên cứu trường hợp, nghiên cứu tình huống); dự án; đóng vai. Nhóm các PP trình bày và nắm các thông tin mới như: giảng giải; nêu vấn đề; minh họa; đọc sách; tự học...; Nhóm các PP thực hành rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo: luyện tập; ôn tập; làm thí nghiệm. Nhóm các PP trực quan: quan sát; trình bày các tài liệu trực quan; các phim và phim đèn chiếu. Các PP kiểm tra, đánh giá, tổ chức sát hạch, thi, bảo vệ khóa luận, luận văn.
2.1.1.2. Nội dung của phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học
Nội dung cơ bản của PPTLN trong dạy học ở đại học biểu hiện: GV tổ chức cho SV học tập để hình thành tri thức của bài học với những biểu hiện như: tổ chức cho SV hoạt động học tập để cùng trao đổi, TL, suy nghĩ, quan điểm, quyết định, và giải quyết một vấn đề gì đó trong những nhóm nhỏ, người học cùng thực hiện một nhiệm vụ nhất định trong một thời gian nhất định. Trong nhóm, dưới sự chỉ đạo của nhóm trưởng, người học chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác cùng nhau để giải quyết nhiệm vụ được giao hình thành tri thức khoa học, các kĩ năng, các năng lực cho người học.
Sử dụng PPTLN trong dạy học có đặc điểm nổi bật là sự hợp tác nhóm, trong việc hợp tác nhóm có nhiều dấu hiệu cơ bản để xác định như: có sự tương tác trực diện; có sự phụ thuộc tích cực; trách nhiệm cá nhân cao; có sử dụng hợp lý các kĩ năng xã hội...Có sự nhận xét tương tác nhóm.
Với việc dạy học bằng PPTLN sẽ đảm bảo được rất nhiều tiềm năng giáo dục kĩ năng nghề nghiệp, kĩ năng sống cho SV, năng lực nghề nghiệp cho SV.
Luận án nêu rõ các hình thức chia nhómvàcác hình thức TLN, cách tiến hành TLN, các giai đoạn khi tiến hành TLN, những ưu điểm và hạn chế của PPTLN trong dạy học hiện nay.
2.1.2. Phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học
2.1.2.1. Đặc thù môn học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học với việc sử dụng phương pháp thảo luận nhóm ở các trường đại học
Về mục tiêu môn học
Mục tiêu dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học trực tiếp trang bị tri thức triết học cho SV, đồng thời từng bước xác lập thế giới quan, nhân sinh quan và phương pháp luận chung nhất để tiếp cận các khoa học chuyên ngành được đào tạo của SV. Đặc biệt, việc học tập tri thức khoa học Mác – Lênin không chỉ trang bị cho SV phương pháp luận chung mà sau khi học tập tri thức triết học sẽ hình thành phương pháp học tập chuyên ngành, hình thành các năng lực nghề nghiệp cho SV.
Nội dung dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học
Đặc điểm nội dung cơ bản Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học bao gồm: những khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật chung, khái quát nhất, phổ biến nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy, biểu hiện xuyên suốt trong toàn bộ chương trình môn học. Do đặc thù của các tri thức triết học có tính trừu tượng, tính khái quát hóa; tính hệ thống, lôgic, chính xác chặt chẽ; tính lý luận và tính thực tiễn nên yêu cầu người học phải tìm hiểu, suy ngẫm, hợp tác, tranh luận sáng tỏ các vấn đề triết học, nếu GV chỉ sử dụng PPDH truyền thống thì tính trừu tượng của kiến thức triết học sẽ không sáng tỏ.Việc sử dụng PPTLN để dạy họckiến thức triết học sẽ đảm bảo mục tiêu dạy học. Vì, đặc điểm cơ bản của TLN là sự hợp tác, sự phân công nhiệm vụ rõ ràng, sự tranh luận nếu một trong các vấn đề chưa rõ. Hơn nữa, PP này có nhiều hình thức TLN khác nhau, có nhiều tiềm năng hình thành, rèn luyện, phát triển kĩ năng, năng lực xã hội cho SV nên GV lựa chọn những nội dung kiến thức triết học phù hợp PPTLN sẽ đảm bảo mục tiêu giáo dục, nâng cao chất lượng dạy học môn học.
2.1.2.2. Vai trò của việc sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học hiện nay
Đối với GV, GV được trang bị thêm lí luận về PPTLN, giúp GV có cơ hội thực hành, áp dụng vào thực tiễn dạy học triết học. Đồng thời, giúp GV hiểu rõ các biện pháp của TLN có thể phù hợp với từng nội dung kiến thức nhất định, GV biết cách thiết kế giáo án dạy học theo các dạng khác nhau tùy vào nội dung kiến thức của bài học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về Triết học. Sử dụng PPTLN sẽ tạo nhiều cơ hội cho GV có thông tin phản hồi về người học, thu được tri thức và kinh nghiệm từ phía người học, qua các phát biểu có suy nghĩ và sáng tạo của SV.
Đối với SV, họ sẽ tạo được môi trường học tập thuận lợi, hiểu được bản chất của kiến thức triết học, sự hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau để giải quyết các nhiệm vụ học tập, tính kiên trì, nhẫn nại của SV được hình thành khi học tập bằng PPDH này
Đối với chủ trương đổi mới của Đảng, Nhà nước và Bộ giáo dục và Đào tạo, dạy học bằng PPTLN sẽ góp phần nâng cao chất lượng đổi mới PPDH, đáp ứng được cách đào tạo tín chỉ trong giáo dục đại học hiện nay ở nước ta. PPTLN trực tiếp hướng đến người học. PPTLN có ý nghĩa về giáo dục các kĩ năng, năng lực cho SV.
2.2. Cơ sở thực tiễn của phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về Triết học ở các trường đại học tại Hà Nội
2.2.1. Một số đặc điểm sinh viên các trường đại học tại Hà Nội